ชุด ๔ การอ่านจับใจความโดยใช้แผนภาพความคิดแสดงความเข้าใจ

๑

สาระและมาตรฐานการเรียนรู้

สาระ ท่ี ๑ การอ่าน
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพ่อื นาไปใชต้ ดั สินใจ
แกป้ ัญหาในการดาเนินชีวิตและมีนิสยั รักการอ่าน

ตวั ชี้วดั ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ ๒
ท ๑.๑ ม. ๒/๒ จบั ใจความสาคญั สรุปความและอธิบายรายละเอียดจากเรื่องท่ีอ่าน
ท ๑.๑ ม. ๒/๓ เขียนผงั ความคิดเพือ่ แสดงความเขา้ ใจในบทเรียนต่าง ๆ ท่ีอ่าน
ท ๑.๑ ม. ๒/๔ อภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกบั เรื่องท่ีอ่าน
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
๑. นกั เรียนเรียงลาดบั เหตุการณ์จากจากเร่ืองที่อ่านได้
๒. นกั เรียนตอบคาถามจากการอ่านแผนภาพความคิดได้
๓. นกั เรียนสร้างแผนภาพความคิดจากการอ่านได้
๔. นกั เรียนเขียนเรื่องจากแผนภาพความคิดได้
๕. นกั เรียนอ่านเร่ืองที่กาหนดใหแ้ ลว้ นาไปเขียนเป็นเร่ืองได้

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑

๒

คาแนะนาสาหรับครู

๑. ครูใหน้ กั เรียนศกึ ษาคาช้ีแจงในการทาชุดฝึกทกั ษะ ชุดที่ ๔ เรื่อง การอ่านจบั ใจความ
โดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ

๒. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน มีจานวน ๑๐ ขอ้ เพอ่ื วดั ความรู้ก่อนเรียน
๓. ใหน้ กั เรียนศกึ ษาใบความรู้ก่อนทากิจกรรมในชุดฝึ กทกั ษะ
๔. ครูใชช้ ุดฝึ กทกั ษะควบคู่ไปกบั การใชแ้ ผนการจดั การเรียนรู้ เรื่อง การอ่านจบั ใจความ
รายวชิ า ท ๒๒๑๐๑ ภาษาไทยพ้นื ฐาน
๕. ครูช้ีแจงใหน้ กั เรียนรับทราบถึงบทบาทหนา้ ท่ีของตนเองในการใชช้ ุดฝึกทกั ษะ
๖. ครูสามารถจดั กิจกรรมยดื หยนุ่ หรือปรับกิจกรรมตามสถานการณ์ได้
ตามความเหมาะสม
๗. ครูใหค้ าปรึกษาแนะนา ดูแลช่วยเหลือนกั เรียนในขณะทากิจกรรม
๘. ครูใหค้ าชมเชยเพ่อื ใหก้ าลงั ใจแก่นกั เรียนเมื่อนกั เรียนปฏิบตั ิถูกตอ้ ง
๙. ครูควรเป็นตวั กระตุน้ ใหน้ กั เรียนไดเ้ รียนรู้ในบรรยากาศที่ดี
๑๐. ครูควรใหน้ กั เรียนทากิจกรรมในแต่ละชุดฝึ กทกั ษะในเวลาที่กาหนด

คาแนะนาสาหรับนักเรียน

๑. นกั เรียนควรปฏิบตั ิตามขอ้ ตกลงในการดาเนินกิจกรรมอยา่ งเคร่งครัด
๒. นกั เรียนทากิจกรรมร่วมกนั เป็นกลุ่มตามที่ไดร้ ับมอบหมาย
๓. นกั เรียนศึกษารายละเอียดส่วนประกอบชุดฝึ กทกั ษะการอ่านจบั ใจความ
ใหล้ ะเอียดชดั เจน
๔. นกั เรียนทากิจกรรมดว้ ยความต้งั ใจ รับผดิ ชอบ ตามข้นั ตอนท่ีกาหนดเพ่อื ใหเ้ กิด
ประสิทธิภาพในการเรียนรู้
๕. นกั เรียนควรปรึกษาหรือขอคาแนะนาเม่ือมีขอ้ สงสยั

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒

๓

คาแนะนาการใช้ชุดฝึ กทักษะ
เร่ือง การอ่านจับใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

๑. ศึกษาจุดประสงคแ์ ละคาช้ีแจงในการทาชุดฝึกทกั ษะ เร่ือง การอ่านจบั ใจความโดยใช้
แผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ

๒. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิด
แสดงความเขา้ ใจ จานวน ๑๐ ขอ้

๓. ปฏิบตั ิตามข้นั ตอนในการทาชุดฝึกทกั ษะ เรื่อง การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพ
ความคิดแสดงความเขา้ ใจ ทีละข้นั ตอนอยา่ งละเอียด ดงั น้ี
ศกึ ษาใบความรู้ เร่ือง การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ท่ี ๑ อ่านเรื่องเรียงใหม่
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๒ เพลงสร้างแผนภาพความคิด
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๓ นิทานสร้างแผนภาพความคิด
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๔ ร้อยกรองสร้างแผนภาพความคิด
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๕ แผนภาพความคิดสร้างเร่ือง
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๖ จดั กลุ่มเขียนโครงเรื่อง
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ท่ี ๗ เศรษฐกิจพอเพียงสู่แผนภาพความคิด
ชุดฝึกทกั ษะข้นั ที่ ๘ อ่าน คิด เขียน ภาวะโลกร้อน

๔. ทาแบบทดสอบหลงั เรียน เร่ือง การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิด
แสดงความเขา้ ใจ จานวน ๑๐ ขอ้

๕. ตรวจสอบความถูกตอ้ งหลงั จากทากิจกรรมท้งั หมดแลว้

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓

๔

แบบทดสอบก่อนเรียน
เร่ือง การอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

คาชี้แจง อ่านคาถามแลว้ เลือกคาตอบที่ถูกที่สุดเพยี งขอ้ เดียวแลว้ เขียน
เคร่ืองหมายกากบาท (×) ลงในช่องใตต้ วั เลือกในกระดาษคาตอบท่ีแจกให้

๑. หากนกั เรียนไดร้ ับมอบหมายใหท้ ารายงานเชิงวชิ าการเรื่อง “สิ่งแวดลอ้ มเป็นพิษ” นกั เรียน
จะกระทาขอ้ ใดเป็นอนั ดบั แรก

ก. ปรึกษากบั ครูเร่ืองแหล่งที่จะคน้ ควา้
ข. จดั ช่วงเวลาใหเ้ หมาะสมกบั การรวบรวมขอ้ มูล
ค. วางโครงเร่ืองและจดั ลาดบั โครงเร่ืองใหเ้ หมาะสม
ง. กาหนดจุดมุ่งหมายวา่ จะเขียนในขอบเขตเพียงใด
๒. เรื่องใดควรเขียนเป็นหวั เรื่องของแผนภาพโครงเรื่อง
ก. ประเภทของดนตรีไทย
ข. คุณค่าของดนตรีไทย
ค. วงดนตรีไทย
ง. ดนตรีไทย

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔

๕

อ่านขอ้ ความแลว้ ตอบคาถามขอ้ ๓ - ๔

นภา ทินกร คาหลากชุดธรรมชาติ วารี โพยม
โอภาส สุริยนั ชลาลยั ศิลา สิงขร ทิฆมั พร
สายชล ภูผา

๓. ขอ้ ใดจดั กลุ่มความคิดประเภทคาหลากชุดธรรมชาติไดถ้ ูกตอ้ ง
ก. สายชล วารี ศลิ า
ข. นภา ภูผา โพยม
ค. สุริยนั ทินกร โอภาส
ง. สิงขร ทิฆมั พร ชลาลยั

๔. ขอ้ ใดจดั กลุ่มความคิดประเภทคาหลากชุดธรรมชาติไม่ถูกตอ้ ง
ก. สุริยนั ทินกร โอภาส
ข. วารี ทิฆมั พร ชลาลยั
ค. นภา โพยม ทิฆมั พร
ง. ศิลา ภูผา สิงขร

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๕

๖

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ทางสายกลาง

พอประมาณ เง่ือนไขความรู้ เง่ือนไขคุณธรรม
- รอบรู้ - ซ่ือสัตยส์ ุจริต
มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั - รอบคอบ - ขยนั อดทน
- ระมดั ระวงั

๕. จากแผนภาพความคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ขอ้ ใดการจดั กลุ่มความคิด
ไดไ้ ม่ถูกตอ้ ง

ก. ทางสายกลาง = พอประมาณ เง่ือนไขความรู้ มีเหตุผล
ข. เงื่อนไขความรู้ = รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั
ค. ๓ ห่วง = พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั
ง. เง่ือนไขคุณธรรม = ซ่ือสตั ย์ ขยนั อดทน

๖. เรียงลาดบั เหตุการณ์ต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง
๑. ผหู้ ญิงคนหน่ึงเห็นห่อกระดาษเลก็ ๆ ตกอยู่ คิดวา่ เป็นห่อทอฟฟี่
๒. หญิงสาวผนู้ ้ี หยบิ ห่อกระดาษแลว้ ใชป้ ากกดั กระดาษห่อทอฟฟี่
๓. แทจ้ ริงเป็นประทดั ลม หญิงสาวกลายเป็นคนทุพพลภาพตลอดชีวติ
๔. เกิดเสียงกึกกอ้ งข้ึนในปาก กระพงุ้ แกม้ ฉีกขาด

ก. ๑ ๒ ๓ ๔
ข. ๒ ๑ ๔ ๓
ค. ๒ ๑ ๓ ๔
ง. ๑ ๒ ๔ ๓

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๖

๗

๗. ขอ้ ใดเหมาะสมเป็นช่ือเร่ืองในการเขียนแผนภาพโครงเรื่อง
ก. น้า
ข. วธิ ีการใชน้ ้า
ค. คุณค่าของน้า
ง. การประหยดั น้า

๘. ขอ้ ใดจดั เรียงลาดบั ความคิดไดถ้ ูกตอ้ ง
๑. เพราะกลวั เพอ้ กลวั ผดิ ติดตามตวั
๒. แต่ตวั เป็นผรู้ ู้อยเู่ สมอ
๓. ทาความผดิ แมไ้ ม่มีใครเห็น
๔. ตื่นระแวงหลบั ระวงั ละเมอ

