One Bad Apple

One Bad Apple
ดร.อภริ ัชศกั ด์ิ รัชนีวงศ์

One Bad Apple1 คือปรากฏการณ์แอปเปิลเสียเพียงลูกเดียวท่ีอยู่ปนกับแอปเปิล
ท่ีไม่เสียในตะกร้า ซ่ึงก็เปรียบได้กับพฤติกรรมของพนักงานท่ีไม่ดีเพียงคนเดียวในองค์กร เมื่ออยู่
รวมกับนักงานท่ีดีคนอื่นก็ทาให้ถูกเหมารวมว่า ทั้งองค์กรมีแต่พนักงานท่ีไม่ดี ไม่มีคุณภาพ
เหมอื นกับสานวนไทยว่า ‘ปลาเนา่ ตวั เดยี วเหม็นไปท้งั ขอ้ ง’ นนั่ เอง

ทีม่ า https://futuretrend.co/one-bad-apple-does-spoil-the-whole-office/
สุภาษิต คาพังเพย สานวนไทย “ปลาข้องเดียวกัน ตัวหน่ึงเน่าก็พลอยพาให้เหม็น

ไปด้วย”2 สานวนสุภาษิตนี้ หมายถึงคนกลุ่มๆ หน่ึงที่ประพฤติตนดี แต่กลับมีคนใดคนหนึ่ง
เกิดทาเร่ืองเสื่อมเสียข้ึนมาก็ะะทาให้คนอ่ืนๆ ในกลุ่ม ถูกมองว่าไม่ดีพลอยเสียชื่อเสียงไปด้วย
ท่ีมาของสานวน เปรียบเปรยถึงปลาท่ีอยู่ในข้องเดียวกันหลายๆ ตัว หากมีปลาตัวหนึ่งเน่า
มีกลนิ่ เหมน็ กะ็ ะทาให้ปลาตัวอน่ื ๆในข้องมีกลิ่นเหม็นตดิ ไปด้วย

๒

ทีม่ า https://www.facebook.com/surinkruthai4.0/photos/a.545939582109305/545940378775892/?type=3

ดีแลน ไมเนอร์ (Dylan Minor) ศาสตราะารย์แห่งเคลล็อก โรงเรียนสอนการะัดการ
(Kellogg School of Management) อธิบายว่า ตนเรียกสิ่งเหล่าน้ีว่า ‘Toxic’ เพราะไม่เพียง
แต่ะะกอ่ ใหเ้ กดิ อันตรายเท่านน้ั แต่ยังแพรก่ ระะายพฤตกิ รรมไปสผู่ ู้อน่ื ดว้ ย

วิลเลียม เฟลป์ (William Felps) นักศึกษาระดับปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยวอชิงตัน
(University of Washington) ไดร้ ับแรงบนั ดาลใะการศึกษาผลกระทบความขดั แย้งในท่ที างานมา
ะากภรรยาของตนท่ีประสบกับปรากฏการณ์ One Bad Apple เขาเล่าว่า ภรรยาไม่มีความสุข
ในการทางาน รู้สึกสภาพแวดล้อมนั้นเย็นชาและไม่เป็นมิตรเท่าไร แต่ท่ีน่าตลกอย่างหน่ึงคือ
เวลาที่เพือ่ นรว่ มงานคนหน่ึง ผ้มู ีนสิ ัยชอบพดู ะาประชดประชนั เหน็บแนมคนอนื่ อยู่ตลอด เกิดป่วย
ไม่มาทางานหลายวันขึ้นมา บรรยากาศในออฟฟิศก็เปล่ียนะากหลังมือเป็นหน้ามืออย่างสิ้นเชิง
คนอื่นๆ เร่มิ ช่วยเหลอื กนั พากนั ออกไปทากิะกรรมต่างๆ หลังเลิกงาน ไม่ว่าะะเป็นการเล่นดนตรี
คลาสสกิ ทางวทิ ยุ หรอื แมก้ ระทงั่ การออกไปดม่ื ต่อกด็ ว้ ย แต่พอเพ่อื นร่วมงานคนน้ันหายดี กลับมา
ทางานตามปกติปุ๊บก็เหมือนกับว่า บรรยากาศท่ีดีเหล่าน้ันหายไปถูกกด Back กลับมาไม่ดี
เหมือนเดิม แต่ก่อนเธอไม่ได้คิดว่า เพ่ือนร่วมงานคนน้ีมีความสาคัญอย่างไร แต่พอสังเกตเวลา
ที่เขาไม่อยู่ก็พบว่าส่งผลต่อ Impact เชิงลบอย่างลึกซึ้ง เขาคนน้ันเป็นแอปเปิลเสียท่ีทาให้ลูกอ่ืน
ในตะกรา้ เสยี ตาม

