การพัฒนาอาชีพให้มีความมั่นคง ม.ปลาย

ค#ูมือพัฒนาระบบการเรียนรู3ชว# งสถานการณ:โควดิ -19 60
ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย

วิชาพัฒนาอาชีพให้มคี วามม่ันคง
โครงสรา้ งรายวิชาการพฒั นาอาชีพให้มคี วามมั่นคง (อช 31003)

ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

สาระสาํ คญั
การพัฒนาอาชีพให้มีความมนั่ คง จําเป็นต้องศกึ ษา วเิ คราะห์ศักยภาพของธรุ กจิ แลว้ จดั ทํา
แผนพฒั นากระบวนการตลาด กระบวนการการผลิตหรือการบริการ กาํ หนดระบบกาํ กับดแู ลเพ่อื ให้
อาชีพสคู่ วามมัน่ คง
ผลการเรียนรทู้ ีค่ าดหวัง
1. อธบิ ายความหมาย ความสําคญั ความเข้าใจในการพัฒนาอาชพี ใหม้ ีผลิตภัณฑ์หรอื งานบรกิ ารสรา้ งรายได้พอ
เพยี งตอ่ การดาํ รงชวี ติ มเี งนิ ออมและมที นุ ในการขยายอาชีพ
2. วเิ คราะห์ศกั ยภาพธรุ กจิ การตลาด การผลติ หรือการบรกิ าร แผนธุรกิจ เพอ่ื สร้างธุรกิจใหม้ คี วามมนั่ คง
3. อธิบายวิธีการตรวจสอบการพัฒนาอาชีพใหเ้ ข้าสคู่ วามมัน่ คง
4. ปฏบิ ตั ิการจดั ทาํ แผนโครงการพัฒนาอาชพี ให้มคี วามม่ันคง
ขอบขา่ ยเน้ือหาวชิ า
บทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กิจ
บทท่ี 2 การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด
บทที่ 3 การจดั ทําแผนพัฒนาการผลติ หรือการบริการ
บทท่ี 4 การพัฒนาธรุ กิจเชงิ รกุ
บทท่ี 5 โครงการพัฒนาอาชพี ใหม้ คี วามมน่ั คง

ค#มู อื พัฒนาระบบการเรียนรช3ู ว# งสถานการณ:โควดิ -19 61
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

เรือ่ งท่ี 1. ศักยภาพธุรกิจเพื่อความมนั่ คงในอาชพี
1.ความหมาย ความสาํ คัญและความจําเปน็ ของการพัฒนาอาชีพ
การพฒั นาอาชีพ หมายถงึ การประกอบอาชพี ทีม่ ีการพัฒนาสินคา้ หรือผลติ ภัณฑ์ใหต้ รงกับความตอ้ งการ

ของลูกคา้ อยตู่ ลอดเวลา โดยมสี ่วนครองตลาดได้ตามความตอ้ งการของผู้ผลติ แสดงถึงความมนั่ คงในอาชพี
ความมัน่ คง หมายถึง การเกดิ ความแนน่ และทนทานไมก่ ลับ เป็นอน่ื

