OMG 5 Geografi Tg 1

OH MY GURU Modul Versi 5.0Oh My Guru (Modul) Geografi Tingkatan 1Naskah Nota
Demo Infografik
JAWAPAN
Baharu Praktis DSKP
Dicetak pada Edisi Pelajar merangkumi semua TP
Edisi Guru
1 Geografi Format PT3
Tingkatan 1 Terkini daripada
Lembaga Peperiksaan

Malaysia

Penerapan
Teknik PDPC

Edisi Guru

6/11/2020 3:54:50 PM

STRATEGI PENERAPAN TEKNIK PdPc

Cikgu, adakah cikgu tahu kelebihan PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)
buku OMG 5.0 ini?
Bab 01 21.1 Arah Mata Angin Buku Teks: m.s. 2 1
Apakah kelebihan buku ini? 1SP 1.1.1 Mengenal pasti lapan arah mata angin.

Jika dahulu, guru ibarat memberikan ikan terus A Lengkapkan rajah di bawah dengan lapan arah mata angin. TP1
kepada pelajar, iaitu memberikan ilmu dan bahan
kepada pelajar secara terus, namun sekarang 1 Utara
cikgu perlu mengajar dan melatih pelajar
untuk mendapatkan ilmu seperti kita mengajar 8 Barat Laut 2 Timur Laut
cara-cara untuk menangkap ikan sama ada
menggunakan pancing atau jala. Begitu juga latihan- 7 Barat 3 Timur
latihan dalam buku ini. 6 Barat Daya 4 Tenggara

5 Selatan

BabNaska01h DemoBoleh terangkan dengan lebih lanjut. 1.2 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Matahari Buku Teks: m.s. 3

Untuk pengetahuan cikgu, buku ini memenuhi SP 1.1.2 Menggunakan matahari sebagai panduan untuk menentukan arah mata angin.
kehendak SP dan TP seperti dalam petunjuk B Tentukan arah mata angin dalam rajah di bawah berpandukan kedudukan matahari. TP2
1. Seterusnya, latihan dalam bahagian Praktis
Pentaksiran Bilik Darjah terdiri daripada soalan 1 Memenuhi kehendak 3 Praktis berbentuk Mudah Jawab
yang mudah dijawab dan disertakan dengan SP dan TP
rujukan muka surat buku teks seperti petunjuk 2.
Selepas semua latihan lengkap dijawab oleh pelajar, 2 Rujukan muTimkuar Lasuut rat 4 Selepas le1ngTkimapur, akan dijadikan
bahagian ini boleh digunakan sebagai Buku Nota Buku Teks Buku Nota
kerana setiap latihan dilengkapi dengan semua
TP. 1 2 3 4 6 Utara 2 Tenggara

5 Barat laut PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: SOALAN STRUKTUR

3 Selatan
Pasaraya
Soalan 1 berdasarkan Rajah 1.

Kg. Mulia Bank Barat daya Sekolah U
4 Barat

TP 1 MenunjukPkaenjaabraaht mPoatsa angin. Taman Hotel  8
 6
Menarik buku ini. Ada apa-apa maklumat tambahan TP 2 Mengenal pasti arah berpandukan matahari. Permainan
lagi?

4 Klinik
Kg. Sutera
Dewan Taman Purnama
OMG 5 Geografi Tg 1 - Bab 01.indd 4
17/10/2020 5:13:56 PM

Dalam Praktis PT3, kami turut memberikan Masjid Balai Polis

rujukan dan panduan jawapan kepada para Taman Kencana

pelajar untuk menjawab soalan tersebut seperti

petunjuk 5 dan 6. Dengan ini, cikgu boleh mengajar

mereka cara untuk mencari jawapan (Teknik: Rajah 1: Peta lakar Pekan Sutera dan kawasan5sekitarnya. 6 5

Berikan pancing atau jala). Latihan dalam praktis 1 (a) Nyatakan arah bagi lokasi berikut dari taman permainan. Buku Teks: m.s. 2 OMG m.s. 4 DSKP A, TP1 ARAS : R

PT3 ini sebenarnya pernah dijawab oleh pelajar (i) Bank: Utara (iv) Taman Kencana: Selatan

dalam Praktis DSKP. 56 (ii) Hotel: Timur (v) Balai polis: Tenggara

(iii) Kg. Sutera: Barat daya (vi) Kg. Mulia: Barat laut

[6 markah]

Wah, buku ini sangat menarik dan membantu para (b) Nyatakan bearing sudutan dan arah mata angin bagi lokasi berikut dari dewan. Buku Teks: m.s. 6 - 8
pelajar.
OMG m.s. 6 DSKP E, TP4 ARAS : S

Lokasi Bearing sudutan Arah mata angin

(i) Hotel 50° Timur laut

Ya, betul cikgu. Walau bagaimanapun cara pelaksanaan (ii) Pejabat Pos 310° Barat laut
setiap guru mungkin berbeza tetapi paling penting
objektif pembelajarannya tercapai. Kaedah PdPc ini (iii) Taman Purnama 90° Timur
mempunyai pelbagai cara dan langkah. Buku ini ibarat [6 markah]
senjata manakala guru pula ibarat Jeneral Tentera.
Jika kita mengajar tentera menggunakan senjata (c) Berdasarkan nilai bearing sudutan yang diberi, nyatakan lokasi yang dimaksudkan dari hotel.
dengan cara yang berkesan, tentu setiap perjuangan
(peperiksaan) akan memperoleh kejayaan. Buku Teks: m.s. 6 - 8 OMG m.s. 6 DSKP F, TP5 ARAS : S

5 Rujukan: Bearing sudutan6 Panduan jawapanLo:kasi
a) M(i)ukasuratBukuTe6k0°s (OMG m.s. 4 DSKPpaAsa)raya
(A(iiiii)r) as 230° a) Buku OMG mtaumkanadpewesraumnraianatn4
b) kesukaran 270°

b) DSKP Praktis A [3 markah]

8

OMG 5 Geografi Tg 1 - Bab 01.indd 8 17/10/2020 5:13:58 PM

BAB

KANDUNGAN

KEMAHIRAN GEOGRAFI GEOGRAFI FIZIKAL:
Bentuk Muka Bumi dan Saliran

BAB Arah BAB Bumi

01 05

1.1 Arah Mata Angin 1 5.1 Sistem Fizikal Bumi 32
1.2 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan 1 5.2 Struktur Bumi 32
5.3 Benua, Lautan, Laut Utama dan Selat 33
Matahari 2 5.4 Kesan Pergerakan Kerak Bumi 34
1.3 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Praktis DSKP (PBD) 40
3 Praktis PT3
Kompas 4
1.4 Bearing Sudutan 8
Praktis DSKP (PBD)
Praktis PT3

BAB Bentuk Muka Bumi

06
Naskah Demo
BAB Kedudukan 6.1 Bentuk Muka Bumi di Malaysia 44

02 6.2 Lokasi Pelbagai Bentuk Muka Bumi di Malaysia 45

2.1 Kedudukan Relatif 10 6.3 Kepentingan Pelbagai Bentuk Muka Bumi di 47
2.2 Latitud dan Longitud 11 Malaysia
Praktis DSKP (PBD)
Praktis PT3 12 Praktis DSKP (PBD) 48
15 Praktis PT3 54

BAB Saliran

07

BAB Peta Lakar 7.1 Pandang Darat Fizikal Peringkat Aliran Sungai 58
7.2 Sungai dan Tasik Utama di Malaysia 59
03 7.3 Kepentingan Sungai dan Tasik di Malaysia 59
Praktis DSKP (PBD) 60
3.1 Ciri-ciri Peta Lakar 18 Praktis PT3 64
3.2 Simbol-simbol dalam Peta Lakar 18
3.3 Pandang Darat Fizikal dan Pandang Darat Budaya 19
3.4 Langkah-langkah Melukis Peta Lakar 19
Praktis DSKP (PBD) 21
Praktis PT3 24

GEOGRAFI MANUSIA: Penduduk dan Petempatan

BAB Penduduk di Malaysia

08

BAB Lakaran Peta Malaysia 8.1 Taburan Penduduk di Malaysia 68
8.2 Faktor-faktor yang Mempengaruhi Taburan 69
04
Penduduk Malaysia 71
4.1 Kedudukan Negeri-negeri di Malaysia 25 Praktis DSKP (PBD) 76
Praktis PT3
4.2 Kedudukan Ibu Negeri, Ibu Negara dan Pusat 26

Pentadbiran Kerajaan Persekutuan di Malaysia

Praktis DSKP (PBD) 28

Praktis PT3 31

Untuk Pesanan, Sila Hubungi/ SMS/ WhatsApp:

Nicholas 012-2885 285 Vally 016-522 5313

John 017-331 3993 Alvis 011-3550 9166

Vincent 012-973 9386 Jackson 011-1890 9869

Kelvin 011-1527 8088 Johnny 011-5507 1039

BAB Petempatan di Malaysia BAB Sisa Domestik

09 13

9.1 Jenis-jenis Petempatan di Malaysia 80 13.1 Jenis-jenis Sisa Domestik 122
9.2 Pola Petempatan di Malaysia
9.3 Fungsi Petempatan Bandar dan Luar Bandar 81 13.2 Sisa-sisa Domestik di Malaysia 122
Praktis DSKP (PBD)
Praktis PT3 82 13.3 Kesan-kesan Pembuangan Sisa Domestik di 122

84 Malaysia

88 13.4 Langkah-langkah Mengurangkan Kesan 123

Pembuangan Sisa Domestik

Praktis DSKP (PBD) 124

Praktis PT3 128

GEOGRAFI KAWASAN

BAB Bentuk Muka Bumi dan Saliran di Asia KERJA LAPANGAN
Tenggara
10

10.1 Negara-negara di Asia Tenggara 91
92
10.2 Bentuk Muka Bumi di Asia Tenggara 93 BAB Panduan Kerja Lapangan
94
98 14
10.3 Sungai dan Tasik Utama di Asia TenggaraNaskah Demo

Praktis DSKP (PBD) 14.1 Pemilihan Isu atau Tajuk 132

Praktis PT3 14.2 Penentuan Objektif 132

14.3 Penentuan Kaedah Kajian 133

14.4 Cara Merekod, Mengumpul dan Menganalisis Data 133

atau Maklumat

14.5 Cara Merumus dan Menulis Laporan 133

BAB Penduduk dan Petempatan di Asia Tenggara

11 Kertas Model 134

11.1 Taburan Penduduk di Asia Tenggara 101

11.2 Fungsi-fungsi Petempatan Bandar Utama di Asia 102

Tenggara

Praktis DSKP (PBD) 103

Praktis PT3 106 JAW JAWAPAN ( Praktis PT3 Bahagian C)
• Jawapan .......................................................................................... J1-J5

ISU DAN PENGURUSAN ALAM SEKITAR

BAB Sumber Air JAW JAWAPAN (Praktis DSKP, PT3 Bahagian A & B)
(Dicetak pada Edisi Pelajar)
12

12.1 Jenis-jenis Sumber Air 110
12.2 Punca Krisis Air di Malaysia 111
12.3 Kesan Krisis Air di Malaysia 112
12.4 Langkah Mengurangkan Kesan Krisis Air 112
Praktis DSKP (PBD) 113
Praktis PT3 117

01BAB ARAH

1.1 Arah Buku Teks: m.s. 2

Naskah DemoArah - Hala tuju sesuatu tempat dari sesuatu tempat yang lain.
Bab 01Cara menentukan arah

Menggunakan kedudukan Arah mata angin Kompas magnetik
matahari dan bintang

Arah mata angin utama Arah mata angin perantaraan
Utara (U)
Utara (U)

Barat laut (BL) Timur laut (TL)

Barat (B) Timur (T) Barat (B) Timur (T)

Barat daya (BD) Tenggara (Tg)

Selatan (S) Selatan (S)

1.2 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Matahari Buku Teks: m.s. 3
Pilih suatu kawasan lapang

Berdiri tegak dengan menghadap ke arah matahari terbit: BD B
• hadapan anda adalah timur S BL
• belakang anda adalah barat
Depakan kedua-dua belah tangan: Tg
• tangan kiri menunjukkan arah utara
• tangan kanan menunjukkan arah selatan U

TL
T

Rajah 1.1: Cara menentukan arah
menggunakan matahari

1

1.3 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Kompas Buku Teks: m.s. 4 - 5

Jarum kompas: Perumah:
Badan utama kompas
Diperbuat daripada magnet.

