หนังสือเรียนการงานอาชีพ ป.3

หนงั สอื เรย� น MAC 4.0

หนังสือเร�ยน MAC 4.0 จัดทำ�ขึ้นเพ่ือใช้เป็นสื่อก�รเรียนรู้เพ่ือพัฒน�นักเรียนให้มีคุณภ�พต�มม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้และตัวชี้วัด
ส�ระก�รเรียนรู้แกนกล�ง (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ต�มหลักสูตรแกนกล�งก�รศึกษ�ข้ันพ้ืนฐ�น พ.ศ. 2551 ท่ีกำ�หนดไว้
รวมทง้ั พฒั น�นกั เรยี นใหม้ ที กั ษะแหง่ ศตวรรษท ่ี21 และสมรรถนะส�ำ คญั ต�มทต่ี อ้ งก�ร ทง้ั ด�้ นก�รสอ่ื ส�ร ก�รคดิ ก�รแกป้ ญ˜ ห� ก�รสร�้ งสรรค ์ ก�รใช้
เทคโนโลยสี �รสนเทศและก�รสอ่ื ส�ร และทกั ษะชวี ติ โดยออกแบบหนว่ ยก�รเรยี นรใู้ หแ้ ตล่ ะหนว่ ยก�รเรยี นรปู้ ระกอบดว้ ย 9 องคป์ ระกอบส�ำ คญั

หนงั สอื เรย� น MAC 4.0 มีเครื่องมอื สนับสนุนก�รจดั ก�รเรียนรสู้ �ำ หรับครแู ละนักเรยี นทส่ี �ม�รถเข้�ถึงและใชง้ �นได้ง่�ยบนเว็บไซต ์
MACeducation.com ซึ่งแบ่งออกเปน็ 2 สว่ นหลกั ดังนี้

1. “ส�ำ หรบั ครู” ประกอบด้วย คู่มอื คร ู MACTIVE แผนก�รจัดก�รเรียนรู้ MAC PLC และก�รบ�้ นและก�รทดสอบออนไลน์ ครูส�ม�รถ
เลอื กใช้ง�นในแตล่ ะสว่ นเพื่อน�ำ ไปจดั ก�รเรยี นรู้ทั้งในและนอกหอ้ งเรยี นได้อย�่ งมีประสิทธภิ �พ และยังได้แลกเปลย่ี นเรยี นรูก้ ับครูดว้ ยกัน
ซง่ึ จะท�ำ ใหห้ นังสือเรียน MAC 4.0 ให้ม�กกว่�คว�มร ู้ แต่รวมถึงประสบก�รณ์ท่ีมคี ุณค่�

2. “ส�ำ หรับนักเรียนและผู้ปกครอง” ประกอบดว้ ย MAC SLC และก�รบ�้ นและก�รทดสอบออนไลน ์ นกั เรยี นและผู้ปกครองส�ม�รถ
ร่วมเรียนรู้สิง่ ต่�งๆ นอกเหนือจ�กบทเรียนได้อย�่ งสนกุ สน�นไปกับ MAC 4.0 ท่จี ะชว่ ยท�ำ ให้โลกท้งั ใบกล�ยปน็ แหลง่ เรยี นรดู้ ว้ ยเทคโนโลยี
เพอ่ื ก�รศึกษ�อันทันสมยั

หMนังAสCือเ4ร.�ย0น

MACeducation.com แหลงความรูนักเรียน

ครู และนผกั ูปเรก�ยคนรอง

การบา นและคลังขอ สอบออนไลน

MAC PLC MAC SLC

คมู อืMคAรCูแมTIค็VE4.0 แผนการจัดการเรยี นรู

MACeducation.com

ครู นักเรยี นและผู้ปกครอง

สว่ นประกอบ สว่ นประกอบ
“สำ�หรบั ครู” “ส�ำ หรบั นกั เรยี นและผปู้ กครอง”

1. คูม่ อื ครูแมค็ 4.0 MACTIVE 1. MAC SLC (Student Learning
คมู่ อื ส�ำ หรบั ครใู ชใ้ นการจดั การเรยี นรตู้ ามแบบ Active Teaching Community)
4 ขั้นตอน (4I) เพ่ือให้ครสู อนให้นอ้ ยลง (Teach Less) และ Active “แหลง่ ความร”ู้ คอื คลงั บทความและสอื่ มลั ตมิ เี ดยี
Learning2 ขน้ั ตอน(2L) เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นเรยี นรไู้ ดม้ ากขน้ึ (LearnMore) ท่ีจะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ เสริมสร้างจินตนาการ
2. แผนการจัดการเรียนรู้ และแรงบันดาลใจสำ�หรับนักเรียน นักเรียนสามารถ
แผนการจัดการเรียนการสอนสำ�หรับครูใช้เตรียมการจัดการ ค้นคว้าและเรียนรู้เพิ่มเติมนอกเหนือจากบทเรียนได้
เรียนรู้ให้แก่นักเรียน โดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้รูปแบบ อย่างอิสระ
Active Learning “iSMART Club” คอื คลบั ออนไลนส์ �ำ หรบั นกั เรยี น
3. MAC PLC (Professional Learning Community) ไดเ้ ขา้ มาแลกเปลยี่ นประสบการณแ์ ละเรยี นรรู้ ะหวา่ งกนั
แบ่งเปน็ 2 สว่ น ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างทักษะสำ�คัญแห่งศตวรรษที่ 21
“แหลง่ ความร”ู้ คอื คลงั บทความและสอื่ มลั ตมิ เี ดยี เพอ่ื การจดั การ โดยเฉพาะการใช้ชีวิตในสังคมร่วมกับผู้อ่ืนที่มีความ
เรียนรู้ครอบคลุมทกุ กลมุ่ สาระฯ ครูสามารถเข้าไปเลอื กชมและน�ำ ไป แตกตา่ ง
ใช้สนบั สนุนการจดั การเรยี นร้ไู ดต้ ลอดเวลา 2. การบ้านและการทดสอบออนไลน์
“ห้องพกั ครู” คอื ชมุ ชนออนไลนส์ �ำ หรบั แลกเปลี่ยนประสบการณ์ MAC Level+ (แม็ค เลเวลอพั ) คอื แอปพลิเคชนั
และเรยี นรรู้ ะหวา่ งครดู ว้ ยกนั ครสู ามารถน�ำ ความรู้ เทคนคิ วธิ กี ารสอน การบา้ นและการทดสอบออนไลนท์ คี่ รเู ปน็ ผมู้ อบหมาย
และการจัดการเรียนรู้ในกลุ่มสาระฯ ท่ีตนเองอยู่มาแลกเปลี่ยนและ การบ้านและข้อสอบให้แก่นักเรียน เม่ือนักเรียนทำ�
เรียนรู้กนั ได้ การบ้านหรอื ขอ้ สอบเสรจ็ จะทราบผลได้ในทนั ที
4. การบ้านและการทดสอบออนไลน์
MAC Level+ (แมค็ เลเวลอัพ) คอื แอปพลเิ คชันการบา้ นและ
การทดสอบออนไลน์ที่ครูสามารถเลือกและมอบหมายการบ้าน
และข้อสอบให้แก่นักเรียน โดยครูสามารถเลือกแบบฝึกหัดเพ่ือเป็น
การบา้ น เลอื กขอ้ สอบวดั ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นหรอื ขอ้ สอบแนวO-NET
เพ่อื เปน็ แบบทดสอบยอ่ ยระหวา่ งเรยี น หรือแบบทดสอบระหว่างภาค
และปลายภาคได้ เม่ือนักเรียนเข้ามาทำ�การบ้านและแบบทดสอบ
ออนไลน์ที่ไดร้ บั มอบหมาย นักเรียนจะทราบผลทนั ทีเมื่อทำ�เสร็จ

หนงั สือเรย� น MAC 4.0

ACTIVE BOOK, ACTIVE TEACHING, ACTIVE LEARNING

การนําเสนอเนือ้ หาแตล ะหนวยการเรย� นรู

1. บทน�า (Introduction) 6. กจิ กรรมบรู ณาการ / กจิ กรรมสะเตม็ ศกึ ษา
ภาพรวมของเนอ้ื หาในหนว่ ยการเรยี นรดู้ ว้ ยภาพ (Integrated Activities/STEM Activities)

หรือสถานการณ์ หรือคำาถามเพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียน 6.1 กิจกรรมบรู ณาการ
สนใจอยากเรยี นรเู้ น้ือหาในหนว่ ยการเรียนรนู้ นั้ ๆ
2. แนวคดิ สา� คญั (Key Idea) กิจกรรมหรือโครงงานท่ีบูรณาการการเรียนรู้
ท่ีหลากหลายเข้าไว้ด้วยกัน โดยวัตถุประสงค์หลัก
เน้ือหาสำาคัญในแต่ละเรื่องหรือหัวข้อเพ่ือให้ เพื่อให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงด้วยตัวเอง
ผเู้ รยี นจดจาำ หรอื เขา้ ใจอยา่ งลกึ ซง้ึ จนเกดิ ชน้ิ งานหรอื นวตั กรรม (กลมุ่ สาระการเรยี นรู้
3. MAC iLink / SnapLearn สงั คมศึกษาฯ)
(Multimedia & AR)
6.2 กิจกรรมสะเตม็ ศึกษา (STEM)
3.1 MAC iLink
กิจกรรมที่บูรณาการความรู้และทักษะ 4 สาขา
เนอื้ หาเสรมิ จากบทเรยี นในรปู แบบของมลั ตมิ เี ดยี วชิ าหลกั คอื วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี วศิ วกรรมศาสตร์
ผา่ นการสแกน QR Code โดยใช้สมาร์ทโฟน หรือ และคณิตศาสตร์ เพื่อนำาความรู้เหล่าน้ันไปใช้
ผ่านเว็บไซต์ MACeducation.com เพอ่ื ใหผ้ ู้เรียน แก้ปญหาและสร้างสรรค์ช้ินงานท่ีเป็นประโยชน์
เข้าใจเนื้อหาในเรือ่ งน้นั ๆ มากย่งิ ขึ้น ในชีวิตจริงและพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21
(กล่มุ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร)์
3.2 SnapLearn
6.3 กจิ กรรมเพ�อสง เสรม� ความคดิ สรา งสรรค
เน้ือหาเสริมจากบทเรียนในรูปแบบมัลติมีเดีย
และ 3D Models ผ่าน AR Technology กจิ กรรมทบี่ รู ณาการความรดู้ า้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละ
บนแอปพลิเคชัน SnapLearn ในสมาร์ทโฟน ความรูใ้ นกลมุ่ สาระการเรียนรอู้ ืน่ ๆ โดยนาำ มาสร้าง
เพ่ือให้ผู้เรียนเข้าใจเนื้อหาในเร่ืองน้ันๆ มากยิ่งขึ้น ผลงานที่มีคุณภาพและความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์
(เฉพาะกลุ่มสาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์) เพอ่ื ใหเ้ กดิ ประโยชนแ์ ละพฒั นาทกั ษะแหง่ ศตวรรษท่ี21
4. กจิ กรรมตรวจสอบการเรย� นรู้ (กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร)์
(Recheck & Review) 7. สรปุ องค์ความรู้
(Conclusion of Knowledge)
กิจกรรมที่มีความหลากหลายซ่ึงออกแบบมา
เพอื่ ตรวจสอบความรคู้ วามเขา้ ใจเนอ้ื หาในแตล่ ะเรอ่ื ง การสรุปองค์ความรู้ในแต่ละหน่วยการเรียนรู้
ของผู้เรยี น ซงึ่ ประกอบไปดว้ ยการสรปุ เนื้อหา 3 ด้าน คอื