2.ความจําเป็นของการวิเคราะห์ศกั ยภาพธรุ กจิ
ศักยภาพของธรุ กิจ หมายถึง ธุรกิจท่ที กุ บุคคลที่มีความสามารถพฒั นาสนิ ค้านั้นๆ ใหอ้ ยใู่ นตลาดได้อยา่ ง
มั่นคงความจําเปน็ ท่ีจะตอ้ งวิเคราะห์ศกั ยภาพของธุรกจิ องคป์ ระกอบทมี่ คี วามสมั พนั ธ์กบั ความม่นั คงของอาชีพ
จะต้องมีความตรงกนั กับปจั จยั ที่สง่ ผลต่อศักยภาพในอาชพี หากมีองคป์ ระกอบทไี่ มต่ รง จาํ เปน็ ท่ีจะต้องจดั การให้
ตรงกันหรือสมั พนั ธก์ ันกจ็ ะทาํ ใหศ้ ักยภาพของอาชีพสูงขึ้นศกั ยภาพของอาชพี สามารถบอกเป็นตวั เลขและอธบิ าย
สภาพทปี่ รากฏได้จะทําให้เรามองเห็นขอ้ บกพรอ่ งและสามารถแกไ้ ขข้อบกพรอ่ งพฒั นาอาชีพสคู่ วามมัน่ คงได้
3.การวเิ คราะห์ตําแหน่งธุรกิจ
การเข้าสอู่ าชพี เม่อื ดาํ เนนิ ธรุ กิจไปจนประสบผลสําเรจ็ มกั จะถกู จับตามองทําตามกนั มาก ส่วนแบ่งการต
ลาดจึงมขี นาดเลก็ ลงโดยลําดับ จนถึงวนั หน่งึ จะเกิดวกิ ฤตจิ ึงมคี วามจาํ เป็นทจี่ ะต้องพัฒนาหรือขยายขอบข่ายอาชีพ
ออกไปหรือเรียนร้ทู าํ ในส่งิ ที่คนอ่ืนทาํ ไมได้ เพ่ือให้อยู่ได้อย่างม่ันคงยั่งยืนการพฒั นาหรอื ขยายอาชีพจะตอ้ งวิ
เคราะห์และประเมนิ ศักยภาพของธุรกิจวา่ อยใู่ นตาํ แหน่งธรุ กิจ
4.การวเิ คราะห์ศักยภาพธุรกจิ บนเสน้ ทางของเวลาตามศักยภาพของแต่ละพน้ื ท่ี
การวเิ คราะห์ศักยภาพบนเสน้ ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแต่ละพนื้ ท่ี คอื การแยกแยะกระบวนการ
ทางธุรกจิ หรือการดําเนินการด้านอาชพี หรอื การประกอบอาชพี โดยแบ่งตามช่วงระยะเวลาดาํ เนนิ กิจกรรมและมี
เปา้ หมาย คอื ผลการประกอบการในชว่ งเวลาน้ัน เม่อื เปรยี บเทยี บช่วงก่อนหน้านจี้ ัดอยู่ประเภทขาข้ึนหรอื ขาลงใน
ตาํ แหนง่ ธุรกิจ ดังตอ่ ไปน้ี
1. ศักยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล่ ะพืน้ ทีท่ รัพยากรธรรมชาติ หมายถึง ส่ิงทีเ่ กิดขึ้นเองตาม
ธรรมชาติ ซึง่ มนุษยส์ ามารถนําไปใช้ใหเ้ กิดประโยชน์ตอ่ ชีวิตประจําวัน
2. ศักยภาพของพน้ื ทีต่ ามลักษณะภูมอิ ากาศ หมายถึง ลกั ษณะอากาศประจําถิ่นในชว่ งระยะเวลาหน่งึ ซงึ่
มอี ทิ ธพิ ลตอ่ การประกอบอาชพี ในแตล่ ะพื้นที่มีสภาพอากาศทแี่ ตกต่าง
3. ศักยภาพของภูมปิ ระเทศ และทาํ เลทีต่ ั้งของแต่ละพื้นท่ี หมายถงึ ลกั ษณะทางกายภาพของแผน่ ดิน
ความสูงตาํ่ ที่ราบลุม่ ทร่ี าบสูง ภูเขาแมน่ ํ้า ทะเล เปน็ ต้น
4. ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี วี ติ ของแตล่ ะพ้ืนทศ่ี ิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี
หมายถึง ความเชอ่ื การกระทาํ ที่มกี ารปฏบิ ัติสืบเนื่องกนั มาเป็นเอกลักษณ์ และมีความสําคัญต่อสงั คม
ในแต่ละภาคของประเทศไทย มีวถิ ีชวี ติ การเป็นอยู่ การประกอบอาชพี และการบรโิ ภคท่แี ตกต่างกัน

คมู# ือพฒั นาระบบการเรยี นรูช3 #วงสถานการณโ: ควิด-19 62
ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ย์ในแต่ละพนื้ ท่ี
ทรพั ยากรมนุษย์ในแต่ละพ้ืนท่ี หมายถงึ ความรู้ ความสามารถของมนุษยท์ ีเ่ ปน็ ภมู ิรู้ ภมู ปิ ญั ญา

ทง้ั ในอดีตและปจั จบุ นั ต่างกัน ในแตล่ ะท้องถ่นิ มีความถนัด และความชาํ นาญในการบํารงุ รกั ษา เกบ็ เกย่ี ว
และจัดจําหน่ายท่ไี ม่เหมอื นกนั สง่ ผลใหผ้ ลผลิตและรายได้ต่างกัน