ก. ๑ ๒ ๓ ๔
ข. ๓ ๒ ๔ ๑
ค. ๓ ๒ ๑ ๔
ง. ๔ ๓ ๒ ๑

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๗

๘

อ่านขอ้ ความต่อไปน้ีแลว้ ตอบคาถามขอ้ ๙ – ๑๐

ชิ้นหน่ึงทรงครรภก์ ลั ยา คลอดลูกออกมาเป็ นหอยสังข์
ชิ้นสองตอ้ งขบั เท่ียวเซซงั อุม้ ลูกไปยงั พนาลยั
ชิ้นสามเมื่ออยดู่ ว้ ยยายตา ลูกยาออกช่วยขบั ไก่
ชิ้นสี่กลั ยามาแต่ไพร ทุบสังขป์ ่ นไปกบั นอกชาน
ชิ้นหา้ บิตุรงคท์ รงศกั ด์ิ ใหจ้ บั ตวั ลูกรักมาจากบา้ น
ชิ้นที่หกจองจาทาประจาน ใหป้ ระหารฆ่าฟันไม่บรรลยั
ชิ้นเจด็ เพชฌฆาตเอาลูกยา ไปถ่วงลงคงคาน้าไหล
เป็นเจด็ ชิ้นสิ้นเร่ืองอรไท ใครใครไม่ทนั จะสงกา

(สงั ขท์ อง : รัชกาลท่ี ๒)

๙. จากบทร้อยกรองเป็นการลาดบั เหตุการณ์ในชีวิตของพระสงั ข์ รูปสลกั ใดทาใหค้ วามจริง
เปิ ดเผยวา่ พระสังขม์ ีชีวติ และแอบซ่อนตวั อยใู่ นหอย

ก. ชิ้นที่ ๒
ข. ชิ้นที่ ๓
ค. ชิ้นท่ี ๔
ง. ชิ้นท่ี ๕

๑๐. รูปสลกั บนฟักชิ้นท่ี ๗ เป็นเร่ืองราวเหตุการณ์ใดของพระสงั ข์
ก. เมื่ออยดู่ ว้ ยยายตา ลูกยาออกช่วยขบั ไก่
ข. เพชฌฆาตเอาลูกยา ไปถ่วงลงคงคาน้าไหล
ค. บิตุรงคท์ รงศกั ด์ิ ใหจ้ บั ตวั ลูกรักมาจากบา้ น
ง. ทรงครรภก์ ลั ยา คลอดลูกออกมาเป็นหอยสงั ข์

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๘

๙

กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง การอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

ขอ้ ก ข ค ง
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๙

๑๐

ใบความรู้
เรื่อง การอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

การใชแ้ ผนภาพความคิดประกอบการวเิ คราะหล์ าดบั เร่ืองที่อ่านอยา่ งเป็นระบบโดย
พิจารณาความสมเหตุสมผล และสอดคลอ้ งของเหตุการณ์ การสรุปความสาคญั ที่สัมพนั ธ์กบั
การวางโครงเร่ืองรวมท้งั การสรุปแนวคิดท่ีไดร้ ับจากเร่ือง การอ่านโดยใชแ้ ผนภาพความคิดจึง
ทาให้ผู้อ่านรู้จักวิเคราะห์ และอ่านหนังสื ออย่างเป็ นระบบซ่ึ งเป็ นแนวทางพัฒนา
ประสิทธิภาพการอ่าน
ความหมายของแผนภาพความคดิ

แผนภาพความคิดหรือโครงสร้างของความคิดท่ีออกมาในรูปของแผนภาพ ซ่ึง
แผนภาพความคิดช่วยในการวิเคราะห์เหตุการณ์ตามลาดบั เร่ืองโดยสรุป เหตุการณ์หรือผล
ที่เกิดข้ึนจากการกระทาของบุคคลในเร่ืองให้เชื่อมโยงกนั จนจบเรื่อง ซ่ึงการสรุปเหตุการณ์
ต่าง ๆ ตอ้ งสัมพนั ธ์หรือสอดคลอ้ งกบั การวางโครงเร่ืองตามกลวิธีการเขียนของผเู้ขียน การอ่าน
โดยใชแ้ ผนภาพความคิดประกอบจะทาใหผ้ ูอ้ ่านรู้จกั คิดวเิ คราะห์ รู้จกั เช่ือมโยงความสัมพนั ธ์
สามารถสรุปความคิดสาคญั รวมท้งั สามารถจดั ลาดบั ความคิดอยา่ งเป็นระบบ

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๐

๑๑

การใช้แผนภาพความคดิ เพ่ือพฒั นาการอ่าน
การอ่านเขียนเรื่องหน่ึง ๆ สามารถใช้แผนภาพความคิดหรือแผนภาพโครงเรื่อง

ประกอบการอ่าน ซ่ึงมีหลายรูปแบบ แต่ส่วนใหญ่ที่นิยมนามาใช้รวมกนั จะเป็ นแผนภาพ
ความคิดที่ใชค้ าถามเพอื่ หาประเดน็ สาคญั และความเกี่ยวโยงสมั พนั ธข์ องเร่ืองตามลาดบั ดงั น้ี

๑. ลาดบั เหตุการณ์ของเรื่อง
๒. สรุปเหตุการณ์ตามลาดบั ของโครงเร่ือง
๓. วเิ คราะหเ์ หตุการณ์ในเร่ือง
๔. บอกขอ้ คิดที่ไดจ้ ากเร่ือง

(ที่มา : ประพนั ธ์ เรืองรณงคแ์ ละคณะ, (๒๕๔๕ ; ๖๑-๖๒))

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๑

๑๒

ข้อควรรู้เกย่ี วกบั การสร้างแผนภาพความคดิ
การสร้างแผนภาพความคิด มีข้นั ตอนดงั น้ี

๑. การรวบรวมความคิด ผูเ้ ขียนตอ้ งกาหนดเสียก่อนว่าจะเขียนเรื่องอะไร
และเร่ืองท่ีจะเขียนควรมีเน้ือหาอะไรบา้ ง จากน้นั กจ็ ดประเดน็ ความคิดสาคญั
ที่จะเขียนไวเ้ ป็นขอ้ ๆ

๒. การจดั กล่มุ ความคดิ เมื่อไดป้ ระเด็นความคิดเกี่ยวกบั เร่ืองที่จะเขียนแลว้
กจ็ ดั ประเดน็ ความคิดท่ีมีเน้ือหาคลา้ ยคลึงกนั ใหอ้ ยใู่ นกลุ่มเดียวกนั

๓. การลาดับความคิด เมื่อรวบรวมประเด็นความคิดไวเ้ ป็ นกลุ่มแล้ว
ข้นั ต่อไปคือการจดั ลาดบั ความคิดเพ่ือให้เรื่องสอดคลอ้ งกนั ต้งั แต่ตน้ จนจบ
การจัดลาดับความคิดทาได้หลายลกั ษณะ เช่น ตามลาดับเวลา ตามลาดับ
เหตุผล ตามลาดับความสาคัญ ตามลาดับใกล้ไกลและตามลาดับจาก
ส่วนใหญ่สู่ส่วนยอ่ ยหรือจากส่วนยอ่ ยไปหาส่วนใหญ่

๔. การทบทวนความคิดปรับปรุงเค้าโครงเร่ืองให้สอดคล้องกนั ผเู้ ขียนควร
พิจารณาทบทวนว่าเคา้ โครงเร่ืองท่ีเขียนไวค้ รอบคลุมและมีประเด็นความคิด
ครบถว้ นหรือไม่ แลว้ จึงแกไ้ ขใหส้ มบูรณ์ยงิ่ ข้ึน

๕. การทาแผนภาพ โดยนาเคา้ โครงความคิดท่ีวางไวม้ าสร้างเป็นแผนภาพ
ความคิด

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๒

๑๓

ตัวอย่างการใช้แผนภาพความคดิ พฒั นาการอ่าน

นิทานเรื่องผงึ้ กบั นกพริ าบ
คร้ังหน่ึงผ้ึงตวั หน่ึงหล่นลงไปในน้า และคงจะจมน้าตายเป็ นแน่ ถา้ นกพิราบตวั หน่ึง
มองไม่เห็นเสียก่อน นกพริ าบคาบใบไมย้ นื่ ใหผ้ ้งึ ไต่ข้ึนมาได้
ในวนั ต่อมาขณะที่นกพิราบกาลงั เกาะอยบู่ นกิ่งไม้ นายพรานคนหน่ึงเขา้ มาในป่ าและเอา
ปื นจอ้ งจะยิงมนั แต่ผ้ึงเห็นเสียก่อน จึงบินไปต่อยมือของนายพราน ทาให้มือนายพรานส่ัน
กระสุนห่างเป้าไปมาก นกพริ าบไม่เป็นอนั ตราย

ตวั ละคร แผนภาพโครงเร่ือง นิทานผงึ้ กบั นกพริ าบ ฉาก
-ผ้งึ ผงึ้ กบั นกพริ าบ
-นกพริ าบ -แม่น้า
-นายพราน -ป่ า

แนวคดิ เหตุการณ์ ปัญหา
-การตอบแทน -ผ้งึ หล่นในน้า -ผ้งึ หล่นน้า
บุญคุณผอู้ ่ืน -นกพิราบคาบไมส้ ่งใหผ้ ้งึ -นายพราน
เมื่อมีโอกาส -ผ้งึ ไต่ข้ึนมาได้ จะยงิ นกพิราบ
-นายพรานจะยงิ นกพริ าบ
-ผ้งึ เห็นนายพรานบินไปต่อย
นายพราน
-นกพริ าบไม่เป็นอนั ตราย

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๓

๑๔

แผนภาพความคดิ

ฉาก : เวลาบ่าย
บา้ นริมทะเล

ตัวละคร : ชาวประมงช่ือนายสิน

ข้อคดิ : ความประมาททาให้ ปมปัญหา ไม่เชื่อฟังข่าว
เกิดอนั ตรายต่อตนเอง ทางราชการทาใหอ้ อกเรือ
แนวคดิ : นายสินประมาท หาปลาจนสูญหายไปในทะเล
ไม่เช่ือข่าวจึงเสียชีวติ

