EP 5 บทที่ 5 การประกอบอาชีพตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการสร้างรายได้อย่างมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน

1

2

บทที่ 5

การประกอบอาชีพตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพ่ือการสร้างรายได้
อย่างมนั่ คง มงั่ คง่ั และยั่งยืน

เร่ืองท่ี 1 ความหมาย ความสาคญั ประเภท สาขาอาชพี ต่างๆ การตดั สนิ ใจประกอบอาชพี
1.1 ความหมาย ความสาคัญ
1.2 ประเภทของงานอาชพี
1.3 กล่มุ งานอาชีพตา่ ง ๆ
1.4 การตดั สนิ ใจประกอบอาชพี

1.1 ความหมาย ความสาคัญ
อาชีพ หมายถงึ ชนิดของงานหรือกจิ กรรมของบคุ คลประกอบอยู่ เปน็ งานท่ีทาแลว้ ได้รับ

ผลตอบแทนเป็นเงินหรือผลผลติ
อาชีพตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง คอื งานทีบ่ ุคคลทาแล้วไดร้ ับผลตอบแทนเป็นเงิน

ผลผลติ โดยยดึ หลกั สาคญั 5 ประการในการดาเนนิ การ ได้แก่
1. ยึดหลกั ทางสายกลางในการดาเนินชวี ติ
2. มคี วามสมดุลระหว่างคน ชุมชน และสงิ่ แวดล้อม
3. มคี วามพอประมาณ พอเพียงในการผลิต การบรโิ ภค และการบริการ
4. มภี มู ิคุ้มกนั ในการดาเนนิ ชีวติ และการประกอบอาชพี
5. มีความเท่าทนั สถานการณช์ ุมชน สงั คม
อาชีพมีความสาคัญต่อชีวิตคนเราอย่างมาก เพราะเป็นความมั่นคงของตนเองและครอบครัวคนที่มี

อาชีพจะเป็นคนที่ได้รับการยกย่อง ได้รับการยอมรับนับถือ เราต้องทางานหาเงิน มีเงินรายได้ หรือสร้างผลผลิต
เนื่องจากต้องดารงชีวิตด้วยปัจจัย 4 คือ อาหาร เคร่ืองนุ่งห่ม ยารักษาโรคและท่ีอยู่อาศัย การประกอบอาชีพจึง
เปน็ สงิ่ สาคญั ย่ิงตอ่ มนุษยท์ ุกคน
1.2 ประเภทของงานอาชีพ

อาชพี สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. อาชีพอิสระ คือ อาชพี ท่ีตนเองเปน็ เจ้าของกจิ การ โดยลงทนุ เอง วางแผนเองตัดสินใจเอง

จดั บรกิ ารและขายเอง
2. อาชพี รับจ้าง คือ อาชีพที่อยู่ในกิจการของนายจา้ ง มรี ายได้จากคา่ จ้างและสวสั ดกิ ารต่างๆ
1.3 กลุ่มงานอาชีพต่างๆ การสรา้ งงานอาชีพตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในทน่ี ้ีแบง่ กลุม่ อาชีพเป็น
5 กลุม่ อาชีพใหม่ คือ
1. เกษตรกรรม
2. อตุ สาหกรรม (ในครอบครัว)
3. พาณชิ ยกรรม
4. ดา้ นความคิดสร้างสรรค์
5. อานวยการและอาชพี เฉพาะทาง
1.4 การตดั สนิ ใจประกอบอาชีพ

การตดั สินใจที่จะประกอบอาชีพอะไรก็ตาม จะต้องมีสงิ่ ท่ีจะตอ้ งคิดหลายด้านท้ังต้องดขู ้อมูล
มีความรู้ มีทนุ แรงงาน สถานที่ มกี ลวธิ กี ารขายและคุณธรรมในการประกอบอาชีพด้วย ข้อควรคานงึ ในการ
ตดั สนิ ใจประกอบอาชพี มีดังนี้

