พระพรหมวชิรเวที (อมร ญาโณทโย)

50

คติธิ รรมสำหรับั พระสัังฆาธิิการ
รุ่่�นที่่� ๔๔/๒๕๖๑

โรงเรีียนพระสังั ฆาธิิการคณะธรรมยุตุ

พระสงฆ์์ เป็็นองค์ป์ ระกอบหนึ่ง่� ในพระรัตั นตรัยั คืือเป็็นหนึ่่�งในที่่พ� ึ่ง่� หลักั ของ
ประชาชนผู้้�นับั ถือื พระพุทุ ธศาสนา เรียี กว่า่ พระสังั ฆรัตั นะ เมื่่อ� พระสงฆ์ป์ รากฏ ณ ที่่ใ� ด
พระรันั ตรัยั ก็เ็ ป็น็ อันั บริิบูรู ณ์์ ณ ที่่น�ั้้น� โดยนัยั นี้้� พระรัตั นะทั้้ง� สามย่อ่ มเป็น็ อย่า่ งเดียี วกันั
จะแยกออกจากกันั เป็น็ เอกเทศเด็ด็ ขาดมิิได้้
เมื่่�อเราทั้้�งหลายมารู้้�ความที่่�พระรััตนะทั้้�งสามเป็็นอย่่างเดีียวกัันอย่่างนี้้�แล้้ว
ก็็ควรที่่�จะได้้ตระหนัักรู้้�ร่่วมกัันต่่อไปว่่า เป็็นหน้้าที่่�ของเราทั้้�งหลายที่่�จะช่่วยกัันปฏิิบััติิ
ให้ส้ มความเป็น็ หนึ่ง่� ในพระรัตั นะ คือื ไม่ว่ ่า่ เราจะคิิด จะทำ จะพูดู หรือื แสดงออกอย่า่ งไร
ก็็ให้้นึึกถึึงความที่่�พระสงฆ์์เป็็นพระรััตนะ คืือสิ่่�งที่่�สููงค่่า น่่าเคารพ ยกย่่อง กราบไหว้้
บููชา และควรเป็็นที่่�พึ่�่งของผู้้�กล่่าวถืือเอาพระรััตนตรััยเป็็นสรณะตลอดสามวาระว่่า
พุุทฺฺธํํ สรณํํ คจฺฺฉามิิ ธมฺมฺ ํํ สรณํํ คจฺฉฺ ามิิ สงฺฆฺ ํํ สรณํํ คจฺฺฉามิิ ดัังนี้้�เป็น็ ต้น้
อัันการที่่�จะปฏิิบััติิตนให้้ความเป็็นพระสัังฆรััตนะนั้้�น หลัักการสำคััญอยู่�ที่�
การประพฤติิปฏิิบััติิตนให้้ถููกต้้องเที่่�ยงตรงตามพระธรรมวิินััย อัันเป็็นพระธรรมรััตนะ
เป็็นสวากขาตธรรมที่่�พระพุุทธรััตนะ คืือองค์์สมเด็็จพระบรมศาสดาสััมมาสััมพุุทธเจ้้า
ตรัสั ไว้ด้ ีแี ล้ว้ เมื่่อ� ตระหนักั และพยายามตั้ง้� ใจปฏิิบัตั ิิอยู่� ย่อ่ มถึึงความเป็น็ พระสังั ฆรัตั นะ
แท้้
ขออนุุโมทนาและชื่�นชมต่่อพระสัังฆาธิิการรุ่่�นที่่� ๔๔ ทุุกรููป ที่่�ได้้รัับเกีียรติิ
และความสำเร็็จ ขอให้้ทุุกรููปจงตั้้�งใจปฏิิบััติิหน้้าที่่�และดำรงภาวะแห่่งตนด้้วยความ
ตระหนัักรู้้�ในสถานะที่่�ตนเป็็นอยู่่� คืือความเป็็นพระสัังฆรััตนะ หนึ่่�งในที่่�พึ่�่งหลัักของ
ประชาชนผู้้�นับั ถืือพระพุทุ ธศาสนาดัังกล่า่ วแล้ว้ ความรู้้�พร้อ้ มทั้้�งทักั ษะประสบการณ์ท์ ี่่�
ท่า่ นทั้้ง� หลายได้ร้ ับั จากการศึึกษาอบรมและถ่า่ ยทอดจากผู้้�ทรงคุณุ วุฒุ ิิ จะเป็น็ ประโยชน์์
ที่่อ� ำนวยให้ก้ ารปฏิิบัตั ิิหน้า้ ที่่ใ� นฐานะพระสังั ฆาธิิการผู้�บริิหารงานพระศาสนาประสบผล
ไพบููลย์์ เกื้�อกูลู แก่่ความเจริิญมั่่น� คงของพระพุุทธศาสนา เป็็นที่่เ� จริิญศรััทธา และเป็็น
ที่่�พึ่่ง� ของประชาชนได้้อย่่างแท้้จริิง
พระธรรมธััชมุนุ ีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

51

คติิธรรมสำหรับั พระธรรมทูตู
รุ่่�นที่่� ๑๘/๒๕๕๕

สำนัักฝึึกอบรมพระธรรมทูตู ไปต่่างประเทศ (ธรรมยุุต)

ในมหาอัสั สปุรุ สูตู ร ปรากฏพระบาลีที ี่่พ� ระบรมศาสดาได้ต้ รัสั แก่ภ่ ิิกษุทุ ั้้ง� หลาย
ที่่อ� าปุรุ นิิคมของอังั คราชกุมุ าร ในอังั คชนบท โดยทรงปรารภถึึงผู้�ที่ก� ระทำสมควรแก่ค่ ำ
ปฏิิญญาว่่า “สมณะ” ดัังจะขอยกมาแสดงเพื่่�อเป็็นอนุุสรณ์์เตืือนใจท่่านพระธรรมทููต
ทั้้ง� หลาย โดยมีใี จความอยู่่�ว่่า
“ภิิกษุุทั้้�งหลาย มหาชนเขารู้�จักเธอทั้้�งหลายว่่า สมณะ สมณะ ดัังนี้้ � ถึึงเธอทั้้�ง
หลายเมื่่�อถููกถามว่่า ท่า่ นทั้้ง� หลายเป็น็ อะไร ก็ป็ ฏิิญญาตััวเองว่า่ “เราเป็น็ สมณะ” ดัังนี้้�
ภิิกษุทุั้้ง� หลาย เมื่่อ� เธอทั้้ง� หลายมีชีื่อ� ว่า่ สมณะ และปฏิญิ าณตัวั เองว่า่ เป็น็ สมณะอยู่�อย่า่ งนี้้�
แล้ว้ พวกเธอทั้้ง� หลายจะต้อ้ งสำเหนียี กใจว่า่ ธรรมเหล่า่ ใดอันั จะทำให้เ้ ราเป็น็ สมณะและ
เป็น็ พราหมณ์์ เราจะประพฤติิถือื เอาด้ว้ ยดีซี ึ่่ง� ธรรมเหล่า่ นั้้�น ด้้วยอาการของเราอย่่างนี้้�
สมััญญาว่่า สมณะ ของพวกเราก็็จัักเป็็นจริิงและคำปฏิิญาณว่่าสมณะของพวกเธอก็็
จักั สมจริิง อนึ่ง�่ เล่่า เราบริิโภคใช้ส้ อยจีวี ร บิิณฑบาต เสนาสนะ และคิิลานปััจจัยั เภสัชั
บริิขารของทายกเหล่า่ ใด การบำเพ็ญ็ ทานของทายกเหล่่านั้้น� ก็จ็ ักั มีีผลใหญ่่ มีีอานิิสงส์์
ใหญ่่ และการบรรพชาของเราเอง ก็็จัักไม่่เป็็นหมันั เปล่่า แต่จ่ ักั มีผี ลกำจรแก่่เราโดยแท้้
ดัังนี้้� ภิิกษุุทั้้�งหลาย พวกเธอทั้้�งหลายพึึงสำเหนีียกใจไว้้อย่่างนี้้�แล” (มหาอััสสปุุรสููตร
มูู.ม. ๑๒/๔๙๖/๔๕๙)
ขออนุุโมทนาสหธรรมิิกทุุกรููปที่่�สำเร็็จหลัักสููตรการอบรมพระธรรมทููตจาก
สถาบันั ฝึกึ อบรมพระธรรมทูตู ไปต่า่ งประเทศของคณะธรรมยุตุ ประจำปีี ๒๕๕๕ ซึ่ง�่ นับั
เป็็นรุ่่�นที่่� ๑๘ แล้้ว ท่า่ นที่่�ได้้ชื่อ� ว่่าเป็็นพระธรรมทูตู นอกจากจะต้้องนำพระสัทั ธรรมไป
ประกาศเผยแผ่่แล้้ว การประพฤติิปฏิิบััติิของท่่านทั้้�งหลายก็็ล้้วนย่่อมเป็็นที่่�จัับตามอง
ของเหล่า่ มหาชนในแถบถิ่น่� ประเทศนั้้น� ท่า่ นทั้้ง� หลายจะต้อ้ งไม่ล่ ืมื ภาษิิตที่่ว� ่า่ “ตัวั อย่า่ ง
ที่่�ดีีมีคี ่่ากว่่าคำสอน” คืือถ้า้ ท่า่ นสอนดี ี ประพฤติิดีี การปฏิิบััติิหน้า้ ที่่�พระธรรมทููตของ
ท่่านทั้้�งหลายก็็จัักยัังประโยชน์์เกื้ �อกููลพร้้อมทั้้�งความสุุขความเจริิญให้้แผ่่ไพศาลไปสู่่�
มหาชนตามพุุทธประสงค์ใ์ นการส่่งพระธรรมทููตออกเผยแผ่พ่ ระสััทธรรมทุุกประการ

52

สทา ทิปิ ฺปฺ ตุุ สทฺธฺ มฺโฺ ม ตถาคตปฺฺปเวทิโิ ต ขอพระสัทั ธรรมที่่�พระตถาคตเจ้า้
ทรงประกาศแล้ว้ จงรุ่�งเรืืองตลอดกาลทุุกเมื่่�อเทอญ.
พระธรรมธััชมุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

53

คติธิ รรมสำหรัับพระธรรมทูตู
รุ่่�นที่�่ ๑๙/๒๕๕๖

สำนักั ฝึึกอบรมพระธรรมทูตู ไปต่่างประเทศ (ธรรมยุุต)

พระธรรมทููต ถืือว่่าเป็็นผู้้�ที่่�มีีบทบาทสำคััญยิ่่�ง ต่่อความมั่�่นคงและการแผ่่
ขยายของพระพุุทธศาสนา เพราะการที่่�พระพุุทธศาสนาสามารถแผ่่ขยายไปสู่่�ภููมิิภาค
ต่า่ ง ๆ ของโลกได้ ้ ก็ด็ ้ว้ ยจากการปฏิิบััติิหน้า้ ที่่ข� องพระธรรมทููตในแต่ล่ ะยุุค นัับตั้�ง้ แต่่
พุุทธกาลเป็็นลำดัับมา ดัังนั้้�น เพื่่�อให้้การเผยแผ่่พระพุุทธศาสนาเป็็นไปอย่่างยั่ �งยืืน
มีีประสิิทธิิภาพ และมีีประสิิทธิิผล พระธรรมทููต จำจะต้้องตระหนัักในหลัักการ
แนวทาง หรืือกลวิิธีใี นการเผยแผ่ ่ ที่่พ� ระพุทุ ธองค์ท์ รงแสดงไว้้ ๖ ประการ คือื
๑. การไม่่กล่่าวร้้ายใคร (เผยแผ่่ศาสนาด้้วยการไม่่กล่่าวร้้ายโจมตีีดููถููกความ
เชื่�อผู้�อื่น� )
๒. การไม่เ่ บียี ดเบียี นทำร้า้ ย (เผยแผ่ศ่ าสนาด้ว้ ยการไม่ใ่ ช้ก้ ำลังั บังั คับั ข่ม่ ขู่่�ด้ว้ ย
วิิธีกี ารต่่าง ๆ)
๓. ความสำรวมในปาฏิิโมกข์์ (ระมััดระวัังตน มีีระเบีียบวิินััยดีี รัักษาความ
ประพฤติิให้้น่่าเลื่ �อมใส)
๔. ความเป็็นผู้้�รู้้�จัักประมาณในอาหาร ไม่่เห็็นแก่่กิิน หรืือเห็็นแก่่ปากท้้อง
(เสพปัจั จัยั สี่่อ� ย่่างรู้้�ประมาณพอเพีียง)
๕. ยิินดีีในที่่�นั่่ง� ที่่�นอนอันั สงััด (สันั โดษไม่ค่ ลุกุ คลีีด้้วยหมู่่�คณะ)
๖. บำเพ็ญ็ ภาวนารัักษาจิิตให้เ้ ป็น็ สมาธิิ (พััฒนาจิิตใจของตนอยู่�เสมอ มิิใช่ว่ ่่า
เอาแต่่สอนคนอื่่น� ส่่วนตนเองไม่่ปฏิิบัตั ิิ)
เหตุทุ ี่่ท� รงยกคุณุ ธรรม ๖ ประการ มีกี ารไม่ก่ ล่า่ วร้า้ ยกันั เป็น็ ต้น้ ขึ้น้� มาแสดงนั้้น�
พุุทธประสงค์์ ก็็คืือ ทรงเล็็งเห็็นประโยชน์์ที่่�จะพึึงได้้รัับจากผลของการปฏิิบััติิทั้้�งใน
ส่่วนพระธรรมทููต ซึ่่�งเป็็นผู้้�ปฏิิบััติิด้้วยตนเอง และส่่วนของงานเผยแผ่่คืือ แบบอย่่าง
แห่่งความดีีงามที่่�จัักปรากฏต่่อสายตาสาธารณชนในนานาประเทศ ที่่�พระธรรมทููต
จาริิกไปประกาศพระศาสนา
ขออนุุโมทนาแสดงความยิินดีกี ัับพระธรรมทูตู รุ่่�นที่่� ๑๙/๒๕๕๖ ทุุกรููป ที่่�ได้้
รัับเกีียรติิและความสำเร็็จ ขอให้้ท่่านทั้้�งหลายได้้นำความรู้้�และทัักษะประสบการณ์์ที่่�

54

ได้้รัับจากการฝึึกอบรมไปใช้้ประโยชน์์ต่่อการเผยแผ่่พระศาสนา เพื่่�อดำรงความมั่่�นคง
และยังั ความแผ่ไ่ พศาลของพระพุทุ ธศาสนาให้้ปรากฏยิ่ง�่ ๆ ขึ้้�นไป.
พระธรรมธัชั มุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

55

คติิธรรมสำหรับั พระธรรมทููต
รุ่่�นที่่� ๒๐/๒๕๕๗

สำนัักฝึึกอบรมพระธรรมทูตู ไปต่า่ งประเทศ (ธรรมยุตุ )

การทำงานด้า้ นพระธรรมทููต นอกจากจะอาศััยอุดุ มการณ์ ์ คือื ความเป็็นผู้้�รักั
งานด้้านการเผยแผ่แ่ ล้้ว ความเสีียสละ และความอดทน ล้ว้ นแล้ว้ แต่่เป็็นหลัักประกััน
ความสำเร็็จที่่�พระธรรมทููตทุุกรููปจะต้้องมีีไว้้ประจำใจ เพราะในการทำงานทุุกอย่่าง
นั้้�น ย่่อมจะต้้องมีีทั้้�งผู้�เห็็นตามและเห็็นต่่าง อีีกนััยหนึ่�่ง คืือย่่อมจะมีีทั้้�งผู้�ที่�ชื่�นชมและ
ค่่อนขอด ฉะนั้้�น ผู้้�ทำงานจะต้้องประสบทั้้ง� อิิฏฐารมณ์แ์ ละอนิิฏฐารมณ์์อย่า่ งหลีีกเลี่ย� ง
ไม่่ได้้ แม้้ผู้�ทำงานในด้้านพระธรรมทููตก็็เช่่นเดีียวกััน ก็็อาจได้้รัับทั้้�งคำชมหรืือคำ
ประทุุษร้้าย ตลอดทั้้�งอุุปสรรคนานาประการ หากพระธรรมทูตู ขาดความเสียี สละและ
ความอดทนอย่่างแท้้จริิงแล้้ว ก็็อาจเกิิดความเหนื่่�อยหน่่ายท้้อแท้้ และไม่่สามารถทำ
อุดุ มการณ์ใ์ ห้ป้ ระสบผลสำเร็็จได้้
ในเรื่อ� งนี้้� พระพุทุ ธองค์ไ์ ด้ท้ รงประทานพุทุ ธวจนะคาถาประพันั ธ์ไ์ ว้้ ๓ พระคาถา
ซึ่่ง� ปรากฏในนาควรรคแห่่งธรรมบท เพื่่�อเป็น็ คติิเตือื นตนและส่่งเสริิมกำลังั ใจสำหรับั
ผู้�ทำงานเพื่่�อพระศาสนา ดัังนี้้� : -
อห นาโคว สงฺคฺ าเม จาปาโต ปติิต สร
อติวิ ากฺยฺ  ติิติิกฺขฺ ิสิ ฺสฺ  ทุุสฺฺสีโี ล หิิ พหุุชฺชฺ โน.
ทนฺตฺ  นยนฺตฺ ิิ สมิติ ึ ึ ทนฺฺต ราชาภิริ ูหู ติิ
ทนฺฺโต เสฏฺโฺ  มนุสุ ฺเฺ สสุุ โยติวิ ากฺฺย ติติ ิกิ ฺฺขติิ.
วรมสฺฺสตรา ทนฺฺตา อาชานีียา จ สิินฺฺธวา
กุุฺฺชรา จ มหานาคา อตฺฺตทนฺโฺ ต ตโต วรนฺฺติ.ิ
แปลความว่า่ “เราจัักอดกลั้น้� ถ้้อยคำล่ว่ งเกินิ ดัังช้า้ งศึกึ อดทนต่อ่ ลูกู ศรซึ่ง่� ตกไป
จากแล่่งในสงคราม เพราะคนเป็็นอัันมากเป็็นผู้้ท� ุุศีีล ราชบุรุ ุุษทั้ง�้ หลายย่อ่ มนำพาหนะ
ที่�่ฝึึกแล้้วไปสู่่�ที่�่ประชุุม พระราชาย่่อมเสด็็จขึ้�นพาหนะที่�่ฝึึกแล้้ว ในหมู่�มนุุษย์์ ผู้้�ใดอด
กลั้น้� ต่่อถ้้อยคำล่ว่ งเกินิ ได้้ ผู้�้นั้น�้ ชื่อ�่ ว่า่ ฝึกึ (ตน) แล้้ว จััดเป็น็ ผู้้�ประเสริฐิ สุุด ม้้าอััสดรที่�ฝ่ ึึก
แล้้วเป็น็ สััตว์ป์ ระเสริฐิ ม้้าอาชาไนย ม้้าสินิ ธพที่ฝ�่ ึกึ แล้้ว เป็น็ สััตว์ป์ ระเสริฐิ พระยาช้า้ ง
ชาติิกุุญชรที่่�ฝึึกแล้้ว ก็็เป็น็ สััตว์์ประเสริิฐ (แต่่) ผู้้�ฝึกึ ตนเองได้้แล้้ว ประเสริิฐกว่่านั้�้น.”