นายสินชาวประมงฟังข่าววทิ ยหุ า้ มออกเรือเพราะอาจเกิดพายุ
พายุ

นายสินเห็นวา่ ข่าวน้ีอาจไม่เป็นจริงเพราะทอ้ งฟ้าปลอดโปร่ง

นายสินออกเรือไปจบั ปลา

เกิดพายใุ นทะเล เรือล่ม นายสินสูญหายไปในทะเล

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๔

๑๕

เขยี นเรื่องใหม่
นายสินเป็นชาวประมงมีบา้ นอยรู่ ิมทะเล บ่ายวนั หน่ึงนายสินไดฟ้ ังข่าวจาก

วิทยุว่าพรุ่งน้ีจะมีพายุ ไม่ให้ชาวเรือนาเรือออกทะเล นายสินมองดูท้องฟ้า
เห็นอากาศปลอดโปร่ง ไม่น่าจะมีพายุเกิดข้ึน เยน็ วนั น้ันนายสินไดน้ าเรือออกสู่
ทะเลตามปกติ คืนน้ันเองท้องฟ้าทางทิศตะวนั ตกมีกลุ่มเมฆหนามีลมพายุมา
นายสินจะนาเรือกลบั เขา้ ฝ่ัง แต่สายเสียแลว้ ลมพายุพดั แรงมากข้ึน คล่ืนลมใน
ทะเลปั่นป่ วนมากข้ึน นายสินพยายามนาเรือกลบั เขา้ ฝั่งเรือโตค้ ลื่น ในที่สุดเรือก็
อบั ปางลง นายสินและเรือจมหายไปในทะเล นี่แหละเป็ นความประมาทของ
นายสินไม่คิดใหร้ อบคอบ จึงตอ้ งจบชีวติ ในทะเลเพราะความประมาทนน่ั เอง

(ที่มา : กระทรวงศึกษาธิการ,(๒๕๔๕ ; ๕๔-๕๕))

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๕

๑๖

ชุดฝึ กทกั ษะข้นั ท่ี ๑
อ่านเร่ืองเรียงใหม่

คาชี้แจง อ่านเร่ืองแลว้ เรียงลาดบั เหตุการณ์ใหม่ใหถ้ ูกตอ้ ง

บิดากบั บุตรท้งั หลาย
ชายผูห้ น่ึงมีบุตรหลายคน บุตรน้ันวิวาทกนั และกนั มิใคร่ขาด บิดาแกไ้ ขวิวาทโดย
คาตกั เตือนสั่งสอนสักเท่าใดบุตรก็มิได้ฟัง อยู่มาวนั หน่ึงบิดาจึงสั่งบตั รทงั หลายให้ไปหา
ไมเ้ รียวมดั มาใหก้ าหน่ึง คร้ันไดม้ าแลว้ จ่ึงเรียกบุตรท้งั ปวงมาทีละคน ให้หกั กาไมเ้ รียวน้ัน
ให้เป็ นท่อนเล็ก ๆ บุตรท้งั ปวงต่างคนต่างหักจนหมดกาลงั ก็ไม่สามารถท่ีจะให้หักออกได้
บิดาจ่ึงแกก้ าออกเสีย แลว้ เอาไมเ้ รียวน้นั ทีละอนั ส่งใหบ้ ุตรท้งั ปวงหกั กห็ กั ไดโ้ ดยง่าย บิดาจ่ึง
ว่ากบั บุตรท้งั หลายว่า ลูกเอ๋ย ถา้ เจา้ เป็ นใจเดียวกนั เขา้ อุดหนุนกนั แลกนั เจา้ จะเหมือนไม้
ท้งั กาน้ี ศตั รูท้งั หลายจะปองร้าย กไ็ ม่มีอนั ตรายอนั ใดได้ แต่ถา้ เจา้ จะต่างคนต่างแตกกนั กพ็ ลนั
จะอนั ตรายเหมือนไมเ้ รียวท้งั ปวงอนั เดียว ๆ น้ี

(โคลงสุภาษิตอิศปปกรณา : รัชกาลที่ ๕)
๑. วนั หน่ึงบิดาจึงใหบ้ ุตรหาไมม้ ามดั รวมกนั แลว้ ใหบ้ ุตรหกั
๒. บิดาจึงกล่าววา่ ถา้ เราช่วยเหลือกนั ศตั รูกจ็ ะทาร้ายเราไม่ได้
๓. ชายคนหน่ึงมีบุตรหลายคน บุตรชอบทะเลาะววิ าทกนั เมื่อตกั เตือนกไ็ ม่เชื่อฟัง
๔. บุตรหกั ไม่ได้ แต่เมื่อแยกออกจากกา ส่งใหบ้ ุตรหกั กห็ กั ไดง้ ่าย ๆ
๕. ถา้ เราแตกแยกกนั กจ็ ะไดร้ ับอนั ตรายได้

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๖

๑๗

ชุดฝึ กทกั ษะข้นั ท่ี ๒
เพลงสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านเพลงแลว้ ใหเ้ ขียนแผนภาพความคิดเกี่ยวกบั หนา้ ที่ของเด็ก

เพลงเดก็ ดี

ประพนั ธ์เน้ือร้อง ชอุ่ม ปัญจพรรค์ ทานอง เอ้ือ สุนทรสนาน

เดก็ เอ๋ยเดก็ ดี ตอ้ งมีหนา้ ท่ีสิบอยา่ งดว้ ยกนั

หน่ึงตอ้ งนบั ถือศาสนา สองรักษาธรรมเนียมมน่ั

สามเช่ือพอ่ แม่ครูอาจารย์ สี่วาจาน้นั ตอ้ งสุภาพอ่อนหวาน

หา้ ยดึ มนั่ กตญั ญู หกเป็นผรู้ ู้รักการงาน

เจด็ ตอ้ งศึกษาใหเ้ ช่ียวชาญ ตอ้ งมานะบากบนั่ ไม่เกียจไม่คร้าน

แปดรู้จกั ออมประหยดั เกา้ ตอ้ งซ่ือสตั ยต์ ลอดกาล

น้าใจนกั กีฬากลา้ หาญ ใหเ้ หมาะสมแก่กาลสมยั ชาติพฒั นา

สิบทาตนใหเ้ ป็นประโยชน์ รู้บาปบุญคุณโทษสมบตั ิชาติตอ้ งรักษา

เดก็ สมยั ชาติพฒั นา จะเป็นเดก็ ท่ีพาชาติไทยเจริญ

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๗

๑๘

แผนภาพความคดิ

๑๐. ........................................ ๑. .......................................
....... .....
ป๙.ร.ะ..โ..ย..ช...น..์...........................
...... ๒. ......................................
..

๓. ......................................
.....

๘. ...................................... ๔. ......................................
........ ......

๗. ...................................... ๖. ....................................... ๕. ......................................
....... ...... ...

คร้าน

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๘

๑๙

ชุดฝึ กทกั ษะข้นั ที่ ๓
นิทานสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านนิทานแลว้ เขียนเป็นแผนภาพความคดิ

แพะกบั ลา
แพะกบั ลามีเจา้ นายคนเดียวกนั แพะน้นั อิจฉาวา่ ลาไดก้ ินอาหาร
อิ่มทอ้ ง ท้งั ยงั มีเหลือเกบ็ สารองไวอ้ ีกดว้ ย
“ชีวติ เจา้ ช่างเตม็ ไปดว้ ยงานหนกั ไม่สิ้นสุดเลยนะ” มนั พูดกบั ลา
“หมุนโม่หินแลว้ ยงั ตอ้ งบรรทุกของหนกั ๆ อีก ขา้ จะแนะนาใหน้ ะ.....
เจา้ จงแกลง้ ทาเป็นป่ วยแลว้ เดินตกหลุมสิ จะไดห้ ยดุ พกั ผอ่ นไงล่ะ”
ลาทาตามคาแนะนาของแพะ มนั บาดเจบ็ สาหัสจากการหกลม้ ดงั น้นั
นายของมนั จึงตามสัตวแพทยม์ ารักษา สัตวแพทยเ์ ขียนใบส่ังยาระบุใหล้ ากิน
น้าซุปที่ทาจากปอดแพะ ซ่ึงเขาบอกว่ามีผลต่อการรักษา ดงั น้ันแพะจึงถูกฆ่า
เพือ่ นาปอดมารักษาอาการป่ วยของลา
นิทานเรื่องน้ีสอนใหร้ ู้วา่ ผทู้ ่ีขดุ หลุมดกั ผอู้ ่ืนบางคร้ังกก็ ลบั ไปตกหลุม
ท่ีตนขดุ ไวเ้ สียเอง

(กรมวชิ าการ, กระทรวงศึกษาธิการ)

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๑๙

๒๐

แผนภาพความคดิ เร่ือง แพะกบั ลา

ตัวละคร: ................................. ปมปัญหา:...............................
................................................
ข้อคดิ : ..................................... ....
.

เหตุการณ์
....................................................................................................... ...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
.
.......................................................................................................

เหตุการณ์สุดท้าย
...............................................................................................................
..............................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๐

๒๑

ชุดฝึ กทกั ษะข้นั ท่ี ๔
ร้อยกรองสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านบทร้อยกรองแลว้ เขียนเป็นแผนภาพความคิด

เด็กแก่น

เดก็ แก่นแสนกะล่อนคนสอนยาก มนั ไม่อยากขีดเขียนเรียนหนงั สือ

ชอบไปเกาะปากบ่อขอ้ งกอปรือ ร้องฮือฮือแกลง้ ทาเป็นคร่าครวญ

บงั เอิญเหมาะเคราะห์ดีมีผรู้ ้าย หนา้ มนั ลายดาดาล่าล่าอว้ น

ใจกด็ าอามหิตติดตรวน เดินด่วนด่วนแบกถุงมารุงรัง

ลว้ นแต่ของยอ่ งเบาเขาท้งั สิ้น รวมทรัพยส์ ินเงินตราสักหา้ ชง่ั

กาลงั แดดแผดร้อนอ่อนกาลงั กแ็ วะนง่ั ริมบ่อรอเวลา

เห็นเดก็ นอ้ ยสร้อยเศร้ากเ็ ยา้ แหย่ อา้ ยลูกแหง่ร้องไหท้ าไมหวา

จอมกะล่อนไดท้ ีมีวาจา นายอยา่ มาทาดูถูกน่ีลูกเธอ

ผมเจา้ กรรมทาตลบั ประดบั เพชร ของสมเดจ็ ตกน้าดว้ ยพล้าเผลอ

นายใจดีช่วยผมงมใหเ้ จอ ถูกหวยเบอร์สองแสนจะแทนคุณ

อา้ ยผรู้ ้ายใจเตน้ ดงั เห็นเพชร คิดสาเร็จล่วงหนา้ ภาษาตุ๋น

เปล้ืองเส้ือผา้ ขา้ วของเงินทองทุน เป็ นลิงจุ่นลงดาน้ ากระจาย

อา้ ยเดก็ ไดช้ ่องมนั ร้องฮอ้ แลว้ ควา้ ห่อเงินตราหลบหนา้ หาย

อา้ ยขโมยโกยตมงมแต่ทราย ตอ้ งตระกายข้ึนมาทาหนา้ เซียว

ไม่หลงเหลือเส้ือผา้ หาไม่พบ แทบสลบโกรธาจนหนา้ เขียว

เพราะโลภมากอยากไดแ้ ต่ฝ่ ายเดียว แมผ้ า้ เต่ียวติดกายกไ็ ม่มี

(ป. ทรวง)

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๑

๒๒

แผนภาพความคดิ เรื่อง เด็กแก่น

ตัวละคร : ................................ ปมปัญหา : ...............................
..................................................