3

1. การตัดสินใจประกอบอาชีพโดยใช้ข้อมูลอย่างเหมาะสม ในการประกอบอาชีพ ผู้เรียนต้องใช้
ข้อมูลหลายๆ ด้าน เพื่อการตัดสินใจ ข้อมูลท่ีสาคัญ คือ ต้องรู้จักตนเองว่ามีความชอบหรือไม่ มีสภาพแวดล้อมใน
ครอบครวั ชมุ ชน ทีเ่ หมาะสมกบั การประกอบอาชีพ นัน้ ๆ หรอื ไม่ และข้อมลู ทส่ี าคญั คอื ความรู้ทางวชิ าการ

2. มคี วามรู้วิชาชพี น้นั ๆ การประกอบอาชีพอะไรก็ต้องมีความรูใ้ นวชิ าชีพน้ัน ๆ อยา่ งดี เพราะการมี
ความรู้ ในวชิ านนั้ ๆ อยา่ งดี จะทาให้สามารถปรบั ปรุงพฒั นาอาชีพน้ันๆ ไดด้ ยี งิ่ ขนึ้

3. มีทุน แรงงาน และสถานท่ี ทนุ แรงงาน สถานท่ี เป็นองค์ประกอบสาคญั ในการประกอบอาชีพ
ทาให้เกดิ ความมัน่ ใจในการประกอบอาชีพเป็นไปอย่างราบร่นื

4. มวี ิธีการปฏบิ ตั ิงานและจัดการอาชีพ มีขั้นตอน กระบวนการ การจดั การทเ่ี หมาะสม มี
ประสทิ ธิภาพ ทาให้งานประสบความสาเรจ็ ลดตน้ ทุนการผลิต มผี ลผลิตไดม้ าตรฐานตามที่ต้งั เปา้ หมายไว้

5. มกี ลวธิ กี ารขาย การตลาด กลวธิ ีการขาย การตลาดที่สามารถตอบสนองความต้องการ ความพึง
พอใจของลูกค้า ย่อมทาให้ยอดขายเป็นไปตามเปา้ หมาย

6. มีการจดั การการเงนิ ใหม้ ีเงนิ สดหมุนเวียนสามารถประกอบอาชพี ไปได้อยา่ งต่อเนอ่ื งไม่ขัดข้อง
7. การจัดทาบัญชรี ายรบั - รายจา่ ย เพือ่ ให้ทราบผลการประกอบการ
8. มีมนษุ ยสมั พนั ธแ์ ละมีจติ บริการ การมีมนษุ ย์สมั พันธ์ทดี่ กี ับลูกค้า มคี วามเปน็ กันเอง โดยเฉพาะ
การใช้คาพูดท่ีเหมาะสม เพื่อสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า ไปพร้อมกับการมีจิตบริการให้ลูกค้า ด้วยความจริงใจ
ตอ้ งการเห็นลูกค้ามคี วามสุขในการบรโิ ภคสินคา้
9. มีคณุ ธรรมในการประกอบอาชพี ผ้ผู ลติ และผ้ขู ายมคี วามซื่อสตั ยต์ ่อลกู คา้ ใชว้ ัตถุดิบที่มีคุณภาพ
ไม่ใช้สารเคมีทีม่ พี ิษในผลิตภัณฑ์ ซ่งึ สง่ ผลตอ่ สขุ ภาพ สิ่งแวดลอ้ ม และการดาเนนิ ชีวิตของลูกคา้

4

เร่ืองท่ี 2 การสร้างงานอาชีพตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในทีน่ ไ้ี ด้แบง่ กลุ่มอาชีพ 5 กลุ่มอาชีพใหม่ คอื
1. เกษตรกรรม 2. อุตสาหกรรม (ในครอบครัว) 3. พาณิชยกรรม 4. ด้านความคิดสรา้ งสรรค์
5. อานวยการและอาชีพ เฉพาะทาง โดยวิเคราะห์แบง่ กลุ่ม 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ด้านการผลติ กบั ดา้ นการบริการ