56

ดัังนั้้�น เมื่่อ� เผชิญิ กับั เหตุุการณ์์ที่่ก� ระทบต่่อกำลัังใจ ก็็ขอให้้ยึึดมั่่�นในพุทุ ธพจน์์
บทนี้้ไ� ว้้ และใช้ค้ วามเสียี สละและความอดทนเป็น็ เครื่่อ� งนำพาสู่่�ความสำเร็จ็ พร้อ้ มทั้้ง�
มีีสติิระวังั ใจอย่า่ ให้เ้ ผลอไผลไปยึึดติิดกับั วาจาประทุษุ ร้า้ ย งานทั้้ง� หลายก็จ็ ะก้า้ วหน้า้ ไปตาม
ที่่ห� มาย
ขออนุุโมทนาแสดงความยิินดีีกับั พระธรรมทููต รุ่่�นที่่� ๒๐/๒๕๕๗ ทุุกรูปู ที่่ไ� ด้้
รัับเกีียรติิและความสำเร็็จ ขอให้้ท่่านทั้้�งหลายได้้นำความรู้้�และทัักษะประสบการณ์์ที่่�
ได้้รัับจากการฝึึกอบรมไปใช้้ประโยชน์์ต่่อการเผยแผ่่พระศาสนา เพื่่�อดำรงความมั่่�นคง
และยังั ความแผ่่ไพศาลของพระพุทุ ธศาสนาให้้ปรากฏยิ่�่ง ๆ ขึ้้�นไป.
พระธรรมธัชั มุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

57

คติิธรรมสำหรับั พระธรรมทููต
รุ่่�นที่่� ๒๑/๒๕๕๘

สำนัักฝึกึ อบรมพระธรรมทููตไปต่่างประเทศ (ธรรมยุตุ )

พระธรรมทููต หรืือที่่�เรีียกอีีกอย่่างหนึ่่�งว่่า สมณทููต คืือพระสงฆ์์สาวกผู้้�ทำ
หน้้าที่่�ประกาศพุุทธธรรมนำแนวทางแห่่งสัันติิสุุขไปเผยแผ่่แก่่ประชาชน เป็็นเสมืือน
ทััพหน้้าผู้้�บุุกเบิิกขอบฟ้้าแห่่งสัันติิภาพให้้กัับท้้องถิ่�่นภููมิิภาคต่่าง ๆ ของโลกใบนี้้�
ที่่�ปััจจุุบัันร่่มเงาของพระพุุทธศาสนาแผ่่ปกคลุุมไปถึึง พระธรรมทููตทุุกรููปจึึงถืือเป็็น
ผู้�ทำประโยชน์เ์ กื้อ� กูลู แก่พ่ หูชู นทุกุ กาลสมัยั ควรที่่พ� ระสงฆ์ผ์ ู้้�มีโี อกาสปฏิิบัตั ิิหน้า้ ที่่ด� ้า้ นนี้้�
จักั พึึงภาคภูมู ิิใจและตระหนักั ในเกียี รติิแห่ง่ ความเป็น็ พระธรรมทูตู หรือื สมณทูตู แห่ง่ ตน
โดยนััยนี้้� คืือการดำรงตนให้้เหมาะสมแก่่เพศภาวะ (สมณะ) ฐานะหน้้าที่่�
(สมณทููต)ที่่�ตนดำรงอยู่ �ด้้วยการรัักษาความดีีแห่่งตนให้้เหมืือนกัับเกลืือรัักษาความ
เค็็ม ผดุุงเกีียรติิด้้วยชีีวิิต เหมืือนนกต้้อยตีีวิิดรัักษาฟองไข่่ อุุทิิศชีีวิิตรัักษาพระธรรม
ดุุจจามรีีรัักษาขนหาง ดัังพระพุุทธวจนะที่่�ปรากฏในอรรถกถาขุุททกนิิกายพุุทธวงศ์์
รัตั นจงกรมกััณฑ์ ์ ความว่า่ “เนื้้อ� จามรีรี ัักษาขนหางอันั ติิดอยู่�ในที่่บ� างแห่่ง จนยอมตาย
อยู่�ในที่่�นั้้�น ไม่่ยอมให้้ขนหางขาดกระจุุยไป ฉัันใด ท่่านจงทำศีีลทั้้�งหลาย ให้้บริิบููรณ์์
ในฐานะ ๔ (คืือปาฏิิโมกขสัังวรศีลี อิินทรียี สัังวรศีลี อาชีวี ปริิสุุทธิิศีลี และปัจั จยนิิสสิิต
ศีีล) บริิรักั ษ์ศ์ ีีลทุุกเมื่่�อ เหมือื นจามร รักั ษาขนหาง ฉันั นั้้น� ”
ในท้้ายที่่ส� ุดุ นี้้� ขออนุุโมทนาสาธุุการต่อ่ พระธรรมทููต รุ่่�นที่่� ๒๑/๒๕๕๘ ทุกุ รููป
ที่่�ได้้รัับเกีียรติิและความสำเร็็จ ขอให้้ทุุกรููปได้้ใช้้ความรู้้�และทัักษะประสบการณ์์จาก
การฝึกึ อบรมไปทำประโยชน์ต์ ่อ่ การเผยแผ่พ่ ระพุทุ ธศาสนา เพื่่อ� ประโยชน์แ์ ละสันั ติิภาพ
ของประชาคมโลกที่่จ� ำต้้องมีอี ยู่่�ตลอดไป

พระธรรมธัชั มุนุ ีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

58

คติิธรรมสำหรัับพระธรรมทูตู
รุ่่�นที่�่ ๒๒/๒๕๕๙

สำนัักฝึึกอบรมพระธรรมทูตู ไปต่่างประเทศ (ธรรมยุุต)

พระธรรมทููต หรืือเรีียกอีกี อย่่างหนึ่�่งว่า่ พระธรรมจาริิก หมายถึึง พระภิิกษุุ
ที่่ไ� ด้้รัับมอบหมายให้น้ ำพระสัทั ธรรมอัันประเสริิฐที่่พ� ระพุทุ ธองค์ท์ รงแสดงไว้ด้ ีแี ล้ว้ ไป
ประกาศแก่ป่ ระชาชน ภายใต้อ้ ุดุ มการณ์แ์ ห่ง่ ความเสียี สละส่ว่ นตนเพื่่อ� ประโยชน์ส์ ุขุ ของ
ส่ว่ นรวมดังั ข้อ้ ความแห่ง่ พระพุทุ ธวจนะที่่ป� รากฏเมื่่อ� คราวที่่ท� รงส่ง่ พระธรรมทูตู ชุดุ แรก
ออกประกาศพระสัทั ธรรม ความว่า่
“จรถ ภิกิ ฺขฺ เว จาริกิ ํํ พหุชุ นหิติ าย พหุชุ นสุขุ าย โลกานุกุ มฺปฺ าย อตฺถฺ าย หิติ าย
สุขุ าย เทวมนุสุ ฺสฺ านํํ มา เกน เทฺวฺ อคมิติ ฺถฺ เทเสถ ภิกิ ฺขฺ เว ธมฺมฺ ํํ อาทิกิ ลฺยฺ าณํํ มชฺเฺ ฌกลฺยฺ าณํํ
ปริโิ ยสานกลฺฺยาณํํ สาตฺถฺ ํํ สพฺฺยญฺชฺ นํํ เกวลปริิปุณุ ฺณฺ ํํ ปริสิ ุทุ ฺธฺ ํํ พฺรฺ หฺฺมจริิยํํ ปกาเสถ”
ภิิกษุทุ ั้้ง� หลาย พวกเธอจงเที่่ย� วจาริิก เพื่่อ� ประโยชน์แ์ ละความสุขุ แก่ช่ นหมู่่�มาก
เพื่่�ออนุุเคราะห์โ์ ลก เพื่่�อประโยชน์์เกื้�อกูลู และความสุขุ แก่่ทวยเทพและมนุุษย์์ พวกเธอ
อย่่าได้้ไปร่่วมทางเดีียวกัันสองรูปู จงแสดงธรรมงามในเบื้้อ� งตน งามในท่่ามกลาง และ
งามในที่่�สุุด จงประกาศพรหมจรรย์์ พร้้อมทั้้�งอรรถ พร้้อมทั้้�งพยััญชนะ ครบบริิบููรณ์์
บริิสุทุ ธิ์�”
ขอฝากไว้้เป็็นคติิแห่่งพระธรรมทููตทุุกรููป ในท้้ายที่่�สุุดนี้้� ขออนุุโมทนาสาธุุการต่่อ
พระธรรมทููต รุ่่�นที่่� ๒๒/๒๕๕๙ ทุกุ รููป ที่่�ได้้รัับเกีียรติิและความสำเร็จ็ ขอให้ท้ ุกุ รูปู ได้้ใช้้
ความรู้้�และทักั ษะประสบการณ์จ์ ากการฝึกึ อบรมไปทำประโยชน์ต์ ่อ่ การเผยแผ่พ่ ระพุทุ ธ
ศาสนาเพื่่อ� ประโยชน์์และสัันติิภาพของประชาคมโลกที่่�จำต้้องมีอี ยู่่�ตลอดไป

พระธรรมธััชมุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

59

คติธิ รรมสำหรัับพระธรรมทูตู
รุ่่�นที่�่ ๒๓/๒๕๖๐

สำนักั ฝึกึ อบรมพระธรรมทูตู ไปต่า่ งประเทศ (ธรรมยุุต)

งานด้้านการทูตู ถือื เป็็นงานที่่�มีคี วามสำคััญอย่า่ งยิ่่ง� ไม่ว่ ่า่ ฝ่่ายอาณาจัักร หรืือ
ศาสนจัักร ต่่างก็ไ็ ด้้เลือื กสรรคัดั เอาเฉพาะบุุคคลผู้้�มีคี ุณุ ภาพมาเป็น็ ผู้้�ปฏิิบััติิงานในด้า้ น
การทููตนี้้� ในฝ่่ายศาสนจัักรจะเรีียกผู้้�ปฏิิบััติิงานในด้้านนี้้�ว่่า พระธรรมทููต มีีหน้้าที่่�ใน
การเผยแผ่่ธรรม คืือนำความรู้้�และประสบการณ์์ทางธรรมแห่่งศาสนาออกไปเผยแผ่่
ให้ป้ ระชาชนในท้อ้ งถิ่น่� ต่า่ ง ๆ ได้ศ้ ึึกษาเรียี นรู้้� นำสู่่�การประพฤติิปฏิิบัตั ิิเพื่่อ� ให้เ้ กิิดความ
สุขุ ความเจริิญทั้้ง� ทางร่า่ งกาย คือื ศีลี ธรรม และด้า้ นจิิตใจคือื คุณุ ธรรม รวมทั้้ง� ด้า้ นสังั คม
คืือสัันติิสุขุ แห่่งประชาชนในท้้องถิ่�น่ นั้้�น ๆ
ดัังนั้้�น พระธรรมทููตย่่อมจะต้้องเป็็นผู้้�เพีียบพร้้อมด้้วยคุุณสมบััติิทั้้�งในส่่วน
ภายนอกคือื ศีลี ธรรมและส่ว่ นภายในคือื คุณุ ธรรม จึึงจะสามารถปฏิิบัตั ิิหน้า้ ที่่แ� ห่ง่ ตนได้้
อย่า่ งมีปี ระสิิทธิิภาพและบังั เกิิดประสิิทธิิผล ต้อ้ งตามเป้า้ ประสงค์แ์ ห่ง่ งานพระธรรมทูตู
โดยนััยนี้้� ขัันติิธรรม คืือคุุณธรรมข้้อสำคััญประการหนึ่่�ง ซึ่่�งพระธรรมทููตจะต้้องมีีไว้้
ประจำกายใจ เพื่่�อเป็็นหลัักประกัันความสำเร็็จแห่่งงานที่่�จะต้้องเป็็นไปเพื่่�อประโยชน์์
เกื้อ� กููลแก่ค่ นหมู่่�มาก หากปราศจากขัันติิธรรมแล้้ว ย่อ่ มไม่่อาจยังั ผลสำเร็จ็ แห่่งงานให้้
เกิิดขึ้น้� ได้ข้ ันั ติิธรรมจึึงเป็น็ คุณุ ธรรมที่่พ� ระธรรมทูตู ทุกุ รูปู จะพึึงแลเป็น็ ประโยชน์ใ์ นทาง
คติิเครื่่อ� งดำเนิินชีวี ิิตและงาน ตามนัยั แห่่งพระพุุทธศาสนสุภุ าษิิตที่่ว� ่า่
อตฺตฺ โนปิิ ปเรสญฺจฺ อตฺฺถาวโห ว ขนฺฺติโิ ก
สคฺฺคโมกฺฺขคมํํ มคฺฺคํ ํ อารุฬุ ฺโฺ ห โหติิ ขนฺฺติิโก.
ผู้้�มีขี ัันติิ ชื่่อ� ว่่านำประโยชน์์มาให้ท้ ั้้�งแก่ต่ นทั้้ง� แก่ผู่้�อื่น� ผู้้�มีขี ัันติิ ชื่่อ� ว่่าเป็็นผู้้�ขึ้�้น
สู่ �ทางไปสวรรค์์และพระนิิพพาน (ส.ม.๒๒๒)
ขอฝากคุุณธรรมข้้อนี้้�ไว้้เป็็นคติิในการทำงานของพระธรรมทููตทุุกรููป และ
ขอถวายกำลัังใจอำนวยพรให้้ทุุกรููปจงประสบความสุุขและความสำเร็็จในงานอัันเป็็น
มหากุุศลและทรงเกียี รติิยิ่�ง่ ในพระพุุทธศาสนานี้้� จงทุกุ รููปเทอญ

พระธรรมธัชั มุนุ ีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

60

คติิธรรมสำหรัับพระธรรมทูตู
รุ่่�นที่่� ๒๔/๒๕๖๑

สำนักั ฝึกึ อบรมพระธรรมทููตไปต่่างประเทศ (ธรรมยุุต)

เมื่่�อพระพุุทธศาสนาอุุบััติิขึ้้�นมาในโลก ความมืืดมนอนธการที่่�เคยห่่อ
หุ้้�มปกคลุุมสรรพสััตว์์ก็็พลัันถููกคลี่่�คลายไปด้้วยแสงสว่่างแห่่งประทีีปดวงใหม่่ คืือ
พระไตรรััตน์์ และกว่่า ๒,๖๐๐ ปีี ที่่�พระไตรรััตน์์ คืือ พระพุุทธ พระธรรม และ
พระสงฆ์์ ได้้ดำรงความเป็็นนาถะคืือที่่�พึึงอัันประเสริิฐและเป็็นประทีีปแห่่งดวง
ปััญญาของโลกได้้อย่่างบริิสุุทธิ์�มั่่�นคง ก็็ด้้วยความซื่่�อตรงแน่่วแน่่ของพุุทธบริิษััทที่่�
ต่่างเสีียสละอุุทิิศตนเพื่่�อสืืบสานปณิิธานแห่่งพระพุุทธศาสนา กล่่าวคืือ ต่่างช่่วย
กัันปฏิิบััติิหน้้าที่่�เพื่่�อประโยชน์์เกื้�อกููลแก่่โลก ด้้วยการศึึกษาปฏิิบััติิ สืืบทอด และ
เผยแผ่่คำสอนให้้แพร่่หลายออกไป โดยปณิิธานอัันสำคััญแท้้จริิงแห่่งพระพุุทธ
ศาสนาก็็คืือการแนะนำชี้ �ชวนให้้มวลมนุุษย์์ละส่่วนที่่�ถืือผิิดกลัับถืือเอาส่่วนที่่�ถืือ
ถููก ฉะนั้้�น การสืืบสานปณิิธานแห่่งพระพุุทธศาสนาจึึงอยู่ �ที่ �การช่่วยทำผู้ �เห็็นผิิด
ประพฤติิผิิด ให้้กลัับเป็็นเห็็นชอบและประพฤติิชอบตามกรอบแห่่งหลัักธรรมแม่่บท
ของพระพุุทธศาสนา คืือ การไม่่ทำบาปทั้้�งปวง การยัังกุุศลคืือคุุณงามความดีีให้้
ถึึงพร้อ้ มและการชำระจิิตใจให้บ้ ริิสุทุ ธิ์� เรียี กว่่า การบำเพ็็ญประโยชน์์เกื้�อกูลู แก่่พหููชน
สมด้ว้ ยพุทุ ธนิิพนธ์์คาถาที่่�ว่่า
อธมฺฺมํํ ปฏิปิ นฺฺนสฺฺส โย ธมฺมฺ มนุุสาสติิ
ตสฺฺส เจ วจนํํ กยิริ า น โส คจฺฺเฉยฺยฺ ทุุคฺฺคตึึ.
แปลความว่่า ผู้�ใดสอนธรรมแก่่บุคุ คลผู้้�ประพฤติิอธรรม ถ้้าเขาทำตามคำของ
ผู้�นั้�นจะไม่่ไปสู่่�ทุุคติิ ดังั นี้้�. (ขุุ.ชา.สฏฺฺ  ๒๘/๓๙)
จึึงขอให้้พระธรรมทููตทุุกรููปได้้ยึึดมั่�่นในปณิิธานแห่่งพระพุุทธศาสนาและ
ช่ว่ ยกัันสืบื สานเผยแผ่่ให้แ้ พร่ข่ ยายออกไป เพื่่�อประโยชน์เ์ กื้อ� กููลแก่พ่ หููชนดังั กล่่าว
ขออนุุโมทนาและชื่�นชมต่่อสหธรรมิิกทุุกรููปที่่�ได้้รัับเกีียรติิและความสำเร็็จ
คือื ได้ร้ ับั แต่ง่ ตั้ง�้ เป็น็ พระธรรมทูตู รุ่่�นที่่� ๒๔ ของคณะธรรมยุตุ ขออำนาจแห่ง่ พระไตรรัตั น์์
จงอภิิบาลและประทานพรให้้ทุุกรููปจงถึึงพร้้อมด้้วยกำลัังกาย กำลัังใจ และกำลัังสติิ
ปััญญาสามารถทำงานเพื่่�อความเจริิญรุ่�งเรืืองแห่่งพระศาสนาประดิิษฐานพระไตรรััตน์์

61

ให้้มั่�่นคงเป็็นหลัักใจ เป็็นที่่�พึึง และเป็็นประทีีปส่่องดวงปััญญาของมหาชนสืืบไป
ชั่ว� กาลนาน.
พระธรรมธัชั มุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

62

คติิธรรมสำหรัับพระธรรมทููต
รุ่่�นที่�่ ๒๕/๒๕๖๒

สำนัักฝึกึ อบรมพระธรรมทูตู ไปต่่างประเทศ (ธรรมยุุต)

พระธรรมทููตถืือเป็็นบุุคลากรแนวหน้้าของพระพุุทธศาสนา การที่่�พระพุุทธ
ศาสนาแผ่ข่ ยายและยั่ง� ยืนื สืบื มาจนถึึงปัจั จุบุ ันั ก็เ็ พราะการทำงานด้า้ นการพระธรรมทูตู นี้้�
โดยความเป็็นจริิงแล้้ว พระสงฆ์์สาวกทุุกรููปล้้วนมีีสถานะเป็็นพระธรรมทููตเสมอกััน
นั่่�นเท่า่ กัับว่า่ พระธรรมทูตู ที่่�ผ่่านการฝึึกอบรมในครั้้�งนี้้ � มีคี วามเป็น็ พระธรรมทูตู อยู่�ใน
ตััวมาก่่อน เป็็นแต่่เพีียงว่่าได้้มาเข้้าสู่่�กระบวนการพััฒนาต่่อยอดความรู้้� เพื่่�อเสริิม
ศัักยภาพและสร้้างการยอมรัับก่่อนที่่�จะออกไปปฏิิบััติิหน้้าที่่�ได้้อย่่างสอดคล้้องกัับ
สภาวการณ์์ปััจจุุบััน โดยเฉพาะในต่่างประเทศ ซึ่่�งเป็็นเป้้าหมายหลัักของสถาบัันฝึึก
อบรมแห่่งนี้้�
การที่่�ทุุกรููปได้้มีีโอกาสมาใช้้ชีีวิิตร่่วมกัันตลอดระยะเวลา ๓ เดืือนในช่่วงฝึึก
อบรม ถือื เป็น็ กระบวนการสำคัญั อย่า่ งหนึ่ง่� ซึ่ง�่ ช่ว่ ยให้ม้ ีกี ารศึึกษาเรียี นรู้้�และหล่อ่ หลอม
สามััคคีีธรรม อัันเป็็นคุุณธรรมสำคััญสำหรัับการทำงาน เพราะการไปปฏิิบััติิศาสนกิิจ
ของพระธรรมทูตู ต้อ้ งมีกี ารไปใช้ช้ ีวี ิิตอยู่�ร่ว่ มกับั ชุมุ ชนต่า่ ง ๆ ซึ่ง่� มีคี วามหลากหลายทาง
ความคิิดและพื้้�นฐานความเชื่ �อ ความสามารถของพระธรรมทููตในการประสานความ
สามัคั คีขี องท้้องถิ่่�นชุุมชนนั้้�น ๆ จะเป็็นบันั ไดขั้้น� แรก ที่่�จะนำพางานของพระธรรมทูตู
ให้้ก้้าวไปสู่่�ความสำเร็็จได้้ อัันมีีเป้้าหมายสููงสุุดอยู่ �ที่ �การให้้บัังเกิิดสัันติิภาพโดยรวม
พระธรรมทููตจึึงควรตระหนัักด้้วยการศึึกษาเรีียนรู้้� และนำพาสามััคคีีธรรมนี้้� ดัังที่่�
สมเด็็จพระบรมศาสดาได้ต้ รััสสอนไว้ว้ ่า่
สามคฺฺยเมว สิิกฺขฺ ถ พุทุ ฺฺเธเหตํํ ปสํสํ ิติ ํํ
สามคฺฺยรโต ธมฺมฺ ฏฺโฺ  โยคกฺฺเขมา น ธํํสติิ.
“พึึงศึึกษาความสามััคคีี ความสามััคคีีนั้้�น ท่่านผู้้�รู้้�ทั้้�งหลายสรรเสริิญแล้้ว
ผู้้�ยิินดีีในสามััคคีี ตั้้�งอยู่�ในธรรม ย่่อมไม่่คลาดจากธรรมอัันเกษมจากโยคะ” ดัังนี้้�
(ขุ.ุ ชา. เตรส. ๒๗/๓๔๖)
จึึงขอฝากคุณุ ธรรมข้อ้ นี้้ไ� ว้เ้ ป็น็ คติิและข้อ้ พิิจารณา ของสหธรรมิิกผู้้�จะไปปฏิิบัตั ิิ
ศาสนกิิจ เป็็นพระธรรมทููตในต่่างประเทศ

63

ขออนุุโมทนาชื่�นชมที่่�ทุุกรููปได้้รัับเกีียรติิและความสำเร็็จจากการฝึึกอบรม
ขออำนาจคุุณพระศรีีรััตนตรััยพร้้อมทั้้�งสรรพกุุศล จงดลบัันดาลประทานพรให้้ทุุกรููป
มีีความสุุข ประสบความสำเร็็จในการปฏิิบััติิงาน สมดัังมโนปณิิธานอัันเป็็นมหากุุศล
จงทุุกรูปู เทอญ.
พระธรรมธััชมุนุ ีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