ขอ้ ควรพิจารณาในการพัฒนาอาชพี
ในการพฒั นาอาชีพจะช่วยใหส้ ามารถแขง่ ขันกบั ผ้อู นื่ ได้ ข้ึนอยูก่ บั สง่ิ ตอ่ ไปน้ี
1. ผู้ประกอบอาชีพ ซง่ึ อาจจะเปน็ เจ้าของธุรกจิ ผู้จัดการ ทีมงาน จะตอ้ งมคี วามรู้เก่ยี วกับการพฒั นา
อาชีพนั้น ๆ รวมถงึ ทกั ษะในอาชพี และประสบการณ์ทีเ่ ป็นประโยชน์ต่อการพฒั นาอาชพี ของตน นอกจากนย้ี ังเป็นผู้
รักความกา้ วหนา้ ไม่หยุดน่ิง กา้ วทันกระแสโลก กลา้ คดิ กล้าทํา ทนั สมัย มองโลกในแง่ดี
2. ปัจจัยการผลติ ได้แก่ เงนิ ทนุ วัตถุดิบ แรงงาน สถานที่ ยอ่ มตอ้ งพฒั นาให้มคี ุณภาพมากกวา่ เดิม
แตกตา่ งและโดดเด่นไปจากค่แู ขง่ อ่นื ๆ ในตลาดขณะนั้น
3. โอกาสและสภาพแวดลอ้ มทางธรุ กจิ เชน่ มตี ลาดรองรบั นโยบายของรัฐบาลส่งเสรมิ ท่ีจะทาํ ให้ธุรกิจ
เจริญก้าวหนา้
4. ผลกระทบตอ่ ชมุ ชน สงั คม และส่ิงแวดลอ้ ม ต้องคาํ นงึ ถงึ ผลดีกบั ทุกฝ่าย
2.การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาดเพ่อื ความมัน่ คงในอาชีพ
การกําหนดทิศทางการตลาด เป้าหมาย กลยุทธ์ในการขยายอาชีพความคิดรวบยอดการทําธุรกิจไม่ว่าจะทํา
ระดับใด จําเป็นต้องมีทิศทางให้มองเห็นผลสําเร็จ ภาระงานที่จะต้องทําและกลยุทธ์สู่ความสําเร็จใช้เป็นความคิดสู่
การปฏบิ ตั ิจรงิ จะทําใหเ้ ราวางธรุ กิจอยู่ในความพอดีอยา่ งมภี ูมคิ ุ้มกัน ไม่ใช่ทาํ ไป คิดไป ลงทนุ ไป อย่างไร้ทศิ ทาง
สรุปได้ว่าการขยายอาชีพให้เกิดความพอดีนั้น เป็นไปตามศักยภาพของผู้ประกอบอาชีพ แต่การกําหนด
ทิศทางขยายอาชีพนั้นต้องมองเห็นทิศทางที่จะไปถึงและรู้ว่ามีภารกิจอะไรบ้าง ต้องทําอย่างไรให้มองเห็นรูปธรรม
ของการขยายอาชพี ท่กี ้าวออกไปข้างหนา้
1.การกําหนดเปา้ หมายการตลาด
เป้าหมายการตลาดเพื่อการขยายอาชีพ คือ การบอกให้ทราบว่า สถานประกอบการนั้นสามารถทําอะไรได้
ภายในระยะเวลาเท่าใด ซึ่งอาจจะกําหนดไว้เป็นระยะสั้น หรือระยะยาว 3 ปี หรือ 5 ปีก็ได้ การกําหนดเป้าหมาย
ของการขยายอาชีพต้องมีความชัดเจนสามารถวัดและประเมินผลได้ การกําหนดเป้าหมายหากสามารถกําหนดเป็
นจํานวนตัวเลขได้ก็จะยิ่งดี เพราะทําให้มีความชัดเจนจะช่วยให้การวางแผนมีคุณภาพยิ่งขึ้น และจะส่งผลในทาง
ปฏบิ ตั ไิ ดด้ ีย่งิ ขน้ึ

คูม# ือพัฒนาระบบการเรียนรู3ชว# งสถานการณโ: ควิด-19 63
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

2. การกาํ หนดกลยุทธ์
การที่จะขยายอาชีพให้บรรลุตามวิสัยทัศน์ ต้องมีแนวทางปฏิบัติสู่ความสําเร็จ เพื่อชัยชนะเราเรียกว่า กลยุทธ์

ดงั นน้ั การกําหนดกลยุทธ์เพอ่ื ใหก้ ารขยายอาชีพสู่ความสาํ เรจ็ จึงกาํ หนดกลยุทธจ์ ากภารกจิ ทจ่ี ะทาํ ทัง้ 4 ดา้ น
2.1 คิดพจิ ารณาว่า กิจกรรมใดเป็นกจิ กรรมท่ียงุ่ ยากและเป็นแกนหลักสําคัญของความสาํ เรจ็ ใน

ภารกจิ น้ี จะตอ้ งใชเ้ ทคนคิ วธิ อี ะไรเขา้ มาเป็นกลยุทธใ์ นการทาํ งาน
2.2 สรุป ระบกุ ลยทุ ธ์ และเปา้ หมายกลยทุ ธ์ดว้ ยการนําผลการวิเคราะหก์ าํ หนดเทคนิควิธีการมา

เป็นกลยทุ ธ์ และนาํ ข้อความส่วนทบ่ี อกว่าทาํ อะไรมาเป็นเป้าหมายกลยุทธ

ค#มู อื พัฒนาระบบการเรียนรชู3 ว# งสถานการณ:โควดิ -19 64
ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย

กจิ กรรมท1ี่
ให้นกั ศึกษากรอกขอ้ มูลเกีย่ วกับ การกําหนดเปา้ หมายการผลิตหรือการบรกิ าร ท่ีนักศึกษาดาํ เนนิ การ
เอง หรืออาชีพที่สนใจ โดยการกรอกรายละเอียดในการกําหนดเปา้ หมายการผลติ หรอื การบริการอย่างไร
1. ลักษณะงาน

อาชีพ…………………………………….……………………………………….................................................................
....................................................................................................................................................................................
2. ประเภทของผลผลิตหรอื การบริการ………………………………………………………….....................................................
....................................................................................................................................................................................
3. ชื่อเจ้าของ

ธุรกจิ …………………………………………………………………………........................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. ที่ต้งั ของ

ธุรกจิ …………………………………………………………………………...........................................................................
....................................................................................................................................................................................
5. เป้าหมายการผลิตหรอื การ

บริการ……………………………………………………….............................................................................................
....................................................................................................................................................................................
6. เหตผุ ลในการกําหนดเป้าหมายการผลติ หรือการบริการ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