กลมุ่ อาชพี ดา้ นการผลติ ดา้ นการบรกิ าร

1. เกษตรกรรม 1. แปรรูปผลผลติ - พชื ตน้ ไม้ ตัวอย่างการตก
- อาหารหลกั แตง่ ตน้ ไม้ การจัดดอกไม้
2. อตุ สาหกรรม (ในครอบครัว) - อาหารวา่ ง ประดับในงานมงคล งานศพ
3. พาณชิ ยกรรม - ขนม การดแู ลต้นไม้ การจัดสวน
- เครื่องดม่ื (น้าตะไคร้ - สตั ว์ เชน่ เล้ยี งสนุ ัข การดแู ล
ตดั ขน
กระเจีย๊ บ ใบเตย ขงิ สับปะรด
เสาวรส ฯลฯ) - บรรจุสินคา้
2. เพาะเห็ด (แปรรปู ) - ส่งสนิ คา้ ตามบ้าน ร้าน โดยใช้
3. เพาะพันธ์ุไม้
4. การเลยี้ งไก่ไข่ มอเตอร์ไซต์
5. ขยายพนั ธุ์พชื - ประกอบสนิ คา้ /ผลติ ภณั ฑ์
6. ปลูกสมุนไพร
เชน่ ประกอบชอ่ ดอกไม้
1. ไมน้ วดเท้า ไม้กดเทา้
2. ผลติ ภัณฑจ์ ากกะลามะพรา้ ว - การขายตรง
3. ผลติ เคร่อื งประดบั ทามอื - การขายปลีก
4. ผลิตสนิ ค้าจากวัสดเุ หลือใช้ - การขายสง่
5. รองเทา้ แตะ เครอ่ื งใช้ ประดับ

ตบแตง่
6. ตะกร้าจากกาบหมาก
7. เก้าอ้ีทางมะพร้าว

1. น้าเต้าหกู้ ับ ปาท่องโก๋
2. เครื่องดืม่ นา้ เต้าหู้ กาแฟ
3. ผลติ ปุ๋ยชีวภาพ นา้ หมัก

5

กลุ่มอาชพี ดา้ นการผลิต ด้านการบรกิ าร
4. ด้านความคดิ สร้างสรรค์
1. ออกแบบบรรจุภณั ฑ์ - บรกิ ารผกู ผ้าตบแตง่ งานพธิ ี
(ผ้า กระดาษ พลาสติก ฯลฯ) ต่าง ๆ

2. ออกแบบเคร่ืองใชต้ ่าง ๆ - ลาตดั หมอรา
(ด้วยวัสดุเหลอื ใช้ต่างๆ) - รอ้ งเพลงพนื้ บ้าน
- เป่าขลุย่
3. ออกแบบเฟอรน์ เิ จอร์
4. ดนตรพี น้ื บา้ น (โปงลาง อังกะลงุ )
5. การออกแบบเคร่ืองประดับ

5. การอานวยการและอาชีพ การแพทยท์ างเลือก - หวั หน้างาน
เฉพาะทาง (การนวดแผนไทย ผอ่ นคลาย บาบดั - รับจัดงาน วันเกดิ ฉลองงานแตง่
รกั ษา) - รบั ตกแต่งสถานท่ี

เรอ่ื งที่ 3 แนวทางการประกอบอาชีพทส่ี ่งผลต่อความสาเรจ็
แนวทางการประกอบอาชีพให้ประสบผลสาเร็จ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมีเง่ือนไขความรู้และ

คุณธรรมดงั นี้
3.1 มคี วามรู้ คือ ต้องรอบรู้ รอบคอบและระมดั ระวัง

ความรอบรู้ มคี วามหมายมากกว่าคาวา่ ความรู้ คือ นอกจากจะอาศัยความรใู้ นเชิงลึกเก่ียวกับงานที่จะทาแล้ว
ยังจาเป็นต้องมีความรู้ในเชิงกว้าง ได้แก่ความรู้ ความเข้าใจในข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสภาวะแวดล้อมและสถานการณ์ที่
เก่ยี วพันกบั งานทจี่ ะทาทง้ั หมด