64

คติิธรรมสำหรัับพระธรรมทููต
รุ่่�นที่่� ๒๖/๒๕๖๓

สำนัักฝึึกอบรมพระธรรมทููตไปต่า่ งประเทศ (ธรรมยุุต)

พระธรรมวิินััย อัันเป็็นคำสั่�งสอนขององค์์สมเด็็จพระสััมมาสััมพุุทธเจ้้า ซึ่่�ง
รวมเรีียกว่่า พระพุุทธศาสนานั้้�น เป็็นอากรแห่่งกััลยาณธรรม คืือบ่่อเกิิดแห่่งคุุณงาม
ความดีีเมื่่�อผู้้�มีีศรััทธาน้้อมนำไปปฏิิบััติิ ย่่อมได้้รัับความดีีงามตามสมควรแก่่ฐานานุุรููป
พระธรรมทูตู มีหี น้า้ ที่่ใ� นการเผยแผ่พ่ ระพุทุ ธศาสนา คือื น้อ้ มนำพระธรรมวิินัยั ไปประกาศ
แก่่ประชาชนตััวตนของพระธรรมทููตจึึงเป็็นเสมืือนภาชนะเครื่่�องรองรัับอากรแห่่ง
กัลั ยาณธรรมคืือพระพุุทธศาสนาอันั บริิสุุทธิ์ง� ดงามตามที่่�กล่า่ วแล้ว้
ฉะนั้้�น พระธรรมทููตที่่�ดีีนอกจากจะต้้องมีีสมรรถนะในการทำงานแล้้ว ยัังมีี
ความจำเป็็นที่่�จะต้้องน้้อมนำกััลยาณธรรมเข้้าประดิิษฐ์์ไว้้ในรอยกายรอยใจของตน
คือื การยังั ตนให้้งดงามด้ว้ ยกัลั ยาณธรรมในเบื้้อ� งต้น้ คืือศีีล งามในท่่ามกลางด้ว้ ยสมาธิิ
และงามในที่่�สุดุ ด้้วยปัญั ญา จึึงจะนัับว่า่ เป็็นพระธรรมทูตู แท้้ และสมควรดำรงตนเป็็น
ดุุจภาชนะรองรัับพระพุุทธศาสนา อัันเป็็นอากรแห่่งกััลยาณธรรม สมตามพระพุุทธา
นุุสาสนีที ี่่ว� ่่า
อตฺตฺ านเมว ปมํ ํ ปฏิิรูเู ป นิิเวสเย
อถญฺฺ มนุสุ าเสยฺยฺ น กิิลิิสฺฺเสยฺฺย ปณฺฺฑิิโต.
แปลความว่่า “บุุคคลพึึงยัังตนนั้้�นแลให้้ตั้้�งอยู่�ในคุุณอัันสมควรเสีียก่่อน พึึง
พร่่ำสอนผู้้�อื่่�นในภายหลังั (เพราะ) บัณั ฑิิตไม่่พึึงมีขี ้้อมััวหมอง” ดัังนี้้.�
โอกาสนี้้� ขออนุุโมทนายิินดีีกัับพระธรรมทููตทุุกรููปที่่�ได้้รัับเกีียรติิและความ
สำเร็็จ ขอให้้ทุุกรููปจงมีีกำลัังกาย กำลัังใจ และกำลัังสติิปััญญาในการปฏิิบััติิหน้้าที่่�
เพื่่�อพระศาสนาเป็็นภาระนำพระพุุทธศาสนาคืืออากรกััลยาณธรรมไปสู่่�ประชาชนให้้
สััมฤทธิ์�ผลไพศาลโดยทั่่ว� กันั .

พระธรรมธััชมุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

65

นวมิินทรราชููทิิศานุุสรณ์์
เนื่อ�่ งในโอกาสพิธิ ีีเปิดิ วัดั นวมินิ ทรราชูทู ิศิ เมืืองเรย์น์ แฮม-เคมบริดิ จ์์

นครบอสตันั มลรััฐแมสซาชูเู ซตส์์ ประเทศสหรััฐอเมริกิ า

วััด ถืือเป็็นศููนย์์กลางของการจััดกิิจกรรมทางศาสนา เป็็นหนึ่่�งใน ๕ องค์์
ประกอบหลัักของศาสนาต่่าง ๆ เรีียกว่่า ศาสนสถาน ซึ่�่งในทางวิิชาการถืือกัันว่่า
ศาสนาใด ๆ จะสมบููรณ์์ได้้ ต้้องมีีองค์์ประกอบ ๕ อย่่าง คืือ ศาสดา ผู้้�ประกาศ
ศาสนา ๑ ศาสนธรรม คืือ คำสั่�งสอน ๑ ศาสนบุคุ คล คืือ ผู้้�นับั ถือื และสืืบทอดศาสนา ๑
ศาสนสถาน คือื สถานที่่ป� ระกอบกิิจกรรมทางศาสนา ๑ และ ศาสนพิิธี ี คืือ พิิธีกี รรม
ทางศาสนา ๑ โดยองค์์ประกอบทั้้�ง ๕ นี้้� เสมืือนหนึ่�่งองคาพยพที่่�ช่่วยผดุุงความเป็็น
ปึึกแผ่น่ แห่่งนานาศาสนาให้ป้ รากฏอยู่่�ตลอดไป
วััดนวมิินทรราชููทิศิ เมืืองเรย์น์ แฮม เคมบริิดจ์์ นครบอสตันั มลรััฐแมสซา-
ชููเซตส์์ ประเทศสหรััฐอเมริิกา เป็็นพุุทธศาสนสถานที่่�ก่่อกำเนิิดจากพลัังศรััทธาของ
พุุทธบริิษััทชาวไทยและนานาชาติิในสหรััฐอเมริิกา โดยมุ่่�งหวัังที่่�จะให้้เป็็นศููนย์์กลาง
การเผยแผ่่พระพุุทธศาสนาระดัับนานาชาติิ และเป็็นบรมราชานุุสรณ์์ทางพระพุุทธ
ศาสนา ในผืืนแผ่่นดิินที่่�ซึ่�่งสมเด็็จบรมบพิิตร พระราชสมภารเจ้้า พระบาท
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวภููมิิพลอดุุลยเดช ผู้้�ทรงเป็็นเอกอััครพุุทธศาสนููปถััมภก ได้้
ทรงมีีพระอุุบััติิภพ โดยสมเด็็จพระญาณสัังวร สมเด็็จพระสัังฆราช สกลมหา
สัังฆปริิณายก ทรงรัับโครงการจััดสร้้าง ฯ ไว้้ในพระสัังฆราชููปถััมภ์์ และมหา
เถรสมาคมได้้มีีมติิเห็็นชอบให้้โครงการนี้้� เป็็นโครงการของมหาเถรสมาคม
ในนามของคณะสงฆ์์ไทย ร่่วมกัับรััฐบาลไทย เพื่่�อเฉลิิมพระเกีียรติิพระบาท
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว เนื่่�องในโอกาสมหามงคลฉลองสิิริิราชสมบััติิครบ ๖๐ ปีี
๙ มิิถุนุ ายน ๒๕๔๙ และได้ม้ อบหมายให้พ้ ระพรหมวชิริ ญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม
วััดยานนาวา เป็น็ ประธานดำเนิินโครงการ ซึ่่�งพื้้น� ที่่�ภายในวัดั จะถููกจัดั ให้เ้ ป็น็ ศููนย์์การ
ศึึกษา เผยแผ่่ และปฏิิบััติิวิิปััสสนากรรมฐาน เป็็นพิิพิิธภััณฑ์์ประวััติิศาสตร์์พระพุุทธ
ศาสนากัับสถาบัันพระมหากษััตริิย์์ไทย เป็็นศููนย์์ศิิลปวััฒนธรรมไทย และศููนย์์
กิิจกรรมการกุุศลสงเคราะห์์ประชาชนนานาชาติิ เป็็นต้้น จึึงนัับว่่า พุุทธศาสนสถาน
แห่่งนี้้� จะเป็็นบุุณยานุุสรณีียสถานสำหรัับดำเนิินกิิจกรรมทางพระพุุทธศาสนาที่่�

66

สมบููรณ์์แบบที่่ส� ุดุ แห่่งหนึ่ง่� ของภููมิิภาคโลกตะวัันตกในปัจั จุบุ ััน
พระพุุทธศาสนามีีหลัักคำสอนที่่�มุ่�งชี้�ชวนให้้มวลมนุุษย์์อยู่่�ร่่วมกัันโดยสัันติิ
ธรรม ดังั จะเห็น็ ได้้จากหลัักธรรมแม่บ่ ทของพระพุุทธศาสนา คือื หลักั โอวาทปาฏิโิ มกข์์
ที่่�กล่่าวสอนให้้มนุุษย์์เป็็นอยู่ �โดยปราศจากวิิหิิงสาธรรม คืือ การเบีียดเบีียนทำร้้ายทั้้�ง
ตนเองและผู้�อื่�น ทั้้�งทางร่่ายกายและจิิตใจ ด้้วยการไม่่เข้้าไปทำบาปทั้้�งปวงและการ
ชำระจิิตใจของตนให้้พิิสุุทธิ์�ผ่่องใส เมื่่�อพระพุุทธศาสนาแผ่่ขยายและตั้้�งมั่�่นอยู่�ใน
ภููมิิภาคใด แสงแห่่งความอบอุ่่�นและความร่่มเย็็นเป็็นอัันสาดส่่องเรืืองรองในรอยกาย
รอยใจของประชาชนในภูมู ิิภาคนั้้น� การเกิิดขึ้้�นแห่่งวััดนวมิินทรราชููทิิศ จึึงเป็็นเสมือื น
ประทีีปแห่ง่ สัันติิภาพที่่�ถูกู จุดุ ขึ้้�นอีกี ดวงในแผ่น่ ดิินตะวัันตก
ขออนุุโมทนาต่่อทุุกฝ่่ายที่่�มีีส่่วนช่่วยให้้การก่่อสร้้างวััดนวมิินทรราชููทิิศ
สำเร็็จลงด้้วยความเรีียบร้้อยสมบููรณ์์แบบ เด่่นด้้วยพุุทธสถาปััตยกรรมไทย-อเมริิกา
พร้้อมที่่�จะเป็็นศููนย์์กลางของการเผยแผ่่พระพุุทธศาสนาในภููมิิภาคตะวัันตก
โดยเฉพาะในผืืนแผ่่นดิินแห่่งสหรััฐอเมริิกา และหวัังเป็็นอย่่างยิ่่�งว่่า ทุุกกำลัังศรััทธา
จะมั่่�นคงในจาคบารมีีและสามััคคีีธรรม พร้้อมที่่�จะช่่วยกัันอุุปถััมภ์์บำรุุงวััดแห่่งนี้้�ให้้
วััฒนาสถาพรตลอดไป
พระธรรมธัชั มุนุ ีี
กรรมการมหาเถรสมาคม

67

คุุณููปการานุุสรณ์์
เนื่�่องในโอกาสเฉลิิมฉลองวาระครบ ๑๐๐ ปีี ชาตกาล

อาจารย์์สุุชีีพ ปุุญญานุภุ าพ
มหาวิทิ ยาลััยมหามกุฏุ ราชวิทิ ยาลััย

อาจารย์ส์ ุุชีีพ ปุุญญานุุภาพ ถือื เป็็นบุคุ คลสำคััญในหน้า้ ประวััติิศาสตร์ข์ อง
พระพุทุ ธศาสนา และเป็น็ บูรู พาจารย์ค์ นสำคัญั ของมหาวิิทยาลัยั มหามกุฏุ ราชวิิทยาลัยั
โดยตลอดชีวี ิิตของท่า่ นได้ท้ ุ่่�มเททำงานเพื่่อ� ยกย่อ่ งเชิิดชูพู ระพุทุ ธศาสนา และสร้า้ งความ
รุ่�งเรืืองให้้แก่่มหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย อัันเป็็นสถาบัันที่่�ท่่านรัักยิ่่�ง จนอาจ
กล่่าวได้้ว่่า ทุุกหยาดเหงื่ �อแรงกาย ทุุกลมหายใจของท่่าน ล้้วนเป็็นไปเพื่่�ออุุทิิศรัับใช้้
พระพุุทธศาสนา และมหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย คุุณููปการของท่่านมีีผล
เชิิงประจัักษ์์ที่่�สำคััญ คืือสามารถพลิิกฟื้�้นมหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย ซึ่่�งเป็็น
สถาบันั การศึึกษาชั้น� สูงู ของคณะสงฆ์ท์ ี่่อ� ยู่�ในสภาพซบเซาหยุดุ ชะงักั จนเกือื บกลายเป็น็
เพีียงสถาบัันในตำนาน ดุุจมหาวิิทยาลััยนาลัันทาในอดีีต ให้้กลัับฟื้�้นคืืนมาเป็็นแหล่่ง
การศึึกษาที่่�เป็็นความหวัังของพระภิิกษุุสามเณร และเป็็นศรีีสง่่าแก่่พระพุุทธศาสนา
จนมีีพัฒั นาการอันั มั่่น� คงสืบื มาจนถึึงปัจั จุบุ ััน
ในฐานะที่่�ผู้�เขีียนเป็็นศิิษย์์เก่่าผู้�หนึ่่�งของมหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย
และเป็็นศิิษย์์ที่่�เคยศึึกษาเล่่าเรีียนกัับท่่านมาแล้้ว ภาพแห่่งความทรงจำที่่�มีีอยู่่� ล้้วน
แล้้วแต่่เป็็นภาพแห่่งความศรััทธานัับถืือที่่�มีีอยู่�อย่่างสนิิทใจ แม้้ท่่านจะเป็็นฆราวาส
แต่่ก็็สอนหนัังสืือพระภิิกษุุสามเณรด้้วยความนอบน้้อม แสดงกิิริิยาเป็็นการ “ถวาย
ความรู้้�” อย่่างแท้้จริิง ไม่่เคยใช้้ความรู้้� หรืือฐานะแห่่งความเป็็นอาจารย์์ข่่มศิิษย์์
ท่่านแสดงตััวเป็็นแบบอย่่างให้้กัับศิิษย์์ ซึ่�่งเป็็นพระภิิกษุุสามเณรทั้้�งทางกาย วาจา
และความคิิด ศิิษย์์ทุุกรููปจึึงให้้ความศรััทธา นัับถืือ และยำเกรงต่่อท่่านโดยธรรม
หาใช่่เพียี งโดยมารยาทเท่า่ นั้้น�
บุุคคลอย่่างอาจารย์์สุุชีีพ ปุุญญานุุภาพ จึึงเป็็นทุุลลภบุุคคล คืือบุุคคลผู้�หา
ได้้ยาก เป็็นปราชญ์์เมธีี ซึ่�่งนานทีจี ะมีปี รากฏ สมด้ว้ ยพระบาลีีพุุทธพจน์์ ที่่�ปรากฏใน
ขุุททกนิิกาย คาถาธรรมบท ว่่า

68

ทฺุ�ุ ลฺฺลโภ ปุุริิสาชญฺฺโ น โส สพฺพฺ ตฺฺถ ชายติิ
ยตฺถฺ โส ชายตีี ธีโี ร ตํํ กุลุ ํํ สุขุ เมธติ.ิ
บุุรุุษอาชาไนย เป็็นบุุคคลหาได้้ยากในโลก ท่่านย่่อมไม่่เกิิดในที่่�ทั่่�วไป ท่่าน
เป็น็ นัักปราชญ์์ บัังเกิิดในสกุุลใด สกุลุ นั้้น� ย่อ่ มถึึงความสุขุ .
ในวาระครบ ๑๐๐ ปีี แห่่งชาตกาลของท่่านอาจารย์์สุุชีีพ ปุุญญานุุภาพ
ข้้าพเจ้้าขอร่่วมกัับชาวมหามกุุฏราชวิิทยาลััย และผู้้�มีีความเคารพนัับถืือในท่่าน
อาจารย์์ทุุกท่่านแสดงความระลึึกถึึงคุุณููปการของท่่านอาจารย์์ที่่�มีีต่่อพระพุุทธศาสนา
มหาวิิทยาลัยั มหามกุฏุ ราชวิิทยาลัยั ศิิษยานุุศิิษย์์ และหมู่่�มวลมนุุษย์์ด้ว้ ยกััน ที่่�อาจารย์์
ได้้สรรค์์สร้้างความสุุขความเจริิญแห่่งสติิปััญญาผ่่านผลงานทางพระพุุทธศาสนา
ขอให้้เกีียรติิคุุณของท่า่ นอาจารย์์ จงสถิิตเสถียี รเป็น็ ทิิฏฐานุคุ ติิแห่่งความเสียี สละ เป็็น
แรงบัันดาลใจแห่่งความสร้้างสรรค์์ และการประพฤติิปฏิิบััติิในสััมมาปฏิิบััติิของเหล่่า
อนุชุ นทั้้�งหลายตลอดทุกุ กาลสมัยั เทอญ.
พระธรรมธััชมุนุ ีี
เจ้า้ อาวาสวัดั ปทุมุ วนาราม
กรรมการมหาเถรสมาคม

69

สััมโมทนีียกถา
พระธรรมธััชมุุนีี (อมร าโณทโย) เจ้า้ อาวาสวััดปทุุมวนาราม

ในการจัดั พิิธีีเจริิญพุุทธมนต์์-เจริญิ จิติ ตภาวนา
ถวายเป็็นพระราชกุุศลและถวายพระพรชััยมงคล

แด่่พระบาทสมเด็จ็ พระเจ้้าอยู่่�หััว
เนื่อ�่ งในโอกาสทรงเจริญิ พระชนมพรรษา ๘๔ พรรษา ๕ ธันั วาคม ๒๕๕๔

ณ วัดั ปทุุมวนาราม เขตปทุุมวันั กรุงุ เทพมหานคร

ท่่านพุุทธศาสนิิกชนทั้้�งหลาย ในปีีพุุทธศัักราช ๒๕๕๔ นี้้� จัักเป็็นอีีกหนึ่่�งปีี
มหามงคลอัันสำคััญยิ่�่ง สำหรัับประชาชนชาวไทยภายใต้้พระบรมโพธิิสมภารทุุก
หมู่�เหล่่า ด้้วยเป็็นอภิิลัักขิิตสมััยมงคลที่่�สมเด็็จพระบรมบพิิตร พระราชสมภารเจ้้า
พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว ผู้้�ทรงพระคุุณอัันประเสริิฐ ได้้เจริิญพระชนมพรรษา
๘๔ พรรษา ครบ ๗ รอบพระนัักษัตั ร ในวันั ที่่� ๕ ธันั วาคม ที่่�จะถึึงนี้้�
ด้้วยพระราชปณิิธานที่่�จะทรงครองแผ่่นดิินโดยธรรม เพื่่�อประโยชน์์สุุขแห่่ง
มหาชนชาวสยามได้ท้ ำให้อ้ งค์พ์ ระบาทสมเด็จ็ พระเจ้า้ อยู่่�หัวั ทรงมุ่�งมั่น่� อุทุ ิิศพระวรกาย
เพื่่�อขยายแนวพระราชปณิิธานสู่่�ทางปฏิิบััติิ สำหรัับขจััดปััดเป่่าปััญหาและอุุปสรรค
บำบัดั ทุกุ ข์บ์ ำรุงุ สุขุ ของเหล่า่ อาณาประชาราษฎร์ใ์ ห้ม้ ีผี ลอย่า่ งเป็น็ รูปู ธรรม นำให้ส้ ันั ติิสุขุ
อัันเป็็นที่่�มุ่�งมาดปรารถนาของทุุกสรรพชีีวิิต ได้้แผ่่ไพศาลไปทั่่�วทิิศานุุทิิศ พร้้อมกัับ
รอยเบื้้�องพระยุุคลบาทแห่่งพระมหากรุุณาธิิคุุณที่่�ปรากฏไปทั่่�วแคว้้นแดนไทย ไม่่เว้้น
แม้ก้ ระทั่่ง� ถิ่น�่ ทุรุ กันั ดารอันั ห่า่ งไกล น้้ำพระราชหฤทัยั ที่่ท� รงห่ว่ งใยไพร่ฟ่ ้า้ ประชาราษฎร์์
ก็็ริินรดไปทุุกหย่่อมหญ้้า จึึงเกิิดเป็็นพระเกีียรติิบารมีีที่่�ประชาชนชาวไทยทุุกหมู่่�
เหล่า่ เฝ้า้ ชื่น� ชมด้ว้ ยความจงรักั ภักั ดีแี ละสำนึึกในพระมหากรุณุ าธิิคุณุ อันั บริิสุทุ ธิ์ส� ะอาด
ปราศจากเขตขััณฑ์์และหาประมาณมิิได้้
ในทางธรรม นัับตั้้�งแต่่ได้้เสด็็จเถลิิงถวััลยราชสมบััติิเป็็นบรมกษััตริิย์์ ลำดัับ
ที่่�เก้้า แห่่งพระมหาจัักรีีบรมราชวงศ์์ ก็็ทรงอุุทิิศพระองค์์เจาะจงพระบรมศาสดา
สััมมาสััมพุุทธเจ้้า แสดงพระองค์์ว่่า ทรงเป็็นพุุทธมามกะ รัับอุุปถััมภ์์ค้้ำชููพระพุุทธ
ศาสนาและศาสนาอื่�น ๆ อย่า่ งเป็็นธรรม นำไปสู่่�การตััดสิินพระราชหฤทััย เสด็จ็ ผนวช