วิลเลียมกับเทเรนซ์ มิเชล (William and Terence Mitchell) ศาสตราะารย์ด้านการ
ะดั การ โรงเรียนสอนธรุ กิะ (Business School) และศาสตราะารย์ด้านะิตวิทยาของมหาวิทยาลัย
วอชิงตัน ทาการวิะัยหน่ึงร่วมกันอีกด้วย พวกเขาได้ให้คาะากัดความของแอปเปิลเสีย หรือ

๓

พนักงานท่ีไม่ดีไว้ว่า ‘เป็นคนท่ีทางานเอาเปรียบคนอื่นในทีม มีอารมณ์ข้ึนๆ ลงๆ ไม่มีความสุข
เร้ือรัง ชอบโะมตคี นอ่ืน’ การวะิ ยั ชใ้ี หเ้ หน็ วา่ การมสี มาชกิ ในทีมที่ Toxic หรอื เชิงลบเพียงคนเดียว
สามารถเป็นตวั เร่งให้องคก์ รแย่ลง ทาใหเ้ กดิ ความผิดปกตขิ น้ึ และบ่นั ทอนความไว้วางใะในทีมลงได้
รวมไปถงึ ะากการทดลองผ่านกลุ่มตวั อยา่ ง โดยการเอาพนักงานทไี่ ม่ดีทั้งการไม่สนใะงาน ชอบเอา
ตัวเองเป็นศูนยก์ ลางและไม่แคร์ใครใส่ลงไปในกลุ่มต่างๆ ผลปรากฏว่า คนกลุ่มดังกล่าวเข้าไปลด
Performance ภาพรวม และ Productivity ลงมากถึง 30-40 เปอร์เซ็นต์ของทกุ กล่มุ เลยทเี ดยี ว

วิลเลียม (William) บอกว่า Hiring Manager ควรขะัดปัญหาเหล่านี้ด้วยการคัดกรอง
พนักงานที่มี Potential อย่างละเอียด แต่หากพนักงานที่ไม่ดีเหล่านี้อยู่ในทีม ให้ะัดการด้วย
วิธีต่อไปนี้ (1) ไม่ลีลา หาทางออกร่วมกัน เรียกมาคุย บอกไปตรงๆ เลยว่า ต้องการให้เขา
เปล่ียนตัวเอง และเพราะอะไรถึงมีพฤติกรรมเหล่านี้? (2) ให้ทีมท่ีเหลือปฏิเสธที่ะะร่วมงานด้วย
ะัดให้พวกเขาทางานคนเดียวมากที่สุดเท่าท่ีะะทาได้ แต่ต้องขีดเส้นใต้ตัวแดงไว้ว่า ะะใช้วิธีนี้
กต็ ่อเมอื่ วิธีแรกไมไ่ ด้ผล

ไบรอัน เทรซี (Brian Tracy) เคยกลา่ วในหนงั สือ Hiring & Firing ไว้ว่า “การเลือกคนท่ี
ไม่ใช่เข้ามาในองค์กรสามารถสร้างความเสียหายตกเป็นเงินราวๆ 3-6 เท่าของรายได้พนักงาน
บางคนเลย “แต่กไ็ ม่ไดม้ เี พียงความเสยี หายด้านเงินๆ ทองๆ เท่านั้น เพราะยังมีเรื่องขวัญกาลังใะ
ที่อาะะะกระทบต่อ Productivity เข้ามาเก่ียวด้วย บริษัทที่กาไรดี ตามปกติแล้วะะมีอัตราการ
ลาออกอยู่แค่ 1-2 เปอร์เซ็นต์ต่อปี” ท้ายท่ีสุดแล้ว ถ้าพยายามะะเฉือนส่วนเน่าของแอปเปิล
ลูกน้ันทิ้งแล้ว แต่ยังไม่ได้ผล ก็อาะะะถึงเวลาที่ต้องรู้ว่า เมื่อไรควรพอ เม่ือไรควรปล่อย
แบบเดยี วกบั พนักงานแบบ Deadwood ก็ได้