ค#มู อื พฒั นาระบบการเรยี นรูช3 #วงสถานการณโ: ควิด-19 65
ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

3. การจดั ทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบรกิ ารเพ่อื ความม่ันคงในอาชพี
3.1.การจัดทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบริการ
ความหมายของคณุ ภาพ
ความหมายของคุณภาพ ถูกกําหนดขึ้นตามการใช้งานหรือตามความคาดหวังของผู้กําหนด เช่น มีความ

เหมาะสมกับการใช้งาน มีความทนทาน ให้ผลตอบแทนสูงสุด บริการดีและประทับใจหรือเป็นไปตามมาตรฐานที่
ตั้งใจไว้ แบง่ เปน็ 2 ลกั ษณะ ดังน้ี

1. คุณภาพตามหน้าที่ หมายถึง ประสิทธิภาพการทํางาน ความเหมาะสมในการใช้งานความทนทาน เช่น
พดั ลมเครอ่ื งนีม้ ีมอเตอรท์ ี่สามารถใช้ไดอ้ ย่างตอ่ เนื่องถงึ 24 ชว่ั โมง

2. คุณภาพตามลักษณะภายนอก หมายถึง รูปร่างสวยงาม สีสันสดใส เรียบร้อย เหมาะกับการใช้งานโครง
สร้างแข็งแรง ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่มักเน้นคุณภาพภายนอก โดยเน้นที่สีสันสดใสหรือรูปลักษณ์ให้โดดเด่นเพื่อดึงดูด
ความสนใจของผู้ซื้อในอดีตคุณภาพมักจะถูกกําหนดขึ้นจากความต้องการของผู้ผลิต แต่ปัจจุบันสภาพการแข่งขัน
ในตลาด มีมาก หากคุณภาพไม่ตรงกับความต้องการของผู้ซื้อ การผลิตสินค้าและบริการก็อาจจะต้องล้มเลิกกิจการ
ไป ดังที่ได้เกิดขึ้นมาในปัจจุบัน สินค้าบางประเภทแข่งขันกันที่คุณภาพ บางประเภทแข่งขันกันที่ราคา แต่บาง
ประเภทแข่งขันกันที่ความแปลกใหม่ ดังนั้น การผลิตหรือให้บริการใด ๆ จะต้องมีการศึกษาสภาพตลาดอย่างรอบ
ครอบ เพือ่ กําหนดคณุ ภาพ

3.2.การวิเคราะหท์ ุนปัจจัยการผลติ หรอื การบริการ
ทุน หมายถึง เงินลงทุนในการดําเนินงานธุรกิจ(ผลิตหรือบริการ)ทุนถือว่าเป็นปัจจัยสําคัญในการประกอบ
กิจการอาชีพให้ดําเนินงานไปอย่างมีประสิทธิภาพและมีความเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องต้นทุนการผลิต หมายถึง
ทุน ในการดําเนินกิจการ แบ่งได้ 2 ประเภท คอื
1. ทนุ คงท่ี คอื การทีผ่ ปู้ ระกอบการจดั หาทนุ เพอ่ื ใช้ในการจดั หาสินทรพั ย์ถาวร เชน่
ดอกเบีย้ เงินกู้ ทด่ี ิน อาคาร เคร่อื งจักร เป็นต้น ทุนคงท่ี สามารถแบ่งได้ 2 ลกั ษณะ คือ
1.1 ทุนคงที่ที่เป็นเงินสด เป็นจํานวนเงินที่ต้องจ่ายเป็นค่าดอกเบี้ยเงินกู้ เพื่อนํามาใช้ในการดําเนินงาน
ธรุ กจิ
1.2 ทนุ คงที่ที่ไมเ่ ป็นเงินสด ไดแ้ ก่ พื้นที่ อาคารสถานท่ี โรงเรือน รวมถึงคา่ เสือ่ มของเครือ่ งจักร
2. ทุนหมุนเวียน คือ การที่ผู้ประกอบการจัดหาทุน เพื่อใช้ในการดําเนินการจัดหาสินทรัพย์หมุนเวียน เช่น
วัตถุดิบในการผลิตผลผลิตหรอื การบรกิ าร วัสดุส้ินเปลือง ค่าแรงงาน คา่ ขนสง่ ค่าไฟฟ้า ค่าโทรศัพท์ เป็นตน้

ค#ูมอื พัฒนาระบบการเรียนรชู3 #วงสถานการณ:โควดิ -19 66
ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