70

ศึึกษาและปฏิิบััติิพระพุุทธศาสนาเป็็นระยะเวลา ๑๕ วััน พระราชจริิยาวััตรที่่�ปรากฏ
ปวงพสกจึึงยอยกพระองค์ใ์ นพระราชสมญานามว่่า “ธรรมิิกมหาราชา” คืือพระมหา
ราชาผู้้�ประกอบไปด้ว้ ยธรรม
คณะสงฆ์์วััดปทุุมวนารามรู้้�สึึกสำนึึกในพระมหากรุุณาธิิคุุณอัันหาที่่�สุุดมิิได้้
และมีีความปีีติิยิินดีีชื่�นชมร่่วมกัับพสกนิิกรหมู่�อื่�นทั้้�งหลาย ในการที่่�สมเด็็จพระบรม
บพิิตรพระราชสมภารเจ้า้ พระบาทสมเด็จ็ พระเจ้า้ อยู่่�หัวั ได้ท้ รงเจริิญพระชนมพรรษา
มาครบ ๗ รอบพระนัักษััตร ในวัันที่่� ๕ ธัันวาคม ศกนี้้� กอปรทั้้�งวััดปทุุมวนาราม
เป็็นพระอารามหลวงที่่�มีีความเกี่�ยวเนื่่�องในพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว ด้้วยเป็็น
พระอารามที่่ป� ระดิิษฐานพระสถููปเจดีีย์ท์ ี่่บ� รรจุุพระบรมอัฐั ิิ พระอัฐั ิิ และส่ว่ นพระราช
สรีีระของพระบรมวงศานุุวงศ์์ในราชสกุลุ มหิิดล อัันได้้แก่่
- พระตะโจ ส่่วนพระเศีียร ในพระบรมศพพระบาทสมเด็็จพระปรเมนทร
มหาอานัันทมหิิดล รัชั กาลที่่� ๘
- พระทนต์ ์ ของสมเด็จ็ พระศรีสี วริินทิิราบรมราชเทวีี พระพัันวัสั สาอัยั ยิิกาเจ้า้
- พระอััฐิิ ของสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุลุ ยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก
- พระโสณีี องค์์เดิิมของสมเด็จ็ พระศรีีนคริินทราบรมราชชนนีี
- พระทนต์ ์ ของสมเด็จ็ พระราชปิติ ุจุ ฉา เจ้า้ ฟ้า้ วไลยอลงกรณ์ ์ กรมหลวงเพชรบุรุ ีี
ราชสิิริินธร และ
- พระทนต์ ์ ของสมเด็จ็ พระเจ้า้ พี่่น� างเธอ เจ้า้ ฟ้า้ กัลั ยาณิิวัฒั นา กรมหลวงนราธิิวาส
ราชนคริินทร์์
ดัังนั้้�น เมื่่�อวโรกาสมหามงคลได้้เวีียนมาถึึงเข้้า เหล่่าพระสงฆ์์และ
พุุทธศาสนิิกชนชาววััดปทุุมวนารามจึึงได้้พร้้อมใจกัันจััดกิิจกรรมบำเพ็็ญกุุศล
เฉลิิมพระเกีียรติิ ถวายเป็็นพระราชกุุศล และถวายพระพรชััยมงคล ด้้วยสำนึึกใน
พระมหากรุุณาธิิคุุณ มีีทั้้�งโครงการบููรณปฏิิสัังขรณ์์ พระอารามเฉลิิมพระเกีียรติิ ใน
วาระครบรอบ ๑๕๔ ปีี แห่ง่ การสถาปนาพระอาราม
และในบััดนี้้�ก็็ได้้มีีโครงการเจริิญพระพุุทธมนต์์และเจริิญจิิตตภาวนา
ถวายพระพรชััยมงคลอีีกกิิจกรรมหนึ่่�ง โดยที่่�วััดปทุุมวนารามร่่วมกัับมููลนิิธิิสมเด็็จ
พระมหิิตลาธิิเบศรอดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก และสำนัักงานเขตปทุุมวััน ได้้
พร้อ้ มใจกันั กำหนดกิิจกรรมเฉลิิมพระเกียี รติิขึ้น�้ ทั้้ง� ยังั ได้ช้ ักั ชวนหน่ว่ ยงาน สถานศึึกษา

71

โรงพยาบาล ทั้้�งภาครัฐั ภาครััฐวิิสาหกิิจ และเอกชน รวมทั้้ง� บริิษัทั ห้า้ งร้า้ นต่่าง ๆ ที่่อ� ยู่�
รายรอบวััดปทุุมวนารามได้้ร่่วมกัันเป็็นส่่วนหนึ่�่งของการจััดกิิจกรรมเฉลิิมพระเกีียรติิ
ในครั้้ง� นี้้�
บััดนี้้� ทุุกฝ่่ายมาพร้้อมแล้้ว จึึงขอกราบอาราธนาและขออาราธนา
พระเถรานุุเถระพระภิิกษุุสามเณรทุุกรููป พร้้อมทั้้�งขอเชิิญชวนท่่านพุุทธศาสนิิกชน
พุุทธบริิษััททั้้�งหลาย ที่่น� ั่่�งอยู่�ภายนอกพระอุุโบสถวััดปทุมุ วนาราม ได้้ตั้้�งใจสำรวมกาย
วาจา และใจให้้เรีียบร้้อย รวบรวมสมาธิิจิิตให้้เป็็นหนึ่่�ง ร่่วมเจริิญพระพุุทธมนต์์กัับ
คณะสงฆ์์ เสร็จ็ แล้ว้ จัักได้น้ ำเจริิญจิิตตภาวนาและสมาทานถวายพระราชกุศุ ลต่อ่ ไป.

72

สัมั โมทนีียกถา
เนื่อ่� งในโอกาสการจัดั ประชุมุ ใหญ่ส่ ามัญั ประจำปีี ครั้้ง� ที่่� ๑๗/๒๕๕๗

สมาคมศิิษย์์เก่า่ มหาวิิทยาลัยั มหามกุุฏราชวิทิ ยาลััย

สมาคมศิิษย์์เก่่ามหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย (สศม.) โดย ดร.ธีีรพงศ์์
สุุขเมืือง นายกสมาคม พร้้อมด้้วยคณะกรรมการบริิหารและมวลสมาชิิกสมาคม ได้้
กำหนดจัดั งานประชุมุ ใหญ่ส่ ามัญั ประจำปี ี ครั้้ง� ที่่� ๑๗/๒๕๕๗ ในวันั เสาร์ ์ ที่่� ๒๐ ธันั วาคม
๒๕๕๗ โดยมีวี ัตั ถุปุ ระสงค์เ์ พื่่อ� เทิิดพระคุณุ สถาบันั มหาวิิทยาลัยั มหามกุฏุ ราชวิิทยาลัยั ,
องค์พ์ ระมหากษัตั ริิย์ผ์ู้�ทรงสถาปนา, องค์พ์ ระมหากษัตั ริิย์ผ์ู้�ทรงเป็น็ ที่่ม� าแห่ง่ นามสถาบันั
และเทิิดพระคุณุ บูรู พาจารย์ ์ อีกี ทั้้ง� เพื่่อ� จักั ได้เ้ ป็น็ โอกาสร่ว่ มกันั รับั ทราบรายงานกิิจการ
ต่่าง ๆ ของสมาคมในขวบวาระที่่ผ� ่า่ นมา และร่่วมปรึึกษาหารือื หรือื แลกเปลี่่�ยนความ
คิิดเห็็นในการที่่�จะดำเนิินกิิจการต่่าง ๆ ในอนาคตต่อ่ ไป
ข้า้ พเจ้า้ จึึงขอถือื โอกาสอนุโุ มทนาชื่น� ชมต่อ่ ทางสมาคม ที่่ส� ามารถเป็น็ องค์ก์ ร
กลางในการผสานความร่ว่ มมือื ระหว่่างผู้�บริิหาร บุคุ ลากร ศิิษย์เ์ ก่่า และศิิษย์ป์ ััจจุุบััน
ของมหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย ในการสร้้างสรรค์์ประโยชน์์ทั้้�งที่่�เป็็นส่่วน
สาธารณะและส่ว่ นของสถาบััน นับั แต่อ่ ดีตี จนถึึงปัจั จุุบันั ได้อ้ ย่า่ งดียี ิ่่ง�
อย่่างไรก็็ตาม ความเป็็นผู้้�ถึึงพร้้อมด้้วยความรู้้�ดีีมีีความประพฤติิชอบ ดััง
พุทุ ธศาสนสุภุ าษิิตประจำมหาวิิทยาลัยั ที่่ว� ่า่ “วิิชฺชฺ าจรณสมฺปฺ นฺโฺ น โส เสฏฺโฺ  เทวมานุเุ ส”
จักั ยัังคงเป็น็ ตราชููเกีียรติิแห่ง่ ศิิษย์ ์ มมร ที่่ท� ุุกรููปทุุกคนจะต้อ้ งยืดื ถือื ตลอดไป
ข้้าพเจ้้าในฐานะศิิษย์์เก่่า มมร ผู้้�หนึ่่�ง ขอตั้้�งกััลยาณจิิตส่่งความปรารถนาดีี
และไมตรีีมิิตรภาพมายัังศิิษย์์ผู้้�ร่่วมสถาบัันทุุก ๆ ท่่าน ขออำนาจคุุณพระศรีีรััตนตรััย
พร้้อมทั้้�งอำนาจพระราชบารมีีแห่่งพระมหากษััตริิย์์ผู้ �ทรงสถาปนาและผู้ �ทรงเป็็นที่่�มา
แห่ง่ นาม “มหามกุฏุ ราชวิิทยาลัยั ” ตลอดทั้้ง� อำนาจคุณุ ความดีขี องบูรู พาจารย์์ ได้โ้ ปรด
อภิิบาลประทานพรให้ศ้ ิิษย์เ์ ก่า่ และศิิษย์ ์ มมร รุ่่�นปัจั จุบุ ันั ทุกุ ๆ ท่า่ น มีคี วามเจริิญรุ่�งเรือื ง
ในชีวี ิิตและหน้้าที่่�การงาน ตลอดทั้้ง� บรรลุถุ ึึงสุุขประโยชน์ท์ ั้้�งปวงในทิิฏฐธรรม และขอ
อำนวยพรให้ก้ ารจััดประชุุมใหญ่่สามัญั ประจำปีใี นครั้้ง� นี้้ � มีีผลสัมั ฤทธิ์ต� ามวััตถุปุ ระสงค์์
และความมุ่่�งหมายทุกุ ประการ.
ขออนุโุ มทนา
พระธรรมธัชั มุนุ ีี
เจ้า้ อาวาสวัดั ปทุมุ วนาราม
กรรมการมหาเถรสมาคม

73

สัมั โมทนีียกถา
พระธรรมธััชมุุนีี (อมร าโณทโย)

เจ้้าอาวาสวัดั ปทุมุ วนาราม
ในพิธิ ีีเจริญิ จิติ ตภาวนาถวายพระราชกุศุ ลและถวายพระพรชัยั มงคล

แด่่สมเด็็จพระเทพรัตั นราชสุดุ า ฯ สยามบรมราชกุมุ ารีี
เนื่�่องในโอกาสทรงเจริิญพระชนมายุุครบ ๖๐ พรรษา

วัันที่�่ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ท่่านพระเถรานุุเถระและท่่านสาธุุชนผู้้�มีีเกีียรติิทั้้�งหลาย ในวาระมหากุุศล
ที่่�เหล่่าพระสงฆ์์และพุุทธศาสนิิกชน ผู้้�เปี่่�ยมล้้นด้้วยความจงรัักภัักดีี และนิิยมยิินดีี
ในสามััคคีีธรรมได้้มาประชุุมพร้้อมเพรีียงกััน ณ พระวิิหารแห่่งนี้้� เพื่่�อร่่วมกัันเจริิญ
พระพุุทธมนต์์เจริิญจิิตตภาวนา และทอดผ้้าป่่าสามััคคีีสมทบทุุนสร้้างเสนาสนะสงฆ์์
วััดปทุุมวนารามและสร้้างอุโุ บสถวัดั ปทุุมรังั สีวี ััฒนาราม เฉลิิมพระเกียี รติิ ฯ ถวายเป็น็
พระราชกุุศลถวายพระพรชัยั มงคล แด่ส่ มเด็็จบรมราชกุุมารีบี พิิธ สมเด็็จพระเทพรััตน
ราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ในโอกาสที่่�จะทรงเจริิญพระชนมายุุครบ ๖๐ พรรษา
ในวันั ที่่� ๒ เมษายน พุทุ ธศัักราช ๒๕๕๘
ด้ว้ ย สมเด็จ็ พระเทพรัตั นราชสุดุ า ฯ สยามบรมราชกุมุ ารีี ซึ่ง�่ เสด็จ็ พระราชสมภพ
เมื่่�อวันั เสาร์์ที่่� ๒ เมษายน พุทุ ธศัักราช ๒๔๙๘ ณ พระที่่�นั่่ง� อัมั พรสถาน พระราชวัังดุุสิิต
เป็็นสมเด็็จพระเจ้้าลููกเธอพระองค์์ที่่� ๓ ในพระบาทสมเด็็จพระปรมิินทรมหาภููมิิพล
อดุุลยเดช และสมเด็จ็ พระนางเจ้้าสิิริิกิิติ์์� พระบรมราชิินีีนาถ ทรงเป็น็ ขััตติิยราชกุุมารีี
ผู้้�มีีพระหฤทัยั ไพบููลย์์ด้้วยพระเมตตา มีพี ระราชจริิยาที่่�งดงามเรียี บร้อ้ ย ได้ท้ รงบำเพ็็ญ
พระราชกรณีียกิิจที่่�เป็็นไปเพื่่�อประโยชน์์เกื้�อกููลแก่่ประเทศชาติิ พระศาสนา และ
ประชาชนเป็็นอเนกประการ
ดัังจะเห็็นได้้ว่่า ในด้้านการพััฒนาชีีวิิต และความเป็็นอยู่่�ของประชาชน นั้้�น
ได้้ทรงพระอุุตสาหะเสด็็จพระราชดำเนิินไปทรงเยี่ �ยมเยีียนราษฎร ข้้าราชการ ตำรวจ
ทหาร และทรงนมัสั การสอบถามความเป็น็ อยู่่�ของพระภิิกษุุสามเณรทั่่ว� ทุกุ ภูมู ิิภาค ได้้
พระราชทานความช่่วยเหลือื แก่ป่ ระชาชนและสมณพราหมณ์์ทุกุ หมู่�เหล่า่

74

ในด้้านการพระศาสนา ทรงมีีพระหฤทััยมั่�่นคงในพระรััตนตรััย และสน
พระหฤทััยศึึกษาหาความรู้้�ด้า้ นพระพุทุ ธศาสนาอย่่างแตกฉาน
ในส่่วนราชการในองค์์ พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว และสมเด็็จพระ
นางเจ้้า ฯ พระบรมราชิินีีนาถ ก็็ทรงได้้สนองพระเดชพระคุุณ ในพระราชภารกิิจที่่�
ทรงมอบหมาย ให้้สำเร็จ็ ลุลุ ่่วงไปด้ว้ ยดีี นับั ว่่า สมเด็็จบรมราชกุุมารีี พระองค์์นี้้� ทรง
สมบูรู ณ์ด์ ้้วยขััตติิยราชจริิยธรรม นำให้้ทรงเป็็นที่่�รักั และนิิยมนับั ถือื ของประชาชนโดย
ทั่่�วไป
ดัังนั้้น� ในวาระมหามงคลที่่จ� ะทรงเจริิญพระชนมายุุครบ ๖๐ พรรษา ในวันั ที่่�
๒ เมษายน พุทุ ธศักั ราช ๒๕๕๘ ซึ่่ง� จะมาถึึงในอีกี หนึ่�่งปีขี ้า้ งหน้า้ นี้้� ทางวัดั ปทุุมวนาราม
ซึ่ง่� เป็น็ พระอารามใกล้พ้ ระราชฐานที่่ป� ระทับั ทั้้ง� ได้ร้ ับั พระราชทานพระราชูปู ถัมั ภ์ต์ ลอด
มาพร้อ้ มด้้วยศรัทั ธาสาธุชุ น จึึงได้ร้ ่่วมใจกันั จัดั กิิจกรรมเจริิญพระพุทุ ธมนต์ ์ สวดบููชา
โดยทำนองสรภัญั ญะ และเจริิญจิิตตภาวนาถวายเป็น็ พระราชกุศุ ล ถวายพระพรชัยั มงคล
โดยส่่วนแห่่งสััมมาปฏิิบัตั ิิ ทุุกวัันที่่� ๒ ของเดือื น เริ่ม�่ จากเดือื นเมษายน ปีพี ุุทธศัักราช
๒๕๕๗ ถึึงปีพี ุทุ ธศัักราช ๒๕๕๘
ด้้วยมุ่่�งหมายที่่�จะให้้กิิจกรรมส่่วนนี้้� เป็็นประหนึ่�่ง จุุดเริ่�่มต้้นแห่่งแสงศรััทธา
ที่่ร� ้อ้ ยผสานดวงใจของชาวไทยทุกุ หมู่�เหล่า่ ที่่ต� ่า่ งเฝ้า้ ชื่น� ชมในพระราชกรณียี กิิจ นิิยมใน
พระเกียี รติิคุณุ และสำนึึกในพระมหากรุณุ าธิิคุุณ ได้ร้ ่ว่ มกันั จุดุ ประกายแสงแห่่งความ
จงรักั ภักั ดี ี เพื่่อ� เป็น็ กำลังั พระหฤทัยั ในการบำเพ็ญ็ พระราชกรณียี กิิจและเป็น็ พระราชกุศุ ล
เพิ่ม�่ พูนู พระบารมีธี รรม เพื่่อ� ให้ท้ รงเจริิญพระราชสิิริิสวัสั ดิ์์พ� ิิพัฒั นมงคลตลอดพระชนมสุขุ
เสด็็จสถิิตสถาพรเป็็นนาถรััตน์์แห่่งพระราชวงศ์์ สมณะ ชีี พราหมณ์์ และพสกนิิกร
ทุกุ หมู่�เหล่า่ ตลอดจิิรกาล
บััดนี้้� เราทุุกท่่านในกุุศลสัันนิิบาต หลัังจากได้้ร่่วมกัันทำวััตรเย็็น และท่่าน
สาธุุชนซึ่�่งนำโดยกลุ่่�มศิิลปิินอาสาได้้นำสวดมนต์์หมู่่� โดยทำนองสรภััญญะ พร้้อมทั้้�ง
ร่่วมเจริิญพระพุุทธมนต์์ อัันเป็็นส่่วนเบื้้�องต้้นแห่่งกุุศลปฏิิบััติิ เพื่่�อถวายพระราชกุุศล
เสร็็จแล้ว้
ต่อ่ นี้้ไ� ป จักั ได้ร้ ่ว่ มกันั เจริิญจิิตตภาวนาเป็น็ เวลา ๙ นาทีี เพื่่อ� ประมวลกุศุ ลส่ว่ น
พิิเศษนี้้ � น้้อมถวายเป็็นพระพรชัยั มงคล แด่่สมเด็็จบรมราชกุมุ ารีบี พิิธ สมเด็จ็ พระเทพ
รััตนราชสุดุ า ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ผู้�ทรงพระคุณุ อัันประเสริิฐ

75

จากนั้้�น จะได้้ร่่วมกัันทอดผ้้าป่่าสามััคคีี เพื่่�อนำรายได้้สมทบทุุนก่่อสร้้าง
เสนาสนะสงฆ์์วััดปทุุมวนาราม และสร้้างอุุโบสถวััดปทุุมรัังษีีวััฒนาราม เมืือง
เนเปีียร์์-เฮสติิงส์์ ประเทศนิิวซีีแลนด์์ ซึ่่�งคณะสงฆ์์วััดปทุุมวนาราม ได้้จััดสร้้างขึ้�้นเพื่่�อ
เป็็นวััดเฉลิิมพระเกีียรติิสมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ในวาระ
มงคลเจริิญพระชนมายุคุ รบ ๖๐ พรรษา เป็็นลำดัับสืืบไป

76

สััมโมทนีียกถา
พระธรรมธััชมุนุ ีี (อมร าโณทโย)

เจ้้าอาวาสวััดปทุุมวนาราม
เนื่�อ่ งในพิธิ ีีถวายพััดวิจิ ิติ รสุพุ รรณชาติเิ ป็็นพุทุ ธบูชู าแด่่พระเสริมิ

