ไกรทอง

45

หมายเหตุ : การบอกลักษณะ แสนเอยแสนงอน ช่างแคะค่อนอุตรติ ฉิ ิน
ของบทต่าง ๆ แทนด้วยสี ใสจ่ ริตบิดเบือนเหมือนจะบิน ล้วนหยิบชน้ิ เชิงชนั้ ขยนั ดี
พ่ไี ม่กลวั ภรรยาเช่นว่าดอก ใชจ่ ะเหลือกตาหลอกได้เหมือนผี
บทเก้ียวนาง แต่เขาคิดเวทนาไม่ด่าตี เทา่ นแ้ี ลฮึกนึกว่ากลวั
บทคำนงึ ถงึ (คดิ ถงึ ) ถงึ ข้างเขาข้างเราก็เลา่ แหละ มนั เกาะแกะกวนใจมิใชช่ ว่ั
บทตัดพอ้ โมโหมากปากคอพอตัว ไม่จืดเจ้าเมามัวอยู่เหมือนกัน
บทต่อว่า จะมากลับข้ึงโกรธโทษใคร ขา้ ใช้ให้หงึ ษ์หวงกันฤๅน่ัน
พกี่ ว็ า่ ช้ีแจงเปนแพ่งธรรม์ แต่ละคนดึงดันไม่เงือดงด
จงึ น่งิ ดูทีใครจะดีกวา่ ลว้ นเหล็กกล้าขยันเหมือนกนั หมด
ยงั ไมห่ นำซำ้ มาเปรยี บประชด วา่ ข้าปดก็ตกนรกเอง

นา่ เอยน่าหัว อยา่ ปลิ้นปลอกออกตวั ไม่เหมาะเหม็ง
เกดิ ววิ าทบาดเทลาะคร้นื เครง เพราะหมอ่ มผวั ชั่วเองฤๅเพราะใคร
จะขวา้ งงูดูถกู อสรพิศม์ มันจะผิดพน้ คอไปข้างไหน
แยบคายของเจา้ ขา้ เขา้ ใจ จงู มาจูงไปเปนคนกลาง
เมอ่ื ข้ากลบั กลายรปู เปนกุมภีล์ เจา้ ขับเหมือนขบั ผขี บั สาง
เขา้ ประคบั ประคองแตส่ องนาง กอดไว้คนละข้างไมห่ ่างไกล
ยอดรกั ของเจา้ ตะเภาทอง ดังจะล่องลอยฟ้าไม่หาได้
สาวพรหมจารดี ีสดุ ใจ ไม่มีใครถูกตอ้ งพ้องพาน
หมอ่ มไกรได้ชมสมสอง เหมอื นไดน้ างรูปทองไวท้ บ่ี ้าน
จะคุ้มโทษโทษาหา้ ประการ อปั รีสีกระบานไมม่ ีเลย

46

เอวเอยเอวบาง ชะช่างชูเชดิ เปิดเผย
สารพัดผ่อนปรนเปนคนเคย ไม่ลืมเลยลน้ิ ลมคมชดิ
เจนจัดหดั มาแต่ชาลวนั หลายช้นั เชิงชวนกระบวนกระบดิ
มใิ ช่ชายเจ้าชรู้ ้ฤู ทธิ์ จะสนิ้ คดิ ตดิ กกุ อยูท่ ุกคน
นหี่ ากพเ่ี องรู้เพลงน้อง จงึ ตามรอยคลอ้ ยคล่องไม่ขัดสน
อันนางตะเภาทองทำนองคน แยบยนต์ไม่เท่ากุมภีลใ์ น
เจา้ สิกลับกลายได้หลายอย่าง รู้ทางจะหนีทจี ะไล่
สนั ทัดจัดเจนอย่ใู นใจ มนุษย์ฤๅจะได้เหมือนเชน่ น้ี
พก่ี ย็ ังต้องจิตรตดิ ใจอยู่ อุส่าห์สู้ซังตายมาถงึ น่ี
เจา้ ตัดรอนค่อนไค้ไมไ่ ยดี เพราะผดิ ทท่ี ำนองไมต่ ้องใจ
ถ้าพ่ีเปนเทวาสรุ าฤทธิ จะนมิ ิตรชาลวนั ขึ้นใหใ้ หม่
จะปิดทองทง้ั ตวั ให้ทว่ั ไป น่ันและจะชอบใจวิมาลา
จะสาปสรรเสียบา้ งเหมอื นอย่างน้ี กุมภีล์ร้ายกาจไม่ปราถนา
เจา้ กระบดิ กระบวนมารยา แต่เลก็ มาจนใหญ่พ่งึ ได้พบ