ความรอบคอบ คือ การทางานอยา่ งมีสติ ใช้เวลาคิดวิเคราะห์ ข้อมูลรอบด้าน ก่อนลงมือทาซ่ึงจะลดความผิด
พลาด ข้อบกพรอ่ งตา่ ง ๆ ทาใหง้ านสาเร็จได้อยา่ งมีประสิทธิภาพ ใชต้ ้นทุนตา่

ระมัดระวัง คือ ความไม่ประมาท ให้ความเอาใจใส่ในการทางานอย่างต่อเน่ืองจนงานสาเร็จ ไม่เกิดความ
เสยี หายต่อชวี ติ และทรพั ยส์ นิ หรอื อบุ ตั เิ หตุอนั ไม่ควรเกดิ ขึน้
3.2 คุณธรรมท่ีส่งเสริมการประกอบอาชีพให้ประสบความสาเร็จ คือ ความซ่ือสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน แบ่งปัน
การประกอบอาชีพต้องสัมพันธ์เก่ียวข้องกับบุคคล สังคม และส่ิงแวดล้อม อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพื่อให้การประกอบ
อาชีพประสบผลสาเร็จตามเป้าหมาย ได้รับการสนับสนุนจากผู้เกี่ยวข้อง ผู้ร่วมงาน และลูกค้า ผู้ประกอบอาชีพต้องมี
คุณธรรม ซอ่ื สตั ย์ สจุ รติ ขยัน อดทน แบง่ ปัน
ความขยัน อดทน คือ ความตั้งใจเพียรพยายามทาหน้าที่การงาน การประกอบอาชีพอย่างต่อเน่ือง สม่าเสมอ ความ
ขยันต้องปฏิบัติควบคู่กับการใช้สติปัญญา แก้ปัญหาจนงานเกิดผลสาเร็จผู้ที่มีความขยัน คือ ผู้ที่ตั้งใจประกอบอาชีพ
อยา่ งจรงิ จงั ต่อเนอ่ื ง ในเรื่องท่ีถูกที่ควร มีความพยายามเป็นคนสู้งาน ไม่ท้อถอย กล้าเผชิญอุปสรรค รักงานที่ทา ต้ังใจ
ทาหนา้ ที่อยา่ งจริงจัง
ซ่ือสตั ย์ คอื การประพฤติตรง ไม่เอนเอียงจรงิ ใจไม่มีเล่ห์เหล่ยี ม ผทู้ ี่มีความซอ่ื สัตย์ คือ ผู้ที่ประกอบอาชีพตรงไปตรงมา
ไม่คดโกง ไม่เอาเปรียบผู้บริโภค ไม่ใช้วัตถุท่ีเป็นอันตรายและคานึงถึงผลกระทบกับสภาพแวดล้อมความอดทน คือ
การรกั ษาสภาวะปกติของตนไวไ้ มว่ า่ จะกระทบกระทง่ั ปัญหาอุปสรรคใด ผู้มีความอดทนในการประกอบอาชีพนอกจาก

6

จะอาศัยปัญญาแลว้ ลว้ นต้องอาศยั ขนั ติ หรอื ความอดทนในการตอ่ สู้แก้ไขปัญหาตา่ ง ๆ ให้งานอาชีพบรรลุความสาเร็จ
ด้วยกนั ทั้งสิ้น
การแบ่งปนั / การให้ คอื การแบง่ ปนั สง่ิ ทเี่ รามี หรือสง่ิ ที่สามารถใหแ้ ก่ผูอ้ ืน่ ได้และเปน็ ประโยชน์แก่ผู้ทรี่ บั การให้ผู้อนื่ ท่ี
บริสทุ ธ์ิใจไมห่ วงั ส่งิ ตอบแทนจะทาใหผ้ ู้ให้ไดร้ บั ความสุขทีเ่ ป็นความทรงจาท่ยี าวนาน