.
ข้อคดิ : ...........................................................................................................

เหตุการณ์ ( ๕ เหตุการณ์)
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................

เหตุการณ์สุดท้าย
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๒

๒๓

ชุดฝึ กทกั ษะข้นั ท่ี ๕
แผนภาพความคดิ สร้างเร่ือง

คาชี้แจง อ่านแผนภาพความคิดแลว้ ใหเ้ ขียนเรื่องจากแผนภาพความคิด

แผนภาพความคดิ เรื่อง สุนัขกบั ปลาย่าง

ตัวละคร ข้อคดิ
สุนขั ความฉลาด ความไม่โลภ

เหตุการณ์

๑. สุนขั ตวั หน่ึงเดินผา่ นร้านหนงั สือและไดอ้ ่านนิทาน
เร่ืองสุนขั กบั เงา
๒. สุนขั ตวั น้ีหิวมากจึงไปท่ีตลาดและพบปลายา่ งตกอยู่
๓. สุนขั คาบปลายา่ งเดินผา่ นสะพานและมองเห็นปลายา่ ง
ท่ีอยใู่ นน้าตวั ใหญ่มาก
๔. สุนขั หยดุ คิดและเดินผา่ นสะพานไปโดยไม่สนใจปลายา่ งในน้า
๕. สุดทา้ ยสุนขั กไ็ ดก้ ินปลายา่ งอยา่ งมีความสุข

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๓

๒๔

เร่ือง สุนัขกบั ปลาย่าง
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๔

๒๕

ชุดฝึ กทกั ษะข้ันท่ี ๖
จดั กลุ่มเขยี นโครงเร่ือง

คาชี้แจง นาขอ้ ความท่ีกาหนดใหไ้ ปจดั กลุ่มขอ้ ความท่ีมีความสัมพนั ธ์กนั
แลว้ เขียนเป็นโครงเร่ือง

วางผงั เมืองอยา่ งเหมาะสม ที่มาของสิ่งแวดลอ้ มเป็นพษิ น้าเป็นพษิ มนุษย์
ใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจแก่ประชาชน อากาศเป็นพิษ สาเหตุของภาวะแวดลอ้ มเป็นพษิ
เสียงเป็นพษิ ความเจริญทางวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี พฒั นาคน ใชม้ าตรการบงั คบั
ภาวะแวดลอ้ มเป็นลอ้ มเป็นพิษ การป้องกนั และแกไ้ ขภาวะแวดลอ้ มเป็นพษิ

โครงเรื่อง...................................................................
๑. .............................................................................................................

๑.๑. ..............................................................................................
๑.๒ ..............................................................................................
๑.๓ ..............................................................................................
๒. ............................................................................................................
๒.๑ ..............................................................................................
๒.๒ .............................................................................................
๓. .............................................................................................................
๓.๑ ..............................................................................................
๓.๒ .............................................................................................
๓.๓ .............................................................................................
๓.๔ .............................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๕

๒๖

ชุดฝึ กทักษะข้นั ท่ี ๗
เศรษฐกจิ พอเพยี งสู่แผนภาพความคิด

คาชี้แจง ตอบคาถามจากแผนภาพความคิด

๑. สารวจความพร้อม ๓ ห่วง ๕. ทาถูกสุขอนามยั
ของตน มีอะไรเป็นทุน ๓. วเิ คราะห์ความเป็นไปได้ ๖. ทาเลดี
๔. เครื่อง อุปกรณ์กลว้ ย น้ามนั ๗. ขายได้
๒. อะไรที่ตอ้ งหาเพม่ิ
พอประมาณ ถุงใส่และทาเล มภี ูมิคุ้มกนั
เหตุผล
ความรู้ทกั ษะ คุณมธีภรูมริคมุม้ กนั
-หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจ ทอดกล้วยแขกขาย -ซ่ือสตั ยต์ ่อลูกคา้
พอเพียง -ความรับผิดชอบ เช่น
-การเลือกกลว้ ย น้ามนั ๒ เง่ือนไข ใชน้ ้ามนั ท่ีทอดใหม่
กรรมวธิ ีการทอด นาสู่ ถุงที่ใส่สะอาด
-การเลือกทาเล อุปกรณ์
เคร่ืองมือ
-สุขอนามยั
-การตลาด การจาหน่าย

สงั คม เศรษฐกิจ วฒั นธรรม ส่ิงแวดลอ้ ม

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๖

๒๗

๑. ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ฯ กล่าวถึงเร่ืองอะไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
๒. จากการทอดกลว้ ยแขกขายผทู้ อดตอ้ งมีความรู้เก่ียวกบั เรื่องอะไรบา้ ง
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
๓. อะไรที่เป็น ภูมคิ ุ้มกนั ในการทอดกลว้ ยแขกขาย
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
๔. อะไรท่ีเป็น ความพอประมาณ ในการทอดกลว้ ยแขกขาย
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
๕. พจิ ารณาขอ้ ความจาก ๓ ห่วง วา่ หมายเลขใดมีความสัมพนั ธเ์ กี่ยวกบั ดา้ นต่อไปน้ี
ดา้ นสังคม.................................................................................................................................
ดา้ นเศรษฐกิจ............................................................................................................................
ดา้ นวฒั นธรรม...........................................................................................................................
ดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม.........................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๗

๒๘

ชุดฝึ กทักษะข้นั ที่ ๘
อ่าน คดิ เขียน ภาวะโลกร้อน

คาชี้แจง อ่านเรื่องแลว้ ใหส้ ร้างโครงเรื่องและเขียนเรียงความเก่ียวกบั แผนแกโ้ ลกร้อน
พร้อมกบั ต้งั ช่ือเร่ืองใหม่

แผนแก้โลกร้อน
การประชุมสหประชาชาติว่าด้วยเปล่ียนแปลงสภาพอากาศโลก ณ เกาะบาหลี
อินโดนีเซีย จุดประสงค์สาคัญที่สุดของการประชุมคร้ังน้ี คือ เร่งวางกรอบโครงสร้าง
มาตรการต่าง ๆ เพอื่ บรรเทาวกิ ฤต “โลกร้อน” ใหเ้ ดินทางต่อขอ้ กาหนดตาม “พธิ ีสารเกียวโต”
จะหมดอายใุ น พ.ศ. ๒๕๕๕
ขอ้ ตกลงบรรลุไดอ้ ยา่ งระทึก หลงั จากต่อรองกนั นาน จนถึงวนั ท่ี ๑๓ ธนั วาคม
พ.ศ. ๒๕๕๐ การตกลงลงนามจึงเสร็จสิ้น
เรื่องเลก็ ๆ นอ้ ย ๆ ท่ีทุกคนควรร่วมมือกนั ปฏิบตั ิอยา่ งง่าย ๆ ๑๐ ประการ คือ
๑. เปลี่ยนหลอดไฟฟ้า “หลอดไส้” เป็ นหลอดฟลูออเรสเซนต์ขนาดเล็ก จะช่วย
ประหยดั ไฟฟ้าได้ ๖๐ - ๘๐ เปอร์เซ็นต์ ความเปลี่ยนแปลงเล็กๆ น้อย ๆน้ี ช่วยลดปล่อยก๊าซ
ทาลายช้นั บรรยากาศโลกลงไดป้ ี ละ ๖๘ กก.
๒. ปิ ดเครื่องคอมพิวเตอร์อุปกรณ์ไฟฟ้าทุกคร้ังท่ีเสร็จสิ้นจากการใชง้ าน การละเลย
เรื่องน้ีองั กฤษประเทศเดียว ปล่อยก๊าซทาลายช้นั บรรยากาศโลกปี ละมากกวา่ ๑ ลา้ นตนั
๓. ลดการใชเ้ คร่ืองไฟฟ้าทุกชนิด เพราะเพยี งท่องเวบ็ ไซต์ “กเู กิล้ ” แค่ ๑๐ นาที.....
คุณมีส่วนปล่อยกา๊ ซทาลายช้นั บรรยากาศโลกไม่นอ้ ยทีเดียว

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๘

๒๙

๔. เลือกรับประทานอาหารในทอ้ งถิ่นเพ่อื ลดการขนส่งอนั เป็นตวั การก่อโลกร้อน
๑ ใน ๕ ส่วน

๕. ลดการกินเน้ือ เพราะการผลิตเน้ือววั ๑ กก. ตอ้ งปล่อยก๊าซทาลายช้นั บรรยากาศโลก
๓๖.๔ กก.

๖. ลดการใช้พลังงานจากเครื่องทาความร้อนความเย็น เพราะเพียงลดอุณหภูมิ
เคร่ืองปรับอากาศลง ๒ องศาเซลเซียส จะลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ลงได้
ปี ละ๘๐๐ กก.

๗. ทาความสะอาดเครื่องปรับอากาศโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ อุปกรณ์กรองอากาศ ซ่ึงจะช่วย
ลดปล่อยก๊าซทาลายช้นั บรรยากาศลงไดป้ ี ละ ๑๖๐ กก.

