เครื่องดนตรีไทย 4 ประเภท เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี เครื่องเป่า
“พิณเพียะ” มีรูปร่างคล้ายพิณ น้้าเต้า มีทั้ง 2 สาย และ 4 สาย เวลาดีดใช้กะโหลกประกบติด หน้าออกขยับเปิด-ปิดให้เกิดเสียง ก้องกังวาน บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงดีดคลอ ไปกับบทร้อง
“สะล้อ” มีทั้ง2สาย และ3สาย คัน ชักข้างนอกเหมือนซอสามสาย มี รูปร่างคล้ายซออู้ เวลาสีใช้ยางสนถู ท้าให้เกิดเสียง บ ท บา ท ห น้า ที่ : ใ ช้ บ ร ร เ ล ง ประกอบการแสดงร่วมกับบทเพลง ได้ทุกชนิด
“กลองสะบัดชัย” หน้ากลองหุ้ม ด้วยหนัง ข้างกลองประดับกลอง ด้วยไม้แกะสลักนิยมเป็นรูปนาคและ มีผ้าหุ้มตัวกลองให้ดูสวยงาม บทบาทหน้าที่: ในอดีตใช้ตีบอก สัญญาณ เช่นสัญญาณโจมตีข้าศึก
“ปี่แน” ลักษณะคล้ายปี่ฉไน หรือปี่ ชวา แต่มีขนาดใหญ่กว่า เป็นปี่ประเภท ลิ้นคู่ท้าด้วยไม้เนื้อแข็ง มีรูบังคับเสียง บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงร่วมกับฆ้อง กลองแอว กลองตะโล้ตโป๊ด มักใช้ บรรเลงประกอบการฟ้อน
“จะเข้” มี 3 สาย ตัวจะเข้มี ตอน หัวและตอนหาง ลักษณะหัวเป็น กระพุ้งใหญ่ท้าด้วยไม้แก่นขนุน มี ไม้ดีดปลายแหลม ติดกับเชือกกับ ติดกับปลายนิ้ว บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงในวง ดนตรีไทยประเภทต่างๆ
“ซอด้วง” มีเสียงแหลม ดังกังวาน มีรูปร่างคล้ายซอจีน ซอด้วงมีรูปร่าง คล้ายเครื่องดักสัตว์หรือตัวด้วง บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงในวง มโหรี วงเครื่องสาย และวงดนตรี ไทยต่างๆ ด้าเนินท้านองให้กับบท เพลง
“กลองยาว” ตัวกลองท้าด้วยไม้ ลักษณะกลมกลวง ขึงด้วยหนั ง มีรูปร่างยาวใช้สะพายเวลาตี บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงในจังหวะที่ สนุกสนานคึกคัก เช่นใช้ในการร้า กลองยาว หรือการร้าเถิดเทิง
“ขลุ่ยเพียงออ” ท้าด้วยไม้ไผ่ปล้อง ยาวๆ ด้านหน้าเจาะรูเรียงกัน 7 รู ส้าหรับนิ้วเปิดปิด ขลุ่ยเป็นเครื่อง ดนตรีไม่มีลิ้น บทบาทหน้าที่: ท้าหน้าที่ด้าเนิน ท้านอง สอดแทรกท้านองให้เกิด ความไพเราะในบทเพลงทั้งเสียงสูง เสียงต่้า
“พิณ” มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตาม ท้องถิ่น เช่น "ซุง" หรือ "เต่ง" และมีลักษณะคล้าย "ซึง" ของ ภาคเหนือ หรือมีรูปร่างคล้ายกีตาร์ แต่มีขนาดเล็กกว่า บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงดีด ประสานเสียง หรือประสมวงดนตรี อื่นๆ
“ซอบั้ง” ซอกระบอก ท้าด้วยไม้ไผ่ เป็นซอของชาวผู้ไทย ท้าด้วยไม้ไผ่ เรียกว่า ไม้กุ เป็นซอมีเสียงเบา บทบาทหน้าที่: บรรเลงร่วมกับ เครื่องดนตรีชนิดอื่น มีเสียงไพเราะ อ่อนหวาน ใช้บรรเลงประกอบฟ้อน ร้า
“แคน” ท้าด้วยไม้ซางขนาดต่างๆ น้ามาประกอบเข้ากันเป็นตัวแคน เป็นเครื่องลิ้นโลหะ การเป่าต้องใช้ ลมทั้งเป่าและดูดลมออก บทบาทหน้าที่: นิ ย มบ ร ร เล ง ประกอบการขับร้อง หรือบรรเลง ร่วมกับวงโปงลาง
“โปงลาง” มีลักษณะคล้ายระนาด แต่แขวนในแนวดิ่ง โดยน้าลูก ระนาดร้อยเชือกเรียงให้ได้ขนาด ลดหลั่นกันตามเสียง บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงร่วมกับ วงดนตรีต่างๆ เพื่อสร้างความ สนุกสนาน
“กลองชาตรี” ลักษณะของกลอง ชาตรีคล้ายกลองทัดแต่มีขนาดเล็ก บทบาทหน้าที่: ใช้บรรเลงในวงปี่ พาทย์ และใช้ประกอบการแสดง หนังตะลุง
“ปี่กาหลอ” เป็นปี่ท้าด้วยไม้ เลาปี่มี 7 รู มีรูด้านล่างหัวแม่มือ 1 รู มี บังลมท้าด้วยไม้ ลิ้นปี่ท้าจากใบตาล เป็นประเภทลิ้นคู่ บทบาทหน้าที่: นิยมบรรเลงในวง กาหลอ บรรเลงในงานศพ