บ้านดอยเต่า วิชา เยาวชนดอยเต่าหมู่เฮามีดี ดินแดนแห่งขุนเขา ภูมิลำ เนาแห่งการเสียสละ ม.2
คำ นำ หนังสือเล่มนี้จัดทำ ขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชา เยาวชนดอยเต่าหมู่เฮามีดี ดินแดนแห่ง ขุนเขาภูมิลำ เนาของการเสียสละ เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้เรื่องราวของประวัติบ้านดอยเต่า โดยได้ศึกษาผ่านการสัมภาษณ์ชาวบ้านในดอยเต่า ผู้จัดทำ คาดหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการจัดทำ หนังสือเล่มนี้จะมีข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ สนใจจะศึกษา ประวัติของบ้านดอยเต่า เป็นอย่างดี จัดทำ โดย ด.ญ ธัญชนก ยาสมุทร ม.2/5 ด.ญ วรัชญา นิลกำ แหง ม.2/5 ด.ช สถาพร ยะมัง ม.2/5 ด.ญ ลลิตา หมูโต่ง ม.2/3 ด.ช ธันวา หน่อคำ ม.2/3 ด.ญ นิรชา เชื้อคำ ฮด ม.2/2 ด.ช ภควัต ผ่องปัญญา ม.2/4 ด.ช สุขิตกุล ยะมัง ม.2/3 ก
สารบัญ 1.ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน 2.ลักษณะทางภูมิศาสตร์ 3.ลักษณะทางวัฒนธรรม 4.สภาพความเป็นอยู่และจุดเด่นของหมู่บ้าน 5.สภาพเศรษฐกิจภายในหมู่บ้าน 6.การคมนาคม 7.ปราชญ์ชาวบ้านภูมิปัญญาท้องถิ่น 8.แหล่งน้้า/ทรัพยากรธรรมชาติ 9.จํานวนประชากร 10.สถานที่ท่องเที่ยวในหมู่บ้าน 11.บุคคลสําคัญและบุคคลตัวอย่างในชุมชน 12.แหล่งเรียนรู้ในชุมชน 13.ภาพบรรยากาศต่างๆของหมู่บ้าน เนื้อหา หน้าที่ 1 2 3-4 5 6 7 8 9 10 11-12 13 14 15 ข
ประวัติ เดิมทีหมู่บ้านนี้ชื่อว่า หมู่ละวะมาก่อน จากนั้นพม่าได้มาบุรุก ตัดพระ เสียนของพระพุทธรูปพม่าได้มาคุมอยู่ที่หมู่บ้านละวะ หมู่ละวะจึงเอาพระพุทธ รูปมาซ่อนไว้ในกุม และได้เอาปูนมาปิดทับพระพุทธเจ้าและได้เอาซ่อนไว้ในดง พระม่อนเจ้าพ่อเฒ่าหนานหลวง จากนั้นหมู่ละวะได้หนีไปอยู่ที่บ้านบ่อเหล็ก บ้าน บ่อเหล็กคือบ่อหลวงในปัจจุบัน และได้มีชาวบ้าน2คนผัวเมียได้ย้ายเข้ามาอยู่ใน หมู่บ้านละวะนี้ คือ ตากือกับยายจม และได้เห็นว่าชาวหมู่ละวะได้ทิ้งหมู่บ้านเลย มาสืบบ้านให้กลับมาเป็นหมู่บ้านเช่นเดิม ตากือกับยายจมได้เชิญครูบายานะมา เฝ้าพระพุทธรูปที่หมู่ละวะได้ทิ้งไว้ในดง ต่อมาครูบายานะได้ชักชวน”ยายนุ่น”มา บูรณะสร้างที่ไว้พระที่หมู่ละวะได้ทิ้งไว้ ยายนุ่นเป็นคนมีฐานะครูบายานะจึงให้ ยายนุ่นมาเป็นคนสร้างที่ไว้พระ ต่อมาตากือกับยายจมได้ไปทำ นาที่ทุ่งหลวงจาก นั้นตากือกับยายจมจึงได้ข้าว,น้ำ ,อาหาร จนพอกินพออยู่พอใช้ จากนั้นมีชาวหมู่ ละวะบางส่วนที่หนีไปไม่หมดอยู่ที่บ้านตาล ชาวละวะได้รู้ว่าตากือกับยายจมเข้ามา อยู่มากินอยู่ที่หมู่บ้านของตน ชาวละวะจึงได้มาเก็บค่าเช่า นานเข้าตากือกับยาย จมจึงได้ขอซื้อที่นานี้ไปให้เป็นของตนในราคา”5ลิ้มเจียง”นับที่นาตั้งแต่ หนองไม้ ข่อยยาวจนถึงหนองละวะ ทิศตะวันตกเอาห้วยแม่หาดเป็นเขต ทิศตะวันออกเอา