หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

( Intersting Space ) อวกาศน่ารู้ หนังสืออ่านเพิ่มเติม วิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำ หรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จัดทำ โดย ตำ แหน่ง ครู คศ. 1 โรงเรียนวัดปากน้ำ ฝั่งเหนือ สำ นักงานเขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร นางสาวเกสรา ใจอ่อน

คำ นำ หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ สำ หรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5 จัดทำ ขึ้น เพื่อพัฒนาผู้เรียนได้มีการเรียนรู้ด้วยตนเองตลอดชีวิต การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนต้องเน้นผู้เรียนเป็นสำ คัญ โดยให้ผู้เรียนค้นพบองค์ ความรู้เอง ซึ่งครูมีหน้าที่อำ นวยความสะดวกให้ผู้เรียนนำ ความรู้ไปสู่ผลสำ เร็จได้ ซึ่งสื่อ การสอนที่จะสนองหลักการดังกล่าวมีหลายประเภท หนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มนี้เป็นสื่อ การสอนหนึ่งที่ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง และครูสามารถใช้หนังสืออ่านเพิ่ม เติมนี้ในการสอนซ่อมเสริมหรือใช้ประกอบการสอนในชั้นเรียน นักเรียนสามารถใช้ ศึกษานอกเวลาเรียนได้ด้วย หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ สำ หรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5 เล่มนี้จึงสำ เร็จลงด้วยดีเนื่องจากได้รับความร่วมมือจากหลายฝ่าย ขอขอบคุณผู้เชี่ยวชาญทุกท่านเป็นอย่างสูงที่ให้ข้อเสนอแนะอันเป็นประโยชน์ในการ ดำ เนินงานครั้งนี้ ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ สำ หรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการจัด กิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้อย่างเหมาะสม เกสรา ใจอ่อน ผู้จัดทำ (Intersting Space) (Intersting Space) (Intersting Space) ก

สา ร บั ญ คำ นำ คำ ชี้ แ จ ง จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ก า รใ ช้ ห นั ง สื อ คำ แ น ะ นำ สำ ห รั บ ค รู คำ แ น ะ นำ สำ ห รั บ นั ก เ รี ย น ม า ต ร ฐ า น ก า ร เ รี ย น รู้ ตั ว ชี้ วั ด จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ก า ร เ รี ย น รู้ แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น ก ร ะ ด า ษ คำ ต อ บ อ ว ก า ศ ด า ร า จั ก ร ห รื อ ก า แ ล็ ก ซี ร ะ บ บ สุริ ย ะ ด า ว ฤ ก ษ์ ด า ว เ ค ร า ะ ห์ ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง ร ะ ห ว่ า ง ด า ว ฤ ก ษ์ กั บ ด า ว เ ค ร า ะ ห์ แ บ บ ฝึ ก หั ด แ บ บ ท ด ส อ บ เ ฉ ล ย แ บ บ ฝึ ก หั ด เ ฉ ล ย แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น - ห ลั ง เ รี ย น เ ก ม เ ข า ว ง ก ต บ ร ร ณ า นุ ก ร ม ห น้ า กคคงจฉฉฉ13557252728303133343536 ข

คำ ชี้แจง หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ เล่มนี้ สำ หรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดทำ ขึ้นตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัด ผู้เรียนสามารถศึกษาเนื้อหาและ ประเมินผลการเเรียนรู้ได้ด้วยตนเองตามขั้นตอนที่กำ หนดไว้ โดยมีแบบทดสอบ ก่อนเรียนและหลังเรียน มีกิจากรรมเสริมการเรียนรู้ พร้อมทั้งมีเฉลยคำ ตอบ หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ มีเนื้อหาเกี่ยวกับ ระบบ สุริยะ ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ ความแตกต่างระหว่างดาวฤกษ์กับดาวเคราะห์ และผู้เรียนยังสามารถดูภาพ 3 มิติ เพื่อศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ โดยสแกน ในหน้านั้น อีกทั้งผู้เรียนยังสามารถอ่านหนังสือเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ เล่มนี้ได้ในรูปแบบออนไลน์ ผ่านโทรศัพท์มือถือ ไอแพด แท็บเล็ต คอมพิวเตอร์ โดยผู้จัดทำ เผยแพร่ในรูปแบบออนไลน์ผ่าน อีกด้วย จุดประสงค์การใช้หนังสือ ใช้เป็นสื่อในการจัดการเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 การปรากฏของดวงดาว เรื่อง ดวงดาวบนท้องฟ้า ชั้นประถมศึกษาปีืที่ 5 ส่งเสริมการอ่านของนักเรียน เพื่อแสวงหาความรู้นอกเหนือจากหนังสือ เรียนพื้นฐาน ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีในการสืบค้นข้อมูลและหาความรู้เพื่อเติมได้ ใช้เป็นหนังสืออ่านเพิ่มเติมนอกเวลาเรียนสำ หรับนักเรียนหรือผู้ที่สนใจ ซึ่งสามารถศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเอง 1. 2. 3. 4. (Intersting Space) (Intersting Space) QR Code (Intersting Space) Anyflip ค

คำ แนะนำ สำ หรับครู หนังสืออ่านเพิ่มเติมอวกาศน่ารู้ สำ หรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีขั้นตอน การจัดกิจกรรมดังนี้ 1. แจกหนังสืออ่านเพิ่มเติมและชี้แจงการใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มนี้ ให้นักเรียนทราบก่อนลงมือทำ กิจกรรม 2. ครูอัดความรู้พื้นฐาน โดยให้นักเรียนทำ แบบทดสอบก่อนเรียน 3. ให้นักเรียนศึกษาและทำ กิจกรรมเสริมการเรียนรู้ท้ายเล่มเพื่อให้นักเรียน ทบทวนความรู้เดิม 4. ครูวัดความรู้ความเข้าใจจากการใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติม อวกาศน่ารู้ โดยให้นักเรียนทำ แบบทดสอบหลังเรียน 5. สังเกตพฤติกรรม คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนและบันทึกผล 6. ตรวจคะแนนและบันทึกผลในแบบบันทึกคะแนน ง (Intersting Space) (Intersting Space)

