หนังสือ แนวทางปฏิบัติในการบำรุงรักษา ดูแล และรักษา อาคารสิ่งปลูกสร้างฯ

กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๑ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานเุ บกษา

พระราชบัญญตั ิ

ท่ีราชพัสดุ
พ.ศ. ๒๕๖๒

สมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวมหาวชริ าลงกรณ บดนิ ทรเทพยวรางกูร

ใหไ้ ว้ ณ วนั ที่ ๖ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๖๒
เป็นปที ี่ ๔ ในรัชกาลปจั จบุ นั

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร มีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ
ให้ประกาศว่า

โดยท่เี ป็นการสมควรปรับปรุงกฎหมายวา่ ด้วยทีร่ าชพัสดุ
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคาแนะนาและยินยอมของ
สภานิติบญั ญัติแหง่ ชาตทิ าหน้าทรี่ ฐั สภา ดังตอ่ ไปนี้
มาตรา ๑ พระราชบญั ญตั นิ ี้เรยี กวา่ “พระราชบัญญัติทร่ี าชพัสดุ พ.ศ. ๒๕๖๒”
มาตรา ๒ พระราชบัญญัติน้ีให้ใช้บังคับเม่ือพ้นกาหนดหนึ่งร้อยย่ีสิบวันนับแต่วันประกาศ
ในราชกิจจานเุ บกษาเปน็ ต้นไป
มาตรา ๓ ใหย้ กเลิกพระราชบญั ญัตทิ ี่ราชพัสดุ พ.ศ. ๒๕๑๘
มาตรา ๔ ในพระราชบญั ญตั ิน้ี
“สว่ นราชการ” หมายความวา่ ส่วนราชการตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการปรบั ปรงุ กระทรวง ทบวง
กรม และหน่วยงานที่รบั ผิดชอบงานธุรการขององคก์ รอสิ ระตามรัฐธรรมนูญหรือศาลหรอื องค์กรอัยการ
หรือรฐั สภา

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๒ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานเุ บกษา

“หน่วยงานของรัฐ” หมายความว่า รฐั วสิ าหกิจ องค์การของรฐั บาล องค์การมหาชน องคก์ ร
ปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานในกากับของรัฐ หรือหน่วยงานอื่นที่มีกฎหมายจัดต้ัง แต่ไม่รวมถึง
ส่วนราชการ

“คณะกรรมการ” หมายความวา่ คณะกรรมการท่ีราชพัสดุ
“รัฐมนตรี” หมายความว่า รฐั มนตรผี ู้รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
มาตรา ๕ ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังรักษาการตามพระราชบัญญัติน้ี และ
ให้มีอานาจออกกฎกระทรวงและระเบียบเพ่อื ปฏิบัติการตามพระราชบญั ญตั นิ ี้
กฎกระทรวงและระเบียบนน้ั เมือ่ ไดป้ ระกาศในราชกิจจานเุ บกษาแลว้ ให้ใชบ้ ังคบั ได้

หมวด ๑
บทท่ัวไป

มาตรา ๖ ทรี่ าชพัสดุ ไดแ้ ก่
(๑) อสังหารมิ ทรัพย์อันเป็นทรพั ยส์ ินของแผน่ ดินทุกชนดิ
(๒) ท่ดี นิ ทส่ี งวนหรือหวงหา้ มไวเ้ พื่อประโยชนข์ องแผน่ ดนิ โดยเฉพาะ
(๓) ที่ดนิ ทส่ี งวนหรือหวงหา้ มไว้เพื่อประโยชนข์ องทางราชการตามกฎหมาย
มาตรา ๗ อสังหารมิ ทรพั ย์ดังต่อไปน้ี ไมเ่ ปน็ ที่ราชพัสดุ
(๑) ที่ดินรกร้างว่างเปล่า และท่ีดินซึ่งมีผู้เวนคืนหรือทอดท้ิงหรือกลับมาเป็นของแผ่นดิน
โดยประการอน่ื ตามกฎหมายทด่ี นิ แตไ่ มร่ วมถงึ ทด่ี นิ รกร้างวา่ งเปลา่ ทีส่ งวนหรอื หวงห้ามไว้เพื่อประโยชน์
ของแผน่ ดนิ โดยเฉพาะหรอื เพอื่ ประโยชน์ของทางราชการตามกฎหมาย
(๒) อสังหาริมทรัพย์อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสาหรับพลเมืองใช้หรือสงวนไว้
เพ่อื ประโยชน์ของพลเมืองใช้ร่วมกัน
(๓) อสังหาริมทรัพย์ของรัฐวสิ าหกิจที่เป็นนิตบิ ุคคลและองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ
(๔) อสังหาริมทรัพย์ขององค์การมหาชน ซึ่งได้มาโดยมีผู้อุทิศให้หรือโดยการซ้ือหรือแลกเปล่ียน
จากรายได้หรือทรัพย์สินขององค์การมหาชนน้ัน โดยไม่ได้ใช้เงินงบประมาณแผ่นดินหรือเงินอุดหนุน
จากรฐั บาล

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๓ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานเุ บกษา

(๕) อสังหาริมทรัพย์ของสถานศึกษาของรัฐที่เป็นนิติบุคคล ซ่ึงได้มาโดยมีผู้อุทิศให้หรือ
โดยการซอ้ื หรอื แลกเปลยี่ นจากรายได้หรือทรัพย์สนิ ของสถานศึกษาน้นั โดยไมไ่ ด้ใช้เงินงบประมาณแผ่นดิน
หรอื เงินอดุ หนุนจากรฐั บาล

(๖) อสังหาริมทรัพย์ของหน่วยงานของรัฐท่ีมีกฎหมายจัดตั้ง ซึ่งได้มาโดยมีผู้อุทิศให้หรือ
โดยการซ้ือหรอื แลกเปลี่ยนจากรายไดห้ รือทรพั ย์สนิ ของหน่วยงานของรฐั นนั้ โดยไมไ่ ด้ใช้เงินงบประมาณ
แผน่ ดนิ หรือเงินอดุ หนุนจากรฐั บาล

(๗) อสังหารมิ ทรพั ยท์ มี่ ีกฎหมายเฉพาะบญั ญตั ิยกเว้นไวไ้ มใ่ หถ้ ือเป็นท่ีราชพสั ดุ
มาตรา ๘ ใหก้ ระทรวงการคลงั เปน็ ผูถ้ ือกรรมสิทธิใ์ นที่ราชพัสดุ
ให้กรมธนารักษ์มีหน้าท่ีในการปกครอง ดูแล และบารุงรักษาที่ราชพัสดุ ส่วนการใช้และ
การจดั หาประโยชนใ์ หเ้ ปน็ ไปตามทบี่ ญั ญัติในพระราชบัญญตั ินี้

หมวด ๒
คณะกรรมการทร่ี าชพัสดุ

มาตรา ๙ ใหม้ ีคณะกรรมการคณะหนึง่ เรียกว่า “คณะกรรมการที่ราชพัสดุ” ประกอบด้วย
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เป็นประธานกรรมการ ปลัดกระทรวงการคลัง เป็นรองประธานกรรมการ
ปลัดกระทรวงกลาโหม ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปลัดกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
ปลัดกระทรวงมหาดไทย อธิบดีกรมที่ดิน และอธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นกรรมการ
โดยตาแหน่ง และผู้ทรงคณุ วฒุ ซิ ง่ึ รัฐมนตรแี ต่งตัง้ จากผู้ทม่ี ีความรู้ ความสามารถ ความเช่ียวชาญ และ
ประสบการณ์ด้านเศรษฐศาสตร์ ด้านที่ดิน หรือด้านการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ จานวนสามคน
เปน็ กรรมการ และอธบิ ดกี รมธนารกั ษ์ เป็นกรรมการและเลขานกุ าร

ใหอ้ ธิบดกี รมธนารกั ษ์แตง่ ตงั้ ข้าราชการของกรมธนารักษ์จานวนไมเ่ กินสองคน เปน็ ผชู้ ว่ ยเลขานุการ
มาตรา ๑๐ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒติ ้องมีคณุ สมบตั แิ ละไมม่ ลี ักษณะตอ้ งห้าม ดังตอ่ ไปน้ี
(๑) มสี ัญชาตไิ ทย
(๒) มีอายุไมต่ ่ากว่าสามสิบหา้ ปี
(๓) ไม่เป็นบุคคลล้มละลายหรอื เคยเปน็ บุคคลลม้ ละลายทุจรติ

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๔ ๙ มนี าคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานุเบกษา

(๔) ไม่เป็นคนไรค้ วามสามารถหรือคนเสมอื นไร้ความสามารถ
(๕) ไม่เคยได้รับโทษจาคุกโดยคาพิพากษาถึงท่ีสุดให้จาคุก เว้นแต่เป็นโทษสาหรับความผิด
ท่ีได้กระทาโดยประมาทหรอื ความผิดลหุโทษ
(๖) ไม่เป็นผู้ดารงตาแหน่งในทางการเมือง สมาชิกสภาท้องถ่ินหรือผู้บริหารท้องถิ่น กรรมการ
หรือผู้ดารงตาแหน่งที่รับผิดชอบการบริหารพรรคการเมือง ที่ปรึกษาพรรคการเมือง หรือเจ้าหน้าท่ี
พรรคการเมอื ง
(๗) ไมเ่ คยตอ้ งคาพิพากษาหรือคาสั่งของศาลให้ทรัพย์สนิ ตกเปน็ ของแผ่นดนิ เพราะรา่ รวยผดิ ปกติ
หรอื มีทรพั ย์สินเพิ่มขน้ึ ผดิ ปกติ
(๘) ไม่เคยถกู ไลอ่ อก ปลดออก หรือให้ออกจากงาน เพราะทจุ รติ ตอ่ หนา้ ท่ี
มาตรา ๑๑ กรรมการผู้ทรงคณุ วุฒิมีวาระการดารงตาแหนง่ คราวละสามปี
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒซิ ่งึ พน้ จากตาแหน่งตามวาระ อาจได้รบั การแตง่ ตง้ั อีกได้ แตจ่ ะดารงตาแหนง่
ตดิ ต่อกนั เกินสองวาระไม่ได้
เมื่อครบกาหนดตามวาระในวรรคหนึ่ง หากยังมิได้มีการแต่งต้ังกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิข้ึนใหม่
ให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิซ่ึงพ้นจากตาแหน่งตามวาระน้ันอยู่ในตาแหน่งเพ่ือปฏิบัติหน้าท่ีต่อไปจนกว่า
กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ซิ ึ่งไดร้ บั แตง่ ตงั้ ใหมเ่ ขา้ รับหนา้ ท่ี
มาตรา ๑๒ นอกจากการพน้ จากตาแหน่งตามวาระตามมาตรา ๑๑ กรรมการผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ
พ้นจากตาแหนง่ เมอ่ื
(๑) ตาย
(๒) ลาออก
(๓) รฐั มนตรีให้ออกเพราะบกพรอ่ งตอ่ หน้าท่ี มีความประพฤตเิ สอื่ มเสียหรือหยอ่ นความสามารถ
(๔) ขาดคุณสมบัติหรอื มีลักษณะต้องหา้ มตามมาตรา ๑๐
มาตรา ๑๓ ในกรณีทกี่ รรมการผทู้ รงคุณวฒุ พิ ้นจากตาแหนง่ กอ่ นวาระ ใหด้ าเนนิ การแตง่ ตง้ั
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิแทนตาแหน่งท่ีว่าง เว้นแต่วาระของกรรมการเหลืออยู่ไม่ถึงหนึ่งร้อยยี่สิบวัน
จะไม่แตง่ ตงั้ ก็ได้
ให้ผู้ได้รับการแต่งตั้งแทนตาแหน่งที่ว่างอยู่ในตาแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ของผู้ซึ่งตน
ดารงตาแหน่งแทน

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๕ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานุเบกษา

ในระหว่างท่ีกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิพ้นจากตาแหน่งไม่ว่าด้วยเหตุใด และยังมิได้มีการแต่งต้ัง
กรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ขิ ้ึนใหม่ ใหค้ ณะกรรมการประกอบด้วยกรรมการเท่าทีเ่ หลืออยู่

มาตรา ๑๔ การประชุมคณะกรรมการ ต้องมีกรรมการมาประชุมไม่น้อยกว่าก่ึงหน่ึงของ
จานวนกรรมการทงั้ หมด จึงจะเปน็ องคป์ ระชมุ

ในการประชุมคณะกรรมการ ถ้าประธานกรรมการไม่มาประชุมหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าท่ีได้
ใหร้ องประธานกรรมการเปน็ ประธานในท่ีประชุม ในกรณที ป่ี ระธานกรรมการและรองประธานกรรมการ
ไม่มาประชุมหรือไม่อาจปฏิบัติหน้าท่ีได้ ให้กรรมการท่ีมาประชุมเลือกกรรมการคนหนึ่งเป็นประธาน
ในทป่ี ระชุม

การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมใหถ้ ือเสียงข้างมาก กรรมการคนหน่งึ ใหม้ ีเสียงหนง่ึ ในการลงคะแนน
ถ้าคะแนนเสยี งเทา่ กนั ให้ประธานในทป่ี ระชุมออกเสียงเพิม่ ขึ้นอีกเสยี งหน่ึงเป็นเสียงชีข้ าด

ในการประชุม ถ้ามีการพิจารณาเร่ืองที่กรรมการผู้ใดมีส่วนได้เสียไม่ว่าโดยตรงหรือโดยอ้อม
ใหก้ รรมการผนู้ ั้นแจง้ คณะกรรมการทราบ และไมม่ สี ทิ ธเิ ขา้ รว่ มประชุมในเรอื่ งน้นั

มาตรา ๑๕ ให้คณะกรรมการมีหนา้ ทแ่ี ละอานาจ ดังตอ่ ไปน้ี
(๑) กาหนดนโยบายเกีย่ วกบั การบริหารจดั การที่ราชพสั ดุ
(๒) กาหนดหลกั เกณฑ์ วิธกี าร และเง่ือนไขในการจดั ทาทะเบียนทร่ี าชพัสดุ
(๓) เสนอแนะรัฐมนตรีในการออกกฎกระทรวงเพื่อกาหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไข
ในการปกครอง ดแู ล บารงุ รักษา ใช้ และจดั หาประโยชน์ท่ีราชพัสดุ
(๔) กาหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงือ่ นไขในการจัดทาทะเบยี นทรพั ยส์ นิ นอกราชอาณาจกั ร
(๕) กาหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดทารายงานเกี่ยวกับการปกครอง ดแู ล
บารงุ รกั ษา และใชท้ ่ีราชพสั ดุ
(๖) ปฏิบัติการอ่ืนใดตามท่ีพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอ่ืนบัญญัตใิ ห้เป็นหน้าที่หรืออานาจ
ของคณะกรรมการ หรอื ตามทีค่ ณะรฐั มนตรมี อบหมาย
มาตรา ๑๖ คณะกรรมการจะแต่งตั้งคณะอนุกรรมการเพื่อพิจารณาหรือปฏิบัติการตามท่ี

คณะกรรมการมอบหมายก็ได้

ใหน้ าบทบญั ญัติมาตรา ๑๔ มาใชบ้ ังคบั กบั การประชุมของคณะอนุกรรมการโดยอนุโลม

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๖ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกจิ จานเุ บกษา

หมวด ๓
การจดั ทาและการขนึ้ ทะเบยี นท่รี าชพัสดุ

มาตรา ๑๗ ให้กรมธนารักษม์ หี น้าทจี่ ัดทาทะเบียนท่รี าชพสั ดุ ตามหลักเกณฑ์ วธิ ีการ และ
เงอื่ นไขท่คี ณะกรรมการกาหนด

มาตรา ๑๘ เพ่อื ประโยชนใ์ นการขนึ้ ทะเบียนท่ีราชพัสดุ ใหด้ าเนนิ การดงั ต่อไปนี้
(๑) กรณีท่ีดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสาหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน เมื่อได้มี
การถอนสภาพท่ีดินจากการเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสาหรับพลเมืองใช้หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์
ของพลเมืองใชร้ ่วมกนั เพือ่ มอบหมายใหส้ ่วนราชการหรือหนว่ ยงานของรัฐใชป้ ระโยชน์ ให้กรมท่ีดินแจ้ง
กรมธนารักษท์ ราบโดยเร็ว เพื่อข้ึนทะเบียนทร่ี าชพสั ดุ
(๒) กรณีท่ีดินท่ีสงวนหรือหวงห้ามไว้เพ่ือประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะหรือที่ดินที่สงวน
หรือหวงห้ามไวเ้ พื่อประโยชนข์ องทางราชการตามกฎหมาย ให้ข้ึนทะเบียนทร่ี าชพัสดไุ ว้ และเมอื่ สว่ นราชการ
หรือหน่วยงานของรัฐเข้าใช้ประโยชน์ในท่ีดินน้ัน ให้แจ้งกรมธนารักษ์ทราบโดยเร็ว เพ่ือแก้ไขรายการ
ทะเบียนทร่ี าชพสั ดุให้ถูกตอ้ ง
(๓) กรณีที่ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐได้มาซ่ึงท่ีราชพัสดุนอกเหนือจากกรณีตาม (๑)
และ (๒) ให้จัดส่งต้นฉบับหนังสือสาคัญสาหรับท่ีดิน เอกสารที่เก่ียวข้องกับการได้มาซ่ึงท่ีราชพัสดุนั้น
รวมทงั้ รายการเกี่ยวกบั อสังหาริมทรัพย์ ให้แก่กรมธนารกั ษโ์ ดยเร็ว เพ่อื ขึน้ ทะเบยี นทรี่ าชพัสดุ
ก่อนการข้ึนทะเบียนท่ีราชพัสดุตามวรรคหน่งึ ให้กรมธนารักษ์ตรวจสอบการได้มาซึ่งท่ีดินและ
สถานะของที่ดนิ ใหถ้ กู ต้อง ตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเงือ่ นไขท่คี ณะกรรมการกาหนด

หมวด ๔
การใช้ การเรียกคนื และการจัดหาประโยชน์ทร่ี าชพัสดุ

มาตรา ๑๙ ท่ีราชพัสดุให้นาไปใช้เพื่อประโยชน์ในทางราชการในการปฏิบัติตามหน้าท่ีและ
อานาจของสว่ นราชการและองค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๗ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานุเบกษา

สว่ นราชการและองค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ ทมี่ คี วามประสงค์จะขอใช้ท่ีราชพัสดตุ ามวรรคหน่ึง
ให้แจ้งวัตถุประสงค์ในการใช้ท่ีราชพัสดุและขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ
และเง่ือนไขทก่ี าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๐ สว่ นราชการหรือองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิน่ ซ่ึงใช้ทร่ี าชพสั ดุ มีหน้าทใ่ี ชท้ ีร่ าชพสั ดุ
ใหเ้ ป็นไปตามวัตถปุ ระสงคแ์ ละความตกลงทีท่ าไวก้ ับกรมธนารักษ์ และมหี น้าท่ีดังต่อไปนี้ด้วย

(๑) ดูแลและบารุงรักษาท่ีราชพัสดุให้คงอยู่ในสภาพที่เหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์อยู่เสมอ
และระมัดระวังมิให้เกิดการบุกรุกหรอื ความเสียหายใด ๆ แกท่ รี่ าชพสั ดุ

(๒) จดั ทารายงานเกยี่ วกับการปกครอง ดูแล บารงุ รกั ษา และใชท้ ่รี าชพสั ดเุ สนอต่อกรมธนารกั ษ์
ท้ังนี้ ตามระเบยี บท่คี ณะกรรมการกาหนด

มาตรา ๒๑ ในกรณีท่ีมีการใช้ ร้ือถอน หรือดัดแปลงท่ีราชพัสดุ หรือกระทาการใด ๆ
อันมีผลกระทบตอ่ สาระสาคญั หรือสถานะของทีร่ าชพสั ดุ โดยยังเปน็ การดาเนินการตามวัตถปุ ระสงคเ์ ดมิ
ให้ส่วนราชการหรอื องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่นแจง้ กรมธนารักษ์ทราบเพ่ือแก้ไขรายการทะเบียนที่ราชพัสดุ
ให้ถูกตอ้ ง

ในกรณีท่ีส่วนราชการหรอื องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินไดเ้ ปล่ยี นแปลงวตั ถุประสงค์การใช้ที่ราชพสั ดุ
ให้แจ้งและขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ใหม่

มาตรา ๒๒ ให้กรมธนารักษ์เรียกคืนที่ราชพัสดุจากส่วนราชการหรือองค์กรปกครอง
สว่ นทอ้ งถ่นิ ได้ ในกรณดี งั ต่อไปนี้

(๑) เลกิ ใช้ที่ราชพัสดุ
(๒) ครอบครองทร่ี าชพสั ดุโดยมไิ ดร้ ับอนญุ าต
(๓) ไม่ปฏบิ ตั ิหน้าทต่ี ามมาตรา ๒๐ หรอื มาตรา ๒๑
(๔) ไมใ่ ชท้ ีร่ าชพัสดภุ ายในระยะเวลาสามปีนับแตว่ นั ที่ทาความตกลงกับกรมธนารกั ษ์
กรณีตาม (๓) ให้กรมธนารกั ษ์แจ้งใหส้ ่วนราชการหรือองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิน่ ปฏิบตั หิ นา้ ท่ี
ให้ถูกต้องภายในระยะเวลาอันสมควรก่อน ส่วนกรณีตาม (๔) ให้กรมธนารกั ษ์แจ้งใหส้ ่วนราชการหรอื
องคก์ รปกครองสว่ นท้องถน่ิ ช้แี จงเหตุผลที่ไมใ่ ชท้ รี่ าชพัสดุภายในระยะเวลาที่กรมธนารักษก์ าหนด

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๘ ๙ มนี าคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานเุ บกษา

เมื่อกรมธนารักษไ์ ด้เรยี กคืนทรี่ าชพสั ดแุ ล้ว แต่สว่ นราชการหรอื องคก์ รปกครองส่วนท้องถิ่นน้ัน
ไม่ส่งคืนที่ราชพัสดุภายในระยะเวลาที่กรมธนารักษ์กาหนด ให้กรมธนารักษ์เสนอให้คณะกรรมการ
พิจารณาวนิ จิ ฉยั ชี้ขาดต่อไป

มาตรา ๒๓ ในกรณีที่กฎหมายเฉพาะบัญญัติให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐมีอานาจ
ในการปกครอง ดูแล บารุงรักษา และใช้ท่ีราชพัสดุ ให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐน้ันมีหน้าท่ี
จัดทารายงานเกี่ยวกับการปกครอง ดูแล บารุงรักษา และใช้ที่ราชพัสดุต่อกรมธนารักษ์ ทั้งนี้
ตามระเบยี บทีค่ ณะกรรมการกาหนด

มาตรา ๒๔ ท่ีราชพัสดุท่ียังไม่ได้ใช้เพ่ือประโยชน์ในทางราชการของส่วนราชการหรือ
องค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ หรอื ท่ีราชพสั ดุทอี่ ยู่ในความครอบครองของสว่ นราชการหรอื องคก์ รปกครอง
ส่วนท้องถิ่นแต่ส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นน้ันยังไม่ได้ใช้ประโยชน์ กระทรวงการคลัง
สามารถนามาจัดหาประโยชน์ได้ ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขท่ีกาหนดใน
กฎกระทรวง

มาตรา ๒๕ การจัดหาประโยชน์ท่ีราชพัสดุต้องเป็นไปเพ่ือให้เกิดประโยชน์แก่ทางราชการ
และให้กระทาได้เพ่อื การดงั ต่อไปน้ี

(๑) การสนับสนนุ การดาเนนิ ภารกิจของส่วนราชการหรือหนว่ ยงานของรฐั
(๒) การสาธารณประโยชน์หรือสาธารณกุศล การสงเคราะห์ข้าราชการ หรือสวัสดิการ
ของข้าราชการ
(๓) กิจการอื่นตามท่คี ณะกรรมการกาหนด
มาตรา ๒๖ การจัดหาประโยชน์ท่ีราชพัสดุ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่อื นไข
ท่ีกาหนดในกฎกระทรวง โดยให้ทาเป็นสัญญาเช่าหรือสัญญาต่างตอบแทนอ่ืนนอกเหนือจากสัญญาเชา่
กับกระทรวงการคลงั
มาตรา ๒๗ การจัดหาประโยชน์ท่ีราชพัสดุจากบุคคลที่มิใช่ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐ
ต้องเป็นไปเพื่อใหเ้ กิดประโยชนแ์ กท่ างราชการ โดยตอ้ งคานงึ ถงึ เรื่องดังต่อไปน้ีด้วย
(๑) วัตถปุ ระสงค์ในการจัดหาประโยชน์
(๒) สภาพและท่ตี ั้งของทร่ี าชพสั ดนุ น้ั
(๓) อตั ราคา่ เช่าตามปกตใิ นทอ้ งตลาด

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๙ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานเุ บกษา

(๔) ผลประโยชนต์ อบแทนอ่นื นอกเหนือจากค่าเช่าทจ่ี ะได้รบั
(๕) มูลค่าอสังหาริมทรัพย์บนที่ดินที่ตกหรือจะตกเป็นของกระทรวงการคลัง อันเป็นมูลค่า
ในเวลาทีส่ ัญญาสิน้ สดุ ลง
มาตรา ๒๘ การจดั หาประโยชน์ตามมาตรา ๒๗ ซึ่งมีราคาทรี่ าชพสั ดเุ กินกว่าหา้ ร้อยลา้ นบาท
ตอ้ งไดร้ ับความเหน็ ชอบจากคณะกรรมการ
การขอความเห็นชอบจากคณะกรรมการตามวรรคหนึ่ง ใหเ้ ปน็ ไปตามหลกั เกณฑ์ วิธกี าร และ
เง่ือนไขท่ีกาหนดในกฎกระทรวง โดยกฎกระทรวงดงั กล่าวอย่างน้อยต้องมีหลักเกณฑ์เก่ียวกับการเสนอ
โครงการ การทาสัญญา การบริหารสัญญา การแก้ไขสัญญา การกากับดูแลและติ ดตามผล และ
การกาหนดคา่ เช่าหรือผลประโยชนต์ อบแทนอ่นื นอกเหนือจากคา่ เชา่
ราคาท่ีราชพัสดุตามวรรคหน่ึง สาหรับกรณีท่ีดินให้ถือราคาประเมินทุนทรพั ย์ของอสังหาริมทรพั ย์
เพอื่ เรียกเก็บคา่ ธรรมเนยี มจดทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมตามประมวลกฎหมายทดี่ ิน
มาตรา ๒๙ การจัดหาประโยชนต์ ามมาตรา ๒๗ ที่เริ่มดาเนินการนับแต่วันท่ีพระราชบญั ญตั ิน้ี
ใช้บังคับ ให้ได้รับยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ
เว้นแต่การจัดหาประโยชน์ในกิจการเก่ียวกับโครงสร้างพ้ืนฐานและบริการสาธารณะท่ีมีมูลค่าโครงการ
ตามทกี่ าหนดในกฎกระทรวง ใหป้ ฏบิ ตั ติ ามกฎหมายว่าดว้ ยการให้เอกชนรว่ มลงทุนในกจิ การของรฐั

หมวด ๕
การโอนกรรมสทิ ธิท์ ร่ี าชพสั ดแุ ละการถอนสภาพท่รี าชพสั ดุ

มาตรา ๓๐ การโอนกรรมสิทธ์ิที่ราชพัสดุเฉพาะที่ดินที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน
ที่ใช้เพ่ือประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ ให้ตราเป็นพระราชบัญญัติ และให้มีแผนที่แสดงเขตท่ีดิน
แนบท้ายพระราชบญั ญตั นิ ้ันด้วย

มาตรา ๓๑ การโอนกรรมสิทธ์ิท่ีราชพัสดุท่ีมิใช่ท่ีดินท่ีเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินท่ีใช้
เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กาหนดใน
กฎกระทรวง และต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี เว้นแต่กรณีตามมาตรา ๓๒ หรือกรณี
การโอนกรรมสิทธิ์ท่ีราชพัสดุเพ่ือประโยชน์ในการดาเนินการตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปท่ีดิน
เพื่อเกษตรกรรมหรือกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์หรือโครงการของส่วนราชการหรือ

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๑๐ ๙ มนี าคม ๒๕๖๒
ราชกจิ จานุเบกษา

หน่วยงานของรัฐท่ีคณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบและกาหนดข้ันตอนและวิธีการโอนไว้เป็นการเฉพาะ
การโอนกรรมสทิ ธ์ิทร่ี าชพสั ดใุ หเ้ ป็นไปตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการนั้นหรอื ให้เปน็ ไปตามทีค่ ณะรฐั มนตรีกาหนด

มาตรา ๓๒ ที่ราชพัสดุที่มิใช่ที่ดินที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ใช้เพ่ือประโยชน์ของ
แผ่นดินโดยเฉพาะ ซึ่งได้มาจากการบริจาคหรือมีผู้อุทิศให้ หากไม่ได้นาท่ีราชพัสดุน้ันไปใช้ประโยชน์
ภายในระยะเวลาที่ผู้บริจาคหรือผู้อุทิศให้กาหนดหรือภายในห้าปีนับแต่วั นที่มีการบริจาคหรืออุทิศให้
ให้ผูบ้ ริจาคหรือผอู้ ทุ ิศให้หรอื ทายาทมสี ิทธขิ อคืนที่ดนิ นัน้

การขอคืนตามวรรคหน่ึง ผู้บริจาคหรือผู้อุทิศให้หรือทายาทต้องขอคืนต่อกระทรวงการคลัง
ภายในห้าปีนับแต่วันพ้นกาหนดระยะเวลาตามวรรคหนึ่ง โดยย่ืนคาร้องขอตามแบบ หลักเกณฑ์ และ
วิธกี ารทก่ี าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๓๓ ให้คณะกรรมการพิจารณาคาร้องขอตามมาตรา ๓๒ แล้วเสนอความเห็นต่อ
รฐั มนตรีเพื่อพิจารณาวนิ จิ ฉัย ทงั้ น้ี ต้องแจ้งคาวนิ ิจฉัยให้ผ้ยู ื่นคาร้องขอทราบภายในหนึง่ ร้อยแปดสิบวัน
นับแต่วนั ท่ไี ด้รบั คาร้องขอ

คาวินิจฉยั ของรฐั มนตรีให้เป็นที่สดุ
มาตรา ๓๔ การถอนสภาพการเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินของที่ราชพัสดุเฉพาะที่ดิน
ที่สงวนหรือหวงหา้ มไว้เพื่อประโยชน์ของแผน่ ดนิ โดยเฉพาะ ให้กระทาได้เม่ือเลิกใช้เพ่อื ประโยชน์เช่นนั้น
หรือเม่อื สิ้นสภาพการเปน็ สาธารณสมบตั ขิ องแผน่ ดนิ แล้ว และกระทรวงการคลงั ไม่ประสงค์จะสงวนหรือ
หวงห้ามไว้ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะอีกต่อไป โดยให้ตราเป็นพระราชกฤษฎีกา และ
ใหม้ แี ผนทแ่ี สดงเขตท่ดี ินแนบทา้ ยพระราชกฤษฎีกานัน้ ดว้ ย
มาตรา ๓๕ การถอนสภาพที่ราชพัสดุที่ทางราชการสงวนหรือหวงห้ามไว้ ให้กระทาได้
เมื่อกระทรวงการคลังไม่ประสงค์จะสงวนหรือหวงห้ามอีกต่อไป โดยให้ตราเป็นพระราชกฤษฎีกา และ
ให้มแี ผนทแี่ สดงเขตทีด่ นิ แนบทา้ ยพระราชกฤษฎีกานน้ั ดว้ ย

หมวด ๖
ท่ีราชพสั ดนุ อกราชอาณาจกั ร

มาตรา ๓๖ ในหมวดนี้

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๑๑ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานุเบกษา

“ที่ราชพัสดุ” หมายความว่า อสังหาริมทรัพย์อันเป็นทรัพย์สินของแผ่นดินทุกชนิดที่รัฐบาลไทย
ได้มาซึ่งกรรมสทิ ธิแ์ ละตั้งอย่นู อกราชอาณาจักร

มาตรา ๓๗ ให้เอกอัครราชทูต กงสุลใหญ่ หรือผู้ดารงตาแหน่งท่ีเรียกชื่ออย่างอ่ืนท่ีได้รับ
แต่งต้ังให้มีหน้าที่เช่นเดียวกับเอกอัครราชทูตหรือกงสุลใหญ่ มีหน้าที่ปกครอง ดูแล บารุงรักษา และ
ใช้ที่ราชพัสดุซ่ึงต้ังอยู่ในประเทศหรือเขตท่ีอยู่ในความรับผิดชอบของตน เว้นแต่กรณีที่บัญญัติไว้
ในมาตรา ๓๘

มาตรา ๓๘ ในกรณีท่ีหน่วยงานของส่วนราชการใดต้ังอยู่นอกราชอาณาจักรและใช้ท่ีราชพัสดุ
ให้หัวหน้าหน่วยงานของส่วนราชการนั้น เป็นผู้มีหน้าท่ีปกครอง ดูแล บารุงรักษา และใช้ที่ราชพัสดุ
ดังกลา่ ว

มาตรา ๓๙ ให้บุคคลตามมาตรา ๓๗ และมาตรา ๓๘ แล้วแต่กรณี จัดทารายงาน
เกี่ยวกับการปกครอง ดูแล บารุงรกั ษา และใช้ท่ีราชพัสดุท่ีอยู่ในความรับผิดชอบเสนอตอ่ กรมธนารักษ์
ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงือ่ นไขท่ีคณะกรรมการกาหนด

มาตรา ๔๐ ให้กรมธนารักษ์มีหน้าที่จัดทาทะเบยี นท่ีราชพัสดุตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และ
เงือ่ นไขท่คี ณะกรรมการกาหนด

มาตรา ๔๑ การโอนกรรมสิทธิ์ท่ีราชพัสดุต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี ท้ังนี้
ตามหลักเกณฑ์ วธิ ีการ และเง่ือนไขท่ีกาหนดในกฎกระทรวง

หมวด ๗
ทรัพย์สินนอกราชอาณาจกั ร

มาตรา ๔๒ ในหมวดนี้
“ทรัพย์สินนอกราชอาณาจักร” หมายความว่า สิทธิการครอบครองหรือการใช้ประโยชน์
ในอสงั หาริมทรพั ย์ซึง่ ตงั้ อยู่นอกราชอาณาจกั ร ซ่ึงไดม้ าโดยวิธีการทางการทตู หรือเป็นไปตามความตกลง
ทีร่ ัฐบาลไทยทาไวก้ บั รัฐบาลตา่ งประเทศที่อสงั หาริมทรัพย์ต้งั อยู่
มาตรา ๔๓ ให้กรมธนารักษม์ หี นา้ ทจ่ี ัดทาทะเบยี นทรัพย์สินนอกราชอาณาจกั รตามหลักเกณฑ์
วธิ กี าร และเง่ือนไขท่คี ณะกรรมการกาหนด

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๑๒ ๙ มนี าคม ๒๕๖๒
ราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๔๔ การปกครอง ดูแล บารุงรักษา ใช้ จัดทารายงาน และโอนทรัพย์สิน

นอกราชอาณาจกั ร ใหด้ าเนินการตามท่บี ัญญตั ไิ วใ้ นหมวด ๖ โดยอนโุ ลม

หมวด ๘
บทกาหนดโทษ

มาตรา ๔๕ ผู้ใดเข้าไปในที่ราชพัสดุเพ่ือยึดถือหรือครอบครองท้ังหมดหรือแต่บางส่วน
โดยไม่มีสิทธโิ ดยชอบดว้ ยกฎหมาย หรือเขา้ ไปกระทาการใด ๆ อันเปน็ การรบกวนการใชป้ ระโยชนท์ ่ีราชพัสดุ
โดยปกตสิ ขุ หรือทาดว้ ยประการใด ๆ อันเปน็ การทาลายหรอื ทาให้เส่ือมสภาพแก่ท่ีราชพัสดุ ต้องระวางโทษ
จาคกุ ไม่เกินห้าปี หรอื ปรบั ไมเ่ กินหนึง่ แสนบาท หรอื ทง้ั จาทงั้ ปรับ

ในกรณีที่มีคาพิพากษาว่าผู้ใดกระทาความผิดตามมาตรานี้ ศาลมีอานาจส่ังในคาพิพากษา
ใหผ้ ู้กระทาความผดิ คนงาน ผรู้ บั จ้าง ผแู้ ทน และบรวิ ารของผู้กระทาความผิดออกไปจากทีร่ าชพสั ดนุ ้นั ดว้ ย