5. กจิ กรรมตามธรรมชาตวิ �ชา • ด้านความรู้ (Knowledge)
(Activity Based-Learning) • ดา้ นทักษะกระบวนการ (Process)
• ด้านคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (Attribute)
กจิ กรรมทใ่ี หผ้ เู้ รยี นไดฝ้ ก ปฏบิ ตั เิ พอ่ื ใหเ้ กดิ ทกั ษะ 8. แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิ์
ในวิชานั้นๆ (Achievement Test)
คาำ ถามทเ่ี นน้ ทกั ษะกระบวนการคดิ เพอื่ ตรวจสอบ
ความรรู้ วบยอดของผเู้ รยี นใหเ้ ปน็ ไปตามแนวคดิ หลกั
ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรยี นรแู้ กนกลาง
9. อภธิ านศัพท์ (Glossary)
คาำ สาำ คญั คาำ ยาก หรอื คาำ คน้ ทส่ี มั พนั ธก์ บั เนอื้ หา
ในหนว่ ยการเรยี นรู้ต่างๆ ในหนงั สือเรียน MAC 4.0
โดยจะมกี ารอธบิ ายความหมายหรอื ใหค้ าำ จาำ กดั ความ

MAC iLink

MAC iLink เป็นเนื้อหาเพ่มิ เตมิ นอกเหนือจากหนงั สือเรียน MAC 4.0 เพื่อให้ครแู ละผูเ้ รียนทมี่ ีความสนใจทีจ่ ะศึกษาคน้ คว้า
เพมิ่ เตมิ หาข้อมูลได้จากฐานขอ้ มูลท่ีบรษิ ทั ได้จัดท�ำ ขนึ้ โดยผา่ น 2 ชอ่ งทาง ดงั นี้

1 ใช้สมาร์ทโฟนสแกน QR code จากหนา้ หนังสอื ทีม่ ีสัญลกั ษณ์ MAC iLink

2 เปิดเว็บไซต์ MACeducation.com เพ่ือเข้าเมนู การศึกษาข้ันพ้ืนฐาน MAC iLink และเลือกเปิดดูส่วนเสริม
ของบทเรยี นในหนังสือแตล่ ะเลม่ ได้

ท้งั นี้เนื้อหาเสริมเพม่ิ เตมิ นำ�เสนอหลายรปู แบบ เชน่ แอนิเมชัน วดิ โี อ เสียง ภาพ และข้อความ

12

MACeducation.com

DIGITAL CONTENT DIGITAL CONTENT

SnapLearn

1. ดาวน์โหลดแอปพลเิ คชนั SnapLearn ไดฟ้ รีที่ Google Play Store สาำ หรบั Android หรอื

App Store สาำ หรบั IOS

2. เปิดใชง้ านแอปพลเิ คชนั SnapLearn ค้นหาหนงั สือเรยี น MAC โดย

2.1 การกดปุม เพือ่ สแกนบาร์โค้ด หรอื QR Code

2.2 เข้าไปท่ี Bookstore แลว้ กรอกช่ือหนังสอื เรยี น MAC ลงในช่องคน้ หาด้านบน

3. กดดาวน์โหลดหนังสอื เร�ยน MAC เลม่ ท่ีต้องการมาไวใ้ น Bookshelf

4. กดเขา้ ไปในหนงั สอื เร�ยน MAC บน Bookshelf แลว้ ทำาการสแกนหน้าหนงั สอื เรียน MAC ทมี่ ีสัญลักษณ์

เพ่ือเข้าส่โู ลกเสมือนจรงิ หรอื มัลตมิ ีเดีย

1 ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน SnapLearn 2 เปิดใชง้ านแอปพลิเคชนั SnapLearn
2.1 กดปมุ ตรงกลาง เพอ� สแกนบาร์โคด้ หรอ� QR Code

(Google Play) (App Store) หรอ�

2.2 กรอกช�่อหนงั สือเร�ยนลงในช่องคน้ หา
Search in SnapLearn

3 กดดาวน์โหลดหนังสือเร�ยน MAC 4 สแกนหนา้ หนงั สือเร�ยน MAC

18 วิทยาศาสตร์ ม.2
ทบ่ี รเิ วณทอ่ ของหนว่ ยไตจะมกี ารดดู ซมึ สารทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ รา่ งกาย เชน่ แรธ่ าตุ นา้ำ ตาลกลโู คส
กรดอะมิโน รวมทั้งน้ำากลับคืนสู่หลอดเลือดฝอยและเข้าสู่หลอดเลือดดำา ส่วนของเสียอ่ืน ๆ ท่ีเหลือ
ก็คอื ปัสสาวะจะถูกส่งมาตามท่อไตเขา้ สู่กระเพาะปสั สาวะ ซ่งึ มีความจปุ ระมาณ 500 ลกู บาศกเ์ ซนติเมตร
แตก่ ระเพาะปสั สาวะสามารถทจ่ี ะหดตวั ขบั ปสั สาวะออกมาได้ เมอ่ื มปี สั สาวะมาขงั อยปู่ ระมาณ 250ลกู บาศก์
เซนตเิ มตร ซึ่งในวนั หนง่ึ ๆ รา่ งกายจะขับปสั สาวะออกมาประมาณ 1-1.5 ลติ ร

เวนา คาวา ไต กรวยไต เมดลั ลา
คอร์เทกซ ์
หลอดเลอื ดรนี ลั อารเ์ ตอเอรแีอลอะรเ์ตวาน
ทอ่ ไต คอรเ์ ทกซ ์
กระเพาะปสั สาวะ ทอ่ ไต

ท่อปัสสาวะ โกลเมอรูลัส
ท่อขดส่วนตน้
โบว์แมนส์แคปซูล

หลอดเลอื ดฝอย

ทอ่ ขดสว่ นปลาย

ห่วงเฮนเล ทอ่ รวม ทอ่ รวม
เมดัลลา

ไปกรวยไต

รปู ท่ี 1.8 ระบบการทาำ งานของไตและอวยั วะทีเ่ ก่ยี วข้อง
- เวนา คาวา (vena cava) หลอดเลอื ดดาำ ใหญท่ ลี่ าำ เลยี งเลอื ดจากรา่ งกายเขา้ สหู่ วั ใจโดยตรง
- รีนัลอาร์เตอรี (renal artery) หลอดเลือดแดงทแ่ี ตกแขนงออกจากเอออรต์ าเพ่ือไปยังไต
- รนี ัลเวน (renal vein) หลอดเลอื ดดำาทีน่ าำ เลอื ดออกจากไตไปยงั หวั ใจ
- เอออร์ตา (aorta) หลอดเลือดแดงใหญ่ที่นำาเลือดจากหัวใจห้องล่างซ้ายไปหล่อเล้ียง
รา่ งกาย

ตรวจสอบรายการหนังสอื เรย� น MAC กลมุ่ สาระการเร�ยนรูว้ ท� ยาศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2560)
ทใ่ี ชแ้ อปพลเิ คชัน SnapLearn ได้ท่ี www.MACeducation.com

หนา ตวั อยางการใชงาน SnapLearn

18 วิทยาศจาาสกตตร์วัมอ.2ยางหนังสอื เร�ยน รายวช� าพ�นฐานวท� ยาศาสตร ม.2

ทบี่ รเิ วณทอ่ ของหนว่ ยไตจะมกี ารดดู ซมึ สารทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ รา่ งกาย เชน่ แรธ่ าตุ นา้ำ ตาลกลโู คส
กรดอะมิโน รวมท้ังน้ำากลับคืนสู่หลอดเลือดฝอยและเข้าสู่หลอดเลือดดำา ส่วนของเสียอื่น ๆ ท่ีเหลือ
ก็คอื ปสั สาวะจะถกู ส่งมาตามทอ่ ไตเขา้ ส่กู ระเพาะปัสสาวะ ซ่งึ มีความจุประมาณ 500 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร
แตก่ ระเพาะปสั สาวะสามารถทจ่ี ะหดตวั ขบั ปสั สาวะออกมาได้ เมอ่ื มปี สั สาวะมาขงั อยปู่ ระมาณ 250ลกู บาศก์
เซนติเมตร ซ่งึ ในวันหน่งึ ๆ รา่ งกายจะขบั ปสั สาวะออกมาประมาณ 1-1.5 ลิตร

เวนา คาวา ไต กรวยไต เมดลั ลา
คอร์เทกซ์
หลอดเลอื ดรนี ลั อารเ์ ตอเอรแีอลอะรเต์ วาน
ท่อไต คอร์เทกซ ์
กระเพาะปสั สาวะ ท่อไต

ท่อปสั สาวะ โกลเมอรูลสั
ท่อขดสว่ นตน้
โบว์แมนส์แคปซลู

หลอดเลอื ดฝอย

ทอ่ ขดสว่ นปลาย

ห่วงเฮนเล ท่อรวม ทอ่ รวม
เมดลั ลา

ไปกรวยไต
Ëҧ¡Ò¢ºÑ »˜ÊÊÒÇÐä´ÍŒ ‹ҧäÃ

รปู ท่ี 1.8 ระบบการทำางานของไตและอวยั วะทเี่ กย่ี วขอ้ ง

- เวนา คาวา (vena cava) หลอดเลอื ดดาำ ใหญท่ ล่ี าำ เลยี งเลอื ดจากรา่ งกายเขา้ สหู่ วั ใจโดยตรง
- รนี ัลอารเ์ ตอรี (renal artery) หลอดเลือดแดงทแ่ี ตกแขนงออกจากเอออรต์ าเพ่ือไปยังไต
- รีนลั เวน (renal vein) หลอดเลือดดาำ ทนี่ าำ เลอื ดออกจากไตไปยงั หัวใจ
- เอออร์ตา (aorta) หลอดเลือดแดงใหญ่ท่ีนำาเลือดจากหัวใจห้องล่างซ้ายไปหล่อเล้ียง
รา่ งกาย

สารบญั

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี ๑ การทำ� งานเพอื่ ช่วยเหลอื ตนเอง

(ตรงตามมาตรฐาน ง ๑.๑ ตวั ชวี้ ดั ขอ้ ๑, ๒)

๑. การเลอื กใช้เสอ้ื ผา้ และเคร่ืองแต่งกาย
กิจกรรมปฏบิ ตั ิ
๒. การจัดเตรยี มอปุ กรณ์การเรยี น
กิจกรรมปฏบิ ัติ
๓. การท�ำความสะอาด การจดั เก็บรองเทา้ และกระเปา๋ นักเรียน
กิจกรรมปฏบิ ัติ
กจิ กรรมบูรณาการ
แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิ
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ๒ การท�ำงานเพ่ือช่วยเหลือครอบครัวและส่วนรวม

(ตรงตามมาตรฐาน ง ๑.๑ ตัวช้ีวดั ขอ้ ๑, ๒, ๓)

๑. การท�ำความสะอาดบา้ นเรือน
กจิ กรรมปฏิบัติ
๒. การท�ำความสะอาดและการจัดเก็บเส้อื ผ้าและเครือ่ งแตง่ กาย
กจิ กรรมปฏิบัติ
๓. การท�ำความสะอาดหอ้ งเรียน
กิจกรรมปฏิบัติ
กิจกรรมบรู ณาการ
แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธ์ิ
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๓ การใช้วสั ดุ อุปกรณ์ และเคร่ืองมอื ในการทำ� งาน