Sentiasa menunjukkan

Bab 01 ke arah utara disebabkan

tarikan magnet dari kutub 00

utara bumi. NN340 20

320 40

240 260 280 300W NE ESE60 80 Ciri-ciri lain:
SW WN • Ringan dan mudah dibawa
• Jauhi daripada objek besi

Pemuka: 100 untuk megelakkan bacaan
Merupakan permukaan 120
kompas yang ditanda 160 180 200 daripada terpesong
dengan lapan arah mata • Letakkan kompas di
angin dan nilai bearing 140 220SS
0° - 360° permukaan yang rata

semasa mengambil
Demo
bacaan.

Rajah 1.2: Ciri-ciri kompas

Panduan mengorientasikan kompas magnetik Langkah 2 - Letakkan kompas magnetik
pada permukaan rata. Jauhi objek besi
Langkah 1 - Pilih satu lokasi sebagai titik rujukan. supaya jarum kompas tidak terpesong.
Murid menghadap ke tempat yang ingin ditentukan Orientasikan kompas.
arahnya dari titik rujukan tersebut.
Naskah
U S
BT

Langkah 3 – Lihat bacaan kompas dan tentukan arah objek.U
BT
Rajah 1.3: Cara mengorientasi kompas
2 S

1.4 Bearing Sudutan Buku Teks: m.s. 6 - 8
Bearing - Arah sesuatu objek atau tempat dari titik rujukan lain.

Nilai bearing : diukur dalam unit darjah (°) dari Alat yang digunakan untuk mengukur bearing Bab 01
arah utara (0°) mengikut arah pusingan jam. ialah jangka sudut (protraktor).
Nilainya antara 0° – 360°.
U
Utara
(360° / 0°)

0 10 20 30
150
180 170 160 40

140 60
50 120

130

110 70

Barat Timur 80
(270°) (90°) 100

Demo 90

80 70 100 110

60

50 120

40 130

170 180 160 140
10 0 150
Selatan
(180°) 20
30
Rajah 1.4 : Nilai bearing sudutan
Rajah 1.5 : Jangka sudut (protraktor)

Naskah Langkah-langkah mengukur bearing sudutan

Bearing sudutan kurang daripada 180° Bearing sudutan lebih daripada 180°

U U 45° 1 Lukis garisan lurus 2 Lukis arah mata
B menyambungkan angin pada titik Q
0 10 20 30 B titik P dan Q. (titik rujukan).
A 150
180 170 160 40 U

140 60
50 120
160 170 180
130 10 0

110 70 150

80 P 140 20
100 30

90 120 40
60 130
50

A 80 70 100 110 100 110 70

60 80

50 120

40 130 90

160 140 70 80 100 Q
150 180°
170 180 110
10 0 20
30 60
120
130

S 50 140

2 Letakkan pusat 40 30 160 170 180
jangka sudut pada 150
titik A. Bacaan dari 0 10 20
1 Kenal pasti dua titik titik A ke titik B
A dan B yang ingin pada jangka sudut 4 Bearing sudutan S
diukur. Sambungkan iaitu, 45°. P dari Q ialah 3 Ukur sudut dari
dengan satu garisan 300° (180° +
lurus. Lukis arah 120°). arah selatan ke
mata angin di titik A.
titik P. Ukurannya
ialah 120°.

3

PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)

1.1 Arah Mata Angin Buku Teks: m.s. 2

SP 1.1.1 Mengenal pasti lapan arah mata angin.

A Lengkapkan rajah di bawah dengan lapan arah mata angin. TP1
Bab 01
1 Utara
Naskah Demo
8 Barat Laut 2 Timur Laut

7 Barat 3 Timur

6 Barat Daya 4 Tenggara

5 Selatan

1.2 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Matahari Buku Teks: m.s. 3

SP 1.1.2 Menggunakan matahari sebagai panduan untuk menentukan arah mata angin.

B Tentukan arah mata angin dalam rajah di bawah berpandukan kedudukan matahari. TP2

Timur Laut 1 Timur
6 Utara
5 Barat laut 2 Tenggara
3 Selatan
4 Barat
Barat daya
TP 1 Menunjukkan arah mata angin.
TP 2 Mengenal pasti arah berpandukan matahari.  8
 6
4

1.3 Cara Menentukan Arah Mata Angin Menggunakan Kompas Buku Teks: m.s. 4 - 5

SP 1.1.3 Menggunakan kompas untuk menentukan arah mata angin.

C Labelkan langkah mengorientasi kompas magnetik dengan mengikut susunan nombor yang betul bermula dari
nombor 1, 2, 3 sehingga 4. TP3

Pernyataan Susunan langkah
Naskah Demo
1 Lihat bacaan kompas dan tentukan arah objek. Bab 014

2 Pilih satu lokasi sebagai titik rujukan. 1

3 Letakkan kompas magnetik pada permukaan rata. Jauhi objek besi supaya jarum 3
kompas tidak terpesong. Orientasikan kompas.

4 Murid menghadap ke tempat yang ingin ditentukan arahnya dari titik rujukan tersebut. 2

D Berdasarkan rajah di bawah, tentukan kedudukan arah mata angin bagi tempat-tempat yang dinyatakan dengan
menggunakan kompas. TP3

Dewan Bilik darjah Bilik guru
Koperasi sekolah Makmal komputer

Padang Pejabat sekolah Makmal sains

Arah Mata Angin Tempat Arah Mata Angin
Tempat Timur laut 5 Koperasi sekolah Barat laut
1 Bilik darjah Timur 6 Pejabat sekolah Barat daya
2 Bilik guru Tenggara 7 Makmal sains Selatan
3 Makmal komputer Utara 8 Padang Barat
4 Dewan

TP 3 Mengorientasi kompas untuk menentukan arah dan mengenal pasti arah berpandukan matahari.  12

5

1.4 Bearing Sudutan Buku Teks: m.s. 6 - 8

SP 1.1.4 Mengukur bearing sudutan pada peta dengan menggunakan jangka sudut.

E X adalah titik rujukan. Dengan menggunakan jangka sudut, tentukan bearing sudutan bagi titik P, Q, R dan S dari titik X.

TP4

U
P
Bab 014 Bearing sudutan: 300°

Naskah Demo S 1 Bearing sudutan: 45°

X

2 Bearing sudutan: 130°
R

3 Bearing sudutan: 245° Q

TP 4 Mengukur bearing sudutan dengan menggunakan jangka sudut.  4

F Berdasarkan pelan di bawah, tapak perhimpunan dijadikan titik rujukan. Tentukan arah dan bearing sudutan

bagi lokasi yang dinyatakan di atas pelan dari tapak perhimpunan dengan menggunakan arah mata angin dan
jangka sudut. TP5

U

Padang Sekolah Pavilion

Blok A (makmal) PondokRumahDewanAsrama
Pengawal 3WardenMakanPuteri 1
Surau
GelanggangAsramaAsrama
Blok B Bola TamparPuteraPuteri 2
Gelanggang
Bengkel Kantin Tapak Dewan Seri
Sekolah TenisPerhimpunan Utama
Blok Bilik
Guru Blok Gelanggang
PejabatBola Jaring

Blok C

Blok D Blok E Wisma Pra Pondok
Pondok Pengawal 1 Universiti Pengawal 2

6

Lokasi/ ObjekNaskah DemoArah Bearing Sudutan
1 Padang sekolah Bab 01Utara0° / 360°
2 Blok E Selatan 180°
3 Dewan Seri Utama Timur 90°
4 Blok Bilik Guru Barat 270°
5 Pavilion Timur laut 50°
6 Blok A (Makmal) Barat laut 315°
7 Blok D Barat daya 235°
8 Wisma Pra Universiti Tenggara 125°

TP 5 Menentukan arah dan bearing sudutan sesuatu tempat di atas peta dengan menggunakan kompas dan   14
jangka sudut.

G Kenal pasti sekurang-kurangnya lapan jenis binaan seperti kedai runcit, perhentian bas, rumah ibadat, taman
permainan dan lain-lain yang terletak berhampiran sekolah murid. Jadikan sekolah murid sebagai titik rujukan.
Tentukan arah dan bearing sudutan bagi setiap binaan tersebut. KBAT Mengaplikasi TP6 PAK 21: Tinjauan

Jawapan murid

TP 6 Menentukan arah dan bearing sudutan sesuatu tempat di persekitaran dengan menggunakan kompas dan   15
jangka sudut.

7

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: Soalan STRUKTUR

Soalan 1 berdasarkan Rajah 1. Bank Sekolah U
Kg. Mulia

Bab 01 Pasaraya

Naskah DemoPejabat Pos Taman Hotel
Permainan

Kg. Sutera Klinik
Masjid
Dewan Taman Purnama
Taman Kencana
Balai Polis

Rajah 1: Peta lakar Pekan Sutera dan kawasan sekitarnya.

1 (a) Nyatakan arah bagi lokasi berikut dari taman permainan. Buku Teks: m.s. 2 OMG m.s. 4 DSKP A, TP1 ARAS : R

(i) Bank: Utara (iv) Taman Kencana: Selatan

(ii) Hotel: Timur (v) Balai polis: Tenggara

(iii) Kg. Sutera: Barat daya (vi) Kg. Mulia: Barat laut

[6 markah]

(b) Nyatakan bearing sudutan dan arah mata angin bagi lokasi berikut dari dewan. Buku Teks: m.s. 6 - 8
OMG m.s. 6 DSKP E, TP4 ARAS : S

Lokasi Bearing sudutan Arah mata angin

(i) Hotel 50° Timur laut

(ii) Pejabat Pos 310° Barat laut

(iii) Taman Purnama 90° Timur
[6 markah]

(c) Berdasarkan nilai bearing sudutan yang diberi, nyatakan lokasi yang dimaksudkan dari hotel.
Buku Teks: m.s. 6 - 8 OMG m.s. 6 DSKP F, TP5 ARAS : S

Bearing sudutan Lokasi

(i) 60° pasaraya

(ii) 230° dewan

(iii) 270° taman permainan

[3 markah]

8

Soalan 2 berdasarkan Foto 1.

Naskah Demo
Bab 01
Foto 1

2 (a) Apakah peralatan yang ditunjukkan dalam Foto 1? Buku Teks: m.s. 4 OMG m.s. 2 ARAS : R
Kompas magnetik
[1 markah]

(b) Namakan tiga ciri yang terdapat pada peralatan tersebut. Buku Teks: m.s. 4 OMG m.s. 2 ARAS : R

(i) Perumah

(ii) Pemuka

(iii) Jarum kompas

[3 markah]

(c) Jelaskan faktor yang mempengaruhi jarum kompas sentiasa menunjukkan ke arah utara. Buku Teks: m.s. 4

OMG m.s. 2 ARAS : S

Disebabkan tarikan magnet dari kutub utara bumi

[2 markah]

(d) Sejauh manakah kemajuan teknologi dapat memberi kelebihan dalam kaedah penentuan arah?

KBAT Menilai ARAS : T

Penggunaan teknologi dapat membantu manusia menentukan arah dengan lebih tepat dan cepat (F).

Misalnya, dalam penggunaan sesuatu aplikasi (app) seperti Google map atau Waze (C) pengguna hanya
perlu memasukkan kata kunci tertentu bagi mengetahui maklumat lokasi yang ingin ditujui (H).