บรรดาเคร่ืองมือ เครื่องใช้ ยานพาหนะ หรือเครือ่ งจักรกลใด ๆ ซ่ึงบุคคลไดใ้ ช้ในการกระทา
ความผดิ หรอื ไดใ้ ชเ้ ป็นอุปกรณ์ใหไ้ ด้รับผลในการกระทาความผิดดงั กล่าว ให้รบิ เสยี ทงั้ สน้ิ โดยไมต่ อ้ งคานงึ วา่
เปน็ ของผู้กระทาความผดิ หรือมผี ู้ถกู ลงโทษตามคาพิพากษาของศาลหรอื ไม่

มาตรา ๔๖ ในกรณที ่ีผู้กระทาความผิดตามมาตรา ๔๕ เปน็ นิตบิ ุคคล ถา้ การกระทาความผิด
ของนิติบุคคลน้ันเกิดจากการสั่งการหรือการกระทาของกรรมการ หรือผู้จัดการหรือบุคคลใดซึ่งรับผิดชอบ
ในการดาเนินงานของนิติบุคคลน้ัน หรือในกรณีท่ีบุคคลดังกล่าวมีหน้าท่ีต้องส่ังการหรือกระทาการและ
ละเว้นไมส่ งั่ การหรอื ไม่กระทาการจนเปน็ เหตใุ ห้นิตบิ คุ คลนน้ั กระทาความผิด ผูน้ ้นั ต้องรับโทษตามทีบ่ ญั ญตั ไิ ว้
สาหรบั ความผดิ น้นั ๆ ดว้ ย

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๔๗ บรรดากฎกระทรวงหรือระเบียบที่ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันท่ีพระราชบัญญัตินี้
ใช้บังคับ ให้คงใช้บังคับได้ต่อไปเท่าท่ีไม่ขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี้ จนกว่าจะมี
กฎกระทรวงหรือระเบยี บท่ีออกตามพระราชบญั ญตั นิ ีใ้ ชบ้ งั คับ

เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๒๘ ก หน้า ๑๓ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกจิ จานเุ บกษา

มาตรา ๔๘ ในระหว่างทยี่ งั ไม่มกี ารแต่งตั้งกรรมการผูท้ รงคุณวฒุ ติ ามมาตรา ๙ ใหค้ ณะกรรมการ
ประกอบด้วยกรรมการโดยตาแหน่งตามมาตรา ๙ เพอื่ ปฏบิ ตั หิ น้าทค่ี ณะกรรมการตามพระราชบญั ญตั นิ ี้
ไปพลางก่อนจนกว่าจะมีการแต่งต้ังกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ แต่ต้องไม่เกินหนึ่งร้อยยี่สิบวันนับแต่วันที่
พระราชบญั ญัตนิ ี้ใชบ้ ังคับ

มาตรา ๔๙ การจัดหาประโยชน์ที่ราชพัสดุท่ีได้ดาเนินการแล้วหรืออยู่ระหว่างการดาเนินการ
ตามกฎหมายว่าด้วยการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ ในวันก่อนวันท่ีพระราชบัญญัติน้ีใช้บังคับ
ให้ดาเนินการต่อไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขที่กาหนดในกฎกระทรวงที่ออกตามความใน
มาตรา ๒๘ เว้นแต่เป็นกรณีท่ีได้มีการประกาศเชิญชวนให้เอกชนร่วมลงทุนแล้ว ให้ดาเนินการต่อไป
ตามกฎหมายวา่ ด้วยการใหเ้ อกชนรว่ มลงทุนในกิจการของรัฐ จนกว่าจะได้ลงนามในสัญญารว่ มลงทุนกับ
เอกชนทีไ่ ดท้ าการคัดเลือกใหร้ ่วมลงทุนแล้ว จึงให้ดาเนินการตอ่ ไปตามหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไข
ทก่ี าหนดในกฎกระทรวงท่อี อกตามความในมาตรา ๒๘

ในกรณีท่ีมีปัญหาในการปฏบิ ตั ิตามวรรคหน่งึ ให้คณะกรรมการเป็นผู้พจิ ารณาวินจิ ฉยั ช้ีขาด
มาตรา ๕๐ การจดั หาประโยชน์ทรี่ าชพสั ดโุ ครงการใดท่ีอยู่ระหวา่ งการดาเนินการตามมาตรา ๗๒
แห่งพระราชบัญญัติการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. ๒๕๕๖ ให้คณะกรรมการ
ตามพระราชบัญญัตินี้ทาหน้าท่ีแทนคณะกรรมการตามมาตรา ๗๒ แห่งพระราชบัญญัติการให้เอกชน
รว่ มลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. ๒๕๕๖

ผ้รู บั สนองพระราชโองการ
พลเอก ประยุทธ์ จนั ทรโ์ อชา

นายกรฐั มนตรี

เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๑๔ ๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ราชกจิ จานุเบกษา

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยที่พระราชบัญญัติท่ีราชพัสดุ พ.ศ. ๒๕๑๘
ได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานาน มีบทบัญญัติบางประการที่ไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน ซ่ึงทาให้การบริหาร
จัดการท่ีราชพัสดไุ มส่ มั ฤทธ์ผิ ลเท่าที่ควร และขาดความคล่องตวั ในการจัดหาประโยชนท์ ่ีราชพัสดุ ประกอบกับ
ไม่มีหน่วยงานใดทาหน้าท่ีในการปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีดินที่สงวนหรือหวงห้ามไว้เพื่อประโยชน์
ของแผ่นดินโดยเฉพาะหรือที่ดินท่ีสงวนหรือหวงห้ามไว้เพื่อประโยชน์ของทางราชการตามกฎหมาย ทาให้
เกิดปัญหาการบุกรุกท่ีดินดังกล่าว และยังขาดหลักเกณฑ์ในการบริหารจัดการที่ราชพัสดุนอกราชอาณาจักร
และทรัพย์สินนอกราชอาณาจักร สมควรปรับปรุงพระราชบัญญัติดังกล่าว เพ่ือกาหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ
และเง่ือนไขในการบริหารจัดการที่ราชพัสดุให้เหมาะสมสอดคล้องกับสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม และ
นโยบายของรัฐบาล โดยกรณีจาเป็นที่ต้องให้มีคณะกรรมการที่ราชพัสดุ เพ่ือทาหน้าที่ในการกาหนดนโยบาย
เกี่ยวกับการบริหารจัดการที่ราชพัสดุ เพ่ือให้การใช้ประโยชน์ที่ราชพัสดุเกิดประโยชน์สูงสุดแก่ทางราชการ
รวมทง้ั กาหนดโทษอาญาสาหรับกรณีทม่ี ีการบุกรุกที่ราชพัสดุ เพอ่ื เปน็ การรักษาที่ดินของรัฐไวเ้ พื่อใช้ประโยชน์
ของทางราชการต่อไป จงึ จาเปน็ ต้องตราพระราชบญั ญตั ินี้

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๑ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานุเบกษา

กฎกระทรวง

การใชท้ ่รี าชพัสดุ
พ.ศ. 2563

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๕ วรรคหนึ่ง และมาตรา 19 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติ
ทร่ี าชพสั ดุ พ.ศ. 2562 รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงการคลงั ออกกฎกระทรวงไว้ ดังตอ่ ไปน้ี

ข้อ 1 ใหย้ กเลิก
(1) ข้อ 2 หมวด 1 การปกครองดูแลและบารุงรักษาที่ราชพัสดุ ข้อ 3 ถึงข้อ 13
หมวด 2 การใช้ท่ีราชพัสดุ ข้อ 14 ถึงข้อ 22 หมวด 4 การส่งคืนที่ราชพัสดุ ข้อ 34 ถึงข้อ 36
ข้อ 38 และข้อ 39 แห่งกฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง ดูแล บารุงรักษา ใช้
และจัดหาประโยชนเ์ กยี่ วกบั ทร่ี าชพัสดุ พ.ศ. 2545
(2) ข้อ 1 ข้อ 2 ขอ้ 3 ขอ้ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ขอ้ 11 และขอ้ 12
แหง่ กฎกระทรวงว่าด้วยหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารปกครอง ดแู ล บารงุ รักษา ใช้ และจดั หาประโยชนเ์ ก่ียวกับ
ทีร่ าชพสั ดุ (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2549
(3) ข้อ 1 ข้อ 2 ข้อ 6 และข้อ 7 แห่งกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง
ดแู ล บารงุ รักษา ใช้ และจดั หาประโยชนเ์ กย่ี วกบั ท่รี าชพัสดุ (ฉบับท่ี 4) พ.ศ. 2552
ข้อ 2 ในกฎกระทรวงนี้
“ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นท่ีขอใช้
ที่ราชพัสดุ
“ผู้ใช้ที่ราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ีเป็นผู้ใช้
ปกครอง ดูแล และบารงุ รักษาท่รี าชพสั ดุ
“ผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ที่ราชพัสดุ” หมายความว่า ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐ
ท่ีมีกฎหมายเฉพาะบัญญัติใหอ้ านาจในการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรกั ษาทร่ี าชพสั ดุ
“หนังสือสาคัญสาหรับที่ดิน” หมายความว่า หนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินหรือหนังสือสาคัญ
สาหรบั ท่ีหลวง ตามประมวลกฎหมายทด่ี นิ

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๒ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

“กิจการสาธารณูปการ” หมายความว่า กิจการที่จัดทาขึ้นเพ่ือสาธารณประโยชน์ซึ่งดาเนินการ
โดยส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน เช่น สวนสาธารณะ ลานกีฬา ลานอเนกประสงค์
ศาลาที่พักริมทาง ป้อมตารวจ ป้อมยาม ศูนย์บริการข้อมูลเพ่ือการท่องเที่ยว การติดต้ังป้ายบอกทาง
หรือป้ายประชาสัมพันธ์ของทางราชการ หรือกิจการอื่นในลักษณะทานองเดียวกันตามที่อธิบดีกาหนด
และไม่มีวตั ถปุ ระสงคเ์ ป็นการดาเนินการในเชงิ ธรุ กิจหรือพาณชิ ย์

“กิจการสาธารณูปโภค” หมายความว่า กิจการที่จัดทาข้ึนเพื่ออานวยประโยชน์ในสิ่งอุปโภค
ท่ีจาเป็น ซ่ึงดาเนินการโดยส่วนราชการหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น ถนน ไฟฟ้า ประปา
โทรศัพท์ การระบายน้า การส่ือสาร ระบบโครงข่ายคมนาคมที่ใช้ในการสัญจรไปมา หรือกิจการอื่น

ในลักษณะทานองเดียวกันตามที่อธิบดีกาหนด และไม่มีวัตถุประสงค์เป็นการดาเนินการในเชิงธุรกิจ
หรอื พาณิชย์

“เจ้าหน้าที่” หมายความว่า ผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากอธิบดีให้เป็นเจ้าหน้าที่ตรวจสอบ
สภาพทร่ี าชพัสดุ

“อธิบดี” หมายความวา่ อธิบดกี รมธนารกั ษ์
ข้อ 3 ให้ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุซ่ึงประสงค์จะขอใช้ที่ราชพัสดุเพื่อประโยชน์ในทางราชการ
ในการปฏิบัตติ ามหน้าท่ีและอานาจยืน่ หนังสือแสดงความประสงคข์ อใช้ท่ีราชพัสดุ โดยแจง้ วัตถปุ ระสงค์
ในการขอใช้ทร่ี าชพสั ดุ พร้อมด้วยเอกสารหรอื หลักฐานทเี่ ก่ยี วข้อง ซึ่งอย่างน้อยต้องประกอบด้วยข้อมลู
ดังตอ่ ไปนี้
(1) รายละเอียดเกย่ี วกับโครงการที่จะขอใชท้ ่ีราชพสั ดุ
(2) คาขอต้ังงบประมาณหรือเอกสารการได้รับอนุมัติงบประมาณของโครงการท่ีจะขอใช้
ท่รี าชพสั ดุ

(3) แผนทีแ่ สดงรายละเอยี ด
(ก) ท่ีต้ังและพิกัดของท่ีราชพัสดุ โดยแสดงสถานที่สาคัญ เช่น ศูนย์ราชการหลัก

ของจังหวัดหรืออาเภอ ศาสนสถาน โบราณสถาน หรือสถานศึกษา ในระยะสิบกิโลเมตรจากท่ีต้ัง
ของท่ีราชพสั ดุ

(ข) การใช้ประโยชน์ในท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุในปัจจุบันท้ังแปลง และแสดงการใช้ประโยชน์
ในทด่ี นิ บริเวณข้างเคียง

(4) แผนผงั แสดงการใช้ประโยชน์ในทีด่ ินเฉพาะบริเวณท่ขี อใช้ทรี่ าชพัสดุ โดยแสดงรายละเอียด
เก่ียวกับอาคารและสิ่งปลูกสร้างที่จะปลูกสร้าง ซึ่งมีมาตราส่วนที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ และรับรอง
โดยสถาปนกิ วิศวกร นายช่างโยธา หรือนายชา่ งสารวจ

(5) เอกสารหรอื หลักฐานอืน่ ตามท่ีอธิบดกี าหนด

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๓ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

ในกรณีท่ีราชพัสดุอยู่ในพ้ืนท่ีเดียวกันกับพื้นที่ท่ีส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐแห่งอื่น
มีหน้าที่และอานาจดูแลรับผิดชอบ ให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุยื่นหนังสือแสดงความเห็นของส่วนราชการ
หรอื หน่วยงานของรฐั ดังกล่าวเพอ่ื ประกอบการพจิ ารณาดว้ ย

ขอ้ 4 การยื่นหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุตามข้อ ๓ ให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุยื่น
ณ สถานที่ ดังต่อไปน้ี

(๑) ทีร่ าชพัสดุต้ังอยูใ่ นกรุงเทพมหานคร ให้ยืน่ ตอ่ กรมธนารกั ษ์
(๒) ที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในจังหวัดอ่ืนนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้ย่ืนต่อสานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ี
ซ่งึ ทรี่ าชพสั ดุต้ังอยู่

การยน่ื หนังสอื แสดงความประสงค์ขอใช้ท่รี าชพัสดุตามวรรคหน่ึง อาจยนื่ โดยทางไปรษณียก์ ็ได้
ข้อ 5 กรณีย่ืนหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุต่อกรมธนารักษ์ตามข้อ ๔ (๑)
เมื่อกรมธนารักษ์ได้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพั สดุและเอกสารหรือหลักฐานถูกต้อง
และครบถ้วนแล้ว ให้กรมธนารักษ์พิจารณาให้แล้วเสร็จภายในหกสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือ
และเอกสารหรือหลักฐานจากผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุ และแจ้งให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุทราบภายในเจ็ดวันนับแต่
วันทกี่ รมธนารักษพ์ จิ ารณาแลว้ เสรจ็
ข้อ 6 กรณีย่ืนหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุต่อสานักงานธนารักษ์พ้ืนที่
ตามข้อ ๔ (๒) เม่ือสานักงานธนารักษ์พื้นที่ได้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุ
และเอกสารหรือหลักฐานถูกต้องและครบถ้วนแล้ว ให้เสนอความเห็นเพื่อประกอบการพิจารณา
ต่อผู้ว่าราชการจังหวัดภายในย่ีสิบห้าวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานจากผู้ขอใช้
ท่ีราชพัสดุ และให้ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจารณาให้ความเห็นภายในสิบห้าวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือ
และเอกสารหรือหลกั ฐานจากสานกั งานธนารักษ์พื้นท่ี

เม่ือสานักงานธนารักษ์พื้นที่ได้รับความเห็นจากผู้ว่าราชการจังหวัดแล้ว ให้สานักงานธนารักษ์
พ้ืนท่ีส่งหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานพร้อมความเห็นของผู้ว่าราชการจังหวัดไปยังกรมธนารักษ์
ภายในเจ็ดวันนับแต่วันที่ได้รับความเห็นจากผู้ว่าราชการจังหวัด และให้กรมธนารักษ์พิจารณาให้แล้วเสร็จ
ภายในย่ีสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานดังกล่าว และแจ้งให้ผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุทราบ
ภายในเจ็ดวันนบั แต่วันท่ีกรมธนารกั ษพ์ ิจารณาแลว้ เสรจ็

ข้อ 7 นอกจากการดาเนินการตามข้อ ๕ และข้อ ๖ เพ่ือให้การใช้ท่ีราชพัสดุเป็นไป
โดยรวดเร็วเพื่อประโยชน์สาธารณะ ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้ผู้ว่าราชการจังหวัด
เป็นผู้มีอานาจพิจารณาหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุและเอกสารหรือหลักฐานท่ีเกี่ยวขอ้ ง
เพ่อื ทาความตกลงกบั ผู้ขอใช้ทรี่ าชพสั ดไุ ด้ ในกรณีดงั ต่อไปน้ี

(๑) การขอใช้ที่ราชพัสดุเป็นการชั่วคราวในกรณีท่ีมีความจาเป็นหรือเร่งด่วน เพื่อประโยชน์
ในการปอ้ งกันหรือบรรเทาสาธารณภยั

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๔ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

(๒) การขอใช้ที่ราชพัสดุเพ่ือก่อสร้างอาคารที่ทาการ บ้านพัก กิจการสาธารณูปการ หรือ
กิจการสาธารณูปโภค ซ่งึ มเี น้ือท่ที ่ีใชใ้ นการก่อสรา้ งและเนอ้ื ทีท่ ข่ี อใช้ทั้งหมดตามที่อธิบดกี าหนด

เม่ือสานกั งานธนารักษ์พื้นทไ่ี ด้รับหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ที่ราชพัสดุ และเอกสารหรอื
หลักฐานตามข้อ ๓ ถูกต้องและครบถ้วนแล้ว ให้เสนอความเห็นเพ่ือประกอบการพิจารณาต่อ
ผวู้ ่าราชการจังหวัดในระยะเวลาอันสมควร และให้ผู้วา่ ราชการจังหวัดพิจารณาให้แล้วเสร็จภายในสิบห้าวัน
นับแต่วันท่ีได้รับหนังสือและเอกสารหรือหลักฐานจากสานักงานธนารักษ์พื้นที่ และให้ผู้ว่าราชการจังหวัด
เป็นผู้ทาความตกลงกับผู้ขอใช้ที่ราชพัสดุ ท้ังน้ี ให้สานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ีแจ้งให้กรมธนารักษ์ทราบ
โดยเร็ว

ผู้ขอใช้ท่ีราชพัสดุตาม (๑) อาจยื่นเฉพาะหนังสือแสดงความประสงค์ขอใช้ท่ีราชพัสดุ
โดยไมต่ อ้ งยน่ื เอกสารหรอื หลกั ฐานท่ีเกย่ี วข้องตามขอ้ ๓ ก็ได้