47

หมอ่ มเอยหม่อมผวั มิใชเ่ ช่นชายชั่วหัวประจบ
รูว้ ชิ าเช่ียวชาญชำนาญครบ ใครใช้ใหม้ าคบกับกุมภา
ใครอวดว่าขา้ ชาวสวรรค์ฤๅ จึงซมซานด้านดื้อลงมาหา
ใครชักใครจูงจมกู มา ใครเรียกใครหาใครแนะนดั
ไม่รฤู้ ๅว่าชาตเิ ดยี รฉาน มาสมานสมาคมสมสัตว์
ทำให้เสียเส่อื มเวทมนตช์ งัด สารพัดอัปรีก็มีมา
เจ้าช่างคิดนิมติ รชาลวัน จะเอาไว้ไยน่ันในคูหา
เอาไปฝากนวลนอ้ งทั้งสองรา ขอทยาของเจ้าตะเภาทอง
นีเ่ อาไปฝากเจ้าตะเภาแกว้ ดแี ล้วชว่ ยทำฉลำ่ ฉลอง
เสียแรงหม่อมผวั นิมติ รปิดทอง ท้ังสองจะได้ไม่เรง่ รัด
ทำไมมิให้คิดถงึ ผัวเกา่ ถงึ โฉดเฉากต็ รงคงในสัตย์
ไมโ่ กหกพกลมเลยี้ วลัด ชัว่ ช้าสารพัดเหมือนมนุษย์

48

นอ้ ยเอยน้อยฤๅ ยงั จะรอื้ กวนใจมิใหห้ ยุด
จรงิ แล้วเจา้ เฝา้ ตผิ ัวมนษุ ย์ ไมเ่ หมือนหม่อมนักกะผดุ ผัวนาง
ทั้งซอ่ื ทงั้ สัตย์สารพัดดี ไม่มีท่ีคดคอดตลอดหาง
ถงึ เมื่อวนั จะตายวายวาง กไ็ ม่ว่างเวน้ สวาดิขาดแคลน
กระน้นั สจิ ึงร่านรนบน่ หา เพราะดีกวา่ ชายอน่ื สกั หมื่นแสน
ท้ังบกเรือเหนอื ใตใ้ นแว่นแควน้ จะหาแทนผวั เกา่ ไม่เท่าทัน
อนั ตัวพน่ี ี้สักแต่ว่าชาย แยบคายคลายอย่ไู มส่ ขู้ ยัน
พ่งึ จะได้พบพานงานประชัน ช่ัวกว่าชาลวันทกุ สง่ิ ไป
เจ้าจงึ ตดั ขาดไม่ปราถนา จะนดั แนะให้มากห็ าไม่
แต่ข้างพี่ยังมีเย่ือใย ติดใจอยมู่ ั่งจงึ ซังตาย
ไมเ่ หน็ เลยว่าจะเฉยเสยี เชน่ นี้ ทำให้พ่ีแสบท้องอยู่จนสาย
นา่ จะมสี ักสง่ิ เปนลงิ ลาย รักซอ้ นซ่อนร้ายไว้ภายใน
หนมุ่ หนุ่มกมุ ภีลก์ ็มตี รึก มันจะเปนเชน่ นกึ หาผิดไม่
เดมิ ทีพ่ีมาพาข้นึ ไป สำคญั ใจวา่ รักกันจริงจรงิ
ไมน่ กึ แหนงว่าจะแกล้งไปเอาเหตุ ไม่สังเกตสังกามารยาหญงิ
ทำกระบวนรวนเรประเวป่ ระวงิ ดจี รงิ แลว้ จะได้เห็นกัน
กุมภาผวั เจา้ เลา่ ฦๅช่ือ ตายเพราะฝีมอื ของใครนั่น
เถิดฤๅใหไ้ ปตามชาลวนั ทำขบฟนั แลว้ เดนิ เมินออกมา