ทีม่ า https://futuretrend.co/one-bad-apple-does-spoil-the-whole-office/

๔

"ปลาเน่าตัวเดียวเหม็นท้ังข้อง"3 เกี่ยวกับหลักการทางานในชีวิตประะาวันของเราน่ีเอง
สานวนนี้เราได้ยินติดหูกันมาช้านาน แต่ะะเป็นะริงหรือไม่ในชีวิตการทางานในปัะะุบัน
ดร.สตีเฟ่น ร็อบบิ้นส์ (Stephen Robbins) ผู้เขียนหนังสือเคล็ด (ไม่) ลับ กับการบริหาร ฅ.คน
ยืนยันว่าะริง ข้อท่ี 35 ะากท้ังหมด 53 ข้อ อ้างถึงผลการศึกษาวิะัยที่ยืนยันว่า หากสมาชิก
คนหน่ึงคนใดในทีมะงใะทางานน้อยกว่าปกติ ชอบพร่าบ่นโวยวาย ออกอาการ ‘องุ่นเปรี้ยว’
คือ ขาดความสุขในการทางานและเกะกะระรานผู้อ่ืนไปท่ัว ะะทาให้เกิดการบ่ันทอนศักยภาพ
ตลอดะนขวัญกาลังใะของทมี งานอย่างไม่ต้องสงสัย เรียกว่า เป็นมะเร็งร้ายที่น่ากลัวและสามารถ
ลุกลามไปยังส่วนต่างๆ ขององค์กรอย่างไม่หยุดย้ัง โดยท่ัวไปมนุษย์เะ้าปัญหามักะะเป็น
คนส่วนนอ้ ยในองค์กร แตม่ ักะะเรยี กรอ้ งความสนใะมากเปน็ พเิ ศษ สง่ ผลให้เกดิ สภาพความขัดแย้ง
ในทีม สญู เสียการส่ือสารทด่ี มี ีไมตระี ิตและมิตรภาพ ะนเกิดความรู้สึกท่ีย่าแย่ยุ่งเหยิงไปตามๆ กัน
โดยเฉพาะหากเป็นทีมงานที่มีขนาดเล็กก็ะะยิ่งส่งผลรุนแรงมากข้ึน การรับมือกับปลาเน่า
คือหัวหน้างานควรป้องกันไม่ให้ปลาเน่า ทาสมาชิกคนอ่ืนแปดเปื้อนเสียหาย เน่ืองะากเรื่องราว
แย่ๆ มักะะแพร่กระะายได้รวดเรว็ มากกว่าเรอ่ื งดๆี หลายรอ้ ยหลายพันเท่า เพราะ ‘เมาท์’ ได้มันส์
และมีรสชาติกว่ากันเยอะ หัวหน้างานะึงต้องระบุปัญหาที่เกิดขึ้นให้ชัดเะน ตรงไปตรงมา
ไม่อ้อมค้อม รวมถึงมีมาตรการเชิงรุกมาดาเนินการอย่างเฉียบขาด หากพบสมาชิกคนใด
ปล่อยพลังงานด้านลบออกมา หากพบว่าพนักงานใหม่เป็นปลาเน่า องค์กรควระัดการกับ
คนเหล่าน้ีเสียตั้งแต่ในช่วงทดลองงาน อย่าให้ผ่านพ้นไป แต่สิ่งท้าทายยิ่งกว่า คือ การรับมือกับ
พวก ‘ปลาดี’ ท่ีกาลังส่งกลิ่นโฉ่เนื่องะากเริ่มติดโรคปลาเน่า กลับเป็นปัญหาหนักอกกว่า วิธีการ
รับมือ คือรีบประเมินว่าปลาเน่าเหล่านี้อยู่ในวิสัยท่ีะะกลับมาอยู่กับร่องกับรอย ประพฤติตัวเป็น
คนดี ขยันขนั แขง็ ในการทางานได้หรือไม่และมสี ่งิ ใดเป็นเหตุะูงใะให้เปล่ียนไป ะึงเป็นหน้าที่สาคัญ
ของผู้นาในการกาะัดพนักงานท่ีมีทัศนคติในการทางานย่าแย่ นิสัยไม่ดี ชอบสร้างความแตกแยก
และไม่ยอมเปลี่ยนแปลงตัวเองอยา่ งทนั ทว่ งที เพราะคนเหล่านี้ะะอยู่เบื้องหลังเหตุร้ายต่างๆ และ
ลอ่ ลวงผบู้ ริหารด้วยการซดั ทอดความผดิ แก่ผู้อ่ืนอย่างแนบเนียน รวมถงึ ความสามารถในการพสิ ูะน์
ขอ้ ดีะุดเดน่ ของตนเองใหค้ นท่ัวไปหลงเชอื่ ได้ โชครา้ ยทหี่ ลายองคก์ รทาได้แค่การย้ายปลาเน่าไปอยู่
แผนกอื่น โดยเฉพาะผู้บริหารอาวุโส องค์กรแทบไม่แตะต้องให้กระทบกระเทือน เป็นวัฒนธรรม
การส่งปลาเน่าไปอยู่ข้องอื่น ซึ่งถือเป็นความผิดพลาดอย่างร้ายแรง เพราะปลาเน่าะะพยายาม
ทาให้ปลาทุกตัวในข้องสกปรกตามไปด้วย ถือเป็นปลาท่ีมีต้นทุนต่า พร้อมทาทุกอย่างแม้กระท่ัง
เอาตวั เองเข้าแลก เพื่อบัน่ ทอนขวัญกาลังใะและดิสเครดิตให้ผู้อื่นมัวหมองไปด้วย ะึงประหลาดใะ
ในข้อสรุปของสตีเฟ่น ร็อบบิ้นส์ ท่ีบอกว่า การวางเฉยและหวังว่าปลาเน่าะะกลับตัวกลับใะนั้น
เป็นเร่ืองที่สาเร็ะได้ยากในความเป็นะริง มีวิธีเดียวเท่านั้น คือต้องกาะัดให้ส้ินซาก เพราะต้นทุน
ของการปล่อยปลาเน่าทิ้งไว้ช่างสูงเหลือเกิน อ่านแล้วก็อดนึกไปถึงสถานการณ์ท่ีกาลังเกิดข้ึน
ในบา้ นเมอื งเราไมไ่ ด้