ข้อ 8 กรณีที่มีกฎหมายบัญญัติให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐใดมีหน้าที่และอานาจ
ดูแลรับผิดชอบในพ้ืนท่ีเดียวกันกับที่ราชพัสดุที่ขอใช้ ให้กรมธนารักษ์ในกรณีตามข้อ ๕ และข้อ 6
หรือผู้ว่าราชการจังหวัดในกรณีตามข้อ ๗ แล้วแต่กรณี นาความเห็นของส่วนราชการ หรือหน่วยงาน
ของรัฐตามข้อ ๓ วรรคสอง มาประกอบการพิจารณา ก่อนทาความตกลงใหใ้ ชท้ ่รี าชพัสดุนั้น

ขอ้ 9 ที่ดนิ ทเ่ี ป็นทรี่ าชพสั ดุท่อี ย่ใู นเขตทางหลวงหรือท่ีดนิ ทเ่ี ปน็ ทีร่ าชพัสดทุ ีอ่ ยู่ในความครอบครอง
ของกรมชลประทาน และมพี ้ืนที่เพียงพอสาหรบั กจิ การสาธารณูปการทใ่ี ชพ้ ืน้ ท่ีขนาดเลก็ และมีลักษณะ
ที่ไม่ถาวร ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดุสามารถให้ความยินยอมในการใช้ที่ดินน้ันเพื่อการดังกล่าวได้ และให้ผู้ใช้
ท่ีราชพสั ดแุ จ้งให้กรมธนารักษท์ ราบโดยเร็ว

ข้อ 10 กรณีผู้ใช้ที่ราชพัสดุใช้ท่ีราชพัสดุเพ่ือประโยชน์แก่การจัดสวัสดิการภายใน
ส่วนราชการซ่ึงเป็นไปตามระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยกา รจัดสวัสดิการภายในส่วนราชการ

โดยมใิ ช่การจัดสวสั ดกิ ารในเชิงธุรกิจ ใหถ้ อื ว่าเป็นการใช้ทร่ี าชพสั ดุเพือ่ ประโยชน์ในทางราชการ
ขอ้ 11 ในกรณีที่มีการใช้ ร้ือถอน หรือดัดแปลงท่ีราชพัสดุ หรือกระทาการใด ๆ อันมี

ผลกระทบต่อสาระสาคัญหรือสถานะของท่ีราชพัสดุ โดยยังเป็นการดาเนินการตามวัตถุประสงค์เดิม
ใหผ้ ้ใู ชท้ รี่ าชพสั ดแุ จ้งกรมธนารกั ษท์ ราบเพ่ือแกไ้ ขรายการทะเบยี นทร่ี าชพัสดใุ ห้ถูกตอ้ ง

เม่ือผู้ใช้ที่ราชพัสดุเปล่ียนแปลงวตั ถุประสงค์การใช้ท่ีราชพัสดุ ให้แจ้งและขอทาความตกลงกับ
กรมธนารกั ษใ์ หม่

ให้นาความในขอ้ ๓ ข้อ ๔ ข้อ ๕ ข้อ ๖ และข้อ ๗ มาใช้บังคบั แก่การขอทาความตกลง
เพื่อเปลี่ยนแปลงวัตถปุ ระสงค์การใชท้ ร่ี าชพัสดตุ ามวรรคสองดว้ ยโดยอนโุ ลม

ขอ้ 12 ผู้ใช้ที่ราชพัสดุซ่ึงประสงค์จะร้ือถอนหรือดัดแปลงอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างท่ีเป็น
ท่ีราชพัสดุที่อาจมีผลกระทบต่อคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม หรือสถาปัตยกรรมท่ีควรอนุรักษ์
ของอาคารหรอื สิ่งปลูกสร้าง ตามบัญชีรายช่ืออาคารหรือสิ่งปลูกสรา้ งท่ีอธิบดีกาหนดโดยความเห็นชอบ

เล่ม ๑๓๗ ตอนท่ี ๙๘ ก หน้า ๕ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานเุ บกษา

ของคณะกรรมการท่ีราชพัสดุ ต้องได้รับความยินยอมจากกรมธนารักษ์หรือสานักงานธนารักษ์พ้ืนที่
แลว้ แตก่ รณี ก่อน

ในการขอความยินยอม ให้ผู้ใช้ที่ราชพัสดุแต่งต้ังคณะกรรมการจานวนไม่น้อยกว่าสามคน
โดยอย่างนอ้ ยต้องประกอบด้วยผูแ้ ทนกรมศิลปากรหรือผู้แทนสานกั งานวัฒนธรรมจังหวัดจานวนหนึ่งคน
เพื่อพิจารณาเหตุผลและความจาเป็น ตลอดจนการปฏิบัติตามกฎหมายท่ีเก่ียวข้อง และทาความเห็น
เสนอตอ่ กรมธนารักษ์เพอื่ ประกอบการพิจารณาดว้ ย

ข้อ 13 ผู้ใช้ที่ราชพัสดุซึ่งประสงค์จะรื้อถอนหรือดัดแปลงอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างที่เป็น
ท่ีราชพัสดุที่เป็นโบราณสถาน ให้ดาเนินการตามกฎหมายว่าด้วยโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ

และพิพิธภัณฑสถานแหง่ ชาติ
ข้อ 14 การจาหน่ายอาคารหรือส่ิงปลูกสร้างที่รื้อถอน การจาหน่ายวัสดุที่รื้อถอน หรือ

การจาหน่ายต้นไม้ ดิน หรือวัสดอุ ืน่ ๆ ทไ่ี ด้จากท่ีราชพัสดุ ใหผ้ ้ใู ชท้ ่รี าชพสั ดปุ ฏบิ ตั ิใหเ้ ป็นไปตามระเบียบ
ท่ีรัฐมนตรีกาหนด ท้ังนี้ ถ้ามีเงินที่ได้จากการจาหน่ายให้นาส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดินในนามของ
กรมธนารกั ษ์

การจาหน่ายตามวรรคหนึ่ง ให้หมายความรวมถึงการนาวัสดุที่ได้จากที่ราชพัสดุท่ีร้ือถอน
ไปใชป้ ระโยชน์ด้วย

ขอ้ 15 ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุแปลงใดยังไม่มีหนังสือสาคัญสาหรับท่ีดิน หรือหนังสือสาคัญ
สาหรับที่ดนิ สูญหายหรือชารุดจนไม่อาจใชก้ ารได้ หรือต้องการแบ่งแยกกรรมสทิ ธ์ิ หรือสิทธิครอบครอง
ให้ดาเนินการ ดังตอ่ ไปน้ี

(๑) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในกรุงเทพมหานคร ให้กรมธนารักษ์เป็นผู้ย่ืนคาขอ และ
ดาเนินการเพ่ือให้ไดม้ าซ่งึ หนงั สอื สาคญั สาหรบั ทีด่ นิ แปลงน้นั

(2) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุต้ังอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้สานักงานธนารักษ์
พื้นท่ีซ่ึงท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุตั้งอยู่เป็นผู้ยื่นคาขอและดาเนินการเพ่ือให้ได้มาซึ่งหนังสือสาคัญ
สาหรับที่ดินแปลงน้ัน

ขอ้ 16 ในกรณีท่ีต้องมีการรังวัด การพิสูจน์สอบสวนการทาประโยชน์ การตรวจสอบเนื้อท่ี
หรือในกรณีอื่นใดตามประมวลกฎหมายที่ดิน เพ่ือให้ได้มาซึ่งหนังสือสาคัญสาหรับที่ดินหรือเพ่ือให้ทราบ
แนวเขตทด่ี ินทีเ่ ป็นทีร่ าชพัสดุ ใหด้ าเนนิ การ ดงั ต่อไปน้ี

(๑) ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร ให้กรมธนารักษ์เป็นผู้ยื่นคาขอ โดยให้
กรมธนารักษ์และผู้ใช้ที่ราชพัสดุเป็นผู้นาทาการสารวจรังวัด ให้ถ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ี ระวัง
ชี้แนวเขตท่ีดิน และลงนามรับรองแนวเขตที่ดิน รวมท้ังทาความตกลงในการสอบสวนเปรียบเทียบ
และสอบสวนไกล่เกลย่ี

(๒) ท่ีดินที่เป็นท่ีราชพัสดุตั้งอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร ให้สานักงานธนารักษ์
พ้ืนที่ซ่ึงท่ีดินที่เป็นท่ีราชพัสดุตั้งอยู่เป็นผู้ย่ืนคาขอ โดยให้สานักงานธนารักษ์พื้นที่และผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๖ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

เป็นผู้นาทาการสารวจรังวัด ให้ถ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ระวังช้ีแนวเขตท่ีดิน และลงนามรับรอง
แนวเขตท่ดี นิ รวมทั้งทาความตกลงในการสอบสวนเปรยี บเทยี บและสอบสวนไกลเ่ กลี่ย

ถ้าปรากฏว่า ท่ีดินท่ีเป็นที่ราชพัสดุมีอาณาเขต เน้ือท่ี หรือรายการอื่นใดไม่ตรงตามหนังสือ
สาคัญสาหรับท่ีดินหรือหลักฐานทางทะเบียนที่ราชพัสดุ ให้กรมธนารักษ์ หรือสานักงานธนารักษ์พ้ืนท่ี
แล้วแตก่ รณี ดาเนินการแก้ไขให้ถกู ต้อง ทั้งน้ี ให้เป็นไปตามระเบยี บท่รี ัฐมนตรกี าหนด

ขอ้ 17 เพ่ือประโยชน์ในการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาทร่ี าชพัสดุ ให้กรมธนารกั ษ์
มีอานาจดาเนนิ การ ดงั ตอ่ ไปนี้

(๑) โอนหรือรับโอนอสังหาริมทรัพย์ในนามกระทรวงการคลัง

(๒) ดาเนนิ คดที ้ังปวงบรรดาทเ่ี กยี่ วกบั ท่ีราชพสั ดแุ ละทรพั ยส์ ินในทร่ี าชพัสดุ
(๓) ดาเนินการใด ๆ ตามประมวลกฎหมายท่ีดิน ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และ
กฎหมายอ่นื ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การใช้ ปกครอง ดแู ล และบารงุ รกั ษาทรี่ าชพสั ดุ
ในการดาเนนิ การตามวรรคหน่ึง กรมธนารักษ์จะมอบอานาจให้บุคคลอื่นเปน็ ผู้ดาเนินการแทนกไ็ ด้
และจะมอบใหผ้ ู้รับมอบอานาจมอบอานาจต่อไปใหบ้ ุคคลอื่นดาเนนิ การแทนดว้ ยกไ็ ด้
ข้อ 18 ค่าใช้จ่ายในการดาเนินการตามข้อ ๑๕ ข้อ ๑๖ และข้อ ๑๗ ให้จ่ายจาก
เงินงบประมาณของกรมธนารกั ษ์ เว้นแตก่ รณี ดงั ตอ่ ไปน้ี
(๑) กรณีผู้ใช้ท่ีราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุมีกฎหมายบัญญัติให้สามารถ
นารายไดไ้ ปใชไ้ ด้โดยไม่ตอ้ งนาส่งคลังเป็นรายไดแ้ ผ่นดิน ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดหุ รือผู้ครอบครองใชป้ ระโยชน์
ที่ราชพัสดนุ ัน้ เปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบค่าใชจ้ ่าย
(๒) กรณีผู้ใช้ที่ราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุแสดงความประสงค์จะเป็น
ผูร้ ับผิดชอบคา่ ใชจ้ า่ ย

ข้อ 19 ใหผ้ ู้ใช้ที่ราชพสั ดมุ หี นา้ ที่ ดงั ต่อไปนี้
(๑) ดูแลและบารุงรักษาที่ราชพัสดุให้คงอยู่ในสภาพท่ีเหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์อยู่เสมอ
และระมดั ระวังมิให้เกดิ การบุกรุกหรอื ความเสียหายใด ๆ แก่ทีร่ าชพสั ดุ
(๒) จัดทารายงานเก่ียวกับการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ เสนอต่อ
กรมธนารักษภ์ ายในเดอื นกันยายนของทุกปี
ในระหวา่ งท่ีผูใ้ ช้ทร่ี าชพัสดุปฏิบตั หิ นา้ ทตี่ าม (๑) เจา้ หน้าท่อี าจเขา้ ตรวจสอบสภาพทรี่ าชพัสดุได้
ทง้ั นี้ ใหเ้ จา้ หนา้ ที่แจ้งเปน็ หนงั สอื ให้ผู้ใชท้ รี่ าชพสั ดทุ ราบล่วงหนา้ ไมน่ อ้ ยกว่าเจ็ดวนั
ข้อ 20 ให้ผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุมีหน้าท่ีจัดทารายงานเกี่ยวกับการใช้
ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ เสนอต่อกรมธนารกั ษภ์ ายในเดอื นกนั ยายนของทกุ ปี
ในกรณีท่ีผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ที่ราชพัสดุเลิกใช้ที่ราชพัสดุแล้ว ให้ส่งคืนที่ราชพัสดุน้ัน
แกก่ รมธนารกั ษ์ และใหด้ าเนินการตามข้อ ๒๔ ด้วย

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๗ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกจิ จานุเบกษา

ขอ้ 21 ให้กรมธนารักษ์หรือสานักงานธนารักษ์พื้นท่ี แล้วแต่กรณี มีหนังสือแจ้งให้ผู้ใช้
ที่ราชพัสดุซึ่งไม่ปฏิบัติตามข้อ ๑๑ ข้อ ๑๒ ข้อ ๑๓ หรือข้อ ๑๙ และผู้ครอบครองใช้ประโยชน์
ที่ราชพัสดุซ่ึงไม่ปฏิบัติตามข้อ ๒๐ ปฏิบัติให้ถูกต้องภายในสามสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือจาก
กรมธนารักษห์ รอื สานักงานธนารักษ์พืน้ ที่ แลว้ แต่กรณี

ข้อ 22 ผู้ใช้ท่ีราชพัสดุต้องใช้ที่ราชพัสดุตามวัตถุประสงค์ท่ีขอใช้ภายในระยะเวลาสามปีนับแต่
วันท่ีทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ หากไม่ใช้ภายในระยะเวลาดังกล่าว ให้กรมธนารักษ์มีหนังสือ
แจ้งใหผ้ ู้ใชท้ ีร่ าชพัสดชุ แ้ี จงเหตผุ ลต่อกรมธนารักษ์ภายในสามสบิ วันนับแต่วนั ทีไ่ ดร้ ับหนังสือจากกรมธนารักษ์

ข้อ 23 ใหก้ รมธนารักษเ์ รยี กคืนท่ีราชพสั ดจุ ากผู้ใชท้ ่ีราชพัสดไุ ด้ ในกรณดี งั ต่อไปนี้

(๑) เลิกใชท้ ่ีราชพสั ดุ
(๒) ครอบครองที่ราชพสั ดโุ ดยไมไ่ ด้รับอนุญาต
(๓) ไม่ปฏบิ ตั ิตามหนังสือแจ้งจากกรมธนารกั ษห์ รอื สานกั งานธนารักษ์พืน้ ท่ีตามข้อ ๒๑
(๔) ไม่ปฏบิ ัติตามหนงั สือแจ้งจากกรมธนารักษต์ ามขอ้ ๒๒
การเรียกคืนทร่ี าชพัสดุตามวรรคหนึง่ ให้กรมธนารักษจ์ ัดทาเป็นหนงั สือ โดยแจ้งเหตุแห่งการเรียกคนื
และกาหนดระยะเวลาใหผ้ ู้ใช้ท่ีราชพสั ดสุ ง่ คืนท่ีราชพสั ดุด้วย
ข้อ 24 กอ่ นส่งคนื ทรี่ าชพัสดุ ให้ผู้ใช้ท่ีราชพัสดดุ าเนนิ การ ดงั ต่อไปน้ี
(๑) ดาเนนิ การให้ท่ีราชพัสดอุ ยใู่ นสภาพที่เหมาะสม
(๒) แกไ้ ขความเสยี หายท่ีเกิดข้ึนแก่ที่ราชพสั ดุ
(๓) ดาเนินการให้ผู้บุกรุกออกจากที่ราชพัสดุ ทั้งนี้ กรมธนารักษ์อาจจะพิจารณาเข้า
ดาเนินการเอง หรือดาเนินการร่วมกับผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ ส่วนราชการอื่น หรือผู้เก่ียวข้องก็ได้ โดยผู้ใช้
ท่ีราชพัสดุมีหนา้ ท่รี วบรวมเอกสารหรือหลกั ฐานทีเ่ กยี่ วขอ้ งใหแ้ ก่กรมธนารกั ษ์

การดาเนินการตามวรรคหนง่ึ ใหผ้ ใู้ ชท้ รี่ าชพัสดุเปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบค่าใชจ้ า่ ยท่ีเกิดข้ึน
ขอ้ 25 กรณีท่ีมีความเสียหายหรอื น่าจะเกิดความเสียหายใด ๆ แก่ที่ราชพัสดุที่เรียกคืนหรือ
ส่งคืน ซ่ึงเกิดจากการกระทาโดยจงใจ หรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง หรือกระทาโดยไม่มีอานาจ
หรือนอกเหนือหน้าท่ีและอานาจ หรือไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ให้กรมธนารักษ์แจ้งขอ้ มูลการกระทาดงั กลา่ ว
แก่หัวหน้าส่วนราชการหรือผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของผู้ใช้ท่ีราชพัสดุ แล้วแต่กรณี
เพอ่ื พจิ ารณาดาเนินการทางวินยั และความรบั ผิดทางแพง่ แก่ผู้ที่ต้องรบั ผดิ ชอบต่อไป
ในกรณีท่ีราชพัสดุน้ันต้ังอยู่ในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานคร นอกจากการดาเนินการ
ตามวรรคหน่ึงแล้วใหแ้ จง้ ผูว้ า่ ราชการจงั หวดั ทราบดว้ ย
ขอ้ 26 ในกรณีท่ีมีปัญหาเก่ียวกับการปฏิบัติตามกฎกระทรวงนี้หรือในกรณีที่มีปัญหาไม่อาจ
ตกลงกันได้เกี่ยวกับการใช้ ปกครอง ดูแล และบารุงรักษาท่ีราชพัสดุ ให้กรมธนารักษ์เสนอให้
คณะกรรมการที่ราชพสั ดุพจิ ารณา

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๘ ๓ ธนั วาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานเุ บกษา

ข้อ 27 บรรดาระเบียบที่ออกตามกฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการปกครอง ดูแล
บารุงรักษา ใช้ และจัดหาประโยชน์เกี่ยวกับที่ราชพัสดุ พ.ศ. ๒๕๔๕ ท่ีใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันท่ี
กฎกระทรวงน้ีใช้บังคับ ให้ใช้บังคับได้ต่อไปเท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับกฎกระทรวงนี้ จนกว่าจะมีระเบียบ
ทอ่ี อกตามกฎกระทรวงน้ีใช้บงั คบั