49

เมอ่ื นน้ั วมิ าลาฉวยฉดุ ยดุ ครา่
ทำกระบวนข่วนหยิกด้วยมารยา นลี่ ำ่ ลาใครแล้วฤๅจะไป
เอออะไรอกเอ๋ยไมเ่ คยเห็น เชิงเชน่ เจา้ จอมหม่อมผัวใหม่
มาพาโลโพคลมุ กลุม้ ใจ สารพดั เศกใสว่ มิ าลา
ไหนจะพาข้นึ ไปใหเ้ มียสับ ยังมิหนำซำ้ กลับมาดา่ วา่
เดิมทที ว่ี วิ าทวาทา เพราะข้าพาลเทลาะฤๅเพราะใคร
เมยี หมอ่ มมาช้หี น้าด่าทอ ไสคอข้าก่อนจรงิ ฤๅไม่
หยาบหยามขา้ มหัวหม่อมผวั ไป หูหางช่างกะไรไมไ่ ด้ยิน
เขารุมกันตีดา่ ข้าอึงอื้อ ตาเจ้าบอดไปฤๅไม่เห็นสน้ิ
เหตุวา่ รักแลว้ ก็พาบนิ ชังแล้วถมดินให้โทรมทรดุ
ได้เอียงแลว้ กะไรใหจ้ นลม่ ได้ชมแล้วกะไรให้สูงสุด
จบั ได้ไหนน่นั ขอ้ พริ ุธ ท่ีทุจริตคดิ นอกใจ
จะไว้ใยกับอวี ิมาลา ทำตามโทษาอยา่ ปราไส
วา่ เล่นเปลา่ เปล่าแลว้ จะไป ขา้ ยังไมใ่ หไ้ คลคลา
เชญิ ชช้ี ายช้ขู ้าดกู ่อน ได้แล้วจะนอนลงให้ฆา่
แกลง้ พาลพาโลโกรธา น่หี มอ่ มเมียสอนมาขา้ เขา้ ใจ
มหิ ้ำห่นั ฟันข้าให้ย่อยยับ อนั จะให้ขา้ กลบั อยา่ สงไสย
วา่ พลางครวญคร่ำร่ำไร ฉุดชายผ้าไว้ไม่วางมือ

50

งอนเอยงอนชด เอะ๊ ออ่ นหย่อนพยศลงแลว้ ฤๅ
เจา้ สแิ สนคมคารมฦๅ ทำไมมายดุ ย้ือข้าไวไ้ ย
ข้าเปนคนพาทีไมม่ ีสตั ย์ ไมจ่ ัดเอาจรงิ สักส่ิงได้
จะมาบบี น้ำตาเอาข้าไย ขา้ ทำส่ิงไรใหเ้ คืองตา
เปนไรมโิ ลดเตน้ เล่นตวั เยา้ ย่วั เยือ้ งยกั ใหห้ นักหนา
จนออกเขด็ คารมระอมระอา มนั ไม่นา่ แล้วคะขา้ จะไป
ทั้งสองเมียสามเมียมิเสยี แรง ปากกล้าหนา้ แขงคารมใหญ่
เจ้ากระบิดกระบวนกวนใจ เอาไว้ไยหย่าเสยี นางเมยี งาม
จะหาใหมใ่ หด้ ุข้ึนกวา่ นี้ อกิ สกั สหี่ ้าคนให้พ้นสาม
แนเ่ จ้าจะมีใหมม่ ่งั ก็ตาม แต่ให้งามสมหน้าเหมือนชาลวัน
น่งิ อยไู่ ยเลา่ เจา้ คนคม มิค้าคารมอมอะไรไวน้ ัน่
ทำหนา้ บูดบึง้ เห็นขึงครัน ใครบอกบญุ สนุ ธรรมไ์ มศ่ รทั ธา

เมอื่ นั้น นางเลอื่ มลายวรรณอยู่ในคูหา
ไดย้ ินไกรทองวิมาลา วิวาทวาทากนั อ้ืออึง
คารมขา้ งนางเมียกไ็ มช่ ว่ั ขา้ งเจ้าผวั ก็ไปไมห้ นง่ึ
ท่อยทีดีขยันดนั ดงึ นางจงึ ลุกเดนิ ออกไปดู