คำ แนะนำ สำ หรับนักเรียน หนังสืออ่านเพิ่มเติมอวกาศน่ารู้ สำ หรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีขั้นตอน การจัดกิจกรรมดังนี้ ศึกษาก่อนลงมือปฏิบัติกิจกรรม 1. ฟังคำ แนะนำ การใช้หนังสืออ่านเพิ่มเติม 2. ศึกษามาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ให้เข้าใจ 3. ทำ แบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อวัดว่ามีพื้นฐานความรู้ความเข้าใจมากน้อย เพียงใด 4. ตอบตรวจคำ ตอบจากเฉลย ไม่ควรเปิดดูเฉลยคำ ตอบก่อนควรมีความ ซื่อสัตย์ต่อตนเอง และบันทึกคะแนนก่อนเรียน 5. นักเรียนศึกษาเนื้อหาอย่างตั้งใจทำ นักเรียนศึกษาเนื้อหาอย่างตั้งใจทำ ตามลำ ดับขั้นตอน และทำ กิจกรรมเสริมการเรียนรู้ท้ายเล่ม 6. ส่งผลงานการทำ กิจกรรมเสริมการเรียนรู้จากหนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มนี้ ให้ครูตรวจและบันทึกผล 7. ทำ แบบทดสอบหลังเรียนด้วยความตั้งใจและซื่อสัตย์ต่อตนเอง 8. ตรวจคำ ตอบจากเฉลย บันทึกผลคะแนน นำ ผลคะแนนที่ได้ไปเปรียบ เทียบกับคะแนนก่อนเรียน 9. เมื่อทำ กิจกรรมครบแล้ว ให้นักเรียนส่งหนังสืออ่านเพิ่มเติมในสภาพ เรียบร้อย ตามกำ หนดเวลา จ (Intersting Space)

มาตรฐานการเรียนรู้ ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการ ของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายใน ระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีอวกาศ ป.5/1 เปรียบเทียบความแตกต่างของดาวเคราะห์และดาวฤกษ์จากแบบจำ ลอง ตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายลักษณะของดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ได้ 2. สร้างแบบจำ ลองเพื่ออธิบายการมองเห็นดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ได้ 3. ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ได้ 4. ตั้งใจเรียนรู้และแสวงหาความรู้ รับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ฉ

แบบทดสอบก่อนเรียน 1. ดาวเคราะห์ดวงใดที่ถือเป็นดาวฝาแฝดกับโลก ก. ดาวพลูโต ข. ดาวอังคาร ค. ดาวพุธ ง. ดาวศุกร์ คำ ชี้แจง 1. แบบทดสอบมีจำ นวน 10 คะแนน 2. ให้นักเรียนเลือกคำ ตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำ ตอบเดียว แล้วทำ เครื่องหมาย ลงในกระดาษคำ ตอบ 2. ศูนย์กลางระบบสุริยะ คือข้อใด ก. โลก ข. ดาวหาง ค. ดวงอาทิตย์ ง. ดวงจันทร์ 3. ดาวเคราะห์ดวงใดมีอุณหภูมิแตกต่างกันมากระหว่างกลางวัน และกลางคืน รวมถึงมีสมญานามว่า เตาไฟแช่แข็ง ก. ดาวพฤหัส ข. ดาวอังคาร ค. ดาวศุกร์ ง. ดาวพุธ 4. โลกได้ชื่อว่าเป็นดาวเคราะห์สีอะไร ก. สีเขียว ข. สีน้ำ เงิน ค. สีส้ม ง. สีเหลือง 5. ข้อใดไม่ใช่ลักษณะของดาวเหนือ ก. มีความร้อนและแสงในตัวเอง ข. เป็นจุดสว่างมีแสงระยิบระยับ ค. แสงหนิ่งไม่กะพริบ ง. เป็นแหล่งกำ เนิดแสง 1

6. ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะดวงใดอยู่ไกลโลกมากที่สุด ก. ดาวยูเรนัส ข. ดาวพุธ ค. ดาวพลูโต ง. ดาวเนปจูน 7. ข้อใดกล่าวถึงดาราจักรทางช้างเผือกได้ถูกต้องที่สุด ก. เป็นที่ตั้งระบบสุริยะของเรา ข. เป็นศูนย์กลางของจักรวาล ค. เป็นศูนย์กลางของอุกกบาต ง. เป็นกาแล็กซีเขาวงกต 8. ดาวศุกร์ เป็นดาวฤกษ์หรือดาวเคราะห์เพราะเหตุใด ก. ดาวกฤษ์ เพราะไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ข. ดาวเคราะห์ เพราะมีแสงสว่างในตัวเอง ค. ดาวกฤษ์ เพราะมีแสงสว่างในตัวเอง ง. ดาวเคราะห์ เพราะไม่มีแสงสว่างในตัวเอง 9. ดาวเคราะห์ดวงใดอยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 4 ก. ดาวอังคาร ข. ดาวพุธ ค. ดาวศุกร์ ง. โลก 10. ข้อใดแตกต่างจากพวก 2 ก. ดาวหาง ข. ดาวตก ค. ผีพุ่งไต้ ง. อุกกาบาต

กระดาษคำ ตอบ ชื่อ-สกุล____________________ชั้น____เลขที่_____ แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน ข้อ ก ข ค ง 1. 2. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 3. ข้อ ก ข ค ง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. สรุปคะแนนแบบทดสอบ แบบทดสอบ คะแนนที่ได้ ก่อนเรียน หลังเรียน ผลการพัฒนา หมายเหตุ : ผลการพัฒนา หมายถึง คะแนนสอบหลังเรียนมากกว่าก่อนเรียน 3

สวัสดีครับ เด็ก ๆ ยินดีตอนรับสู่ดินแดน " อวกาศน่ารู้ " ผมชื่อ แวนเฮลซิ่ง หรือเรียกผมว่า พี่แวน ก็ได้ครับ ผมจะพาเด็ก ๆ ไปท่องอวกาศ เด็ก ๆ เคยสงสัยบ้างหรือไม่ว่า นอกโลกของเรานี้มีสภาพเป็น อย่างไร จากการศึกษาของนักดาราศาสตร์ทำ ให้ทราบว่า ในห้วง อวกาศกว้างใหญ่นอกโลกของเรานี้ มีกลุ่มดาวฤกษ์ ต่าง ๆ มากมายหลายกลุ่ม รวมทั้งฝุ่นแก๊ส และวัตถุท้องฟ้าอื่น ๆ อยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่อย่างมีระบบ ด้วยแรงดึงดูดซึ่งกัน และกัน 4 (Van Helsing)

