_การแก้ปัญหา (การออกแบบและเทคโนโลยี)

เก้าอี้ช่วยผู้สูงอายุ

ในการลุกขึ้นยืน

จัดทำโดย

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

รายวิชา เทคโนโลยี (การออกแบบ)

กิจกรรม 6.1 การวิเคราะห์องค์ประกอบของปัญหาด้วย 5W1H

ให้นักเรียนเลือกปัญหาจากสถารการณ์ที่สนใจ แล้วช่วยกันวิเคราะห์องค์ประกอบของปัญหา ด้วยการ
ตั้งคำถาม 5W1H

1. ปัญหาจากสถานการณ์ที่นักเรียนสนใจ คือ....
ปั ญหาการลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้ของผู้สูงอายุ

2. ให้นักเรียนวิเคราะห์องค์ประกอบของปัญหาที่นักเรียนสนใจด้วยการตั้งคำถาม 5W1H

Who... Where... When

ผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาการลุกขึ้น บ้าน หรือที่อยู่อาสัยของผู้สูง เมื่อผู้สูงอายุต้องการลุกจากเก้าอี้
จากเก้าอี้หรือ ผู้สูงอายุที่มีอาการ อายุอยู่ ด้วยตนเอง

ปวดข้อเข่าขณะลุกขึ้นยืน ปัญหา What

Why ปัญหาในเรื่อง ผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาการ
ความจำ ลุกขึ้นจากเก้าอี้หรือ ผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุเสียการทรงตัว เมื่อลุก เคลื่อนที่ได้ช้าลง เคลื่อนไหว
ขึ้นยืนจากเก้าอี้ จากกระบวนการ How ร่างกายไม่สำพันธ์กัน ทำให้เสีย

ชราภาพ ต้องช่วยให้ผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องการ การทรงตัวได้ง่าย
ลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้ด้วยตนเองได้

สะดวกขึ้น และปลอดภัยในกรณีที่ไม่มีผู้
ดูแล

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.1 การวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาด้วยผังก้างปลา

ให้นักเรียนหาสาเหตุของปัญหาที่เลือกไว้ในกิจกรรม 6.1 ตอนที่ 1 โดยการวิเคราะห์ด้วยผังกางปลา แล้ว
สรุปเป็ บขอบเขตของปั ญหาที่จะดำเนินการแก้ไข

1. ให้นักเรียนวิเคราะห์หาสาเหตุและปัจจัยของปัญหาที่สนใจด้วยผังกางปลา

คนรอบตัวัญหาด้าน ปัญหาด้านจิตใจ
สุขภาพ

ปัญหาการทรงตัว อายุมากขึ้น ภาวะซึมเศร้าแยก ความวิตกกังวล
ตัวจากสังคม
ความต้านทาน ปัญหาของผู้
ต่อโรคลดลง การสูญเสียความ สูงอายุ
มั่นใจในตนเอง

จำเป็นต้องอยู่คนเดียว และ สภาพร่างกายแย่ลง
ต้องพี่งพาตนเอง ต้องการผู้ดูแล

ปัญหาด้านสังคม

2. สาเหตุปัญหาจากที่ตัดสินใจเลือกเพื่อแก้ไข คือ....
ปั ญหาการลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้ของผู้สูงอายุ

3. นักเรียนสามารถกำหนดขอบเขตของปัญหาที่สนใจได้ คือ
ต้องการวิธีการหรือแนวทางที่ช่วยให้ผู้สูงอายุลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้โดยไม่ต้องมีผู้ช่วย มีความ สะดวกสบาย
และปลอดภัยในการใช้งาน ซึ่งอาจมองประเด็น

• ในเรื่องความสะดวกสบาย คือ ช่วยผ่อนแรงในการลุกขึ้นยืน และมีความสะดวกในการ เคลื่อนย้าย
• ในเรื่องความปลอดภัยในการใช้งาน คือ ไม่เกิดอันตรายหรือส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บจากการ ใช้งาน

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.2 รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัณหาที่สนใจ

ให้นักเรียนหาช่วยกันระดมสมองกำหนดประเด็นในการรวบรวมข้อมูล ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาที่นักเรียน
สนใจ ซึ่งได้กำหนดขอบเขตของปัญหาไว้ในกิจกรรมที่ 6.1 แล้วรวบรวมข้อมูลตามประเด้น และสรุป
ความเชื่อมโยงของข้อมูลด้วยแผนความคิด

