คาบเรียนที่ 1 เรื่องสารตัวนำ

เมอื่ มแี รงดันไฟสลับ VIN ปอ้ นเข้าขดปฐมภูมขิ องหมอ้ แปลง จะเกดิ แรงดันไฟสลับขึน้ ที่ขั้วบนและข้วั ล่างของขดทุติยภมู ิ
แทป็ กลางของหมอ้ แปลงจะกาหนดใหม้ แี รงดัน 0 V ดังนั้นแรงดนั ครึ่งหน่ึงจงึ เกิดทีแ่ ท็ปกลางกบั ข้ัวด้านบนของหม้อแปลง

และอกี ครึ่งหนึ่งจะเกดิ ข้นึ ท่แี ท็ปกลางกับอีกข้วั ด้านล่างของหมอ้ แปลง
โดยระหว่างขวั้ ด้านบนและขวั้ ด้านล่างจะมเี ฟสต่างกัน 180 องศา

ขว้ั บนของขดทตุ ิยภมู มิ คี ่าแรงดนั เป็นบวก ขั้วลา่ งมีแรงดันเปน็ ลบไดโอด D1 จะไดร้ ับไบอัสตรง นากระแส
มกี ระแสไหลผา่ นไดโอดผ่านโหลด RL ไปครบวงจรทข่ี ้ัวแท็ป ทาให้เกดิ แรงดนั ตกครอ่ มทีโ่ หลด RL เปน็ คลน่ื รูปไซนค์ รงึ่ คล่นื

ในชว่ งเวลาตอ่ มา ขว้ั บนของขดทุตยิ ภูมิมคี า่ แรงดนั เป็นลบ ขั้วลา่ งมคี า่ แรงดนั เป็นบวก
ไดโอด D1 จะได้รบั ไบอัสกลบั ไดโอด D2 ได้รับไบอสั ตรงเกิดการนากระแส มีกระแสไหลผ่าน

ไดโอดผ่านโหลด RL ไปครบวงจรทข่ี วั้ แท็ปทาให้เกดิ แรงดนั ตกคร่อมทโี่ หลด RL
เปน็ คล่นื รูปไซน์ครึง่ คล่นื ด้านบวกปรากฏท่ีเอาทพ์ ุท



VAC

วงจรกรองแบบใชต้ วั เก็บประจุ (Capacitor Filter)

D1 +- C RL +
- 0
-
+- +
0
+ - VDC = VOUT = 1.414 VAC

D2

แรงดนั ไดจ้ ากวงจรเรยี งกระแสแบบเต็มคลน่ื ยังมีระลอกคล่นื ปนอยู่ปริมาณสงู

ไมเ่ หมาะสมที่จะนาไปใชง้ าน จะตอ้ งนาแรงดนั น้ไี ปผา่ นวงจรกรองก่อนท่จี ะนาไปใช้งาน

วงจรกรองแบบทงี่ ่ายและนยิ มทสี่ ุดกค็ อื วงจรกรองแบบใชต้ ัวเกบ็ ประจุ โดยใช้ตวั เก็บประจุ C

ตอ่ ขนานกับตวั ตา้ นทานโหลด RL

D1 - C RL +
- + 0
-
+- +
0
+ - VDC = VOUT = 1.414 VAC

D2

ตัวเก็บประจุ C จะทาหน้าท่ีเกบ็ ประจุ ไว้ในช่วงเวลาไดโอดนากระแส
และทาหนา้ ท่คี ายประจุผ่านตวั ตา้ นทานโหลดในช่วงเวลาท่ีไดโอดไมน่ ากระแส

การทางานของวงจรกรองจะทาการกรองแรงดันไฟตรงทีย่ ังไมเ่ รียบให้มีความราบเรียบย่ิงขนึ้
สามารถนาไปใช้งานกบั วงจรทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์ได้ แรงดนั ไฟตรงทไี่ ดเ้ มือ่ ผา่ นการกรอง
แรงดนั แลว้ จะมีค่าเพ่ิมขน้ึ จากเดมิ

D1 +
- 0
C RL -
+- +
0
+ - VDC = VOUT = 1.414 VAC

D2

วงจรเรียงกระแสแบบเตม็ คลน่ื นั้น ไดโอดทง้ั 2 ตวั จะผลัดกันทางานคนละคร่งึ ไซเคลิ
ทาใหก้ ารเรยี งกระแสออกมาครบท้ังซกี บวกและซีกลบ แตถ่ า้ ตอ้ งการเรียงกระแสใหอ้ อกมาเป็นซกี ลบ

สามารถกระทาไดโ้ ดยการกลับขาไดโอดท้ัง 2 ใหม่

แบบฝกึ หัดทา้ ยบท

คาสัง่ จงเตมิ ในชอ่ งว่าให้ถกู ต้อง

1. หลักการพ้นื ฐานของแหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรง 6. จงอธบิ ายวงจรเรยี งกระแสคร่ึงคลื่นบวก
ประกอบด้วยอะไรบ้าง 7. จงอธบิ ายวงจรเรียงกระแสครงึ่ คลน่ื ลบ
8. จงอธบิ ายวงจรเรียงกระแสแบบเต็มคลน่ื
2. จงวาดบลอ็ กไดอะแกรมของแหลง่ จ่ายไฟฟา้ กระแสตรง 9. จงวาดบลอ็ กไดอะแกรมของวงจรเรยี งกระแสแบบ
3. วงจรเรยี งกระแสแบง่ ตามลกั ษณะของสญั ญาณทีไ่ ด้ เต็มคล่นื
10. จงเขยี นรปู สญั ญาณเอาต์พุตของวงจรเรียงกระแส
ทางเอาท์พุตได้ก่ีแบบ อะไรบา้ ง จงอธิบายพอสังเขป แบบครง่ึ คล่ืนและวงจรเรยี งกระแสแบบเตม็ คลื่น
4. จงอธบิ ายวงจรเรยี งกระแสแบบคร่ึงคลน่ื
5. จงวาดบล็อกไดอะแกรมของวงจรเรียงกระแสแบบครึง่

คล่นื