[4 markah]

(e) Pada pendapat anda, berikan satu pekerjaan yang perlu banyak merujuk kepada penentuan arah? Berikan
alasan anda. KBAT Menilai ARAS : T

Tentera / juruterbang / juruselam / pelayar / pekerja perhutanan / atau lain-lain jawapan yang relevan
(F) bagi mengelakkan daripada tersesat kerana pekerjaan tersebut dijalankan di lokasi yang terpencil/
jauh dari kemudahan/pedalaman/ atau lain-lain alasan yang relevan (H) . Contohnya, di hutan, di tengah
lautan, di dasar lautan, di udara atau lain–lain yang relevan (C)

[5 markah]

9

02BAB KEDUDUKAN

2.1 Kedudukan Relatif Buku Teks: m.s. 14 - 15

Kedudukan - Tempat letaknya sesuatu objek dalam sesuatu kawasan.

Kedudukan relatif : Kedudukan yang ditentukan dengan merujuk titik rujukan.
Titik rujukan : sesuatu objek yang dijadikan asas bagi menyatakan kedudukan objek atau tempat yang lain.

Menggunakan perkataan seperti kanan, kiri, hadapan dan belakang bagi menentukan kedudukan
Bab 02
Papan tulisKedudukan relatif murid di dalam kelas

MejaNaskah Demo Ameena Umar Alvin Qaira
guru
Papan kenyataanJeevan ShifaMaryam beradaMaryam Faez
Adila Lee di belakang Aleeya Aleeya Yuzi

Lee berada di Yuzi berada
kanan Aleeya di kiri Aleeya

Aleeya adalah titik rujukan

Jacky Theva Hardy berada Hardy Ruby
di hadapan Aleeya

Rajah 2.1: Kedudukan murid di dalam kelas Tingkatan 1 Arif

Kedudukan relatif di lapangan

Pagar A

Bengkel

Blok pentadbiran berada

Kantin Blok pentadbiran di belakang kolam air Surau

Blok Perdana berada

di kanan kolam air Dewan berada
di kiri kolam air
Kolam air

Blok Kolam air adalah Pagar B berada di Dewan
Perdana A titik rujukan hadapan kolam air Teratak Istirahat

Makmal

Pagar B

Rajah 2.2: Pelan SMK Taman Permata

10

2.2 Latitud dan Longitud Buku Teks: m.s. 16 - 20

Latitud dan Longitud

Latitud Longitud

• Merupakan garisan yang dilukis secara • Merupakan garisan yang dilukis dari Kutub
melintang dari barat ke timur Utara ke Kutub Selatan

• Nilai : 0°-90° U/S • Nilai : 0°-180°T/B
• Garisan Khatulistiwa (0°) : merupakan • Garisan Meridian Pangkal (GMP) : longitud

latitud terpanjang yang membahagikan utama yang dilukis melalui bandar
bumi kepada Hemisfera Utara dan Hemisfera
Selatan Greenwich di London dan diberi nilai 0°
• Garisan Tarikh Antarabangsa (GTA) :

memisahkan tarikh dan waktu di bumi.

Longitud 180°T dan 180°B adalah bertindih
Naskah DemoKutub Utara 90°U
Bab 02
66 1 °U Garisan Artik 180°T/B Garisan Tarikh
2 Antarabangsa
Hemisfera 150°B 150°T (180°T/B)
23 1 °U Garisan Sartan Utara 120°B 120°T
2
Hemisfera
0° Khatulistiwa Selatan 90°B 90°T

23 1 °S Garisan Jadi 60°B 60°T
2 Garisan Antartik

66 1 °S Garisan Meridian
2 Pangkal (GMP)
30°B 30°T
Kutub Selatan 90°S 0°

Cara menentukan kedudukan berdasarkan latitud dan longitud

Pada glob Pada atlas

• Kenal pasti bacaan bagi latitud. • Bahagikan ruang antara latitud 0°U hingga
• Kenal pasti bacaan bagi longitud. 5°U kepada lima bahagian. Titik P seharusnya
• Kenal pasti bacaan bagi persilangan antara
berada pada latitud 4°U.
latitud dan longitud. • Bahagikan ruang antara longitud 100°T

– R terletak di latitud 60°U dan di longitud 35°T hingga 105°T kepada lima bahagian. Titik P
– Kedudukan R ialah 60°U 35°T
berada pada longitud 102°T.
KU • Kedudukan titik P adalah pada titik
52°B
80°B persilangan latitud 4°U dan longitud 102°T

dengan bacaannya 4°U 102°T.

60°U 100T° 105T° 110T° 115T° 120T°
R 10U° U 10U°
– S terletak di
0° latitud 40°S dan di 5U° Laut
35°T longitud 80°B P Laut China Selatan Sulu
– Kedudukan S
0° ialah 40°S 80°B 5U°

40°S 0° 0°
S

75°S
KS

11

PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)

2.1 Kedudukan Relatif Buku Teks: m.s. 14 - 15

SP 1.2.1 Membincangkan kedudukan relatif sesuatu tempat berdasarkan peta.

A Tandakan (3) bagi maklumat yang merujuk kepada maksud kedudukan relatif. TP1

Letakan sesuatu objek di sesuatu kawasan 3 Menggunakan perkataan kiri, kanan, 3
hadapan dan belakang 3

Garisan melintang di atas peta Tidak tetap dan berubah-ubah
Bab 02
Menggunakan titik rujukan 3 Nilai bacaan : 0° - 90°
PapanNaskah Dputihemo
Meja
guru
Papan kenyataan
B Berdasarkan Rajah 1, nyatakan kedudukan relatif murid-murid di dalam kelas Tingkatan 1 Alpha. TP2

Muni Siti Hans Fikry
Yatt Anis Wan Shah

Cheng Dani Lina Naurah
Akram Yash Eisya Fiza

Rajah 1

1 Andaikan Wan dijadikan titik rujukan, tentukan kedudukan relatif murid-murid yang berikut.
(a) Hans berada di    hadapan    Wan.
(b) Lina berada di    belakang    Wan.
(c) Shah berada di    kanan    Wan.
(d) Anis berada di    kiri    Wan.

2 Sekiranya Dani dijadikan titik rujukan, tentukan kedudukan relatif murid-murid yang berikut.
(a) Di hadapan Dani ialah    Yash   
(b) Di belakang Dani ialah    Anis   
(c) Di kanan Dani ialah    Cheng   
(d) Di kiri Dani ialah    Lina   

TP 1 Memberitahu maksud kedudukan relatif.  4
TP 2 Menjelaskan kedudukan sesuatu tempat berdasarkan kedudukan relatif.  8

12

2.2 Latitud dan Longitud Buku Teks: m.s. 16 - 20

SP 1.2.2 Mengaplikasikan latitud dan longitud untuk mengenal pasti kedudukan sesuatu tempat.

C Kenal pasti kedudukan relatif sesuatu tempat berdasarkan latitud dan longitud bagi titik R dan S dalam Rajah 2.

TP3

KU

60°U

R

52°B 0°
80°B 35°T
Naskah Demo
Bab 020°

S 40°S

KS 75°S KU - Kutub Utara
Rajah 2 KS - Kutub Selatan
Latitud
Titik 60°U Longitud Kedudukan
R 40°S 35°T 60°U 35°T
S 80°B 40°S 80°B

D Tandakan kedudukan titik P, Q, R dan S pada glob dalam Rajah 3 berdasarkan bacaan latitud dan longitud yang diberi.

KBAT Mengaplikasi TP4 KU

Titik Latitud Longitud 65°U P
P 65°U 40°T
Q 0° 52°B 80°B 52°B 5°T
R 40°S 80°B Q 40°T
S 40°S 5°T
0°

R 40°S S

72°S

KS KU - Kutub Utara
Rajah 3 KS - Kutub Selatan

TP 3 Mengenal pasti kedudukan relatif sesuatu tempat berdasarkan latitud dan longitud.  6
TP 4 Mengesan kedudukan sesuatu tempat secara relatif dan berdasarkan latitud dan longitud.  4

13

E Tandakan kedudukan titik D, E, F dan G pada atlas dalam Rajah 4 berdasarkan bacaan latitud dan longitud yang
diberi. TP5

100T° 105T° 110T° 115T° 120T°
10U° U 10U°

Titik Latitud Longitud 5U° D Laut China Selatan Laut
1D 5°U 102°T Sulu
2E 2°U 103°T G 5U°

3 F 2°U 112°T E F
Rajah 4
4 G 6°U 117°T 0° 0°

Bab 02

Naskah Demo
F Tentukan kedudukan pada glob atau atlas yang dibekalkan oleh guru. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan.

PAK 21: Fun-N-Pick TP6 SP 1.2.1 SP 1.2.2

Kemahiran Kemahiran Geografi

Objektif Pembelajaran Murid akan dapat :
1 Menggabungkan pengetahuan dan kemahiran dalam menentukan

kedudukan lokasi yang baharu secara relatif dan berdasarkan latitud dan
longitud dengan menggunakan pelbagai media.

Alat bantu mengajar Glob atau atlas

Prosedur (Guru) 1 Guru mengedarkan satu rajah (atlas atau glob) kepada setiap kumpulan.
Prosedur (Murid) 2 Guru memberi arahan tugasan.
Kriteria Kejayaan
Aktiviti: 1 Murid membentuk kumpulan (4 – 5 orang)
2 Murid 1 memilih lokasi dan menyatakan bacaan kedudukan latitud dan

longitud bagi lokasi yang telah dipilih.
3 Murid 2 memilih rakan lain secara rawak bagi menandakan kedudukan

lokasi pada glob atau atlas.
4 Murid 3 memberi respon (ulasan jawapan/pujian/penambahbaikan

jawapan) kepada jawapan rakan di dalam kelas.
5 Murid 4 dan 5 akan mengulangi peranan Murid 1 secara bergilir-gilir

sehingga soalan selesai disoal kepada rakan di dalam kelas.

Sekurang-kurangnya ¾ dari keseluruhan murid dapat menjawab soalan
yang dikemukakan.

Menyediakan ruangan jawapan dalam bentuk jadual. Contoh :

Titik lokasi Latitud Longitud Kedudukan
P
Cadangan Penyelesaian Q
R

TP 5 Menentukan lokasi sesuatu tempat pada peta berdasarkan latitud dan longitud yang diberi dengan   4
menggunakan atlas   15

TP 6 Menggabungkan pengetahuan dan kemahiran dalam menentukan kedudukan lokasi yang baharu secara
relatif dan berdasarkan latitud dan longitud dengan menggunakan pelbagai media.

14

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: Soalan STRUKTUR
Soalan 1 berdasarkan Rajah 1.

Inap Desa Amri Taman Perdana

Pusat sukan Lapangan
terbang

Taman Burung
Naskah Demo
Balai Polis Bab 02Hotel IndahMasjidMuzium

Kedai

Taman Cahaya Pejabat Pos Dewan Galeri Nur Inap Desa
Lily

Rajah 1

1 (a) Apakah maksud kedudukan relatif? Buku Teks: m.s. 14 OMG m.s. 12 DSKP A, TP1 ARAS : R
Kedudukan relatif ialah tempat letaknya sesuatu objek dalam sesuatu kawasan dengan merujuk titik

rujukan

[2 markah]



(b) Tentukan kedudukan relatif lokasi berikut sekiranya masjid adalah titik rujukan. Buku Teks: m.s. 15

OMG m.s. 12 DSKP B, TP2 ARAS : S

(i) Dewan    terletak di hadapan masjid.

(ii) Taman Perdana   terletak di belakang masjid.

(iii) Hotel Indah   terletak di kanan masjid.

(iv) Muzium   terletak di kiri masjid. [4 markah]



(c) Jika Hotel Indah dijadikan sebagai titik rujukan, apakah kedudukan relatif bagi lokasi di bawah?