ข้อ 28 ที่ราชพัสดุท่ีผู้ใช้ที่ราชพัสดุหรือผู้ครอบครองใช้ประโยชน์ท่ีราชพัสดุได้ใช้ ปกครอง
ดูแล และบารุงรกั ษาโดยชอบอยใู่ นวนั กอ่ นวนั ทก่ี ฎกระทรวงนใ้ี ช้บงั คบั ใหย้ งั คงใช้ ปกครอง ดูแล และ
บารุงรักษาต่อไปได้โดยไม่ต้องขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ใหม่ แต่ต้องปฏิบัติให้เป็นไป
ตามกฎกระทรวงนี้

ให้ไว้ ณ วนั ท่ี 23 พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖3
อาคม เตมิ พทิ ยาไพสิฐ

รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงการคลัง

เล่ม ๑๓๗ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๙ ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓
ราชกิจจานเุ บกษา

หมายเหตุ :- เหตผุ ลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบบั น้ี คือ โดยท่มี าตรา 19 วรรคสอง แหง่ พระราชบัญญัติ
ท่ีราชพัสดุ พ.ศ. 2562 บัญญัติให้ส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินที่มีความประสงค์จะขอใช้
ที่ราชพัสดุ ให้แจ้งวัตถุประสงค์ในการใช้ท่ีราชพัสดุและขอทาความตกลงกับกรมธนารักษ์ตามหลักเกณฑ์
วิธกี าร และเงื่อนไขท่ีกาหนดในกฎกระทรวง จงึ จาเปน็ ตอ้ งออกกฎกระทรวงน้ี

การกําหนดกลมุ่ การบํารุง ดูแล และรักษาอาคารหรอื ส่งิ ปลกู สรา้ งทเี่ ป็นท่รี าชพสั ดุท่ที
จาํ นวน 1

ทรี่ าชพัสดุ

ลาํ ดับที่ ชอื่ อาคาร หนว่ ยงานผ้คู รอบครองใช้ประโยชน์ ลกั ษณะการใช้ประโยชน์ แปลงหมายเลข ท่ดี ินเอกชน หลังลาํ ดบั ท่ี
สํานักนายกรัฐมนตรี สาํ นักเลขาธิการนายกรฐั มนตรี (บ้านมนงั คศลิ า)
ทะเบยี นท่ี ตาํ บล/แ

1 อาคารบา้ นมนังคศิลา กท.3224 - 3 สี่แยกมหาน

2 อาคารสํานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจ- สํานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สํานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ กท.3263 - 16 วัดโสมนัส
(บ้านสรุ ิยานวุ ตั ร)
และสงั คมแหง่ ชาติ (บ้านสุริยานุวัตร)
อาคารสหกรณ์ มณฑลทหารบกท่ี 12 (คา่ ยจักรพงษ์)
3 อาคารสหกรณ์ มณฑลทหารบกที่ 12 กระทรวงกลาโหม คลังพสั ดุ มณฑลทหารบกท่ี 12 ปจ.554 - 81 ดงพระราม
พพิ ธิ ภณั ฑท์ หาร คา่ ยจกั รพงษ์ มณฑลทหารบกท่ี 12
4 คลัง สป.2-4 กระทรวงกลาโหม บา้ นพักชั้นนายพนั มณฑลทหารบกท่ี 12 ปจ.554 - 83 ดงพระราม
บา้ นพักชน้ั นายพัน มณฑลทหารบกที่ 12
5 ทีว่ ่าการมณฑลหรอื ตึกบัญชาการ (หลงั เก่า) กระทรวงกลาโหม บา้ นพักช้ันนายพนั มณฑลทหารบกที่ 12 ปจ.554 - 82 ดงพระราม
พิพธิ ภัณฑ์มณฑลทหารบกท่ี 32
6 บา้ นพักหลังที่ 1 กระทรวงกลาโหม สาํ นักงานสรรพสามิตพ้นื ท่ีอดุ รธานี สาขาเมืองอุดรธานี ปจ.554 - 84 ดงพระราม
บ้านพกั สรรพากรพืน้ ท่ีหนองคาย
7 บา้ นพักหลงั ที่ 2 กระทรวงกลาโหม สาํ นักงานการท่องเทยี่ วและกีฬาจงั หวดั ปทมุ ธานี ปจ.554 - 85 ดงพระราม
อาคารสํานกั งานกรมตรวจบญั ชสี หกรณ์ (วงั เทเวศร์)
8 บ้านพกั หลงั ท่ี 3 กระทรวงกลาโหม ปจ.554 - 86 ดงพระราม

9 บ้านป่องนกั กองทพั บก ลป.1070 - - หวั เวยี ง

10 อาคารสาํ นกั งานสรรพสามิตพน้ื ท่ีอุดรธานี สาขาเมอื งอดุ รธานี กรมสรรพสามติ อด.1934 - 1 หมากแข้ง

11 บ้านพกั สรรพากรพ้ืนทห่ี นองคาย กรมสรรพากร นค.32 - 1 ในเมอื ง

12 อาคารศาลากลางจงั หวัดปทุมธานี (หลงั เกา่ ) กระทรวงการทอ่ งเทยี่ วและกีฬา ปท.184 - - บางปรอก

13 อาคารสํานักงานกรมตรวจบญั ชีสหกรณ์ (วงั เทเวศร)์ กรมตรวจบญั ชสี หกรณ์ กท.0124 - 1 วดั สามพระย

14 บา้ นพกั ขา้ ราชการชั้นพเิ ศษ กรมทางหลวง โดยสํานักงานทางหลวงที่ 5 พษิ ณุโลก บ้านพกั ข้าราชการชัน้ พเิ ศษของสํานักงานทางหลวงที่ 5 (พิษณโุ ลก) พล.407 - 1 ในเมอื ง
15 อาคารสาํ นักงานป่าไมจ้ งั หวัดแม่ฮอ่ งสอน กรมป่าไม้ ไมม่ ีการใชป้ ระโยชน์ มส.14 - 1 จองคํา
16 บา้ น 100 ปี สาํ นักงานป่าไมเ้ ขต กรมอทุ ยานแห่งชาตสิ ตั ว์ปา่ และพันธุ์พชื ที่ทําการป่าไม้เขตลาํ ปาง ลป.363 - 1 เวยี งเหนือ
17 พระราชวังสนามจนั ทร์ (พระทนี่ ั่งพิมานปฐม) กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจนั ทร์ (พระท่ีน่งั พมิ านปฐม) นฐ.541 - 1 สนามจนั ทร
18 พระราชวงั สนามจันทร์ (พระทีน่ ั่งอภิรมยฤ์ ด)ี กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจันทร์ (พระที่นัง่ อภริ มย์ฤด)ี นฐ.541 - 3 สนามจนั ทร
19 พระราชวังสนามจนั ทร์ (พระตําหนักทับแก้ว) กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจนั ทร์ (พระตาํ หนักทับแกว้ ) นฐ.541 - 5 สนามจนั ทร
20 พระราชวังสนามจนั ทร์ (พระทน่ี ่ังสามัคคมี ุขมาตย์) กระทรวงมหาดไทย พระราชวังสนามจนั ทร์ (พระท่ีนัง่ สามคั คีมขุ มาตย)์ นฐ.541 - 6 สนามจันทร
21 พระราชวงั สนามจนั ทร์ (พระที่นั่งชาลมี งคลอาสน)์ กระทรวงมหาดไทย พระราชวังสนามจันทร์ (พระท่ีนั่งชาลีมงคลอาสน)์ นฐ.541 - 7 สนามจนั ทร

22 พระราชวังสนามจนั ทร์ (พระตาํ หนักทับขวญั ) กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจันทร์ (พระตาํ หนักทบั ขวญั ) นฐ.541 - 8 สนามจันทร

23 พระราชวงั สนามจนั ทร์ (เรือนพระธเนศร) กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจันทร์ (เรอื นพระธเนศร) นฐ.541 - 9 สนามจนั ทร

24 พระราชวงั สนามจนั ทร์ (เรือนพระคฤหบด)ี กระทรวงมหาดไทย พระราชวังสนามจันทร์ (เรอื นพระคฤหบด)ี นฐ.541 - 10 สนามจันทร
25 พระราชวังสนามจันทร์ (เรือนพระนนทิการ) กระทรวงมหาดไทย พระราชวังสนามจันทร์ (เรอื นพระนนทกิ าร) นฐ.541 - 12 สนามจนั ทร
26 พระราชวังสนามจันทร์ (เรอื นพระสภุ รกั ษ)์ กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจนั ทร์ (เรอื นพระสุภรักษ์) นฐ.541 - 14 สนามจันทร
27 พระราชวงั สนามจนั ทร์ (เรอื นชาวที)่ กระทรวงมหาดไทย พระราชวงั สนามจันทร์ (เรือนชาวท่)ี นฐ.541 - 15 สนามจันทร
28 อาคารจวนผู้ว่าราชการจังหวัด (หลงั เกา่ ) กระทรวงมหาดไทย จวนผ้วู า่ ราชการจงั หวัด (หลงั เก่า) นพ.180 - 1 ในเมือง
29 พระตําหนกั เขาน้อย (จวนผู้วา่ ฯ) กระทรวงมหาดไทย จวนผวู้ า่ ราชการจังหวัดสงขลา สข.541 - 1 บอ่ ยาง

30 จวนผวู้ า่ ราชการจงั หวดั ฉะเชิงเทรา กระทรวงมหาดไทย (จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา) พิพธิ ภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทรา ฉช.286 - 1 หนา้ เมอื ง
31 อาคารศาลากลางจงั หวัดระนอง (หลังเกา่ ) สํานกั งานปลัดกระทรวงมหาดไทย ทท่ี ําการองค์การบริหารสว่ นจังหวดั ระนอง รน.20 - 1 เขานเิ วศน์

32 จวนผวู้ ่าราชการจงั หวดั กาญจนบรุ ี (หลังเกา่ ) สาํ นักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย พพิ ธิ ภัณฑ์เมอื งกาญจน์ กจ.192 - 34 บา้ นใต้
33 ศาลากลางจังหวดั ตราด (หลังเก่า) สาํ นักงานปลดั กระทรวงมหาดไทย เทศบาลเมืองตราดใช้เปน็ พิพธิ ภัณฑส์ ถานแหง่ ชาตจิ งั หวัดตราด ตร.3 - 3 บางพระ
34 อาคารศาลากลางจังหวดั ภูเก็ต สํานกั งานปลัดกระทรวงมหาดไทย ศาลากลางจงั หวดั ภเู กต็ ภก.86 - 1 ตลาดใหญ่
35 พิพิธภณั ฑสถานแหง่ ชาตสิ ตลู (คฤหาสน์กเู ด็น) สาํ นกั งานปลัดกระทรวงมหาดไทย พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติสตลู (คฤหาสน์กูเดน็ ) สต.14 - 1 พิมาน

36 อาคารศาลากลางจงั หวดั สิงหบ์ ุรี (หลงั เดิม) สาํ นักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย อาคารศาลากลางจงั หวัดสงิ ห์บุรี (หลงั เดมิ ) สห.30 - 2 บางพทุ รา
37 จวนผู้วา่ ราชการจงั หวัดอตุ รดิตถ์ (หลงั เก่า) สาํ นักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย ใช้ในการจัดกิจกรรมต่างๆ ของจงั หวดั อุตรดิตถ์ อต.132 - 9 ท่าอฐิ
38 บ้านพักผูจ้ ัดการธนาคารชารเ์ ตอร์ สํานักงานปลดั กระทรวงมหาดไทย (จงั หวดั ภูเกต็ ) บา้ นรับรองแขกบ้านแขกเรอื นและพพิ ธิ ภัณฑ์เพอ่ื การทอ่ งเที่ยวเชงิ อนรุ กั ษ์ ภก.12 - 1 ตลาดใหญ่
39 อาคารจวนผวู้ า่ ราชการจังหวดั ตรัง กรมการปกครอง จวนผวู้ า่ ราชการจังหวดั ตรัง ตง.34 - 1 ทบั เทีย่ ง
40 อาคารศาลากลางจังหวดั ปราจนี บรุ ี (หลังเกา่ ) กรมการปกครอง อาคารทีท่ ําการองค์การบริหารส่วนจงั หวัดปราจีนบรุ ี ปจ.177 - 1 หน้าเมอื ง
41 อาคารศาลากลางจังหวดั (หลงั เก่า) จงั หวดั พงั งา กรมการปกครอง อาคารพพิ ธิ ภณั ฑเ์ มอื งพงั งา และสาํ นักงานวฒั นธรรมจังหวดั พงั งา พง.203 - 1 ทา้ ยช้าง
42 จวนผ้วู ่าราชการจังหวดั พังงา (หลงั เก่า) กรมการปกครอง ใชใ้ นราชการกรมการปกครอง พง.213 - 1 ท้ายช้าง
43 ทวี่ ่าการอาํ เภอตะกั่วปา่ (หลงั เก่า) กรมการปกครอง ใช้ในราชการกรมการปกครอง พง.272 - 1 ตะกวั่ ปา่
44 อาคารที่วา่ การอาํ เภอเกาะคาหลงั เกา่ กรมการปกครอง ไม่มกี ารใช้ประโยชน์ ลป.319 - 1 เกาะคา
45 อาคารที่ว่าการอําเภอเมอื งเลย (หลงั เกา่ ) กรมการปกครอง พพิ ธิ ภัณฑเ์ ฉลมิ พระเกยี รตจิ งั หวัดเลย และทตี่ ง้ั สํานกั งานการทอ่ งเทย่ี ว ลย.8 - 1 กดุ ปอ่ ง
แห่งประเทศไทย สาํ นกั งานเลย
46 บา้ นพกั นายอาํ เภอศีขรภมู ิ กรมการปกครอง เก็บรักษาไว้ใหเ้ ปน็ สถานทรี่ าชการทีม่ ีเอกลักษณ์ท่ที รงคณุ คา่ และใช้ สร.372 - 18 ระแงง

47 อาคารทว่ี า่ การอําเภอโพนพสิ ยั (หลงั เดมิ ) กรมการปกครอง ประกอบพิธีทาํ บุญบวงสรวงในวนั สงกรานต์และวนั สาํ คญั ต่างๆ นค.107 - 1 จุมพล
48 จวนผวู้ ่าราชการจังหวัดหนองคาย กรมการปกครอง นค.330 - 1 ในเมือง
49 ศาลากลางจงั หวัดหนองคาย แห่งที่ 2 (หลังเดมิ ) กรมการปกครอง ศูนย์วฒั นธรรมเฉลิมราชพพิ ธิ ภัณฑ์เมอื งโพนพิสัย นค.41 - 1 ในเมอื ง
50 ศาลากลางจงั หวดั หนองคาย (หลังเดิม) กรมการปกครอง พิพธิ ภัณฑ์ นค.7 - 1 ในเมอื ง
51 อาคารทว่ี า่ การอําเภอบางกระทุม่ (หลังเก่า) กรมการปกครอง โดยยนิ ยอมใหเ้ ทศบาลบางกระทมุ่ ใช้เปน็ ทวี่ ่าการอาํ เภอเมอื งหนองคาย พล.503 - 16 บางกระทุ่ม
อาคารพิพธิ ภัณฑ์ อาคารพิพิธภัณฑ์จงั หวัดหนองคาย
พิพิธภัณฑ์แหลง่ ท่องเที่ยวศูนยก์ ารเรียนรูท้ างประวตั ศิ าสตร์ วฒั นธรรม

Page 1

ทรงคุณค่าทางประวัตศิ าสตร์ ศิลปกรรมหรือสถาปัตยกรรมท่ีควรค่าแกก่ ารอนรุ ักษ์ไว้
117 หลงั

ท่ีต้ัง ปที ป่ี ลูกสร้าง การขน้ึ ทะเบียนโบราณสถาน แนวทางปฏิบัติ (Guide Line) หมายเหตุ
ในการบํารงุ ดแู ล และรักษา
แขวง อําเภอ/เขต
นาค ดสุ ิต จงั หวัด ขน้ึ แล้ว ยงั ไมไ่ ด้ขึ้น รายละเอียดการประกาศข้นึ ทะเบยี นโบราณสถาน แบบเข้มขน้ แบบผ่อนปรน

ป้อมปราบศัตรพู า่ ย กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2495  เลม่ 102 ตอน 180 วนั ที่ 29 พ.ย. 2528  เรยี น เลขาธกิ ารนายกรัฐมนตรี
เรียน เลขาธิการสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ
เมืองปราจนี บรุ ี และไดร้ ับรางวัลอาคารอนรุ ักษด์ ีเด่นปี พ.ศ.2540  
เมอื งปราจีนบรุ ี 
เมืองปราจีนบรุ ี กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2448  เล่ม 135 ตอนพิเศษ 165 ง วนั ท่ี 12 ก.ค. 2561   เรยี น ปลัดกระทรวงกลาโหม
เมอื งปราจีนบรุ ี 
เมืองปราจีนบรุ ี และไดร้ บั รางวัลอาคารอนรุ ักษด์ เี ดน่ ปี พ.ศ.2536  
เมืองปราจีนบุรี เรียน ผบู้ ัญชาการทหารสูงสดุ
เมืองลําปาง ปราจนี บรุ ี พ.ศ.2468    เรยี น อธิบดีกรมสรรพสามิต
เมอื งอุดรธานี   เรียน อธิบดีกรมสรรพากร
เมอื งหนองคาย ปราจีนบุรี พ.ศ.2468  เรยี น ปลดั กระทรวงการทอ่ งเทีย่ วและกีฬา
เมอื งปทมุ ธานี  เรียน อธบิ ดกี รมตรวจบญั ชสี หกรณ์
ยา พระนคร ปราจนี บุรี พ.ศ.2461  เล่ม 110 ตอน 174 วนั ท่ี 28 ต.ค. 2536  เรียน อธบิ ดกี รมทางหลวง
 เรยี น อธิบดีกรมปา่ ไม้
เมอื งพษิ ณโุ ลก ปราจนี บุรี พ.ศ.2468    เรียน อธบิ ดีกรมอุทยานแห่งชาตสิ ัตว์ปา่ และพนั ธพุ์ ืช
เมอื งแม่ฮอ่ งสอน 
เมืองลาํ ปาง ปราจนี บรุ ี พ.ศ.2468   เรยี น ปลัดกระทรวงมหาดไทย
ร์ เมอื งนครปฐม 
ร์ เมอื งนครปฐม ปราจีนบรุ ี พ.ศ.2468  
ร์ เมอื งนครปฐม 
ร์ เมอื งนครปฐม ลําปาง 
ร์ เมอื งนครปฐม 
อุดรธานี ไม่ทราบปีก่อสร้าง 
ร์ เมืองนครปฐม 
หนองคาย พ.ศ.2458  
ร์ เมืองนครปฐม 
ปทมุ ธานี สร้างในสมยั รชั กาลท่ี 6  เลม่ 113 ตอนพิเศษ 50 ง วันที่ 18 ธ.ค. 2539 
ร์ เมืองนครปฐม 
ร์ เมอื งนครปฐม กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2439  เลม่ 135 ตอนพิเศษ 165 ง วันที่ 12 ก.ค. 2561 
ร์ เมืองนครปฐม
ร์ เมอื งนครปฐม และได้รับรางวัลอาคารอนรุ กั ษ์ดเี ด่นปี พ.ศ.2540 