นักดาราศาสตร์เรียกกลุ่มดาวฤกษ์จำ นวนมากหลายกลุ่มรวมทั้งฝุ่นแก๊ส และวัตถุท้องฟ้าที่อยู่ร่วมกันนี้ว่าดาราจักรหรือกาแล็คซี ดาราจักรมีจำ นวนมากมาย และมีรูปร่างแตกต่างกัน บางดาราจักรมีรูปร่าง คลายกังหัน บางดาราจักรมีรูปร่างเป็นวงรี บางดาราจักรไม่มีรูปร่าง ซึ่งดาราจักร สำ คัญที่เราควรศึกษา คือ ดาราจักรทางช้างเผือกเพราะเป็นที่ตั้งระบบสุริยะ ของเรา อวกาศ คือ ความว่างเปล่าที่มีอยู่ระหว่างวัตถุท้องฟ้า รวมถึงโลก อวกาศมิได้ว่างเปล่าอย่างสิ้นเชิง แต่ประกอบด้วยสุญญากาศแข็งที่ประกอบด้วยอนุภาค ความหนาแน่นต่ำ ซึ่งมีพลาสมาของไฮโดรเจนและฮีเลียมเป็นหลัก เช่นเดียวกับรังสี แม่เหล็กไฟฟ้า สนามแม่เหล็กและนิวตริโน อวกาศยังมีสสารมืดและพลังงานมืดอยู่ด้วย อุณหภูมิเส้นฐานกำ หนดโดยรังสีพื้นหลังที่หลงเหลือจากบิกแบงมีค่าเพียง 2.7 เคลวิน ในทางตรงข้าม อุณหภูมิในโคโรนาของดาวฤกษ์อาจสูงถึงหนึ่งล้านเคลวิน พลาสมา ที่มีความหนาแน่นต่ำ มาก (น้อยกว่าหนึ่งอะตอมไฮโดรเจนต่อลูกบาศก์เมตร) และอุณหภูมิสูง (หลายล้านเคลวิน) ในอวกาศระหว่างดาราจักรเป็นที่มาของสสาร แบริออน ในอวกาศ ความเข้มข้นเฉพาะถิ่นรวมกันเป็นดาวฤกษ์และดาราจักร อวกาศ ระหว่างดาราจักรกินปริมาตรส่วนใหญ่ของเอกภพ กระนั้น แม้แต่ดาราจักรและระบบ ดาวฤกษ์ก็แทบเป็นอวกาศที่ว่างเปล่าสิ้นเชิง ( Space ) อวกาศ ( Space ) 5

เด็ก ๆ รู้หรือไม่ว่าระบบสุริยะคืออะไร และในระบบสุริยะประกอบไปด้วยดาวอะไรบ้าง 6 ถ้าพร้อมแล้วตามพี่แวนมาเลยครับ

ระบบสุริยะ ระบบสุริยะ คือ ระบบดาวที่ตั้งอยู่บนแขนของดาราจักร กาแล็กซี ทางช้างเผือกซึ่งเป็นดาราจักรหนึ่งในเอกภพ ระบบสุริยะ มีดวงอาทิตย์ เป็นศูนย์กลาง ซึ่งดวงอาทิตย์มีแรงดึงดูดสูงมากจึงดึงดูดดาวและวัตถุ ท้องฟ้าต่าง ๆ ให้โคจรอยู่รอบตัวเอง (Solar System) 7

ระบบสุริยะ ประกอบด้วยดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง มีดาวบริวาร คือ ดาวเคราะห์ 8 ดวง ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน นอกจากนี้ยังมีดาว บริวารของดาวเคราะห์ต่าง ๆ เช่น ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง ดาวอุกกาบาตและวัตถุท้องฟ้าอื่น ๆ ซึ่งดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวง มีตำ แหน่งเรียงตามลำ ดับจากดวงอาทิตย์ 8

9 เด็ก ๆ รู้หรือไม่ว่าดาวแต่ละดวง มีลั มีลักษณะเป็นอย่างไร พร้อมแล้วตามพี่แวนมาเลยครับ

ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์เพียงดวงเดียวในระบบสุริยะ และเป็นศูนย์กลาง ของระบบสุริยะดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ขนาดเล็กเมื่อเทียบกับดาวฤกษ์ดวง อื่น ๆ บนท้องฟ้าแต่เป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้โลกที่สุด จึงปรากฏให้เราเห็นเป็น ดวงกลมโตบนท้องฟ้าของโลกเพียงดวงเดียว ขณะ ที่ดาวฤกษ์ดวงอื่น ๆ ปรากฏเป็นจุดสว่างเพราะอยู่ไกลจากโลกมาก ดวงอาทิตย์มีอุณหภูมิสูงมาก จึงทำ ให้ไม่มีมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ อุณหภูมิ และแรงดันสูงมาก จนทำ ให้ก๊าซไฮโดรเจนหลอมรวมกันเป็นก๊าซฮีเลียม และแผ่พลังงานออกมาอย่างมหาศาล เป็นความร้อนและแสงสว่าง เราเรียก ปฏิกิริยานี้ว่า"ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชัน"พลังงานความร้อน และแสงสว่าง จากดวงอาทิตย์นี้เอง ที่เอื้อให้เกิดสิ่งมีฃีวิตบนโลกของเรา มีรูปร่างทรงกลม มีลักษณะขนาดใหญ่กว่าโลกถึง 109 เท่า ดวงอาทิตย์ (Sun) 10

ดาวพุธเป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดาดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวง มีขนาดใหญ่กว่าดวงจันทร์ที่เป็นดาวบริวารของโลกเล็กน้อย เป็นดาวเคราะห์ ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด ดาวพุธโคจรรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลาเกือบเท่ากับ เวลาที่ใช้ในการหมุนรอบตัวเอง จึงทำ ให้ด้านที่หันเข้าหาดวงอาทิตย์ มีความ ร้อนมาก ส่วนอีกด้านหนึ่งเย็นจัด ดาวพุธจึงได้ชื่อว่าเป็น “ เตาไฟแช่แข็ง" พื้นผิวของดาวพุธ มีลักษณะคล้ายดวงจันทร์คือเป็นฝุ่นและหิน มีหลุมลึก จำ นวนมาก ดาวพุธมีสภาพพื้นผิวขรุขระเนื่องจากการพุ่งชนของอุกกาบาต ไม่มีดวงจันทร์ เป็นบริวารและไม่มีแรงโน้มถ่วงมากพอที่จะสร้างชั้นบรรยากาศ ดาวพุธ มีแก่น ดาวเป็นเหล็กขนาดใหญ่ทำ ให้เกิดสนามแม่เหล็ก ประมาณ 1 เปอร์เซ็นต์ ของสนามแม่เหล็กโลกล้อมรอบดาวพุธไว้ ดาวพุธ ภาพ 3 มิติ ดาวพุธ (Marsury) 11 www.aksorn.com/interactive3D/RM449