OMG m.s. 12 DSKP B, TP2 ARAS : S

(i) Di hadapan Hotel Indah ialah pejabat pos

(ii) Di belakang Hotel Indah ialah pusat sukan

(iii) Di kanan Hotel Indah ialah balai polis

(iv) Di kiri Hotel Indah ialah masjid

[4 markah]


15

(d) Terangkan bagaimana anda dapat memberi panduan kepada seorang pelancong yang ingin mengetahui
kedudukan muzium dari Hotel Indah? OMG m.s. 14 DSKP F, TP6 KBAT Mengaplikasi ARAS : T

Dari Hotel Indah, pelancong perlu bergerak lurus melalui jalan utama. Di hadapan muzium terdapat Galeri
Nur, di belakang muzium terdapat lapangan terbang, di kanan muzium terdapat masjid dan di kiri muzium
terdapat taman burung / lain-lain jawapan relevan daripada murid dengan kata kunci kiri, kanan, hadapan
dan belakang

[5 markah]

Soalan 2 berdasarkan Peta 1.

90°T 95°T 100°T 105°T 110°T 115°T 120°T 125°T 130°T
20°U 20°U
Bab 02
Yangon
Naskah Demo
15°U Bangkok Manila 15°U
10°U Phnom Penh 10°U
5°U 5°U
0° Ho Chi Minh 0°
Bandar Seri
Begawan Kota Kinabalu

Kuala Lumpur

Singapura

Jakarta 5°S
5°S

10°S 95°T 100°T 105°T 110°T 115°T 120°T 10°S
90°T Peta 1: Asia Tenggara 125°T 130°T

2 (a) Dengan merujuk Peta 1, namakan dua buah bandar yang terletak di utara latitud 0°. Buku Teks: m.s. 20

OMG m.s. 14 DSKP E, TP5 ARAS : R

(i) Kuala Lumpur
(ii) Singapura / Kuching / Bandar Seri Begawan / Kota Kinabalu / Ho Chi Minh/Manila/ Bangkok

[2 markah]

(b) Dengan merujuk Peta 1, namakan dua buah bandar yang terletak di timur longitud 110°T. Buku Teks: m.s. 20

OMG m.s. 14 DSKP E, TP5 ARAS : R

(i) Bandar Seri Begawan
(ii) Kota Kinabalu / Manila

[2 markah]

16

(c) Nyatakan kedudukan bandar-bandar yang berikut. Buku Teks: m.s. 20 OMG m.s. 14 DSKP E, TP5 ARAS : S

Bandar Latitud Longitud Kedudukan

(i) Kuala Lumpur 3°U 101°T 3°U 101°T

(ii) Manila 14°U 121°T 14°U 121°T
[6 markah]

(d) Namakan bandar yang terletak pada bacaan kedudukan yang berikut. Buku Teks: m.s. 20 OMG m.s. 14 DSKP E, TP5

ARAS : S

(i) 13°U 100°T : Bangkok
(ii) 6°S 107°T : Jakarta

[2 markah]
Naskah Demo
Bab 02
(e) Penggunaan sistem kedudukan global atau Global Positioning System (GPS) penting dalam menentukan
kedudukan dalam dunia moden hari ini. Dengan memberikan SATU bidang sebagai contoh, bincangkan

tentang penggunaan GPS dalam bidang tersebut.. OMG m.s. 14 DSKP F, TP6 KBAT Menganalisis ARAS : T
Dalam sektor perikanan (F), GPS digunakan bagi menentukan lokasi kedudukan kumpulan ikan, menentukan

suhu lautan, kedangkalan laut, lokasi tukun atau kapal karam, penentuan laluan kapal (route) dan sebagainya
(H) melalui bantuan teknologi sonar (C) …. atau …… Di sektor bidang logistik (F) GPS dapat membantu
menentukan kedudukan yang tepat dengan anggaran masa yang tepat (H) terutamanya dalam aktiviti
perkhidmatan seperti pelancongan dan pengangkutan (C)….atau….Dalam bidang ukur tanah/perhutanan/
pertanian (F), GPS penting bagi tujuan pemetaan lot dan batu sempadan pemetaan (C). Ini memudahkan ahli
di bidang ini melakukan tugasan dengan lebih tepat dan efisien (H). ……atau….Dalam bidang sukan (F) GPS
berfungsi sebagai alat panduan penting semasa acara sukan dijalankan (H) Misalnya aktiviti lumba basikal/
motosikal/kereta jarak jauh (C)…atau….sebagai kegunaan umum dalam kalangan orang awam (F), GPS dapat
membantu pergerakan seseorang ke sesuatu lokasi dengan mudah (H). Pelbagai gajet atau aplikasi mudah
alih seperti waze, google, maps dan sebagainya (C)….. atau (Terima jawapan relevan dari murid)

[3 markah]


17

03BAB PETA LAKAR

3.1 Ciri-ciri Peta Lakar Buku Teks: m.s. 26

Peta lakar - Gambaran permukaan bumi yang dilukis dari pandangan atas

Ciri-ciri peta lakar Arah mata angin Petunjuk
Peta Lakar Pekan Tarang dan Kawasan Sekitarnya

Tajuk Pekan Sek. Ladang U PETUNJUK
Simbol Tarang P.P. Chor I Ladang Getah
Pemidang Chor II Petempatan
Hosp. Jalan raya
Bab 03 Masjid
B.P. Jambatan
Naskah Demo
Hutan B.P. Balai Polis
Rekreasi Sek. Sekolah
Sungai Tarang
Pesisir Sungai
Hutan
P.P. Pejabat Pos
Hosp. Hospital

3.2 Simbol-simbol dalam Peta Lakar Buku Teks: m.s. 27
Simbol - Merupakan lambang yang mewakili ciri fizikal dan ciri budaya dalam sesuatu peta lakar
Jenis-jenis simbol

Singkatan perkataan Simbol kawasan Simbol garisan Simbol titik

B.P. Balai polis Sawah padi Sungai Masjid
Kli. Klinik Kelapa sawit Benteng Petempatan
Hosp. Hospital Paya nipah Tali air 65.31 Tanda aras
P.P. Pejabat Pos Paya bakau Jalan raya Stesen trigonometri
Disp. Dispensari Kontur Jalan kereta api Tokong
Kg. Kampung Hutan Pantai Kuil
Sg. Sungai Getah Jambatan Gereja
K. Kuala Kelapa
R.R. Rumah rehat Rumput

18

3.3 Pandang Darat Fizikal dan Pandang Darat Budaya Buku Teks: m.s. 28
Simbol pada peta lakar terbahagi kepada pandang darat fizikal dan pandang darat budaya.

Pandang Darat Fizikal Pandang Darat Budaya

• Wujud secara semula jadi • Wujud hasil aktiviti manusia
• Merangkumi : bentuk muka bumi semula jadi, • Merangkumi : kawasan tanaman, kemudahan

tumbuhan semula jadi dan saliran. sosial, pengangkutan dan perhubungan.
• Contoh: • Contoh:

– Paya nipah – Petempatan
– Paya bakau – Kilang
– Kontur – Sekolah
– Hutan – Jambatan
– Sungai – Kelapa sawit
– Gunung – Sawah padi
– Tasik – Getah
– Rumput – Jalan raya
Naskah Demo
Bab 03
3.4 Langkah-Langkah Melukis Peta Lakar Buku Teks: m.s. 29

Tulis tajuk peta lakar

Lukis pemidang peta lakar

Pilih simbol dan singkatan perkataan yang sesuai

Lukis arah mata angin

Lukis petunjuk

19

Contoh Taman perumahan Pejabat Pos Kuarters tentera
Klinik
Padi

Stesen Minyak Taman perumahan Masjid Medan selera

Lot kedai Lot kedai

Bab 03 Tapak pasar malam Taman perumahan Sungai Kedah Padi
Padi
Naskah Demo SK Kepala Pejabat
Batas Daerah

Padi

Padi

Peta 3.1: Pandang Darat Pekan Nerus

P.P. U PETUNJUK
Kli. KUARTERS Sungai
MEDAN TENTERA Padi
Stesen SELERA Petempatan
Minyak P.D. Jambatan
Jalan raya
TAPAK Masjid
PASAR
MALAM P.P. Pejabat Pos
P.D. Pejabat Daerah
Sek. Kli. Klinik
Sek. Sekolah

Peta 3.2: Peta Lakar Pekan Nerus
20

PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)

3.1 Ciri-Ciri Peta Lakar Buku Teks: m.s. 26

SP 1.3.1 Menggunakan peta lakar yang tepat dengan ciri-ciri peta.

A Isi tempat kosong di bawah dengan ciri-ciri peta lakar. TP1

Peta lakar Pekan Damai dan kawasan sekitarnya 2 Arah mata angin
3 Petunjuk
Kg. U PETUNJUK
Api-api Hutan 4 Simbol
Kg. P.P. Sungai
Teratai Sg. Jerneh Sek. Getah
Padi
1 Tajuk Kg. Petempatan
5 Pemidang/ Bingkai Rantai
P.P. Pejabat Pos
Hosp. B.P Balai Polis
Pekan Hosp. Hospital
Damai
Naskah Demo
Bab 03B.P.

Sek. Sekolah

Jambatan

Jalan raya

3.2 Simbol-simbol dalam Peta Lakar Buku Teks: m.s. 27

SP 1.3.2 Menggunakan simbol yang tepat dalam peta lakar.

B Berikan maksud contoh simbol yang diberikan dan lukiskan simbol bagi maksud yang diberikan. TP2

Simbol Maksud Simbol Maksud

1 Hutan 5 Jambatan

2 Kontur 6 Sek. Sekolah

3 Getah 7 Hosp. Hospital

4 Sungai 8 B.P. Balai Polis

TP 1 Menyatakan ciri-ciri peta lakar.  5
TP 2 Memberi contoh simbol yang terdapat dalam peta lakar.  8

21

3.3 Pandang Darat Fizikal dan Pandang Darat Budaya Buku Teks: m.s. 28

SP 1.3.3 Membezakan pandang darat fizikal dan pandang darat budaya berdasarkan simbol dalam peta lakar.

C Kenal pasti jenis simbol di bawah sama ada pandang darat fizikal atau pandang darat budaya. TP3

Simbol Jenis pandang darat Simbol Jenis pandang darat

1 Fizikal 4 Sek. Budaya

2 Budaya 5 Fizikal

3 P.P. Budaya 6 Budaya

Bab 03

Naskah Demo
TP 3 Mengenal pasti simbol pandang darat fizikal dan pandang darat budaya.  6

3.4 Langkah-Langkah Melukis Peta Lakar Buku Teks: m.s. 29

SP 1.3.4 Menghasilkan peta lakar yang lengkap berdasarkan pandang darat setempat.

D Hasilkan sebuah peta lakar yang lengkap dengan ciri-ciri dan simbol berdasarkan pandang darat di bawah.

TP4 TP5

Ladang
getah

Klinik Desa SK. Tembaga
Tembaga

Ladang tebu Glory Ladang getah Pejabat Ladang Glory
Ladang tebu Glory

Kg. Tembaga Balai
polis

Kuari
Beryl

Kg. Tembaga
Dalam
Pandang Darat Kampung Tembaga dan kawasan sekitarnya

22

Peta lakar Kampung Tembaga dan kawasan sekitarnya

Kli. U PETUNJUK
B.P. Sek. Getah
Petempatan
Kg. Tembaga Jalan raya
Masjid
Kg. Tembaga Jambatan
Dalam
B.P. Balai Polis

Sek. Sekolah
Sungai
Hutan

Kli. Klinik
Kuari
Tebu
Kontur

Naskah Demo
Bab 03
E Murid perlu menghasilkan sebuah peta lakar. Aktiviti ini dijalankan secara berkumpulan. TP4 TP5 TP6

PAK-21: Match-mine

Objektif Murid akan dapat :
Pembelajaran 1 Melakar peta kawasan persekitaran sekolah yang lengkap dengan ciri-ciri peta,

simbol pandang darat fizikal serta pandang darat budaya.
2 Melakar peta kawasan persekitaran sekolah yang lengkap dengan ciri-ciri peta, simbol

pandang darat fizikal serta pandang darat budaya dan mempersembahkannya.

