AW_NECTEC_KidBright_Book_Primary_6

กิจกรรมที่ 4

สื่อและแหล่งเรียนรู้

1. คมู่ ือ สนกุ Kids สนกุ Code กับ KidBright โดย สวทช.
2. ผลงานตวั อย่างโครงการสอ่ื การสอนโปรแกรมมิ่งในโรงเรยี น http://gg.gg/KB-Case1

!

ขอ้ เสนอแนะ

1. ครูควรเน้นย้�ำใหน้ กั เรียนประเมนิ ผลงานของเพอ่ื นตามความเปน็ จรงิ โดยพจิ ารณาจากเกณฑ์การประเมินที่
กำ� หนดให้ เพอ่ื ปลูกฝังคณุ ลักษณะทด่ี ใี หเ้ กิดกับตนเอง
2. ครูอาจเปลี่ยนสถานท่ใี นการนำ� เสนอผลงานทผี่ ู้สนใจสามารถเขา้ รว่ มงานได้ เพอ่ื เปิดโอกาสใหน้ กั เรียนได้แสดง
ความสามารถของตนเองต่อสาธารณะ

49

กจิ กรรมที่ 4
แบบประเมนิ ช้นิ งานและการน�ำเสนอ

50

กจิ กรรมท่ี 4

เกณฑก์ ารประเมิน

เกณฑก์ ารประเมนิ ชนิ้ งาน
4-7 คะแนน ควรปรบั ปรงุ 8-11 คะแนน พอใช ้ 12-15 คะแนน ดี

51

กจิ กรรมที่ 4

ใบความรู้ท่ี 4
การสรา้ งเกมและตวั อยา่ งเกม

เกมบนคอมพวิ เตอรน์ น้ั มหี ลายประเภท แตล่ ะประเภทมอี งคป์ ระกอบปลกี ยอ่ ยแตกตา่ งกนั เชน่ เกมตอ่ สอู้ าจจะตอ้ งเนน้ องค์
ประกอบด้านความเหมือนจริงของภาพมากกว่าเกมแนวปริศนา อย่างไรก็ตามองค์ประกอบพ้ืนฐานของเกมท่ีนักพัฒนาจะ
ต้องค�ำนึงถงึ มดี งั น้ี
1. กลไกหลกั ของเกม กลไกของเกมจะระบกุ ฎกตกิ าทผ่ี เู้ ล่นสามารถด�ำเนนิ การใด ๆ ในโลกของเกมน้นั ได้ กลไกของเกมจะ
ตอ้ งสร้างความทา้ ทายใหก้ บั ผูเ้ ล่นและมอบรางวัลให้กับผู้เล่น เมอ่ื สามารถด�ำเนนิ การบางอย่างไดส้ �ำเรจ็
ตวั อยา่ งของกลไกหลักของเกม เชน่ ในเกม Angry Birds เรามีนกท่ีสามารถยงิ ใสฉ่ ากท่ปี ระกอบดว้ ยสง่ิ ของต่าง ๆ ได้
สงิ่ ของเหลา่ นน้ั จะพงั ทลายไปตามกฎฟสิ กิ สแ์ ละความสามารถของนก เปา้ หมายของการทำ� ลายฉากตา่ ง ๆ เพอื่ จะทำ� ลาย
หมทู ีข่ โมยไขข่ องนกไป หรือตัวอยา่ งเชน่ ในเกมตีตนุ่ เราจะมีรอู ยู่ท่ีพื้น จะมตี วั ตนุ่ โผลข่ ึน้ มาจากรูเหลา่ นี้ ตัวตุ่นจะโผล่มา
แล้วหายไปตามเวลา ผู้เล่นมีค้อนที่จะต้องน�ำไปตีตัวตนุ่ ท่โี ผล่ข้นึ มา
2. สว่ นตดิ ตอ่ กบั ผใู้ ช้ องคป์ ระกอบนขี้ องเกมจะเปน็ สว่ นทผ่ี ใู้ ชจ้ ะเหน็ และตดิ ตอ่ ดว้ ย หนา้ ทข่ี องสว่ นนค้ี อื การสรา้ งภาพและ
เสียงของเกมตามกลไกของเกมท่ีออกแบบไว้ และรับข้อมูลจากผู้เล่นว่าจะด�ำเนินการในเกมเช่นใด ส่วนติดต่อกับผู้ใช้นี้
นอกจากจะต้องสรา้ งสีสันใหก้ บั เกมแล้ว ความเปน็ ธรรมชาตขิ องการใชง้ านยังเป็นสง่ิ ท่จี �ำเป็น ถา้ ผู้พฒั นาเกมต้องการให้
ผู้ใช้สนกุ และรสู้ ึกมสี ่วนรว่ มอยูใ่ นโลกของเกมนั้นจริง ๆ
นอกจากกลไกหลักของเกมและส่วนติดต่อกับผู้ใช้ จะมีความส�ำคัญแล้ว ในบางเกมท่ีใช้เวลาในการเล่นมากข้ึน การเล่า
เร่ืองราวกม็ สี ว่ นส�ำคัญเชน่ เดียวกนั

