การแกะสลักดอกข่า
จัดทำโดย
นางสาวธนภรณ์ สีศิลป์สุพัฒนกุล
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/2 เลขที่ 6
การแกะสลักข่า
ลวดลายพื้นฐานดอกข่า
1.ลายใบด่าง
2.ลายฉลุ
3.ลายรวงข้าว
(ลวดลายพื้นฐานดอกข่า) 1
การแกะสลักข่า
วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลัก
1.แครอท 2.มีดแกะสลัก
3.มีดหั่นเล็ก 4.เขียงหรือฐานแข็ง
(วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลัก)
2
การแกะสลักข่า
การเลือกใช้วัสดุในการแกะสลัก
1. มีดตัดและหั่น ใช้สำหรับ ตัด หั่นและเกลาผักและผลไม้
- ควรมีความคม และมีดหั่นควรมีความยาวของใบมีด 5-7 นิ้ว
2.เขียง ใช้สำหรับรอง เวลาหั่น ตัดผักและผลไม้
- ควรเลือกเขียงไม้หรือเขียงพลาสติก ที่มีขนาดเหมาะสมในการ
ใช้งานและมีน้ำหนักเบา
(การเลือกใช้วัสดุในการแกะสลัก)
3
การแกะสลักข่า
ขั้นตอนการแกะสลัก
1.หั่นแครอทออกเป็น 2 ส่วน คือส่วนหัวและส่วนท้ายของแครอท
2.ใช้มีดหั่นเล็กเกลาแครอทโดยใช้ส่วนหัว เกลาให้เป็นรูปทรงรี
ยาว (ตามรูปที่ 2-4)
3.แบ่งส่วนโคนของดอกไม้ที่เกลาออกเป็น 6 ส่วนโดยทำเครื่องหมายไว้
4.แกะสลักกลีบดอกข่าตามรอยที่แบ่งไว้ ทำส่วนกลีบดอกโดยการแกะสลัก
เป็นกลีบโค้งมนนำร่องเพื่อทำกลีบดอก ทำจนครบทั้ง 6 ส่วนที่แบ่งไว้
(ขั้นตอนการแกะสลัก)
4
การแกะสลักข่า
ขั้นตอนการแกะสลัก (2)
5.เริ่มต้นทำกลีบดอกตามรอยโค้งที่นำร่องไว้ แกะสลักกลีบดอกโค้งมนตาม
รอยจนครบทั้ง 6 กลีบ
6.เอียงมีดเซาะด้านหลังกลีบดอกให้ตัดกันพอดี และนำออกเพื่อให้เห็นกลีบ
ดอกชัดเจน (ตามรูปที่ 8)
7.ทำกลีบดอกชั้นที่สองในชั้นถัดไป โดยแกะสลักเป็นกลีบโค้งมนแบบเดิมและเซาะด้าน
หลังของกลีบดอก เอียงมีดเล็กน้อยเพื่อให้ตัดกลีบดอกพอดี ทำจนครบทุกกลีบดอกไม้
8.เริ่มทำกลีบดอกชั้นที่สาม ให้ทำกลีบดอกไม้สับหว่างระหว่างกลีบในชั้นที่ 3 โดยการ
เซาะนำร่องกลีบดอกก่อน
(ขั้นตอนการแกะสลัก)
5
การแกะสลักข่า
ขั้นตอนการแกะสลัก (3)
9.แกะสลักเป็นกลีบโค้งมนสับหว่างระหว่างกลีบ (ตามรูปที่ 14) เซาะกลีบ
ดอกไม้ด้านหลังเพื่อให้เห็นกลีบดอกชัดเจน (ตามรูปที่ 15)
10.ทำกลีบดอกสับหว่างระหว่างกลีบจนครบทุกกลีบ (ตามรูปที่ 16)
11.ทำกลีบดอกชั้นที่สี่ในชั้นถัดไป โดยแกะสลักเป็นกลีบโค้งมนแบบเดิมและเซาะด้านหลังของ
กลีบดอก เอียงมีดเล็กน้อยเพื่อให้ตัดกลีบดอกพอดี ทำจนครบทุกกลีบดอกไม้ (ตามรูปที่ 17)
12.ทำแบบเดิมตามขั้นตอนข้อที่ 8 ก็คือการทำสับหว่างระหว่างกลีบดอก ทำจนสุดยอดดอกไม้ โดย
ต้องระวังยอดดอกไม้จะหักหรือหลุด เพราะจะมีขนาดพื้นที่ในการแกะสลักน้อยมาก
(ขั้นตอนการแกะสลัก)
6
การแกะสลักข่า
ขั้นตอนการแกะสลัก (END)
13.การทำดอกข่าโค้งมนลายนี้คือการทำกลีบดอกสับหว่างระหว่างกลีบดอกทุก ๆ
สองชั้นนั่นเองค่ะ ตรงส่วนยอดดอกไม้ถ้ามีเนื้อที่เล็กมากไม่ต้องแกะสลักต่อ เราจะ
เกลาให้มีลักษณะเป็นรูปวงรียาวเป็นส่วนที่หุ้มเกสรดอกไม้ค่ะ
ผลสำเร็จ
(ขั้นตอนการแกะสลัก)
7
การแกะสลักข่า
การเก็บรักษาชิ้นงาน
ฟักทอง
ก่อนใช้แกะสลักต้องล้างให้หมดยางก่อน แต่ไม่ควรแช่น้ำ
เพราะฟักทองจะเปื่อยและเมื่อแกะสลักแล้วปลายกลีบมีสีขาว
เผือก
ควรล้างน้ำทั้งเปลือก ผึ่งให้แห้งแล้วปอกเปลือกเกลาให้เรียบ
และในขณะที่แกะสลักไม่ควรล้างน้ำเพราะทำให้เป็นเมือกและ
คันเมื่อแกะสลักเสร็จแล้วนำไป
แครอท
เมื่อแกะสลักเสร็จแล้วไม่ควรแช่น้ำ เพราะเม็ดสีละลายน้ำได้ดี
สีของผักจะซีด ภายหลังแกะสลัก เสร็จแล้ว ให้นำชิ้นแครอท
แช่น้ำเย็นจัดสักครู่ ชิ้นแครอทจะสดอยู่ได้นาน
ชมพู่
ในขณะแกะสลักไม่ควรแช่น้ำจะเป็นขุยแกะเสร็จล้างน้ำมะนาว
เจือจางแล้วล้างน้ำเย็น
(การเก็บรักษาชิ้นงาน)
8
การแกะสลักข่า
การนำไปใช้ประโยชน์
1. รับประทานเป็นผักสด เครื่องเคียง
น้ำพริกต่าง ๆ
2. นำไปปรุง ประกอบอาหารชนิด
ต่าง ๆ เช่น ผัด หรือต้ม
3. นำไปจัดตกแต่งจานอาหาร
4. นาไปจัดตกแต่งสถานที่
9
แทนดอกไม้สด
(การนำไปใช้ประโยชน์)