3.3 การกําหนดเป้าหมายการผลติ หรอื การบริการ
เป้าหมายการผลิตหรือการบริการ เป็นคําตอบสําหรับผู้ประกอบการต้องการมากที่สุดโดยมีปัจจัยที่ทํา ให้
ประสบความสําเรจ็ ประกอบดว้ ยปัจจยั ต่อไปนี้
1. การกําหนดกล่มุ ลกู คา้ เป้าหมายใหช้ ดั เจน
2. เสริมสร้างสว่ นประสมทางการตลาด
3. คํานงึ ถึงสภาวะแวดล้อมท่ีควบคมุ ไมไ่ ด้
4. สามารถตอบคําถามต่อไปนี้ได้ทกุ ขอ้
ในส่วนของลูกค้า ประกอบด้วย
1. ใครคือ กล่มุ ลูกค้าเปา้ หมายสําหรบั ผลผลิตทผี่ ลติ ขึ้นหรือการบรกิ าร
2. ลูกคา้ เป้าหมายดังกลา่ วอยู่ ณ ทใ่ี ด
3. ในปัจจบุ ันลูกค้าเหลา่ นซ้ี อื้ ผลผลิตหรอื การบรกิ ารได้จากทใ่ี ด
4. ลูกค้าซอื้ ผลผลิตหรอื การบรกิ ารบอ่ ยแค่ไหน
5. อะไรคือส่ิงจูงใจที่ทําใหล้ ูกคา้ เหลา่ นน้ั ตัดสนิ ใจใช้บริการ
6. ลกู ค้าใชอ้ ะไร หรือทําไมลูกคา้ ถึงใช้ผลผลิตหรือบรกิ ารของเรา
7. ลูกค้าเหล่านั้นชอบและไม่ชอบผลผลิตหรือบริการอะไรที่เรามีอยู่บ้างในส่วนของผลผลิตหรือการบริการ
ประกอบด้วย
1. ลูกค้าต้องการผลผลติ หรอื บริการอะไร
2. ลูกคา้ อยากจะให้มีผลผลิตหรือบรกิ ารในเวลาใด
3. เฉพาะการบริการ ควรต้ังชอ่ื ว่าอะไร เพอื่ เป็นส่ิงดึงดูดใจได้มากทสี่ ดุ
นอกจากน้ี ผ้ปู ระกอบการต้องคํานึงและพจิ ารณาถึงความเปน็ ไปได้ และองค์ประกอบดา้ นอน่ื ๆที่
สําคญั ที่เกย่ี วขอ้ งต่างๆ ดว้ ยดงั น้ี
1. แรงงาน ตอ้ งใช้แรงงานมากนอ้ ยเท่าไร ปัจจุบันมแี รงงานเพียงหรอื ไม่ ถ้าไมเ่ พียงพอจะทําอยา่ งไร
2. เงนิ ทนุ ต้องใช้เงินทุนมากนอ้ ยเพยี งไร ถา้ ไม่เพียงพอจะทาํ อย่างไร
3. เครื่องมือ/อุปกรณ์ ต้องใช้เครื่องมือ/อุปกรณ์อะไร จํานวนเท่าไร เพียงพอหรือไม่ ถ้าไม่เพียงพอจะ
ทําอยา่ งไร
4. วตั ถดุ ิบ เปน็ สิ่งสาํ คญั มากต้องพจิ ารณาว่าจะจัดหาจดั ซอื้ วัตถดุ ิบจากที่ใด ราคาเท่าไร จะหาได้
จากแหล่งไหน และโดยวิธใี ด
5. สถานท่ี ใหม้ คี วามเหมาะสม สะอาด และเดินทางสะดวก เปน็ หลกั

คม#ู อื พัฒนาระบบการเรียนร3ชู #วงสถานการณ:โควดิ -19 67
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

กิจกรรมที่ 2
คําชแ้ี จง ให้นักศึกษากนั คน้ คว้าเก่ยี วกับความหมาย ความสาํ คัญตามหวั ขอ้ ที่กาํ หนดให้ดังนี้
1. อธบิ ายคําวา่ อย่พู อดกี ินพอดี
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
2. การพึ่งตนเอง หมายถงึ
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
3. ความยั่งยนื หมายถงึ
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

คูม# ือพัฒนาระบบการเรยี นร3ชู ว# งสถานการณ:โควดิ -19 68
ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย

4.การพัฒนาธรุ กจิ เชิงรุกเพื่อความม่ันคงในอาชีพ
การกําหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการเพื่อพัฒนาอาชีพ เป็นการกําหนดกิจกรรมที่เกี่ยวกับการ

ขยายอาชพี สิง่ ท่ีสาํ คญั ยง่ิ ตอ่ การขยายอาชีพคือการตดั สินใจ โดยมแี นวทางในการดําเนนิ การ ดงั น้ี
1. ตรวจสอบตัวเองเพ่ือใหร้ ้ถู ึงสถานภาพในปัจจุบนั เกีย่ วกบั แรงงาน เงนิ ทนุ เคร่ืองมอื /

อปุ กรณ์ วตั ถดุ บิ และสถานทว่ี ่า มีสภาพความพรอ้ มหรอื มีปญั หาอย่างไร รวมถงึ ผลผลิตหรอื บรกิ ารของตนเองว่ามี
สว่ นใดที่ไมส่ มบูรณห์ รอื ไม่

2. สํารวจสภาพแวดลอ้ ม เป็นการตรวจสอบขอ้ มลู ภายนอกเก่ียวกับการประกอบการประเภท
เดียวกันในชุมชน และความต้องการของลูกค้าท้องถิ่นการดําเนินงานตามขั้นตอนที่ 1 และ 2 เป็นการศึกษาข้อมูล
เพอื่ ระบถุ งึ ปัญหาท่ีเกิดข้นึ และควรแกไ้ ข

