ประวัติความเป็นมา (1)

เสื้อผ้ามัดย้อมจากสี

ธรรมชาติ

สินค้า OTOP




ราคาถูก มีสีสันสวยงามย้อม

จากธรรมชาติ สีไม่ตก

ประวัติความเป็นมา

ประวัติศาสตร์บ้านคีรีวง ตำบลกำโลน อำเภอลานสกา
จังหวัดนครศรีธรรมราช

“คีรีวง หมู่บ้านในอ้อมกอดแห่งขุนเขา และธารน้ำใส ที่ประทับใจผู้มา
เยือน”
คีรีวงเป็นชุมชนหนึ่งตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองนครศรีธรรมราช ไปทาง
ทิศตะวันตกประมาณ 24 กิโลเมตร ตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาสูง ชุมชน
แห่งนี้มีวิถีชีวิตแตกต่างไปจากหมู่บ้านอื่น ๆ ในภาคใต้ เป็นที่เล่าขาน


กันว่าเมื่อประมาณ 300 ปีเศษ ชาวบ้านชุดแรกที่มาตั้งหลักปักฐานที่

นี่เป็นไพร่พลที่หนีการเกณฑ์ทับไปรบที่ไทรบุรีในสมัยรัชกาลที่ 1 ชนก
ลุ่มนี้หลบหนีมาทางเส้นทางคลองขุนน้ำ และมาพบชัยภูมิที่เป็นที่ราบ
ระหว่างขุนเขาของเขาหลวง ซึ่งเป็นเทือกเขาในภาคใต้ที่มียอดเขา
สูงสุด จึงตั้งรกรากกันที่นี่ และเรียกชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านขุนน้ำ” สืบ
ต่อมากันหลายชั่วอายุคน ต่อมาภายหลังเมื่อได้มีการสร้างวัดใน
หมู่บ้านชื่อว่า “วัดคีรีวง” หรือวัดที่มีภูเขาล้อมรอบ ชื่อของหมู่บ้านจึง
เรียกตามชื่อวัดที่สร้างขึ้นว่า “หมู่บ้านคีรีวง” ถึงปัจจุบัน

คนสมัยก่อนใช้เส้นใยของใบสับปะรดมาทำการย้อมสี เพื่อใช้
เป็นเครื่องนุ่งห่มเช่น ผ้าขะม้า, ผ้าเช็ดหน้า ฯลฯ โดยใช้ใบไม้, เปลือก
ไม้ เช่น ย่านมวน (เถาวัลย์ชนิดหนึ่ง) ใบต้นครามโหมง ซึ่งให้สีเข้ม
(ดำ) โดยมีกรรมวิธีการย้อมคือ นำใบไม้/แกนไม้ ชนิดต่าง ๆ ตามที่
ต้องการ สับ/หรือตำให้ละเอียดนำมาแช่ในน้ำพอประมาณ ภาชนะที่
แช่เรียกว่า เนียงหรือโอ่งน้ำปัจจุบัน แช่ไว้ประมาณ 2 – 3 วัน แล้ว
นำน้ำมีใบไม้มาตั้งไฟแล้วใช้เส้นใยจากใบสับปะรด/ด้าย/ผ้าด้ายดิบ
ย้อมตามลักษณะสีที่ต้องการแต่ละชนิด เสร็จแล้วนำมาซักล้างน้ำ
เปล่า 2 – 3 ครั้ง และสามารถนำมาใช้งานตามความจำเป็น/ตาม
ความต้องการ

การย้อมสีธรรมชาติไม่เป็นการทำลายสิ่งแวดล้อม แต่เป็นการ

ฟื้ นฟูธรรมชาติ เพราะขบวนการย้อมสีธรรมชาติเป็นกระบวนการที่พึ่ง

พิงกับวัสดุธรรมชาติ เป็นการใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ ทำให้ผู้ย้อมสี