52

กจิ กรรมท่ี 4

3. การเลา่ เรอื่ งราว ในหลาย ๆ เกมทม่ี กี ารดำ� เนนิ เรอื่ งยาวนาน มหี ลายฉาก หรอื มหี ลายดา่ นยอ่ ยทเ่ี ชอ่ื มโยงหนว่ ยยอ่ ยตา่ ง ๆ
เขา้ ด้วยกัน กค็ อื เร่ืองราวท่วี างเปน็ พ้ืนหลังของเกม เรือ่ งราวทถี่ ูกเล่าไปพร้อม ๆ กบั การดำ� เนนิ ไปของเกมจะทำ� ให้ผู้เล่น
เห็นเปา้ หมายของเกมไดช้ ดั เจนยิง่ ขน้ึ
นอกจากนี้ หลายครั้งผู้เล่นจะเข้าใจกลไกของเกมรวมถึงรูปแบบในการติดต่อกับผู้ใช้ได้ไม่ยาก ถ้าผู้ใช้มีความรู้และ
ประสบการณ์ที่เก่ยี วขอ้ งกบั เกมนั้น ๆ ดังนัน้ เกมท่วี างอยู่บนเร่ืองราวทวั่ ไป ก็จะเปน็ เกมท่ีเข้าถึงได้งา่ ยโดยแทบไม่ต้องใช้
ค�ำอธิบายอย่างใดเลย ก่อนการสรา้ งเกมเราควรก�ำหนดแนวทางว่าจะทำ� เกมออกมาในกลุม่ ของเกมใด ซ่ึงเปน็ ตัวกำ� หนด
กลุ่มเป้าหมายของผู้เล่น เพื่อเป็นแนวในการก�ำหนดเทคโนโลยีท่ีจะน�ำมาใช้งาน ประเภทของเกมมีการแบ่งไว้หลาย
รปู แบบ โดยอาจแบง่ ตามการใชป้ ระโยชน์ เชน่ เพอื่ ความสนกุ สนาน เพอ่ื ฝกึ ทกั ษะ หรอื เพอ่ื การเรยี นการสอน หรอื แบง่ ตาม
ลักษณะการสรา้ งภาพ เชน่ เกม 2 มติ ิ เกม 3 มติ ิ หรอื ข้ึนอยกู่ บั องคป์ ระกอบของเกม ซ่งึ อาจแบง่ ไดห้ ลายประเภท ดงั นี้
1. เกมเลยี นแบบหรอื การจ�ำลอง (Simulation Games) เชน่ SIMS ซ่ึงเป็นเกมทพ่ี ยายามเลียนแบบเหตุการณจ์ รงิ เพอ่ื
พฒั นาทักษะของผเู้ ลน่ เช่น การฝกึ บินจำ� ลอง การขบั รถจ�ำลอง เป็นตน้
2. เกมแอคชั่นแบบ FPS (Action First Person Shooters Games) เป็นเกมยิงปืนที่ผู้เล่นเป็นตัวเอกไล่ยิงผู้ร้าย
ไปจนถงึ สัตวป์ ระหลาดตา่ ง ๆ ตามระดับการเล่นซงึ่ มที ัง้ แบบเลน่ แบบคนเดยี วและแบบเล่นเปน็ กลมุ่
3. เกมผจญภัย (Adventure Games) มีวัตถุประสงค์ของเกมเพ่ือทำ� ภารกิจให้ส�ำเร็จในดินแดนที่สร้างขึ้น ต้องแก้ไข
ปัญหาหรอื หาส่ิงจำ� เปน็ ในระดบั ของเกมทแ่ี ตกตา่ งกันไป เช่น หากญุ แจเพอ่ื ไขเปิดหอ้ งลับเพอื่ ไปหยิบอาวุธ เปน็ ตน้
4. เกม RPG (Role-Playing Games) เปน็ เกมทีผ่ ู้เลน่ สามารถสรา้ งหรอื เลือกคุณลักษณะ (Character) ของตัวละครให้
ตรงกับความชอบของตวั เอง แล้วเล่นไปตามเนอื้ เรอื่ งของเกม
5. เกมตอ่ สู้ (Fighting Games) เปน็ เกมตอ่ สูก้ ันโดยมตี ัวละครตอ่ สู้กนั แบบตัวต่อตัว ด้วยเทคนคิ ในการต่อสเู้ ฉพาะตัว
6. เกมวางแผน (Strategy Games) เกมที่ใช้ความคิด 8 น�ำกลยุทธ์มาใช้เพ่ือเอาชนะ เกมมีเรื่องราวเป็นนิทาน หรือ
ต�ำนาน มีตัวละครนำ� และการผูกเรื่องเขา้ กับการตอ่ สแู้ ละวางแผนในเกม
7. เกมปริศนา (Puzzle Games) เกมแก้ปัญหาใหล้ ลุ ว่ งตามจดุ ประสงค์หลักของเกม เช่น เกมตวั ตอ่ เป็นต้น
8. เกมกีฬาและการแขง่ ขัน (Sport & Racing Games) วัตถปุ ระสงค์ของเกมเพือ่ การเปน็ ท่หี น่งึ ของการแข่งขัน เชน่
แขง่ รถ แข่งฟุตบอล เปน็ ต้น
9. เกมการศึกษา (Education Game) วัตถุประสงคเ์ พอ่ื ใหไ้ ดค้ วามรแู้ ละความเพลดิ เพลนิ
ส�ำหรับผู้เริ่มต้นพัฒนาอาจจะเน้นศึกษาแค่บางองค์ประกอบก่อน แต่ต้องไม่ลืมว่าในการออกแบบและการพัฒนาเกม
คอมพิวเตอร์นั้น องคป์ ระกอบทั้งสามส่วนดงั ท่กี ล่าวมาข้างตน้ ตอ้ งไดร้ บั การออกแบบใหเ้ ข้ากนั อยา่ งเหมาะสม เกมทีพ่ ัฒนา
ขึ้นจึงจะประสบผลส�ำเร็จได้
แหล่งที่มา: แผนการจดั การเรียนร้หู ลักสูตร Scratch เพ่ือส่งเสริมความคิดสรา้ งสรรค์ โดย สสวท.