Bahan Kertas sebak / kertas A3

Prosedur (Guru) 1 Guru mengarahkan murid menghasilkan sebuah peta lakar bagi kawasan di sekitar
sekolah atau tempat tinggal beserta ciri-ciri yang lengkap bagi sesebuah peta lakar.

1 Murid membentuk kumpulan (4 – 6 orang)
2 Secara berpasangan, murid akan membina peta lakar yang lengkap.
Prosedur (Murid) 3 Setelah siap, setiap pasangan akan membuat perbandingan hasil peta yang telah dilukis.
4 Peta yang terbaik akan ditambah baik (sekiranya perlu).
5 Seorang wakil kumpulan perlu mempamerkan peta tersebut di hadapan rakan-

rakan di dalam kelas untuk dipersembahkan.

Kriteria Kejayaan 1 Semua murid perlu mengambil bahagian dalam aktiviti di dalam kumpulan.
Aktiviti: 2 Sekurang-kurangnya 5 murid dapat mewakili kumpulan masing-masing untuk

membuat persembahan di hadapan kelas.

Cadangan 1 Mula-mula murid perlu menyediakan pemidang sebagai sempadan kawasan yang
Penyelesaian ingin dilakar.

2 Lukis jalan raya utama dan sungai terlebih dahulu sebelum memasukkan simbol-simbol lain.
3 Lukis dengan menggunakan pensil untuk memudahkan murid membuat pembetulan

sekiranya perlu.

TP 4 Melakar peta dengan ciri-ciri peta dan simbol yang lengkap.   15
TP 5 Melakar peta kawasan persekitaran sekolah yang lengkap dengan ciri-ciri peta, simbol pandang darat   15
  15
fizikal serta pandang darat budaya.
TP 6 Melakar peta kawasan persekitaran sekolah yang lengkap dengan ciri-ciri peta, simbol pandang darat

fizikal serta pandang darat budaya dan mempersembahkannya.

23

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: Soalan STRUKTUR

Soalan 1 berdasarkan Peta 1. U PETUNJUK

Sek. Kontur Kelapa
Kg. Hilir Jalan raya
Laut Sg. Sawa Sungai Jambatan
Pasir Petempatan
Sek. Sekolah
P.P Hutan B.P. Balai Polis
Pekan P.P. Pejabat Pos
Kli. Dermaga Paya Bakau

B.P. Masjid
Stesen
trigonometri

Getah

Bab 03

Naskah Demo
Peta 1 Buku Teks: m.s. 28 OMG m.s. 22 DSKP C, TP4

1 (a) Berikan dua pandang darat fizikal yang terdapat dalam Peta 1.

ARAS : R

Kontur / sungai / hutan / paya bakau/ pasir pantai [2 markah]

Buku Teks: m.s. 28 OMG m.s. 22 DSKP C, TP3
(b) Berikan dua pandang darat budaya yang terdapat dalam Peta 1.

ARAS : R

Masjid / stesen trigonometri / Pejabat pos / Getah / kelapa / jalan raya / jambatan / petempatan /

sekolah / balai polis
[2 markah]

(c) Nyatakan langkah-langkah melukis peta lakar. Buku Teks: m.s. 29 OMG m.s. 22 DSKP D, TP4 ARAS : S

Pertama sekali, tulis tajuk peta lakar. (F1) Kemudian, lukiskan pemidang peta lakar (F2) dan lukis arah

mata angin (F3) Seterusnya, pilih dan lukis simbol yang sesuai (F4). Akhir sekali, lukis petunjuk (F5)
[5 markah]

(d) Pada pandangan anda, apakah potensi kawasan paya bakau di bahagian selatan peta. Berikan alasan anda.

OMG m.s. 22 DSKP D, TP5 KBAT Mencipta ARAS : T

Paya bakau penting kepada keseimbangan alam sekitar (F) untuk kawalan ekologi (H) iaitu sebagai habitat
tumbuhan semula jadi dan hidupan liar serta hidupan akuatik selain berfungsi zon penampan bagi hakisan

ombak dan tsunami (C). ….atau… Potensi dari segi ekopelancongan (F) seperti aktiviti melihat kelip-kelip

atau unggas liar (C) yang pastinya dapat memberi suatu pengalaman dan suasana yang berbeza kepada

pengunjung (H)… atau… aktiviti pendidikan luar (F) seperti berkayak, orienteering, aktiviti berjalan

lasak, cabaran litar aras tinggi dan sebagainya (C) di mana aktiviti ini boleh disertai oleh pelbagai lapisan

masyarakat (H) .. atau... jawapan lain yang relevan [6 markah]

24

04BAB LAKARAN PETA MALAYSIA

4.1 Kedudukan Negeri-Negeri di Malaysia Buku Teks: m.s. 36 – 37

MALAYSIA

Terletak di Asia Terdiri Bersempadan dengan Dikelilingi oleh
Tenggara daripada: negara Thailand, Singapura, beberapa laut dan

Brunei, dan Indonesia selat

Semenanjung Malaysia Wilayah Persekutuan: Selat:
(Malaysia Barat): • Wilayah • Selat Melaka
• Perlis • Selat Teberau
• Kedah Persekutuan Kuala
• Perak Laut:
• Selangor Lumpur • Laut China
• Negeri Sembilan • Wilayah
• Melaka Selatan
• Johor Persekutuan • Laut Sulu
• Pahang
• Terengganu Putrajaya
• Kelantan • Wilayah

Persekutuan Labuan
Naskah DemoKepulauan Borneo
Bab 04(Malaysia Timur):
• Sarawak
• Sabah

U

1 10 11 A3 13
2 12

3

4

5 9
A1
A2 6
78

Petunjuk 5 Selangor 9 Pahang 13 Sabah
6 Negeri Sembilan 10 Kelantan A1 Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur
1 Perlis 7 Melaka 11 Terengganu A2 Wilayah Persekutuan Putrajaya
2 Kedah 8 Johor 12 Sarawak A3 Wilayah Persekutuan Labuan
3 Pulau Pinang
4 Perak

25

4.2 Kedudukan Ibu Negeri, Ibu Negara, dan Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan di
Malaysia Buku Teks: m.s. 38 – 39

• Setiap negeri di Malaysia mempunyai ibu negeri.
• Peranan ibu negeri dan ibu negara : sebagai pusat pentadbiran.
• Selain ibu negeri, Malaysia memiliki tiga buah Wilayah Persekutuan.

Ibu Negara Malaysia: Wilayah Persekutuan :
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur • Wilayah yang ditadbir secara langsung oleh kerajaan

persekutuan & Yang DiPertuan Agong.
• Mempunyai fungsinya yang tersendiri.

Nama Negeri & Ibu Negeri

Negeri Ibu Negeri Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.
Fungsi : Ibu negara
Perlis Kangar Malaysia

Bab 04Kedah Alor Setar Wilayah Persekutuan Putrajaya.
Fungsi : Pusat Pentadbiran
Naskah DemoPulau Pinang Georgetown Kerajaan Persekutuan

Perak Ipoh Wilayah Persekutuan Labuan.
Fungsi : Pusat perniagaan dan
Selangor Shah Alam kewangan antarabangsa

Negeri Sembilan Seremban

Melaka Bandaraya Melaka

Johor Johor Bahru

Pahang Kuantan

Kelantan Kota Bharu

Terengganu Kuala Terengganu

Sarawak Kuching

Sabah Kota Kinabalu

Petunjuk 13
1 Ibu negeri
2 10 Ibu negara
3 11 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan

4

9

A1 5
B1
6
7 12

8

Petunjuk 5 Shah Alam 9 Kuantan 13 Kota Kinabalu
6 Seremban 10 Kota Bharu A1 Kuala Lumpur
1 Kangar 7 Melaka 11 Kuala Terengganu B1 Putrajaya
2 Alor Setar 8 Johor Bahru 12 Kuching
3 Georgetown
4 Ipoh

26

4.3 Melakar Peta Malaysia
Langkah 1: Sediakan rangka peta

Naskah Demo
Bab 04
Langkah 2: Lukis peta sebenar berpandukan rangka peta. Pastikan tidak keluar daripada rangka

Langkah 3: Lukis sempadan negara dan sempadan negeri sehingga selesai

Kangar Perlis Kota Bharu
Kelantan
Alor Setar Kuala Terengganu Kota Kinabalu
Kedah
Terengganu Wilayah Persekutuan Sabah
Georgetown Labuan
Pulau Pinang Perak

Selangor Ipoh Pahang Kuantan
Negeri Sembilan
Wilayah Persekutuan Sarawak
Kuala Lumpur

Shah Alam
Wilayah Persekutuan
Seremban Kuching
Putrajaya Bandaraya Melaka Johor
Melaka
Johor Bahru

Langkah 4: Labelkan nama setiap negeri, ibu negara dan wilayah persekutuan

Rajah 1: Langkah-langkah melakar peta

27

PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)

4.1 Kedudukan Negeri-Negeri di Malaysia

4.2 Kedudukan Ibu Negeri, Ibu Negara dan Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan di Malaysia

SP 1.4.1 Menentukan kedudukan negeri-negeri dan Wilayah Persekutuan di Malaysia berdasarkan peta.
SP 1.4.2
Menentukan kedudukan ibu negeri, ibu negara Malaysia dan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan di Malaysia
berdasarkan peta.

A Labelkan nama-nama negeri, ibu negeri dengan betul. TP1 TP2

U

N1
N2

N3 N10 N11
N4

Bab 04 N9 W3
N5
Naskah Demo W1 N13
W2 N7
N6

N8

N12

Peta 1: Peta Malaysia

Label Negeri Ibu Negeri Label Negeri Ibu Negeri
Kangar N8 Johor Johor Bahru
N1 Perlis Alor Setar N9 Pahang Kuantan
Georgetown N10 Kelantan Kota Bharu
N2 Kedah Ipoh N11 Terengganu Kuala Terengganu
Shah Alam N12 Sarawak Kuching
N3 Pulau Pinang Bandaraya Melaka
Seremban Kota Kinabalu
N4 Perak

N5 Selangor

N6 Melaka N13 Sabah
N7 Negeri Sembilan

Label Wilayah Persekutuan
W1 – Ibu negara Malaysia Kuala Lumpur

W2 – Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Putrajaya

W3 – Pusat perniagaan dan kewangan antarabangsa Labuan

TP 1 Menyatakan negeri-negeri dan Wilayah Persekutuan di Malaysia berdasarkan peta.  16
TP 2 Mengenal pasti ibu negeri, ibu negara dan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan berdasarkan peta.  12

28

4.3 Melakar Peta Malaysia Buku Teks: m.s. 28

SP 1.4.3 Melakar peta Malaysia yang lengkap dengan berpandukan peta sebenar.

B Lakarkan peta Malaysia tanpa melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, ibu negeri, ibu negara dan pusat
pentadbiran kerajaan persekutuan. TP3

Kangar P• erlis U
• Alor Setar
• Kota Kinabalu
Sabah

Sarawak
Pulau Kedah Naskah Demo• Kota Bahru
Bab 04
Pinang • Kelantan • Kuala Terengganu
Georgetown
Perak Terengganu
Ipo•h

Wilayah Pahang • Kuantan
Persekutuan
Kuala Lumpur Selangor

Wilayah Negeri
Persekutuan •S embilan

Putrajaya Melaka• Johor

Seremban Bandaraya Johor B• ahru
Melaka

•
Kuching

TP 3 Melakar peta Malaysia tanpa melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, ibu negeri, ibu negara dan   15
pusat pentadbiran kerajaan persekutuan berpandukan peta sebenar.