พระประธานพระวิิหารวัดั ปทุุมวนาราม

เรีียนท่่านเจ้้าคุุณพระเทพญาณวิิศิิษฏ์์ ผู้้�ช่่วยเจ้้าอาวาสและเลขานุุการ
วัดั ปทุมุ วนาราม ในฐานะประธานคณะผู้้�จัดั สร้า้ งพัดั พุทุ ธบูชู าถวายพระเสริิม ประธาน
ประจำพระวิิหารวััดปทุุมวนาราม พร้้อมทั้้�งท่่านพระเถรานุุเถระ พระภิิกษุุ สามเณร
วััดปทุมุ วนาราม ซึ่่ง� มีีท่า่ นเจ้้าคุณุ พระเทพดิิลก ผู้้�ช่ว่ ยเจ้้าอาวาสวััดปทุมุ วนาราม เป็น็
ประธาน และขอเจริิญพรท่่านทานบดีที ั้้�งหลาย
ตามที่่�ท่่านเจ้้าคุุณพระเทพญาณวิิศิิษฏ์์ ในฐานะประธานคณะผู้้�จััดสร้้าง
พััดพุุทธบููชาได้้รายงานไปแล้้วนั้้�น ผม/อาตมภาพรู้้�สึึกปีีติิยิินดีีและอนุุโมทนาต่่อท่่าน
ทั้้ง� หลายเป็็นอย่า่ งยิ่�ง่ ในการที่่�ได้้ร่่วมกันั บำเพ็ญ็ กุศุ ล บำเพ็็ญบารมีคี รั้้ง� สำคัญั ยิ่�่งนี้้�
ก่่อนอื่่�นนั้้�น ปรารถนาที่่�จะให้้ท่่านทั้้�งหลายได้้ทราบว่่า องค์์พระปฏิิมากรที่่�มีี
นามว่่า พระเสริิมนี้้� มีีความสำคััญไม่่เฉพาะแต่่เป็็นองค์์พระประธานประจำพระวิิหาร
วััดปทุุมวนาราม ซึ่�่งเป็็นที่่�ตั้้�งแห่่งความเคารพบููชาของหมู่�เราชาววััดปทุุมวนาราม
เท่า่ นั้้น� หากแต่่ได้้เป็็นพุุทธเจดีีย์์ที่่�รวมแห่่งความศรัทั ธา และการบูชู าสัักการะของผู้้�คน
ในสองแผ่่นดิินไทย-ลาว มายาวนาน มีีประวััติิความเป็็นมาที่่�เกี่ �ยวข้้องกัับเหตุุการณ์์
ทางประวัตั ิิศาสตร์ช์ าติิไทยตั้้�งแต่่ยุคุ ต้้นรัตั นโกสิินทร์์ โดยพระบาทสมเด็็จพระปิ่่�นเกล้า้
เจ้้าอยู่่�หััว ทรงมีีพระราชศรััทธายิ่�่ง ถึึงกัับทรงพระกรุุณาโปรดเกล้้า ฯ ให้้อััญเชิิญไป
ประดิิษฐานภายใต้พ้ ระมหาเศวตรฉััตรในท้้องพระโรงพระราชวัังบวรสถานมงคล หรืือ
วัังหน้้า เมื่่�อครั้้�งที่่�ทรงเสวยอุุปราชสมบััติิเคีียงคู่่�สมเด็็จบรมเชฏฐาธิิราชเจ้้า พระบาท
สมเด็็จพระจอมเกล้้าอยู่่�หััวจนตลอดพระชนม์์สมัยั
แม้้เมื่่�อภายหลัังต่่อมา ที่่�พระบาทสมเด็็จพระจอมเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััว จะได้้ทรง
พระกรุุณาโปรดเกล้้า ฯ ให้้อััญเชิิญมาประดิิษฐานที่่�วััดปทุุมวนาราม ก็็ทรงกระทำ
เป็็นการสำคัญั คราวเดียี วกับั การพระราชทานพระบาง คืืนสู่่�ราชอาณาจัักลาว

77

นับั ตั้ง�้ แต่่ที่่อ� งค์พ์ ระปฏิิมากรนี้้� ได้้มาประดิิษฐาน ณ วััดปทุมุ วนาราม ตั้ง�้ แต่ป่ ีี
พุุทธศักั ราช ๒๔๐๘ เป็็นต้้นมา บรรดาพระเถรานุุเถระพระภิิกษุุสามเณรและอุุบาสก
อุบุ าสิิกาผู้�เป็น็ บุรุ พาจารย์แ์ ละบรรพชนของวัดั ปทุมุ วนารามต่า่ งได้เ้ ลื่อ� มใสศรัทั ธา ปฏิิบัตั ิิ
บููชา และช่่วยกัันดููแลรัักษาด้้วยความเคารพสัักการะสููงสุุดมาตลอดอายุุสมััยของท่่าน
เหล่่านั้้�น สืืบมากระทั่่�งถึึงยุคุ ของพวกเรานี้้�
จึึงอาจสัันนิิษฐานได้้ว่่า การที่่�องค์์พระปฏิิมากรนี้้� ได้้มาประดิิษฐานที่่�
วัดั ปทุุมวนาราม ประการหนึ่่�งนั้้น� คงจัักเป็็นด้้วยพระญาณวิิถีอี ัันยาวไกลของพระบาท
สมเด็็จพระจอมเกล้้าเจ้้าอยู่่� ที่่�อาจทรงประจัักษ์์แน่่ชััดแก่่พระราชหฤทััยแล้้วว่่า
พุทุ ธบริิษัทั ชาววัดั ปทุมุ วนารามคงจักั ได้ช้ ่ว่ ยกันั ปฏิิบัตั ิิดูแู ลเอาใจใส่อ่ งค์พ์ ระปฏิิมากรนี้้�
ได้้เป็น็ อย่า่ งดียี ิ่�ง่ จึึงได้ท้ รงพระกรุุณาโปรดเกล้้า ฯ ให้้อััญเชิิญจากท้อ้ งพระโรงวัังหน้า้
มาประดิิษฐานที่่�พระวิิหารวัดั ปทุมุ วนาราม
การที่่�เราท่่านทั้้�งหลายได้้ร่่วมกัันบููชาสัักการะและกระทำการรัักษาในฐานะ
อัันควรและสููงส่่งเช่่นนี้้� ก็็ควรได้้ปีีติิยิินดีีและภููมิิใจว่่า เราไม่่ทำให้้เสีียความตั้้�งใจของ
บรรพชน ที่่�ฝากองค์์พระปฏิิมากรซึ่�่งเป็็นสิ่่�งสัักการะแทนองค์์พระบรมศาสดา ให้้เรา
ทั้้�งหลายดููแลรัักษา และเหตุุการณ์์ในคราวครั้้�งนี้้� ก็็เป็็นเครื่่�องพิิสููจน์์ให้้เห็็นตามข้้อ
สันั นิิษฐานดังั กล่่าวได้ไ้ ม่่เกิินจริิง
พััดพุุทธบููชาเล่่มนี้้� มีีความวิิจิิตรงดงาม เปี่่�ยมด้้วยคุุณค่่าหาประมาณมิิได้้
สมแล้ว้ ที่่จ� ะถูกู ยกย่อ่ งขึ้น้� เป็น็ เครื่่อ� งบูชู าองค์พ์ ระพุทุ ธปฏิิมากรองค์แ์ ทนพระบรมศาสดา
ในวาระอันั เป็น็ ปีมี หามงคลประจวบกันั ดังั ที่่ท� ่า่ นเจ้า้ คุณุ พระเทพญาณวิิศิิษฏ์์ ได้ร้ ายงาน
ไปแล้้ว กล่่าวคืือ เป็็นปีีที่่�สมเด็็จบรมราชกุุมารีีบพิิตร สมเด็็จพระเทพรััตนราชสุุดา ฯ
สยามบรมราชกุุมารีี ทรงเจริิญพระชนมายุุครบ ๖๐ พรรษา และเป็็นปีีที่่�พระพุุทธ
ปฏิิมากร คืือ พระเสริิมนี้้ไ� ด้ม้ าประดิิษฐานที่่�วััดปทุมุ วนาราม ครบ ๑๕๐ ปีี
ขออนุุโมทนาสาธุุการแก่่ท่่านเจ้้าคุุณพระเทพญาณวิิศิิษฏ์์ ประธานคณะผู้้�จััด
สร้้างพร้้อมทั้้�งคณะสงฆ์์วััดปทุุมวนาราม อุุบาสกอุุบาสิิกา และสาธุุชนผู้้�มีีจิิตศรััทธา
ทุุกท่่านที่่�มีีส่่วนในการจััดสร้้างพััดพุุทธบููชาเล่่มนี้้� ตั้้�งแต่่ผู้�เป็็นต้้นคิิด ผู้้�ออกแบบ
ผู้้�สร้า้ งสรรค์์ และผู้�บริิจาคทรััพย์์สนับั สนุนุ จนงานประสบความสำเร็็จดังั ที่่�ปรากฏ
อนึ่�่ง เป็็นที่่�น่่าปลาบปลื้้�มยิินดีียิ่�่ง ที่่�สมเด็็จบรมราชกุุมารีีบพิิตร สมเด็็จ
พระเทพรััตนราชสุุดา ฯ สยามบรมราชกุุมารีี ผู้้�ทรงพระคุุณอัันประเสริิฐ จัักได้้ทรง

78

ประกอบพิิธีีถวายพััดพุุทธบููชาเล่่มนี้้� หลัังจากที่่�ทรงประกอบพิิธีีถวายผ้้าพระกฐิิน
พระราชทานจุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััยแล้้วเสร็็จ ในวัันที่่� ๕ พฤศจิิกายน ๒๕๕๘ นี้้�
นับั เป็น็ พระมหากรุณุ าธิิคุุณอย่า่ งล้น้ พ้้น หาที่่ส� ุดุ มิิได้้
ในนามพุุทธบริิษััทผู้้�มีีความเคารพเลื่�อมใสในพระพุุทธาทิิรััตนตรััย มีีหฤทััย
มั่่�นคงในองค์์พระปฏิิมากร ที่่�มีีนามว่่า พระเสริิมนี้้� ขออำนาจแห่่งพุุทธบารมีีแห่่งพระ
ปฏิิมากรอันั เป็น็ ที่่เ� คารพบููชาสูงู สุดุ ของชาวเราทั้้ง� หลาย และอำนาจพระราชบารมีแี ห่ง่
องค์์พระบาทสมเด็็จพระปรเมนทรมหามกุุฏ พระจอมเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััว ผู้้�ทรงสถาปนา
วััดปทุุมวนาราม พร้้อมทั้้�งอำนาจแห่่งบารมีีทานที่่�ท่่านทั้้�งหลายได้้ร่่วมกัันปฏิิบััติิมา
แล้้วทุุกประการ จงรวมกันั เป็็นตบะ เดชะ พลวปัจั จััยอำนวยอรรถสารประโยชน์ท์ ั้้�งใน
ส่่วนทางโลกและทางธรรม ทั้้�งเป็็นไปในทิิฏฐธรรมและสััมปรายิิกภพ สมเจตนาในการ
บำเพ็ญ็ เพื่่อ� เพิ่่ม� พููนกุุศลบุญุ บารมีธี รรม จงทุุกประการ
และขอให้้พััดพุุทธบููชาเล่่มนี้้� จงปรากฏเป็็นเครื่่�องแทนความเลื่�อมใสศรััทธา
แห่่งเราท่่านทั้้�งหลายที่่�มีีต่่อองค์์พระพุุทธปฏิิมากร ที่่�มีีนามว่่า พระเสริิม นี้้� ตลอด
จิิรััฏฐิิติิกาล.
ขออนุุโมทนา

79

สัมั โมทนีียกถา
พระธรรมธัชั มุุนีี (อมร าโณทโย) กรรมการมหาเถรสมาคม
ในพิธิีีเปิดิ กิจิ กรรม “ศาสนสถานเชื่อ่� มบุญุ เกื้อ� หนุนุ คนพิกิ ารและผู้้�สูงอายุ”ุ
ณ หอประชุมุ พุุทธมณฑล สำนักั งานพระพุุทธศาสนาแห่ง่ ชาติิ

วัันศุุกร์ท์ ี่�่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๒

กราบเรีียนและเรีียน ท่่านพระเถรานุุเถระเจ้้าคณะจัังหวััด หรืือผู้�แทนจาก
จังั หวัดั ต่า่ ง ๆ ทุกุ รููป
ขอเจริิญพร ท่่านรััฐมนตรีีว่่าการกระทรวงการพััฒนาสัังคมและความมั่�่นคง
ของมนุุษย์์ และท่่านผู้้�มีเี กียี รติิทั้้ง� หลาย
วัันนี้้� ผม/อาตมภาพ ได้้รัับมอบหมายจากพระเดชพระคุุณพระพรหมมุุนีี
กรรมการมหาเถรสมาคม และประธานกรรมการฝ่า่ ยสาธารณูปู การของมหาเถรสมาคม
ให้ม้ าเป็น็ ประธานฝ่า่ ยสงฆ์ใ์ นพิิธีเี ปิดิ กิิจกรรม “ศาสนสถานเชื่อ� มบุญุ เกื้อ� หนุนุ คนพิิการ
และผู้้�สููงอายุุ” ซึ่่�งกรมส่่งเสริิมและพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตคนพิิการ กระทรวงการพััฒนา
สังั คมและความมั่่�นคงของมนุุษย์์ ได้้ร่่วมกับั หน่า่ ยงานอื่่น� ๆ รวมทั้้ง� สำนัักงานพระพุทุ ธ
ศาสนาแห่่งชาติิจััดขึ้�น้ ตามบัันทึึกข้อ้ ตกลงความร่่วมมือื ระหว่่าง ๑๓ หน่่วยงานทั้้ง� ภาค
ราชการและเอกชน โดยกิิจกรรมในวัันนี้้� จะประกอบไปด้ว้ ย
๑. การประชุุมเชิิงปฏิิบััติิการ ถวายชุุดความรู้้�การจััดสิ่่�งอำนวยความสะดวก
สำหรับั คนพิิการและผู้้�สูงู อายุุ ให้ก้ ับั พระเถระเจ้า้ คณะจังั หวัดั สำนักั งานพระพุทุ ธศาสนา
จัังหวััดทั่่�วประเทศ และหน่ว่ ยงานที่่เ� กี่ย� วข้้อง
๒. การเปิิดตััวศาสนสถานเชื่�อมบุุญ เกื้�อหนุุนคนพิิการและผู้้�สููงอายุุ และ
ปล่่อยขบวนรถไหว้้พระ ๙ วััด เชื่อ� มบุุญ เกื้อ� หนุุนคนพิิการและผู้้�สูงู อายุุ
โดยมีีวััตถุุประสงค์์เพื่่�อส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการจััดสิ่่�งอำนวยความสะดวก
ตามหลักั การออกแบบเพื่่อ� ทุกุ คนในสังั คม หรือื ที่่เ� รียี กว่า่ (universal design : ยูนู ิิเวอร์์
แซล ดีไี ซน์์) ซึ่ง�่ เป็็นแนวคิิดเรื่�องการออกแบบสิ่�ง่ แวดล้้อม การสร้้างสถานที่่� และสิ่่ง� ของ
ต่า่ ง ๆ เพื่่อ� ให้ท้ ุกุ คนที่่อ� ยู่�ในสังั คมสามารถใช้ป้ ระโยชน์จ์ ากสิ่ง�่ เหล่า่ นั้้น� ได้อ้ ย่า่ งเต็ม็ ที่่แ� ละ
เท่่าเทีียมกันั โดยเฉพาะอย่่างยิ่�ง่ ได้้วางเป้า้ หมายไว้้ที่่ผ� ู้้�พิิการและผู้้�สูงู อายุุ

80

คณะสงฆ์โ์ ดยมหาเถรสมาคม ได้ใ้ ห้ค้ วามสำคัญั กับั แนวคิิดหรือื หลักั การดังั กล่า่ ว
และพร้อ้ มที่่จ� ะให้ค้ วามร่ว่ มมือื สนับั สนุนุ ในการขับั เคลื่่อ� นการดำเนิินงานต่า่ ง ๆ ให้ป้ ระสบ
ความสำเร็็จเป็็นประโยชน์์ร่่วมกัันของประชาชนทุุกกลุ่่�มในสัังคม โดยเฉพาะอย่่างยิ่�่ง
ในส่ว่ นที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งกับั ศาสนสถานทางพระพุทุ ธศาสนา ซึ่ง�่ เป็น็ หนึ่ง่� ในเป้า้ หมายหลักั ของ
แผนการดำเนิินการ ตามบันั ทึึกข้้อตกลงความร่ว่ มมืือฉบับั นี้้� มหาเถรสมาคมจึึงได้้มีมี ติิ
มอบหมาย ให้้สำนักั งานพระพุทุ ธศาสนาแห่่งชาติิ นิิมนต์์ท่่านเจ้้าคณะจัังหวัดั และแจ้ง้
ผู้�อำนวยการสำนักั งานพระพุทุ ธศาสนาจังั หวััดทุุกจัังหวััด เข้า้ ร่ว่ มกิิจกรรมการประชุมุ
เชิิงปฏิิบััติิการในครั้้�งนี้้�
ในส่่วนของวััดนั้้�น นัับว่่าเป็็นสถานที่่�อัันสำคััญ เพราะเป็็นจุุดศููนย์์กลางของ
ชุมุ ชน เป็น็ จุดุ หมายปลายทางของผู้้�คนทุกุ กลุ่่�ม ทุกุ เพศ ทุกุ วัยั โดยเฉพาะผู้้�สูงู อายุุ และผู้�
พิิการด้ว้ ยแล้ว้ ก็ช็ อบเข้า้ วัดั ทำบุญุ เพราะธรรมดาของพุทุ ธศาสนิิกชนนั้้น� ไม่ว่ ่า่ จะอยู่�ใน
สถานภาพใด ก็ช็ อบเข้า้ วัดั ทำบุญุ ด้ว้ ยกันั ทั้้ง� นั้้น� ฉะนั้้น� หากพระสงฆ์เ์ รา ได้ใ้ ห้ค้ วามสำคัญั
กัับการพัฒั นาวัดั ให้ม้ ีีความพร้อ้ มในด้้านสิ่�ง่ อำนวยความสะดวกสำหรัับผู้้�สูงู อายุแุ ละผู้�
พิิการแล้ว้ ก็จ็ ะเป็น็ การเกื้อ� กูลู กันั ในทางที่่ช� อบ ระหว่า่ งวัดั กับั บ้า้ น พระสงฆ์ก์ ับั ประชาชน
เป็น็ การสร้า้ งเสริิมเติิมเต็ม็ เส้น้ ทางบุญุ เส้น้ ทางกุุศลร่่วมกััน และเป็น็ หน้า้ ที่่โ� ดยตรงของ
ท่่านเจ้้าคณะพระสัังฆาธิิการ ผู้้�มีีหน้้าที่่�ที่่�จะต้้องสอดส่่องดููแลช่่วยกัันพััฒนางานด้้าน
สาธารณููปการนี้้� ให้้เจริิญก้้าวหน้้า ทัันต่่อสถานการณ์์ ความเปลี่่�ยนแปลง และความ
ต้อ้ งการของชุมุ ชนในทางสร้า้ งสรรค์์พัฒั นา การที่่เ� รามาร่่วมประชุมุ ในวันั นี้้� ก็จ็ ะได้ร้ ัับ
ความรู้้�และแนวทางที่่จ� ะดำเนิินการต่อ่ ไปว่า่ จะต้อ้ งทำอย่า่ งไร พัฒั นาตรงไหน เพิ่ม�่ เติิม
สิ่่�งที่่�มีอี ยู่�อย่า่ งไร ให้ส้ ามารถใช้้ประโยชน์์ร่่วมกันั ได้ร้ ะหว่่างประชาชนทุกุ กลุ่่�มในสังั คม
นัับว่า่ เป็น็ โอกาสที่่ด� ีี และน่่าชื่�นชมอนุุโมทนากัับทุกุ ท่่านที่่ม� าประชุุม ณ ที่่น� ี้้ � ประการ
สำคััญเราจะได้้เห็็นตััวอย่่างสถานที่่�นำร่่องต่่างๆ ซึ่่�งจะสามารถนำไปเป็็นต้้นแบบใน
แต่ล่ ะท้้องถิ่่น� ชุมุ ชนได้้
ปัจั จุบุ ันั ประเทศของเรากำลังั ก้า้ วเข้า้ สู่่�สังั คมผู้้�สูงู อายุุ หมายความว่า่ ประชากร
ส่่วนใหญ่่ของประเทศจะเป็็นผู้้�สููงอายุุ จึึงจำเป็็นต้้องมีีการเตรีียมการในหลายด้้านเพื่่�อ
รองรับั สถานการณ์์ โดยเฉพาะพื้้น� ที่่ส� าธารณะต่า่ ง ๆ ต้อ้ งมีศี ักั ยภาพ หรือื มีคี วามสามารถ
ในการตอบสนองต่อ่ ความต้อ้ งการใช้บ้ ริิการของประชาชนได้้ และยังั มีสี ่ว่ นผู้้�พิิการที่่เ� รา
จะต้้องช่่วยกันั ให้้กำลัังใจ ให้โ้ อกาส ดูแู ลกันั ให้ไ้ ด้้รัับความเท่า่ เทียี มในการดำเนิินชีวี ิิต