3. การกําหนดทางเลือก หลังจากสามารถกําหนดสาเหตุของปัญหาได้แล้ว เพื่อให้การวางแผนมีความ
ชดั เจน เจา้ ของธรุ กิจตอ้ งตดั สินใจเพื่อพิจารณาหาทางเลอื ก เพือ่ ใหไ้ ดท้ างเลอื กหลายทางสกู่ ารปฏิบัติ

4. การประเมินทางเลือก เมื่อสามารถกําหนดทางเลือกได้หลากหลายแล้ว เพื่อได้ทางเลือกสู่การปฏิบัติที่
เหมาะสมที่สุด ในการวางแผนกลยุทธ์ทางการตลาด ผู้ประกอบการต้องพิจารณาประเมินทางเลือกในแต่ละวิธี เพื่อ
ให้สามารถบรรลเุ ปา้ หมายให้ดที ี่สดุ

5. การตัดสินใจ เมื่อได้ทางเลือกหลายทางเลือกในการตัดสินใจสามารถใช้หลัก 4 ประการในการตัดสินใจ
คือ 1) ประสบการณ์ 2) การทดลอง 3) การวจิ ยั หรือการวเิ คราะห์ และ 4) การตดั สินใจเลอื ก

6. กําหนดวัตถุประสงค์ เปน็ การกําหนดเป้าหมายของการดาํ เนินงานวา่ ต้องการให้เกดิ อะไร
7. พยากรณ์สภาพการณ์ในอนาคต เป็นการคิดผลบรรลุล่วงหน้าว่า หากดําเนินการตามแผนกิจกรรมการ
ผลติ หรือการบรกิ ารแลว้ ธรุ กจิ ทด่ี าํ เนนิ งานจะเกดิ อะไรขนึ้
8. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เป็นการกําหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติว่าจะทําอย่างไรเมื่อไร เพ่ือ
ให้เกดิ ผลตามวัตถุประสงค์ทกี่ าํ หนดไว้
9. ประเมินแนวทางการปฏิบัติที่วางไว้ เป็นการตรวจสอบความสมบูรณ์ของแผนกิจกรรมการผลิตหรือการ
บริการว่า มีความสอดคล้องกันหรือไม่อย่างไร สามารถที่จะปฏิบัติตามขั้นตอน วิธีการที่กําหนดไว้ได้หรือไม่อย่างไร
หากพบว่าแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการที่จัดทําขึ้นยังไม่มีความสอดคล้อง หรือมีขั้นตอนวิธีการใดที่ไม่มั่นใจ
ใหจ้ ดั การปรบั ปรงุ ใหมใ่ ห้มคี วามสอดคลอ้ งและเหมาะสม

ค#ูมือพัฒนาระบบการเรียนรช3ู ว# งสถานการณโ: ควิด-19 69
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

แบบทดสอบหลังเรยี น

1.ข้อใดคือความสําคญั และความจาํ เปน็ ของการพฒั นาอาชีพ

ก.เพื่อให้มสี ินค้าทด่ี ีตรงตามความตอ้ งการของผู้บริโภค
ข.เพื่อให้ผู้ผลิตไดม้ ีการคดิ คน้ ผลิตภณั ฑ์หรือสินค้าไดต้ ลอดเวลา
ค.ทําใหเ้ ศรฐกิจของชมุ ชนของประเทศดีข้ึน
ง.ถกู ทกุ ขอ้

2. ข้อใดคือความสาํ คญั และความจาํ เปน็ ของการพฒั นาอาชพี
ก. เพอื่ ให้มสี ินค้าท่ีดตี รงตามความต้องการของผูบ้ รโิ ภค
ข. เพ่อื ให้ผู้ผลิตได้มีการคดิ ค้นผลิตภณั ฑห์ รอื สินค้าได้ตลอดเวลา
ค .ทาํ ใหเ้ ศรษฐกจิ ของชมุ ชนของประเทศดขี ้นึ
ง. ถูกทกุ ข้อ
3. จงบอกศกั ยภาพในการบรหิ ารจัดการทางธรุ กิจ
ก. เงินทุน แรงงาน
ข. เงินทนุ แรงงาน ตลาด
ค. แรงงาน ทนุ อปุ กรณ์ การจดั การ
ง. แรงงาน ทุน อุปกรณ์ การจดั การ ตลาด

4. ขอ้ ใดเปน็ ประโยชน์ของบัญชที ม่ี ีต่อองคก์ รธุรกจิ
ก. ผูบ้ ริหารมขี อ้ มูลประกอบการตัดสนิ ใจ
ข. เจ้าของกิจการทราบฐานะของบรษิ ทั
ค. รฐั จัดเกบ็ ภาษไี ด้ถกู ตอ้ ง
ง. ถกู ทกุ ข้อ