(ตรงตามมาตรฐาน ง ๑.๑ ตัวช้ีวดั ข้อ ๑, ๒, ๓)

๑. งานปลกู พชื ผกั สวนครวั
กจิ กรรมปฏบิ ตั ิ
๒. งานบ�ำรงุ รกั ษาของเลน่
กิจกรรมปฏบิ ตั ิ
๓. งานซอ่ มแซมเส้อื ผา้ และเครื่องแตง่ กาย
กิจกรรมปฏบิ ตั ิ
๔. งานประดษิ ฐ์ของใชใ้ นโอกาสตา่ ง ๆ โดยใชว้ ัสดุในทอ้ งถิ่น
กิจกรรมปฏิบัติ
กจิ กรรมบูรณาการ
แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิ์



บ1นั2.3.ทไ(.ปจึก(อทัดอแมชยาํตยวลเีาครคูยาละยีวรจกามื าานยาํรรมงงพพะอเสาเรเิักงนปะศยี เแอสาทนษรนาวา )มดนักแรเตตรอวัะียง)นเทา

การทาํ งานเพอื่ ช่วยเหลอื ตนเอง ๑หนว ยการเรยี นรทู ่ี

สาระการเรียนรู้

๑ การเลือกใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอื่ งแตง่ กาย
๒ การจดั เตรยี มอุปกรณการเรียน
๓ การท�าความสะอาด การจดั เก็บรองเท้าและกระเปา๋ นกั เรยี น

ตัวชว้ี ัดชั้นป ๓. ท�างานอย่างเป็นข้ันตอนตามกระบวนการท�างานด้วยความสะอาด
ความรอบคอบ และอนรุ กั ษส์ ิ่งแวดลอ้ ม (ง ๑.๑ ป.๓/๒)
๑. อธบิ ายวิธีการและประโยชน์การท�างานเพอ่ื ชว่ ยเหลือตนเอง ครอบครวั
และสว่ นรวม (ง ๑.๑ ป.๓/๑)

๒ ใช้วัสดุ อุปกรณ์ และเครอ่ื งมือตรงกบั ลกั ษณะงาน (ง ๑.๑ ป.๓/๒)

นักเรียนช่วยกันบอกสิคะว่า
ในแต่ละวันเราได้ท�ำงานอะไร
เพอ่ื ชว่ ยเหลอื ตนเองกนั บา้ งคะ

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี ๑ การทา� งานเพื่อชว่ ยเหลอื ตนเอง 3

๑. การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผ้าและเครื่องแตง่ กาย

แนวคดิ สา� คัญ ชดุ นกั เรียนตอ้ งสะอาด ถกู กฎระเบียบของโรงเรยี น
เสอ้ื ผา และเครอื่ งแตง กายเปน หนงึ่
ในปจ จัยสี่ทจี่ าํ เปนตอ การดาํ รงชีวิตของ
มนุษย ซ่ึงแตกตางกันตามวัฒนธรรม
ของแตล ะเชอื้ ชาตแิ ละภมู ภิ าค ทมี่ อี ากาศ
รอนหนาวแตกตางกัน หลักคิดสําคัญ
ในการเลือกเส้ือผาและเคร่ืองแตงกาย
คือ ตองคํานึงถึงความเหมาะสมของ
ฤดูกาล รปู ราง เพศ วัย สผี วิ โอกาส
และสถานท่ี หรอื ทเี่ รยี กวา การแตง กาย
ถกู กาลเทศะ เพอ่ื ใหถ กู ตอ งตามวฒั นธรรม
ประเพณีไทย เปน ท่ชี ื่นชมของผูพ บเหน็
และทส่ี าํ คญั อกี ประการหนงึ่ คอื ตอ งคาํ นงึ
ถึงความประหยัดตามหลักของปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียงและการลดปญหา
โลกรอ น

ชดุ ไปเทยี่ วต้องคำานึงถึงสภาพอากาศ ชดุ ไปวดั ทาำ บุญตามประเพณี
และดูทะมัดทะแมง

4 การงานอาชพี ป.๓

การเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายเป็นงานส่วนตัวและเป็นงาน
ประจา� ทตี่ อ้ งทา� ทกุ วนั ตามโอกาสตา่ งๆ เชน่ เสอื้ ผา้ และเครอื่ งแตง่ กายสา� หรบั
อยบู่ า้ น ไปเทย่ี ว ไปทศั นศกึ ษา ไปทา� บญุ ตามประเพณที วี่ ดั หรอื สถานทอ่ี นื่ ๆ

ภาคเหนอื

ภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื
ภาคกลาง

เสื้อผา้ เครื่องแตง่ กายของไทยมีหลากหลายรูปแบบ

หน่วยการเรียนรูท้ ่ี ๑ การทา� งานเพอื่ ชว่ ยเหลอื ตนเอง 5

๑.๑ ความหมายและความสําคัญของเส้ือผ้าและ
เครอ่ื งแต่งกาย

เสื้อผ้าและเคร่ืองแต่งกาย หมายถึง เคร่ืองนุ่งห่มท่ีใช้ห่อหุ้ม
รา่ งกาย ทา� ใหร้ า่ งกายอบอนุ่ และชว่ ยปกปดิ รา่ งกาย เสอ้ื ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กาย
มคี วามส�าคญั ในการด�ารงชีวิตของมนษุ ย์ ดังนี้

๑. ทา� ใหร้ า่ งกายอบอนุ่ ชว่ ยป้องกนั แสงแดดและอากาศท่ีหนาวเยน็
๒. ช่วยป้องกันอนั ตรายจากฝนุ่ ละออง แมลง
สตั ว์ตา่ ง ๆ มารบกวน กดั ตอ่ ย
๓. ท�าใหร้ า่ งกายสัมผสั เชอื้ โรคต่าง ๆ ไดย้ ากขน้ึ
๔. ชว่ ยเสรมิ บคุ ลกิ ภาพของผสู้ วมใสใ่ หด้ สู วยงาม
มีเสนห่ ์ นา่ มอง

เสอ้ื ผ้าช่วยปอ งกนั อนั ตรายจากฝนุ ละออง แมลง สัตวต่างๆ มารบกวน

6 การงานอาชีพ ป.๓

๑.๒ หลกั การเลอื กใช้เสือ้ ผา้ และเครอื่ งแตง่ กาย

เสื้อผ้าและเคร่ืองแต่งกายเป็นปจจัยส�าคัญในการด�ารงชีวิตของมนุษย์
ปจ จบุ นั สภาพเศรษฐกจิ และสงั คมเปลยี่ นแปลงไปอยา่ งรวดเรว็ เกดิ เทคโนโลยี
เก่ียวกับเส้ือผ้าที่ทันสมัย มีความหลากหลาย จูงใจให้เลือกใช้กันอย่าง
ฟุ่มเฟอย จึงส่งผลกระทบต่อวิถีการด�ารงชีวิตและการรักษาส่ิงแวดล้อม
ดังน้ัน การเลือกใช้เส้ือผ้าควรยึดหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
เพ่ือประหยัดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนและช่วยลดภาวะโลกร้อน โดยยึด
หลกั การสา� คัญดงั นี้

ชุดนกั เรยี นเปนเสือ้ ผ้าเคร่ืองแตง่ กาย ๑. ความเหมาะสม เสื้อผ้าและ
สาำ หรับสวมใสไ่ ปโรงเรียน เครอื่ งแตง่ กายควรเลอื กใชใ้ หเ้ หมาะสมตาม
กาลเทศะ เช่น ไปโรงเรียนควรแตง่ กายด้วย
ชุดนักเรียน ให้ถูกกฎระเบียบของโรงเรียน
สวมถงุ เทา้ รองเทา้ เชือกผูกรองเทา้ ต้องผกู
ใหเ้ รียบรอ้ ย และต้องรักษาให้สะอาด

๒. ความทนทานและความประหยัด
การเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กายตอ้ งพจิ ารณา
ถึงความทนทาน เหมาะสมกับระยะเวลาในการ
ใชง้ าน เชน่ ผ้าเนื้อดี ทอแนน่ สไี มต่ ก ไม่ซดี เร็ว
เกินไป และค�านึงถึงความประหยัด เส้ือผ้าที่มี
คุณภาพดีแม้จะมีราคาสูงกว่าเส้ือผ้าท่ัวไป
แต่อายุการใช้งานจะนานกว่า ท�าให้ประหยัดและ
คุม้ คา่ กว่า

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี ๑ การท�างานเพอื่ ชว่ ยเหลอื ตนเอง 7

๓. ความสะดวกสบายในการสวมใส่
เสื้อผ้าและเคร่ืองแต่งกายท่ีซื้อมาต้องไม่หลวมไป
หรือคับไป สวมใส่ได้ง่าย เคลื่อนไหวได้สะดวกสบาย
และช่วยเสริมบุคลิกภาพให้ดูดีข้ึนการสวมใส่เสื้อผ้า
ที่คับหรือหลวมเกินไป นอกจากเกิดผลเสียต่อสุขภาพ
และบคุ ลกิ ภาพแลว้ ยงั อาจเกิดอุบตั เิ หตไุ ด้ง่ายอีกดว้ ย

การสวมใสเ่ สอื้ ผา้ ท่พี อดตี วั ไมค่ ับหรอื หลวมเกินไปทาำ ใหเ้ รยี น เลน่ เปนสขุ นง่ั ลุกไดส้ บาย

๔. ความสวยงาม รูปทรง สีสันของเสื้อผ้า
เหมาะสมกับผิวพรรณ ลักษณะท่าทางของผู้สวมใส่
รวมถึงการตกแตง่ แบบตา่ ง ๆ เชน่ ตดิ กระเปา๋ ติดโบ
มีลวดลาย รูปภาพ และตัวอักษร

การสวมใสเ่ สอื้ ผ้าทีเ่ หมาะสมกบั
รปู ร่างและวยั จะทาำ เกิดความสวยงาม

8 การงานอาชีพ ป.๓

๑.๓ วธิ กี ารเลือกใช้เส้ือผา้ และเคร่ืองแตง่ กาย
ในโอกาสต่าง ๆ

การเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ เครอ่ื งแตง่ กายทเ่ี หมาะสมตามโอกาสตา่ ง ๆ นอกจาก
จะช่วยให้เรามีความมั่นใจในตัวเองในการพบปะกับบุคคลอื่นแล้ว ยังเป็น
ท่ีช่ืนชมของผู้พบเห็นทั่วไปว่า เป็นผู้มีวัฒนธรรมในการแต่งกายท่ีดีอีกด้วย
วธิ กี ารเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กายในโอกาสตา่ ง ๆ ทน่ี กั เรยี นควรรแู้ ละ
เข้าใจ มีดังน้ี

การเลอื กเสือ้ ผ้าและเคร่ืองแต่งกายใหเ้ หมาะสมกบั ฤดกู าล

อากาศในแต่ละฤดูกาลจะแตกต่างกันตามสภาพพื้นที่และท้องถ่ิน
ทอี่ าศยั อยู่ ซงึ่ บางพน้ื ทอ่ี าจมอี ากาศเยน็ สบายตลอดปี บางพน้ื ทม่ี อี ากาศรอ้ น
ฝนตก และหนาวบ้าง ซง่ึ ในการเลอื กเสอื้ ผ้าและเคร่ืองแต่งกายควรพจิ ารณา
ดังนี้