เมืองนครพนม พษิ ณุโลก พ.ศ. 2484 
เมืองสงขลา
แม่ฮอ่ งสอน พ.ศ. 2442 
เมอื งฉะเชิงเทรา
เมอื งระนอง ลาํ ปาง พ.ศ.2439 
เมอื งกาญจนบรุ ี
เมอื งตราด นครปฐม พ.ศ.2450  เลม่ ที่ 98 ตอนที่ 177 วนั ท่ี 27 ตลุ าคม 2524
เมืองภูเกต็
เมืองสตูล นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มท่ี 98 ตอนท่ี 177 วันท่ี 27 ตุลาคม 2524

เมืองสงิ หบ์ ุรี นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มที่ 98 ตอนท่ี 177 วนั ที่ 27 ตลุ าคม 2524
เมอื งอุตรดติ ถ์
เมอื งภูเกต็ นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มที่ 98 ตอนท่ี 177 วนั ที่ 27 ตลุ าคม 2524
เมอื งตรงั
เมอื งปราจีนบรุ ี นครปฐม พ.ศ.2450  เลม่ ท่ี 98 ตอนท่ี 177 วันที่ 27 ตลุ าคม 2524
เมืองพังงา
เมอื งพงั งา และไดร้ ับรางวัลอาคารอนรุ ักษ์ดีเด่น ปี 2540
ตะก่ัวปา่
เกาะคา นครปฐม พ.ศ.2450  เลม่ ท่ี 98 ตอนท่ี 177 วนั ที่ 27 ตลุ าคม 2524
เมืองเลย
และไดร้ บั รางวัลอาคารอนรุ ักษ์ดีเดน่ ปี 2540
ศรีขรภมู ิ
นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มที่ 98 ตอนที่ 177 วนั ที่ 27 ตลุ าคม 2524

และไดร้ บั รางวลั อาคารอนุรักษด์ ีเดน่ ปี 2540

นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มท่ี 98 ตอนที่ 177 วันท่ี 27 ตุลาคม 2524

นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มที่ 98 ตอนที่ 177 วนั ท่ี 27 ตลุ าคม 2524

นครปฐม พ.ศ.2450  เลม่ ที่ 98 ตอนที่ 177 วนั ที่ 27 ตุลาคม 2524

นครปฐม พ.ศ.2450  เล่มท่ี 98 ตอนท่ี 177 วันท่ี 27 ตุลาคม 2524

นครพนม  เลม่ 122 ตอนพเิ ศษ 69 ง วนั ท่ี 22 ส.ค. 2548

สงขลา พ.ศ. 2454  เลม่ 111 ตอน 20 ง วันท่ี 10 มี.ค. 2537

และไดร้ ับรางวลั อาคารอนรุ ักษด์ เี ด่นปี พ.ศ.2525

ฉะเชงิ เทรา พ.ศ. 2446  อยรู่ ะหวา่ งรอพจิ ารณาขึ้นทะเบยี นโบราณสถาน

ระนอง พ.ศ. 2507 

กาญจนบรุ ี พ.ศ.2347   
ตราด พ.ศ. 2465  
ภูเกต็ พ.ศ. 2456  เล่ม 113 ตอนพิเศษ 50 ง วนั ที่ 18 ธ.ค. 2539 
สตูล พ.ศ. 2441  เล่ม 94 ตอน 39 วันท่ี 10 พ.ค. 2520 
 เล่ม 106 ตอน 26 วนั ท่ี 14 ก.พ. 2532
สิงห์บรุ ี พ.ศ. 2454 
อตุ รดติ ถ์ พ.ศ. 2442 และไดร้ บั รางวลั อาคารอนุรักษด์ ีเด่นปี พ.ศ.2525 
ภเู กต็ พ.ศ. 2500  เลม่ 107 ตอน 16 วนั ท่ี 25 ม.ค. 2533 
พ.ศ.2461 
ตรัง พ.ศ.2503  อยรู่ ะหวา่ งรอพิจารณาขนึ้ ทะเบียนโบราณสถาน
ปราจีนบรุ ี พ.ศ. 2473  
พ.ศ. 2476 
พงั งา พ.ศ. 2472  เลม่ ที่ 119 ตอนพิเศษ 177 ง วนั ที่ 29 พ.ย.2545 
พงั งา 
พงั งา พ.ศ. 2476 
ลําปาง  เลม่ 104 ตอน 18 วนั ที่ 1 ก.พ. 2530
เลย  เลม่ 119 ตอนพเิ ศษ 119 ง วันที่ 4 ธ.ค. 2545
 เลม่ 119 ตอนพเิ ศษ 119 ง วันท่ี 4 ธ.ค. 2545



 เลม่ 118 ตอนพิเศษ 29 ง วันท่ี 26 ม.ี ค. 2544

สรุ นิ ทร์ พ.ศ. 2454   เรยี น อธบิ ดีกรมการปกครอง

โพนพสิ ัย หนองคาย พ.ศ.2462  
เมืองหนองคาย หนองคาย พ.ศ.2472  
เมืองหนองคาย หนองคาย พ.ศ.2472 
เมืองหนองคาย หนองคาย พ.ศ.2440 - 2444  
บางกระทมุ่ พษิ ณโุ ลก พ.ศ. 2478  


1 of 3

ทร่ี าชพสั ดุ

ลาํ ดับท่ี ชอ่ื อาคาร หนว่ ยงานผ้คู รอบครองใช้ประโยชน์ ลกั ษณะการใช้ประโยชน์ แปลงหมายเลข ทดี่ ินเอกชน หลงั ลาํ ดบั ที่

สํานกั งานท่ดี นิ กรุงเทพมหานครและพพิ ิธภณั ฑก์ รมท่ดี ิน ทะเบยี นท่ี ตําบล/แ
ท่ีทําการสาํ นักงานที่ดินจงั หวดั พระนครศรีอยุธยา
52 อาคารสาํ นกั งานทีด่ ินกรงุ เทพมหานครและพพิ ธิ ภัณฑ์กรมทด่ี ิน กรมทด่ี นิ สาํ นกั งานท่ีดนิ จังหวดั ภเู กต็ กท.919 - 2 พระบรมมห
จัดให้เหล่าสภากาชาดไทยเช่า เป็นสํานกั งานเหล่ากาชาดจงั หวดั ชยั นาท
53 อาคารสํานกั งานท่ีดนิ จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา กรมท่ดี ิน ศนู ยก์ ารเรียนรูร้ ะหว่างประเทศดา้ นกระบวนการยุติธรรม อย.96 - 1 หอรัตนไชย

54 อาคารสาํ นกั งานที่ดนิ จงั หวัดภูเกต็ กรมท่ดี ิน ภก.127 - 1 ตลาดใหญ่

55 หอทะเบยี นทดี่ ิน (สาํ นักงานทดี่ ินจังหวดั ชัยนาท) กรมธนารกั ษ์ ใช้ร่วมกับ กรมทีด่ ิน ชน.5 - 70 ในเมือง

56 อาคารปอ้ มตํารวจ/ยาม กระทรวงยตุ ิธรรม กท.0538 - 2 สาํ ราญราษฎ

57 อาคารทท่ี ําการ (เดมิ ) กระทรวงยตุ ิธรรม ศนู ยก์ ารเรียนรูร้ ะหว่างประเทศดา้ นกระบวนการยุตธิ รรม กท.0538 - 68 สําราญราษฎ

58 อาคารหอสินค้ากรมราชทัณฑ์ กระทรวงยตุ ธิ รรม ศนู ยก์ ารเรยี นรรู้ ะหวา่ งประเทศดา้ นกระบวนการยตุ ิธรรม กท.0538 - 76 สําราญราษฎ

59 อาคารทีท่ าํ การ (เดิม) กระทรวงยุตธิ รรม ศูนยก์ ารเรียนรูร้ ะหวา่ งประเทศดา้ นกระบวนการยตุ ิธรรม กท.0538 - 81 สําราญราษฎ

60 อาคารศาลแขวงพระนครศรอี ยธุ ยา (เดมิ ) สํานักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม ท่ีทําการศาลแรงงานภาค 1 อย.95 - 1 หอรตั นไชย
61 อาคารศาลจงั หวดั ภูเกต็ สาํ นกั งานปลดั กระทรวงยุตธิ รรม ศาลจังหวดั ภูเก็ต ภก.87 - 1 ตลาดใหญ่
62 เรอื นพักรบั รอง สาํ นักงานปลดั กระทรวงวฒั นธรรม หอวัฒนธรรมจงั หวดั อตุ รดติ ถ์ อต.131 - 23 ทา่ อิฐ

63 อาคารพพิ ธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป์ กรมศลิ ปากร พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ หอศิลป์ กท.0041 - 9 ชนะสงคราม
64 อาคารหอสมุดแห่งชาตเิ ฉลมิ พระเกยี รตฯิ นครพนม กรมศลิ ปากร หอสมดุ แห่งชาติเฉลิมพระเกยี รติฯ
65 กําแพงเมืองนครศรีธรรมราช กรมศลิ ปากร กาํ แพงเมืองนครศรธี รรมราช นพ.8 - 27 ในเมือง
66 อาคารเทวสถานหอพระนารายณ์ กรมศิลปากร เทวสถานหอพระนารายณ์ จังหวดั นครศรธี รรมราช
นศ.1254 - - ในเมอื ง

นศ.37 - 5 ในเมอื ง

67 อาคารหอพระอศิ วร กรมศิลปากร หอพระอิศวร จังหวัดนครศรีธรรมราช นศ.62 - 1 ในเมือง
68 อาคารโบสถพ์ ระพทุ ธสหิ ิงค์ กรมศลิ ปากร โบสถ์พระพทุ ธสหิ งิ ค์ จังหวดั นครศรีธรรมราช นศ.71 - 21 ในเมือง
69 อาคารพิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติเจา้ สามพระยา กรมศลิ ปากร อาคารพพิ ธิ ภัณฑสถานแหง่ ชาติ อย.37 - 1 ประตชู ยั
70 ศาลากลางจังหวัดพระนครศรอึ ยธุ ยา (หลังเก่า) กรมศิลปากร ศูนยบ์ รกิ ารทางวิชาการและการทอ่ งเที่ยว อย.45 - 1 ประตชู ยั
71 อาคารวังใหมเ่ มืองพัทลงุ กรมศลิ ปากร โบราณสถาน (วังใหมเ่ มืองพทั ลงุ ) กรมศิลปากร พท.468 - 1 ลําปํา
72 อาคารวงั ใหม่เมืองพทั ลงุ กรมศิลปากร โบราณสถาน (วังใหมเ่ มืองพัทลุง) กรมศลิ ปากร พท.468 - 2 ลาํ ปาํ
73 อาคารวังใหมเ่ มืองพัทลุง กรมศิลปากร โบราณสถาน (วังใหม่เมอื งพทั ลุง) กรมศิลปากร พท.468 - 3 ลาํ ปาํ
74 อาคารวังใหมเ่ มืองพทั ลุง กรมศิลปากร โบราณสถาน (วงั ใหม่เมืองพทั ลงุ ) กรมศิลปากร พท.468 - 4 ลาํ ปํา
75 อาคารวงั ใหม่เมืองพัทลงุ กรมศลิ ปากร โบราณสถาน (วังใหมเ่ มืองพัทลงุ ) กรมศิลปากร พท.468 - 5 ลําปาํ
76 อาคารวงั เกา่ เมืองพัทลงุ กรมศิลปากร โบราณสถาน (วงั เก่าเมอื งพัทลงุ ) กรมศิลปากร พท.468 - - ลาํ ปาํ
77 ทท่ี าํ การพพิ ธิ ภัณฑส์ ถานแห่งชาตริ าชบรุ ี กรมศิลปากร อาคารท่ีทําการ รบ.149 - 1 หนา้ เมอื ง
78 พิพิธภัณฑส์ ถานแหง่ ชาติราชบุรี กรมศิลปากร อาคารพพิ ธิ ภณั ฑ์ (ศาลากลางจงั หวัดหลังเดิม) รบ.162 - 1 หน้าเมอื ง
79 อาคารพพิ ิธภณั ฑสถานแห่งชาตอิ บุ ลราชธานี กรมศิลปากร พิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติอุบลราชธานี อบ.13 - 1 ในเมือง

80 อาคารพระตําหนักคําหยาด กรมศลิ ปากร โดยองคก์ ารบรหิ ารส่วนตําบลคําหยาด พระตาํ หนกั คาํ หยาด อท.312 - - คําหยาด
81 อาคารอนุรักษศ์ รทั ธา สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน อาคารอํานวยการโรงเรียนห้วยยอด (กลงึ วิทยาคาร), ตง.525 - 1 หว้ ยยอด
หอ้ งเรยี นประวตั ศิ าสตร์
82 อาคารเกียรตยิ ศศกั ดิ์ศรีบรุ ีรัมย์พิทยาคม สาํ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน บร.604 - 3 ในเมอื ง
83 อาคารท่วี า่ การอําเภอเมืองปทมุ ธานี (หลังเก่า) สํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน อาคารเรยี นโรงเรียนบรุ รี ัมย์พิทยาคม ปท.184 - 1 บางปรอก
84 อาคารเจริญวิทยาเวศม์ โรงเรยี นวดั ชนิ วรารามวรวหิ าร สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน ศูนยก์ ารศึกษาพิเศษจังหวดั ปทมุ ธานี ปท.345
85 ตกึ ประชาธปิ ก หรอื อาคารเรยี นหลงั ท่ี 1 สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน อาคารเรยี นโรงเรยี นวดั ชนิ วรารามวรวิหาร - - บางขะแยง
86 อาคาร 100 ปี ตกึ เหลอื งมกุ ดาลยั สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน อาคารเรยี นโรงเรียนสารคามพทิ ยาคม มค.14 - 15 ตลาด
อาคารเรยี นโรงเรียนมกุ ดาลยั (หอ้ งเรยี นคู่ขนานออทสิ ตกิ มห.324 1 มุกดาหาร
87 อาคารเรยี นโรงเรียนวดั ลานคา ศูนย์การศกึ ษาพเิ ศษประจําจงั หวัดมุกดาหาร โรงเรียนมกุ ดาลัย)
88 อาคารสขุ ศาลาโพธ์ิเยน็
89 ตกึ เจา้ พระยาอภัยภูเบศร สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน อาคารเรียนโรงเรยี นวดั ลานคา - สพ.2803 - โคกคราม
90 บา้ นพกั ผ้อู ํานวยการโรงพยาบาลหนองคาย
91 อาคาร ณ ระนอง สํานักงานปลดั กระทรวงสาธารณสุข ท่ีทําการโรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตาํ บลโพธิเ์ ยน็ กจ.100 - 1 ดอนขม้ิน
92 อาคารวังบ้านดอกไม้ ปจ.167 - 115 ทา่ งาม
สํานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ พพิ ิธภณั ฑ์แพทยแ์ ผนไทยอภัยภเู บศร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภเู บศร นค.38 - 18 ในเมอื ง
ภก.227 -
สาํ นกั งานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ บา้ นพักผอู้ ํานวยการโรงพยาบาลหนองคาย กท.2258 - - ตลาดใหญ่
1 บา้ นบาตร
สํานกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ (โรงพยาบาลชริ ะภูเกต็ ) ไมม่ ีการใชป้ ระโยชน์ (อาคารร้าง)

กระทรวงอุตสาหกรรม อาคารสํานกั งานคณะกรรมการอ้อยและนํา้ ตาลทราย

93 วังรัตนาภา สาํ นกั งานตํารวจแหง่ ชาติ ที่ทําการสํานักงาน กองบังคบั การตาํ รวจสันตบิ าล 1 กท.0794 - 3 ถนนนครไช
สถานตี ํารวจนครบาลพระราชวงั
94 อาคารสถานีตํารวจพระราชวงั สาํ นกั งานตํารวจแหง่ ชาติ พพิ ิธภัณฑ์สถานีตาํ รวจภูธรอาํ เภอพนมทวน กท.0002 - 3 พระบรมมห
สถานีตาํ รวจภูธรสรรพยา (โรงพกั เกา่ สรรพยา)
95 อาคารสถานีตํารวจภธู รพนมทวน (หลังเก่า) สาํ นกั งานตํารวจแห่งชาติ ไม่มีการใช้ประโยชน์ กจ.25 - 33 พนมทวน
พพิ ิธภณั ฑส์ ถานีตํารวจภูธรแม่ฮ่องสอน
96 อาคารสถานีตาํ รวจภูธรสรรพยา (หลงั เก่า) สาํ นักงานตํารวจแห่งชาติ ทีท่ าํ การสถานตี ํารวจภูธรพระประแดง ชน.95 - 2 สรรพยา
ไมม่ ีการใช้ประโยชน์
97 อาคารสถานตี าํ รวจภธู รน้ําเพียงดนิ สํานักงานตํารวจแห่งชาติ มส.41 - 1 ผาบ่อง

98 อาคารบา้ นพกั ผ้กู ํากบั การตาํ รวจภธู รอําเภอเมืองแมฮ่ อ่ งสอน สํานกั งานตํารวจแหง่ ชาติ มส.7 - 1 จองคาํ

99 อาคารสถานตี ํารวจภูธรพระประแดง (หลงั เกา่ ) สํานักงานตํารวจแหง่ ชาติ สป.782 - 1 ตลาด

100 อาคารสถานตี าํ รวจภูธรตําบลบ้านบ่อ (หลงั เก่า) สํานักงานตาํ รวจแห่งชาติ สค.53 - 1 บ้านบ่อ