ธรรมชาติเห็นคุณค่าและผูกพันกับธรรมชาติ การใช้วัสดุจากธรรมชาติ

มาทำการย้อมสีธรรมชาติ จึงไม่ใช่ประโยชน์อย่างเดียว แต่เป็นการ

อนุรักษ์ รักษาต้นไม้ และการปลูกเพิ่มเติม เพื่อการเพิ่มขึ้นของปัจจัยใน

การย้อมสีธรรมชาติ ในปีหนึ่ง ๆ ประเทศไทยต้องสั่งซื้อสีเคมีจากต่าง

ประเทศหลายสิบล้านบาทเพื่อใช้ในการย้อมสีผ้า แต่การย้อมสีผ้าด้วย

ธรรมชาติไม่ต้องลงทุนมาก ซึ่งสีธรรมชาติยังสร้างรายได้ให้กับผู้ย้อมสี

อีกด้วย ปัจจุบันกลุ่มสตรีและกลุ่มแม่บ้านหลายแห่งได้รวมกลุ่มกันผลิต

งานหัตถกรรมผ้าย้อมสีธรรมชาติขึ้น เป็นรายได้เสริมในช่วงว่างเว้น

จากการทำสวน ทำไร่ ทำนา ถึงแม้จะเป็นรายได้ที่ไม่มากมาย แต่เป็น

รายได้ที่สามารถนำมาจุนเจือครอบครัวได้อีกด้วย

วิธีทำผ้ามัดสีธรรมชาติ



อีกหนึ่งทางเลือกของการทำผ้ามัดย้อมที่มาจากภูมิปัญญาชาวบ้าน แถมสีที่ได้ก็มีความ

หลากหลาย สวยงาม และสดใสไม่แพ้สีเคมีเลยล่ะ เอาเป็นว่าใครชอบวิธีการนี้ก็ตามไปดู

ขั้นตอนกันเลยค่ะ

ต้มน้ำให้เดือด พร้อมใส่เกลือลงไปเพื่อช่วยให้สีติดผ้านานและสีสดขึ้น
นำวัตถุดิบที่จะใช้สกัดสีใส่ลงในถุงผ้าหรือถุงตาข่าย จากนั้นนำไปต้มในน้ำเดือด รอ

จนกว่าสีจะออกมาเข้มพอใจ


ใส่ผ้าลงไปต้ม หมั่นพลิกผ้าบ่อย ๆ เพื่อให้สีติดทั่วกันอย่างสม่ำเสมอ เสร็จแล้วก็นำผ้า


ออกมาวางทิ้งไว้จนเย็น
นำผ้าไปขยี้เบา ๆ ในน้ำตัวทำปฏิกิริยา เช่น น้ำด่างขี้เถ้า น้ำปูนใส น้ำสารส้ม และน้ำ

สนิม เพื่อให้เกิดเป็นสีใหม่ที่อาจจะเข้มขึ้น จางลง หรือเปลี่ยนสีไปเลยก็ได้ (แต่ยังอยู่ใน
โทนเดียวกัน)
แกะเชือกหรือหนังยางออก พร้อมนำไปตากแดดให้แห้ง ก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย

ประโยชน์ของผ้ามัดย้อม จากสีธรรมชาติ

-เพื่อเป็นการอนุรักษ์วิธีการทำผ้ามัดย้อม



- สร้างความสามัคคีและสร้างปฏิสัมพันธ์ให้กับคนในชุมชน



-เสริมสร้างรายได้ให้กับคนในชุนชน



- เกิดความคิดสร้างสรรค์ในคิดลวดลายของผ้ามัดย้อม ทำให้เกิด

ลวดลายที่ใหม่ๆขึ้น



- เป็นที่เผยแพร่ความรู้ให้กับผู้ที่สนใจ

ชนิดของผ้า

ชนิดของผ้านั้น แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1. เขส้อนงใยพืธชรรไดม้แชกา่ติเส้คนือใเย

ส้จนาใกยเทมี่ไลด็้ดธเรช่รนมชฝ้าาตยิ ซึ่งได้จาก
ส่วนต่าง ๆ นุ่น เส้นใยที่ได้จาก


ใบ เช่น ใยสัปปะรด เส้นใยที่ได้จากเปลือกไม้ เช่นลินิน ผ้าปอ ใยกัญชา


ใยกัญชง เป็นต้น และได้จากสัตว์ เช่น ผ้าขนสัตว์ ผ้าไหม ซึ่งใยที่ได้จาก


สัตว์นี้มีคุณสมบัติทั่วไปคล้ายโปรตีน ดังนั้นเมื่อเปียกน้ำความเหนียวและ

ความแข็งแรงจะลดลง ถ้าถูกแสงแดดเป็นเวลานานจะสลายตัวหรือ


กรอบ เส้นใยธรรมชาติจะสามารถย้อมสีออกมาได้ดีและตรงเกือบทุกสี

2. เส้นใยสังเคราะห์
เป็นเส้นใยประดิษฐ์ชนิดหนึ่งที่เป็นพอลิเมอร์ ไม่ใช่เซลลูโลส คือ

เป็นการผลิตโดยใช้วัตถุดิบที่เป็นพอลิเมอร์สังเคราะห์ ซึ่งเป็นผลผลิต

จากอุตสาหกรรมปิโตรเลียมทั้งหมด มนุษย์ทำเส้นใยชนิดนี้เพื่อต้องการ

ทดแทนเส้นใยจากธรรมชาติ เนื่องจากเส้นใยธรรมชาติลดลงเรื่อย ๆ

โดยพยายามเลียนแบบให้ใกล้เคียงกับเส้นใยธรรมชาติมากที่สุดและ

พัฒนาคุณสมบัติเฉพาะด้านให้ดียิ่งขึ้นเช่น อะครีลิก พอลีเอ สเตอร์

ชีฟอง ที่ไม่ใช่ชีฟองไหม ไนลอน ผ้าตาข่าย ผ้าหนังเทียม เป็นต้น ใน

ด้านของการย้อมสีนั้น ถ้าไม่ใช่สีสำหรับเส้นใยสังเคราะห์ เช่น สีย้อม

ชนิดดิสเพิร์ส ก็จะไม่สามารถย้อมผ้าติดได้