๑. เส้ือผ้าและเครื่องแต่งกาย
ส�ำหรับฤดูร้อนหรือวันท่ีมีอากาศร้อน
ควรเลือกเสื้อผ้าท่ีมีเน้ือผ้าบาง สวมใส่สบาย
เช่น เส้ือผ้าจ�ำพวกผ้าป่าน ผ้าฝ้าย เพราะเป็น
ผา้ ทผ่ี ลิตจากเสน้ ใยธรรมชาติ ระบายความรอ้ น
ได้ดี เม่ือสวมใสจ่ ะท�ำให้เรารู้สกึ เยน็ สบาย

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ การท�างานเพ่ือชว่ ยเหลอื ตนเอง 9

๒. เสอื้ ผา้ และเครื่องแต่งกายส�าหรับ
ฤดูฝนหรือในวันที่มีฝนตก ควรเลือกสวมใส่
เส้ือผ้าที่ค่อนข้างหนา เพราะเวลาฝนตกอากาศ
จะเย็น ถ้าเปียกฝน เส้ือผ้าก็จะไม่แนบตัว และ
ควรเตรียมเสื้อพลาสติกกันฝน ร่มหรือหมวก
ไว้ด้วย เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายเปียกช้ืน
อาจท�าให้เราเจบ็ ป่วยได้

๓. เสอ้ื ผา้ และเครอื่ งแตง่ กายสา� หรบั ฤดหู นาว
หรือในวนั ท่ีมีอากาศหนาวเยน็ ควรเลือกสวมใสเ่ สอ้ื ผา้
ที่มีเนื้อผ้าค่อนข้างหนา แขนยาว เช่น เสื้อผ้าไหมพรม
เสื้อคลุม สวมกางเกงขายาวหรือมีเครื่องป้องกันความ
หนาวเย็น เช่น หมวกไหมพรม ผ้าพันคอ ถุงมือ ถุงเท้า
เส้ือผ้าและเคร่ืองแต่งกายเหล่านี้จะท�าให้ร่างกายอบอุ่น
ปอ้ งกนั การเจ็บป่วยจากอากาศทห่ี นาวเยน็

การเลอื กเสอ้ื ผา้ และเครอื่ งแตง่ กายใหเ้ หมาะสมกบั โอกาสและ
สถานที่

การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผา้ ตามโอกาสและสถานที่ เปน็ การคา� นงึ ถงึ วา่ ควรสวม
เส้ือผ้าไปงานใด ช่วงเวลาใด ไปท�าอะไร ที่ไหน ซ่ึงโอกาสและสถานที่มี
ส่วนส�าคัญในการตัดสินใจเลือกเส้ือผ้าและเครื่องแต่งกาย เพราะนอกจาก
จะมีผลต่อความม่ันใจของตนเองแล้ว ยังมีผลต่อสมาชิกในครอบครัว
ของเราด้วย เช่น พ่อ แม่ ผู้ปกครองและคุณครู เพราะแสดงถึงการเลี้ยงดู
อบรมสั่งสอนถึงความเหมาะสมในการแต่งกายให้ถูกกาลเทศะ ซ่ึงในการ
เลอื กเส้อื ผ้าและเครื่องแตง่ กายควรพจิ ารณาดงั น้ี

10 การงานอาชีพ ป.๓

๑. การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผา้ และเครอื่ งแตง่ กาย
เมื่ออยู่ที่บ้าน ควรเลือกใช้เส้ือผ้าและเครื่องแต่งกาย
ท่ีสวมใส่สบาย รูปแบบเรียบง่าย ท�าความสะอาดง่าย
เนื้อผ้าเหมาะสมกับสภาพอากาศ เช่น เส้ือผ้าฝ้าย
เส้ือยืดคอกลม กางเกงขาส้ัน สวมรองเท้าแตะ หรือ
รองเท้าใส่ในบ้าน

๒. การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผา้ และเครอื่ งแตง่ กาย
ส�าหรับเล่นกีฬา หรือออกก�าลังกาย ควรเป็น
เสื้อผ้าที่สวมใส่สบาย เคลื่อนไหวได้สะดวก มีความ
ยืดหยุ่นสูง ระบายความร้อนได้ดี และควรสวม
รองเท้าผ้าใบผูกเชือกให้เรียบร้อย เพ่ือป้องกัน
อุบัติเหตุ และจะท�าให้เรามีความคล่องตัวในการ
เลน่ กฬี าหรอื ออกกา� ลังกายมากข้ึน

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๑ การท�างานเพือ่ ช่วยเหลือตนเอง 11

๓. การเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กาย
ส�าหรับไปโรงเรียน ควรเป็นเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย
ตามแบบ และสีที่โรงเรียนก�าหนดขึ้น เนื้อผ้าแน่น
ทนตอ่ การซักรีด มอี ายุการใช้งานไดน้ าน ดแู ลรกั ษา
และท�าความสะอาดได้ง่าย ซ่ึงโรงเรียนส่วนใหญ่
จะก�าหนดเครื่องแบบนกั เรียนไว้ดังนี้

นักเรียนชาย สวมเส้ือแขนส้ันสีขาว
มเี ครอ่ื งหมายของโรงเรยี น ใสก่ างเกงขาส้ัน ชายเส้ือ
ใส่ไว้ในกางเกง คาดเข็มขัด สวมถุงเท้าและรองเท้า
ให้เรียบรอ้ ย

นกั เรยี นหญงิ สวมเสอ้ื สขี าวกระโปรงยาว
คลมุ เข่า สวมถุงเท้า และรองเทา้ ใหเ้ รยี บรอ้ ย

๔. การเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย
สา� หรบั ไปเที่ยว เนอ่ื งจากสถานทีท่ ่องเทยี่ วมจี า� นวนมาก
จึงควรเลือกใช้เส้ือผ้าและเคร่ืองแต่งกายให้เหมาะสมกับ
แตล่ ะสถานทแี่ ละกจิ กรรมทจ่ี ะทา� เชน่

การไปเท่ียวสถานท่ที ่ีสา� คัญ เช่น วัด รัฐสภา
พระบรมมหาราชวัง ท้ังชายและหญิงต้องแต่งกายสุภาพ
ผู้ชายใส่กางเกงขายาว ผู้หญิงนุ่งกระโปรง สวมถุงเท้าและ
รองเทา้ ห้มุ ส้นใหเ้ รยี บรอ้ ย
การไปเทย่ี วชมนทิ รรศการหรอื งานแสดงผลงาน ควรเลอื กเสอ้ื ผา้
ที่สวมใส่สบาย แต่ต้องสะอาดเรยี บร้อย เพอื่ แสดงความเคารพตอ่ สถานทเี่ หล่านัน้
และสวมรองเทา้ ทเ่ี ดินไดส้ ะดวก หรอื สวมใส่ชุดนักเรยี นไปชมนิทรรศการก็ได้

12 การงานอาชีพ ป.๓

การไปวัดหรือโบราณสถานสำาคัญต้องแตง่ กายสภุ าพท้งั ผชู้ ายและผหู้ ญิง

การไปเที่ยวสวนสัตว ควรสวม
กางเกงขายาว สวมรองเท้าที่เคลื่อนไหว
ได้สะดวก

การไปเท่ยี วชายทะเล ผหู้ ญิงและ ไปเที่ยวสวนสตั วค วรสวม
ผชู้ ายควรสวมกางเกง เสอ้ื ผา้ มสี สี นั สดใส เนอ้ื ผา้ กางเกงขายาว
บางเบา ใส่สบาย ระบายความร้อนได้ดี เช่น
ผา้ ลนิ ิน ผ้าฝ้าย

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี ๑ การท�ำงานเพอ่ื ชว่ ยเหลือตนเอง 13

ไปเทย่ี วทะเลควรสวมเส้อื ผา้ ทมี่ ีสสี นั สดใส สวมใส่สบาย

๕. การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กาย
สำ� หรบั ใสน่ อน ควรเปน็ เสอ้ื ผา้ เนอื้ เบาบาง ไมร่ ดั แนน่
เกนิ ไป ไมร่ ู้สกึ อึดอัดเวลานอน เน้อื ผ้ามคี วามนมุ่ นวล
ไมร่ ะคายผิว ท�ำให้นอนหลบั ง่ายและหลับไดน้ านขนึ้

ชดุ นอนท่เี บาบาง เย็นสบาย ทำ�ให้
นอนหลบั ไดง้ ่ายและหลับได้นานข้ึน

14 การงานอาชีพ ป.๓

กิจกรรมตรวจสอบการเรยี นร้ทู ่ี ๑

จงตอบค�าถามตอ่ ไปน้ใี ห้ถกู ต้อง
๑. เสอ้ื ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กายหมายถงึ อะไร
๒. ท�าไมเราตอ้ งสวมใสเ่ ส้ือผ้า
๓. การเลือกใช้เส้ือผ้าและเครอื่ งแต่งกายตอ้ งคา� นึงถงึ ส่งิ ใดบ้าง
๔. การเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอื่ งแตง่ กายในฤดรู อ้ นตา่ งจากฤดหู นาว
อย่างไร
๕. เราควรเลือกเสอื้ ผ้าแบบใดเพือ่ สวมใส่อยู่กับบา้ น

กจิ กรรมปฏบิ ัตทิ ี่ ๑

ช่ือกจิ กรรม “สาธติ การแตง่ กายทถี่ ูกกาลเทศะ”
ข้นั ตอนการปฏิบัติงาน
๑. นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเปน็ ๖ กลุ่ม จบั ฉลากเลือกหัวข้อ ดังนี้
- ชุดอยู่กับบา้ น - ชุดออกกา� ลงั กาย
- ชุดไปเทยี่ วน�า้ ตก - ชุดไปเท่ยี วทะเล
- ชุดเลน่ สงกรานต์ - ชุดไปท�าบญุ ทว่ี ดั
๒. แต่ละกลุ่มศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับการแต่งกายท่ีเหมาะสมใน
แต่ละโอกาสตามหัวข้อที่จบั ฉลากได้

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี ๑ การทา� งานเพอ่ื ชว่ ยเหลือตนเอง 15

๓. แต่ละกลุ่มเตรียมเส้ือผ้าและเคร่ืองแต่งกายต่าง ๆ เช่น รองเท้า
หมวก แวน่ กนั แดด ปนิ โต ขันน�้า น้�าอบ แล้วสง่ ตัวแทนออกมา
สาธิตการแตง่ กายหนา้ ชัน้ เรยี น

๔. ตัวแทนแต่ละกลุ่มสรุปเกี่ยวกับความถูกต้องและความเหมาะสม
เก่ียวกบั การแต่งกายของทุกกลุ่ม

๒. การจัดเตรียมอปุ กรณการเรียน

แนวคิดสา� คญั
ก า ร เ รี ย น ห นั ง สื อ ใ น แ ต  ล ะ วั น
ภาระงานสําคัญที่นักเรียนตองทํา คือ
การจดั เตรยี มอปุ กรณก ารเรยี นใหพ รอ ม
ตามตารางเรยี น ซง่ึ ตารางเรยี นทาํ ใหเ รารวู า
ในแตละวันตอ งเรยี นรายวชิ าใด ตองใช
อปุ กรณก ารเรยี นอะไรบา ง ทง้ั หนงั สอื เรยี น
สมุด ดินสอ ยางลบ กบเหลาดินสอ
ปากกา ไมบรรทดั หรอื อุปกรณเพ่มิ เตมิ
อ่ืน ๆ ตามภาระงานที่ครูมอบหมาย
การจัดเตรียมอุปกรณการเรียนจึงเปน
อกี งานหนง่ึ ทน่ี กั เรยี นสามารถทาํ ไดด ว ย
ตนเอง