29

C Labelkan negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, ibu negeri, ibu negara dan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan
pada peta lakaran anda di Praktis B. SP 1.4.1 SP 1.4.2 SP 1.4.3 TP4 TP5 TP6 PAK 21: Projek Berkumpulan

Kemahiran Kreativiti dan inovasi / kolaboratif/komunikasi/menyelesaikan masalah

Objektif Pembelajaran Murid akan dapat :

1 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri dan Wilayah
Persekutuan berpandukan peta sebenar.

2 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan,
ibu negeri, ibu negara dan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan
berpandukan peta sebenar.

3 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan,
ibu negeri, ibu negara dan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan yang
lengkap berpandukan peta sebenar.

Bahan Alat tulis, kertas sebak
Prosedur (Guru)
1 Guru memberi tunjuk cara melakar peta Malaysia berpandukan peta
sebenar.
Bab 04

Naskah Demo
Prosedur (murid) 1 Secara berkumpulan, murid melakar dan melabelkan peta, melabelkan
nama negeri, ibu negeri wilayah persekutuan, ibu negara dan pusat
pentadbiran kerajaan persekutuan dengan lengkap.

2 Murid membentangkan hasil kerja di hadapan kelas.

Kriteria Kejayaan 1 Murid berjaya melakar peta Malaysia dengan lengkap.
Aktiviti:

TP 4 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri dan Wilayah Persekutuan berpandukan peta sebenar.   15
  15
TP 5 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, ibu negeri, ibu negara dan pusat   15
pentadbiran kerajaan persekutuan berpandukan peta sebenar.

TP 6 Melakar peta Malaysia dan melabel negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, ibu negeri, ibu negara dan pusat
pentadbiran kerajaan persekutuan yang lengkap berpandukan peta sebenar.

30

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: Soalan STRUKTUR
Soalan 1 berdasarkan Peta 1.

U

P

W1 Q W3 S
W2

R

Naskah Demo Peta 1: Malaysia
Bab 04
1 (a) Namakan ibu negeri bagi negeri yang dilabelkan dalam Peta 1. Buku Teks: m.s. 38 - 39 OMG m.s. 28 DSKP A, TP2

ARAS : R [4 markah]

P: Kota Bahru
Q: Shah Alam
R: Johor Bahru
S: Kota Kinabalu

(b) Senaraikan tiga buah wilayah persekutuan yang terdapat di Malaysia. Buku Teks: m.s. 38 OMG m.s. 28 DSKP A, TP2

ARAS : R

W1: Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur
W2: Wilayah Persekutuan Putrajaya
W3: Wilayah Persekutuan Labuan

[3 markah]

(c) Namakan negeri yang terletak di bahagian utara Semenanjung Malaysia. Buku Teks: m.s. 36

OMG m.s. 28 DSKP A, TP2 ARAS : S

(i) Perlis

(ii) Kedah

(iii) Perak

(iv) Pulau Pinang

[4 markah]

(d) Pilih mana-mana satu ibu negeri di Malaysia. Kemudian, huraikan keistimewaan ibu negeri tersebut.

KBAT Menganalisis ARAS : T

Contoh ibu negeri : Bandaraya Melaka (F1) terletak di muara Sungai Melaka (H1) yang merupakan pusat

tamadun awal (H2) dan pemerintahan kerajaan awal yang bermula semasa zaman pemerintahan Kerajaan

Kesultanan Melayu (H3) / atau jawapan lain yang relevan daripada murid.
[4 markah]

31

05BAB BUMI

5.1 Sistem Fizikal Bumi Buku Teks: m.s. 44 – 45

Sistem Fizikal Bumi

Atmosfera Litosfera Hidrosfera Biosfera

• Lapisan udara yang
mengelilingi bumi • Bersifat pepejal
• Atmosfera terdiri • Penting untuk habitat • Meliputi 71%
daripada wap air, daripada • M e r a n g k u m i
beberapa jenis gas, di bumi, tanah permukaan bumi manusia,
debu, habuk, dan asap. untuk pertanian dan haiwan, dan
petempatan • Terdiri daripada;
• Lapisan yang kaya laut, air sungai,
dengan pelbagai jenis air tasik, air
batu dan sumber bawah tanah, dan
mineral glasier
• TerdapatBab 05 lima tumbuhan serta
lapisan atmosfera – mikroorganisma
Naskah DemoEksosfera,Termosfera,
Mesosfera, Stratosfera,
dan Tropsfera

5.2 Struktur Bumi Buku Teks: m.s. 45

Struktur Bumi

Kerak bumi
Mantel
Teras luar

Teras dalam

Kerak bumi Mantel Teras luar Teras dalam

• Lapisan paling pejal dan • Terletak di bawah kerak • Struktur bumi
keras. bumi. yang paling
dalam dan
• Terdapat dua lapisan • Lapisan yang paling • M e n g a n d u n g i panas.
kerak bumi, iaitu: tebal. logam yang • Di kawasan
»» Sial – lapisan atas sangat panas. ini suhu boleh
kerak bumi yang • Mengandungi batuan
membentuk benua. yang panas yang m e n c a p a i
»» Sima – lapisan yang mengandungi oksigen, 5 000°C.
membentuk dasar silikon, dan magnesium.
lautan.

32

5.3 Benua, Lautan, Laut Utama dan Selat Buku Teks: m.s. 46 – 47

Lautan Artik Benua, Lautan, Laut Utama dan Selat
0°

66½°U Amerika Eropah Asia •
23½°U Utara Lautan Atlantik •Selat Melaka

0° Lautan Pasifik Afrika Laut Sulu
Amerika Laut China
Selatan
Selatan
Lautan Selatan
23½°S Naskah Demo Lautan Hindi •
Bab 05
Australia
Selat
Tebrau

66½°S

Antartika •

Benua Lautan Laut Utama Selat

• Benua Amerika Utara • Lautan Pasifik • Laut China • Selat Melaka
»» benua ketiga terbesar »» lautan terbesar Selatan »» terletak di
di dunia di dunia »» terletak perairan antara
dalam Semenanjung
• Benua Amerika Selatan • Lautan Atlantik lingkungan Malaysia dengan
»» benua keempat »» lautan kedua Lautan Pulau Sumatera
terbesar di dunia terbesar di Pasifik »» selat terpanjang
dunia »» bermula dari di dunia
• Benua Eropah Selat Melaka
»» benua kedua terkecil di • Lautan Selatan hingga ke • Selat Tebrau
dunia »» lautan Selat Taiwan »» kawasan
mengelilingi perairan sempit
• Benua Afrika benua Antartika • Laut Sulu »» memisahkan
»» benua kedua terbesar »» terletak di Malaysia dengan
di dunia • Lautan Artik bahagian Singapura
»» laut terkecil barat daya
• Benua Asia dan tercetek di Filipina
»» benua terbesar di dunia dunia berhampiran
Pulau Borneo
• Benua Australia • Lautan Hindi
»» benua paling datar di »» lautan ketiga
dunia terbesar di
dunia
• Benua Antartika
»» benua terletak paling
selatan

33

5.4 Kesan Pergerakan Kerak Bumi Buku Teks: m.s. 48 – 51
Kerak Bumi

• Dikenal juga sebagai plat bumi.
• Terletak di bahagian atas lapisan mantel.
• Terdapat dua jenis plat, iaitu plat daratan dan plat lautan.
• Arus perolakan di lapisan mantel menyebabkan plat-plat bumi bergerak secara pertembungan dan pencapahan.

Kesan pergerakan kerak bumi

Pertembungan plat Pencapahan plat

Bab 05Gunung lipat Hanyutan Benua
• Daya mampatan menyebabkan berlaku • Merupakan satu proses perubahan kedudukan
Naskah Demo
tolakan serta himpitan dua plat dari arah benua.
bertentangan yang akan menyebabkan kerak • Terjadi sangat perlahan dengan mengambil
bumi termampat, seterusnya membentuk
banjaran gunung lipat. masa berjuta–juta tahun.

Gempa Bumi Gunung Bongkah
• Berlaku akibat pertembungan dan himpitan • Terbentuk akibat proses gelinciran atau

antara plat yang menghasilkan gegaran di sesaran yang biasanya berlaku di sempadan
sempadan plat. plat di daratan atau di lautan akibat daya
• Gempa bumi di dasar laut boleh mengakibatkan tegangan atau mampatan kerak bumi.
kejadian tsunami yang membawa ombak
besar ke pesisir pantai.

Gunung Berapi

• Pertembungan dua plat mewujudkan zon benam.
• Plat yang terjunam ke bawah bertemu dengan lapisan mantel yang panas dan akan membentuk

magma dan lava.
• Plat yang terangkat akibat pertembungan akan membentuk gunung dan rekahan.
• Cecair magma akan keluar melalui rekahan pada plat bumi lalu membentuk gunung berapi.
34

PRAKTIS DSKP (PENTAKSIRAN BILIK DARJAH)

5.1 Sistem Fizikal Bumi Buku Teks: m.s. 44 - 45

SP 2.1.1 Menjelaskan empat sistem fizikal bumi.

A Namakan sistem fizikal bumi yang berikut berdasarkan pernyataan yang diberikan. TP1

Pernyataan Sistem Fizikal
Atmosfera
1 Lapisan udara yang mengelilingi bumi dan terdiri daripada wap air, beberapa Biosfera
jenis gas, debu, habuk dan asap. Hidrosfera
Litosfera
2 Kawasan yang didiami oleh semua benda hidup, iaitu manusia, haiwan dan
tumbuhan yang melibatkan bahagian kerak bumi dan atmosfera.

3 Semua bahagian air yang wujud di bumi merangkumi air laut, air tasik, air
sungai, air bawah tanah, air paya dan litupan ais.

4 Lapisan luar bumi yang merangkumi bahagian kerak bumi dan bahagian atas
mantel serta mengandungi pelbagai jenis batuan dan mineral.
Naskah Demo
TP 1 Menamakan sistem fizikal dan struktur bumi. Bab 054

5.2 Struktur Bumi Buku Teks: m.s. 45

SP 2.1.2 Menjelaskan struktur bumi.

B Namakan struktur bumi di bawah dengan pilihan jawapan yang diberikan. TP2

Mantel Teras luar Kerak bumi Teras dalam

1 Kerak bumi .
2 Mantel .
3 Teras luar .
4 Teras dalam .

C Namakan lapisan struktur bumi berikut berdasarkan pernyataan yang diberikan. TP2

Pernyataan Lapisan Struktur Bumi

1 Lapisan ini terletak di bawah lapisan kerak bumi yang merangkumi dua Mantel
pertiga jisim bumi.

2 Lapisan struktur bumi yang paling dalam dan kepanasan suhu boleh Teras dalam
mencapai 5 000°C.

3 Lapisan bumi yang paling keras dan pejal. Kerak bumi

4 Lapisan ini berada di bawah lapisan mantel dan mengandungi logam yang Teras luar
sangat panas.

TP 2 Menjelaskan sistem fizikal dan struktur bumi.  8

35

5.3 Benua, Lautan, Laut Utama dan Selat Buku Teks: m.s. 46 - 47

SP 2.1.3 Mengenal pasti benua, lautan, laut utama dan selat.

