รามเกียรติ์ ตอน นางมณโฑหุงน้ำ ทิพย์
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เล่มนี้ มีวัตถุประสงค์จัดทำ ขึ้นเพื่อเป็นสื่อการเรียนรู้ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ วรรณคดีเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นางมณโฑหุงน้ำ ทิพย์ โดยจะนำ เสนอเรื่องราวต่างๆที่เกิดขึ้นภายในเรื่อง ตัวละครที่ปรากฏ ภายในเรื่อง ข้อคิดและคำ วิจารณ์ เพื่อเป็นทางเลือกให้กับผู้ที่ สนใจจะศึกษาเนื้อหาที่เข้าใจง่าย รวบรัด และสะดวก ผู้จัดทำ หวังว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เล่ม นี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการจะศึกษาหรือหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ ไม่มากก็น้อย คำ นำ ผู้จัดทำ นางสาวนฤารี ทิมมานพ
สารบัญ เนื้อเรื่องย่อบทละครตัวละครสำ คัญการวิเคราะห์และคุณค่าพิธีสัญชีพบรรณานุกรมผู้ตรวจสอบ 1-4 56-11 12-13 141516
เนื้อเรื่องย่อ ทศกัณฐ์เมื่อรู้ว่าทัพนาสูรตายโดยถูกพระรามแผลงศรพร หมาสตร์ก็เสียใจมาก จึงไปปรึกษานางมณโฑ นางมณโฑปลอบ ใจทศกัณฐ์พร้อมกับบอกให้ทศกัณฐ์สู้ต่อ เมื่อเห็นสามีเป็นเช่น นี้นางมณโฑจึงนึกถึง “ วิชาสัญชีพ” เมื่อครั้งเป็นนางกำ นัลรับ ใช้ของพระแม่อุมาเทวีบนภูเขาไกรลาส นางมณโฑได้เรียนรู้วิชา หุงน้ำ ทิพย์หรือวิชาสัญชีพ เมื่อนำ น้ำ ทิพย์ไปประพรมบนซากศพ ของผู้ที่ตายแล้วจะทำ ให้ฟื้นคืนชีพขึ้นมา มีฤทธิ์ แกล้วกล้า สามารถเหาะเหินเดินอากาศได้ สามารถสั่งการให้ทำ อะไรก็ได้ แต่ซากศพเหล่านั้นจะไม่สามารถพูดได้ ในระหว่างที่นางมณโฑกำ ลังทำ พิธีหุงน้ำ ทิพย์ยังไม่ เสร็จนั้น ทศกัณฐ์ได้ออกรบร่วมกับทศคีรีวันและทศคีรีธร โอรส สองพระองค์อันเกิดจากนางช้าง แต่ก็ถูกพระลักษณ์สังหารทั้งคู่ 1
เนื้อเรื่องย่อ เมื่อนางมณโฑหุงน้ำ ทิพย์เสร็จสมบูรณ์ นางมณโฑให้ เสนาชื่อมโหทรนำ น้ำ ทิพย์ไปให้ทศกัณฐ์เพื่อประพรมลงบน ซากศพวงศาคณาญาติที่ตายไป เช่น กุมภกรรณ สัทธาสูร วิรุญจำ บัง สัตลุง ตรีเมฆ ฯลฯ รวมไปถึงเหล่าทหารทั้งหลายจน ฟื้นคืนชีพขึ้นมาอีกครั้ง พระรามแผลงศรฆ่าเหล่ายักษ์ที่ฟื้นขึ้นมา ทศกัณฐ์ก็ ประพรมน้ำ ทิพย์ชุบชีวิตเหล่าซากศพยักษ์ไปเรื่อยๆไม่รู้จบ ทำ ให้พระรามเกิดความสงสัย จึงไปสอบถามพิเภกถึงวิธีการ ทำ ลายพิธี ได้ความว่า ในระหว่างที่นางมณโฑทำ พิธี นางมณโฑ ห้ามร่วมประเวณีกับชายใด ไม่เช่นนั้น น้ำ ทิพย์จะเสื่อม พิเภก จึงแนะนำ ให้พระรามแผลงศรเป็นข่ายเพชรล้อมพวกซากศพ ยักษ์ไว้ แล้วให้ทหารเอกอย่างหนุมานแปลงกายเป็นทศกัณฐ์ ไปร่วมประเวณีกับนางมณโฑเพื่อทำ ลายพิธีให้เสร็จสิ้น 2