เราควรจัดเตรียมอปุ กรณก ารเรยี นตามตารางเรยี นทุกวนั

16 การงานอาชพี ป.๓

๒.๑ ความหมายของการจัดเตรยี มอปุ กรณ
การเรยี น

การจดั เตรยี มอปุ กรณก ารเรยี น หมายถงึ การจดั เตรยี มความพรอ้ ม
ของอุปกรณ์การเรียน เช่น สมุด หนังสือเรียน ใบงาน ใบความรู้ ปากกา
ดนิ สอ ไมบ้ รรทดั ใหพ้ รอ้ มใชส้ า� หรบั การเรยี นในแตล่ ะวนั การเตรยี มอปุ กรณ์
การเรียนจึงเป็นการท�างานในหน้าท่ีของนักเรียนเพ่ือให้พร้อมเรียนและ
เพิ่มพนู ความรู้ให้กบั ตนเอง

๒.๒ ประโยชนข องการจดั เตรยี มอปุ กรณก ารเรยี น

การจดั เตรียมอุปกรณ์การเรียนมปี ระโยชน์ ดงั นี้

๑. สร้างลักษณะนิสัย ๒. พร้อมในการเรียน
ความเปน็ ระเบียบในการเรยี น วชิ านน้ั ๆ เพอื่ วางแผนการเรยี น
ล่วงหน้า

๕. ช่วยป้องกัน ๓. ปอ้ งกนั ปญ หา
การสูญหาย เป็นการใช้ ที่เกิดจากการลืมสมุด
อุปกรณ์การเรียนอย่าง หนังสือ หรืออุปกรณ์
ประหยดั ตามหลกั ปรชั ญา การเรยี น
ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

๔. ฝกทักษะในการจัดเก็บเพื่อให้
สามารถหยบิ จบั อปุ กรณก์ ารเรยี นมาใชง้ าน
ไดท้ ันทที ต่ี ้องการ

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ๑ การทา� งานเพอ่ื ชว่ ยเหลอื ตนเอง 17

๒.๓ ประเภทของอปุ กรณก ารเรยี น

อปุ กรณใ์ นการเรียนต่าง ๆ มลี กั ษณะทแ่ี ตกต่างกันออกไป ทงั้ รปู ร่าง
ลักษณะ และวิธีการใช้งาน เพ่ือสะดวกในการหยิบใช้ จึงจัดแยกออกเป็น
ประเภทต่าง ๆ ดงั น้ี

๑. หนงั สอื แบบเรียน เป็นหนงั สอื ท่ีใชศ้ กึ ษาหาความร้จู าก
วิชาต่าง ๆ เช่น หนังสอื เรยี น การงานอาชพี ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ ๓

เอกสารประกอบการเรยี น ๒. หนงั สอื แบบฝก หดั หรอื กจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะ เปน็ หนงั สอื
ที่ใช้อ่านหรือใช้ฝกทักษะเพิ่มเติม เป็นส่วนเพิ่มหรือเสริมจาก
กล่มุ สาระการเรียนรู้ศิลปะ (ทัศนศลิ ป) หนงั สอื เรียน
ช้ันประถมศึกษาปท ี่ ๓
๓. สมดุ นกั เรยี น เปน็ อปุ กรณท์ ใ่ี ชจ้ ดบนั ทกึ ความรทู้ ไี่ ดจ้ าก
เรยี นรู้เรอ่ื งสี การเรยี น ใช้ท�าแบบฝก หดั

๔. เอกสารประกอบการเรียน เป็นเอกสารอื่น ๆ ที่ใช้
ประกอบการเรยี น เช่น ใบความรู้ ใบงานตา่ ง ๆ

๕. อปุ กรณอ์ น่ื ๆ เชน่ ดนิ สอ ปากกา ยางลบ กบเหลาดนิ สอ
กรรไกร กลอ่ งดนิ สอ

18 การงานอาชพี ป.๓

๒.๔ วิธกี ารจดั เตรียมอปุ กรณก ารเรียน

การจดั เตรยี มอปุ กรณก์ ารเรยี นเปน็ การเตรยี มความพรอ้ มใหก้ บั ตวั เรา
ท�าให้เรามีความม่ันใจและพร้อมท่ีจะเข้าเรียน เราจึงต้องจัดเตรียมอุปกรณ์
การเรยี นดว้ ยตนเองทกุ ครงั้ ตามวิธีการดังนี้
๑. ก่อนจัดอุปกรณ์การเรียนทุกคร้ัง
ต้องน�าอุปกรณ์การเรียนในกระเป๋านักเรียน
ออกให้หมด และจดั แยกประเภทเขา้ ท่ีจัดเก็บ
๒. ดตู ารางเรียนใหต้ รงตามวนั ทเี่ รียน
๓. จัดเตรียมอุปกรณ์การเรียนทั้งหมดที่
จัดอปุ กรณการเรยี นตามตารางเรียน ตอ้ งใชต้ ามตารางเรยี นในแตล่ ะรายวิชาของ
ในแตล่ ะวนั วนั นั้น ๆ และนา� มาวางรวมกนั

๔. ตรวจสอบอปุ กรณก์ ารเรยี นกบั ตารางเรยี นและวชิ าทเี่ รยี นอกี ครงั้ วา่
ยงั ขาดสิ่งใดบ้าง
๕. จดั อปุ กรณก์ ารเรยี นลงในกระเปา๋ นกั เรยี น โดยนา� สมดุ และหนงั สอื
ใส่ลงไปเปน็ อันดบั แรก แล้วตามดว้ ยอุปกรณก์ ารเรยี นอ่นื ๆ
๖. อปุ กรณ์การเรยี น จ�าพวก ปากกา ดินสอ ยางลบ สีเทยี น ควรบรรจุ
ใสใ่ นกลอ่ งก่อนใสใ่ นกระเป๋านักเรยี น
๗. ไม่ควรน�าขนมและของเล่นใส่ลงในกระเป๋านักเรียน เพราะอาจ
ท�าให้อุปกรณ์การเรียนสกปรกเสียหาย ท�าให้กระเป๋านักเรียนมีน้�าหนัก
มากเกินไป

ข้อคิดควรจ�า
“อุปกรณก์ ารเรยี นจะไมห่ ายถ้าใช้แล้วเกบ็ เขา้ ท่ี”

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี ๑ การทา� งานเพอื่ ช่วยเหลือตนเอง 19

กจิ กรรมตรวจสอบการเรียนรู้ท่ี ๒

จงตอบคา� ถามตอ่ ไปน้ใี ห้ถกู ต้อง
๑. การจัดเตรยี มอุปกรณ์การเรยี นมปี ระโยชนอ์ ย่างไร
๒. การจดั เตรยี มอปุ กรณ์การเรยี นมีวธิ ีการอย่างไร
๓. อปุ กรณก์ ารเรียนต่อไปนีม้ ปี ระโยชนอ์ ย่างไร
๓.๑
๓.๒

๓.๓ ๓.๔

๓.๕ ๓.๖

20 การงานอาชีพ ป.๓

กจิ กรรมปฏิบตั ทิ ี่ ๒

ชื่อกิจกรรม “ประสบการณและปญหาในการเตรียมอุปกรณ
การเรยี น”
ข้ันตอนการปฏิบตั ิงาน

๑. นกั เรียนแบง่ กลมุ่ กลุม่ ละ ๕ คน แต่ละกลุม่ เล่าประสบการณ์และ
ปญ หาในการเตรยี มอปุ กรณก์ ารเรยี นใหเ้ พอื่ นในกลมุ่ ของตนเองฟง

๒. ทุกกลุ่มช่วยกันสรุปปญหาในการเตรียมอุปกรณ์การเรียน แล้ว
สง่ ตัวแทนออกมานา� เสนอหนา้ ช้ันเรยี น

๓. ทุกคนช่วยกันเสนอวิธีการแก้ปญหาในการจัดเตรียมอุปกรณ์
การเรียน แล้วสรปุ เป็นแนวทางในการแก้ปญ หา

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ การท�างานเพ่อื ช่วยเหลือตนเอง 21

๓. การทําความสะอาด การจดั เก็บรองเทา้
และกระเปา นกั เรยี น

แนวคดิ ส�าคญั
รองเทาและกระเปานักเรียนเปน
ของใชส ว นตวั ทเี่ ราจะตอ งดแู ลรกั ษาดว ย
ตนเอง เพราะจะทราบดวี า อยใู นสภาพใด
สะอาดหรือสกปรก หากสกปรกหรือ
มกี ลนิ่ เหมน็ อบั ตองรีบทําความสะอาด
อยางถูกวิธีตามวัสดุท่ีใชในการผลิต
น อ ก จ า ก ก า ร ทํ า ค ว า ม ส ะ อ า ด แ ล  ว
การจัดเก็บรองเทาและกระเปานักเรียน
ก็เปนเรื่องสําคัญท่ีตองใสใจเพ่ือสะดวก
ในการนาํ มาใชง านในคร้ังตอ ไป

รองเทา้ นกั เรยี นและกระเปานักเรยี น
เปน ของใช้สว่ นตวั ท่ีเราตอ้ งดูแลดว้ ยตนเอง

๓.๑ ความหมาย ประโยชนข องการทาํ ความสะอาด
รองเท้าและกระเปานกั เรียน

การทา� ความสะอาดรองเท้า หมายถงึ การเชด็ ชา� ระล้างสิ่งสกปรก
ออกจากรองเท้าที่เกิดจากการใช้งาน เช่น การเดินในบริเวณที่ช้ืนแฉะ
มีดินโคลน หรือเดินบนถนนสกปรก มีเม็ดทรายและฝุ่นละออง รองเท้าท่ี
ไม่สะอาด มีกลิ่นเหม็นอับ นอกจากไม่น่าสวมใส่แล้ว ยังเป็นแหล่งสะสม
ของเช้ือโรคที่อาจก่อให้เกิดปญหาต่อสุขภาพเท้า เช่น เป็นผื่นคัน เช้ือรา
ทเ่ี ท้า

22 การงานอาชพี ป.๓

รองเท้านักเรียนเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องแต่งกายที่ส�าคัญ ถ้าขาด
รองเท้านักเรียน การแต่งกายของนักเรียนจะไม่สวยงาม แม้จะใส่รองเท้า
ชนดิ อน่ื ๆ ก็ไม่เหมาะสมกบั ชดุ นกั เรียน

การทา� ความสะอาดกระเปา๋ นกั เรยี น หมายถงึ การเชด็ ขดั กระเปา๋
นักเรียนท่ีมีรอยเปอนหรือมีฝุ่นละอองให้สะอาด สวยงาม น่าใช้งาน
หากเป็นกระเป๋าเป้ที่ท�าจากผ้า สามารถน�าไปซักได้ กระเป๋านักเรียน
เป็นอุปกรณ์ประกอบที่นักเรียนควรจะมีเพ่ือใช้ใส่อุปกรณ์การเรียนต่าง ๆ
ไปโรงเรยี น

รองเทา้ และกระเปา นักเรยี นที่สกปรกเปรอะเปอน
อาจเปน แหล่งสะสมของเช้ือโรคได้

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๑ การท�างานเพอื่ ชว่ ยเหลือตนเอง 23