เยย่ี มเย่ยี มมองมองแล้วร้องว่า อะไรนบ่ี น่ บา้ น่าหนวกหู

ทัง้ หม่อมเมียหม่อมผัวล้วนตวั รู้ ไมอ่ ดสูผสี างบ้างเลย

จะสาวไสใ้ ห้กาแย่งแร้งท้ึง ออ้ื องึ มนั ไม่ดนี ะพเี่ อย๋

ใช่จะแกล้งแสร้งซำ้ ปรำเปรยี บเปรย พี่ก็เปนคนเคยคนเขา้ ใจ

จะมาขืนฟ้นื ฝอยหาตะเข็บ หยกิ เลบ็ จะเจ็บเนื้อฤๅหาไม่

เม่อื กินอยู่ที่ลบั แล้วเปนไร จะมาไขกลางแจง้ ใหแ้ พร่งพราย

จะพลอยให้เพื่อนเมยี เสยี รงั วัด ถา้ ฉวยพลัดขาดลอยสคิ อยหาย

ยิง่ จะฦๅรยำซ้ำรา้ ย เปนสองหม้ายสามหมา้ ยนา่ อายใจ

51

หมายเหตุ : การบอกลักษณะ เมอื่ นั้น วิมาลาตอบพลางทางค้อนให้
ของบทตา่ ง ๆ แทนดว้ ยสี อแุ ม่เอย๋ เจา้ จอมเมยี หม่อมไกร ออกมาไดส้ อนส่ังต้ังกะทู้
นอ้ ยฤๅหา้ มปรามเหมือนหนามเหน็บ มันเจ็บปวดเหลือแลว้ ถงึ แก้วหู
บทเกย้ี วนาง นางไม่มที ชี่ ัว่ ผัวเอ็นดู นีเ่ จา้ รอู้ ะไรมาเจรจา
บทคำนึงถึง (คิดถงึ ) ชอบจะช่วยกนั เจบ็ เก็บใสใ่ จ นานไปเผ่ือจะเปนเหมือนเช่นข้า
บทตัดพ้อ จะได้จดจารึกไว้ตรึกตรา ไหนไหนก็ราคาเดียวกนั
บทต่อวา่ จรงิ แลว้ คะข้าเปนคนโฉดเขลา ไมเ่ หมือนเจ้าดหี มดชา่ งอดกล้ัน
อยา่ พักพูดรอ้ ยบทประชดประชัน แต่เพลาเพลาเท่านนั้ เถดิ เปนไร

เมื่อนั้น เจ้าไกรทองร้องว่าอัชฌาไศรย
วมิ าลาเมยี ขา้ แลว้ เหลือใจ เหมือนหนามไหน่เกะกะระรั้ว
พบปะหน้าไหนใส่เอาหมด ไม่ละลดเทลาะคนเสียจนทวั่
ตะกง่ิ ตะเกยี งเงี่ยงงารอบตวั ความววั ยงั ไมห่ ายความควายมา
เถิดซิตามถนัดไมข่ ดั ขวาง ทั้งสองขา้ งวางกันใหห้ นักหนา
ใครคารมสมควรราคา จะเปลอื้ งผา้ คาดพงุ ออกรางวัล