1. ให้นักเรียนช่วยกันระดมสมองกำหนดประเด็นในการสืบค้นที่เกี่ยวข้องกับปัญหาที่สนใจ

1.1 ปัญหาที่สนใจ คือ....
ปั ญหาการลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้ของผู้สูงอายุ

1.2 ประเด็นในการสืบค้นที่เกี่ยวข้องกับปัญหาที่สนใจ คือ...
ลักษณะทางกายภาพของผู้สูงอายุ

• ลักษณะของเก้าอี้
• ผลกระทบของปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ
• วิธีการช่วยพยุงตัวผู้สูงอายุในสถานการณ์ต่าง ๆ

1. ให้นักเรียนรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหาที่สนใจตามประเด็นที่กำหนดไว้ จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือ
ได้ เช่น วารสาร สารานุกรม อินเทอร์เน็ต หรือการสัมภาษณ์จากผู้รู้หรือปราชญ์ชาวบ้านโดยต้องบันทึก
ข้อมูล แหล่งอ้างอิง แล้วเตรียมข้อมูลเกี่ยวข้องกับปัญหาที่สนใจนำเสนอในรูปแบบแผนผังความคิด

• ข้อมูลขนาดสัดส่วนร่างกาย ผลกระทบ • เกิดอุบัติเหตุและบาดเจ็บ
• ลักษณะการนั่งและการลุกขึ้นยืน • ผู้สูงอายุไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้
• ความั่นใจในตัวเองลดลง
ข้อมูลด้านการยศาสตร์ของผู้ใช้ • มีภาวะดรคซึมเศร้า
• ต้องมีผู้อื่นดูแลอย่างชิดใกล้

วิธีการช่วยพยุงตัว ปัญหาการลุกขึ้นยืน ลักษณะของเก้าอี้
จากเก้าอี้ของผู้สูงอายุ
สาเหตุที่ทำให้เกิดการเสียการทรงตัว
วิธีการช่วยพยุงตัว • ขนาดรูปร่างและลักษณะพื้นฐาน
• โรคข้อเสื่อม • รูปแบบเก้าอี้ที่มีหน้าที่ใช้สอยต่างๆ
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง • วัสดุที่นำมาใช้เก้าอี้
•ร่างกายเคลื่อนไหวช้า
• ร่างกายเคลื่อนไหวไม่สัมพันธ์กัน • การใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงตัวจากโถสุขภัณฑ์
• การใช้อุปกรณ์ช่วยลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้
• การใช้ราวยึดช่วยยืน
• การใช้ไม้เท้าค้ำยืน

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

ขั้นการออกแบบวิธีการแก้ปั ญหา

ปั ญหาการลุกขึ้นยืนจากเก้าอี้ของผู้สูงอายุ

การวิเคราะห์องค์ประกอบที่จำเป็นต่อ การแก้ปัญหาด้วย Function analysis diagram แล้วให้
นักเรียนเขียนเป็นภาพ 2 มิติ 3 มิติ

ข้อดี ของการทำเก้าอี้ของผู้สูงอายุ ข้อเสีย/ข้อจำกัดของการทำ
เก้าอี้ของผู้สูงอายุ
• เหมาะกับผู้สูงอายุ เพราะเก้าอี้พักผ่อนเป็นสิ่งหนึ่ง
ที่จะช่วยให้ผู้สูงอายุนั่งได้อย่างสบายตัวมากขึ้น • ไม่สามารถรองรับนำหนักที่มากกว่าที่ได้
ออกแบบไว้ได้

• เคลื่อนย้ายง่าย น้ำหนักเบา หนึ่งในข้อดีของการมี • อาจจะมีปลวกหรือแมลงกินไม้มาแทะ ถ้าไม่
เก้าอี้พักผ่อนภายในบ้านคือการเคลื่อนย้ายได้สะดวก เครือบสารสำหรับความเงา หรือสารกำปลวก
น้ำหนักเบา หรือยกไปวางในพื้นที่ ที่เราต้องการได้ แทะ