5.การวิเคราะห์การจัดทําแผนการตลาดมีความจําเปน็ อย่างไร
ก. ช่วยให้สินคา้ มรี าคาสงู ข้นึ
ข. ผ้ปู ระกอบการเขา้ ถึงแหลง่ เงินทนุ
ค. ชว่ ยใหผ้ ู้ประกอบการมฐี านะมน่ั คง
ง. ช่วยใหผ้ ู้ประกอบการผลิตสนิ คา้ ตรงกบั ความตอ้ งการของผบู้ ริโภค

คู#มอื พัฒนาระบบการเรียนรช3ู ว# งสถานการณโ: ควดิ -19 70
ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

6.ข้อใดมีลกั ษณะการวิเคราะห์คล้ายกบั การวิเคราะหศ์ กั ยภาพทางธรุ กจิ
ก.การวเิ คราะหค์ วามแปรปรวน
ข.การวเิ คราะห์ข้อมลุ ทางสถิติ
ค.การวิเคราะห์คณุ ภาพการศึกษา
ง.การวิเคราะห์ความสัมพันธเ์ ชงิ ฟังกช์ ั่น

7. เหตุผลข้อใดผู้ประกอบอาชีพจึงตอ้ งทําการวิเคราะหศ์ กั ยภาพธุรกิจกอ่ นดาํ เนนิ การ
ก. เพ่ือลดการว่างงานบุคลากร
ข. เพอื่ สร้างภาพลกั ษณ์ทดี่ ขี ององค์กร
ค. เพื่อลดความเสยี่ งในการดาํ เนนิ ธรุ กิจ
ง. เพอ่ื ความก้าวหน้ในอาชีพของบคุ ลากร

8. งานส่งิ ประดิษฐต์ ามข้อใดที่สามารถทําเปน็ อาชพี ได้
ก. เครือ่ งจักสาน
ข. การทําตกุ๊ ตาเปน็ ของชํารว่ ย
ค. ทําพรมเชด็ เท้จากเศษผ้า
ง. ถกู ทุกขอ้

9. การจัดการตลาด ได้แก่
ก. ผ้บู ริโภค ผูผ้ ลิต ผจู้ ําหนา่ ย
ข. ผูบ้ ริโภค ผผู้ ลิต ผจู้ ําหนา่ ย
ค. แหล่งขาย การสง่ สริมการตลาด ระบบการเงิน
ง. แหล่งขาย ผ้ซู ้ือ ผู้ผลิต การสง่ เสรมิ การขาย

10. ข้อใดคือความสาํ คญั ของการตลาด
ก. ทําให้เศรษฐกิจขยายตวั
ข. ชว่ ยใหล้ ดต้นทนุ การผลิต
ค. ทาํ ใหเ้ กดิ สินคา้ ใหมๆ่ เพ่มิ ขึ้น
ง. ถกู ทุกข้อ

11. ปัจจยั ในการบรหิ ารจดั การ ประกอบดว้ ย
ก. เงนิ ทุน แรงงาน
ข .เงินทนุ แรงงาน ตลาด
ค. แรงงาน ทุน อุปกรณ์ การจดั การ

คมู# อื พัฒนาระบบการเรียนรู3ชว# งสถานการณ:โควิด-19 71
ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

ง. แรงงาน ทุน อุปกรณ์ ตลาด และการจดั การ
12. การกาํ หนดกลยุทธ์ทางการตลาดมีความสําคัญตอ่ การบรรลุเป้าหมายสดุ ทา้ ยของการดําเนนิ ธรุ กิจ
ดงั นน้ั การทาํ ธรุ กิจตอ้ งเรมิ่ จากอะไร

ก. กําหนดวธิ ีการทําให้ลกู ค้ารู้จกั สนิ คา้
ข. ศกึ ษาความต้องการท่ีแทจ้ รงิ ของลกู คา้
ค. กําหนดราคาทเ่ี หมาะสมกับกาํ ลังซ้อื ของผบู้ รโิ ภค
ง. สร้างสนิ คา้ หรอื บริการทที่ าํ ให้ลกู ค้าเกดิ ความพอใจ
13. ข้อใดเป็นปจั จัยทเี่ ก่ยี วขอ้ งกับลูกคา้ ทส่ี ง่ ผลใหป้ ระสบความสาํ เรจ็ ในการผลติ หรือการบรกิ าร
ก. สิ่งจูงใจใหล้ กู ค้าตดั สินใจซ้อื
ข. การเลอื กวิธกี ารสง่ สินคา้ ให้ลูกคา้
ค. การสํารวจความต้องการของลูกคา้
ง. กาํ หนดสนิ ค้าตามความพงึ พอใจของลูกคา้
14. นักเศรษฐศาสตรก์ ําหนดกลุ่มปัจจัยการผลิตหลกั คือขอ้ ใด
ก. ทด่ี ิน ทนุ การผลติ การบริการ
ข. ที่ดิน แรงงาน แผนงาน การผลติ
ค. ท่ดี นิ แรงงาน การขายการตลาด
ง. ท่ดี ิน แรงงาน ทุน การประกอบการ
15. ขอ้ ใดเป็นการดําเนินการพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ ารอย่างต่อเนื่อง
ก. มีจิตใจงาม
ข. ความเขา้ ใจลูกคา้
ค. มคี วามรับผดิ ชอบ
ง. สามารถจับตอ้ งได้ลงทนุ ประกอบกิจการ
16. ขอ้ ใดต่อไปน้จี ดั วา่ เป็นการทาํ ธุรกิจเชิงรุก ที่ประสบความสําเรจ็ มากท่ีสดุ
ก. รา้ นเซเว่นอีเลฟเว่น