101 อาคารสถานตี าํ รวจภูธรสวรรคโลก (หลงั เกา่ ) สาํ นกั งานตาํ รวจแหง่ ชาติ พิพิธภณั ฑต์ าํ รวจ (เป็นสถานทีจ่ ัดแสดงทางประวตั ศิ าสตร์) สท.329 - 3 เมืองฯ
สํานกั งานตาํ รวจแห่งชาติ อาคารด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั หนองคาย นค.91 - 1 พานพร้าว
102 อาคารดา่ นตรวจคนเขา้ เมอื งจังหวัดหนองคาย มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลอีสาน วทิ ยาเขตสุรนิ ทร์ ศาลารบั เสด็จ สร.1014 - 57 นอกเมือง
103 ศาลารับเสดจ็

Page 2

ท่ีต้งั ปที ป่ี ลกู สรา้ ง การขนึ้ ทะเบียนโบราณสถาน แนวทางปฏบิ ัติ (Guide Line) หมายเหตุ
ในการบํารงุ ดแู ล และรกั ษา

แขวง อาํ เภอ/เขต จงั หวัด ข้ึนแล้ว ยังไม่ได้ขนึ้ รายละเอยี ดการประกาศข้นึ ทะเบยี นโบราณสถาน แบบเข้มข้น แบบผอ่ นปรน

หาราชวัง พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2444  

พระนครศรอี ยธุ ยา พระนครศรอี ยุธยา พ.ศ.2444  เล่ม 103 ตอน 65 วนั ท่ี 22 เม.ย. 2529  เรยี น อธบิ ดีกรมท่ดี ิน
พ.ศ. 2459  เลม่ 113 ตอนพิเศษ 50 ง วันท่ี 18 ธ.ค. 2539 
เมืองภเู ก็ต ภูเก็ต

เมืองชยั นาท ชัยนาท พ.ศ. 2475  

ฎร์ พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2433  เลม่ 104 ตอน 18 วนั ที่ 1 ก.พ. 2530 

และไดร้ บั รางวัลอาคารอนุรกั ษ์ดเี ด่นปี พ.ศ.2540

ฎร์ พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2433  เลม่ 104 ตอน 18 วนั ท่ี 1 ก.พ. 2530 

และไดร้ ับรางวัลอาคารอนุรักษด์ เี ดน่ ปี พ.ศ.2540

ฎร์ พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2433  เลม่ 104 ตอน 18 วนั ท่ี 1 ก.พ. 2530  เรียน ปลัดกระทรวงยตุ ธิ รรม
และไดร้ บั รางวลั อาคารอนรุ กั ษด์ เี ดน่ ปี พ.ศ.2540

ฎร์ พระนคร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2433  เล่ม 104 ตอน 18 วันท่ี 1 ก.พ. 2530 
และได้รับรางวลั อาคารอนรุ กั ษ์ดเี ด่นปี พ.ศ.2540

พระนครศรีอยธุ ยา พระนครศรอี ยธุ ยา พ.ศ.2452  ไดร้ บั รางวัลอาคารอนุรักษด์ เี ด่นปี พ.ศ.2530 
เมืองภูเก็ต ภูเกต็ พ.ศ. 2459  เล่มท่ี 94 ตอนท่ี 39 วันท่ี 10 พ.ค. 2520 
เมอื งอตุ รดิตถ์ อุตรดติ ถ์ พ.ศ. 2450 
 เรียน ปลัดกระทรวงวฒั นธรรม

ม พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2445  เลม่ 95 ตอน 98 วันท่ี 19 ก.ย 2521 
เล่ม 96 ตอน 160 วันท่ี 18 ก.ย. 2522 
เมอื งนครพนม นครพนม  เล่ม 53 หนา้ 1530 วนั ท่ี 27 ก.ย. 2479 
เลม่ 53 หนา้ 1530 วนั ท่ี 27 ก.ย. 2479 
เมืองนครศรธี รรมราช นครศรีธรรมราช พ.ศ. 2100 

เมืองนครศรธี รรมราช นครศรีธรรมราช ก่อสร้างราว 

พทุ ธศตวรรษที่ 10-11

เมืองนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช สร้างในสมยั อยุธยา  เลม่ 53 หนา้ 1530 วันท่ี 27 ก.ย. 2479 
เมืองนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช พ.ศ. 2457  เล่ม 53 หนา้ 1530 วันที่ 27 ก.ย. 2479 
พระนครศรอี ยธุ ยา พระนครศรอี ยุธยา พ.ศ.2502 


พระนครศรีอยุธยา พระนครศรีอยุธยา พ.ศ.2484  

เมืองพัทลุง พทั ลงุ พ.ศ. 2431  เลม่ ที่ 100 ตอนที่ 88 วันที่ 31 พ.ค.2526  เรยี น อธบิ ดีกรมศิลปากร
เมืองพทั ลุง เล่มที่ 100 ตอนท่ี 88 วันท่ี 31 พ.ค.2526 
พทั ลุง พ.ศ. 2431 

เมอื งพัทลงุ พทั ลงุ พ.ศ. 2431  เลม่ ท่ี 100 ตอนท่ี 88 วันที่ 31 พ.ค.2526 

เมืองพทั ลงุ พทั ลงุ พ.ศ. 2431  เล่มท่ี 100 ตอนท่ี 88 วันที่ 31 พ.ค.2526 

เมอื งพทั ลุง พทั ลุง พ.ศ. 2431  เล่มท่ี 100 ตอนท่ี 88 วันท่ี 31 พ.ค.2526 

เมอื งพัทลงุ พัทลงุ  เลม่ ที่ 100 ตอนท่ี 88 วนั ที่ 31 พ.ค.2526 

เมืองราชบรุ ี ราชบุรี พ.ศ. 2465  เลม่ 94 ตอน 39 วันที่ 10 พ.ค. 2520 

เมืองราชบรุ ี ราชบรุ ี พ.ศ. 2449  เล่ม 94 ตอน 39 วนั ท่ี 10 พ.ค. 2520 

เมืองอบุ ลราชธานี อุบลราชธานี พ.ศ.2461  เลม่ ท่ี 118 ตอนพิเศษ 124 ง วันที่ 17 ธ.ค.2545 

และไดร้ ับรางวัลอาคารอนุรักษ์ดีเดน่ ปี 2527

โพธิท์ อง อ่างทอง  เลม่ ท่ี 115 ตอนพเิ ศษ 37 ง วันท่ี 8 ม.ี ค.2478 

ห้วยยอด ตรงั พ.ศ.2467  

เมืองบุรีรัมย์ บุรรี มั ย์ พ.ศ. 2483   ไดร้ บั รางวัลอาคารอนรุ ักษ์ดเี ด่นปี พ.ศ.2556  
เมืองปทมุ ธานี ปทุมธานี สร้างในสมัยรัชกาลที่ 6 เลม่ 113 ตอนพเิ ศษ 50 ง วันที่ 18 ธ.ค. 2539 
เมืองปทมุ ธานี ปทมุ ธานี  เรยี น เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน
เมอื งมหาสารคาม มหาสารคาม พ.ศ.2477  
เมอื งมกุ ดาหาร มุกดาหาร พ.ศ. 2456  
พ.ศ. 2464

บางปลาม้า สพุ รรณบุรี พ.ศ. 2498  เล่ม 107 ตอน 16 วันที่ 25 ม.ค. 2533  
พ.ศ.2494   
ทา่ มะกา กาญจนบุรี พ.ศ.2452  เล่ม 122 ตอน 126 ง วันท่ี 7 พ.ย. 2548   เรยี น ปลัดกระทรวงสาธารณสุข
เมืองปราจนี บุรี ปราจีนบุรี พ.ศ.2478  อยู่ระหวา่ งรอพจิ ารณาขน้ึ ทะเบียนโบราณสถาน  
เมืองหนองคาย หนองคาย พ.ศ. 2464  
เมอื งภเู กต็ พ.ศ. 2470  เล่ม 94 ตอน 75 วนั ที่ 16 ส.ค. 2520 เรยี น ปลดั กระทรวงอุตสาหกรรม
ป้อมปราบศัตรูพา่ ย ภเู กต็ ไดร้ ับรางวัลอาคารอนุรักษด์ ีเด่นปี พ.ศ. 2561  
กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2472 
ปลกู สร้าง  
ชยศรี ดุสิต กรงุ เทพมหานคร พ.ศ.2470
หาราชวัง พระนคร กรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2444  
พ.ศ. 2480  เรยี น ผ้บู ญั ชาการตํารวจแห่งชาติ
พนมทวน กาญจนบรุ ี พ.ศ. 2434 
สรรพยา ชัยนาท พ.ศ. 2474  
เมอื งแม่ฮอ่ งสอน แม่ฮอ่ งสอน พ.ศ.2496  
เมอื งแมฮ่ อ่ งสอน แมฮ่ ่องสอน 
พระประแดง สมทุ รปราการ พ.ศ. 2442 
เมอื งสมทุ รสาคร สมุทรสาคร พ.ศ.2497   เรียน อธิการบดีมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์
พ.ศ. 2498 
สวรรคโลก สโุ ขทัย 
ศรีเชียงใหม่ หนองคาย
เมืองสุรินทร์ สุรนิ ทร์

2 of 3

ทรี่ าชพัสดุ

ลาํ ดบั ท่ี ชื่ออาคาร หน่วยงานผ้คู รอบครองใชป้ ระโยชน์ ลักษณะการใชป้ ระโยชน์ แปลงหมายเลข ทดี่ ินเอกชน หลังลาํ ดับที่

สํานักงานศาลยุตธิ รรม ศนู ยก์ ารเรียนรู้ พิพธิ ภัณฑ์ศาลไทย ทะเบียนที่ ตําบล/แ
สํานกั งานศาลยุติธรรม อาคารท่ที าํ การ
104 อาคารศาลจงั หวดั ปทมุ ธานี (หลงั เกา่ ) สาํ นกั งานศาลยุติธรรม ศาลจังหวดั สิงหบ์ ุรแี ผนกคดเี ยาวชนและครอบครวั กลาง ปท.189 - 2 บางปรอก
105 อาคารศาลแขวงราชบุรี
106 อาคารศาลจังหวัดสิงหบ์ รุ ี (หลังเก่า) รบ.161 - 1 หนา้ เมือง

สห.30 - 1 บางพทุ รา

107 ท่ที ําการศาลเยาวชนและครอบครวั จังหวดั หนองคาย สํานักงานศาลยตุ ิธรรม ศาลเยาวชนและครอบครัวจงั หวดั หนองคาย นค.44 - 1 ในเมือง
สํานักงานศาลยตุ ิธรรม บ้านพักผู้พิพากษาหัวหนา้ ศาลจงั หวัดหนองคาย นค.58 - 1 ในเมอื ง
108 บา้ นพกั ผพู้ พิ ากษาหัวหน้าศาลจงั หวดั หนองคาย องคก์ ารบรหิ ารส่วนจังหวดั นนทบรุ ี อาคารพพิ ิธภัณฑ์ ภายในอุทยานเฉลิมกาญจนาภเิ ษก นบ.775 - 39 บางศรเี มือง
องค์การบริหารสว่ นจังหวดั พิษณุโลก ศนู ยแ์ สดงนิทรรศการเพือ่ อนรุ กั ษ์ศิลปะอันทรงคุณค่าใหอ้ ย่คู ่เู มืองพษิ ณโุ ลก พล.378 - 1 ในเมือง
109 อาคารพักผ่อนและบรกิ าร (เรอื นไทย)
110 อาคารขนุ พเิ รนทรเทพ (อาคารท่ีทาํ การสาํ นักบรหิ ารพนื้ ที่ องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม อาคารอุทยานการเรยี นรู้จงั หวดั มหาสารคาม (MK Park) มค.457 - 1 ตลาด

อนรุ ักษท์ ี่ 11 เดิม) องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจังหวัดสพุ รรณบุรี อาคารเกบ็ ตวั นกั กฬี า ในโครงการเสรมิ สรา้ งผ้ฝู ึกสอน "กฬี าฟุตบอล" - สพ.494 - บางปลาม้า
111 อาคารอทุ ยานการเรยี นรจู้ ังหวดั มหาสารคาม (MK Park) ข้นั พน้ื ฐานเชิงปฏิบตั ิการ ประจาํ ปี พ.ศ. 2564 กําหนดระยะเวลา 5 ปี
- สพ.495 - บางปลามา้
(ศาลากลางจงั หวดั มหาสารคาม (หลังเก่า)) อาคารเกบ็ ตวั นักกฬี า ในโครงการเสริมสร้างผู้ฝึกสอน "กีฬาฟตุ บอล"
112 อาคารเรียนโรงเรียนวัดรอเจรญิ ขั้นพื้นฐานเชงิ ปฏบิ ัติการ ประจาํ ปี พ.ศ. 2564 กําหนดระยะเวลา 5 ปี ตง.655 - 1 ทับเที่ยง
อาคารสโมสรขา้ ราชการจังหวดั ตรงั เกา่ (หลงั เก่า) อด.1759 - 1 หมากแขง้
113 อาคารเรียนโรงเรยี นวัดรอเจริญ (อาคารประถมจุนบุญจิน องคก์ ารบรหิ ารส่วนจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี อาคารพิพิธภณั ฑ์อดุ รธานี มส.535 - 1 จองคาํ
อุปถัมภ์) พพิ ิธภณั ฑ์มีชีวติ เมอื งแมฮ่ ่องสอน สค.177 - 1 มหาชยั
เทศบาลนครตรัง พิพิธภัณฑ์ชมุ ชน
114 อาคารสโมสรขา้ ราชการจังหวดั ตรงั เกา่ (หลังเกา่ ) เทศบาลนครอดุ รธานี
115 อาคารพิพิธภัณฑอ์ ดุ รธานี เทศบาลเมอื งแม่ฮอ่ งสอน
116 อาคารพพิ ธิ ภณั ฑม์ ชี วี ิตเมอื งแม่ฮอ่ งสอน เทศบาลนครสมุทรสาคร
117 สาํ นกั งานทีด่ นิ จงั หวดั สมุทรสาคร (หลงั เกา่ )

Page 3

ทีต่ ้งั ปีทปี่ ลูกสรา้ ง การขึ้นทะเบยี นโบราณสถาน แนวทางปฏบิ ตั ิ (Guide Line) หมายเหตุ
ในการบํารุง ดูแล และรกั ษา เรียน เลขาธิการสํานกั งานศาลยุติธรรม
แขวง อําเภอ/เขต พ.ศ. 2442
เมืองปทุมธานี จังหวดั พ.ศ. 2449 ขนึ้ แลว้ ยังไมไ่ ดข้ ึ้น รายละเอยี ดการประกาศขนึ้ ทะเบยี นโบราณสถาน แบบเข้มขน้ แบบผ่อนปรน
เมอื งราชบรุ ี ปทมุ ธานี พ.ศ. 2451 
เมืองสงิ หบ์ ุรี ราชบรุ ี  เล่ม 113 ตอนพิเศษ 50 ง วันท่ี 18 ธ.ค. 2539 
สงิ หบ์ รุ ี  เล่ม 94 ตอน 39 วันท่ี 10 พ.ค. 2520 
เมอื งหนองคาย  เล่ม 107 ตอน 16 วนั ท่ี 25 ม.ค. 2533
เมืองหนองคาย หนองคาย
ง เมอื งนนทบรุ ี หนองคาย และไดร้ ับรางวลั อาคารอนรุ กั ษ์ดีเด่นปี พ.ศ.2536
เมอื งพิษณโุ ลก นนทบรุ ี
พิษณโุ ลก พ.ศ.2515  
เมอื งมหาสารคาม
มหาสารคาม พ.ศ.2487  
บางปลาม้า
สพุ รรณบุรี พ.ศ. 2539   เรียน นายกองค์การบรหิ ารส่วนจังหวัดนนทบรุ ี
บางปลาม้า พ.ศ. 2467   เรยี น นายกองคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวดั พษิ ณุโลก
สุพรรณบรุ ี
เมืองตรัง ไมท่ ราบปีกอ่ สร้าง   เรียน นายกองค์การบรหิ ารสว่ นจงั หวัดมหาสารคาม
เมืองอุดรธานี ตรัง
เมอื งแม่ฮ่องสอน อดุ รธานี พ.ศ. 2493  
เมอื งสมทุ รสาคร แม่ฮอ่ งสอน พ.ศ. 2493   เรียน นายกองคก์ ารบรหิ ารส่วนจังหวดั สุพรรณบรุ ี
สมุทรสาคร
พ.ศ.2471  เล่มท่ี 119 ตอนพเิ ศษ 177 ง วนั ท่ี 29 พ.ย.2545  นายกเทศมนตรนี ครตรงั
พ.ศ. 2463  เลม่ 115 ตอนพเิ ศษ 4 ง วันที่ 14 ม.ค. 2541  นายกเทศมนตรนี ครอดุ รธานี
พ.ศ. 2480  นายกเทศมนตรีเมอื งแมฮ่ อ่ งสอน
  นายกเทศมนตรนี ครสมทุ รสาคร



3 of 3

แนวทางปฏบิ ัติในการบาํ รงุ ดูแล และรกั ษาอาคารหรือส่งิ ปลกู สรา้ งทเี่ ป็นทร่ี าชพสั ดุ
ทีท่ รงคุณคา่ ทางประวัตศิ าสตร์ ศิลปกรรมหรอื สถาปัตยกรรมทคี่ วรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลาํ ดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเขม้ ขน้ แบบผอ่ นปรน

ท่ี ในการบาํ รุง ดแู ล และรกั ษา โดยผคู้ รอบครอง ภายใต้คําแนะนํา โดยผู้ครอบครอง ภายใตค้ ําแนะนํา
ใช้ประโยชน์ ใชป้ ระโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารักษ์ ศลิ ปากร ธนารกั ษ์ ศิลปากร

1 การศกึ ษารวบรวมข้อมูลเบอ้ื งตน้

1.1 ศึกษาค้นคว้ารวบรวมข้อมูลประวัติความเป็นมา  

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ โบราณคดี สถาปัตยกรรม

ศิลปกรรม และด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอาคารในการ

ดูแลของผู้ครอบครองใช้ประโยชน์จากหลักฐานที่เป็น

ลายลักษณ์อักษร

1.2 การรวบรวมหลักฐานท่ีเกี่ยวกับอาคาร เช่น   

ภาพถ่าย ภาพวาด ภาพลายเส้น แผนที่ แผนผัง

ภาพถ่ายมุมสูง ภาพถ่ายทางอากาศ ในปี พ.ศ. ต่าง ๆ

ย้อนไปในอดีตเท่าที่จะทําได้ เพื่อแสดงให้เห็นการ

เปล่ียนแปลงของพื้นท่ีในแต่ละช่วงเวลา ภาพถ่าย

ดาวเทยี ม ฯลฯ

1.3 การจําแนกประเภท จัดทําบัญชี วัดขนาด และ  

ถ่ายภาพส่วนประกอบของอาคาร สําหรับโบราณวัตถทุ ี่

พบหรืออยู่ในพื้นที่ท่ีหน่วยงานครอบครองใช้ประโยชน์

ซ่ึงหน่วยงานฯ เก็บรักษาไว้ ให้ขอคําแนะนําจาก

กรมศิลปากรเกี่ยวกบั การดแู ลรกั ษา

2 การดแู ลรกั ษาขน้ั พนื้ ฐาน

2.1 การดแู ล

(1) ทําความสะอาดอาคารและบริเวณโดยรอบ  

อยู่เสมอ ซ่ึงจะต้องไม่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่อาคาร

รวมถึง การถากถางและกําจัดวัชพืช เช่น หญ้าและ

วัชพืชขนาดเล็กที่ติดกับอาคาร วัชพืชที่ขึ้นบนพื้นดิน

ในเขตพื้นทอี่ าคาร ตะไครท่ ่ีขึน้ บนอาคาร ฯลฯ

(๒) จัดเตรียมถังขยะในปริมาณที่เพียงพอสอดคล้อง  

กับการใช้สอย โดยต้ังไว้ในพื้นท่ีซ่ึงไม่บดบังมุมมอง

ท่ีสวยงามของอาคาร หม่ันตรวจตราไม่ให้ขยะล้นถัง

หรือถังขยะชํารุด ในการกําจัดขยะจะต้องคํานึงถึง

การรกั ษาสภาพแวดล้อม และไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ ความเดือดร้อน

 

/(3) การดแู ล ...