81

โดยการส่ง่ เสริิมศักั ยภาพของผู้้�พิิการเอง ให้ส้ ามารถดำรงชีวี ิิตได้อ้ ย่า่ งอิิสระ ผ่า่ นระบบ
อำนวยความสะดวกในพื้้น� ที่่ส� าธารณะต่า่ ง ๆ ที่่ส� อดคล้อ้ งกับั แนวคิิดการช่ว่ ยเหลือื ตนเอง
ของผู้้�พิิการ ดังั นั้้น� ในส่ว่ นของพระสงฆ์์ หรือื วัดั ซึ่ง�่ เป็น็ พื้้น� ที่่ส� าธารณะ เป็น็ จุดุ ศูนู ย์ร์ วม
ของประชาชนในโอกาสต่่าง ๆ จำเป็็นต้้องให้้ความสำคััญกัับเรื่�องนี้้�
ในนามของคณะสงฆ์ ์ ขออนุโุ มทนาสาธุกุ ารกับั ทุกุ ภาคส่ว่ น ที่่ช� ่ว่ ยให้ม้ ีโี ครงการ
ที่่�เป็็นประโยชน์์อย่่างนี้้� และวัันนี้้�ได้้มีีวิิทยากรมาถวายความรู้้� มาจุุดประกายความคิิด
ริิเริ่�่มให้้กัับพระสงฆ์์ ผ่่านท่่านเจ้้าคณะจัังหวััด และหััวหน้้าส่่วนราชการของสำนัักงาน
พระพุทุ ธศาสนาแห่ง่ ชาติิ ทั้้ง� ได้เ้ ชิญิ ตัวั แทนของผู้้�สูงู อายุแุ ละผู้้�พิิการมาร่ว่ มในพิิธีนี ี้้ด� ้ว้ ย
นอกจากนี้้�แล้ว้ ยัังได้ร้ ับั เกีียรติิจากท่า่ นพลเอกอนัันตพร กาญจนรัตั น์ ์ รััฐมนตรีวี ่่าการ
กระทรวงการพัฒั นาสังั คมและความมั่น�่ คงของมนุษุ ย์์ ได้ก้ รุณุ ามาเป็น็ ประธานในพิิธีฝี ่า่ ย
ฆราวาส พร้อ้ มด้ว้ ยผู้้�บริิหารระดับั สูงู จากหน่ว่ ยงานในความร่ว่ มมือื ต่า่ ง ๆ ถือื ว่า่ เราท่า่ น
ทั้้�งหลายได้้มีีส่่วนสร้้างบุุญบารมีี ในการอำนวยสุุขประโยชน์์ให้้แก่่พี่่�น้้องประชาชนคน
ไทยด้ว้ ยกััน เป็น็ การบำเพ็็ญพรหมวิิหารธรรมตามพระพุทุ ธานุุศาสนีีย์์ ที่่�จะเป็น็ ไปเพื่่อ�
ความสุุขความเจริิญของประชาชน และประเทศชาติิโดยส่่วนเดีียว
หวังั เป็็นอย่า่ งยิ่�่งว่า่ กระทรวงการพััฒนาสัังคมและความมั่�่นคงของมนุษุ ย์์ จะ
ได้้ผลัักดัันกิิจกรรมของขวััญปีีใหม่่สำหรัับประชาชน ภายใต้้ชื่�อ “พม.เติิมสุุขทั่่�วไทย
๒๕๖๒” ประกอบด้้วยความสุุข ๔ อย่่างส่่งถึึงประชาชน คืือ สุุขถ้้วนหน้้า สุุขอาศััย
สุุขร่่วมใจ และสุุขยั่่�งยืืน ได้้ดำเนิินไปโดยเป็็นรููปธรรมยิ่่�งขึ้้�น และให้้บรรลุุจุุดมุ่่�งหมาย
ทุกุ ประการ
สุดุ ท้า้ ยนี้้ � ขออำนาจคุณุ พระศรีรี ัตั นตรัยั จงอภิิบาลประทานพรให้ท้ ่า่ นทั้้ง� หลาย
ประสบแต่ค่ วามสุขุ ความเจริิญ และขอให้้การจัดั กิิจกรรมในครั้้ง� นี้้� ดำเนิินไปด้ว้ ยความ
เรียี บร้อ้ ย ประสบผลสำเร็จ็ เป็น็ ประโยชน์เ์ กื้อ� กูลู แก่ท่ ุกุ ฝ่า่ ยตามที่่ม�ุ่�งหวังั จงทุกุ ประการ
ขอขอบคุณุ และขออนุโุ มทนา.

82

สััมโมทนีียกถา
พระธรรมธัชั มุนุ ีี (อมร าโณทโย) ผู้้�ช่วยแม่ก่ องธรรมสนามหลวง

ในพิิธีีเปิดิ ประชุุมการตรวจธรรมสนามหลวง
วัันอาทิติ ย์ท์ ี่่� ๑๘ พฤศจิกิ ายน ๒๕๖๑

ณ วัดั ยาง เขตสวนหลวง กรุงุ เทพมหานคร

กราบเรีียนและเรีียน ท่่านพระเถรานุุเถระ คณะกรรมการอำนวยการ คณะ
เลขานุกุ าร และคณะกรรมการประจำกองต่่าง ๆ ตลอดผู้้�มีีส่่วนเกี่�ยวข้อ้ งทุกุ ท่า่ น
ผมพระธรรมธัชั มุนุ ีี ผู้้�ช่่วยแม่ก่ องธรรมสนามหลวง ได้้รัับมอบหมายจากท่า่ น
เจ้้าคุุณพระพรหมมุุนีี แม่่กองธรรมสนามหลวง ให้้มาเป็็นประธานในพิิธีีเปิิดประชุุม
การตรวจใบตอบข้้อสอบธรรมสนามหลวง นัักธรรมชั้้�นตรีี สำนัักเรีียนส่่วนกลางและ
ส่่วนภูมู ิิภาคธรรมยุุต ปีีการศึึกษา ๒๕๖๑
ผมรู้้�สึึกเป็็นเกีียรติิอย่่างยิ่่�ง ที่่�ได้้รัับมอบหมายให้้มีีโอกาสมาเป็็นประธาน
กล่า่ วเปิดิ ประชุมุ การตรวจธรรมสนามหลวงครั้้ง� นี้้ � นอกจากนี้้ย� ังั ได้ร้ ับั การแต่ง่ ตั้ง�้ ให้เ้ ป็น็
หัวั หน้า้ กองตรวจประโยคนัักธรรมชั้้�นตรีีส่ว่ นกลางอีีกด้ว้ ย
ก่่อนอื่่�น ผมขอแสดงความยิินดีีต้้อนรัับท่่านพระเถรานุุเถระ คณะกรรมการ
อำนวยการ คณะเลขานุุการ และคณะกรรมการประจำกองต่่าง ๆ ตลอดผู้้�มีีส่่วน
เกี่�ยวข้อ้ งทุกุ ท่่าน ด้ว้ ยความยิินดีีเป็น็ อย่า่ งยิ่่�ง
ด้ว้ ยว่า่ การศึึกษาพระปริิยัตั ิิธรรมในทางพระพุทุ ธศาสนานั้้น� มีี ๒ แผนกด้ว้ ยกันั
คืือแผนกธรรมและแผนกบาลีี สำหรัับการศึึกษาแผนกธรรมนั้้�นก็็มีี ๓ ระดัับด้้วยกััน
คือื ระดับั นวกภููมิินัักธรรมชั้้น� ตรี ี มัชั ฌิิมภูมู ิินักั ธรรมชั้้น� โท และเถรภููมิินัักธรรมชั้้น� เอก
นอกจากนี้้ย� ัังมีธี รรมศึึกษาชั้�นตรีี - โท - เอก เพื่่�อเปิดิ โอกาสให้้ประชาชนทั่่�วไป ทั้้�งเด็ก็
และผู้ �ใหญ่่ได้้ศึึกษา
ในแต่ล่ ะชั้น� หรือื แต่ล่ ะระดับั นั้้น� ก็ม็ ีกี ารเรียี น การสอน การสอบ และการตรวจ
วััดผลการศึึกษาอีีกด้้วย
ในวัันที่่� ๑๘ - ๑๙ พฤศจิิกายน ศกนี้้� ก็็เป็็นวัันตรวจวััดผลใบตอบข้้อสอบ
นัักธรรมชั้้�นตรีีสำนัักเรีียนส่่วนกลางและส่่วนภููมิิภาคธรรมยุุต ประจำปีีการศึึกษา

83

๒๕๖๑ โดยได้้รัับความร่่วมมืือจากวััดยาง และคณะสงฆ์์ ๔ เขต คืือ เขตสวนหลวง,
เขตคลองเตย - วััฒนา, เขตพระโขนง - บางนา และเขตประเวศ ดัังนั้้�น ผมในนาม
แม่่กองธรรมสนามหลวง จึึงขออนุโุ มทนาขอบคุณุ ไว้้ ณ โอกาสนี้้�
สุุดท้้ายนี้้� ผมหวัังเป็็นอย่่างยิ่�่งว่่า คณะกรรมการทุุกท่่านที่่�ได้้รัับมอบหมาย
ให้ป้ ฏิิบัตั ิิหน้า้ ที่่�รัับผิิดชอบในงานนั้้�น ๆ จัักยิินดีปี ฏิิบััติิงานด้้วยความรับั ผิิดชอบ เป็็นไป
โดยสุจุ ริิตยุตุ ิิธรรมตามกฎระเบียี บของการตรวจธรรมสนามหลวงทุกุ ประการ เพื่่อ� บรรลุุ
ผลตามวััตถุุประสงค์์ของสนามหลวงแผนกธรรม และเพื่่�อความเจริิญรุ่�งเรืืองก้้าวหน้้า
ของงานด้้านการศึึกษาของคณะสงฆ์์
บััดนี้้� ได้้เวลาอัันสมควรแล้้ว ผมขอเปิิดประชุุมการตรวจธรรมสนามหลวง
ณ บััดนี้้� และขออำนวยพรให้้การตรวจธรรมสนามหลวงครั้้�งนี้้� ดำเนิินไปด้้วยความ
เรียี บร้้อย ประสบผลสำเร็จ็ ตามความมุ่่�งหมายของสนามหลวงแผนกธรรมทุุกประการ

84

สััมโมทนีียกถา
พระธรรมธััชมุนุ ีี (อมร าโณทโย)
รักั ษาการในตำแหน่่งอธิิการบดีีมหาวิทิ ยาลัยั มหามกุฏุ ราชวิิทยาลัยั
ในพิธิ ีีปิดิ โครงการจััดปาฐกถาราชบััณฑิิตสัญั จร
เรื่อ�่ ง “บทบาทของมหาวิิทยาลััยสงฆ์ใ์ นประชาคมอาเซีียน”
๙ สิงิ หาคม ๒๕๕๕ เวลา ๑๖.๐๐ น.

กราบเรียี นและเรีียน พระเถรานุเุ ถระสหธรรมิิกทุกุ ท่่าน
ขอเจริิญพร ท่่านประธานคณะกรรมการสำนัักธรรมศาสตร์์และการเมืือง
ราชบัณั ฑิิตยสถาน ท่่านราชบััณฑิิต และท่่านผู้้�มีีเกีียรติิทุกุ ท่า่ น
วัันนี้้� รู้้�สึึกยิินดีีเป็็นอย่่างยิ่่�งที่่�ได้้มีีโอกาสมาอยู่่� ณ ท่่ามกลางผู้�ทรงคุุณวุุฒิิ
ที่่�ได้้รัับยกย่อ่ งว่่าเป็็นนักั ปราชญ์์ และราชบััณฑิิตประจำสาขาวิิชาต่า่ ง ๆ ซึ่ง�่ ถือื ว่า่ เป็น็
มันั สมองของประเทศ นอกจากนี้้� ข้้าพเจ้า้ (อาตมภาพ) ยังั ได้ร้ ัับเกียี รติิให้้มาทำหน้้าที่่�
เป็็นผู้้�กล่่าวปิิดโครงการจััดปาฐกถาราชบััณฑิิตสััญจรเรื่�อง “บทบาทของมหาวิิทยาลััย
สงฆ์ใ์ น ประชาคมอาเซีียน” ในวันั นี้้�
จากการแสดงปาฐกถา การบรรยาย และการอภิิปรายตั้ง้� แต่เ่ ช้า้ กระทั่่�งจะสิ้�น
สุุดลงในขณะนี้้ � ท่่านที่่เ� ข้้าร่ว่ มโครงการฯ ต่า่ งได้้รับั ฟังั การแสดงปาฐกถา การบรรยาย
และการอภิิปราย จากท่่านผู้้�ทรงคุุณวุุฒิิ และได้้มีีโอกาสแลกเปลี่่�ยนความคิิดเห็็น
ระหว่่างกัันจนอาจสามารถสรุุปประเด็็นต่่าง ๆ ได้้อย่่างชััดเจนว่่า มหาวิิทยาลััยสงฆ์์
ทั้้�งสองแห่่งควรจะมีีบทบาทและควรจะเตรีียมความพร้้อมอย่่างไรในการก้้าวเข้้าสู่ �
ประชาคมอาเซียี น ในปีี ๒๕๕๘ อย่า่ งมีศี ักั ดิ์์ศ� รีแี ละมีเี กียี รติิสมบูรู ณ์์ ด้ว้ ยสติิสัมั ปชัญั ญะ
และพรั่�งพร้้อมด้้วยปัญั ญารู้�รอบและรู้�เท่า่ ทันั
ความจริิงแล้ว้ ถ้า้ เราพิิจารณาจาก “วิิสัยั ทัศั น์์อาเซียี น ๒๐๒๐” ที่่�กำหนดเป้้า
หมายหลักั เพื่่อ� มุ่�งพัฒั นาอาเซียี นไปสู่่�ประชาคมอาเซียี น (ASEAN Community) ให้เ้ ป็น็
ผลสำเร็จ็ ภายในปีี ๒๕๖๓ หรือื ปีคี ริิสต์ศ์ ักั ราช ๒๐๒๐ ซึ่ง่� จะประกอบด้ว้ ยเสาประชาคม
หลักั รวม ๓ เสา ได้แ้ ก่่ (๑) ประชาคมความมั่น่� คงอาเซียี น (๒) ประชาคมเศรษฐกิิจอาเซียี น
และ (๓) ประชาคมสัังคมวััฒนธรรมอาเซีียน เราแทบจะไม่่พบว่่ามีีส่่วนใดที่่�เกี่�ยวข้้อง

85

กัับมิิติิทางศาสนาเลย หรือื อาจจะพูดู ว่า่ ศาสนาถููกรวมไว้ใ้ นคำว่่า “วัฒั นธรรม” ซึ่่�งก็็คง
พอรับั ได้แ้ ต่ก่ ็ไ็ ม่เ่ ต็ม็ ปากเต็ม็ คำนักั เพราะในฐานะที่่เ� ป็น็ นักั การศาสนา ก็ย็ ังั จะยืนื ยันั ว่า่
“ศาสนาเป็็นบ่อ่ เกิิดแห่ง่ วัฒั นธรรม และเป็็นศููนย์ก์ ลางสำคัญั ในการหล่อ่ หลอมวิิถีชี ีีวิิต
ของมวลมนุษุ ยชาติิ” ดังั นั้้น� ก่อ่ นจะพูดู คำว่า่ วัฒั นธรรม น่า่ จะกล่า่ วคำว่า่ “ศาสนา” ก่อ่ น
ด้้วยซ้้ำ แต่่เท่่าที่่�ได้้รัับฟัังอยู่�เสมอจากผู้้�บริิหารของประเทศกลุ่่�มอาเซีียนทั้้�งหลายผ่่าน
ทางสื่อ� ต่า่ ง ๆ ก็ม็ ักั จะเน้น้ เฉพาะมิิติิทางเศรษฐกิิจ หรือื เสาที่่� ๒ คือื ประชาคมเศรษฐกิิจ
อาเซียี นเป็น็ ส่ว่ นใหญ่่
จะอย่า่ งไรก็ต็ าม เมื่่อ� กล่า่ วถึึงมิิติิทางศาสนาในประชาคมอาเซียี น เราสามารถ
จะแบ่ง่ ประเทศในอาเซียี นออกเป็น็ ๓ กลุ่่�ม ตามจำนวนประชากรส่ว่ นใหญ่ข่ องประเทศ
ที่่น� ับั ถือื ศาสนานั้้น� ๆ คือื (๑) กลุ่่�มประเทศที่่น� ับั ถือื พระพุทุ ธศาสนา ได้แ้ ก่ ่ กัมั พูชู า พม่า่
ลาว สิิงคโปร์์ ไทย และ เวีียดนาม (๒) กลุ่่�มประเทศที่่�นับั ถืือศาสนาอิิสลาม ได้้แก่่ บรููไน
ดารุซุ าลาม อิินโดนีเี ซียี และ มาเลเซียี (๓) ประเทศที่่น� ับั ถือื คริิสต์ศ์ าสนา ได้แ้ ก่ ่ ฟิลิ ิิปปินิ ส์์
ถ้้าว่า่ โดยจำนวนประเทศ จะเห็น็ ว่่าประเทศที่่�นัับถือื พระพุทุ ธศาสนามีจี ำนวนมากกว่่า
ประเทศอื่น� ๆ แต่ถ่ ้า้ พูดู ถึึงจำนวนประชากร ประเทศที่่น� ับั ถือื ศาสนาอิิสลามจะมีจี ำนวน
ประชากรมากกว่า่ เพราะเพียี งแต่ป่ ระเทศอิินโดนีเี ซียี ประเทศเดียี วก็ม็ ีจี ำนวนประชากร
เกืือบเท่า่ กัับประเทศที่่น� ัับถืือพระพุทุ ธศาสนารวมกัันทั้้�งหมด
เมื่่�อเราได้้ทราบข้้อมููลเท็็จจริิงเชิิงปริิมาณ หรืือเชิิงสถิิติิอย่่างนี้้�แล้้ว เราจะ
กำหนดท่่าทีี หรืือบทบาทในเชิิงยุุทธศาสตร์์อย่่างไรในการก้้าวสู่่�ประชาคมอาเซีียน
โดยส่่วนตััวในฐานะเป็็นผู้้�นำองค์์กรอุุดมศึึกษาทางพุุทธศาสนา ข้้าพเจ้้า (อาตมภาพ)
เห็็นว่่า ถ้้ากล่่าวถึึงสััมพัันธภาพขององค์์กรพระพุุทธศาสนาทั้้�งในด้้านการศึึกษา และ
วัฒั นธรรม ระหว่า่ งประเทศไทยกับั ประเทศอาเซียี นอื่่น� โดยเฉพาะประเทศที่่ป� ระชากร
นัับถืือพระพุุทธศาสนาส่่วนใหญ่่ เราน่่าจะได้้เปรีียบองค์์กรทางโลกอยู่�ไม่่น้้อยในด้้าน
การศึึกษา คืือ
๑. ในมหาวิิทยาลัยั สงฆ์ท์ ั้้ง� สองแห่ง่ ได้ม้ ีีนักั ศึึกษาจากประเทศเหล่่านั้้น� ศึึกษา
อยู่�เป็น็ จำนวนมากทั้้ง� ในระดับั ปริิญญาตรีี โท และ เอก และ
๒. เรามีีสมาคมมหาวิิทยาลััยพระพุุทธศาสนาเถรวาท (Association of
Theravada Buddhist Universities-ATBU) ซึ่�่งจดทะเบีียนในประเทศไทยโดยมีี
สำนัักงานตั้�้งอยู่ �ที่ �มหาวิิทยาลััยมหามกุุฏราชวิิทยาลััย ปััจจุุบัันมีีมหาวิิทยาลััย