ข. ห้างสรรพสนิ ค้า บก๊ิ ซี
ค. รา้ นกาแฟในปั๊มนาํ้ มนั
ง. ร้านขายของโชห่วยในท้องถ่ิน

คมู# ือพัฒนาระบบการเรียนรู3ชว# งสถานการณโ: ควดิ -19 72
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

17. ข้อใดต่อไปนีเ้ ปน็ ความสาํ คญั ของโครงการพฒั นาอาชพี ยกเว้นขอ้ ใด
ก. สรา้ งมลู ค่าเพม่ิ ใหก้ บั งาน สินคา้ และผลิตภัณฑท์ ม่ี ีอยู่
ข. เสรมิ สรา้ งรายได้ หรือผลประกอบการของธรุ กจิ ใหส้ ูงยงิ่ ขน้ึ
ค. งบประมาณทใ่ี ชในโครงการและระบแุ หล่งท่มี าของงบประมาณ
ง. เพิม่ คุณค่าให้กับตวั เองและหน่วยงานให้เป็นท่ยี อมรบั จากภายนอกมากยิง่ ขึน้

18. ข้อใดต่อไปน้ีแสดงใหเ้ หน็ ว่าอาชพี ยังขาดความม่ันคง
ก. สินค้าได้รบั ความนยิ มจากผู้ซื้อ
ข. มีสนิ ค้าที่หลากหลายและมคี ุณภาพ
ค. มีการผลติ สนิ ค้าออกสตู่ ลาดอย่างสมา่ํ เสมอ
ง. รายไดจ้ ากการประกอบอาชีพข้นึ อยกู่ ับยอดขาย

19. องคป์ ระกอบดา้ นเหตผุ ลสคู่ วามสําเร็จของการขยายอาชีพประกอบดว้ ยดา้ นไหนบา้ ง
ก. ดา้ นการลงทุน ดา้ นลูกค้า ด้านผลผลติ ด้านการเรยี นร้พู ัฒนาตนเอง
ข. ดา้ นเปา้ หมาย ดา้ นความสาํ เร็จ ดา้ นวัตถุประสงค์ ด้านความต้องการ
ค. ดา้ นปัจจยั นําเข้า ดา้ นการแปรรปู ด้านการดําเนนิ งาน ดา้ นผลผลิต
ง. ทกุ ข้อเป็นปจั จยั ด้านเหตผุ ลท้งั หมด

20. ข้อใดคือองคป์ ระกอบทีจ่ ะพัฒนาไปสูค่ วามม่ันคงยนื ยง
ก. ลดความเส่ยี งผลผลติ
ข. มุง่ มนั่ พัฒนาอาชพี
ค. ยดึ หลักคณุ ธรรม
ง. ถกู ทุกข้อ

คู#มอื พฒั นาระบบการเรียนร3ูช#วงสถานการณ:โควิด-19 73
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

เฉลย 16.เฉลย. ก. รา้ นเซเวน่ อีเลฟเว่น
17.เฉลย. ค. งบประมาณทใ่ี ชในโครงการและ
1.เฉลย. ง. ถกู ทกุ ขอ้
2.เฉลย. ง. ถูกทุกข้อ ระบแุ หล่งทมี่ าของงบประมาณ
3.เฉลย. ค. แรงงาน ทนุ อปุ กรณ์ การจดั การ 18.เฉลย. ง. รายได้จากการประกอบอาชพี ขึน้
4.เฉลย. ง. ถูกทกุ ข้อ
5.เฉลย ง. ช่วยให้ผปู้ ระกอบการผลติ สนิ ค้า อยู่กบั ยอดขาย
19.เฉลย. ก. ดา้ นการลงทุน ดา้ นลูกคา้
ตรงกับความต้องการของผ้บู รโิ ภค
6.เฉลย ค. การวเิ คราะห์คุณภาพการศกึ ษา ด้านผลผลิต ด้านการเรยี นรู้พัฒนา
7.เฉลย ค. เพ่ือลดความเสี่ยงในการดาํ เนินธรุ กิจ ตนเอง
8.เฉลย ง. ถูกทุกขอ้ 20.เฉลย. ง. ถกู ทุกขอ้
9.เฉลย ค. แหล่งขาย การสง่ สริมการตลาด ระบบการเงิน
10.เฉลย ง. ถูกทุกข้อ
11.เฉลย ค. แรงงาน ทุน อปุ กรณ์ การจัดการ
12.เฉลย ข. ศึกษาความตอ้ งการทีแ่ ทจ้ รงิ ของลูกค้า
13.เฉลย ก. สิ่งจูงใจให้ลูกคา้ ตัดสนิ ใจซ้ือ
14.เฉลย ง. ท่ดี นิ แรงงาน ทุน การประกอบการ
15.เฉลย ข. ความเข้าใจลกู คา้