๕

ท่ีมา https://www.facebook.com/thaimoveinstitute/photos/a.114742956575693/441585713891414/?type=3

ถ้าเราสุ่มคนแปลกหน้ามาหน่ึงคน แล้วให้คุณเอาเงินให้คนแปลกหน้านั้นยืมเงินห้าพัน
บาท คุณว่าโอกาสทคี่ ุณนา่ ะะได้เงินทีใ่ ห้คนแปลกหน้ายืมไปคนื มามอี ยู่สักกี่เปอร์เซ็นต์กัน5 ถ้าถาม
คนส่วนใหญ่แล้ว โอกาสท่ีคนส่วนใหญ่คิดว่าน่าะะได้เงินที่ให้คนแปลกหน้ายืมไปคืนมามักะะอยู่
ประมาณ 50% ของกลุ่มตัวอย่างในประเทศอเมริกา (เมืองไทยอาะะะต่ากว่าน้ีหน่อย) พูดง่ายๆ
คอื ถ้ามคี นถูกสมุ่ มาอยู่ 100 คน เรามักะะคดิ ว่าแค่ 50 คนเท่าน้ันที่ะะคืนเงินเรา แต่ในความเป็น
ะริงแล้ว เวลาเราสุ่มให้คนมาเล่นเกมการทดลองไว้ใะ (trust game) ท่ีให้เราต้องเอาเงินให้กับ
คนแปลกหน้าแล้วต้อง “ไว้ใะ” ให้เขาคืนเงินมา เพ่ือท่ีเราะะได้เงินเพิ่มข้ึนกว่าตอนท่ีให้ไป
เปอรเ์ ซน็ ต์ที่เราะะได้เงินท่ีเราให้ยืมไปคืนมานั้นอยู่ท่ีประมาณ 80% (ซ่ึงมากกว่า 50% ที่เราคิด
อยู่เยอะมาก) คาถาม คือทาไม เราถึงมักคิดว่าคนท่ีะะโกงเราน้ันมีมากกว่าคนท่ีะะโกงและ
ไม่คืนเงินเรามาะริงๆ คาตอบขอ้ หน่ึงมาะากพฤติกรรมที่เราเรียกกันว่า adaptive sampling หรือ