• ดูแลง่าย เพราะทำการไม้เกือบทั้งหมด จึงดูแลโดย • ไม่สารารถพกพาไปนอกบ้านได้ หรืออาจจะ
เพียงแค่ใช้ผ้าชุบน้ำหมาดๆ ก็เช็ดทำความสะอาดได้ พกไปลำบากมาก
แล้ว
• อาจจะมีสนิมเกาะบริเวณบานพัน
• นั่งและลุกง่ายสบาย

ภาพร่างเก้าอี้ช่วยพยุงที่สอดคล้องกับแนวคิดในการแก้ปั ญหา

จากการเปรียบเทียบแนวทางการช่วยพยุงตัวผู้สุงอายุ พบว่าการใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงตัวจากโถสุขภัณฑ์ มีแนวทางของการช่วย
พยุงตัวให้ลุกขึ้นยืนจากท่านั่งสอดคล้องกับประเด็นการประเมินมากที่สุด ทั้งในเรื่อง ความสะดวกสบายในการใช้งาน ความ
ปลอดภัยในการใช้งาน และการช่วยพยุงตัวให้ลุกขึ้นยืน จึงนำแนวทาง ดังกล่าวมาพัฒนาวิธีการที่ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถลุก
ขึ้นยืนจากเก้าอี้ด้วยตนเองได้อย่างสะดวกและปลอดภัย

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.4 ขั้นวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา
(Planning and development)

ก่อนการลงมือสร้างชิ้นงานควรมีการวางแผนดดยมีการกำหนดลำดับขั้นตอนของการสร้างชิ้นงานหรือ
พัฒนาวิธีการตามที่ได้ออกแบบไว้ มีการกำนดเป้าหมายและเวลาในการดำเนินงาน รวมทั้งผู้รับผิดชอบงานใน
แต่ละขั้นตอนอย่างชัดเจน จากนั้นจึงลงมือสร้างชิ้นงานหรือพัมนาวิธีการตามที่ออกแบบไว้

การวางแผนปฎิบัติงานของการสร้างเครื่องช่วยฟั งเพื่อช่วยเหลือผุ้สูงอายุที่สูญเสียการได้ยิน อาจทำได้จาก
ตาราง 6.3 และ 6.4

ตาราง 6.3 กิจกรรมและระยะเวลาในการสร้างเก้าอี้ช่วยพยุง

การดำเนินการ เวลาที่ใช้

ออกแบบชิ้นงาน 1 สัปดาห์

จัดหาวัสดุอุปกรณ์ 1 สัปดาห์

สร้างชิ้นงาน 2-3 สัปดาห์

ทดสอบการทำงาน 1 สัปดาห์

ประเมินและแก้ไขและปรับปรุง 1 สัปดาห์
ตาราง 6.4 แผนปฎิบัติงานสร้างเก้าอี้ช่วยพยุง
ที่ กิจกรรม ระยะเวลา (สัปดาห์)

1 2 3 4 5 67

1 ออกแบบชิ้นงาน








2 จัดหาวัสดุอุปกรณ์








3 สร้างชิ้นงาน








4 ทดสอการทำงาน








5 ประเมินและแก้ไขและปรับปรุง








น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.4 การวางแผนและแนวทางพัฒนางาน

จากปัญหาที่นักเรียนสนใจและกำหนดไว้ ให้นักเรียนวางแผนดำเนินงานในการแก้ปัญหาโดยกำหนด
กิจกรรมและระยะเวลาในการปฎิบัติงานแต่ละกิจกรรมว่าควรเริ่มเมื่อใด เสร็จสิ้นเมื่อใด ตั้งแต่เริ่มจนสิ้น
สุดกระบวนการสร้างชิ้นงานรือวิธีการแก้ปั ญหา

กิจกรรม ระยะเวลา (สัปดาห์)
ตรวจสอบความสมบูรณ์ของแบบร่าง
จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ในการสร้างเก้าอี้ 1 2 3 4 56
ตรวจสอบและเตรียมอุปกรณ์ เครื่องมือในการสร้าง






เตรียมสถานที่สำหรับปฎิบัติงาน






เตรียม ชิ้นส่วนเก้าอี้ตามแบบร่าง






ประกอบชิ้นส่วนเก้าอี้ตามแบบร่าง






ทดสอบการทำงานของเก้าอี้






ปรับปรุงแก้ไข






ประมาณการใช้งาน ว่าสามารถใช้งานได้หรือเปล่า





















น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.5 การทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้
ปั ญหาหรือชิ้นงาน