53

กิจกรรมท่ี 4

ตวั อย่างการสรา้ งเกมด้วยบอร์ด KidBright
บนบอร์ด KidBright เราสามารถออกแบบสว่ นติดตอ่ กับผูใ้ ช้ผา่ นองค์ประกอบตา่ ง ๆ ท่ใี ชใ้ นการรับคา่ หรือแสดงผล เพื่อให้มี
ปฏสิ ัมพนั ธ์กับผ้เู ล่น เช่น ใช้สวติ ช์ 1 (S1) และ สวิตช์ 2 (S2) ในการรบั ค่า ใช้หนา้ จอแสดงผล LED ในการแสดงภาพ และ
เขียนโปรแกรมโดยใชบ้ ล็อกคำ� สงั่ ตา่ ง ๆ ในโปรแกรมสร้างชุดค�ำสั่ง KidBright IDE มาสรา้ งเป็นเกมอยา่ งงา่ ย
โดยในใบความรู้นีจ้ ะแสดงตวั อยา่ งเกม Lucky Number ซง่ึ มีผ้เู ลน่ 2 คน และมวี ิธกี ารเล่นหรอื กตกิ า ดงั น้ี
1. ผ้เู ลน่ แต่ละฝา่ ย ผลัดกันกดสวติ ซเ์ พอื่ เปลีย่ นตวั เลข
2. กดได้ 1 ครัง้ หรือ 2 คร้ัง ต่อรอบก็ได้
3. กดสวิตซ์ 1 (S1) จ�ำนวน 1 ครง้ั หมายถึง การเพ่มิ ค่าให้ตัวเลขข้นึ 1
4. กดสวิตซ์ 2 (S2) จำ� นวน 1 ครัง้ หมายถึง การลดค่าตวั เลขลง 1
5. ผู้เล่นคนใด สามารถกดตวั เลขไดต้ รงกบั Lucky Number จะเป็นผชู้ นะ
ตวั อยา่ งผังงานเกม Lucky Number

