23CB9559-7D86-4E0F-BE31-855053884CF6

CHEMISTRY

ทฤษฎีกรด-เบส

จัดทำโดย
นางสาวเกวลิน บุญศรี เลขที่ 18 ชั้น ม.5/12

เสนอ
คุณครู ปรีช์ญภัทร เล่งระบำ

ทฤษฎีกรด- เบสของอาร์เรเนียส

อาร์เรเนียส เป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวสวีเดน ได้ตั้งทฤษฎีกรด- เบส ในปี ค. ศ. 1887
( พ. ศ. 2430) อาร์เรเนียสศึกษาสารที่ละลายน้ำ (Aqueous solution) และการนำ
ไฟฟ้าของสารละลายนั้น เขาพบว่าสารอิเล็กโทรไลต์จะแตกตัวเป็นไอออน เมื่อละลาย
อยู่ในน้ำและให้
นิยามกรดไว้ว่า
“กรด คือ สารที่เมื่อละลายน้ำแล้วแตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออน”
“ เบส คือ สารที่เมื่อละลายน้ำแล้วแตกตัวให้ไฮดรอกไซด์ไอออน”

ข้อจำกัดของทฤษฎีกรด- เบส อาร์เรเนียส
กรดจะต้องมี H+
เบสจะต้องมี OH–

ทฤษฎีกรด- เบส อาร์เรเนียส จะเน้นเฉพาะการแตกตัวในน้ำ ให้เป็น H+ และ
OH– ไม่รวมถึงตัวทำละลายอื่นๆ ทำให้อธิบายความเป็นกรด- เบสได้จำกัด
สารที่จะเป็นกรดได้ต้องมี H+ อยู่ในโมเลกุล และสารที่จะเป็นเบสได้ก็ต้องมี
OH– อยู่ในโมเลกุล

ทฤษฎีกรด-เบสเบรินสเตด-ลาวรี

ได้นิยามไว้ว่า
กรด คือ สารที่ให้โปรตอน
เบส คือ สารที่รับโปรตอน

นิยามกรดและเบสของเบรินสเตด-ลาวรีสามารถอธิบายความเป็นกรดของ
NH4Cl และความเป็นเบสของ CH3COONa ซึ่งในโมเลกุลไม่มี H+ หรือ OH-
แต่เมื่อละลายน้ำแล้วได้สารละลายที่มีสมบัติเป็นกรดและเบส

NH4Cl เป็นสารประกอบไอออนิก เมื่อละลายน้ำจะแตกตัวเป็นไอออนและ
เกิดการเปลี่ยนแปลงดังนี้

NH4+ให้ H+ กับ H2O ดังนั้น NH4+ จึงทำหน้าที่เป็นกรด ในขณะที่ H2O รับ
H+ จาก NH4+ ดังนั้น H2O จึงทำหน้าที่เป็นเบส และในสารละลายมี H3O+
เกิดขึ้น สารละลาย NH4Cl จึงมีสมบัติเป็นกรด

สำหรับ CH3COONa ซึ่งเป็นสารประกอบไอออนิกเมื่อละลายน้ำจะแตก
ตัวเป็นไอออนและเกิดการเปลี่ยนแปลงดังนี้

H2O ให้ H+ กับ CH3COO- เกิดเป็น OH- ในขณะที่ CH3COO- รับ H+ จาก
H2O เกิดเป็น CH3COOH ดังนั้น H2O จึงทำหน้าที่เป็นกรด ส่วน CH3COO- ทำ
หน้าที่เป็นเบส ในสารละลายมี OH- เกิดขึ้น ดังนั้นจึงสามารถอธิบายสมบัติความ
เป็นเบสของสารละลาย CH3COONa ได้

ทฤษฎีกรด-เบสลิวอิส

ทฤษฎีกรด-เบสลิวอิส ให้นิยามว่า กรด คือสารที่สามารถรับคู่
อิเล็กตรอน และ เบส คือ สารที่สามารถให้คู่อิเล็กตรอน เช่น ปฏิกิริยาระหว่างโบ
รอนไตรฟลูออไรด์ (BF3) กับแอมโมเนีย

NH3 มีอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว 1 คู่ จึงเป็นสารที่ให้คู่อิเล็กตรอน ส่วน BF3
เป็นสารที่รับคู่อิเล็กตรอน ดังนั้น NH3 จึงเป็นเบส ส่วน BF3 เป็นกรด

ทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิสยังสามารถใช้อธิบายความเป็นกรด-เบส
ของสารที่มีโปรตอนเช่นเดียวกับทฤษฎีของเบรินสเตด-ลาวรี ตัวอย่างเช่น
ปฏิกิริยาระหว่างโปรตอนกับไฮดรอกไซด์เกิดเป็นน้ำดังสมการ

ในปฏิกิริยานี้อธิบายได้ว่า OH- ให้คู่อิเล็กตรอนกับ H+ จึงเป็นเบส
ส่วน H+ เป็นกรดเพราะรับคู่อิเล็กตรอนจาก OH- แล้วเกิดพันธะ O-H

อ้างอิง

https://sites.google.com/site/krdbes57/thvsdi-krd--bes-khx-ngxarre-neiy-s



https://sites.google.com/site/steamchemedu/content/krd-bes/thvsdi-krd-bes