เมอ่ื น้ัน วมิ าลาตอบไปขมีขมนั

เอออะไรเขาว่าประสากนั หม่อมผวั ตวั สน่ั ออกเถียงแทน

สารวอนค่อนวา่ ประดาเสยี ใหห้ ม่อมเมียไดห้ น้าขน้ึ กว่าแขน

เจบ็ ใจใครมง่ั จะไมแ่ คน้ นแ่ี ละแม่นแทว้ า่ เปนตราชู

จริงแลว้ ข้าหมอความเหมือนหนามไหน่ แต่กระนนั้ เกี่ยวไวย้ งั ไม่อยู่

พดู จาพล่อยพล่อยรอ้ ยประตู เหมอื นใครไมร่ ู้ไมเ่ ขา้ ใจ

ถงึ คราวจะหยิบผิดไม่คดิ หน้า เงยี่ งงาสารพัดพดู ได้

เจา้ เอ๋ยจงถนอมหมอ่ มเมยี ไว้ อยา่ ให้ใกลเ้ คยี งกับเงี่ยงงา

ชะนางคนดีไม่มชี ว่ั เอาหม่อมผัวออกตั้งเปนดัง้ นา่

นานไปจะข้นึ ถึงหลงั คา หนา้ ตาตละชาดเลือดฝาดแดง

52

หมายเหตุ : การบอกลักษณะ เมอ่ื นน้ั นางเลื่อมลายวรรณเถยี งเสยี งแขง
ของบทตา่ ง ๆ แทนด้วยสี ช่างไม่ขันดนั แดกแหกกระแชง มาตะแคงแวง้ วัดเอากันเอง
เห็นออ้ื องึ จึงออกมาห้ามปราม กลบั ใสถ่ ้อยร้อยความไม่เหมาะเหมง
บทเก้ียวนาง ขา้ เปนคนเจยี มตัวกลวั เกรง ไมเ่ ปนโตงเปนเตงนา่ อายใจ
บทคำนงึ ถึง (คิดถงึ ) เออจะเอาอะไรมาขน้ึ น่า เปนแขนเปนวาช่างวา่ ได้
บทตดั พอ้ ทำคณุ บูชาโทษโหดไร้ สารพนั สรรใสไ่ ม่ไวว้ าง
บทตอ่ ว่า มาดูหน้าขา้ เถิดทา่ นผหู้ ญงิ มนั แดงจรงิ ยง่ิ กว่าย้อมน้ำฝาง
สำคญั ว่าผัวรักยกั ลกู คาง สารต้ิงวงิ่ วางไปตามลม
ทำไมเลา่ จึงไมเ่ อาให้ขาดเดด็ ฤๅไปปะบรเพด็ เข็ดขม
กลับลงมาครางครดื ผะอดื ผะอม กพ็ อสมน้ำหน้าสาแกใ่ จ
เถดิ คะรำคาญข้ีคร้านเทลาะ น่เี นอ้ื เคราะห์มาเหยียบหนามไหน่
กระทืบเทา้ ลงส้นเดินบน่ ไป เขา้ ในห้องหบั ฉบั พลนั

53

หมายเหตุ : การบอกลักษณะ เม่ือน้ัน เจา้ ไกรทองลิน้ ลมคมสนั
ของบทตา่ ง ๆ แทนดว้ ยสี จึงวา่ น่แี น่เจา้ แตเ่ ท่านั้น อย่าปว่ นป่นั หันหนุ วนุ่ วาย
เขากเ็ ข็ดปากคอไมต่ ่อสู้ หนวกหเู ต็มทีจนหนีหาย
บทเกี้ยวนาง ยงั ตะบอยบน่ วา่ บา้ นำ้ ลาย เคียดแค้นแสนรา้ ยรามา
บทคำนึงถงึ (คิดถึง) จนเหอื่ ย้อยเห่ือไหลก็ไม่คิด แป้งปนู แต่สกั นิดไม่ติดหน้า
บทตัดพ้อ มนั งามเหลือแล้วเจ้าวมิ าลา หน้าตามอมแมมเหมือนแมวคราว
บทต่อว่า อะไรเล่าเฝ้าชำเลอื งเคอื งค้อน ทำแสนงอนทงุ้ ทงิ้ ย่ิงกวา่ สาว
ข่วนคนเจ็บเจ็บเจา้ เล็บยาว น่าชงั รังหยาวสดุ ใจ
ไปเอนหลงั เอนไหล่เลน่ ดีกวา่ นึกว่าส่ขู อเขา้ หอใหม่
วา่ พลางจูงนางเข้าห้องใน น่ังบนเตยี งเคยี งไหล่ไขวค่ วา้
อยา่ ฮึดฮดั วดั แว้งเครอ่ื งแป้งจะหก หยิบกระจกมาใหน้ ้องสอ่ งดหู น้า
ช่วยตกแต่งแปง้ กระแจะละลายทา วมิ าลาเคืองขดั ปัดมือ
น่ีจะหยกิ จะทง้ึ ไปถึงไหน จะทำให้พีป่ ่วยไปเสียฤๅ
ชกั ชายผา้ หม่ หลดุ ยุดยอ้ื ถกู ถือตามธรรมเนียมเลียมลอง
คล่ืนซดั อัศจรรย์ล่ันเลอ่ื น สท้านสเทอื นถ้ำเหวเปลวปลอ่ ง
เลา้ โลมเล้ยี วลอดสอดคล้อง ทงั้ สองท่อยทีปรีดา

เม่อื นัน้ วมิ าลาสรวลเสเสนหา
คลงึ เคลา้ เย้ายวนชวนภศั ดา ใหพ้ ดู จาเร่ืองราวเล่านทิ าน
ได้ยนิ ขา่ วเล่าฦๅมาจะแจง้ วา่ นายแฟงกับนายฉิมอยรู่ มิ บ้าน
หมอ่ มไดฟ้ ังม่งั ฤๅไม่เขาไปงาน โปรดประทานเลา่ ไปใหฉ้ ันฟงั