54

กจิ กรรมท่ี 4

ตวั อยา่ งโปรแกรมเกม Lucky Number

55

กิจกรรมท่ี 4

ใบกิจกรรมที่ 4
ปฏิบัตกิ ารสร้างเกม

ค�ำชีแ้ จง

1. นักเรียนสนใจจะเขียนโปรแกรม เกม (ชอ่ื เกม)
2. เกมท่นี ักเรียนคิดมผี ูเ้ ล่น คน
3. มวี ิธีการเล่นเกม หรอื กตกิ า อย่างไร

4. มกี ารออกแบบให้โปรแกรมรับขอ้ มูลอยา่ งไร

5. มีการออกแบบให้โปรแกรมค�ำนวณหรือตรวจสอบตามเง่ือนไขของเกมโดยใช้บล็อกค�ำสั่งอะไรบ้าง และเรียงล�ำดับ
การตรวจสอบอย่างไร

6. ออกแบบให้แสดงผลลพั ธอ์ ย่างไร

56

กจิ กรรมที่ 4

7. เขยี นผงั งานของเกม ได้ดังนี้

8. เขยี นโปรแกรมตามผงั งานดว้ ยโปรแกรมสรา้ งชดุ คำ� สงั่ KidBright IDE ใหไ้ ดต้ ามเงอ่ื นไขของเกมทก่ี ำ� หนด และบนั ทกึ ไฟล์
โปรแกรมที่เขียนขนึ้ ด้วยช่ือเกม (ภาษาอังกฤษ)

57

คณะผู้จัดท�ำ

คณะท่ีปรึกษา
ดร.ณรงค์ ศิรเิ ลิศวรกลุ ผู้อ�ำนวยการ สำ� นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ
ดร.ชฎามาศ ธุวะเศรษฐกลุ รองผอู้ ำ� นวยการ ส�ำนกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ
รองศาสตราจารย์ยนื ภวู่ รวรรณ ที่ปรกึ ษาและผูท้ รงคณุ วุฒพิ ิเศษ มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์
ดร.ศรเทพ วรรณรัตน ์ ผู้อ�ำนวยการ ส�ำนักวิชาคณิตศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันส่งเสริมการ
สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คณะผจู้ ัดทำ� แผนการเรยี น KidBright ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6
นายเสนีย์ ศรีมณี โรงเรยี นชมุ ชนบ้านบางโหนด จงั หวัดนครศรีธรรมราช
นางสวุ ีรด์ า ปะนทิ านะโต โรงเรยี นบา้ นบุง่ คล้า อำ� เภอหลม่ สกั จงั หวัดเพชรบรู ณ์
นายอภไิ ธย ทองใบ โรงเรียนอนบุ าลมหาสารคาม จงั หวัดมหาสารคาม
นางสาวพรพิมล ตั้งชยั สนิ สถาบันส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
นายนริ มิษ เพียรประเสรฐิ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คณะผู้พจิ ารณา ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี ิเล็กทรอนกิ สแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ชาติ
ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ล็กทรอนกิ สแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
ดร.สุรพล ตันอรา่ ม ศูนย์เทคโนโลยอี เิ ล็กทรอนิกสแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
ดร.ดุษฎี ตรอี �ำนรรค ศนู ย์เทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
นายวุฒิพงษ์ พรสุขจนั ทรา สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
นายสมพงษ์ กติ ติปยิ กุล สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
นางสาวพรพิมล ตง้ั ชัยสนิ สถาบนั สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
นายนิรมษิ เพียรประเสริฐ ผู้อำ� นวยการ ศูนยเ์ ทคโนโลยีอเิ ล็กทรอนิกสแ์ ละคอมพิวเตอรแ์ หง่ ชาติ
นางสาวจนิ ดาพร หมวกหมนื่ ไวย รองผ้อู ำ� นวยการ ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี ิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอรแ์ หง่ ชาติ
ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี ิเลก็ ทรอนกิ ส์และคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ
คณะบรรณาธิการ ศูนย์เทคโนโลยอี ิเล็กทรอนิกสแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
ศูนยเ์ ทคโนโลยีอิเล็กทรอนกิ ส์และคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
ดร.ชยั วฒุ วิ ิวัฒนช์ ัย ศูนยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนิกส์และคอมพวิ เตอรแ์ ห่งชาติ
ดร.กลั ยา อุดมวิทิต
ดร.เสาวลักษณ์ แกว้ ก�ำเนดิ
ดร.อภชิ าติ อินทรพานิชย ์
นายอนุชิต ลีลายทุ ธ์โท
นางสาวพรี นันท์ กาญจนาศรีสุนทร