ทุ่งบวกมังกรเป็นเขต นับตั้งแต่นั้นมา ญาติของตากือกับยายจมจึงได้ย้ายจาก บ้านตาลหลวงมาอยู่เป็นเพื่อนบ้านของตากือกับยายจมนับ 10 ครอบครัว คนใน หมู่บ้านได้เห็นว่าหมู่บ้านนี่มีดอยมุงล้อมรอบและมีจุดๆหนึ่งโผล่ขึ้นมากลางทุ่ง ลักษณะที่โผล่ออกมาเหมือนเต่า หมู่บ้านนี่เลยได้ชื่อว่า”ดอยเต่า”และได้เอาดอย ลูกนั้นเป็นสัญลักษณ์ของชื่อหมู่บ้าน ปัจจุบันจะมีรูปเต่าขึ้นตรงนั้น 1ตัว ประวัติความเป็นมาของ 1 หมู่บ้านดอยเต่า หน้าหมู่บ้าน รูปปั้นครูบาร์ยานะ
ลักษณะภูมิศาสตร์ 2 ที่ตั้ง อาณาเขตของหมู่บ้านดอยเต่า ทิศเหนือติดกับบ้านไร่ทิศใต้ติดกับบ้านฉิมพลีทิศตะวันตกติดกับบ้านสันป่าดำ ทิศ ตะวันออกกับวัดฉิมพลี บ้านดอยเต่าตั้งอยู่ อำ เภอดอยเต่า ตำ บลดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ รหัสไปรษณีย์ 50260
ลักษณะทางวัฒนธรรม 3 อาชีพ ชาวบ้านในดอยเต่าโดยส่วนมากแล้วจะทำ อาชีพ ชาวสวน ชาวประมง การศึกษา ในอดีตจะใช้สถานที่เรียนเป็นวัดแทนโรงเรียน แต่ในปัจจุบันนี้รัฐบาลได้จัดตั้งโรงเรียนประถมศึกษาขึ้น ชาวบ้านเริ่มสนใจส่งบุตรหลานเข้ามาเรียนมากขึ้น การศึกษาในพื้นที่ของบ้านดอยเต่าได้รับบริการ การ จัดการศึกษาจากโรงเรียง ประถามศึกษา
ประเพณีและความเชื่อ 4 ความเชื่อ นับตั้งแต่ก่อตั้งหมู่บ้านดอยเต่าขึ้นมาชาวบ้านจะเชื่อเรื่องการ นับถือผีปู่ย่า และ นับถือพ่อหม่อนเจ้าพ่อเฒ่าหนาน ประเพณี ประเพณีของหมู่บ้านดอยเต่าโดยส่วนมากแล้วมี ประเพณีเด่นๆคือ สรงน้ำ พระธาตุ ตานก๋วยสลาก เวียนเทียน สรงน้ำ พระธาตุ เวียนเทียน ตานก๋วยสลาก ศาสนา โดยส่วนมากแล้วชาวบ้านดอยเต่าจะนับถือศาสนาพุทธ99.99%
สภาพความเป็นอยู่และจุดเด่น 5 ของหมู่บ้าน ชาวบ้านดอยเต่ามีความเป็นอยู่ที่เป็นปานกลางโดยส่วนมากชาวบ้านดอยเต่าจะมี ครอบครัวที่ใหญ่มีญาติมิตรหรือเป็นพี่น้องกันทั้งหมู่บ้านจึงทำ ให้ชาวบ้านดอยเต่ามีความ สะดวกสบายในด้านต่างๆ ไม่ว่า อาหาร การกิน ของใช้ จุดเด่นของหมู่บ้าน คือ วัดบ้านดอยเต่า เพราะ ไม่ว่าจะมีประเพณีหรือมีการทำ บุญใหญ่ ชาวบ้านก็มักจะมาจัดงานหรือจัดประเพณีที่วัดดอยเต่า วัดหลวงดอยเต่า
สภาพเศรษฐกิจ 6 ภายในหมู่บ้าน ชาวบ้านดอยเต่ามีฐานะทางเศรษฐกิจอยู่ในระดับปานกลางเพราะชาวบ้านส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพ ขายของ ทำ สวนลำ ไย แม่ค้า แม่ค้า ทำ สวนลำ ไย
7 การคมนาคม การเดินทาง ในสมัยก่อนชาวบ้านในดอยเต่าใช้เกวียนเป็นภาหนะที่ใช้ในการสันจร ไป-มา โดยใช้ โค-กระบือ ในการลาก หรือใช้ในการขับเคลื่อน เกวียน เส้นทางการติดต่อ ในสมัยก่อนจะใช้ จดหมาย ในการสื่อสาร แต่จะใช้เวลานานพอสมควร ในสมัยนี้ชาวบ้านได้เปลี่ยนค่านิยมในการใช้พาหนะในการสันจรใหม่ เป็นการใช้รถยนต์หรือ รถจักรยานยนตร์แทนการใช้เกวียนเพราะมีความคล่องตัวสูงและเคลื่อนที่ได้เร็วกว่าเกวียน รถยนต์ ในปัจจุบันนี้ จะมีเทคโนโลยีหลายแบบที่จะสามารถใช้สื่อสารหากันได้ อย่างรวดเร็ว เช่น โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์ เป็นต้น จดหมาย โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์ รถจักรยานยนตร์