ดาวศุกร์เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 2 มีขนาดใกล้เคียงกับโลกมากที่สุดจึงได้รับฉายาว่าเป็น “ฝาแฝดกับโลก ” มีอุณหภูมิสูงที่สุดในบรรดาดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวง มีพื้นผิวแห้งแล้ง สภาพ บรรยากาศหนาแน่นเป็น 90 เท่าของโลก แก๊สส่วนใหญ่เป็นแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์และไอของกรดกำ มะถัน แต่ไม่มีแก๊สออกซิเจนและไอน้ำ ดาวศุกร์เป็นวัตถุท้องฟ้าซึ่งสว่างรองลงมาจากดวงจันทร์ ดาวศุกร์มีวงโคจร อยู่ภายในวงโคจรของโลก เมื่อสังเกตจะเห็นว่าห่างจากดวงอาทิตย์ไม่มากนัก กล่าวคือ จะเห็นในตอนหัวค่ำ ทางทิศตะวันตก เรียกว่า"ดาวประจำ เมือง" เห็นในตอนเช้ามืดทางทิศตะวันออก เรียกว่า"ดาวประกายพรึก"หรือ"ดาวรุ่ง" ดาวศุกร์ ภาพ 3 มิติ ดาวศุกร์ (Vanus) 12 www.aksorn.com/interactive3D/RM448

โลก โลกเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 3 โลก เป็นดาว เคราะห์สีน้ำ เงิน และมีพื้นผิวส่วนใหญ่ปกคลุมไปด้วยน้ำ 3 ใน 4 ของพื้นโลก ซึ่งไม่ ปรากฏมีอยู่บนดาวเคราะห์ดวงอื่น โลกจึงได้ชื่อว่าเป็น “ ดาวเคราะห์หินพื้นน้ำ ” จากการวัด อายุด้วยกัมมันตรังสีและแหล่งหลักฐานอื่น ได้ความว่า โลกกำ เนิดเมื่อประมาณ 4,500 ล้านปีก่อน โลกมีแรงโน้มถ่วงกับวัตถุอื่นในอวกาศโดยเฉพาะดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลา 365.26 วัน เรียกว่า ปี ซึ่งระหว่างนั้นโลกโคจรรอบแกน ตัวเองประมาณ 366.26 รอบแกนหมุนของโลกเอียง ทำ ให้เกิดฤดูกาลต่าง ๆ บนผิวโลก โลกมีดวงจันทร์เป็นบริวารหเพียงดวงเดียวที่อยู่ใกล้โลกมากที่สุด ดวงจันทร์หมุน รอบตัวเองหนึ่งรอบและโคจรรอบโลกหนึ่งรอบใช้เวลาเท่ากันคือ 29.5 วัน จึงทำ ให้คนบน โลกมองเห็นพื้นผิวของดวงจันทร์เพียงด้านเดียว โลกเป็นดาวเคราะห์เพียงดวงเดียวที่มีสิ่ง มีชีวิตอาศัยอยู่ แรงโน้มถ่วงระหว่างโลกกับดวงจันทร์ก่อให้เกิดน้ำ ขึ้นน้ำ ลงในมหาสมุทร ทำ ให้การหมุนบนแกนโลกมีเสถียรภาพ และค่อย ๆ ชะลอการหมุนของโลก ภาพ 3 มิติ ดวงจันทร์ (Earth) 13 www.aksorn.com/interactive3D/RM447

ดาวอังคาร ดาวอังคารเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 4 พื้นผิวของดาว อังคารมีร่องรอยการไหลผ่านของน้ำ จึงเชื่อกันว่าน่าจะมีสิ่งมีชีวิต แต่จากการสำ รวจของยาน ไวกิ้ง 1 และ 2 ของประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า ดาวอังคารมีลักษณะพื้นผิวสีแดงเต็มไป ด้วยก้อนหิน มีหุบเหวลึกและกว้างใหญ่ไม่พบร่องรอยของสิ่งมีชีวิตใด ๆ เป็นดาวเคราะห์ เล็กที่สุดอันดับที่สองในระบบสุริยะรองจากดาวพุธ ในภาษาอังกฤษได้ชื่อตามเทพเจ้าแห่ง สงครามของโรมัน มักได้รับขนานนามว่า"ดาวแดง"เพราะมีออกไซด์ของเหล็กดาษดื่น บนพื้นผิวทำ ให้มีสีออกแดงเรื่อ ดาวอังคารเป็นดาวเคราะห์หินที่มีบรรยากาศเบาบาง มีลักษณะพื้นผิวคล้ายคลึงกับ ทั้งหลุมอุกกาบาตบนดวงจันทร์ และภูเขาไฟ หุบเขา ทะเลทราย ตลอดจนน้ำ แข็งขั้วดาว ที่ปรากฏบนโลก คาบการหมุนรอบตัวเองและวัฏจักรฤดูกาลของดาวอังคารก็มีความ คล้ายคลึงกับโลกซึ่งความเอียงก่อให้เกิดฤดูกาลต่าง ๆ ดาวอังคารเป็นที่ตั้งของโอลิมปัส มอนส์ ภูเขาไฟใหญ่ที่สุดบนดาวอังคารและสูงสุดอันดับ 2 ในระบบสุริยะเท่าที่มีการ ค้นพบ และเป็นที่ตั้งของเวลส์มาริเนริส แคนยอนขนาดใหญ่อันดับต้น ๆ ในระบบสุริยะ แอ่งบอเรียลิสที่ราบเรียบในซีกเหนือของดาวปกคลุมกว่าร้อยละ 40 ของพื้นที่ทั้งหมด และ อาจเป็นลักษณะการถูกอุกกาบาตชนครั้งใหญ่ ภาพ 3 มิติ ดาวอังคาร (Mars) 14 www.aksorn.com/interactive3D/RM446

ดาวพฤหัสบดีเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ เป็นอันดับที่ 5 และมีขนาด ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะมีเนื้อสารมากที่สุด มีความหนาแน่นน้อยเพราะเป็นดาวเคราะห์ แก๊ส มีวงแหวนเช่นเดียวกับดาวเสาร์ แต่มีความเลือนรางและมีขนาดเล็กมาก มีอัตรา การหมุนรอบตัวเองเร็วที่สุดในระบบสุริยะ มีจุดแดงขนาดใหญ่เป็นวงอยู่ทางด้านซีกใต้ ซึ่งเป็นกลุ่มแก๊สร้อนหมุนวนด้วยความเร็วสูง ดาวพฤหัสบดีหมุนรอบตัวเองด้วยอัตราเร็ว สูงที่สุด เมื่อเทียบกับดาวเคราะห์ดวงอื่นในระบบสุริยะ ทำ ให้มีรูปร่างแป้นเมื่อดูผ่าน กล้องโทรทรรศน์ นอกจากชั้นเมฆที่ห่อหุ้มดาวพฤหัสบดีแล้ว ร่องรอยที่เด่นชัดที่สุด บนดาวพฤหัสบดี คือ จุดแดงใหญ่ ซึ่งเป็นพายุหมุนที่มีขนาดใหญ่กว่าโลก ดาวพฤหัสบดี ดาวพฤหัสบดีมีดวงจันทร์บริวาร 62 ดวง และเมื่อปี พ.ศ. 2153 กาลิเลโอ ได้ค้นพบ ดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสบดีที่มีขนาดใหญ่ 4 ดวง ได้แก่ ไอโอ ยูโรปา แกนีมีด และคัดลิสโตเรียกรวมกันว่า ดวงจันทร์กาลิเลียน ภาพ 3 มิติ ดาวพฤหัสบดี (Jupiter) 15 www.aksorn.com/interactive3D/RM445

ดาวเสาร์เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์ เป็นอันดับที่ 6 และมีขนาด ใหญ่เป็นอันดับที่ 2 รองจากดาวพฤหัสบดี เป็นดาวที่มีความหนาแน่นน้อยมาก เพียง 0.7 กรัม/ลูกบาศก์เซนติเมตร มีวงแหวน 7 ชั้นใหญ่ ๆ และมีวงแหวนเล็กซ้อนกันอยู่ จำ นวนมาก คือ อนุภาคน้ำ แข็งและก้อนหินที่ปกคลุมด้วยน้ำ แข็ง ดาวเสาร์เป็นดาวแก๊สยักษ์ที่มีรัศมีเฉลี่ยมากกว่าโลกประมาณเก้าเท่า แม้ว่าจะมี ความหนาแน่นเป็นหนึ่งในแปดของโลก แต่มวลของมันมีมากกว่าโลกถึง 95 เท่า ดาวเสาร์ตั้งชื่อตามเทพโรมันแห่งการเกษตร สัญลักษณ์ทางดาราศาสตร์ของดาวเสาร์ แทนเคียวของเทพเจ้า ดาวเสาร์ ภาพ 3 มิติ ดาวเสาร์ (Saturn) 16 www.aksorn.com/interactive3D/RM444

ดาวยูเรนัส ดาวยูเรนัสหรือดาวมฤตยู เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นลำ ดับที่ 7 มีขนาด ใหญ่เป็นอันดับที่ 3 รองจากดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ และมีขนาดใหญ่กว่าโลก ดาวยูเรนัส เป็นดาวเคราะห์ดวงแรกที่ค้นพบโดยอาศัยกล้องโทรทรรศน์ ถูกค้นพบเมื่อพ.ศ. 2324 โดยวิล เลียมเฮอร์เซล ดาวยูเรนัสมีดวงจันทร์บริวารที่ถูกค้นพบ 27 ดวงโดยมีห้าดวงหลัก คือ แอลเรียล อัลเบรียล ทิทาเนีย มิแรนดา และโอเบอรอน ดาวยูเรนัสมีวงแหวนบาง ๆ 10 ชั้น บรรยากาศประกอบด้วยแก๊สไฮโดรเจน ฮีเลียม มีเทน และอะเซทิลีน เนื่องจากแก๊สมีเทนในบรรยากาศ้ชั้นบนดูดซับแสงสีแดงเอาไว้ จึงทำ ให้เรามองเห็นยูเรนัสมีสีเขียว ภาพ 3 มิติ ดาวยูเรนัส (Uranus) 17 www.aksorn.com/interactive3D/RM442

ดาวเนปจูน ดาวเนปจูน หรือดาวสมุด หรือดาวเกตุ เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์ เป็นลำ ดับ ที่ 8 ดาวเนปจูนมีดวงจันทร์บริวาร 13 ดวง มีวงแหวนประมาณ R5 วงแต่เป็นวงแหวนมืดมากจนไม่อาจสังเกตได้จากโลก มีสีน้ำ เงิน เนื่องจากองค์ ประกอบหลักของบรรยากาศผิวนอกเป็น ไฮโดรเจน ฮีเลียม และมีเทน บรรยากาศ ดาวเนปจูน มีกระแสลมที่รุนแรง (2500 กม./ชม.) อุณหภูมิพื้นผิวอยู่ที่ประมาณ -220℃ (-364 °F) ซึ่งหนาวเย็นมาก เนื่องจาก ดาวเนปจูนอยู่ไกลดวงอาทิตย์มาก ดาวเนปจูนเป็นดาวเคราะห์แก๊สประเภทเดียวกับดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ และดาว ยูเรนัส นอกจากนี้ยังพบว่ามีพายุหมุนขนาดใหญ่เท่ากับโลกอยู่ทางซีกใต้ของดาวเนปจูน มีลักษณะคล้ายกับจุดแดงใหญ่บนดาวพฤหัสบดี ภาพ 3 มิติ ดาวเนปจูน (Neptune) 18 www.aksorn.com/interactive3D/RM441

ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์แคระเป็นวัตถุที่มีวงโคจรรอบดวงอาทิตย์ มีมวลมากพอที่จะทำ ให้เกิด แรงดึงดูดจนวัตถุมีขนาดเกือบทรงกลม มีวงโคจรซ้อนทับหรือใกล้เคียงวัตถุอื่นแต่ไม่ เป็นบริวารของดาวเคราะห์ดวงอื่นหรือวัตถุท้องฟ้าอื่น ดาวเคราะห์แคระ มีสมบัติเหมือนกับดาวเคราะห์แตกต่างกันที่ดาวเคราะห์แคระมีวง โคจรซ้อนทับหรือใกล้เคียงกับวัตถุอื่น ส่วนดาวเคราะห์ไม่มีวงโคจรซ้อนทับหรือใกล้เคียง กับวัตถุอื่น ปัจจุบันวัตถุท้องฟ้าในระบบสุริยะที่ได้รับการรองรับว่าเป็นดาวเคราะห์แคระ มีทั้งหมดห้ 5 ดวง ดังนี้ พลูโต ฮีรีส อีรีส เฮาเมอา มาคีมาคี ภาพ 3 มิติ ดาวพลูโต (Dwarf Planet) 19 www.aksorn.com/interactive3D/RM44a