 

-2-

 

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลาํ ดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเข้มขน้ แบบผอ่ นปรน

ที่ ในการบาํ รงุ ดแู ล และรกั ษา โดยผ้คู รอบครอง ภายใต้คําแนะนํา โดยผู้ครอบครอง ภายใต้คาํ แนะนํา
ใชป้ ระโยชน์ ใชป้ ระโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารักษ์ ศิลปากร ธนารักษ์ ศลิ ปากร

(๓) การดูแลต้นไม้ในบริเวณตัวอาคาร หากเป็น     

อันตรายต่ออาคาร ให้ตัดต้น ริดกิ่งก้าน หรือเคลื่อนย้าย

ออก เพ่ือป้องกันอันตรายต่ออาคาร ห้ามใช้วิธีฉุด ดึง

ถอน รากต้นไม้ท่ียึดติดกับอาคาร หากเป็นต้นไม้หวงห้าม

ซึ่งกฎหมายห้ามตัดโค่น ต้องขออนุญาตจากกรมป่าไม้

ก่อน กรณีที่เป็นต้นไม้ท่ีมีประวัติควบคู่กับตัวอาคารให้

สงวนรกั ษาไว้

(4) การตกแต่งภูมิทัศน์ของอาคารให้เป็นไปตาม  

หลักการออกแบบภูมิสถาปัตยกรรมที่ดี ในการส่งเสริม

คณุ คา่ และการใช้งานของอาคาร

2.2 การปกปอ้ งค้มุ ครอง

(1) ควบคุมไม่ให้มีการสร้างส่ิงกีดขวางทางสัญจร  

ต่าง ๆ อันจะก่อให้เกิดความไม่สะดวก ปลอดภัย

แก่ประชาชนที่เข้าชมอาคาร เช่น ป้าย ถังขยะ กระถาง

ตน้ ไม้ท่ีมีมากเกินความจาํ เปน็ การสร้างแผงลอย ฯลฯ

(2) หม่นั สาํ รวจไม่ใหม้ ีส่ิงบดบังทศั นยี ภาพอาคาร  

(3) ป้องกันไม่ให้สัตว์เข้ามาอยู่อาศัยซึ่งอาจเป็น  

สาเหตุท่จี ะกอ่ ใหเ้ กิดความเสียหายตอ่ อาคาร

(4) ดูแล ป้องกันไม่ให้เกิดการบุกรุกทําลายอาคาร  

หากเกิดเหตุดังกล่าว ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ตํารวจหรือ

หนว่ ยงานทีเ่ ก่ียวข้องทนั ที

(5) หมั่นตรวจตราสภาพอาคารอยู่เสมอ หากพบว่า  

มีความเสี่ยงต่อการทําลายโดยภัยธรรมชาติ พืช สัตว์

และมนุษย์ รวมท้ังการเส่อื มสภาพของวัสดุก่อสร้าง และ

หากเกิดความเสียหายจากเหตุดังกล่าวต้องรีบแจ้ง

กรมธนารักษ์ทันที

2.3 การเสรมิ ความม่ันคง

(1) เม่ือจะดําเนินการอันใดเก่ียวข้องกับการ     

เสริมสร้างความมั่นคงของอาคารจะต้องขออนุมัติกับ

กรมธนารกั ษก์ อ่ นดําเนินการทกุ กรณี

(2) การทาสี หรือการเปล่ียนแปลงวัสดุบุผิวผนัง     

อาคาร และการย้อมสีเนื้อไม้หรือทาสีให้กลมกลืนกับ

วสั ดเุ ดิม

/(3) การซอ่ มแซม ...

-3-

 

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลาํ ดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเขม้ ขน้ แบบผอ่ นปรน

ท่ี ในการบาํ รงุ ดแู ล และรกั ษา โดยผคู้ รอบครอง ภายใต้คําแนะนํา โดยผ้คู รอบครอง ภายใต้คําแนะนํา
ใชป้ ระโยชน์ ใช้ประโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารักษ์ ศลิ ปากร ธนารักษ์ ศิลปากร

(3) การซ่อมแซมองค์ประกอบอาคารทีช่ ํารุดทม่ี ใิ ช่  

โครงสรา้ ง ให้เลือกวัสดุ รปู แบบ และเทคนิคการกอ่ สรา้ ง

ตามชนิด ส่วนผสม ลักษณะ และวิธีการ ตามแบบด้ังเดมิ

(4) การอนุรักษ์อาคารที่มีการฉาบ หรือยาแนว  

ด้วยปูนขาวหมกั เปน็ วัสดใุ ชง้ าน ให้ดําเนนิ การ ดังนี้

(4.1) ห้ามใช้ปูนซีเมนต์ เน่ืองจากวัสดุประเภทนี้

ก่อให้เกิดความเสียหายแก่อาคารได้

(4.2) หากมีการร่ัวซึมของหลังคาอาคารควรมี

การซ่อมแซมด้วยการแซมกระเบื้องหรือการใช้สังกะสี

คลุมช่ัวคราว ก่อนดําเนินการซ่อมแซมด้วยวิธีการท่ี

เหมาะสมตอ่ ไป

(5) หม่ันตรวจตราอาคาร หากพบร่องรอยของ  

ปลวกให้ทําการกําจัด ซ่อมเปลี่ยนไม้ที่เส่ือมสภาพตาม

รปู แบบเดมิ ทาํ นํ้ายารกั ษาเน้ือไม้

(6) หากพบว่าอาคารอยู่ในสภาพเส่ียงต่อการ   

พังทลาย และอาจเป็นอันตราย สร้างความไม่ม่ันใจแก่

เจ้าหน้าท่ีและประชาชนโดยท่ัวไป ระหว่างรอการ

อนุรักษ์ท่ีเหมาะสม ควรทําค้ํายันชั่วคราวท่ีอาคารก่อน

พร้อมท้ังกําหนดพ้ืนที่อันตราย ท้ังน้ี ให้ใช้วัสดุคํ้ายัน

ช่วั คราวที่ไม่ก่อใหเ้ กิดความเสียหายแกอ่ าคาร

(๗) การกระทําอ่ืนใดท่นี อกเหนือจากการซอ่ มแซม     

ท่ัวไปเพ่ือแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ท่ีอาจมีผลต่อการ

เปลี่ยนแปลงลักษณะทางกายภาพของอาคาร

2.4 การใช้ประโยชน์อาคาร

(1) ต้องมีการกําหนดพ้ืนที่การใช้ประโยชน์อาคาร

อย่างชดั เจน

(๑.๑) ไม่มกี ารเปลย่ี นแปลงรปู แบบของอาคาร  

(๑.๒) มกี ารเปลี่ยนแปลงรูปแบบของอาคาร    

(2) หมั่นดูแลพ้ืนท่ีอาคารท่ีมีการเข้าใช้ประโยชน์  

ให้อยู่ในสภาพเป็นระเบียบ สะอาด ไม่ทรุดโทรม และ

ควรจดั เจ้าหนา้ ทอ่ี ํานวยความสะดวกด้านต่าง ๆ

 

 

/3. การอนรุ กั ษข์ นั้ สงู ...

-4-

 

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลําดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเข้มขน้ แบบผ่อนปรน

ท่ี ในการบาํ รุง ดแู ล และรกั ษา โดยผู้ครอบครอง ภายใตค้ าํ แนะนํา โดยผูค้ รอบครอง ภายใตค้ าํ แนะนํา
ใช้ประโยชน์ ใชป้ ระโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารกั ษ์ ศลิ ปากร ธนารกั ษ์ ศิลปากร

3. การอนรุ ักษข์ ั้นสูง

3.1 การปอ้ งกันการเสือ่ มสภาพ

การควบคุมสภาพแวดล้อม เพ่ือป้องกันการผุพัง     

เสียหายต่าง ๆ ควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น แสงสว่าง

การป้องกันอัคคีภัย การลดมลภาวะ การก่อสร้างหลังคา

คลุมหรือส่ิงปกคลุมอาคาร ในส่วนที่จะเส่ือมสภาพ

ภายในบริเวณ เช่น รูปปั้น บ่อนํ้าเดิม ฯลฯ ท่ีมีความ

จําเป็นต้องป้องกัน ควรมีการสร้างอาคารปกคลุม

โดยออกแบบให้มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมท่ีสอดคล้อง

กันและไม่บดบังทัศนียภาพ และควรตรวจสอบสภาพ

พื้นท่ีต้ังอาคารว่า ถูกนํ้าท่วมหรือไม่ รวมถึงตรวจสอบ

การพัฒนาพื้นที่โดยรอบว่า จะมีผลกระทบทําให้เกิดน้ํา

ท่วมในบริเวณที่ต้ังอาคารหรือไม่ หากมีการพัฒนาพื้นท่ี

โดยรอบพื้นท่ีตั้งอาคาร ควรแจ้งให้กรมธนารักษ์ทราบ

เพ่ือพิจารณาว่าจะเกิดผลกระทบต่ออาคารหรือไม่ เช่น

การตอกเข็มใกล้พื้นที่ การก่อสร้างถนนใกล้บริเวณพ้ืนที่

ซึ่งมีการบดอัดช้ันดินหรือปรับเปล่ียนค่าระดับของถนน

จนก่อให้เกิดผลกระทบต่อการระบายน้ําออกจากพื้นท่ี

ฯลฯ

3.2 การสงวนรักษา

การดูแลรักษาอาคารใหค้ งอยู่ ชะลอการเสอื่ มสภาพ     

โดยอาจใช้ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์เขา้ มาเก่ยี วข้อง

๓.๓ การเสริมความม่นั คงแขง็ แรง

การใช้วัสดุเช่ือมหรือเสริมเข้าไปในเน้ือวัสดุ เพ่ือทํา     

ให้แน่ใจว่ามีความม่ันคงในโครงสร้าง เพื่อดําเนินการ

อนุรักษใ์ นลําดบั ตอ่ ไป

3.4 การบรู ณะ

การซ่อมแซมอาคารเพ่ือฟื้นฟูแนวความคิดหรือ     

ลักษณะเดิมท่ีคํานึงถึงวัสดุด้ังเดิม หลักฐานทาง

โบราณคดีและหลักฐานอ่ืน ๆ ในกรณีท่ีจําเป็นต้องเสริม

ส่วนที่ขาดหายไป ต้องทําให้กลมกลืน ในขณะเดียวกัน

ตอ้ งแสดงถงึ ความตา่ ง แยกจากวสั ดุเดิม

/3.5 การปฏสิ งั ขรณ์ ...

-5-

 

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลําดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเข้มขน้ แบบผ่อนปรน
ท่ี ในการบาํ รงุ ดแู ล และรกั ษา
โดยผ้คู รอบครอง ภายใตค้ ําแนะนํา โดยผู้ครอบครอง ภายใตค้ าํ แนะนํา
3.5 การปฏิสังขรณ์ ใช้ประโยชน์ ใช้ประโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารกั ษ์ ศลิ ปากร ธนารกั ษ์ ศลิ ปากร

การนําอาคารกลับไปสู่สภาพเดิมให้ใกล้เคียงท่ีสุด     

เท่าที่จะทําได้ โดยการก่อสร้างข้ึนใหม่บนหลักฐานทาง

ประวัติศาสตร์ โบราณคดี และข้อมูลเกี่ยวกับอาคารโดย

ไม่บิดเบือนลักษณะด้ังเดิม ไม่ว่าจะใช้วัสดุเดิมหรือวัสดุ

ใหม่

3.6 การประยุกต์การใชส้ อย

การปรับอาคารเพ่ือประโยชน์ใช้สอยโดยมีพ้ืนฐาน     

แนวคิดที่ยังคงใช้ประโยชน์จากอาคารน้ันอยู่ การใช้

ประโยชน์ใช้สอยใหม่น้ันอาจใช้ประโยชน์แตกต่างจาก

อดีต แตต่ ้องไมเ่ ปลี่ยนแปลงองคป์ ระกอบของสิง่ ก่อสร้าง

ท่ีมีคุณค่าและสามารถแก้ไขกลับคืนสภาพเดิมได้ หรือ

เป็นการเปล่ยี นแปลงทีม่ ีผลกระทบนอ้ ยทสี่ ุด

4 การพัฒนาและการเผยแพร่

4.1 การใหบ้ รกิ ารดา้ นข้อมลู ขา่ วสาร

(1) การนําเสนอข้อมูลทางวิชาการแก่สาธารณชน  

ท่ีต้ังอยู่บนพื้นฐานความถูกต้อง ควรเผยแพร่ข้อมูลใน

รูปแบบของไฟล์ดิจิตอล เช่น ทําคิวอาร์โค้ดไว้ที่ป้าย

แนะนาํ สถานท่ี เพอ่ื ใหป้ ระชาชนได้ดาวน์โหลดเพื่อนําไป

เผยแพร่หรือนําไปใช้อ้างอิงทางวิชาการได้ และอาจจัด

ให้มีเครื่องบันทึกเสียง (หลายภาษา) แบบพกพาพร้อม

หูฟัง เพื่อให้นักท่องเท่ียวสามารถนําติดตัวระหว่างเดิน

ชมสถานทไี่ ด้ (ลักษณะเดยี วกบั ท่ีใชใ้ นพระตําหนักดอยตงุ )

(2) การจัดทําป้ายสื่อความหมายต้องเป็นไปเพื่อ  

การเผยแพร่หรือประชาสัมพันธ์ ต้องมีความถูกต้องใน

เนื้อหา อ่านเข้าใจง่าย สื่อสารได้ชัดเจน รูปแบบ ขนาด

และตําแหน่งท่ีต้ังมีความเหมาะสม ไม่ก่อให้เกิดการกีด

ขวาง บดบังทัศนียภาพอาคาร ทั้งนี้ ต้องควบคุมไม่ให้มี

การติดต้ังป้ายเกินความจําเป็น อันเป็นเหตุให้กีดขวาง

ทัศนียภาพ การปรับปรุงข้อมูลจัดทําป้ายใหม่ ควรถอด

ถอนปา้ ยเดมิ ออกทกุ ครงั้

 

/4.2 การจัด ...

-6-

 

แนวทางการดาํ เนนิ การ

ลําดบั แนวทางปฏบิ ตั ิ แบบเขม้ ขน้ แบบผ่อนปรน

ที่ ในการบาํ รงุ ดแู ล และรกั ษา โดยผูค้ รอบครอง ภายใต้คําแนะนํา โดยผ้คู รอบครอง ภายใต้คาํ แนะนํา
ใช้ประโยชน์ ใชป้ ระโยชน์
กรม กรม กรม กรม
ธนารกั ษ์ ศลิ ปากร ธนารกั ษ์ ศลิ ปากร

4.2 การจัดสิ่งอํานวยความสะดวกต่าง ๆ (ต้องกัน

ระยะห่างจากอาคาร โดยไม่ส่งผลกระทบต่อคุณค่าของ

อาคาร)

(1) การก่อสร้างสิ่งก่อสร้างเพ่ืออํานวยความสะดวก     

ในพื้นท่ีอาคาร เช่น อาคารศูนย์ข้อมูล ร้านจําหน่ายของ

ท่ีระลึก สุขา ระบบสาธารณูปโภค และสาธารณูปการ

ฯลฯ ต้องจัดทําแบบแปลนเพื่อขออนุมัติต่อกรมธนารกั ษ์

และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ให้เป็นไปตามกฎหมายหรือ

ระเบียบอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง และควรมีลักษณะทาง

สถาปัตยกรรม โดยไม่ส่งผลกระทบให้คุณค่าของอาคาร

ลดลง

(๒) การปรับปรุงสภาพภูมิทัศน์อาคารด้วยไม้  

ดอกไม้ประดับต้องไม่ก่อให้ เกิดความเสียหายต่อตัว

อาคารหรอื สง่ ผลกระทบให้คุณคา่ ของอาคารลดลง

(๓) หลีกเล่ียงการปลูกต้นไม้รอบอาคารหรือฐาน  

อาคาร เน่ืองจากเป็นการก่อให้เกิดความชื้น และรากพืช

ที่ชอนไชใตด้ ินอาจทาํ ลายอาคารให้ชาํ รุดได้

(๔) หลีกเลี่ยงการสร้างถนนในบริเวณใกล้เคียง  

อาคาร เนื่องจากการสัญจรของยวดยานก่อให้เกิดการ

สั่นสะเทือน รูปแบบของถนนท่ีไม่เหมาะสมอาจลดทอน

คณุ คา่ ทางภมู สิ ถาปัตยกรรม

(๕) การขุดหรือถมดินที่ก่อให้เกิดการเปล่ียนแปลง     

หรือมีผลกระทบต่อสภาพเดิมอย่างมีนัยสําคัญภายใน

อาคารและหรือบริเวณโดยรอบอาคาร จะต้องแจ้ง

กรมธนารักษก์ ่อนดําเนินการทุกครงั้