เนื้อเรื่องย่อ หนุมาน ชมพูพาน และนิลนนท์ พร้อมด้วยทหารวานร จำ นวนหนึ่งลอบเข้ากรุงลงกา ก่อนจะเข้าไป หนุมานมีความกังวล ที่จะต้องแปลงกายเป็นทศกัณฐ์ไปร่วมประเวณีกับนางมณโฑ เพราะนางมณโฑเป็นแม่ขององคตซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องกับ หนุมาน แต่ชมพูพานก็พูดขึ้นว่า ครั้งนี้เป็นการรับคำ สั่งมาจาก พระราม องคตก็น่าจะเข้าใจกับสถานการณ์ในครั้งนี้ ชมพูพาน นิลนนท์และทหารวานรจำ นวนหนึ่งแปลงกาย เป็นช้างและทหารยักษ์ จำ ลองเหมือนกับกองทัพของทศกัณฐ์ ทศกัณฐ์ตัวปลอมหลอกชาวเมืองลงกาว่าตนรบชนะพระรามรวม ไปถึงนางมณโฑ อีกทั้งยังหลอกว่าที่ผ่านมาตนเอาแต่ทำ ศึกจน เหน็ดเหนื่อยแล้วไม่มีเวลามอบความสุขให้กับนางมณโฑ จึงขอมอบความสุขให้นางมณโฑ นางมณโฑที่ไม่รู้ทันจึงขึ้นห้อง ไปกับทศกัณฐ์ตัวปลอม 3
เนื้อเรื่องย่อ เมื่อทศกัณฑ์ตัวปลอมขึ้นห้องไปกับนางมณโฑแล้ว ชมพูพานกับเหล่าทหารวานรก็ทำ ลายพิธีทิ้งทันที เมื่อทศกัณฑ์ ตัวปลอมร่วมประเวณีกับนางมณโฑเสร็จ จึงแกล้งทำ เป็นนึกขึ้น ได้ว่ายังเหลือพิเภกที่ยังไม่ตาย ต้องตามไปฆ่าทิ้งเสีย ไม่เช่นนั้น พิเภกอาจไปทำ พิธีชุบกองทัพพระรามขึ้นมาได้ เมื่อเหล่าทหารที่พระรามส่งไปทำ ลายพิธีกลับมารายงาน ผลให้พระรามทราบที่สนามรบ พระรามก็พึงพอใจเป็นอย่างมาก เรื่องทั้งหมดทำ ให้น้ำ ทิพย์เสื่อมลง ทศกัณฐ์เองก็สงสัยทำ ไม ไม่มีคนส่งน้ำ ทิพย์ให้ตน จนฟ้ามืดต่างฝ่ายก็เลิกทัพกลับไปครั้น ทศกัณฐ์ถึงกรุงลงกาแล้วรับรู้เรื่องทั้งหมดก็โกรธและคับแค้นใจ 4
บทละคร เมื่ออยู่กับพระอุมาเทวี ยังที่ไกรลาสราชฐาน นวดฟั้นคั้นบาทมาช้านาน นงคราญก็ทรงพระเมตตา จึ่งประทานพระมนต์อันหนึ่ง ลึกซึ้งสุขุมหนักหนา ให้ทำ ตบะกิจวิทยา ชื่อว่าสญชีพพิธี จะเกิดน้ำ ทิพย์อันวิเศษ ดั่งอมฤตตรีเนตรเรืองศรี บรรดาใครม้วยช่วยชีวี รดด้วยน้ำ นี้ก็เป็นมา จะใช้สิ่งใดก็ใช้ได้ เรืองฤทธิไกรแกล้วกล้า ทั้งรู้เหาะเหินเดินฟ้า แต่เจรจาไม่ได้ดั่งใจคิด แปล : ครั้นอยู่กับพระแม่อุมาเทวีบนเขาไกรลาส พระแม่อุมา เทวีทรงประทานวิชาอย่างหนึ่งเรียกว่า พิธีสัญชีพ เมืื่อทำ พิธี เสร็จ จะได้น้ำ ทิพย์ที่มีฤทธิ์ในการฟื้นคืนชีพให้กับผู้ตาย สามารถสั่งการให้ทำ สิ่งใดก็ได้ มีฤทธิ์แกล้วกล้า เหาะเหินเดิน อากาศได้ แต่ไม่สามารถพูดได้ 5
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ นางมณโฑเทวีเป็นมเหสีเอก ของท้าวทศกัณฐ์ มีบุตร 3 คือ อินทรชิต นางสีดา ทศพิน(ไพนาสุริยวงศ์) นอกจากนี้จากการที่นางมณโฑเคยถูก พาลี ชิงไปจากทศ กัณฐ์ก่อนที่จะได้เป็นมเหสีของทศกัณฐ์ ทำ ให้นางมีโอรสกับ พาลีอีกหนึ่ง คือ องคต และนางเคยถูกหนุมานเกี้ยวพาเพื่อ ทำ ลายพิธีปรุงน้ำ ทิพย์ให้ทศกัณฐ์ อีกทั้ง เมื่อสิ้นทศกัณฐ์แล้ว นางถูกยกให้เป็นมเหสีของพิเภก 6
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ หนุมานเป็นบุตรนางสวาหะ เกิดจากอาวุธและกำ ลัง ของพระอิศวรที่ให้พระพายนำ ไปซัดใส่ปากนางสวาหะ และ พระอิศวรสั่งให้พระพายเป็นบิดา หนุมานจึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า วายุบุตร หนุมานเป็นวานรเผือกมีฤทธิ์มาก เป็นทหารเอกของ พระราม มีตรีเป็นอาวุธ 7
