คาร์โบไฮเดรต

Warangkana Thinwongmom
BIOLOGY MCRU’61

คารโ์ บไฮเดรต

มีธาตุ C H และ O เช่น C6H12O6
ได้จากการสังเคราะห์แสงของพืช เช่น
แป้ง นำ้ ตาล เม่ือรา่ งกายใช้ไม่หมดจะ
ถูกเก็บสะสมในรูปของ แป้ง ไว้ที่ตับ
และเปลี่ยนกลับมาใช้ในรูปกลูโคสได้
โดยคาร์โบไฮเดรต 1 กรมั = 4 Kcal
และร่างกายจะใช้คาร์โบไฮเดรตเป็น
สารใหพ้ ลงั งานตวั แรก

**แ ต ่ ถ ้ า ห า ก ค า ร ์ โ บ ไ ฮ เ ด ร ต ไ ม ่ เ พ ี ย ง พ อ
ร่างกายจะสลายไขมันมาใช้เป็นพลังงาน
แทน **ถ้าได้รับคาร์โบไฮเดรตมากเกินไป
ร่างกายจะเก็บสะสมส่วนเกินไว้ในรูปของ
ไขมัน Triglyceride

โดยร่างกายจะนำสารอาหารมาใชเ้ ป็น
พลงั งาน กอ่ นไปหลัง ดังนี้

คารโ์ บไฮเดรต ไขมัน โปรตีน

๐ ชนิดของคาร์โบไฮเดรต : แบง่ ตามจำนวนหนว่ ยของน้ำตาล เป็น 3 ชนดิ ดงั น้ี

1. โมโนแซ็กคาไรด์ (Monosaccharides) : นำ้ ตาลโมเลกุลเดย่ี ว

๐ กลโู คส (Glucose) หรือ เดรกซโ์ ตรส (Dextrose) : เปน็ ผลกึ สีขาว ละลาย
น้ำได้ดี พบมากใน ผลไม้ที่มรี สหวาน เชน่ องุ่น

๐ ฟรกั โทส (Fructose) : พบมากในนำ้ ผง้ึ ผลไม้ และอสจุ ิ มีความหวาน
มากกวา่ กลโู คส

๐ กาแลกโทส (Galactose) : พบมากในน้ำนม

2. ไดแซ็กคาไรด์ (Disaccharides) : นำ้ ตาลโมเลกลุ คู่ ทีเ่ ชื่อมต่อกนั ดว้ ยพนั ธะไกล

โคซิดกิ (glycosidic bond)
๐ มอลโทส (Maltose) : พบมากในขา้ วมอลทแ์ ละจากการยอ่ ยแปง้
๐ ซูโครส (Sucose) : พบมากใน นำ้ ตาลทรายและต้นอ้อย
๐ แล็กโทส (Lactose) : พบมากใน นำ้ นมของสัตว์เลย้ี งลูกด้วยนม

****หลักการจำ

Glu + Glu = Malt
Glu + Fruc = Su
Glu + Ga = Lac

3. โพลิแซ็กคาไรด์ (Polysaccharides) : เป็นพอลิเมอร์ของโมโนแซ็กคาไรด์ 15

หน่วยขึ้นไป เชื่อมต่อกันด้วยพันธะไกลโคซิดิก (glycosidic bond) เป็นสารโมเลกุล
ใหญ่ ไมม่ ีรสหวาน ไม่ละลายน้ำ

- แป้ง (Starch) : คาร์โบไฮเดรตทีพ่ ชื เกบ็ สะสมไวเ้ ป็นอาหารสำรอง ให้พลงั งาน
แกค่ นและสัตว์ได้ แป้งประกอบดว้ ย "อะไมโลส (Amylose)" เปน็ พอลิเมอรส์ ายโซ่
ตรง และ "อะไมโลเพคติน (Amylopectin)" เปน็ พอลเิ มอรก์ ง่ิ ก้านสาขา

อะไมโลส (Amylose) อะไมโลเพคติน (Amylopectin)
พอลเิ มอร์กลูโคสชนิดสายโซ่ตรง พอลิเมอรก์ ลูโคสชนิดแตกแขนง

พันธะไกลโคซกิ ดกิ แบบ alpha ตำแหน่ง 1,4 พันธะไกลโคซิกดกิ แบบ alpha ตำแหน่ง

1,4 และ 1,6

ทำปฏิกริ ิยากับไอโอดนี ได้สารสนี ำ้ เงิน ทำปฏิกริ ิยากับไอโอดีน ไดส้ ารสีม่วงแดง

แป้งข้าวเจ้า แปง้ จากพชื หวั แปง้ ข้าวโพด แปง้ ขา้ วเหนียว

- ไกลโคเจน (Glycogen) : เกดิ จากรา่ งกายรบั กลูโคสมากเกนิ ไป ทำให้ไปสะสม
ท่ีกล้ามเนื้อและตบั ไวใ้ ช้ยามขาดแคลน

- เซลลูโลส (Cellulose) : เป็นโครงสร้างหลักของผนังพืช
มนุษย์ไม่สามารถย่อยได้ แต่สัตว์เคี้ยวเอื้อง (วัว ควาย)
ย่อยได้ เพราะแบคทีเรียในลำไส้ มีเอนไซม์ "เซลลูเลส
(Cellulase)" ยอ่ ยเซลลูโลส ใหก้ ลายเปน็ กลูโคสได้

นอกจากนย้ี งั มี ไคทนิ (chitin) พบในเปลอื กของพวกกุ้ง ปู แมลง หรือเพกทนิ
(pectin) หรอื ลกิ นนิ (Lignin) พบในผนังเซลล์พชื ชว่ ยเพม่ิ ความแข็งแรงให้กับพชื