๘. ใช้รถยนต์ให้น้อย บินให้น้อย เพราะทุกคร้ังที่ขบั รถยนต์ ๑.๒ กม. ตอ้ งปล่อย
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ๔๕๐ กรัม

เครื่องบินโดยสารย่ิงก่อมลภาวะ ประเมินกนั ว่าในปี ๒๕๙๓ เคร่ืองบินโดยสาร คือ
ตวั การก่อมลภาวะโลกร้อน ๕ เปอร์เซ็นต์ ถา้ เลือกไดค้ วรใชร้ ถยนตร์ ่วมกนั เดิน ข่ีจกั รยาน
หรือหดั ใชร้ ะบบมวลชนกนั บา้ ง...

๙. ช่วยกนั ปลูกตน้ ไม้ ตน้ ไมโ้ ตแลว้ ๑ ตน้ ช่วยดูดซบั คาร์บอนไดออกไซดป์ ี ละหลาย
ร้อยกิโลกรัม นอกเหนือจากการแปรสภาพเยอื่ ไมไ้ ปทาประโยชนอ์ ยา่ งอ่ืนไดอ้ ีกมากมาย

๑๐. ยึดหลกั “๓ อาร์” คือ ๑. ลด Reduce ๒. ใชซ้ ้า Re - use และ ๓. นากลบั มาใช้
อีก Recycle โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ขวดแกว้ และกระป๋ องอะลูมิเนียม

(คู่มือการเรียนการสอนภาษาไทย คิดและเขียนเชิงสร้างสรรค์ : เรียงความ ยอ่ ความและ
สรุปความ : กระทรวงศึกษาธิการ)

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๒๙

๓๐

กจิ กรรมที่ ๑ เขยี นโครงเรื่อง
...........................................................

...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
.................................................................................................... ..............................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๐

๓๑

กจิ กรรมท่ี ๒ เขยี นเรียงความ
...........................................................

...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
.................................................................................................... ..............................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๑

๓๒

แบบทดสอบหลงั เรียน
เร่ือง การอ่านจับใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

คาชี้แจง อ่านคาถามแลว้ เลือกคาตอบท่ีถูกที่สุดเพียงขอ้ เดียวแลว้ เขียน
เคร่ืองหมายกากบาท (×) ลงในช่องใตต้ วั เลือกในกระดาษคาตอบท่ีแจกให้

๑. เร่ืองใดควรเขียนเป็นหวั เร่ืองของแผนภาพโครงเร่ือง
ก. ดนตรีไทย
ข. วงดนตรีไทย
ค. คุณค่าของดนตรีไทย
ง. ประเภทของดนตรีไทย

๒. หากนกั เรียนไดร้ ับมอบหมายใหท้ ารายงานเชิงวชิ าการเรื่อง “ส่ิงแวดลอ้ มเป็นพิษ”
นกั เรียนจะกระทาขอ้ ใดเป็นอนั ดบั แรก

ก. ปรึกษากบั ครูเรื่องแหล่งท่ีจะคน้ ควา้
ข. จดั ช่วงเวลาใหเ้ หมาะสมกบั การรวบรวมขอ้ มูล
ค. วางโครงเรื่องและจดั ลาดบั โครงเร่ืองใหเ้ หมาะสม
ง. กาหนดจุดมุ่งหมายวา่ จะเขียนในขอบเขตเพียงใด

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๒

๓๓

อ่านขอ้ ความแลว้ ตอบคาถามขอ้ ๓ - ๔

นภา ทินกร คาหลากชุดธรรมชาติ วารี โพยม
โอภาส สุริยนั ชลาลยั ศิลา สิงขร ทิฆมั พร
สายชล ภูผา

๓. ขอ้ ใดจดั กลุ่มความคิดประเภทคาหลากชุดธรรมชาติไดถ้ ูกตอ้ ง
ก. นภา ภูผา โพยม
ข. สายชล วารี ศิลา
ค. สุริยนั ทินกร โอภาส
ง. สิงขร ทิฆมั พร ชลาลยั

๔. ขอ้ ใดจดั กลุ่มความคิดประเภทคาหลากชุดธรรมชาติไม่ถูกตอ้ ง
ก. ศลิ า ภูผา สิงขร
ข. สุริยนั ทินกร โอภาส
ค. นภา โพยม ทิฆมั พร
ง. วารี ทิฆมั พร ชลาลยั

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๓

๓๔

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง

ทางสายกลาง

พอประมาณ เงื่อนไขความรู้ เง่ือนไขคุณธรรม
- รอบรู้ - ซ่ือสัตยส์ ุจริต
มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั - รอบคอบ - ขยนั อดทน
- ระมดั ระวงั

๕. จากแผนภาพความคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ขอ้ ใดการจดั กลุ่มความคิด
ไดไ้ ม่ถูกตอ้ ง

ก. เงื่อนไขคุณธรรม = ซื่อสตั ย์ ขยนั อดทน
ข. ๓ ห่วง = พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั
ค. เง่ือนไขความรู้ = รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั
ง. ทางสายกลาง = พอประมาณ เงื่อนไขความรู้ มีเหตุผล

๖. เรียงลาดบั เหตุการณ์ต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง
๑. ผหู้ ญิงคนหน่ึงเห็นห่อกระดาษเลก็ ๆ ตกอยู่ คิดวา่ เป็นห่อทอฟฟี่
๒. หญิงสาวผนู้ ้ี หยบิ ห่อกระดาษแลว้ ใชป้ ากกดั กระดาษห่อทอฟฟ่ี
๓. แทจ้ ริงเป็นประทดั ลม หญิงสาวกลายเป็นคนทุพพลภาพตลอดชีวติ
๔. เกิดเสียงกึกกอ้ งข้ึนในปาก กระพงุ้ แกม้ ฉีกขาด

ก. ๑ ๒ ๓ ๔
ข. ๒ ๑ ๔ ๓
ค. ๑ ๒ ๔ ๓
ง. ๒ ๑ ๓ ๔

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๔

๓๕

๗. ขอ้ ใดเหมาะสมเป็นช่ือเร่ืองในการเขียนแผนภาพโครงเรื่อง
ก. น้า
ข. คุณค่าของน้า
ค. วธิ ีการใชน้ ้า
ง. การประหยดั น้า

๘. ขอ้ ใดจดั เรียงลาดบั ความคิดไดถ้ ูกตอ้ ง
๑. เพราะกลวั เพอ้ กลวั ผดิ ติดตามตวั
๒. แต่ตวั เป็นผรู้ ู้อยเู่ สมอ
๓. ทาความผดิ แมไ้ ม่มีใครเห็น
๔. ต่ืนระแวงหลบั ระวงั ละเมอ

ก. ๓ ๒ ๔ ๑
ข. ๑ ๒ ๓ ๔
ค. ๔ ๓ ๒ ๑
ง. ๓ ๒ ๑ ๔

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๕

๓๖

อ่านขอ้ ความต่อไปน้ีแลว้ ตอบคาถามขอ้ ๙ – ๑๐

ชิ้นหน่ึงทรงครรภก์ ลั ยา คลอดลูกออกมาเป็นหอยสงั ข์
ชิ้นสองตอ้ งขบั เท่ียวเซซงั อุม้ ลูกไปยงั พนาลยั
ชิ้นสามเม่ืออยดู่ ว้ ยยายตา ลูกยาออกช่วยขบั ไก่
ชิ้นส่ีกลั ยามาแต่ไพร ทุบสังขป์ ่ นไปกบั นอกชาน
ชิ้นหา้ บิตุรงคท์ รงศกั ด์ิ ใหจ้ บั ตวั ลูกรักมาจากบา้ น
ชิ้นที่หกจองจาทาประจาน ใหป้ ระหารฆ่าฟันไม่บรรลยั
ชิ้นเจด็ เพชฌฆาตเอาลูกยา ไปถ่วงลงคงคาน้าไหล
เป็นเจด็ ชิ้นสิ้นเรื่องอรไท ใครใครไม่ทนั จะสงกา
(สังขท์ อง : รัชกาลที่ ๒)

๙. จากบทร้อยกรองเป็นการลาดบั เหตุการณ์ในชีวติ ของพระสังข์ รูปสลกั ใดทาให้
ความจริงเปิ ดเผยวา่ พระสังขม์ ีชีวติ และแอบซ่อนตวั อยใู่ นหอย

ก. ชิ้นท่ี ๓
ข. ชิ้นท่ี ๔
ค. ชิ้นท่ี ๕
ง. ชิ้นที่ ๖

๑๐. รูปสลกั บนฟักชิ้นที่ ๗ เป็นเร่ืองราวเหตุการณ์ใดของพระสังข์
ก. เม่ืออยดู่ ว้ ยยายตา ลูกยาออกช่วยขบั ไก่
ข. เพชฌฆาตเอาลูกยา ไปถ่วงลงคงคาน้าไหล
ค. บิตุรงคท์ รงศกั ด์ิ ใหจ้ บั ตวั ลูกรักมาจากบา้ น
ง. ทรงครรภก์ ลั ยา คลอดลูกออกมาเป็นหอยสงั ข์

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๖

๓๗

กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงั เรียน
เรื่อง การอ่านจับใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

ขอ้ ก ข ค ง
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๗

๓๘

เฉลยแบบทดสอบก่อน - หลงั เรียน
เร่ือง การอ่านจับใจความโดยใช้แผนภาพความคดิ แสดงความเข้าใจ

ก่อนเรียน หลงั เรียน
๑. ค ๑. ก
๒. ง ๒. ค
๓. ค ๓. ค
๔. ข ๔. ง
๕. ก ๕. ง
๖. ง ๖. ค
๗. ก ๗. ก
๘. ข ๘. ก
๙. ค ๙. ข
๑๐. ข ๑๐. ข

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๘

๓๙

เฉลยชุดฝึ กทักษะข้นั ท่ี ๑
อ่านเรื่องเรียงใหม่

คาชี้แจง อ่านเรื่องแลว้ เรียงลาดบั เหตุการณ์ใหม่ใหถ้ ูกตอ้ ง

๑. วนั หน่ึงบิดาจึงใหบ้ ุตรหาไมม้ ามดั รวมกนั แลว้ ใหบ้ ุตรหกั ๒
๒. บิดาจึงกล่าววา่ ถา้ เราช่วยเหลือกนั ศตั รูกจ็ ะทาร้ายเราไม่ได้ ๔
๓. ชายคนหน่ึงมีบุตรหลายคน บุตรชอบทะเลาะววิ าทกนั เมื่อตกั เตือนกไ็ ม่เช่ือฟัง ๑
๔. บุตรหกั ไม่ได้ แต่เม่ือแยกออกจากกา ส่งใหบ้ ุตรหกั กห็ กั ไดง้ ่าย ๆ ๓
๕. ถา้ เราแตกแยกกนั กจ็ ะไดร้ ับอนั ตรายได้ ๕