ดาวเคราะห์น้อย ดาวเคราะห์น้อยมีขนาดเล็ก จำ นวนมากที่อยู่ในระบบสุริยะ เป็นวัตถุทาง ดาราศาสตร์ขนาดเล็กกว่าดาวเคราะห์ แต่ใหญ่กว่าสะเก็ดดาว (ซึ่งโดยปกติมักมีขนาด ราว 10 เมตรหรือน้อยกว่า) และไม่ใช่ดาวหาง มีขนาดเท่าเม็ดฝุ่นจนถึงขนาดใหญ่ ดาวเคราะห์น้อยประกอบด้วยหินและโลหะ ถูกสันนิษฐานว่าเกิดจากการแตกกระจาย ของดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในอดีตนานมาแล้ว ภาพ 3 มิติ ดาวเคระห์น้อย ดาวเคราะห์น้อย จัดเป็นบริวารของดวงอาทิตย์และมีการโคจรรอบดวงอาทิตย์ เช่นเดียวกับดาวดวงอื่น ๆ ส่วนมากจะเกาะกลุ่มกันเป็นวงแหวนอยู่ระหว่างดาวอังคาร และดาวพฤหัสบดี เรียกว่า เข็มขัดดาวเคราะห์น้อย ซึ่งอยู่ห่างจากโลกประมาณ 150 ถึง 354 กิโลล้านเมตร (Asteroids) 20 www.aksorn.com/interactive3D/RM44b

ดาวหางเป็นวัตถุท้องฟ้าในระบบสุริยะ เป็นวัตถุชนิดหนึ่งในระบบสุริยะที่โคจร รอบดวงอาทิตย์ มีส่วนที่ระเหิดเป็นแก๊สเมื่อเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ ทำ ให้เกิดชั้นฝุ่น และแก๊สที่ฝ้ามัวล้อมรอบ และทอดเหยียดออกไปภายนอกจนดูเหมือนหาง ซึ่งเป็น ปรากฏการณ์จากการแผ่รังสีของดวงอาทิตย์ไปบนนิวเคลียสของดาวหาง นิวเคลียส หรือใจกลางดาวหางเป็น"ก้อนหิมะสกปรก" ประกอบด้วยน้ำ แข็ง คาร์บอนไดออกไซด์ มีเทน แอมโมเนีย และมีฝุ่นกับหินแข็งปะปนอยู่ด้วยกัน มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ตั้งแต่ไม่กี่กิโลเมตรไปจนถึงหลายสิบกิโลเมตรคาบ การโคจรของดาวหางมีความ ยาวนานแตกต่างกันได้หลายแบบ ตั้งแต่คาบโคจรเพียงไม่กี่ปี คาบโคจร 50-100 ปี จนถึงหลายร้อยหรือหลายพันปี เมื่อดาวหางเริ่มเคลื่อนเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ น้ำ แข็งรอบนอกจะระเหิดกลาย เป็นแก๊สและฝุ่น ทำ ให้เห็นเป็นหางของดาวหางชี้ไปในทิศทางตรงกันข้ามกับดวง อาทิตย์ ยิ่งเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้น หางของดาวก็จะยาวขึ้น ถ้าโลกโคจรผ่าน วงจรเดิมของดาวหางด้วยอัตราเร็วสูง แรงโน้มถ่วงของโลกจะทำ ให้เศษชิ้นส่วน ของดาวหางที่เหลืออยู่ในวงโคจรปรากฏเป็นฝนดาวตก ดาวหาง (Comets) 21

อุกกาบาต อุกกาบาตเป็นหินอวกาศที่ตกลงมาสู่ผิวโลกหรือผิวดาวเคราะห์แล้ว ตอนอยู่ ในอวกาศจะเรียกว่า ดาวเคราะห์น้อย หรือ สะเก็ดดาว เป็นก้อนวัตถุแข็งจำ พวกโลหะ และหินขนาดเล็กนอกโลก ที่อยู่ในอวกาศเมื่อโคจรเข้ามาใกล้โลกจะถูกแรงโน้มถ่วง ของโลกดึงดูดให้เข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลกด้วยความเร็วสูง จึงเกิดการเสียดสีกับชั้น บรรยากาศโลก พอเข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลกเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงประมาณ 40-70 กิโลเมตร/วินาที เกิดการ การบีดอัดกับอากาศในชั้นบรรยากาศโลก ทำ ให้อากาศรอบ ลุกไหม้จนมองเห็นเป็นแสงถ้าเผาไม่ไหม้หมดก่อนตกลงพื้นโลก เรียกว่า อุกกาบาต แต่ถ้าเผาไหม้จนหมดก่อนตกถึงพื้นโลก เรียกว่า ดาวตกหรือผีพุ่งไต้ อุกกาบาตขนาดเล็กคือหินอวกาศที่ถูกเผาไหม้จนเกือบหมด แต่สำ หรับอุกกาบาต ที่มีขนาดใหญ่นั้นคือหินอวกาศที่ไม่ถูกเผาไหม้จนหมดทำ ให้ตกลงมาบนพื้นโลก และเกิดหลุมอุกกาบาต (Meteorite) 22 ๆ

23 เป็นอย่างไรบ้างครับ จากที่พี่แวน ได้พาไปท่องอวกาศ เด็ก ๆ ทราบไหมว่า ดาวดวงใดบ้างเป็นดาวฤกษ์หรือดาวเคราะห์ เด็ก ๆ รู้หรือไม่ว่า ดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ แตกต่างกันอย่างไร

เด็ก ๆ ลองสังเกตท้องฟ้าที่ท้องฟ้าปลอดโปร่งและไม่มีเมฆยามค่ำ คืน เราจะสังเกตเห็นแสงสว่างเป็นจุดเล็ก ๆ ระยิบระยับหรืออาจเห็นเป็นแสงนิ่ง ไม่กะพริบอยู่บนท้องฟ้า ซึ่งแสงที่เราเห็นแตกต่างกันบนท้องฟ้าคือดาวฤกษ์ และดาวเคราะห์นั่นเอง 24