๖

การปรับตัวของการคัดเลือกคนที่ะะเข้ามาอยู่ในกลุ่มที่เป็นตัวอย่างในความคิดของเรา ตัวอย่าง
สมมติว่าคุณใหเ้ งนิ ใครยมื ไปซกั คนหนึง่ แล้วคนคนน้นั ยอมคืนเงินให้กับเรา พฤติกรรมของคนคนนี้
กะ็ ะสง่ สัญญาณใหเ้ ราร้วู า่ “คนส่วนใหญ่ไว้ใะได้” และถ้าคุณมีโอกาสท่ีะะให้คนแปลกหน้าคนอื่น
ยืมเงินคุณ เปอร์เซ็นต์ท่ีคุณะะให้คนคนนั้นยืมเงินก็ะะค่อนข้างสูงเช่นเดียวกัน หากสมมติว่า
คุณให้เงินใครยืมไปสักคนแล้ว คนนั้นเบ้ียวไม่คืนเงินคุณ พฤติกรรมของคนคนนี้ก็ะะส่งสัญญาณ
ให้เรารู้ว่า “คนส่วนใหญ่ไว้ใะไม่ได้” และถ้าคุณมีโอกาสท่ีะะให้คนแปลกหน้าคนอื่นยืมเงินคุณ
เปอร์เซ็นต์ที่คุณะะให้คนคนน้ันยืมเงินก็คงะะมีค่าเท่ากับศูนย์ พูดง่ายๆ คือคุณปรับตัวโดยใช้
การถูกคนเบ้ียวเงินคุณเป็นบทเรียน สาหรับคนที่เคยประสบความสาเร็ะในการให้คนยืมเงินแล้ว
ได้เงินคืน คนคนน้ันก็ะะให้คนอื่นยืมเงินต่อไปเรื่อยๆ ะนกว่าเขาะะเะอคนท่ีเบ้ียวไม่ยอมคืนเงิน
และเม่ือถงึ เวลานัน้ เขาก็ะะเลิกใหค้ นอน่ื ยืมเงนิ อีกเพราะบทเรยี นแสนแพงที่ได้มา ถึงแม้ว่าในความ
เป็นะริง ในสังคมเราะะมีคนท่ีขี้โกงน้อยกว่าคนท่ีไม่โกง แต่แค่มีคนท่ีไม่โกงเพียงไม่ก่ีคนเท่านั้น
กส็ ามารถทาให้คนอืน่ ๆ หมดความไว้เนื้อเช่ือใะพฤติกรรมของคนอ่ืนๆ ท่ีเขาไม่รู้ะักได้ (เพราะคน
ส่วนใหญ่แค่โดนคนอ่ืนโกงครั้งเดียวเขาก็เข็ดแล้ว) และลองคิดดู สมมติว่าคุณพ่อคุณแม่ ปู่ย่า
ตายายของเรา เคยเะอคนโกงหรือเะอหักหลัง เพียงแค่ครั้งเดียวเท่านั้น ประสบการณ์ในครั้งน้ัน
ก็อาะะะถูกสอนและถ่ายทอดมาถึงเราและลูกหลานของเราได้ (“ลูกะาไว้นะ อย่าไว้ใะทาง
อย่าวางใะคน ะะะนใะเอง”) ท้ังๆ ท่ีเราอาะะะไม่เคยถูกใครหักหลังมาก่อน และทั้งๆ ที่ในความ
เป็นะริงแล้ว มีคนท่ีดีท่ีไว้ใะได้ มากกว่าคนที่ไม่ดีในสังคมของเราเยอะมากกว่าที่เราคิดเป็นสิบๆ
เปอรเ์ ซน็ ต์