๓.๒ วิธีการทาํ ความสะอาดรองเท้าและ
กระเปา นกั เรียน

วธิ ีทําความสะอาดรองเท้านักเรยี น

รองเท้าผ้าใบ
รองเทา้ ผา้ ใบสามารถใชเ้ ปน็ รองเท้านกั เรยี นและรองเทา้
เพ่ือออกก�าลังกายได้ จึงต้องดูแลรักษาให้สะอาดอยู่เสมอ
มฉิ ะนนั้ อาจมกี ลน่ิ เหมน็ อบั เกดิ โรคทเ่ี ทา้ ได้ การทา� ความสะอาด
รองเทา้ นักเรียนประเภทผา้ ใบ มีวิธีการดงั น้ี
๑. เคาะเอาดิน ทราย ข้ีโคลนท่ีติดอยู่ที่
พ้ืนรองเท้าออกให้หมด
๒. แชร่ องเทา้ ไวใ้ นนา�้ แลว้ ลา้ งนา�้ ๑ ครง้ั
๓. ใส่ผงซกั ฟอก ๒ ช้อนโตะตอ่ นา�้ ๑ ขนั
ลงในกะละมัง ผสมให้เข้ากันแล้วน�ารองเท้าลงแช่
คว�่าให้จมในน�า้ ผสมผงซักฟอก
๔. ใช้แปรงสีฟนที่ไม่ใช้แล้วแปรงด้านใน
และดา้ นนอกของรองเท้าใหส้ ะอาดจนทัว่
๕. ล้างน้�าให้สะอาดจนหมดคราบ
ผงซักฟอก น�าออกมาวาง โดยตั้งข้ึนให้น�้าไหล
ออกจากรองเท้าใหห้ มดกอ่ น
๖. น�าออกผึ่งแดด ให้แดดส่องได้ท่ัวถึง
จนแห้ง

24 การงานอาชีพ ป.๓

ถ้าเป็นรองเท้าผ้าใบสีขาวอาจจะมีคราบสีเหลืองติดอยู่ที่รองเท้า
ให้น�ากระดาษช�าระมาห่อบรเิ วณส่วนท่เี ป็นผ้า ขณะรองเทา้ ยงั เปยี กหมาด ๆ
และผึ่งแดดให้แห้ง คราบสเี หลอื งจะตดิ อยู่บนกระดาษช�าระแทน

รองเท้าประเภทหนัง
รองเท้าประเภทหนัง มี ๒ ชนิด คือ หนังแท้ท่ีท�าจาก
หนงั สตั วแ์ ละหนงั เทยี มทไี่ ดจ้ ากการสงั เคราะห์ รองเทา้ หนงั แท้
จะทนทานแตม่ รี าคาแพง รองเทา้ นกั เรยี นจงึ นยิ มใชห้ นงั เทยี ม
การทา� ความสะอาดรองเทา้ นกั เรยี นประเภทหนงั มวี ธิ กี ารดงั นี้

๑. เคาะเอาดนิ ทราย ข้ีโคลนทตี่ ดิ อยู่ที่
พน้ื รองเทา้ ออกให้หมด

๒. ใชผ้ า้ นมุ่ ๆ ชบุ นา�้ สบเู่ ชด็ คราบสกปรก
ทั้งภายในและภายนอกรองเท้าออกใหห้ มด

๓. เชด็ ดว้ ยยาขดั รองเทา้ หนงั ใหท้ ่วั

๔. ขัดซ�้าอีกครั้งด้วยผ้าแห้งนุ่ม ๆ จน
รองเท้าขนึ้ เงา

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๑ การทา� งานเพือ่ ช่วยเหลอื ตนเอง 25

วธิ ีทาํ ความสะอาดกระเปานักเรยี น

กระเป๋านกั เรียนประเภทผ้า
กระเป๋านักเรียนท่ีท�าจากผ้ามักอยู่ใน

รูปทรงของกระเปา๋ เป้สะพายหลงั เพราะสะดวก
ในการเดนิ ทางและถกู สขุ ลกั ษณะในการทรงตวั
ของนักเรียน การท�าความสะอาดกระเป๋า
นกั เรียนประเภทผา้ มีวธิ ีการดงั น้ี

๑. น�าอุปกรณ์การเรียน เศษผง
เศษขยะออกจากกระเป๋าใหห้ มด

๒. ตรวจสอบดวู า่ กระเปา๋ มรี อยชา� รดุ
ฉีกขาดส่วนใดบ้าง ถ้ามีต้องซ่อมแซม
ใหเ้ รียบรอ้ ยกอ่ นนา� ไปซกั

๓. น�าไปแช่ในน�้าผสมผงซักฟอก
ท้งิ ไว้ประมาณ ๑๐-๑๕ นาที

๔. ใช้แปรงซักผา้ ขดั ถูให้ทว่ั กระเป๋าจนสะอาด
๕. นา� กระเปา๋ นกั เรยี นไปซกั ลา้ งในนา้� สะอาด ๒-๓ ครง้ั จนหมดคราบ
และฟองของผงซกั ฟอก
๖. น�าออกผง่ึ แดดใหแ้ ห้งสนิท
การท�าความสะอาดกระเป๋านักเรียนจะช่วยให้
กระเป๋านักเรียนดูใหม่อยู่เสมอ และไม่มีกลิ่นเหม็นอับจากส่ิงสกปรกต่าง ๆ
นอกจากนั้นการตรวจสอบและซ่อมแซมกระเป๋าอยู่เสมอ จะช่วยยืดอายุ
การใชง้ านใหน้ านยง่ิ ขน้ึ ชว่ ยประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ยในครอบครวั ตามหลกั ปรชั ญา
ของเศรษฐกจิ พอเพียงอกี ดว้ ย

26 การงานอาชีพ ป.๓

กระเปานักเรยี นประเภทหนงั

กระเป๋านักเรียนประเภทหนังมักท�าจาก
หนังเทียมหรือหนังสัตว์ย้อมสี ใช้ได้ท้ังนักเรียน
หญิงและนักเรียนชาย ภายในตัวกระเป๋ามี
หลายชอ่ งสา� หรบั ใสอ่ ปุ กรณก์ ารเรยี น มหี กู ระเปา๋
ส�าหรับห้ิว ส่วนก้นกระเป๋าสามารถขยายกว้าง
ออกได้ท�าให้ใส่หนังสือได้มากขึ้น การท�าความ
สะอาดกระเป๋านักเรยี นประเภทหนัง ท�าได้ดังนี้

๑. น�าอุปกรณ์การเรียนออกจากกระเป๋าให้หมด คว�่าเอาเศษผง
เศษขยะทงิ้ ให้หมด

๒. ใช้ผ้านุ่มชุบน�้าที่ผสมกับผงซักฟอก บิดพอหมาด ๆ เช็ดตามซอก
และภายในกระเป๋าจนสะอาด

๓. เชด็ ซ�้าอกี ครง้ั ดว้ ยผา้ ชบุ นา�้ สะอาดแล้วบิดพอหมาด ๆ เปดิ กระเปา๋
ออกผ่งึ ลม ทง้ิ ไว้ให้แหง้

๔. เม่ือกระเป๋าแห้งดีแล้ว ให้น�าผ้าแห้งนุ่ม ๆ เช็ดท�าความสะอาด
คราบสกปรกด้านนอกท่ีอาจหลงเหลืออยูอ่ อกใหห้ มด

๕. ใช้ผ้าแหง้ เนอ้ื นุ่มแตะครมี เคลือบหนงั เช็ดเบา ๆ จนทว่ั กระเป๋า
๖. ใช้ผ้าแห้งเนื้อนุ่มเช็ดซ้�าอีกครั้งหน่ึง กระเป๋าหนังจะดูสะอาดเป็น
เงางาม
การท�าความสะอาดรองเท้าและกระเป๋านักเรียนจึงเป็นเรื่องไม่ยาก
เราสามารถท�าได้ด้วยตนเอง ซ่ึงนอกจากจะท�าให้เกิดความภาคภูมิใจ
ในตนเองแล้ว สมาชิกทุกคนในครอบครัวก็จะภาคภูมิใจกับเราด้วย
หลังจากท�างานเสร็จทุกครั้ง ต้องท�าความสะอาดพ้ืนท่ีท่ีท�างาน
ทา� ความสะอาดอปุ กรณแ์ ละจัดเกบ็ อุปกรณ์ต่าง ๆ เข้าท่ีให้เรียบร้อย

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี ๑ การทา� งานเพ่อื ชว่ ยเหลือตนเอง 27

๓.๓ วิธีการจดั เกบ็ รองเท้าและกระเปา นกั เรียน

วิธกี ารจัดเก็บรองเทา้ นกั เรียน

เม่ือกลับมาจากโรงเรียนต้องถอด
รองเท้าออก แลว้ น�าไปจัดเกบ็ ไว้เป็นคู่ ๆ
บนชั้นวางรองเท้าหรือตู้เก็บรองเท้า
หากไม่มีท่ีจัดเก็บเฉพาะก็ต้องจัดวางไว้
เป็นคู่ ๆ อย่างเป็นระเบียบ เพื่อหยิบใช้
ไดส้ ะดวกสว่ นบรเิ วณทวี่ างรองเทา้ ควรอยู่
ใกล้ประตูทางเข้า-ออก และเป็นท่ีโปร่ง
อากาศถา่ ยเทไดด้ ี

วิธกี ารจัดเก็บกระเปา นักเรยี น

เ มื่ อ ก ลั บ จ า ก โ ร ง เ รี ย น ค ว ร เ ก็ บ
กระเปา๋ นกั เรยี นไวท้ โ่ี ตะ เขยี นหนงั สอื หรอื
สถานท่ีอื่นท่ีวางไว้ประจ�า อย่าวางทิ้ง
ไม่เป็นท่ีเป็นทาง เพราะอาจท�าให้
ลืมท�าการบ้าน หากที่บ้านมีเด็กเล็กอาจ
ไปเปิดเล่น ท�าให้อุปกรณ์การเรียน
สูญหายหรือเสียหายได้ จึงต้องจัดเก็บ
ให้เรยี บรอ้ ยทุกครงั้ หลงั จากใช้งาน

28 การงานอาชีพ ป.๓

กจิ กรรมตรวจสอบการเรียนรทู้ ่ี ๓

จงตอบคา� ถามตอ่ ไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง
๑. ทา� ไมตอ้ งท�าความสะอาดรองเท้าและกระเปา๋ นกั เรียน
๒. การท�าความสะอาดรองเท้านักเรียนประเภทผ้าใบมีข้ันตอน
อยา่ งไร
๓. การทา� ความสะอาดกระเปา๋ นกั เรยี นประเภทหนงั มขี น้ั ตอนอยา่ งไร
๔. การจัดเก็บรองเทา้ และกระเปา๋ นักเรยี นมีวิธีการอยา่ งไร
๕. รองเท้าเหม็นอับ ส่วนใหญเ่ กดิ จากสาเหตุใด

กจิ กรรมปฏบิ ัติที่ ๓

ชอื่ กจิ กรรม “สาธติ วธิ กี ารทา� ความสะอาดรองเทา้ และกระเปา๋ -
นกั เรียน”
ขั้นตอนการปฏิบตั งิ าน

๑. นกั เรยี นจิตอาสาจา� นวน ๔ คน สาธติ วิธีการท�างานดังน้ี
๑.๑ การทา� ความสะอาดรองเทา้ ผ้าใบและรองเท้าหนงั
๑.๒ การท�าความสะอาดกระเป๋าผ้าและกระเป๋าหนัง
๑.๓ การจัดเก็บรองเทา้ ทถ่ี กู วิธี
๑.๔ การจดั เกบ็ รองเท้าและการดูแลรองเท้า