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๓๙

๔๐

แนวการตอบชุดฝึ กทักษะข้นั ท่ี ๒
เพลงสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านเพลงแลว้ ใหเ้ ขียนแผนภาพความคิดเกี่ยวกบั หนา้ ที่ของเดก็

๑๐. .ท..า..ต..น...ใ..ห...เ้.ป..็.น...ป..ร..ะ..โ...ย..ช..น...์ .. ๑...น..บ.ั ..ถ...ือ..ศ..า..ส...น..า................... ๒. ...ร..ัก..ษ...า..ธ..ร..ร..ม...เ.น..ีย..ม............
....... . ..
๙ป.ร.ะ..ซโ..ย่ือ..ช.ส..นตั..์.ย..์.ม..ีน...้า..ใ..จ.............. ๓. ....เ.ช..ื่อ...พ..อ่...แ..ม...่ค..ร..ูอ...า.จ..า..ร..ย..์..
...... ........................................... .....
. หน้าทเ่ี ด็ก
๔. ...ว..า..จ..า..ส..ุภ...า..พ..อ...่อ..น...ห...ว..า..น...
๑๐ อย่าง ......

๘. ...ร.ู.้จ..กั..อ...อ..ม...ป..ร..ะ...ห..ย..ด.ั ......... ๕. ....ก..ต..ญ.ั ...ญ...ู .......................
........ .....

๗. ..ต...อ้..ง..ข...ย..นั..ศ...กึ ..ษ...า..ไ..ม..่ข..้.ีเ.ก..ีย..จ ๖. ...ร..ัก...ก..า..ร..ง..า..น..................... ................
....... ...... .....................

คร้าน

การเฉลยอยใู่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๐

๔๑

แนวการตอบชุดฝึ กทักษะข้นั ที่ ๓
นิทานสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านนิทานแลว้ เขียนเป็นแผนภาพความคิด
แผนภาพความคดิ แพะกบั ลา

ตวั ละคร: ...แ...พ..ะ.....ล..า....เ.จ..า้..น..า..ย..... ปมปัญหา: ......แ..พ...ะ..อ...ิจ..ฉ..า..ล...า.....
.........ส...ตั ..ว..แ..พ...ท...ย..์....................... ................................................
....
.

ข้อคดิ :
.....ผ..ทู้...ี่ข..ดุ...ห..ล...ุม..ด...กั..ผ...อู้ ..่ืน...บ..า..ง..ค...ร.้.ัง..ก..ก็..ล...บั ..ไ...ป..ต...ก..ห...ล..ุม...ท...ี่ต..น...ข..ุด...ไ..ว..เ้.ส..ีย...เ.อ..ง.....

เหตุการณ์
....๑........แ..พ...ะ..อ...ิจ..ฉ..า..ล..า..ท...่ีเ.จ..า้..น...า.ย..ใ..ห...อ้..า..ห...า..ร..ล..า..อ..ิ่ม...ก..ว..า่..ต...น........................ ...............
...๒........แ..พ...ะ..แ..น...ะ..น...า..ล..า..ใ..ห...แ้ ..ก..ล...ง้..ป..่ ว...ย..แ..ล..ว้..เ.ด...ิน...ต..ก...ห..ล...ุม..จ...น..ไ..ด...ร้ ..ับ..บ...า..ด..เ.จ...บ็ ..ส...า..ห...สั ....
....๓......ส...ัต..ว..แ...พ..ท...ย..เ์.ข...ีย..น..ใ..บ...ส...ง่ั ..ย..า.ร..ะ...บ..ุใ..ห...ล้..า..ก...ิน..น...้า..ซ..ุ.ป..ท...่ีท...า.จ...า.ก...ป..อ...ด..แ...พ..ะ..............
สาหสั ....๔.......แ..พ...ะ..ถ..ูก...ฆ...่า.เ.พ...อื่...น..า..ป...อ..ด...ม..า..ร..ัก..ษ...า..อ..า..ก..า..ร..ป..่ .ว..ย..ข...อ..ง..ล..า..................................

.......................................................................................................................

.....

...........................................................................................................
.................................ก..า..ร..เ.ฉ..ล...ย..อ..ย..ใู่..น...ด..ุล...ย..พ...นิ ..ิจ...ข..อ..ง..ค...ร..ูผ..สู้...อ..น..................

............................................................................................................
.....ช...ุด..ฝ.ึ.ก..ท..ก.ั ..ษ..ะ..ท..ี่.๔....ก..า..ร.อ...่า.น...จ.บ.ั ..ใ..จ.ค...ว..า.ม..โ..ด..ย..ใ..ช..แ้..ผ..น...ภ..า.พ...ค..ว..า..ม..ค..ิด..แ..ส..ด...ง.ค..ว. ามเขา้ ใจ ๔๑

๔๒

แนวการตอบชุดฝึ กทักษะข้นั ท่ี ๔
ร้อยกรองสร้างแผนภาพความคดิ

คาชี้แจง อ่านบทร้อยกรองแลว้ เขียนเป็นแผนภาพความคิด

แผนภาพความคดิ เร่ือง เดก็ แก่น

ตัวละคร : ..เ.ด...ก็..แ...ก..่น......ผ..รู้..้า..ย....... ปมปัญหา : ......ผ..รู้..้า..ย..อ..ย..า..ก...ไ..ด..้....
ต...ล..บั...ป...ร..ะ..ด..บั...เ.พ...ช..ร..ข...อ..ง..ส...ม..เ.ด...จ็ ......

.
ข้อคดิ : ..โ..ล..ภ...ม..า..ก...ล..า..ภ..ห...า..ย................................................................................

เหตุการณ์ ( ๕ เหตุการณ์)
....๑........เ.ด...ก็ ..แ...ก..่น...น...ง่ั .เ.ก...า..ะ..ป..า..ก...บ..่อ............................................................................
....๒.......ผ...รู้..้า.ย...ก..ล..บั...จ..า..ก..ไ..ป...ข...โ..ม..ย..ข...อ..ง..ม..า..แ...ว..ะ..น...ง่ั ..พ..ก.ั ..ท..ี่ร..ิ.ม..บ...่อ..พ...บ...เ.ด..ก็...แ..ก..่น...ร..้อ...ง.ไ...ห..้.....
....๓.......เ.ด...ก็ ..แ..ก...่น...บ..อ...ก..ผ..ร.ู้ ..้า.ย..ว...า่ .ท...า..ต..ล...บั ..ป...ร..ะ..ด...บั ..เ.พ...ช...ร..ข..อ...ง..ส..ม...เ.ด..จ็..ต...ก..ล...ง.ใ..น...น...้า...........
...........แ...ล..ว้..บ...อ..ก...ใ.ห...ผ้...รู้ ..้า.ย..ช...่ว..ย..ง..ม...แ..ล..ว้..จ...ะ..แ..ท...น...ค..ุณ...................................................

.....๔......ผ...รู้..้า..ย..อ..ย..า..ก..ไ..ด...ต้..ล...บั ..ป...ร..ะ..ด...บั..เ.พ...ช...ร..ข..อ...ง..ส..ม...เ.ด..จ็..จ..ึ.ง.ง..ม...แ..ต...่ก..ไ็..ม...่พ...บ....................
....๕........เ.ด..ก็...แ..ก..่น...ข...โ..ม..ย..ก...า.ง..เ.ก...ง...เ.ส..้ือ...ผ..า้...ข..า้..ว..ข...อ..ง..ข..อ...ง..ผ..รู้..้า..ย..ไ..ป..................................

เหตุการณ์สุดท้าย
......ผ..รู้..้า..ย..ข..้ึน...ม...า.ไ...ม..พ่...บ...ข..า้..ว..ข..อ...ง..ท..่ีต...น..เ..อ..ง..ไ..ป...ข..โ..ม...ย..ม..า...ห...ร..ือ..แ...ม..แ้..ต...่ .ก..า..ง..เ.ก..ง...เ.ส...้ือ..ผ...า้...
....ก..ย็..งั..ไ..ม...่เ.ห..ล...ือ....จ..ึง..โ..ก...ร..ธ..ม...า..ก..............................................................................
.