8 นับตั้งแต่ก่อตั้งหมู่บ้านดอยเต่าขึ้นมา ชาวบ้านก็มีความคิดที่จะ สร้างสรรค์สิ่งของต่างๆหรือพืชชนิดต่างๆสกัดเป็นยาแก้โรค เพื่อนำ มา ใช้ในชีวิตประจำ วันจึงเกิดเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของหมู่บ้านดอยเต่า นาง สุนนา เขียวโย เป็นปราญ์ชาวบ้านในการทำ ผ้าทอและกระเป๋า นาง คำ สมสุข เป็นปราญ์ชาวบ้านที่ทำ ยาแก้เหน็บชาได้ ปราชญ์ชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น
แหล่งน้ำ / 9 ทรัพยากรธรรมชาติ ชาวบ้านดอยเต่าใช้น้ำ ประปาในหมู่บ้านเพื่ออุปโภคและบริโภค และมีแหล่งน้ำ อื่นๆที่ใช้เพิ่มเติมอีก เช่น น้ำ แม่หาด ลำ น้ำ แม่หาด แทงค์น้ำ ประปา
10 จำ นวนประชากร บ้านดอยเต่ามีประชากรทั้งหมด 656 คน แบ่งเป็น ชาย 310 คน หญิง 346 คน
สถานที่ท่องเที่ยวใน 11 หมู่บ้าน สถานที่ท่องเที่ยวในหมู่บ้านดอยเต่าคือ วัดดอยเต่า ด้านในวิหารของวัด ดอยเต่ามีภาพวาดที่สวยงามและด้านนอกของวิหารมีการตกแต่งวิหารที่ สวยงามเช่นกัน วัดดอยเต่าตั้งอยู่ บ้านดอยเต่า อำ เภอดอยเต่า ตำ บล ดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ วัดดอยเต่า
12 บริเวณภายในวิหาร บริเวณภายในวิหาร บริเวณภายในวิหาร บริเวณภายในวิหาร บริเวณภายในโบสถ์ บริเวณภายในโบสถ์ บริเวณภายในโบสถ์ บริเวณภายในโบสถ์ บริเวณภายในโบสถ์ ศ ครูบาร์ บริเวณภายในโบสถ์ าลา หน้าวิหาร หน้าโบสถ์ ประวัติวัดดอยเต่า
บุคคลสำ คัญและบุคคล 13 ตัวอย่างในชุมชน บุคคลสำ คัญในหมู่บ้านดอยเต่าจะมี ดังนี้ นาย เด่นชัย พิชัย ผู้ช่วยพ่อหลวง ช่วย ประชาสัมพันธ์ข่าวสารให้คนในชุมชนหรือชาว บ้านได้รับรู้ นาย เอกสิทธิ์ ติ๊บใจ พ่อหลวง ช่วยพัฒนา หมู่บ้านให้มีความเจริญรุ่งเรือง และช่วยสร้างชื่อ เสียงแก่หมู่บ้าน
14 แหล่งเรียนรู้ในชุมชน คือ โรงเรียนชุมชนบ้านดอยเต่า โรงเรียนชุมชนบ้านดอยเต่า เปิดสอนถึงระดับชั้น อนุบาล-ป.6 โดยส่วนใหญ่นักเรียนที่เรียนที่นั่นจะ เป็นเด็กในหมู่บ้าน โรงเรียนชุมชนบ้านดอยเต่าตั้งอยู่ บ้านดอยเต่า ตำ บลดอยเต่า อำ เภอดอยเต่า จังหวัด เชียงใหม่ อาคารเรียนประถม สนามฟุตบอล อาคารอนุบาล อาคารนาฏศิลป์ ห้องคอมพิวเตอร์ หน้าเสาธง
ภาพบรรยากาศต่างๆ 15ของหมู่บ้าน
ผู้ให้ข้อมูล นาย สวิง ใจริน นาย อุดร ยะมัง
ผู้จัดทำ ด.ช ธันวา หน่อคำ ชั้น ม.2/3 ด.ช ภควัต ผ่องปัญญา ชั้น ม.2/4 ด.ญ นิรชา เชื้อคำ ฮด ม.2/2 ด.ช สถาพร ยะมัง ชั้น ม.2/5 ด.ช สุขิตกุล ยะมัง ม.2/3 ด.ญ วรัชญา นิลกำ แหง ชั้น ม.2/5 ด.ญ ธัญชนก ยาสมุทรชั้น ม.2/5 ด.ญ ลลิตา หมูโต่ง ชั้น ม.2/3