๒. นักเรียนในช้ันเรียนซักถามข้อสงสัย โดยผู้สาธิตและครูช่วย
ตอบคา� ถาม

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี ๑ การท�ำงานเพ่อื ช่วยเหลอื ตนเอง 29

กิจกรรมบรู ณาการ

ช่ือกจิ กรรม “ออกแบบท่จี ดั เก็บรองเท้าจากเศษวัสดใุ นบา้ น”
ข้ันตอนการปฏบิ ัติงาน
๑. นกั เรยี นแบง่ กลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน แล้วตั้งชือ่ กลมุ่
๒. ประชมุ กลมุ่ เพอื่ ชว่ ยกนั คดิ ออกแบบทจี่ ดั เกบ็ รองเทา้ จากเศษวสั ดุ

ทม่ี ีในบา้ น จำ�นวน ๑ ชนิ้ งาน
๓. นำ�ผลจากการประชุมกลุ่มมาออกแบบเป็นภาพร่างท่ีจัดเก็บ

รองเท้า พรอ้ มระบขุ นาดความกวา้ ง ความยาว และความสูง
๔. ระบชุ นดิ ของเศษวสั ดใุ นบา้ นทน่ี ำ�มาใช้ เครอ่ื งมอื และอปุ กรณท์ ใี่ ช้

ในการปฏบิ ตั งิ าน
๕. แต่ละกลุ่มนำ�เสนอผลงานการออกแบบหน้าช้ันเรียน เพื่อเปิด

โอกาสให้เพ่ือนซกั ถามและแลกเปลี่ยนความรู้
๖. นำ�ผลงานจดั แสดงท่ปี ้ายนิเทศหน้าหอ้ งเรียน

30 การงานอาชพี ป.๓

สรุป

การท�างานเพ่ือช่วยเหลอื ตนเอง

K nowledge

การเลอื กใชเ้ สอ้ื ผ้าและเครือ่ งแตง่ กาย
การเลือกใช้เส้ือผ้าและเคร่ืองแต่งกายเป็นงานส่วนตัวและเป็น

งานประจ�าทีต่ อ้ งทา� ทกุ วัน หลักการส�าคัญในการเลอื กเสือ้ ผา้ เครื่องแต่งกาย คอื
ความเหมาะสม ความคงทนและความประหยัด ความสะดวกสบายในการ
สวมใส่และความสวยงาม

วิธีการเลือกเส้ือผ้าจะต้องค�านึงถึง ฤดูกาล โอกาสและสถานท่ี ซึ่งการ
แต่งกายที่เหมาะสม ถูกกาลเทศะนอกจากจะช่วยเสริมสร้างบุคลิกภาพของ
ผสู้ วมใสแ่ ล้ว ย่อมเปน็ ทชี่ นื่ ชมของผ้พู บเหน็ อีกดว้ ย

การจดั เตรยี มอปุ กรณการเรียน
การจัดเตรยี มอปุ กรณก์ ารเรียนเป็นการเตรียมอปุ กรณก์ ารเรยี นใหพ้ รอ้ ม

ใชเ้ รยี นในแตล่ ะวนั โดยจดั ตามตารางเรยี น กอ่ นนา� อปุ กรณก์ ารเรยี นบรรจลุ งใน
กระเปา๋ ใหน้ า� สงิ่ ตา่ งๆ ในกระเปา๋ ออกใหห้ มด แลว้ จงึ นา� หนงั สอื สมดุ ใสล่ งไปกอ่ น
ตามด้วยอุปกรณ์อ่ืน ๆ จนครบ ไม่ควรน�าของเล่นหรือขนมใส่ลงไปใน
กระเป๋านักเรยี นเพราะจะท�าให้สกปรก และมีนา้� หนกั มากเกินไป

การทา� ความสะอาด การจดั เก็บรองเท้าและกระเป๋านกั เรยี น
รองเท้าและกระเป๋านักเรียนเป็นของใช้ส่วนตัวท่ีเราควรดูแลรักษา

ดว้ ยตนเอง เพราะเราจะรดู้ วี า่ สะอาดหรอื สกปรก ทงั้ รองเทา้ และกระเปา๋ นกั เรยี น
ส่วนมากจะผลิตจากผ้าและหนัง

ส�าหรับรองเท้าผ้าใบและกระเป๋าเป้ท่ีท�าจากผ้า ให้ซักท�าความสะอาด
แล้วตากให้แห้งก่อนน�าไปใช้งาน แต่ถ้าเป็นรองเท้าและกระเป๋าท่ีท�าจากหนัง
ท้ังหนงั แท้และหนังเทียม ให้เชด็ และขัดใหส้ ะอาดเป็นเงามัน

รองเท้าและกระเป๋านักเรียนเมื่อเลิกใช้งานต้องน�าไปเก็บหรือจัดวางในท่ี
ทเ่ี หมาะสม ปอ้ งกันการสูญหายและเพ่ือความสะดวกในการใช้งานครัง้ ตอ่ ไป

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี ๑ การท�างานเพอ่ื ช่วยเหลอื ตนเอง 31

P rocess

ฝกทกั ษะการเลือกใช้เส้อื ผ้าและเคร่ืองแต่งกายทเี่ หมาะสม
สาธิตการแตง่ กายทีถ่ ูกกาลเทศะ
เลา่ ประสบการณ์และปญ หาในการเตรียมอปุ กรณ์การเรยี น
ฝก ทักษะการท�าความสะอาดรองเทา้ และกระเป๋านกั เรียน
สาธิตวธิ ีการท�าความสะอาดรองเท้าและกระเป๋านักเรยี น
ฝกทกั ษะการคดิ สร้างสรรค์ออกแบบท่จี ดั เกบ็ รองเท้าโดยใช้เศษวัสดุในบา้ น

A ttribute

ตระหนักถงึ ความส�าคญั ของการท�างานเพ่อื ชว่ ยเหลือตนเอง
ตระหนกั ถงึ ความสา� คัญของการเลอื กเสื้อผา้ และเคร่ืองแต่งกาย
แต่งกายดว้ ยเสื้อผา้ และเครือ่ งแตง่ กายที่เหมาะสมกับกาลเทศะ
เตรียมความพร้อมในการเรียนก่อนไปโรงเรียน
ใส่ใจต่อการดูแล ท�าความสะอาดและจดั เก็บรองเท้าและกระเปา๋ นักเรียน
เกิดทกั ษะการคิดสรา้ งสรรค์ในการออกแบบชิน้ งานที่มอบหมาย

32 การงานอาชพี ป.๓

แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิ์

๑. การทำ�งานเพ่อื ชว่ ยเหลือตนเองได้มขี ้อดีอะไรบ้าง
๒. การเลอื กใช้เสือ้ ผา้ และเครือ่ งแตง่ กายตอ้ งคำ�นึงส่งิ ใดบา้ ง
๓. “ผา้ เนอ้ื ดี” หมายความวา่ อยา่ งไร
๔. หลกั การสำ�คัญในการเลือกเส้ือผา้ มีอะไรบ้าง
๕. การแตง่ กายแบบใดทเ่ี รยี กวา่ “ถกู กาลเทศะ” ยกตวั อยา่ งประกอบ
๖. ถ้าจะไปเท่ียวภาคเหนือช่วงหน้าหนาวควรเตรียมเส้ือผ้าเครื่อง-

แต่งกายอะไรบ้าง
๗. อุปกรณก์ ารเรยี นทีส่ ำ�คญั อะไรบ้างทค่ี วรมีในกระเป๋านักเรยี น
๘. ตารางเรยี นหรือตารางสอนมีประโยชนอ์ ยา่ งไร
๙. นอกจากอุปกรณ์การเรียนแล้วหากเราใส่สิง่ ของใช้อืน่ ๆ ลงไปใน

กระเปา๋ นักเรียนจะเกิดผลเสยี อย่างไร
๑๐. การจดั เตรยี มอุปกรณ์การเรียนควรทำ�ในชว่ งเวลาใด
๑๑. รองเทา้ ที่สกปรก มีกล่ินเหม็นส่งผลเสยี ต่อเราอย่างไร
๑๒. วัสดุอุปกรณ์สำ�คญั ในการซกั รองเทา้ ผ้าใบมีอะไรบ้าง
๑๓. ทำ�ไมตอ้ งใชก้ ระดาษทชิ ชหู มุ้ รองเทา้ ผา้ ใบหลงั การซกั กอ่ นทจี่ ะนำ�

ไปผง่ึ แดด
๑๔. วัสดุอุปกรณ์ที่จำ�เป็นในการทำ�ความสะอาดรองเท้าและกระเป๋า

หนังมอี ะไรบ้าง
๑๕. การจัดเก็บรองเท้าและกระเป๋านักเรียนไว้อย่างมีระเบียบมีข้อดี

อยา่ งไร

ตัวอยา่ งองค์ประกอบในแผนจัดการเรียนรู้

ใบงาน
ใบกิจกรรม
เฉลยใบกจิ กรรม
แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
แบบทดสอบหลังเรยี น
เฉลยแบบทดสอบ

34 การงานอาชีพ ป.๓

ใบงานที่ ๑

เรื่อง การเลือกใช้เส้ือผ้าและเครือ่ งแตง่ กาย

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
เลอื กใช้เส้อื ผ้าและเคร่ืองแต่งกายได้เหมาะสมกบั โอกาสและสถานที่
ขน้ั ตอนการทำ� งาน
๑. นกั เรยี นศกึ ษาวธิ กี ารเลอื กใชเ้ สอ้ื ผา้ และเครอ่ื งแตง่ กายใหเ้ หมาะสมกบั โอกาสและ
สถานที่ จากหนงั สอื เรียนหรอื อนิ เทอร์เน็ต
๒. สมั ภาษณ์หรอื สอบถามขอ้ มลู จากพอ่ แม่ และผปู้ กครองของนกั เรยี นวา่ มแี นวทาง
การเลอื กใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอื่ งแตง่ กายใหเ้ หมาะสมกบั โอกาสและสถานทต่ี า่ ง ๆ อยา่ งประหยดั
ได้อย่างไร
๓. บนั ทึกผลการสัมภาษณล์ งในแบบบันทึกท่ีกำ� หนดให้

การงานอาชพี ป.๓ 35

แบบบันทกึ ผลการสัมภาษณพ์ อ่ แม่ และผู้ปกครอง
เร่อื ง การเลือกใช้เส้อื ผา้ และเครื่องแตง่ กายให้เหมาะสม
กับโอกาสและสถานที่

เมอื่ อยู่ท่ีบ้าน

.........................................................................................
.........................................................................................

ออกกา� ลังกาย เล่นกีฬา

.........................................................................................
.........................................................................................

ไปโรงเรยี น

.........................................................................................
.........................................................................................

ไปเที่ยว

.........................................................................................
.........................................................................................

ใสน่ อน

.........................................................................................
.........................................................................................

36 การงานอาชพี ป.๓

ใบงานท่ี ๒

เรอ่ื ง ประโยชนข์ องการจดั เตรียมอุปกรณก์ ารเรียน

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
บอกประโยชนข์ องการจัดเตรียมอุปกรณก์ ารเรยี นไดถ้ ูกตอ้ ง
ข้ันตอนการท�ำงาน
๑. นักเรียนศึกษาเน้ือหา เร่ือง การจัดเตรียมอุปกรณ์การเรียน จากหนังสือเรียน
การงานอาชพี ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓
๒. จดั เตรยี มอปุ กรณก์ ารเรยี นเพอื่ เตรยี มความพรอ้ มในการเรยี นเปน็ เวลา 1 สปั ดาห์
๓. เขียนสรุปประโยชน์ที่ได้จากการจัดเตรียมอุปกรณ์การเรียนลงในแบบบันทึกท่ี
กำ� หนด

บันทึกผลการปฏิบตั ิงาน
เรอ่ื ง ประโยชนข์ องการจัดเตรียมอุปกรณ์การเรยี น

............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................