การเฉลยอยใู่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๒

๔๓

แนวการตอบชุดฝึ กทกั ษะข้นั ท่ี ๕
แผนภาพความคดิ สร้างเร่ือง

คาชี้แจง อ่านแผนภาพความคิดแลว้ ใหเ้ ขียนเรื่องจากแผนภาพความคิด

เรื่อง สุนัขกบั ปลาย่าง
...............ก...า..ล..ค...ร..้ัง...ห...น..่ึ.ง..ม..ี.ส..ุ.น...ัข..ส...ีด...า..ต...ัว..ห...น...่ึง..เ.ป...็ น....ส..ุ.น..ั.ข..ท...่ีช...อ...บ...ก..า..ร...อ..่า..น...ห...น...ัง...ส..ือ...ม...า..ก...
...ท...ุก...ๆ....ว..นั....ส..ุน...ขั...ต..วั..น...้ีจ..ะ..แ...ว..ะ..ท...ี่ร..้า.น...ข...า.ย..ห...น...งั..ส..ื.อ..แ..ล...ะ..ว..นั...น..้.ีก..เ็.ช..่.น..เ.ด...ีย..ว..ก..น.ั ..ไ..ด...อ้ ..่า..น...ห..น...งั..ส..ื.อ...
...น...ิท...า.น...เ.ร..่ื อ...ง..ส..ุน...ขั ..ก...บั ..เ.ง..า...................................................................................... ............
...............ว..น.ั ..ต...่อ..ม...า..ส..ุน...ขั...ต..วั..น...้ีเ.จ...า้ .น...า..ย..ไ..ม...่อ..ย...บู่ ..า้..น...จ..ึง..ไ..ม...่ม..ี.อ..า..ห...า..ร..ก..ิน.....ด...ว้ ..ย..ค..ว...า.ม...ห...ิว..ส..ุ.น...ัข...
...ต...วั ..น..้ีจ...ึง..เ.ด..ิน...ท...า.ง..ไ..ป...ท...ี่ต..ล..า..ด....น...บั ..ว..า่..เ.ป..็.น...ค..ว..า..ม...โ..ช..ค...ด..ีข..อ...ง..ส..ุน...ขั...ต..วั..น...้ีท...่ีม..ีค...น..ท...า..ป...ล..า..ย..า่ .ง..ต...ก...
...ไ..ว..ต.้ ..วั..ห...น...่ึง...ม...นั ..จ..ึ.ง..เ.ข..า้..ไ..ป...ค..า..บ...ห...ว..งั..จ..ะ..ก...ิน.....แ..ต...่เ.ม..ื่อ...ม..ีส...ุน...ขั..ต...วั..อ..่ื.น...ๆ....เ.ห...็น...เ.ข...า้ .จ..ึ.ง.ว...่ิง.เ.ข...า้..ม..า...
...แ..ย...ง่ ..ป..ล...า..ย..า่ .ง....ม...นั...จ..ึง..ว..ง่ิ..ห...น...ีส..ุ.น...ขั ..ต...วั ..อ..่ืน....ๆ.....ข..ณ....ะ..ท...่ีว..ง่ิ..ห...น..ี.ก..า..ล..งั..จ...ะ..ข..า้..ม...ส..ะ...พ..า..น...ต..า..ม...นั...ก..็.
...เ.ห...ล..ือ...บ...เ.ห..็.น..ป...ล...า.ย..า่..ง..ท...ี่อ..ย..ใ.ู่ .น...ป...า..ก..ข...อ..ง..ต..น...ใ..น...น...้า....ด..ว้..ย...ค..ว..า..ม...ห..ิว...ส..ุน...ขั...ต..วั..น...้ีก...็อ..ย..า..ก..จ..ะ..ไ...ด..้.
...ป...ล...า..ย..่า..ง..ต...ัว..ใ..ห...ญ....่ ม...า..ก..ิ น.....จ..ึ ง..ไ...ด..้ห...ย...ุด..ม...อ...ง...ส...ุ ด...ท...้า..ย..ส...ุ น...ัข...ต...ัว..น...้ี ไ...ด..้เ..ด..ิ น...ผ...่า..น...ไ..ป...อ...ย..่า..ง...
...ไ..ม...่ส..น...ใ..จ..ป...ล..า..ย..า่..ง..ท..ี่อ...ย..ใู่..น...น..้า..แ..ล...ะ..ก..ก็...ิน...ป..ล...า.ย..า.่ .ง..อ..ย...า่ .ง..ม...ีค..ว..า..ม...ส..ุข.......................................
......................................................................................................................................

การเฉลยอยใู่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๓

๔๔

แนวการตอบชุดฝึ กทักษะข้นั ที่ ๖
จดั กล่มุ เขียนโครงเร่ือง

คาชี้แจง นาขอ้ ความที่กาหนดใหไ้ ปจดั กลุ่มขอ้ ความที่มีความสัมพนั ธ์กนั
แลว้ เขียนเป็นโครงเรื่อง

โครงเรื่อง..ภ..า..ว..ะ..เ.ป..็.น...แ..ว..ด...ล..อ้..ม...เ.ป..็.น..พ...ษิ...........................
๑. .ท...่ีม..า..ข..อ...ง..ส..่ิง..แ...ว..ด..ล...อ้ ..ม...เ.ป..็น...พ...ิษ..................................................................

๑.๑. .......อ..า..ก..า..ศ..เ.ป..็.น...พ..ิษ....................................................................
๑.๒ .......น..้า..เ.ป..็.น...พ..ษิ..........................................................................
๑.๓ .......เ.ส..ี.ย..ง..เ.ป..็น...พ...ษิ ......................................................................
๒. ..ส...า.เ.ห...ต...ุข..อ..ง..ภ...า..ว..ะ..แ..ว..ด...ล..อ้..ม...เ.ป..็.น...พ..ิษ.........................................................
๒.๑ .......ค...ว..า..ม..เ.จ..ร..ิญ....ท..า..ง..ว..ทิ...ย..า..ศ..า..ส..ต...ร..์ ...........................................
๒.๒ ......ม...น...ุษ..ย...์ ............................................................................
๓. ..ก..า..ร..ป...้อ..ง..ก...นั ..แ...ล..ะ..แ..ก...ไ้..ข..ภ...า..ว..ะ..แ..ว..ด...ล..อ้...ม..เ.ป..็.น...พ...ิษ........................................
๓.๑ ......พ...ฒั...น...า..ค..น...........................................................................
๓.๒ .....ใ..ห...ค้..ว...า.ม...ร..ู้ค..ว...า.ม...เ.ข..า้..ใ..จ..แ..ก...่ป..ร..ะ...ช..า..ช..น....................................
๓.๓ ......ใ..ช..ม้...า.ต...ร..ก..า..ร..บ...งั..ค..บั.............................................................
๓.๔ .....ว..า..ง..ผ..ง.ั .เ.ม...ือ..ง..อ..ย...า่ .ง..เ.ห...ม...า.ะ..ส...ม.................................................

การเฉลยอยใู่ นดุลยพนิ ิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๔

๔๕

แนวการตอบชุดฝึ กทกั ษะข้นั ที่ ๗
เศรษฐกจิ พอเพยี งสู่แผนภาพความคิด

คาชี้แจง ตอบคาถามจากแผนภาพความคิด

๑. ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ฯ กล่าวถึงเร่ืองอะไร
..........๓......ห...่ว..ง....๒......เ.ง.่ือ...น...ไ..ข..........................................................................................................
...๓.....ห...่ว..ง..ป...ร..ะ..ก..อ...บ...ด..ว้..ย...๑.....เ.ห...ต..ุผ..ล......๒......พ...อ..ป...ร..ะ..ม...า..ณ.....๓.....ม...ีภ..ูม...ิค..ุม้...ก..นั...........................................
...๒......เ.ง.่ือ...น...ไ..ข....ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ด..ว้..ย....๑.....ค..ุณ...ธ...ร..ร..ม.....๒.......ค..ว..า..ม...ร..ู้ .............................................................
๒. จากการทอดกลว้ ยแขกขายผทู้ อดตอ้ งมีความรู้เก่ียวกบั เรื่องอะไรบา้ ง
...ห...ล..กั...ป..ร..ัช...ญ...า..เ.ศ..ร..ษ...ฐ..ก...ิจ...พ...อ..เ.พ...ีย..ง....ก..า..ร..เ.ล..ือ...ก..ก...ล..ว้..ย...น...้า..ม..น.ั ....ก...ร..ร..ม..ว..ธิ...ีก..า..ร..ท...อ..ด.....ก..า..ร..เ.ล..ือ..ก...ท..า..เ.ล........
...อ..ุป...ก...ร..ณ...์เ.ค..ร..ื่อ...ง..ม..ือ.....ส..ุข...อ..น...า..ม..ยั...แ...ล..ะ..ก..า..ร..ต...ล..า..ด...ก...า.ร..จ...า.ห...น...่า..ย........................................................
...................................................................................................................................................
๓. อะไรที่เป็น ภูมคิ ุ้มกนั ในการทอดกลว้ ยแขกขาย
..ท...า..ถ..ูก..ส...ุข..อ...น...า.ม...ยั....ท...า.เ..ล..ด..ี..ข...า..ย..ไ..ด..้..............................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
๔. อะไรท่ีเป็น ความพอประมาณ ในการทอดกลว้ ยแขกขาย
...ส...า.ร...ว..จ..ค..ว..า..ม...พ..ร...้อ..ม...ข..อ..ง..ต...น..ม...ีอ..ะ...ไ..ร..เ.ป..็น...ท...ุน....แ..ล..ะ...อ..ะ..ไ..ร..ท...ี่ต...อ้ ..ง..ห...า.เ.พ...่ิม.............................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๕

๔๖

๕. พิจารณาขอ้ ความจาก ๓ ห่วง วา่ หมายเลขใดมีความสัมพนั ธเ์ กี่ยวกบั ดา้ นต่อไปน้ี
ดา้ นสงั คม..............๕.....๖..............................................................................................................
ดา้ นเศรษฐกิจ.........๑....๒......๔.........................................................................................................
ดา้ นวฒั นธรรม.......-....................................................................................................................
ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม.....๔.....๕.....๖..........................................................................................................

การเฉลยอยใู่ นดุลยพนิ ิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๖

๔๗

ชุดฝึ กทกั ษะข้ันที่ ๘
อ่าน คดิ เขียน ภาวะโลกร้อน

คาชี้แจง อ่านเรื่องแลว้ ใหส้ ร้างโครงเรื่องและเขียนเรียงความเก่ียวกบั แผนแกโ้ ลกร้อน
พร้อมกบั ต้งั ชื่อเรื่องใหม่

กจิ กรรมท่ี ๑ เขยี นโครงเร่ือง
........เ.ร..ื่อ..ง...ล...ด..โ..ล...ก..ร..้อ..น...ด...ว้ ..ย..ม..ือ...เ.ร..า.........

................๑......ค..า..น...า......................................................................................................................
................๒.......เ.น..้.ือ..เ.ร..ื่อ..ง.................................................................................................................
.......................๒.....๑....ป...ร..า..ก..ฏ...ก..า..ร..ณ...์โ..ล...ก..ร..้อ...น..................................................................................
.......................๒.....๒.....ส...า..เ.ห...ต..ุ .ป...ัญ...ห...า.ใ..น...ก..า..ร..เ.ก...ิด..โ..ล...ก..ร..้อ..น................................................................
.......................๒.....๓.....ผ..ล...ก..ร..ะ..ท...บ...ด..า้..น...ต..่า..ง...ๆ.................................... ..............................................
.......................๒.....๔.....ว..ธิ..ีก...า..ร..แ..ก..ไ้..ข...ล..ด...โ..ล..ก..ร..้.อ..น...ด..ว้..ย..ม...ือ..เ.ร..า.............................................................
................๓......ส...ร..ุป........................................................................................................................
...................................................................................................................................................

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอ่านจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๗

๔๘

กจิ กรรมท่ี ๒ เขยี นเรียงความ
....เ.ร..่ือ...ง...ล..ด...โ..ล..ก..ร..้.อ..น...ด..ว้..ย..ม...ือ..เ.ร..า.............