D Lengkapkan jadual tentang benua, lautan, laut utama dan selat dengan penerangannya. TP3

Benua Penerangan
1 Benua Amerika Utara Benua yang  ketiga terbesar  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-kira
2 Benua Amerika Selatan 24.5 juta kilometer persegi
3 Benua Eropah Benua yang  keempat terbesar  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-
4 Benua Afrika kira 17.8 juta kilometer persegi
5 Benua Asia Benua yang  kedua terkecil  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-kira
6 Benua Australia 10.4 juta kilometer persegi
7 Benua Antartika Benua yang  kedua terbesar  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-kira
30 juta kilometer persegi
Benua yang  terbesar  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-kira 55.8
juta kilometer persegi
Benua yang  paling mendatar  di dunia. Meliputi kawasan seluas kira-kira
7.6 juta kilometer persegi
Benua yang  terletak paling selatan . Meliputi kawasan seluas kira-kira
10.4 juta kilometer persegi
Bab 05
Lautan
Naskah Demo8 Lautan Pasifik
9 Lautan Artik Penerangan
10 Lautan Atlantik Lautan yang  terbesar  di dunia dengan purata kedalaman 4 300 m.
11 Lautan Hindi Lautan yang terkecil dan tercetek di dunia dan terletak berdekatan dengan
12 Lautan Selatan Kutub Utara
Lautan yang kedua besar di dunia yang memanjang dari utara ke selatan.
Lautan yang  ketiga terbesar  di dunia dengan mempunyai purata
kedalaman 3 900 m.

Lautan yang mengelilingi benua Antartika.

Laut Utama Penerangan
13 Laut China Selatan Laut yang terletak dalam lingkungan Lautan Pasifik
Laut yang terletak di bahagian barat daya  Filipina 
14 Laut Sulu

Selat Penerangan
15 Selat Melaka Selat yang terletak di perairan antara  Semenanjung Malaysia  dan  Pulau
16 Selat Tebrau Sumatera 

Kawasan perairan sempit yang memisahkan Semenanjung Malaysia dengan
Singapura

TP 3 Menerangkan stuktur bumi dan sistem fizikal bumi dengan memberi contoh tiga benua, tiga lautan, satu   20
laut utama dan satu selat.

36

5.4 Kesan Pergerakan Kerak Bumi Buku Teks: m.s. 48 - 51

SP 2.1.4 Membincangkan kesan pergerakan kerak bumi.

E Jawab semua soalan berikut.
1 Jelaskan kesan pergerakan kerak bumi dalam jadual di bawah. TP4

Pergerakan Bumi Kesan
(a) Hanyutan benua • Merupakan satu proses perubahan   kedudukan benua  .
• Terjadi sangat perlahan dengan mengambil masa   berjuta–juta

tahun   yang telah membentuk   benua–benua   yang
wujud pada masa sekarang.

(b) Gunung lipat • Proses pertembungan   plat bumi   menyebabkan
(c) Gunung bongkah berlakunya pembentukan   gunung lipat  .

• Daya mampatan menyebabkan berlaku    tolakan
serta   himpitan   dua plat dari arah bertentangan yang
menyebabkan kerak bumi   termampat  , seterusnya
membentuk   banjaran gunung lipat  .

• Berlaku apabila wujudnya gelinciran akibat   daya tegangan
akibat pergerakan bumi.

• Proses tersebut akan menghasilkan     lurah gelinciran
dan   gunung bongkah   di kawasan sempadan plat.
Naskah Demo
Bab 05
2 Huraikan tentang kesan positif dan kesan negatif kejadian gunung berapi. KBAT Menganalisis TP5

Gunung berapi (a) Kesan Positif
Tanah menjadi   subur   untuk aktiviti   pertanian  .

Contohnya di Kepulauan Jawa (Indonesia) aktiviti   penanaman
padi  dijalankan di kawasan lereng gunung berapi.
(b) Kesan Negatif
Kehilangan nyawa,   harta benda   dan   kerosakan
alam sekitar  . Contohnya letusan Gunung Merapi (Indonesia)
menyebabkan pembebasan    debu dan asap    yang
mencemarkan udara dan kehilangan    nyawa    serta
   harta benda    dalam kalangan penduduk tempatan.

37

3 Foto di bawah menunjukkan kejadian gempa bumi. TP5

Gempa bumi di Croatia pada 23 Mac 2020

(a) Terangkan bagaimana bencana tersebut boleh berlaku.
F1 Plat bumi (kerak bumi) terletak di atas lapisan mantel. F2 Arus perolakan dalam mantel menyebabkan

plat bumi bergerak. F3 Gempa bumi berlaku apabila wujudnya akibat pertembungan dan himpitan
antara plat yang menghasilkan gegaran di sempadan plat.
Bab 05

Naskah Demo
(b) Cadangkan persediaan awal yang boleh dilakukan oleh pihak kerajaan bagi menghadapi bencana
tersebut? KBAT Mencipta
- F1 Menyediakan alat penggera kecemasan yang dihubungkan terus kepada petugas penyelamat bagi

mendapatkan bantuan apabila bencana berlaku.

- F2 Membuat hebahan maklumat yang tepat kepada komuniti.

- F3 Menyebarkan informasi berkaitan langkah–langkah keselamatan yang perlu diambil sekiranya

terjadi bencana.

- F4 Pemasangan alat pengesanan gempa bumi bagi mengesan gegaran di kawasan berpotensi bencana.



TP 4 Menerangkan kejadian kesan pergerakan kerak bumi di benua dan lautan.  12
TP 5 Membincangkan kesan pergerakan kerak bumi di sesuatu kawasan.  15

F Menjalankan aktiviti secara berkumpulan. PAK 21: Projek Berkumpulan TP6

Kemahiran Kreativiti dan inovasi / kolaboratif/komunikasi/menyelesaikan masalah

Jenis Aktiviti Membina model kesan pergerakan bumi

Objektif Pembelajaran Murid akan dapat :
1 Menghasilkan karya kreatif dan menunjukkan keaslian dengan

menggunakan pelbagai media berkaitan tajuk bumi.

Bahan Bahan kitar semula (mengikut kesesuaian)
Buku rujukan / atlas / ensiklopedia / Internet / atau lain-lain yang
bersesuaian

38

Prosedur (Guru) 1 Murid diberi tajuk berikut :
Prosedur (Murid) (a) Pembentukan gunung lipat
Kriteria Kejayaan (b) Pembentukan gunung bongkah
Aktiviti: (c) Pembentukan gunung berapi

2 Tempoh menyiapkan tugasan : Seminggu
1 Membentuk kumpulan 4 – 5 orang.
2 Memilih bahan terpakai/kitar semula yang sesuai untuk membina model.
3 Menghasilkan model kesan pergerakan bumi.
4 Membentangkan hasil karya kumpulan di hadapan kelas.
1 Setiap wakil dari setiap kumpulan mampu menerangkan tentang model

yang dihasilkan.
2 Berlaku komunikasi dua hala semasa pembentangan kumpulan melalui

sesi soal jawab dan memberi maklum balas.
Naskah Demo
Bab 05
Cadangan Penyelesaian 1 Perbincangan murid dan guru : tentang kaedah dan bahan yang diperlukan
sebelum proses kerja bermula.

2 Perbincangan murid dalam kumpulan kecil : Murid berbincang, membuat
rujukan dan melakukan tugas masing-masing dalam kumpulan bagi
memastikan objektif tercapai.

TP 6 Menghasilkan karya kreatif dan menunjukkan keaslian dengan menggunakan pelbagai media berkaitan   15
tajuk bumi.

39

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN A: Soalan Objektif

5.1 Sistem Fizikal Bumi lapisan atmosfera bumi. 4 Maklumat berikut merujuk kepada komponen sistem
fizikal bumi. BT m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP A S4, TP2 ARAS : S
1 Rajah 1 menunjukkan
BT m.s. 44 ARAS : R • Lapisan luar bumi yang merangkumi bahagian
kerak bumi dan bahagian atas mantel.

• Mengandungi pelbagai jenis batuan dan
mineral.

X Apakah sistem fizikal tersebut?
A Atmosfera C Biosfera
B Litosfera D Hidrosfera

Rajah 1 5.2 Struktur bumi
Apakah lapisan X?
5 Rajah 2 menunjukkan lapisan struktur bumi.
A Troposfera BT m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP B S2 , TP2 ARAS : R
B Termosfera
C Mesosfera Q
D Stratosfera
Bab 05

Naskah Demo
2 Apakah sistem fizikal bumi yang berkaitan dengan Apakah lapisan Q? Rajah 2
maklumat berikut? BT m.s. 44 OMG m.s. 35 DSKP A S1, TP1
A Mantel C Kerak bumi
ARAS : S B Teras dalam D Teras luar

• Lapisan yang menyelubungi bumi 6 Pernyataan yang manakah benar mengenai struktur
• Mengandungi pelbagai jenis gas dan wap air bumi? BT m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP C , TP2 ARAS : S
A Biosfera A Lapisan mantel bersifat pepejal
B Litosfera B Mempunyai lima benua dan tujuh lautan
C Hidrosfera C Terdiri daripada kerak bumi, mantel dan teras bumi
D Atmosfera D Terdapat lapisan teras bumi yang terletak di bawah
kerak bumi
3 Foto 1 menunjukkan haiwan yang hidup di dalam hutan
Malaysia. BT m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP A S2, TP1 ARAS : S

7 Antaraberikut,pasanganyangmanakahbenarberkaitan
struktur bumi? BT m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP C S1&3, TP2

ARAS : S

Struktur bumi Pernyataan

I Teras luar Melindungi bumi daripada
sinaran ultra ungu (UV)

Foto 1 II Kerak bumi Lapisan bumi yang paling luar,
Apakah sistem fizikal bumi yang didiami oleh haiwan keras dan pejal

tersebut? III Mantel Bersifat separa cecair
A Biosfera
B Litosfera IV Teras bumi Terdiri daripada dua lapisan,
C Hidrosfera iaitu sial dan sima
D Atmosfera
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV

40

5.3 Benua, Lautan, Laut Utama dan Selat 5.4 Kesan Pergerakan Kerak Bumi

8 Antara berikut, manakah kawasan perairan yang 13 Apakah kesan pencapahan kerak bumi? BT m.s. 48 – 51
mengelilingi Malaysia? BT m.s. 47 OMG m.s. 36 DSKP D, TP3 OMG m.s. 37 DSKP E S1a & c, TP4 ARAS : S
I Kejadian gempa bumi
ARAS : S II Pembentukan gunung lipat
III Pembentukan gunung bongkah
I Laut China Selatan IV Pembentukan hanyutan benua
II Lautan Artik A I dan II
III Lautan Pasifik B I dan IV
IV Selat Tebrau C II dan III
A I dan II
B I dan IV D III dan IV
C II dan III
D III dan IV

Soalan 9 hingga Soalan 11 berdasarkan Peta 1. 14 Kejadian gempa bumi di dasar lautan boleh
menyebabkan kejadian ________________. BT m.s. 50
X OMG m.s. 37 DSKP E, TP4 ARAS : S
• A Tsunami
• B Gunung berapi
C Hanyutan benua
D Gunung bongkah
Naskah Demo
Bab 05P15 Anda mempunyai seorang rakan di Filipina. Tempat
Y tinggal rakan anda baru sahaja dilanda gempa bumi.
Sebagai seorang rakan, apakah yang wajar anda lakukan
• bagi membantunya menghadapi situasi tersebut?
BT m.s. 50 OMG m.s. 38 DSKP E S3b, TP5 KBAT Menilai
Peta 1: DUNIA • ARAS : T
A Menyertai misi bantuan ke lokasi bencana
9 Apakah benua yang terkecil di dunia bertanda P? B Berkongsi maklumat bencana di media sosial
BT m.s. 46 OMG m.s. 36 DSKP D S6, TP3 ARAS : R C Menghubunginya untuk bertanya khabar dan
A Benua Afrika memberi sokongan moral
B Benua Asia D Tunggu dan lihat sahaja tindakan yang diambil oleh
C Benua Eropah pihak kerajaan terbabit

D Benua Australia

10 Apakah ciri lautan yang bertanda X dalam peta di atas? 16 Rajah 3 menunjukkan suatu jenis pergerakan bumi.
m.s. 47 OMG m.s. 36 DSKP D S9, TP3 ARAS : R BT m.s. 49 OMG m.s. 37 DSKP E S1c, TP4 ARAS : S
A Lautan terdalam di dunia Daya
B Lautan terbesar di dunia tegangan
C Lautan tercetek di dunia
D Lautan kedua terbesar di dunia

11 Apakah nama lautan yang bertanda Y? m.s. 47 Sebelum
OMG m.s. 37 DSKP D, TP3 ARAS : R Selepas
A Lautan Pasifik
B Lautan Atlantik
C Lautan Hindi

D Lautan Selatan

Rajah 3

12 Maklumat yang manakah berkaitan dengan Selat Apakah ciri fizikal yang terbentuk kesan pergerakan
Melaka? m.s. 47 OMG m.s. 36 DSKP D S12, TP3 ARAS : S bumi tersebut?
A Selat terpanjang di dunia I Gunung lipat
B Selat paling dalam di dunia II Gunung berapi
C Kawasan perairan paling sempit di Asia Tenggara III Gunung bongkah
D Memisahkan Semenanjung Malaysia dengan IV Lurah gelinciran
Singapura A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV

41

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN B: Soalan STRUKTUR
Soalan 1 berdasarkan Rajah 4.