เม่อื นน้ั เจ้าไกรทองตรองตรึกนกึ ความหลัง
เมอ่ื วนั พระปะนายฉมิ ทรี่ ิมวัง เข้าแฝงฟังพอเขาเล่าก็เข้าใจ
จำเขาได้ดอกนะน้องสองสามมุก พอแก้ทุกข์ขกุ เข็ญเห็นจะได้
แล้วบ้วนปากคายหมากกระแอมไอ เอาหมอนใส่หลังพิงแลว้ องิ เอน

54

พ่ีจะกลา่ วราวเรือ่ งเนอื่ งมา อารามร้างกลางนามตี าเถน
อยู่สองคนในกุฎีไมม่ ีเณร บิณฑ์บาตเช้าฉันเพนทุกวันไป
องค์หนง่ึ เทีย่ วบิณฑบาตยาจนา พอสีกาเขาแกงจุ๊บแจงใส่
จงั หันหลายทารพีก็ดใี จ กลบั ไปยังที่กฎุ พี ลัน

คร้ันถงึ หอกลางกว็ างบาตร เชิงฉลาดจะหลกี หลบขบฉัน
แม้นอยใู่ หห้ ลวงตานน้ั มาทนั จะต้องปนั แกงหอยนนั้ น้อยไป
พอแลเหน็ ตุ่มวางกลางกุฎี เหน็ ทว่ งทจี ะลงฉันในนั้นได้
จึงหย่อนองคล์ งในตุ่มศุโขไทย เอาแผ่นอิฐปดิ ไวม้ ิได้ช้า

จะกลา่ วถึงเถนคงองค์หนงึ่ น้ัน ไดจ้ งั หันนดิ เดียวเทย่ี วนกั หนา

แหงนดสู รุ ยิ ์ฉายสายเตม็ ประดา ก็กลับมาถงึ ที่กฎุ ีพลนั

คดิ ว่าเพ่ือนยงั ไมม่ าก็ดา่ โผง อ้ายตายโหงเท่ียวไปถงึ ไหนนั่น

กูแสบท้องนกั หนาไม่ทา่ มัน ขดั สมาธิส์ องชน้ั เอาชอ้ นโพง

ส่วนเถนในต่มุ นนั้ ฉนั ตะบอย ทำปากตดู ดูดหอยดังจุ๊บโจ่ง
ตาเถนอยู่ข้างบนเห็นทนนโคลง มาเปดิ อิฐปดิ โอ่งแลว้ เพ่งพศิ
สว่ นเถนอยใู่ นทนนพน่ แกงเอา ถกู เข้าที่หนา้ ในตาปิด
เถนคงร้อนดนิ้ แทบส้นิ ชวี ิตร เอะ๊ อะไรพน่ พิศม์แสบสดุ ใจ
เถนองค์นน้ั จึงถลนั ลุกออกมา แล้วว่าขา้ จะชว่ ยดบั พศิ ม์ให้
จึงเอาโอตักน้ำมาทันใด รดลงไปท่หี น้าตาเถนคง
เหน็ เพอื่ นกนั หายปวดซำ้ อวดรู้ นว่ี า่ กไู ดค้ าถาตาบุญสง
จงึ แก้เองไว้ได้ไม่ปลดปลง ท่ีนจี้ งอสุ า่ ห์รกั ษาตัว
เองอย่าได้ไปมองทป่ี ากโอง่ อา้ ยจบุ๊ โจ่งมันร้ายมิใช่ชวั่
ตาเถนคงแจง้ จติ รก็คดิ กลัว รกั ษาตัวอยดู่ ว้ ยกันทุกวนั เอย

55

เมื่อนั้น วมิ าลาปรีดเ์ิ ปรมเกษมสนั ต์
ชมว่าเพราะนักหนาน่ารางวลั แต่กระนี้ดคี รนั ขยนั จริง
ถา้ ปะเขาหางานการของราษฎร์ สง่ พณิ พาทย์นายมีจะดยี ่ิง
ใช่ว่าเลน่ เชน่ หม่อมเธอพร้อมพรงิ้ ไปงานไหนไดผ้ หู้ ญงิ วิ่งตามมา