ดาวฤกษ์เป็นดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง จัดเป็นแหล่งกำ เนิดแสง เราสามารถเห็น เป็นจุดสว่างและมีแสงระยิบระยับบนท้องฟ้า ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้โลกเรา มากที่สุดทำ ให้เห็นมีขนาดใหญ่และสว่างมาก ส่วนดาวฤกษ์ดวงอื่น ๆ ในจักรวาลมีอยู่ มากมายแต่อยู่ห่างไกลออกไป ทำ ให้เรามองเห็นเป็นเพียงจุดสว่างระยิบระยับบน ท้องฟ้าเท่านั้น ดาวฤกษ์ 25

ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ดวงเดียวในระบบสุริยะ และมีขนาดใหญ่กว่าดาวดวงอื่น ๆ ในระบบสุริยะ แต่เมื่อเราลองเทียบขนาดดวงอาทิตย์กับดาวฤกษ์ดวงอื่น ๆ ที่อยู่นอก ระบบสุริยะ จะพบว่า ดวงอาทิตย์มีขนาดเล็กมาก 26

ดาวเคราะห์ เป็นดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง จึงไม่เป็นแหล่งกำ เนิดแสง เราจะ มองเห็นเป็นแสงนิ่งไม่กะพริบอยู่บนท้องฟ้า เนื่องจากดาวเคาระห์เหล่านั้นได้รับแสง จากดวงอาทิตย์แล้วสะท้อนแสงนั้นมาที่ตาของเรา ดาวเคราะห์ 27

ดาวฤกษ์ • ดาวที่เป็นแหล่งกำ เนิดแสง • ดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง • มองเห็นเป็นจุดสว่าง มีแสงระยิบระยับและ กะพริบตลอดเวลา • ตัวอย่างดาวฤกษ์ เช่น ดวงอาทิตย์ ดาวเหนือ ดาวเคราะห์ • ดาวที่ไม่เป็นแหล่งกำ เนิดแสง ฺ• ดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง • มองเห็นเป็นแสงสว่างนิ่ง คงที่ และไม่กะพริบ • ตัวอย่างดาวห์เคราะห์ เช่น ดาวศุกร์ ดาวพุธ ความแตกต่างระหว่างดาวฤกษ์กับดาวเคราะห์ 28

29 เป็นอย่างไรบ้างครับ เด็ก ๆ อวกาศมีเรื่องราวต่าง ๆ น่าเรียนรู้มาก เลยใช่ไหมล่ะครับ อวกาศ คือที่ว่างเปล่านอกโลก เรียกว่า เอกภพหรือจักรวาล เป็น ที่ว่างที่มีอาณาเขตกว้างใหญ่ไพศาลจนไม่สามารถกำ หนดขอบเขตได้ ในเอกภพประกอบไปด้วยหลาย ๆ กลุ่มดาว เรียกว่า กาแล็กซี ภายใน กาแล็กซีประกอบไปด้วยดวงดาวมากมายหลายร้อยล้านดวง ทั้งดาวฤกษ์ ดาวเคราะห์ ดาวหาง ควาร์ก ฝุ่น และกลุ่มเนบิวลา เช่นเดียวกับกลุ่มดาว ที่โลกเราอยู่คือ กาแล็กซีทางช้างเผือกครับ สำ หรับวันนี้พี่แวนต้องขอตัวไปสำ รวจอากาศก่อน ไว้พบกันใหม่ โอกาสหน้านะครับเด็ก ๆ

แบบฝึกหัด 2. แบบฝึกหัดมีทั้งหมด 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน รวม 10 คะแนน -------- 1. กลุ่มดาวของดาวฤกษ์ต่าง ๆ มากมายหลายกลุ่มรวมทั้งฝุ่นแก๊สและ วัตถุท้องฟ้าอื่น ๆ อยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่อย่างมีระบบ ด้วยแรงดึงดูดซึ่งกันและกัน คำ ชี้แจง 1. ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย ในข้อความที่คิดว่าถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย ในข้อความที่คิดว่าไม่ถูกต้อง -------- 2. ระบบสุริยะ คือ ระบบดาวที่ตั้งอยู่บนแขนของดาราจักร กาแล็กซี ทางช้างเผือกซึ่งเป็นดาราจักรหนึ่งในเอกภพ -------- 3. ระบบสุริยะ ประกอบด้วยดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางมีดาวบริวาร ของดวงอาทิตย์ คือ ดาวเคราะห์ 10 ดวง -------- 4. ดาวพฤหัสบดีเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ เป็นอันดับที่ 6 และมีขนาดใหญที่สุด มีดวงจันทร์บริวาร 52 ดวง -------- 5. อุกกาบาต ถ้าเผาไหม้ไม่หมดก่อนตกลงพื้นโลก เรียกว่า อุกกาบาต แต่ถ้าเผาไหม้จนหมดก่อนตกถึงพื้นโลก เรียกว่า ดาวตกหรือผีพุ่งไต้ -------- 6. ดาวฤกษ์เป็นดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง จัดเป็นแหล่งกำ เนิดแสง -------- 7. ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ที่ใหญ่ที่สุดในจักรวาล -------- 8. ดาวเคราะห์ ไม่เป็นแหล่งกำ เนิดแสงไม่มีแสงสว่างในตัวเอง มองเห็นเป็นแสงสว่างนิ่ง คงที่ และไม่กะพริบ -------- 9. ดาวฤกษ์ ดาวที่เป็นแหล่งกำ เนิดแสง ดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง มองเห็นเป็นจุดสว่าง มีแสงระยิบระยับและกะพริบตลอดเวลา -------- 10. ดวงอาทิตย์ ดาวเหนือ จัดเป็น ดาวกฤษ์ 30