W

Z

XY

Bab 05 Rajah 4

Naskah Demo
1 (a) Namakan komponen sistem fizikal bumi yang berikut dalam Rajah 4. Buku Teks: m.s. 44 ARAS : R
OMG m.s. 35 DSKP A S1&3, TP1
W : Atmosfera
X : Hidrosfera
[2 markah]

(b) Jelaskan komponen Y. Buku Teks: m.s. 45 OMG m.s. 35 DSKP C S1, TP2 ARAS : S
Komponen Y ialah lapisan luar bumi (F) yang merangkumi bahagian kerak bumi dan bahagian atas

mantel (H) / komponen ini mengandungi pelbagai jenis batuan dan mineral (H)

[2 markah]

(c) Jelaskan peranan komponen Z dalam mempengaruhi fungsi komponen-komponen lain. Buku Teks: m.s. 45
OMG m.s. 35 DSKP A S2, TP2 KBAT Menilai ARAS : T

Komponen Z terdiri daripada benda hidup (manusia, haiwan, tumbuhan dan mikroorganisma) (F) yang

berperanan untuk keseimbangan ekosistem (H) sebagai sumber makanan, perubatan, pelancongan,

kawasan tadahan air dan sebagainya (H).

[3 markah]

(d) Terangkan kesan jika berlaku gangguan terhadap salah satu komponen sistem fizikal bumi.
KBAT Menilai ARAS : T

Keempat-empat sistem fizikal bumi mempunyai perkaitan antara satu sama lain (F). Jika salah

satu kompenen terjejas, komponen lain turut terjejas (H). Contohnya, sekiranya hidrosfera terjejas,

komponen atmosfera mungkin akan mengalami masalah kelembapan udara, komponen litosfera

akan mengalami masalah kesuburan tanih dan seterusnya komponen biosfera turut terganggu (C).

(Terima jawapan yang relevan daripada murid)

[3 markah]

42

Soalan 2 berdasarkan Peta 2 yang menunjukkan kedudukan benua-benua dan lautan di dunia.

•

P

X•

YQ

•

•

Peta 2

2 (a) Berdasarkan Peta 2, namakan lautan yang berikut. Buku Teks: m.s. 47 OMG m.s. 36 DSKP D S10&11, TP3
Naskah Demo
ARAS : R Bab 05

X : Lautan Atlantik
Y : Lautan Hindi
[2 markah]

(b) Terangkan keistimewaan benua yang berikut. Buku Teks: m.s. 46 OMG m.s. 36 DSKP D S5&6, TP3 ARAS : S
P : Benua terbesar di dunia
Q : Benua terkecil dan yang paling mendatar di dunia

[2 markah]

(c) Terangkan proses hanyutan benua sehingga membentuk benua seperti yang wujud pada masa kini.
Buku Teks: m.s. 48 OMG m.s. 37 DSKP E S1a, TP4 KBAT Menganalisis ARAS : T

Benua yang wujud pada masa kini adalah hasil pencapahan atau pemisahan plat (F) yang

menyebabkan berlakunya perubahan kedudukan benua yang mengambil tempoh masa yang

sangat perlahan (H1). Ahli sains membuktikan kemungkinan kedudukan benua pada masa

sekarang adalah kesan daripada hanyutan benua (H2). Contohnya Benua Afrika dengan Benua

Amerika Selatan dahulunya bercantum kini telah terpisah hasil proses hanyutan benua (C).
[6 markah]

PRAKTIS PT3 | BAHAGIAN C: Soalan Esei

1 (a) Jelaskan kesan tsunami. ARAS : S [4 markah]

(b) Sebagai seorang individu, terangkan bagaimana anda boleh lakukan bagi membantu mangsa kejadian
gempa bumi atau tsunami. KBAT Mengaplikasi ARAS : T [6 markah]

2 (a) Jelaskan proses pembentukan bentuk muka bumi gunung berapi. Buku Teks: m.s. 51 ARAS : S
[4 markah]
(b) Pada pendapat anda, bagaimanakah kita dapat memanfaatkan bentuk muka bumi gunung berapi?
KBAT Menilai ARAS : T [6 markah]

43

14BAB PANDUAN KERJA LAPANGAN

Pengenalan 14.1 Pemilihan Isu atau Tajuk Buku Teks: m.s. 158

1 Kerja lapangan merupakan salah satu komponen Pemilihan isu atau tajuk
yang sangat penting dalam kurikulum Geografi.
Isu atau tajuk kerja lapangan perlu dipilih
2 Pelaksanaan kerja lapangan dapat mengukuhkan lagi dari tema atau isu geografi yang ditetapkan
pengajaran dan pemudahcaraan (PdPc) dalam bilik dalam Dokumen Standard Kurikulum dan
darjah dan dapat memberi peluang kepada murid Pentaksiran (DSKP) Tingkatan 1
untuk mengembangkan idea serta mempraktikkan
kemahiran geografi yang telah dipelajari.

3 Semua murid tingkatan 1, 2 dan 3 wajib menjalankan
kerja lapangan.

Panduan melaksanakan kerja lapangan Mengenal pasti masalah/isu yang wujud

1 Kerja lapangan dilaksanakan selama enam jam Memilih tajuk yang sesuai dengan topik
daripada waktu yang diperuntukkan bagi PdPc mata yang dipelajari
pelajaran Geografi.
Memilih lokasi atau ruang yang terlibat
2 Murid boleh menjalankan melaksanakan kajian
secara individu atau berkumpulan tetapi hasil kerja Menilai impak dan kesan daripada kajian
mestilah dibuat secara individu.

3 Pengumpulan data dan maklumat boleh dijalankan
selepas waktu persekolahan.

4 Murid digalakkan menyertakan foto/gambar/rajah/
grafik yang relevan untuk menyokong hasil kajian.

5 Murid digalakkan menggunakan teknologi
maklumat dan komunikasi (TMK) untuk mencari
dan mengumpul fakta.

6 Sumber atau bahan rujukan yang digunakan dalam
kajian hendaklah ditulis menggunakan format yang
betul.

7 Hasil kajian mestilah ditulis tangan pada kertas
bersaiz A4.
Bab 13

Naskah Demo
Proses melaksanakan kerja lapangan 14.2 Penentuan Objektif Buku Teks: m.s. 158
Memilih isu atau tajuk Objektif kajian

Menentukan objektif kajian Menerangkan tujuan anda melakukan kajian
Perlu dimulakan dengan kata kerja
Penentukan kaedah kajian
Mengenal pasti ... Mengkaji ... Mencadangkan ...
Cara merekod, mengumpul dan menganalisis data
atau maklumat

Merumus dan menulis laporan kajian

132

14.3 Penentuan Kaedah Kajian Buku Teks: m.s. 159 14.5 Cara Merumus dan Menulis Laporan

Penentuan Kaedah Kajian Buku Teks: m.s. 161

Kaedah untuk mengumpul data dan Hasil kajian dan rumusan hendaklah ditulis berdasarkan
maklumat format berikut:

Pemerhatian Bil. Kandungan Halaman
• Membuat pemerhatian tentang perkara/isu
1 Penghargaan
yang ingin dikaji
2 Pendahuluan
Temu bual
• Bersoal jawab secara lisan untuk 3 Objektif kajian

mendapatkan pendapat/maklumat 4 Kawasan kajian
• Memerlukan borang temu bual
5 Kaedah kajian
Kaedah soal selidik
• Mengedarkan borang soal selidik untuk 6 Hasil kajian

dijawab oleh responden 7 Rumusan

Kaedah rujukan
• Membuat rujukan di pusat sumber sekolah,

laman web, buku, majalah, keratan akhbar/
bahan bercetak, bahan multimedia
Naskah Demo 8 Rujukan
Bab 13
9 Lampiran

Penilaian kerja lapangan dibuat oleh guru mata
pelajaran merangkumi perkara-perkara berikut:

Penilaian Kajian Lapangan

Cara Merekod, Mengumpul dan Proses awal
14.4 Menganalisis Data atau Maklumat • Mengenal pasti kawasan kajian
• Menentukan objektif kajian
Buku Teks: m.s. 160 • Menentukan kaedah kajian

Cara merekod, mengumpul dan Perancangan kerja
menganalisis data dan maklumat • Membuat perancangan kerja
• Bermula dari tarikh mendapatkan tugasan
Data dan maklumat yang diperoleh
perlu dikumpul dan dianalisis serta sehingga ke tarikh penghantaran laporan

dipersembahkan dalam bentuk: Laporan Akhir
• Menyediakan laporan akhir
Jadual Rajah/Foto Peta pemikiran • Menghantar laporan mengikut tarikh yang

ditetapkan oleh guru mata pelajaran

133

KERTAS MODEL

BAHAGIAN A
[ 20 markah]
Jawab semua soalan.

1 Apakah tasik yang terbentuk secara semula jadi di 5 Di manakah pola petempatan yang berkaitan dengan

Malaysia? BT m.s. 78 Bab 7 maklumat berikut terdapat? BT m.s. 100 Bab 9

A Tasik Bera Susun atur rumah adalah secara berkelompok
dan terancang di sesuatu kawasan
B Tasik Kenyir
A Bandar Tun Razak (Kuala Lumpur)
C Tasik Temenggor B Pesisir pantai Besut (Terengganu)
C Felda Sahabat (Sabah)
D Bukit Tinggi (Pahang)
Kertas ModelD Tasik Titiwangsa

Naskah Demo2 Ciri fizikal pinggir laut yang terbentuk akibat hakisan

ombak ialah… BT m.s. 64 Bab 6

A Pulau

B Lagun 6 Apakah lokasi tasik vulkanik paling terdalam di dunia?

C Tombolo BT m.s. 115 Bab 10

D Tebing tinggi A Tonle Sap

B Danau Toba

3 Apakah bandar yang berfungsi sebagai bandar C Tasik Kenyir

perindustrian? BT m.s. 102 Bab 9 D Pulau Samosir

I Perai

II Lumut 7 Apakah kesan pembuangan sisa domestik ke dalam

III Bintulu sistem saliran? BT m.s. 149 Bab 13

IV Shah Alam A Tsunami

A I dan II B Banjir kilat

B I dan IV C Runtuhan cerun

C II dan III D Hakisan tebing sungai

D III dan IV

4 Foto 1 menunjukkan komponen sistem fizikal bumi. 8 Banjaran Titiwangsa merujuk kepada kawasan dalam

Peta 1 yang bertanda… BT m.s. 60 Bab 6

BT m.s. 44 Bab 5 U

A
BD

Foto 1 C
Apakah sistem fizikal bumi tersebut? Peta 1 : MALAYSIA

A Biosfera
B Litofera
C Atmosfera
D Hidrosfera

134