ท่มี า https://zh-cn.facebook.com/PoliticsKalaland/photos/

๗

หายนะของขา้ ราชการไทย5 ความหายนะ หรือความล้มเหลว ในระบบการบริหารและ
การปกครองบ้านเมืองที่ดี เน่ืองะากข้าราชการในปัะะุบัน มีการทุะริตคอรัปช่ัน โดยเฉพาะระดับ
ผู้บริหาร ซึ่งเร่ิมต้ังแต่กระบวนการรับบุคคลเข้ารับราชการ ซึ่งในอดีตมีกระบวนการรับบุคคล
เขา้ เปน็ ขา้ ราชการทค่ี ่อนข้างโปร่งใส แต่ปัะะุบัน มีระบบอุปถัมภ์เกิดขึ้นทุกองค์กรและหน่วยงาน
ทีร่ ะบบการะัดซื้อะัดะา้ ง ซงึ่ เกี่ยวขอ้ งกับผลประโยชน์ในบางหน่วยงาน ะะเกิดการทุะริตคอรัปช่ัน
อย่างเป็นระบบ ขาดคุณธรรมและะริยธรรมในการบริหารบ้านเมืองที่ดี ถึงแม้ะะมีระบบการ
ตรวะสอบทง้ั ภายในและภายนอกหน่วยงานก็ตาม ะนทาให้เกิดผลเสียหายต่อภาครฐั สง่ ผลกระทบ
กับประชาชน สังคมและประเทศชาติบ้านเมือง ทาให้การพัฒนาส่ิงต่างๆ ที่ต้องใช้งบประมาณ
ซ่ึงได้มาะากประชาชน เกิดการสูญเสียให้กับการทุะริต คอรัปช่ัน ทา ให้การพัฒนาล่าช้า
ไมท่ ัดเทยี มเหมือนกับประเทศอนื่ อย่างชัดเะน ความหายนะของข้าราชการะะไม่เกิด หากผู้บริหาร
มีคุณธรรมและะริยธรรม การเป็นข้าราชการท่ีดี ย่อมเป็นท่ีพึ่งของประชาชน ต้องรักษา
ผลประโยชน์ให้ประชาชน ควรบริหารบ้านเมืองโดยใช้หลักธรรมาภิบาล ซ่ึงะะส่งผลทาให้ความ
เะรญิ รงุ่ เรืองใหก้ ับประเทศชาตติ ่อไป ดงั สภุ าษิต คาพังเพย สานวนไทย “ปลาข้องเดยี วกัน ตัวหนึ่ง
เน่าก็พลอยพาให้เหม็นไปด้วย” (same fish One of them rots, causing them to stink as
well)

ที่มา https://twitter.com/englishbykruann/status/966511306978213889

๘

ทีม่ า https://today.line.me/th/v2/article/Y3vZx8
อ้างองิ

1 Future Trends. 2565. ยง่ิ เก็บพนักงานแย่ๆ ไว้ ยง่ิ ไลท่ มี เก่งๆ ออก ปรากฏการณ์ ‘One Bad
Apple’ ทาพงั ไปทงั้ องค์กร. เขา้ ถงึ ขอ้ มูลได้ะาก https://futuretrend.co/one-bad-apple-
does-spoil-the-whole-office/ วันทสี่ บื ค้นขอ้ มูล 15 กันยายน 2565.
2 Superbthemes. 2565. ปลาข้องเดยี วกัน ตัวหน่ึงเน่า กพ็ ลอยพาใหเ้ หม็นไปด้วย. เขา้ ถึง
ขอ้ มูลไดะ้ าก https://www.suphasitthai.com/ วันทส่ี บื ค้นข้อมูล 15 กันยายน 2565.
3 ภทั รานิษฐ์ เะรญิ ธรรม. ม.ป.พ. "ปลาเนา่ ตัวเดียวเหมน็ ทง้ั ข้อง!" (การทางาน). เข้าถึงข้อมลู
ได้ะาก https://www.gotoknow.org/posts/385361 วันทีส่ ืบค้นขอ้ มลู 15 กนั ยายน 2565.
4 ณัฐวุฒิ เผา่ ทว.ี 2560. The Science of ปลาเน่าตัวเดียวเหม็นไปทั้งขอ้ ง: Adaptive
Sampling. เข้าถงึ ขอ้ มลู ได้ะาก https://thaipublica.org/2017/09/nattavudh-72/
วันที่สบื ค้นข้อมลู 15 กนั ยายน 2565.
5 พล.อ.ต.ภูวเดช สว่างแสง. 2560. หายนะของข้าราชการไทย. หลกั สตู ร วปอ. รุ่นที่ ๖๐.
เข้าถึงขอ้ มลู ได้ะาก http://www.dsdw2016.dsdw.go.th/doc_pr/ndc_2560-2561/
PDF/8482st/8482 วันท่สี บื ค้นขอ้ มลู 15 กนั ยายน 2565.