86

และวิิทยาลััยเถรวาท เป็็นสมาชิิกกว่่าสามสิิบแห่่ง ซึ่่�งส่่วนใหญ่่ตั้�้งอยู่�
ในกลุ่่�มประเทศอาเซีียน แม้้แต่่ในประเทศอิินโดนีีเซีีย ซึ่�่งถืือว่่าเป็็นประเทศ
มุุ สลิิมยัั ง มีี วิิ ท ย า ลัั ย พ ร ะ พุุ ท ธ ศ า สน า เ ถ ร ว า ท เ ป็็ นสม า ชิิก จ ำ น ว น
๖ แห่่ง นอกจากนี้้� เรายัังมีีสมาคมมหาวิิทยาลััยพระพุุทธศาสนานานาชาติิ
(International Association of Buddhist Universities-IABU) ซึ่�่งจดทะเบีียน
ในประเทศไทยเช่่นเดีียวกััน โดยมีีสำนัักงานตั้�้งอยู่�ที่�มหาวิิทยาลััยมหาจุุฬาลงกรณ
ราชวิิทยาลััย และมีีสถาบัันการศึึกษาทั่่�วโลกรวมทั้้�งกลุ่่�มประเทศอาเซีียนที่่�สอนวิิชา
เกี่ย� วกับั พระพุทุ ธศาสนาเป็น็ สมาชิิก และที่่ส� ำคัญั ก็ค็ ือื สมาคมทั้้ง� สองต่า่ งมีวี ัตั ถุปุ ระสงค์์
คล้้ายกัันคืือทำหน้้าที่่�เป็็นศููนย์์กลางความร่่วมมืือทางวิิชาการทางพระพุุทธศาสนา
ระหว่า่ งสถาบันั อุดุ มศึึกษา ด้ว้ ยการแลกเปลี่่ย� นอาจารย์แ์ ละนักั ศึึกษา และใช้ท้ รัพั ยากร
ในบางด้า้ นร่ว่ มกันั ตามระบบ Resource sharing System ทั้้ง� นี้้� เพื่่�อพััฒนาคุณุ ภาพ
การเรีียนการสอนวิิชาการทางพระพุุทธศาสนาในระดัับอุุดมศึึกษาให้้ก้้าวทััน หรืือ
ก้้าวล้้ำวิิวัฒั นาการของโลกยุคุ โลกาภิิวััตน์์ หรืือยุคุ เทคโนโลยีสี ารสนเทศ
ในด้า้ นความสัมั พันั ธ์์เชิิงวััฒนธรรมบนพื้้น� ฐานของพระพุทุ ธศาสนา คณะสงฆ์์
ไทย และคณะสงฆ์์ในประเทศอาเซีียนต่่างก็็มีีความสััมพัันธ์์ที่่�ดีีต่่อกััน แม้้ว่่าจะมีีความ
แตกต่่างในด้้านนิิกายเถรวาทและมหายาน แต่่ก็็มิิได้้เป็็นอุุปสรรคแต่่อย่่างใด จะเห็็น
ได้้จากการที่่�ประเทศไทยได้้รัับการยอมรัับว่่าเป็็นศููนย์์กลางพระพุุทธศาสนาแห่่งโลก
การจััดงานเฉลิิมฉลอง UN Day of vesak โดยมหาวิิทยาลััยมหาจุุฬาลงกรณราช
วิิทยาลััย และการจััดกิิจกรรมระดัับนานาชาติิที่่�มหาวิิทยาลััยสงฆ์์ทั้้�งสองแห่่งเป็็น
เจ้้าภาพ ซึ่�ง่ ในการจััดกิิจกรรมแต่่ละครั้้ง� ก็ไ็ ด้น้ ิิมนต์์และเชิิญ พระสงฆ์แ์ ละฆราวาสจาก
ประเทศต่่าง ๆ ทั่่�วโลก ทั้้�งที่่�เป็็นฝ่่ายมหายานและเถรวาทเข้้าร่่วม ได้้ก่่อให้้เกิิดความ
เข้้าใจกัันอย่่างลึึกซึ้้�ง และเกิิดการยอมรัับกัันและกัันของพระสงฆ์์ทั้้�งสองนิิกายอย่่าง
สนิิทใจ และปราศจากอคติิ แม้ว้ ่า่ ในด้า้ นสีลี สามัญั ญตาจะแตกต่า่ งกันั บ้า้ ง แต่่ในด้้าน
ทิิฐิิสามััญญตาล้้วนมีีเอกภาพเป็็นหนึ่่�งเดีียว และนำไปสู่่�ความสมานฉัันท์์ และความ
ร่ว่ มมืือกันั ในการปกป้อ้ งคุ้้�มครองพิิทักั ษ์์รักั ษา และเผยแผ่พ่ ระพุทุ ธศาสนา ในลักั ษณะ
เป็น็ กระบวนการชนิิดที่่�ไม่เ่ คยมีปี รากฏมาก่อ่ น
อย่่างไรก็็ตาม แม้้ว่่าในเชิิงหลัักการเราจะได้้เปรีียบ เพราะตั้้�งอยู่�บน
พื้้�นฐานแห่่งทิิฐิิสามััญญตาดัังกล่่าวข้้างต้้น แต่่ในเชิิงระบบอาจจะต้้องมีีการปรัับ

87

ให้้สอดคล้้องกัันภายใต้้หลัักของการเจรจาด้้วยจิิตเมตตา เมื่่�อเป็็นเช่่นนี้้� องค์์กร
พระพุุทธศาสนาทั้้�งด้้านการศึึกษาและวััฒนธรรม จะสามารถก้้าวเข้้าสู่่�ประชาคม
อาเซีียนได้้อย่่างลื่�นไหล และสนิิทแนบแน่่นโดยปราศจากอุุปสรรค และแม้้แต่่กัับ
ประเทศในอาเซีียนที่่�นัับถืือต่่างศาสนา ชาวพุุทธและองค์์กรพุุทธก็็ไม่่มีีทีีท่่าที่่�เป็็น
ปฏิิปัักษ์์เราสามารถยอมรัับความแตกต่่างนั้้�นอย่่างสัันติิ โดยยึึดหลัักพรหมวิิหาร
ธรรม และหลัักสามััญลัักษณะ อัันเป็็นหลัักแห่่งมิิตรภาพ ภราดรภาพ และความ
เสมอภาค ซึ่�่งถืือว่่าเป็็นความประเสริิฐสููงสุุดของพระพุุทธศาสนา ดัังที่่�เราทราบและ
ภาคภููมิิในกัันอยู่่�ว่่า “ตลอดประวััติิศาสตร์์อัันยาวนาน ๒๖๐๐ ปีี พระพุุทธศาสนา
ไม่่เคยก่อ่ สงคราม และเป็น็ ต้น้ เหตุุแห่่งสงครามใด ๆ
บัดั นี้้� ได้เ้ วลาอันั สมควรแล้้ว ข้้าพเจ้า้ (อาตมภาพ) ขอปิดิ โครงการจัดั ปาฐกถา
ราชบััณฑิิตสััญจร ณ บััดนี้้� ขอให้้ทุุกท่่านที่่�มีีส่่วนร่่วมในการจััดโครงการนี้้� ทั้้�งที่่�เป็็น
ฝ่่ายดำเนิินการจััดประชุุม และฝ่่ายที่่�เข้้าร่่วมประชุุมจงประสบความสุุข และความ
สำเร็จ็ ในสิ่่�งที่่�พึึงประสงค์์และชอบธรรมด้้วยกัันทุกุ ท่า่ นเทอญ.

88

สัมั โมทนีียกถา
พระรรมธััชมุนุ ีี (อมร าโณทโย)
ประธานกรรมการมูลู นิธิ ิิสมเด็จ็ พระมหิติ ลิิเบศร อดุุลยเดชวิกิ รม

พระบรมราชชนก
ในพิธิ ีีเปิดิ การประชุุมปฐมนิเิ ทศบัณั ฑิติ แพทย์ศ์ าสตร์์

บััณฑิติ ทัันตแพทย์ศ์ าสตร์์ บััณฑิิตเภสััชศาสตร์์
นิสิ ิิต/นักั ศึกึ ษาแพทย์ศ์ าสตร์์ ทันั ตแพทย์ศ์ าสตร์์ และเภสัชั ศาสตร์์

วันั เสาร์ท์ ี่่� ๒๙ กันั ยายน พ.ศ. ๑๕๖๑ เวลา ๐๙.๐๐ นาฬิกิ า
ณ หอประชุมุ เสริมิ รัังสีี โรงเรีียนวัดั ปทุุมวนาราม

ในพระราชูปู ถัมั ภ์ส์ มเด็จ็ พระเทพรัตั นราชสุดุ า ฯ สยามบรมราชกุมุ ารีี

เ จ ริิ ญ พ ร แ ล ะ ข อ ค ว า มสุุ ขสวัั สดีี จ ง มีี แ ก่่ บัั ณ ฑิิต แ พ ท ย์์ ศ า สตร์์
บััณฑิิตทัันตแพทย์์ศาสตร์์ บััณฑิิตเภสััชศาสตร์์ และนิิสิิต/นัักศึึกษาแพทย์์ศาสตร์์ -
ทัันตแพทย์์ศาสตร์์ - เภสััชศาสตร์์ ตลอดท่่านผู้้�มีีเกีียรติิทั้้�งหลายที่่�มาร่่วมประชุุม
ปฐมนิิเทศ ณ ที่่�นี้้�
อาตมาภาพประธานกรรมการมูลู นิิธิิสมเด็จ็ พระมหิิตลาธิิเบศร อดุลุ ยเดชวิิกรม
พระบรมราชชนก พร้อ้ มด้ว้ ยรองประธานกรรมการ คณะกรรมการและเลขานุกุ ารมูลู นิิธิิ
ขอต้อ้ นรับั และแสดงมุทุ ิิตายิินดีกี ับั บัณั ฑิิตแพทย์ศ์ าสตร์ ์ ทันั ตแพทย์ศ์ าสตร์์ เภสัชั ศาสตร์์
ผู้�ที่�จะได้้เข้้ารัับพระราชทานรางวััลประกาศเกีียรติิคุุณดีีเด่่นยอดเยี่�ยม และประกาศ
เกีียรติิคุุณดีีเยี่�ยม ตลอดนิิสิิต / นัักศึึกษาแพทย์์ศาสตร์์ - ทัันตแพทย์์ศาสตร์์ และ
เภสััชศาสตร์์ ผู้้�ที่่�จะเข้้ารัับพระราชทานทุุนการศึึกษาของมููลนิิธิิ ในปีีพุุทธศัักราช
๒๕๖๑ นี้้ � ทุุกท่า่ น
ในเบื้้อ� งต้น้ ขอกล่า่ วถึึงประวัตั ิิความเป็น็ มาของมูลู นิิธิิสมเด็จ็ พระมหิิตลาธิิเบศร
อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก เพื่่�อให้้ทุุกท่่านได้้ทราบโดยสัังเขป มููลนิิธิิฯ ได้้รัับ
พระราชทานพระบรมราชานุญุ าตให้อ้ ัญั เชิญิ พระนาม สมเด็จ็ พระราชบิิดา เป็น็ ชื่่อ� มูลู นิิธิิ
ว่่า “มููลนิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก” มีีชื่�อย่่อว่่า

89

“มมอ” และตราประจำพระองค์์เป็็นสััญลัักษณ์์ของมููลนิิธิิฯ อีีกด้้วย เพื่่�อเทิิด
พระเกีียรติิและเป็็นพระบรมราชานุุสรณ์์สมเด็็จพระบรมราชชนก โดยเหตุุที่่�พระองค์์
ได้ท้ รงบำเพ็ญ็ พระราชกรณียี กิิจที่่อ� ำนวยประโยชน์์สุุขให้แ้ ก่่ปวงชนชาวไทยอย่า่ งกว้า้ ง
ขวางในด้้านสาธารณสุุข ถึึงกัับได้้รัับพระสมญานามว่่า “พระบิิดาแห่่งการแพทย์์ไทย
แผนปัจั จุุบััน”
มููลนิิธิิฯนี้้� ได้้รัับอนุุญาตให้้จดทะเบีียนจััดตั้้�งเพื่่�อให้้มีีฐานะเป็็นนิิติิบุุคคล
จากกระทรวงมหาดไทย เมื่่อ� วันั ที่่� ๓๐ ตุลุ าคม ๒๕๒๙ จวบเท่า่ ปัจั จุบุ ันั นี้้� เป็น็ เวลาถึึง
๓๒ ปีแี ล้ว้
วัตั ถุปุ ระสงค์ข์ องมูลู นิิธิิ มมอ. นี้้ � มีหี ลายประการด้ว้ ยกันั แต่ใ่ นที่่น� ี้้จ� ะขอนำมา
กล่่าวเพียี ง ๒ ประการ คืือ
๑. เพื่่�อเทิิดทููนพระเกีียรติิของสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม
พระบรมราชชนก
๒. เพื่่�อดำเนิินการหรืือร่่วมมืือกัับองค์์กรการกุุศลอื่�น ๆ ในการบำเพ็็ญ
สาธารณประโยชน์์
ดังั นั้้น� เพื่่อ� ให้เ้ ป็น็ ไปตามวัตั ถุปุ ระสงค์ท์ ี่่ไ� ด้ต้ ั้ง�้ ไว้้ ทางมูลู นิิธิิฯ จึึงได้ม้ ีโี ครงการให้้
รางวัลั และประกาศเกียี รติิคุณุ บัณั ฑิิตแพทย์ศ์ าสตร์ ์ ทันั ตแพทย์ศ์ าสตร์์ เภสัชั ศาสตร์ด์ ีเี ด่น่
และให้้ทุนุ การศึึกษาแก่น่ ิิสิิต / นักั ศึึกษาแพทย์ศ์ าสตร์์ ทัันตแพทย์์ศาสตร์์ เภสัชั ศาสตร์์
ตลอดทุุนการศึึกษาสำหรัับพระภิิกษุุสามเณรเป็็นประจำทุุกปีี โดยเริ่่�มต้้นตั้้�งแต่่ปีี
พ.ศ. ๒๕๔๕ เป็็นต้น้ มา
นอกจากนี้้� เพื่่อ� ดำเนิินการหรือื ร่ว่ มมือื กับั องค์ก์ รการกุศุ ลอื่น� ๆ ในการบำเพ็ญ็
สาธารณประโยชน์์ ทางมููลนิิธิิ มมอ. ได้ร้ ่ว่ มบริิจาคทรััพย์์สมทบทุนุ พอ.สว. เพื่่อ� ทำการ
รัักษาโรคตาต้้อกระจกทุุก ๆ ปีี อีีกด้้วย ทั้้�งนี้้�และทั้้�งนั้้�นตามที่่�ได้้กล่่าวมาแล้้ว ก็็เพื่่�อ
เป็็นการเทิิดทููนพระเกีียรติิของสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม พระบรม
ราชชนก ในฐานะที่่�พระองค์์ทรงได้้รัับพระสมญานามว่่า “พระบิิดาแห่่งการแพทย์์
ไทยแผนปััจจุุบััน” และเป็็นการร่่วมมืือกัับองค์์กรการกุุศลอื่�น ๆ ในการบำเพ็็ญ
สาธารณประโยชน์์
ดัังนั้้�นจึึงขอให้้บััณฑิิตแพทย์์ศาสตร์์ บััณฑิิตทัันตแพทย์์ศาสตร์์ บััณฑิิต
เภสััชศาสตร์ด์ ีเี ด่่น และนิิสิิต นัักศึึกษาแพทย์์ศาสตร์์ ทัันตแพทย์ศ์ าสตร์์ เภสัชั ศาสตร์์

90

ทุุกท่่านที่่�ได้้รัับพระราชทานรางวััลและใบประกาศเกีียรติิคุุณ ตลอดทุุนการศึึกษา
ของมููลนิิธิิฯอันั ทรงเกียี รติินี้้� จงได้ภ้ าคภูมู ิิใจ และตั้ง้� ใจศึึกษาเล่า่ เรียี นให้ส้ ำเร็จ็ ตามความ
ปรารถนาของตนและให้เ้ ป็็นไปตามวััตถุุประสงค์ข์ องมูลู นิิธิิฯ ที่่�ได้้ตั้้�งไว้้
ในโอกาสนี้้� จะขออัญั เชิญิ พระราโชวาท และพระคติิธรรมบางส่ว่ นของสมเด็จ็
พระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก มาเพื่่�อเป็็นทิิฏฐานุุคติิ และ
แนวทางในการศึึกษาเล่่าเรีียนวิิชาแพทย์์ และประกอบวิิชาแพทย์์ ตามแนวคิิดสำหรัับ
แพทย์์ตามรอยพระบาทดัังต่่อไปนี้้�
๑. แพทย์์จะต้้องสร้า้ งความเชื่�อถืือไว้้ใจ อันั เป็น็ คุณุ สมบัตั ิิ เป็น็ เกราะป้อ้ งกััน
และเป็น็ เครื่่อ� งประดับั อันั งามของแพทย์ ์ คือื ต้อ้ งมีคี วามเชื่อ� ในความสามารถของตนเอง
และมีคี วามมั่น่� ใจตัวั เอง ต้อ้ งมีคี วามไว้ใ้ จระหว่า่ งแพทย์ด์ ้ว้ ยกันั เอง คือื ความเป็น็ ปึกึ แผ่น่
และต้อ้ งได้้รับั ความเชื่�อถืือจากคนไข้้ของตน คือื ความไว้ใ้ จของคณะชน
๒. แพทย์จ์ ะต้อ้ งมีคี วามรู้้�คู่่�คุณุ ธรรมตามแนวพระราโชวาทที่่ว� ่า่ “ฉันั ไม่ต่ ้อ้ งการ
ให้้พวกเธอมีีความรู้้�ทางการแพทย์์เพีียงอย่่างเดีียว ฉัันต้้องการให้้พวกเธอเป็็นคนดีี
ด้ว้ ย” คืือเป็น็ ผู้้�มีีคุุณธรรมนั่่�นเอง
๓. แพทย์์จะต้้องรู้�จักประหยััดมััธยััสถ์์ คืือใช้้จ่่ายทรััพย์์ให้้พอเหมาะพอควร
ตามแนวพระราโชวาทที่่�ว่่า “เงิินที่่�ฉันั ให้พ้ วกเธอมาเรีียนนี้้� พวกเธอต้อ้ งตั้�ง้ ใจเรียี นให้้ดีี
ให้ส้ ำเร็็จเพื่่อ� ได้ก้ ลับั ไปทำประโยชน์์ให้แ้ ก่ป่ ระเทศชาติิ และขอให้ป้ ระหยัดั ใช้เ้ งิิน เพื่่�อ
ฉันั จะได้ม้ ีเี งิินช่่วยเหลือื ผู้�อื่�นอีีกต่่อไป”
๔. แพทย์์จะต้้องมีีความพอเพีียง คืือยิินดีีในสิ่�่งที่่�ตนได้้ พอใจในสิ่�่งที่่�ตนมีี
ตามแนวพระราโชวาทที่่�ว่่า “อาชีีพแพทย์์นั้้�นมีีเกีียรติิ แพทย์์ที่่�ดีีจะไม่่ร่่ำรวย แต่่ก็็ไม่่
อดอยาก ถ้้าใครอยากร่่ำรวยก็ค็ วรเป็็นอย่่างอื่�น ไม่ใ่ ช่่แพทย์์”
๕. แพทย์์ต้้องมีีมนุุษยธรรม และรัักษาจรรยาบรรณต่่อวิิชาชีีพ ตามแนว
พระราโชวาทที่่�ว่่า “ฉัันจะไปเรีียนหมอล่ะ่ เพราะว่่าเป็็นวิิชาที่่�สนุุกดีี เรามีโี อกาสรักั ษา
คนไข้้ทั้้ง� คนจน คนมั่�่งมีี และเจ้้านายต่่าง ๆ ได้้เต็ม็ ที่่�”
๖. แพทย์ต์ ้อ้ งใฝ่เ่ รียี นรู้้�อยู่�เสมอ ตามแนวพระราโชวาทที่่ว� ่า่ “แพทย์ท์ ี่่ไ� ด้เ้ รียี น
จบหลักั สูตู รแล้ว้ จะต้อ้ งเป็น็ นักั เรียี นต่อ่ ไปตลอดเวลาเป็น็ แพทย์์ แต่เ่ ป็น็ การเรียี นต่อ่ ใน
ทางที่่ต� ่่างไปจากเดิิมเล็ก็ น้อ้ ย” คือื ต้อ้ งหาประสบการณ์์จริิงอยู่�เสมอ
๗. แพทย์ต์ ้อ้ งมีคี วามมุ่่�งมั่่�นต่่องานที่่�ทำตามแนวพระราโชวาทที่่ว� ่่า “ข้า้ พเจ้้า

91

จะตายก็ไ็ ม่่เสียี ดายชีีวิิต แต่เ่ สีียดายว่า่ งานที่่�กำลัังทำค้า้ งอยู่�นี้ไ� ม่่สำเร็็จเรียี บร้อ้ ย”
๘. แพทย์ต์ ้อ้ งมีคี วามเสียี สละ ความไม่่เห็็นแก่ต่ ัวั ตามแนวพระราโชวาทที่่�ว่่า
“ขอให้้ถือื ประโยชน์์ส่ว่ นตนเป็็นที่่ส� อง ประโยชน์ข์ องเพื่่อ� นมนุษุ ย์์เป็น็ กิิจที่่ห� นึ่ง�่ ”
แนวคิิดสำหรัับแพทย์์ตามรอยพระบาทสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลย
เดชวิิกรม พระบรมราชชนก ดัังที่่�ได้้อััญเชิิญมานี้้� หวัังว่่าบััณฑิิต และนิิสิิต /
นัักศึึกษาแพทย์์ศาสตร์์ ทัันตแพทย์์ศาสตร์์ เภสััชศาสตร์์ทุุกท่่าน ควรจะได้้
น้้อมรัับแนวคิิดสำหรัับแพทย์์ตามรอยของพระบาท นำไปประพฤติิปฏิิบััติิให้้
เป็็นแพทย์์ที่่�ดีีสืืบไป และขอฝากคติิธรรมเป็็นเครื่่�องเตืือนใจไว้้ว่่า “อโรคฺฺยา
ปรมา ลาภา” ความไม่่มีีโรคเป็็นลาภอย่่างยิ่�่ง ซึ่�่งเป็็นสิ่�่งที่่�ทุุกคนปรารถนา แต่่
ผู้�ที่�จะสามารถช่่วยให้้ทุุกคนหายจากการเจ็็บไข้้ได้้ป่่วย และมีีอายุุยืืนยาวขึ้้�น
ก็็คืือแพทย์์นั่่�นเอง ดัังนั้้�น อาชีีพแพทย์์จึึงเป็็นอาชีีพที่่�มีีเกีียรติิ และสำคััญมาก เป็็น
อาชีพี ที่่�คณะชนให้ค้ วามเชื่อ� ถืือไว้ใ้ จอย่่างยิ่�ง่ กว่า่ อาชีพี อื่�น ๆ
สุุดท้้ายนี้้� อาตมภาพประธานกรรมการมููลนิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร
อดุุลยเดชวิิกรมพระบรมราชชนก พร้อ้ มด้ว้ ยคณะกรรมการมูลู นิิธิิฯ ทุกุ ท่า่ น ขออ้า้ งอิิง
อำนาจคุุณพระศรีีรััตนตรััยพร้้อมทั้้�งพระบารมีีของสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร
อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนกตลอดถึึงคุุณงามความดีีที่่�ทุุกท่่านได้้บำเพ็็ญมา
ตั้�ง้ แต่ต่ ้น้ จนถึึงปััจจุุบันั จงได้ม้ ารวมกัันเป็็นบรมตบะ พลวะปัจั จัยั อำนวยอวยพรให้้ทุุก
ท่่านประสบแต่่ความสุขุ ความเจริิญ และก้า้ วหน้า้ ในหน้า้ ที่่ก� ารงานในการศึึกษายิ่่�ง ๆ
ขึ้้น� ไป โดยทั่่�วกันั เทอญ ฯ
บััดนี้้�ได้้เวลาอัันเป็็นมงคลฤกษ์์แล้้ว จึึงขอเปิิดการประชุุมปฐมนิิเทศ ณ กาล
บัดั นี้้�
ขอเจริิญพร