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ ทศกัณฐ์ เป็นโอรสของท้าวลัสเตียนกับนางรัชดา ผู้ ครองกรุงลงกา มีกายสีเขียว มี 10 พักตร์ 20 กร ทรงมงกุฏชัย ลักษณะปากแสยะ ตาโพลง 8
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ พิเภกเป็นน้องของทศกัณฐ์และกุมภกรรณ มีความรู้ ทางโหราศาสตร์ อดีตชาติเป็นเวสสุญาณเทพบุตร พระอิศวร สั่งให้ไปจุติเป็นพี่น้องร่วมท้องเดียวกันกับทศกัณฐ์เพื่อเป็น ไส้ศึก คอยบอกความลับต่างๆ ให้แก่พระราม พร้อมประทาน แว่นวิเศษติดที่ดวงตาขวา มองเห็นได้ทั้งสามโลก แม้กระทั่ง อดีตและอนาคต 9
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ กำ เนิดมาจากเหงื่อไคลของพระอิศวร เป็นลูกเลี้ยงของ พญาพาลีแห่งเมืองขีดขิน มีความรู้ในเรื่องของยา สุครีพจึงพา ไปถวายตัวต่อพระราม ชมพูพานมีหน้าที่เป็นแพทย์ประจำ กองทัพ 10
ตัวละครสำ คัญ ที่มีบทบาทสำ คัญภายในตอนนี้ เป็นโอรสของพระเพลิง นิลนนท์มีบทบาททำ ลายพิธี ของทศกัณฐ์ตองตั้งอุโมงค์ร่วมกับสุครีพและหนุมาน เสร็จศึก เมืองลงกาได้เป็นอุปราชเมืองชมพู และตอนเมื่อครั้งทำ ศึกรบ ระหว่างพระพรตกับท้าวจักรวรรดิ นิลนนท์เป็นทูตสื่อสารเพื่อ ให้ยอมอ่อนน้อม การเจรจาความครั้งนี้ นิลนนท์ได้ทำ การหัก ยอดปราสาทนำ ไปถวายพระพรต 11
การวิเคราะห์และคุณค่า ด้านเนื้อหาและอารมณ์ : เนื้อหาภายในตอนตอนนี้ มีความ สะเทือนใจ เนื่องจากหนุมานจำ เป็นต้องร่วมประเวณีกับ นางมณโฑ ซึ่งนางมณโฑเป็นแม่ขององคต และนางมณโฑ ที่ไม่รู้ก็คิดว่าทศกัณฐ์ที่พาตนขึ้นห้องนั้นเป็นหนุมาน แปลงกายมา 12
การวิเคราะห์และคุณค่า ความรักของทศกัณฑ์ที่มีต่อนางมณโฑ : แม้ว่านางมณโฑจะ ถูกหนุมานล่อลวงเพื่อทำ ลายพิธีหุงน้ำ จนกลายเป็นเมีย หนุมานโดยไม่รู้ แต่ทศกัณฑ์ก็ยังรักและปลอบประโลม นางมณโฑ 13
พิธีสัญชีพ “ พิธีหุงน้ำ ทิพย์ ” พิธีสัญชีพหรือพิธีหุงน้ำ ทิพย์ เป็นมนต์วิเศษใรบทละคร เรื่องรามเกียรติ์ เมื่อประกอบพิธีครบเจ็ดวัน ก็จะได้น้ำ ทิพย์ที่มี คุณสมบัติในการชุบชีวิตซากศพให้ฟื้นคืนชีพกลับขึ้นมา มา ฤทธิ์เหาะเหินเดินอากาศได้แต่พูดไม่ได้ นางมณโฑได้เรียนรู้วิธีการหุงน้ำ ทิพย์มาจากพระแม่อุมา ครั้นเมื่อนางมณโฑเป็นนางกำ นัลรับใช้บนภูเขาไกรลาส 14
บรรณานุกรม 15 นฤมล สายันต์. (2556). ประวัตินิลนนท์. สืบค้น 1 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.gotoknow.org/posts/520333 นิพัทธ์ แย้มเดช. (2566). กลศึกแนวสวาทระหว่าง “ หนุมาน-นางมณโฑ-ทศ กัณฐ์” พล็อตพิสดารในรามเกียรติ์?. สืบค้น 1 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.silpa-mag.com/culture/article_66862 รามเกียรติ์. (2564). นางมณโฑหุงน้ำ ทิพย์. สืบค้น 2 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.facebook.com/327291837308002/posts/pfbid0BiNvSjbMGH 5saJwe5fmoS7EAiyM5fnSXPDiFwoJhmQB9PSYNXuBQvjHdALhoniNzl/?
ผู้ตรวจสอบ นายศุภดิษฐ์ วิมลใส ม.6/8 เลขที่ 4 16
Thank You