การประกอบอาชีพโดยรู้จกั การแบ่งปนั หรอื ใหส้ ิ่งต่าง ๆ ท่ีสามารถให้ได้แกล่ กู ค้าและชมุ ชนของเรา ย่อมได้รับ
การตอบสนองจากลกู คา้ ในด้านความเชอ่ื ถือ
ข้อดีของการประกอบอาชพี อสิ ระ

1. จัดต้งั ง่ายประกอบอาชพี ไดเ้ ร็ว
2. มีค่าใช้จา่ ยและต้นทนุ ต่า
3. มคี วามใกลช้ ิดกบั ลูกค้า ส่อื สารได้ทนั ทีโฆษณาปากต่อปาก
4. มคี วามคล่องตัวสงู ปรับเปลีย่ น ปรบั ปรงุ ได้รวดเร็ว
5. สามารถขอรับการสนับสนุนด้านการเงินจากองคก์ รท้องถิน่ ได้
6. มแี หล่งเงินทนุ เพ่ือขยายกิจการไดง้ า่ ย เช่น ธนาคารออมสิน ธนาคาร ธกส. และสถาบันการเงินใน

หม่บู ้าน



7

8

กิจกรรมทา้ ยบทที่ 5

ใหผ้ ู้เรียนวางแผนแนวทางการประกอบอาชีพของตนเอง ทง้ั ผทู้ ่ตี ้องการเขา้ สู่อาชพี ใหมแ่ ละพัฒนา
อาชีพโดยมีขน้ั ตอนดังนี้
ขั้นตอนท่ี 1 ใหแ้ บ่งกลุ่มผเู้ รียนออกเป็นกลุ่มละ 5 – 7 คน แต่ละกล่มุ ใหเ้ ลือก หัวหน้ากลุ่ม 1 คนและเลขา
กล่มุ 1 คน รว่ มระดมพลังสมองแลกเปลี่ยนเรยี นรูต้ ามหวั ข้อดงั ต่อไปนี้

1. การประกอบอาชพี ตามแนวของหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง
2. อาชีพทเี่ ชือ่ ม่ันว่าสามารถทาได้ในชุมชนของเรา
3. ร่วมกันร่างรายละเอียด สง่ิ ทต่ี อ้ งใช้ ส่งิ ท่ตี ้องทาในการประกอบอาชีพนั้น ๆ

(ทา 1- 2 อาชพี ) ทง้ั นใ้ี ห้ประธานเปน็ ผดู้ าเนินการ เลขากลมุ่ จดบันทึกสรปุ สาระสาคัญเพอ่ื
นาเสนอ
ข้นั ตอนท่ี 2 ใหท้ ุกกลุ่มร่วมกันคดั เลือกอาชพี จากกิจกรรมท่ี 1 ตามท่ีกลุ่มตกลงรว่ มทั้งอาชพี ทส่ี ามารถทาเปน็
รายบคุ คล และเปน็ กลมุ่ นามาเขียนเป็นโครงการประกอบอาชีพทส่ี ามารถนาไปปฏิบตั ไิ ด้จรงิ
ขั้นตอนที่ 3 ให้ผู้เรียนแตล่ ะคน แตล่ ะกลุ่ม นาโครงการประกอบอาชีพทน่ี าเสนอ (ตรวจสอบความสมบูรณ์)
ไปประกอบอาชีพ โดยมีการร่วมระดมทนุ จดั หาทุน การแบ่งงานกันทา การลงมติร่วมกัน
ตดั สนิ ใจ ระยะเวลาดาเนินการภายใน 1 ภาคเรยี นแล้วสรปุ ผลการประกอบอาชพี เสนอ
ครู กศน.

9