............จ...า..ก..ส...ถ...า..น...ก..า..ร..ณ....์ ป..ั.จ..จ..ุบ...ัน...โ...ล..ก...ก..า..ล...งั ..เ.ผ...ช..ิ ญ....ก..ับ.....“..ภ...า..ว..ะ..โ...ล..ก...ร..้อ...น...”...ท..ี่.ก..า..ล...ัง..ค..ุก...ค...า.ม...ไ..ป....
ท...ว่ั..โ...ล..ก....ท...า.ใ..ห...้ม...ีข...่า..ว..เ.ก..ี่ย...ว..ก..บั...โ..ล...ก..ร...้อ..น...อ...ย..ู่เ.ส...ม..อ....ๆ....ม..ี.ห..ล...า..ย..ห...น...่ ว..ย..ง..า..น...ท...วั่ ..โ...ล..ก...ช..่ว. .ย..ก...นั ...ร..ณ....ร..ง..ค..์.
ใ..น....เ.ร..่ือ..ง...ล...ด..โ..ล...ก..ร..้อ...น....................................................................................................................
............ใ..น...ช...่ว..ง..ห...ล..า..ย..ป..ี.ท...ี่ผ..่า..น...ม...า...ป..ร...ะ..เ.ท...ศ..ไ..ท...ย..แ...ล..ะ..น...า..น...า..ป..ร...ะ..เ.ท...ศ..ไ..ด...ป้ ...ร..ะ..ส...บ...ก..บั...ป..ร...า.ก...ฏ..ก...า..ร..ณ...์.
เ.ร..ื .อ..น...ก...ร..ะ...จ..ก....ซ..่ึ .ง..เ.ป...ร..ี ย..บ...เ.ส...ม...ื อ...น...ก..ับ...ก...า..ร..ท...ี่ ม...ี โ..ด...ม...แ..ก...้ว..ค...ร..อ...บ...โ..ล..ก..ไ...ว..ไ้ ..ม...่ ใ..ห...้ค...ว..า..ม...ร..้อ...น...อ..อ...ก...ส..ู่ .
บ...ร..ร..ย..า..ก...า.ศ...ภ..า..ย..น...อ...ก...ป...ร..า..ก..ฏ...ก...า.ร..ณ....์น..้ี.เ.ก..ิด...จ..า..ก..ฝ..ี .ม..ือ...ม..น...ุษ...ย..ม์...น..ุษ...ย..อ.์ ..ย..า่..ง..เ.ร..า...เ.ช..่น....ก...า.ร..เ.ผ...า..ไ..ห...ม..ข้...อ..ง...
ท...่อ...ไ..อ..เ.ส...ี ย..ร..ถ....ก...า.ร..ใ..ช...เ้ .ค...ร.ื่.อ..ง..ป...ร..ับ...อ...า.ก...า..ศ...ก...า.ร...ใ..ช..้ค...อ..ม...พ...ิว..เ.ต...อ..ร..์ .ก...า..ร..บ...ร.ิ.โ..ภ..ค...อ...า.ห...า..ร. .ป...ร..ะ..เ.ภ...ท...เ.น..้.ือ...
น...้ีค...ือ...ต..ัว...ก..า..ร..ส...า..ค...ัญ...ท...ี่ท...า..ใ..ห...้เ.ก...ิด..โ...ล..ก...ร..้อ...น...ม...า.ก...ข..้ึ.น.....ท...า..ใ..ห...้เ.ก..ิด...ผ...ล..ก...ร..ะ..ท...บ...ต...่า..ง...ๆ....เ.ช..่.น....ท...า..ล..า..ย...
ส...ิ่ง..ม...ีช..ีว..ิต...บ...น...โ..ล..ก....เ.ช..่น.....ผ...ูค้ ..น...เ.ส..ี.ย..ช..ีว...ติ ...จ..า..ก...ก..า..ร..เ.ก..ิด...แ..ผ...่น...ด..ิน...ไ..ห...ว....น...้า..ท...่ว..ม....ผ..ล...ก..ร..ะ..ท...บ...เ.ห...ล..่า..น..้.ีจ..ะ...
เ..ป..็ .น...เ.ห...ม...ือ...น...ส..ั.ญ...ญ....า..ณ....เ.ต..ื.อ..น...ถ...ึง..ภ...ัย..ท...่ีก...า..ล...ัง..จ..ะ...เ.ก..ิ.ด..ข...้ึน...ภ...า..ย..ห....น...้า...ห...า..ก...ม...น..ุ.ษ...ย..์ไ...ม..่.ร.่.ว..ม...ม...ือ...ก..ัน....
ล...ด..โ..ล...ก..ร..้อ...น.....ก..า..ร..ล..ด...โ..ล..ก...ร..้อ..น...ค...ว..ร..เ.ร..่ิม...จ..า..ก..ต...วั ..เ.ร..า..เ.อ..ง..เ.ป..็.น...อ..นั...ด..บั...แ..ร...ก..เ.ร..า..ค..ว...ร..ช..่ว..ย...ก..นั ..ป...ล...ูก..ต...น้ ..ไ...ม..้.
เ.พ...ร..า..ะ...ต...น้...ไ..ม...้ .๑...ต...น้ ...จ...ะ..ช..่ว...ย..ด..ูด...ซ..ับ...ค...า.ร..์.บ..อ...น...ไ..ด..อ...อ..ก...ไ..ซ..ด...์ป..ี.ล..ะ..ห...ล...า..ย..ร..้อ..ย..ก...ิโ..ล..ก...ร..ัม.....ป..ร..ับ...เ.ป...ล..่ีย..น....
ก...า.ร...ใ..ช..เ้.ค...ร.่ื.อ..ง..ป...ร..ับ...อ..า..ก..า..ศ..ม...า..เ.ป..็น...พ...ดั...ล..ม.....เ.ล..ือ...ก..ใ..ช...ห้ ..ล...อ..ด...ต..ะ..เ..ก..ีย..บ...จ..ะ..ช...่ว..ย..ล..ด...ก..า..ร..ใ..ช..พ้...ล...งั ..ง..า.น...แ...ล..ะ...
ย..ง.ั .เ.ป...็น...ก..า..ร..ป...ร..ะ..ห...ย..ดั..เ.ง..ิน...ภ...า.ย..ใ..น...ค..ร..อ...บ...ค..ร..ัว..ด...ว้ ..ย....แ..น...ว..ท...า..ง..เ.ห..ล...่า..น..้ีจ...ะ..ช..่ว..ย..ล...ด..โ..ล...ก..ร..้อ...น..ไ..ด...้ ...............
............เ..ช..่ือ...ว..่า..ท..ุ.ก..ค...น...บ..น...โ...ล..ก...น..้ี.ท..า..ไ..ด...้.ต...อ้ ..ง..ช..่.ว..ย..ซ...ับ...น..้.า..ต..า..ธ..ร..ร...ม..ช...า..ต..ิท...ี่ก...า.ล...งั..ร..้อ...ง..ไ..ห...้ซ..่ึ.ง..เ.ก..ิด...จ..า..ก...
ฝ..ี.ม..ือ...ม...น..ุ.ษ..ย..ก.์ ..ล..บ.ั ..ม...า..ย..ิม้...ไ..ด..้.แ...ล..ะ..จ...ะ..ท...า..ใ..ห..้เ..ร..า..อ..ย..อู่...ย..่า..ง..ม..ีค...ว..า..ม..ส...ุข.....อ..า..ย..ุย...นื ..แ...ล..ะ...อ..ย..ูก่..บ.ั ..ค...น...ท..ี่.เ.ร..า..ร..ัก...
ไ..ป...น...า..น...ๆ......................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

การเฉลยอยใู่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๘

๔๙

บรรณานุกรม

นรบดี สิริเนาวพงศ.์ (๒๕๕๔). แบบฝึ กเสริมทักษะการอ่านจับใจความสาคญั ภาษาไทย ๖.
กรุงเทพฯ : ฟิ สิกส์เซ็นเตอร์.

ประพนธ์ เรืองณรงคแ์ ละคณะ. (๒๕๔๕). ภาษาไทย ช่วงช้ันที่ ๓ ม.๑ - ๓. กรุงเทพฯ :
ประสานมิตร.

พระราชธรรมวาที (ชยั วฒั น์ ธมฺมวฑฺฒโน). (ม.ป.ป.). พระคุณพ่อแม่. กรุงเทพฯ :
เล่ียงเชียง.

ฟองจนั ทร์ สุขยงิ่ และคณะ. (๒๕๕๑). ภาษาไทยมธั ยมศึกษาปี ท่ี ๓. กรุงเทพ ฯ :
อกั ษรเจริญทศั น.์

มูลนิการศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียม. (๒๕๕๒). คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทยี ม
สาหรับโรงเรียนปลายทางปี การศึกษา ๒๕๕๒ ช่วงช้ันท่ี ๓ มธั ยมศึกษาปี ที่ ๒.
กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติง้ พบั ลิชชิ่ง.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๓๗). หนังสือภาษาไทยชุดพืน้ ฐานภาษาช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๕
เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว

ศกึ ษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๕๑). คู่มือการเรียนการสอนภาษาไทย คดิ และ
เขยี นเชิงสร้างสรรค์ : เรียงความ ย่อความและสรุปความ. กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๕๒). คู่มือการเรียนการสอนภาษาไทย สร้างเดก็ ไทยให้อ่านเก่ง
อ่านเร็ว ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น. กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๕๒). วรรณคดีวจิ ักษ์ ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ ๒. พมิ พค์ ร้ังท่ี ๙.
กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว.

ศกึ ษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๕๒). ววิ ธิ ภาษา ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ ๒. กรุงเทพฯ :
คุรุสภาลาดพร้าว.

ชุดฝึกทกั ษะท่ี ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๔๙

๕๐

สาลี รักสุทธี. (๒๕๕๓). แบบฝึ กเสริมทักษะการอ่าน คดิ วเิ คราะห์และเขยี น
ส่ือความ กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ป.๔ ภาคเรียนที่ ๒. กรุงเทพฯ :
พฒั นาการศึกษา.

ชุดฝึกทกั ษะที่ ๔ การอา่ นจบั ใจความโดยใชแ้ ผนภาพความคิดแสดงความเขา้ ใจ ๕๐