เมื่อนั้น เจา้ ไกรทองย้ิมพลางทางว่า
ผู้หญิงหาไหนเล่าเฝา้ ตามมา คือผ้หู ญงิ กมุ ภาทีต่ ามไป
ไหนเล่าเจา้ จะตกรางวลั พี่ หนั หน้ามาน่จี ะบอกให้
สกดิ แกม้ แนมนมชมสไบ คว้าไขว่ยวนเยา้ เฝา้ ตอแย
อัศจรรย์บันดาลอยูบ่ ่อยบ่อย รศอรอ่ ยมไิ ดจ้ ืดใหช้ ืดแช่
พริ ณุ รว่ งตวงไวจ้ นเตม็ แล้ รกั กนั คุ้มแก่ไมแ่ ชเชือน
การสมั ผสั เย้ายวนชวนชน่ื จะหาอนื่ มาใหด้ ีไม่มเี หมอื น
หยุดสวาดิขาดเพลาเข้ามาเตือน มไิ ดเ้ คลื่อนคลาศคลารารอ

56

กลอนตำนานเรื่องพระราชนิพนธ์ไกรทอง

พระนิพนธไ์ กรทองสองเลม่ เขียนเต็มตัวผจงลงเสน้ สอ

ใครติเตียนแล้วเจียนจะเปนบอ ถงึ จะต่อกเ็ ต็มยากลำบากคิด

ทรงประดิษฐคดิ ใส่ให้เปนกลอน ไว้รำเตน้ เล่นลครงอนจรติ

แตก่ ่อนเก่าไดด้ ูอยูเ่ ปนนิจ บำรงุ จติ รชาวประชาข้าราชการ

ตง้ั โรงต้นสนคนแออดั ซอ้ มหัดแกไ้ ขในราชฐาน

เมอ่ื ช้างเผือกมาใหม่ไดอ้ อกงาน ทงั้ เคร่ืองอานโอ่อ่าน่ารกั

ตัวลครเลก็ เลก็ เดก็ หมด สมเกยี รติสมยศสมศกั ดิ์

มแี ต่คนมาสามิภักดิ จงรกั รองบาทบทมาลย์

เหล่าขนุ นางต่างถวายบุตรี พวกทม่ี ีบุตรชายถวายหลาน

ปะทเ่ี ปนหมันบุตรกนั ดาร คดิ อ่านไกลเ่ กลย่ี น้องเมียมา

ท้งั จีนแขกลาวพวนญวนทวาย ตา่ งถวายลูกเตา้ เอาหนา้

เขมรมอญชาวชุมพรไชยา ทกุ ภาษามาพ่ึงพระบารมี

ทรงพระเดชปกเกษราษฎร ใหเ้ ปนศุขถาวรเกษมศรี

บำบดั โศกโรคไภยไมย่ ายี ทงั้ พราหมณช์ สี มณะไดส้ บาย

ลูกค้าพานชิ ต่างประเทศ บรรทกุ ของวิเศษเขา้ มาถวาย

สมบตั พิ ศั ถานมากมาย ทรงแจกจ่ายนจิ ภัตรเบีย้ หวัดปี

พร้อมหมู่โยธาข้าเฝา้ ลว้ นเหล่าม่งั คัง่ ตง้ั เศรษฐี

ตา่ งคนศุขเกษมเปรมปรีดิ์ ทุกทิวาราตรปี ีเดือน เอย ฯ

ไกรทองสองเลม่ ลว้ น ลายผจง

เปนพระนิพนธท์ รง สืบไว้

คือจอมพภิ พพงศ์ ภาณมุ าศ

แถลงพระนามท่านไท้ เลศิ หลา้ ฦๅแสยง ฯ

กลอนแลโคลงน้ี เขียนไวใ้ นท้ายบทลครพระราชนพิ นธไ์ กรทอง กลอนเปนของเก่า เขา้ ใจว่าแต่งในรชั กาล
ที่ ๓ แตโ่ คลงแตง่ เมื่อในรัชกาลที่ ๔