ประโยชนข์ องการ ............................................
จัดเตรียมอุปกรณก์ ารเรียน ............................................
............................................
............................................

............................................ ............................................
............................................ ............................................
............................................ ............................................

การงานอาชพี ป.๓ 37

ใบกิจกรรมท่ี ๑

ค�ำชี้แจง  จงพิจารณาสถานการณ์ที่ก�ำหนดให้และตัดสินใจว่าควรเลือกใช้เสื้อผ้า
และเคร่อื งแตง่ กายอย่างไร

สถานการณ์ท่ีกำ� หนด ลกั ษณะเสื้อผา้ และเครอ่ื งแต่งกายทเี่ ลอื กใช้

ตวั อยา่ ง ...-....เ.ล..ือ..ก..เ.ส...้ือ..ผ..า้ ..ท..ี่ส..ว..ม..ใ..ส..ส่..บ...า.ย....ม..ีค...ว.า..ม...ย..ดื ..ห..ย...นุ่ ..ส..ูง.........
เมื่อไปเลน่ กีฬาหรอื ...-....ส..ว..ม..ใ..ส..ร่ ..อ..ง.เ..ท..้า..ผ..้า..ใ.บ..............................................
ออกก�ำลงั กาย

๑. เมือ่ ต้องไปรว่ มงานวันเกดิ ...............................................................................
ของเพ่ือน ...............................................................................
...............................................................................

๒. เมอ่ื ตอ้ งเดนิ ทางไปแข่งขัน ...............................................................................
ทกั ษะทางวชิ าการท ่ี ...............................................................................
โรงเรยี นอืน่ ...............................................................................

๓. เมอ่ื ตอ้ งไปร่วมงานศพท่วี ัด ...............................................................................
ใกลๆ้ บ้าน ...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
๔. เม่ือตอ้ งชว่ ยพอ่ แมพ่ รวนดนิ ...............................................................................
และรดนำ้� ต้นไม้ ...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
๕. เมอ่ื เดนิ ทางไปต่างประเทศ
ทม่ี อี ากาศหนาวเยน็

38 การงานอาชีพ ป.๓

ใบกจิ กรรมท่ี ๒

ค�ำชี้แจง จงเรียงล�ำดับขั้นตอนการท�ำความสะอาดรองเท้านักเรียนประเภทผ้าใบ
ท่กี ำ� หนดให้ถูกตอ้ ง
๑. ผสมน้�ำกบั ผงซกั ฟอกในกะละมังให้เข้ากัน
๒. เคาะเอาดิน ทราย ขี้โคลนท่ตี ิดอยทู่ ี่พ้นื รองเท้าออกให้หมด
๓. ใช้แปรงสีฟนั ทีไ่ ม่ใชแ้ ล้ว แปรงด้านในของรองเทา้ ให้ท่วั
๔. นำ� รองเท้าออกมาผ่ึงแดดให้แห้ง
๕. แช่รองเท้าในน้�ำเปลา่ ให้ท่วม ๑๕ นาที แลว้ ลา้ งน�้ำ ๑ ครง้ั
๖. นำ� รองเทา้ แชใ่ นน้�ำผสมผงซักฟอก ควำ�่ ให้จม
๗. แปรงด้านนอกของรองเทา้ ลงมายงั ขอบพนื้ รองเท้าให้สะอาด
๘. ล้างน�้ำให้สะอาดจนหมดคราบผงซักฟอก ต้ังใหน้ ำ�้ ไหลออกจากรองเท้าให้หมด
...................... ...................... ...................... ......................

...................... ...................... ...................... ......................

การงานอาชพี ป.๓ 39

เฉลยใบกจิ กรรมท่ี ๑

ค�ำช้ีแจง  จงพิจารณาสถานการณ์ที่ก�ำหนดให้และตัดสินใจว่าควรเลือกใช้เสื้อผ้า
และเคร่ืองแต่งกายอย่างไร

สถานการณ์ทก่ี ำ� หนด ลกั ษณะเส้อื ผ้าและเครื่องแต่งกายทเ่ี ลือกใช้

ตวั อย่าง - เลอื กเส้ือผ้าทส่ี วมใสส่ บาย มคี วามยดื หยุ่นสงู
เมือ่ ไปเล่นกีฬาหรือ - สวมใส่รองเทา้ ผา้ ใบ
ออกก�ำลังกาย - เลือกเส้อื ผ้าทสี่ วมใส่สบาย สะอาดเรยี บรอ้ ย
๑. เมอื่ ตอ้ งไปร่วมงานวนั เกิด - สวมรองเท้าท่เี คลื่อนไหวได้สะดวก
ของเพ่อื น - นักเรียนชาย สวมเส้ือแขนสั้นสีขาว มีเครื่องหมาย
๒. เมอ่ื ต้องเดนิ ทางไปแข่งขัน ของโรงเรียน ใส่กางเกงขาส้ัน ชายเส้ือใส่ไว้ในกางเกง
ทกั ษะทางวชิ าการท ่ี คาดเขม็ ขัด สวมถุงเท้าและรองเท้าใหเ้ รียบรอ้ ย
- นักเรียนหญิง สวมเสื้อสีขาว กระโปรงยาวคลุมเข่า
โรงเรยี นอืน่ สวมถุงเทา้ และรองเทา้ ใหเ้ รียบรอ้ ย

๓. เมอ่ื ตอ้ งไปร่วมงานศพท่วี ดั - ผู้ชายสวมเสื้อเชิ้ต ใส่กางเกงขายาว โทนสีขาว-ด�ำ
ใกล้ๆ บา้ น สวมถงุ เทา้ และรองเท้าห้มุ สน้ ใหเ้ รยี บรอ้ ย
- ผหู้ ญิงสวมเสือ้ โทนสขี าว-ดำ� น่งุ กระโปรง สวมถงุ เท้า
และรองเทา้ หุ้มส้นใหเ้ รยี บรอ้ ย

๔. เมอ่ื ตอ้ งช่วยพอ่ แมพ่ รวนดิน - เลอื กเสอ้ื ผ้าทสี่ วมใสส่ บาย
และรดน�ำ้ ตน้ ไม้ - สวมรองเท้าแตะท่ีเคล่ือนไหวได้สะดวก

๕. เมื่อเดินทางไปตา่ งประเทศ - เลือกเส้ือผ้าที่มีเน้ือผ้าค่อนข้างหนา แขนยาว เช่น
ท่ีมีอากาศหนาวเยน็ เสือ้ ผ้าไหมพรม เสอ้ื คลุม (แจ็กเก็ต) สวมกางเกงขายาว
หรือเครื่องป้องกันความหนาวเย็น เช่น หมวกไหมพรม
ผา้ พันคอ ถุงมอื ถงุ เท้า

40 การงานอาชีพ ป.๓

เฉลยใบกิจกรรมที่ ๒

ค�ำช้ีแจง จงเรียงล�ำดับขั้นตอนการท�ำความสะอาดรองเท้านักเรียนประเภทผ้าใบ
ที่กำ� หนดใหถ้ กู ต้อง
๑. ผสมน�้ำกบั ผงซกั ฟอกในกะละมังใหเ้ ข้ากัน
๒. เคาะเอาดนิ ทราย ขีโ้ คลนที่ติดอย่ทู ่พี ื้นรองเท้าออกให้หมด
๓. ใชแ้ ปรงสีฟันท่ไี มใ่ ชแ้ ลว้ แปรงดา้ นในของรองเท้าให้ท่ัว
๔. นำ� รองเทา้ ออกมาผง่ึ แดดใหแ้ ห้ง
๕. แชร่ องเทา้ ในน�ำ้ เปลา่ ใหท้ ว่ ม ๑๕ นาที แล้วล้างน�้ำ ๑ ครัง้
๖. น�ำรองเท้าแช่ในน้�ำผสมผงซกั ฟอก คว�่ำใหจ้ ม
๗. แปรงด้านนอกของรองเท้าลงมายังขอบพืน้ รองเท้าใหส้ ะอาด
๘. ลา้ งน้�ำให้สะอาดจนหมดคราบผงซักฟอก ตั้งให้น�ำ้ ไหลออกจากรองเท้าใหห้ มด

...........๒........... ..........๕............ ..........๑............ ...........๖...........

...........๔........... ..........๘............ ..........๗............ ...........๓...........

การงานอาชีพ ป.๓ 41

๒ แบบทดสอบก่อนเรียน

จงเลือกคำ� ตอบทถ่ี ูกที่สดุ เพียงข้อเดยี ว
๑. ขอ้ ใดไม่ใชค่ วามสำ� คัญของเสือ้ ผ้าท่ีมีต่อการดำ� รงชวี ติ ของมนษุ ย์
๑. ท�ำให้รา่ งกายอบอนุ่
๒. ช่วยเสรมิ บคุ ลิกภาพของผสู้ วมใส่
๓. จ�ำหนา่ ยเป็นรายได้ของครอบครวั
๔. ป้องกันอันตรายจากสัตว์ แมลงหรอื เช้อื โรค
๒. ขอ้ ใดเป็นการเลือกใช้เส้อื ผ้าโดยยึดหลักของความเหมาะสมตามกาลเทศะ
๑. ใส่ชุดนกั เรยี นเมอื่ ไปโรงเรยี น
๒. เลือกเสอ้ื ผา้ ที่ไม่หลวมหรอื คบั เกนิ ไป
๓. เลอื กเสอ้ื ผ้าทเ่ี นอื้ ผา้ ทอแน่น สไี มซ่ ีดเรว็
๔. เลอื กเสอ้ื ผ้าทเ่ี หมาะสมกับรปู รา่ ง
๓. ข้อใดเปน็ การเลือกใช้เส้อื ผ้าโดยยึดหลกั ของความทนทานและความประหยดั
๑. ใสช่ ดุ นกั เรยี นเม่อื ไปโรงเรยี น
๒. เลือกเสือ้ ผ้าที่ไม่หลวมหรือคบั เกนิ ไป
๓. เลือกเสอ้ื ผ้าท่ีเน้อื ผ้าทอแนน่ สีไมซ่ ีดเรว็
๔. เลอื กเสอ้ื ผา้ ทเ่ี หมาะสมกบั รปู รา่ ง
๔. ข้อใดเป็นการเลอื กใชเ้ ส้ือผ้าโดยยึดหลักของความสบาย
๑. ใสช่ ุดนักเรียนเม่อื ไปโรงเรยี น
๒. เลอื กเสอ้ื ผา้ ที่ไม่หลวมหรือคบั เกินไป
๓. เลือกเสื้อผา้ ที่เนื้อผา้ ทอแนน่ สีไม่ซดี เร็ว
๔. เลอื กเสอ้ื ผ้าท่ีเหมาะสมกับรูปรา่ ง
๕. ควรแตง่ กายอยา่ งไรเมอ่ื ตอ้ งไปเท่ยี วท่ีพระบรมมหาราชวงั
๑. สวมชุดสุภาพ เรยี บรอ้ ย
๒. สวมเส้อื ผา้ เนอื้ เบาบาง ไม่รดั แน่น
๓. สวมเสอ้ื แขนกดุ แบบเรยี บงา่ ย
๔. สวมเส้อื ยืด กางเกงขาสั้น