จากปัญหาที่นักเรียนสนใจและกำหนดไว้ ให้นักเรียนวางแผนดำเนินงานในการแก้ปัญหาโดยกำหนด
กิจกรรมและระยะเวลาในการปฎิบัติงานแต่ละกิจกรรมว่าควรเริ่มเมื่อใด เสร็จสิ้นเมื่อใด ตั้งแต่เริ่มจนสิ้น
สุดกระบวนการสร้างชิ้นงานรือวิธีการแก้ปั ญหา

ตารางการประเมินเก้าอี้ช่วยพยุงผู้สูงอาย ระดับคุณภาพของชิ้นงานหรือวิธีการในกรแก้ปั ญหา
ประเด็นในการประเมิน
มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยที่สุด

(5) (4) (3) (2) (1)

เก้าอี้มีขนาดเหมาะสมกับตัวผู้ใช้งาน






กลไกการทำงานของเก้าอี้ช่วยผ่อนแรงในการลุกขึ้นยืน






เก้าอี้ช่วยให้ผู้สูงอายุลุกยืนได้ด้วยตัวเอง






เก้าอี้มีความปลอดภัยในการทำงาน






เก้าอี้สามารถเคลื่อนย้ายได้สะดวก





เก้าอี้ใช้วัสดุที่หาง่ายในการสร้าง





เก้าอี้มีความทดทาน ต่อการใชงาน






น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

กิจกรรม 6.5 การพัฒนาหรือปรับปรุงชิ้นงานหรือแก้ปัญหา

ให้นักเรียนฝึกใช้เทคนิค SCAMPER เพื่อพัฒนาหรือปรับปรับชิ้นงานหรือชิ้นงานหรือวิธีการแก้ปัญหา
ที่นักเรียนได้ออกแบบไว้

1. ข้อบกพร่อง/แนวทางที่ต้องการปรับปรุงชิ้นงานคือ....
ผลคือพบการเอียงตัวของแผ่นรองนั่งขณะที่ไม่ต้องการใช้งาน อาจทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้ หรือผู้สูงอายุ จึง

ได้ทำการปรับปรุง โดยการออกแบบอุปกรณ์ที่ช่วยในการยึดแผ่นรองนั่งที่บริเวณด้านข้างท้าย เพื่อให้แผ่นรองนั่ง
ยึดติดกับโครงเก้าอี้ ไม่ให้มีการขยับเอียงตัวขึ้นของแผ่นรองนั่งขณะไม่ใช้งานในการช่วยพยุงตัวให้ลุกขึ้นยืน พบ
ว่าสามารถสามารถแก้ไขข้อบกพร่องดังกล่าวได้

2. ให้นักเรียนเขียนแนวคิดในการปรับปรุงชิ้นงานโดยใช้เทคนิค SCAMPER เป็นภาพร่าง 2 มิติ หรือ
3 มิติ

เหล็ก

S = Substitute (การทดแทน) ใช้พลาสติกหรือเหล็ก
ในบางส่วนเพื่อความแข็งแรง

R = Rearrange/Reverse (การเรียงใหม่) C = Combine (ผสมผสาน) การนำไม้พยุงตัว
เปลี่ยนให้เป็ นเก้าอี้ที่พับเก็บได้ เข้าประสมเพื่อตอนลุกขึ้นจะได้ใช้ได้เลย

E = Eliminate (การตัดทิ้ง/การขจัดออก) การ A = Adapt (การปรับใช้) การปรับเปลี่ยนรูปแบบที่นั่ง
ตัดรูปร่างเพื่อให้ไม่ใหญ่เทอะทะจนเกินไป ทำให้
มีขนาดที่เหมาะสม

P = Put to Other Uses (การประยุกต์ใช้) สร้างเป็นที่ M = Modify/Magnify/Minify (การปรับปรุง/ขยาย/ลด)
เก็บของในตัวเพื่อจะไม่ได้ลุกไปไหนไกล ใช้ไม้ที่มีน้ำหนักเบาขึ้น หรือทำรูปแบบให้เคลื่อนย้ายมากขึ้น

น.ส. ลภัสรดา ชละธาร ม. 4/1 เลขที่ 15

thank you