92

กถาปรารภ
เนื่่�องในการจััดงานบำเพ็ญ็ กุศุ ลวาระครบ ๓๐ ปีี
มูลู นิธิ ิสิ มเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก

๓๐ ตุุลาคม ๒๕๖๐
ณ วััดปทุุมวนาราม เขตปทุมุ วันั กรุงุ เทพมหานคร

มููลนิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก เป็็น
องค์์กรสาธารณกุุศลที่่�คณะสงฆ์์วััดปทุุมวนาราม ราชวรวิิหาร ได้้ริิเริ่�่มและดำเนิินการ
จััดตั้้�งขึ้้�นเพื่่�อเป็็นพระราชานุุสรณ์์เฉลิิมพระเกีียรติิคุุณแห่่งสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร
อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก โดยได้้รับั พระราชทานพระบรมราชานุุญาตให้เ้ ชิิญ
พระนามและตราประจำพระองค์์ของสมเด็จ็ พระบรมราชชนก พระองค์์นั้้น� มาเป็็นชื่่อ�
และตราของมููลนิิธิิ และได้ร้ ัับอนุญุ าตจากกระทรวงมหาดไทยให้จ้ ดทะเบีียนจัดั ตั้ง้� เป็น็
องค์ก์ รนิิติิบุุคคล เมื่่อ� วัันที่่� ๓๐ ตุุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๙
สมเด็จ็ พระมหิิตลาธิิเบศร อดุลุ ยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก เมื่่อ� ครั้้ง� ทรงดำรง
พระชนม์์ชีีพอยู่�นั้�น ได้้ทรงตั้้�งพระราชหฤทััยที่่�จะช่่วยพััฒนาชาติิบ้้านเมืืองให้้มีีความ
เจริิญก้า้ วหน้า้ ในทุกุ ๆ ด้า้ น ทรงคำนึึงถึึงความอยู่่�ดีมี ีสี ุขุ ของประชาชน ได้ท้ รงอุทุ ิิศกำลังั
พระวรกาย กำลังั พระสติิปัญั ญา ตลอดจนทรัพั ย์ส์ ิินส่ว่ นพระองค์์ เพื่่อ� สาธารณประโยชน์์
เป็็นอเนกประการ พระราชกิิจที่่�ทรงริิเริ่�่มไว้้ในหลายด้้านได้้เป็็นพื้้�นฐานสำคััญในการ
พััฒนาประเทศสืืบมากระทั่่�งถึึงปัจั จุบุ ััน
ตลอดระยะเวลา ๓๐ ปีี ที่่�ผ่า่ นมา มูลู นิิธิิ ได้มุ้่�งสร้้างสรรค์ป์ ระโยชน์ต์ ่อ่ สังั คม
ประเทศชาติิ และบวรพุุทธศาสนา ตามพระราชปณิิธานของสมเด็็จพระบรมราชชนก
พระองค์์นั้้�น โดยเฉพาะในด้้านการศึึกษาและการสาธารณสุุข ที่่�ถืือเป็็นพื้้�นฐานสำคััญ
ในการพัฒั นาประเทศสู่่�การเป็น็ สังั คมสุขุ ภาวะ ด้ว้ ยคติิที่่ว� ่า่ การส่ง่ เสริิมการศึึกษาคือื การ
ให้ส้ ติิปัญั ญาแก่ป่ ระชาชน เสมือื นหนึ่ง�่ เป็น็ การสวมมงกุฎุ แก้ว้ แก่พ่ ลเมือื ง ดังั พุทุ ธภาษิิต
ที่่ว� ่า่ “ ปญฺฺ า นรานํํ รตนํ ํ ปัญั ญาเป็น็ รัตั นะของนรชน” และการส่ง่ เสริิมการสาธารณสุขุ

93

ก็็คืือการได้้ช่่วยบำรุุงกำลัังของชาติิ ดัังพระราชปณิิธานปรารภของสมเด็็จพระบรม
ราชชนกที่่�ปรากฏในจดหมายลายพระหััตถ์์ถึึงพระเจ้้าน้้องยาเธอ กรมขุุนชััยนาท
นเรนทร อธิิบดีีกรมสาธารณสุขุ ลงวันั ที่่� ๑๙ มิิถุนุ ายน พ.ศ. ๒๔๖๘ ความว่า่
“หม่่อมฉัันรู้้�สึึกอยู่�เสมอว่่า การสาธารณสุุขนั้้�นเป็็นการสำคััญอย่่างยิ่่�ง ทั้้�ง
เป็น็ เครื่่�องบำรุงุ กำลังั ของชาติิไทย และเป็น็ สาธารณประโยชน์์แก่่มนุุษยชาติิทั่่�วไปด้ว้ ย
เพราะฉะนั้้�นเมื่่�อมีีโอกาสอัันใด ซึ่่�งหม่่อมฉัันพอที่่�จะช่่วยออกกำลัังกายและสติิปััญญา
หรืือทรััพย์์อัันเป็็นผลที่่�จะทำนุุบำรุุงให้้การนั้้�นเจริิญขึ้�้นแล้้ว หม่่อมฉัันยิินดีีปฏิิบััติิ
ได้้เสมอ”
นับั ตั้้�งแต่่แรกเริ่่�มมาจนถึึงปััจจุบุ ันั มูลู นิิธิิได้้ประสบความสำเร็จ็ ในการดำเนิิน
กิิจกรรมอันั เป็น็ สาธารณกุศุ ล ผ่า่ นโครงการสำคัญั ต่า่ ง ๆ เช่น่ โครงการออกหน่ว่ ยแพทย์์
อาสา โครงการทุุนการศึึกษานัักศึึกษาสาขาสาธารณสุุข โครงการทุุนการศึึกษานิิสิิต
นักั ศึึกษาแพทย์์ และทันั ตแพทย์์ โครงการเงิินรางวัลั บัณั ฑิิตแพทย์แ์ ละบัณั ฑิิตทันั ตแพทย์์
ดีีเด่่น และโครงการทุนุ การศึึกษาพระภิิกษุุสามเณร เป็็นต้น้ ซึ่่�งโครงการสำคัญั เหล่า่ นี้้�
จะประสบความสำเร็็จไม่่ได้้ หากไม่่ได้้รัับการอุุปถััมภ์์และสนัับสนุุนจากผู้้�มีีจิิตศรััทธา
ทั้้�งหลาย จึึงต้้องขออนุุโมทนาขอบคุุณไว้้ ณ โอกาสนี้้�
ในโอกาสครบ ๓๐ ปีี มููลนิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม
พระบรมราชชนก ที่่�ได้ด้ ำเนิินมาถึึงในวันั ที่่� ๓๐ ตุลุ าคม พ.ศ. ๒๕๕๙ นี้้� ทางมูลู นิิธิิได้้
จััดพิิมพ์์หนัังสืือ “๓ ทศวรรษ มููลนิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร อดุุลยเดชวิิกรม
พระบรมราชชนก” โดยได้้รวบรวมประวััติิความเป็็นมาและผลงานของมููลนิิธิิในรอบ
๓๐ ปีี เพื่่�อนำขึ้้น� ทูลู เกล้้า ฯ ถวาย และมอบไปยังั ผู้้�มีอี ุุปการคุุณ สถาบััน หน่่วยงาน
องค์ก์ รต่า่ ง ๆ ตลอดทั้้�งประชาชนผู้้�สนใจทั่่�วไป
ก้า้ วต่อ่ ไปจากนี้้ � มูลู นิิธิิจะยิ่ง่� มุ่�งมั่น่� สืบื สานพระราชปณิิธานของสมเด็จ็ พระบรม
ราชชนก พระองค์์นั้้�น ในการบำเพ็็ญประโยชน์์ต่่อสัังคม ประเทศชาติิ และบวรพุุทธ
ศาสนา เพื่่�อความอยู่่�ดีมี ีสี ุุขของประชาชน อันั หมายรวมทั้้ง� ด้า้ นร่า่ งกาย จิิตใจ และสติิ
ปััญญา และเพื่่�อสนองเจตนารมณ์์อัันบริิสุุทธิ์�งดงามของประชาชนและองค์์กรทุุกภาค

94

ส่ว่ นที่่ใ� ห้ก้ ารอุปุ ถัมั ภ์ส์ ่ง่ เสริิมมูลู นิิธิิด้ว้ ยความศรัทั ธาและความเสียี สละร่ว่ มกันั ตลอดมา
มูลู นิิธิิมีคี วามหวังั ว่า่ ทุกุ คุณุ งามความดีที ี่่ท� ุกุ ภาคส่ว่ นได้เ้ สียี สละร่ว่ มกันั ปฏิิบัตั ิิ
ตามแนวพระราชปณิิธาน เพื่่อ� ประโยชน์เ์ กื้อ� กูลู แก่ค่ วามสุขุ ความเจริิญของประเทศชาติิ
และประชาชน จะเป็น็ เครื่่อ� งผดุงุ พระเกียี รติิคุณุ ของสมเด็จ็ พระมหิิตลาธิิเบศร อดุลุ ยเดช
วิิกรม พระบรมราชชนก ให้ส้ ถิิตเสถียี รอยู่�ในห้ว้ งแห่ง่ ความทรงจำของพสกนิิกรชาวไทย
และสำนึึกในพระมหากรุณุ าธิิคุณุ ตลอดไป

พระธรรมธัชั มุนุ ีี

เจ้้าอาวาสวััดปทุุมวนาราม

ประธานมูลู นิิธิิสมเด็็จพระมหิิตลาธิิเบศร

อดุุลยเดชวิิกรม พระบรมราชชนก

95

กถาปรารภ
เนื่อ่� งในการจัดั งานมหาเถรบูชู า ๑๕๐ ปีี ชาตกาล และประกาศเกีียรติคิ ุณุ

พระอาจารย์์มั่่�น ภูรู ิิทตฺฺโต บุคุ คลสำคัญั ของโลก
๑๗ - ๒๐ มกราคม ๒๕๖๓

ณ วัดั ปทุุมวนาราม เขตปทุมุ วััน กรุุงเทพมหานคร

ใ นก า ร ป ร ะ ชุุ ม ใ ห ญ่่ สมัั ยส า มัั ญ ข อ ง อ ง ค์์ ก า ร ก า ร ศึึกษ า
วิิทยาศาสตร์์ และวััฒนธรรมแห่่งสหประชาชาติิ (ยููเนสโก) ครั้้�งที่่� ๔๐ เมื่่�อ
วัันที่่� ๒๕ พฤศจิิกายน ๒๕๖๒ ได้้มีีมติิรัับรองการร่่วมเฉลิิมฉลองวาระครบ
รอบ ๑๕๐ ปีีชาตกาลพระอาจารย์์มั่�่น ภููริิทตฺฺโต วัันที่่� ๒๐ มกราคม ๒๕๖๓
โดยประกาศยกย่่องให้้เป็็น บุุคคลสำคััญของโลก สาขาสัันติิภาพ ในการนี้้�
กระทรวงวััฒนธรรม โดยกรมการศาสนาร่่วมกัับกระทรวงศึึกษาธิิการ คณะสงฆ์์
และองค์์การการศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ และ วััฒนธรรมแห่่งสหประชาชาติิ (สำนัักงาน
กรุุงเทพ ฯ) ได้้กำหนดให้้วััดปทุุมวนาราม ซึ่�่งเป็็นวััดที่่�มีีความเกี่�ยวข้้องกัับ
พระอาจารย์์มั่่�น ภููริิทตฺฺโต เป็็นสถานที่่�จััดพิิธีี ประกาศเกีียรติิคุุณ ในวัันที่่� ๒๐
มกราคม ๒๕๖๓ อัันเป็็นวัันครบรอบ ๑๕๐ ปีีแห่่งชาตกาลของพระอาจารย์์มั่่�น
ภููริิทตฺฺโต โดยกราบทููลอาราธนาเจ้้าพระคุุณ สมเด็็จพระอริิยวงศาคตญาณ สมเด็็จ
พระสัังฆราช สกลมหาสัังฆปริิณายก เสด็็จ เป็็นองค์์ประธานในพิิธีี และในโอกาส
เดีียวกัันนี้้� มหาเถรสมาคม ในการประชุุม ครั้้�งที่่� ๓๐/๒๕๖๒ ได้้มีีมติิให้้วััดในราช
อาณาจักั รและวัดั ไทยในต่า่ งประเทศจัดั กิิจกรรมทางพระพุทุ ธศาสนาส่ง่ เสริิมสันั ติิภาพ
ในวันั ดังั กล่่าวด้้วย เพื่่อ� เป็็นการเฉลิิมฉลองในวาระอัันสำคััญดังั กล่า่ ว วััดปทุุมวนาราม
และ คณะกรรมการจััดงานได้้จััดให้้มีีกิิจกรรมมหาเถรบููชา เพื่่�อสืืบสานปฏิิปทาและ
เผยแพร่่เกีียรติิคุุณของพระอาจารย์์มั่่�น ภููริิทตฺฺโต ระหว่่างวัันที่่� ๑๗ - ๒๐ มกราคม
๒๕๖๓ ประกอบด้้วยพิิธีีบููชาพระรััตนตรััย พิิธีีบำเพ็็ญกุุศลอุุทิิศถวายพระเถระ
บููรพาจารย์ ์ พิิธีีอัญั เชิญิ อัฐั ิิธาตุุพระอาจารย์์มั่น่� ภูรู ิิทตฺฺโต แห่บ่ ููชานำขึ้้น� ประดิิษฐานบน
กุุฏิิพิิพิิธภััณฑ์์ การจััดปฏิิบััติิธรรมโดยอาราธนาพระเถระกรรมฐานสายวััดป่่ามาแสดง
ธรรมนำปฏิิบัตั ิิและรับั อาหารบิิณฑบาต และการจัดั พิิธีปี ระกาศเกียี รติิคุณุ บุคุ คลสำคัญั

96

ของโลก นอกจากนี้้� ยังั ได้้จััดเผยแพร่่เกียี รติิประวัตั ิิและแนวคำสอนผ่่านผลงาน แนว
วิิชาการและธรรมคีีตาร่่วมสมััย ได้้แก่่ การจััดนิิทรรศการแสดงบริิเวณมณฑลพิิธีีงาน
การจััดพิิมพ์์หนัังสืือที่่�ระลึึก และการจััดทำผลงานศิิลปะเพลงธรรมะ หรืือ ธรรมคีีตา
เกี่�ยวกัับเรื่�องราวประวััติิ ปฏิิปทา และแนวคำสอน เพื่่�อจััดแสดงและเผยแพร่ผ่ ่า่ นช่่อง
ทางสื่�อสารสัังคมต่า่ ง ๆ
เนื่่อ� งจากวัดั ปทุมุ วนารามเป็น็ วัดั ที่่ม� ีคี วามเกี่ย� วข้อ้ งกับั พระอาจารย์ม์ ั่น�่ ภูรูิิทตฺโฺ ต
คืือเป็็นวััดที่่�ท่่านเคยพำนัักจำพรรษา เมื่่�อครั้้�งจาริิกมาศึึกษาธรรมที่่�กรุุงเทพมหานคร
และใช้้เป็็นจุุดแวะพัักตั้้�งต้้นก่่อนจาริิกธุุดงค์์ไปทางภาคเหนืือและภาคตะวัันตก ฉะนั้้�น
จึึงปรากฏร่อ่ งรอยอันั เป็็นอนุสุ รณ์ส์ ถานของท่่านอยู่�ที่น� ี่่ � คืือกุุฏิิที่�เคยพำนักั ซึ่�่งวัดั ปทุมุ
วนารามได้้ถืือโอกาสแห่่งวาระการเฉลิิมฉลองครบรอบ ๑๕๐ ปีีชาตกาลของท่่าน
ดำเนิินการปรัับปรุุงและจััดเป็็นพิิพิิธภััณฑ์์เชิิงนิิทรรศการถาวรเพื่่�อเป็็นแหล่่งศึึกษา
เรีียนรู้้�หลัักธรรมคำสอนขององค์์สมเด็็จพระสััมมาสััมพุุทธเจ้้า ผ่่านการเรีียงร้้อยเรื่ �อง
ราวอัันเป็็นวิิถีีชีีวิิตของพระอาจารย์์มั่่�น ภููริิทตฺฺโต พระสงฆ์์สาวกผู้้�ได้้รัับการยกย่่องให้้
เป็็นบุคุ คลสำคััญของโลก
ในการจัดั งานฉลอง ๑๕๐ ปี ี ชาตกาล และประกาศเกียี รติิคุณุ พระอาจารย์ม์ ั่น�่
ภููริิทตฺฺโต บุุคคลสำคััญของโลกในครั้้�งนี้้� วััดปทุุมวนารามและคณะกรรมการจััดงาน
ได้้รัับการอุุปถััมภ์์ด้้วยดีีจากผู้้�มีีจิิตศรััทธาในทุุกภาคส่่วน ทำให้้การจััดงานในภาพรวม
เป็็นไปด้ว้ ยความเรียี บร้้อย งดงาม สมวาระสำคัญั
สรรพกุุศลที่่�ทุุกฝ่่ายได้้มุ่�งหมายบำเพ็็ญให้้เป็็นไปในการนี้้� นอกจากจะเป็็น
ปฏิิบััติิบููชาต่่อพระอาจารย์์มั่�่น ภููริิทตฺฺโต พระมหาเถระผู้�เป็็นปููชนีียาจารย์์คนสำคััญ
ของโลกแล้้วยัังเป็็นประหนึ่�่งสัักการวรามิิสที่่�บรรดาผู้้�มีีจิิตศรััทธาทั้้�งหลาย ได้้บรรจง
จััดถวายเป็็นเครื่่�องหมายแสดงการเชิิดชููคุุณููปการและจุุนเกีียรติิคุุณของท่่านให้้ยืืนยง
แผ่่ไพศาล เป็็นมหาเจดีีย์์อัันเรืืองรองของชาวพุุทธ ที่่�ตระหง่่านนำการเดิินทางของ
ชาวโลกสู่่�สัันติิภาพทั้้ง� ภายในภายนอกตลอดไป.
พระธรรมธััชมุุนีี
เจ้า้ อาวาสวัดั ปทุมุ วนาราม
ประธานอำนวยการจัดั งาน

97
พิิมพ์์ที่่� โรงพิิมพ์ม์ หามกุุฏราชวิิทยาลัยั
๑๒๙ หมู่�ู ๓ ถ.ศาลายา-นครชัยั ศรี ี ต.ศาลายา อ.พุุทธมณฑล จ.นครปฐม ๗๓๑๗๐

โทร. ๐๒-๖๒๙-๑๔๑๗ ต่อ่ ๑๐๔

98

งามใจ

“...กค็ ือเปนคนมจี ิตใจงาม ใจบญุ
ใจเมตตา ใจกรณุ า เหลา นีเ้ ปนตน

ใจงามน้เี ปน ยอดแหง
ความงามของมนุษย
เพราะงามใจเปน เสนห ล ึกซง้ึ
เปนความงามท่ไี มจ ืดจางไป
เปน ความงามท่ไี มล า สมยั
เพราะฉะนัน้ พระพทุ ธเจาจึงทรงสอน
ใหค นเราตกแตง จิตใจของตนเอง

เปนคนใจงาม...”

¾ÃоÃËÁǪÃÔ àÇ·Õ (ÍÁà Òâ³·âÂ)
਌ÒÍÒÇÒÊÇÑ´»·ÁØ Ç¹ÒÃÒÁ ÃÒªÇÃÇËÔ Òà ¡Ã§Ø à·¾ÁËÒ¹¤Ã