แบบทดสอบหลังเรียน 3. ดาวเคราะห์ดวงใดถือเป็นดาวฝาแฝดกับโลก ก. ดาวพลูโต ข. ดาวอังคาร ค. ดาวพุธ ง. ดาวศุกร์ คำ ชี้แจง 1. แบบทดสอบมีจำ นวน 10 คะแนน 2. ให้นักเรียนเลือกคำ ตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำ ตอบเดียว แล้วทำ เครื่องหมาย ลงในกระดาษคำ ตอบ 2. ศูนย์กลางระบบสุริยะ คือข้อใด ก. โลก ข. ดาวหาง ค. ดวงอาทิตย์ ง. ดวงจันทร์ 4. ดาวเคราะห์ดวงใดมีอุณหภูมิแตกต่างกันมากระหว่างกลางวัน และกลางคืน รวมถึงมีสมญานามว่า เตาไฟแช่แข็ง ก. ดาวพฤหัส ข. ดาวอังคาร ค. ดาวศุกร์ ง. ดาวพุธ 5. ข้อใดไม่ใช่ลักษณะของดาวเหนือ ก. มีความร้อนและแสงในตัวเอง ข. เป็นจุดสว่างมีแสงระยิบระยับ ค. แสงหนิ่งไม่กะพริบ ง. เป็นแหล่งกำ เนิดแสง 1. ข้อใดกล่าวถึงดาราจักรทางช้างเผือกได้ถูกต้องที่สุด ก. เป็นที่ตั้งระบบสุริยะของเรา ข. เป็นศูนย์กลางของจักรวาล ค. เป็นศูนย์กลางของอุกกบาต ง. เป็นกาแล็กซีเขาวงกต 31

7. ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะดวงใดอยู่ไกลโลกมากที่สุด ก. ดาวยูเรนัส ข. ดาวพุธ ค. ดาวพลูโต ง. ดาวเนปจูน 10. ดาวศุกร์ เป็นดาวฤกษ์หรือดาวเคราะห์เพราะเหตุใด ก. ดาวกฤษ์ เพราะไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ข. ดาวเคราะห์ เพราะมีแสงสว่างในตัวเอง ค. ดาวกฤษ์ เพราะมีแสงสว่างในตัวเอง ง. ดาวเคราะห์ เพราะไม่มีแสงสว่างในตัวเอง 8. ดาวเคราะห์ดวงใดที่อยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 4 ก. ดาวอังคาร ข. ดาวพุธ ค. ดาวศุกร์ ง. โลก 9. ข้อใดแตกต่างจากพวก ก. ดาวหาง ข. ดาวตก ค. ผีพุ่งไต้ ง. อุกกาบาต ก. สีเขียว ข. สีน้ำ เงิน ค. สีส้ม ง. สีเหลือง 6. โลกได้ชื่อว่าเป็นดาวเคราะห์สีอะไร 32

-------- 1. กลุ่มดาวของดาวฤกษ์ต่าง ๆ มากมายหลายกลุ่มรวมทั้งฝุ่นแก๊ส และวัตถุ ท้องฟ้าอื่น ๆ อยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่อย่างมีระบบ ด้วยแรงดึงดูดซึ่งกันและกัน -------- 2. ระบบสุริยะ คือ ระบบดาวที่ตั้งอยู่บนแขนของดาราจักร กาแล็กซี ทางช้างเผือกซึ่งเป็นดาราจักรหนึ่งในเอกภพ -------- 3. ระบบสุริยะ ประกอบด้วยดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางมีดาวบริวาร ของดวงอาทิตย์ คือ ดาวเคราะห์ 10 ดวง -------- 4. ดาวพฤหัสบดีเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ เป็นอันดับที่ 6 และมีขนาดใหญที่สุด มีดวงจันทร์บริวาร 52 ดวง -------- 5. อุกกาบาต ถ้าเผาไหม้ไม่หมดก่อนตกลงพื้นโลก เรียกว่า อุกกาบาต แต่ถ้าเผาไหม้จนหมดก่อนตกถึงพื้นโลก เรียกว่า ดาวตกหรือผีพุ่งไต้ -------- 6. ดาวฤกษ์เป็นดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง จัดเป็นแหล่งกำ เนิดแสง -------- 8. ดาวเคราะห์ ไม่เป็นแหล่งกำ เนิดแสงไม่มีแสงสว่างในตัวเอง มองเห็นเป็นแสงสว่างนิ่ง คงที่ และไม่กะพริบ -------- 9. ดาวฤกษ์ ดาวที่เป็นแหล่งกำ เนิดแสง ดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง มองเห็นเป็นจุดสว่าง มีแสงระยิบระยับและกะพริบตลอดเวลา -------- 10. ดวงอาทิตย์ ดาวเหนือ จัดเป็น ดาวกฤษ์ 2. แบบฝึกหัดมีทั้งหมด 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน รวม 10 คะแนน เฉลยแบบฝึกหัด คำ ชี้แจง 1. ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย ในข้อความที่คิดว่าถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย ในข้อความที่คิดว่าไม่ถูกต้อง -------- 7. ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ที่ใหญ่ที่สุดในจักรวาล 33

เฉลยแบบทดสอบ ก่อนเรียน - หลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ข้อ คำ ตอบ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 ข้อ คำ ตอบ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 ง ค ง ข ค ง ก ง ก ข เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ก ค ง ง ค ข ง ก ข ง 34

เส้นทางใดที่ทำ ให้พี่แวนไปถึงดวงจันทร์ได้เร็วที่สุด เกมเขาวงกต 35

บรรณานุกรม พลอยทราย โอฮาม่า และคณะ. (2665). สื่อการเรียนรู้รายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 4 กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์. . (2665). สื่อการเรียนรู้รายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์. ไทยรัฐ. (2565).(ออนไลน์) รู้จักระบบสุริยะคืออะไรบ้าง. สืบค้น 28 พฤศจิกายน 2565. จาก https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/2285230 ไวท์ลอว์,เอียน. (2540). ถามตอบเรื่อง กระหายใคร่รู้ อวกาศ. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊ค ศุภาวิตา จรรยา. (2564). (ออนไลน์) เอกภพและกาแล็กซี. สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2565. จาก https://www.thaiastronect.ec.or.th. สต็อตต์,แคโรล. (2548). ทำ ไมหนูใคร่รู้ ทำ ไมดาวกะพริบวับวาว กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยู เคชั่น สมาคมดาราศาสตร์ไทย. (2565). (ออนไลน์) ปรากฏการท้องฟ้า. สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2565. จาก https://www.thaiastro.netec.or.th. สารานุกรม วืกิพีเดีย. (2565).(ออนไลน์) ดวงดาวในระบบสุริยะ. สืบค้น 26 พฤศจิกายน 2565. จาก https://th.wikipedia.org/wiki สุนทร โคตรบรรเทา. (2556) สารานุกรมวิทยาศาสตร์ ดาวเคราะห์โลก. เดอะมาสเตอร์กรุ๊ป แมเนจเม้นท์. 36

ภาพประกอบ https://www.canva.com/design