57

5. ตวั ละคร
ฝา่ ยมนษุ ย์
• เศรษฐีเมืองพจิ ิตร – บิดานางตะเภาแก้ว และนางตะเภาทอง
• ภรรยาเศรษฐี – มารดานางตะเภาแก้ว และนางตะเภาทอง
• นางตะเภาแกว้ – พี่สาวของตะเภาทอง
• นางตะเภาทอง – นอ้ งสาวของตะเภาแก้ว
• ไกรทอง – บุตรชายขุนไกร
• ขนุ ไกร – บิดาไกรทอง
• อาจารย์คง – อาจารยข์ ุนไกร และ ไกรทอง
ฝ่ายจระเข้
• ท้าวรำไพ – พระอัยกาพญาชาละวนั (ป่ขู องชาละวัน)
• ทา้ วโคจร – พระบดิ าของพญาชาละวนั
• พญาชาละวัน – พญาจระเข้หนุม่ เลอื ดร้อน ผู้สบื ทอดนิสยั อันธพาลจากทา้ วโคจร
• นางวิมาลา – ภรรยาพญาชาละวนั
• นางเลือ่ มลายวรรณ – ภรรยาพญาชาละวนั
• ทา้ วพนั ตา – จระเขต้ ่างถ้ำ ศัตรูท้าวโคจร
• พญาพันวัง – จระเขต้ า่ งถำ้ ศัตรูท้าวโคจร

5.2 วิเคราะหต์ วั ละคร ลกั ษณะ
ตัวละคร
ไกรทอง ลูกชายของขุนไกร ผสู้ ืบทอดวิชาปราบจระเข้จากผู้เปน็ พ่อ เปน็ ชายรปู
นาม มีเสน่ห์ เจา้ ชู้ มภี รรยาหลายคน

ชาละวนั พญาจระเข้หน่มุ เลือดรอ้ น ผ้สู ืบทอดนิสัยอันธพาลจากท้าวโคจร
ท้าวรำไพ จระเข้ผทู้ รงศีล ไม่กินเนื้อสตั ว์ บำเพญ็ ศีลภาวนาอย่เู ป็นนจิ
ตะเภาทอง ลูกสาวคนเล็ก ข้เี ล่น หวั รัน้ ไม่คอ่ ยฟังใคร
วิมาลา เมยี หลวงชาละวนั เมยี ไกรทอง ข้หี งึ จอมโวยวาย หงึ หวงสามี

ตารางที่ 1 : วเิ คราะห์ตัวละคร

58

เอกสารอ้างองิ
ตำนานไกรทอง ผู้พชิ ติ ชาลาวนั . (n.d.) [Online]. Available from :

https://www.aagold-th.com/article/335/ [March,27 2019].
วรรณคดเี ร่ืองไกรทอง (ประวตั ผิ แู้ ตง่ ). (n.d.) [Online]. Available from:

http://laddawankong.blogspot.com/2017/11/blog-post_5.html [November,06 2018].
วรรณคดเี รื่องไกรทอง (เนอื้ เรื่องย่อไกรทอง). (n.d.) [Online]. Available from:

http://laddawankong.blogspot.com/2017/11/blog-post_66.html [November,06 2018].
ห้องสมดุ วชิรญาณ (ไกรทอง). (n.d.) [Online]. Available from:

https://vajirayana.org/%E0%B8%9A [November,06 2018].
วรรณคดีเร่ืองไกรทอง (ตัวละคร). (n.d.) [Online]. Available from:

https://sites.google.com/site/kirthxng/taw-lakhr [May,22 2020].

59

ภาคผนวก

60

ประวัตสิ ่วนตวั
ขอ้ มูลสว่ นตัว : นางสาวนวินดา จนั ทร์ดวงโต ช่ือเลน่ : ใจ เกดิ วนั ท่ี : 01 กันยายน 2542

สัญชาติ : ไทย เชอ้ื ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธ
กำลังศกึ ษา : สาขาวชิ านาฏยศลิ ปศ์ ึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์
หลกั สตู รครศุ าสตรบัณฑติ สถานศกึ ษา : มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏบา้ นสมเด็จเจ้าพระยา
ที่อยปู่ ัจจบุ นั : บา้ นเพ่มิ สุข 109 ซ.วัดประดิษฐาราม ถ.อิสรภาพ แขวงหริ ญั รจู ี เขตธนบุรี จ.กรุงเทพ 10600
การติดต่อ : โทรศพั ท์ : 0800644430
Facebook : Nawinda Chanduangto
Instagram : nawinda.jaii
Line: nawinda_jaii
E-mail : [email protected]