ISSN 1905-8314 s'lciD'iuanaobhocianauns Sakon Nakhon Provincial Statistical Report m, f | 1 1 i 1 m 1 « AJ i»aL WTi Ai . At i v £ fylK >ÿ 2 A apy; It1'!*”- anunxDnuaneiiinNDunesi -J •1 diunoiuanaoonoaanauns Sakon Nakhon Provincial Statistic; aiunoiuanaiirtoLna National Statistical Office A I.. ’4.
รายงานสถิติจังหวัดสกลนคร พ.ศ. 2564 สำนักงานสถิติจังหวัดสกลนคร Sakon Nakhon Provincial Statistical Office สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม National Statistical Office Ministry of Digital Economy and Society Sakon Nakhon Provincial Statistical Report: 2021 M anun\Dnuanei 11n'\Danei
ii หนวยงานเจาของเรื่อง สํานักงานสถิติจังหวัดสกลนคร ศาลากลางจังหวัดหลังเดิม (ชั้น 2) อําเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร 47000 โทร 0 4271 1200 โทรสาร 0 4271 4955 ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส: [email protected] หนวยงานที่เผยแพร กองสถิติพยากรณ สํานักงานสถิติแหงชาติ ศูนยราชการเฉลิมพระเกียรติ ๘๐ พรรษาฯ อาคารรัฐประศาสนภักดีชั้น 2 ถนนแจงวัฒนะ เขตหลักสี่ กทม. 10210 โทร 0 2141 7497 โทรสาร 0 2143 8132 ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส: [email protected] ปที่จัดพิมพ 2564 จัดพิมพโดย สํานักงานสถิติจังหวัดสกลนคร Division-in-Charge Sakon Nakhon Provincial Statistical Office Mueang Sakon Nakhon Sakon Nakhon 47000 Thailand Tel. +66 (0) 4271 1200 Fax: +66 (0) 4271 4955 E-mail: [email protected] http://sakonnk.nso.go.th Distributed by Statistical Forecasting Division, National Statistical Office, The Government Complex Commemorating His Majesty the King’s 80th birthday Anniversary, Ratthaprasasanabhakti Building, 2nd Floor. Chaeng watthana Rd., Laksi, Bangkok 10210, THAILAND Tel. +66 (0) 2141 7497 Fax: +66 (0) 2143 8132 E-mail: [email protected] http://www.nso.go.th Published 2021 Printed by Sakon Nakhon Provincial Statistical Office
คํานํา จากวิสัยทัศนของสํานักงานสถิติแหงชาติที่วา “เปนองคกรหลักของชาติในการบริหารจัดการ ระบบสถิติเพื่อการพัฒนาประเทศ” และพันธกิจในการใหบริการขอมูลสถิติและสารสนเทศ แกผูใชบริการทุก ภาคสวน สํานักงานสถิติจังหวัดสกลนคร ซึ่งเปนหนวยงานหลักดานสถิติของจังหวัด จึงไดจัดทํารายงานสถิติ จังหวัดขึ้น โดยมีวัตถุประสงคเพื่อรวบรวมและนําเสนอขอมูลสถิติพื้นฐานดานเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม พรอมทั้งตัวชี้วัดตาง ๆ ของจังหวัด ที่ไดรวบรวมจากผลสํามะโนและการสํารวจตัวอยางของสํานักงานสถิติแหงชาติ และจากหนวยงานสถิติอื่น ๆ เพื่อเผยแพรแกหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา และประชาชน ทั่วไปนําขอมูลสถิติไปใชในการกําหนด นโยบายวางแผน ตัดสินใจ และอางอิงตาง ๆ สําหรับรายงานสถิติจังหวัดสกลนครสกลนคร พ.ศ.2564 ฉบับนี้ เนื้อหาประกอบดวย2 สวน ดังนี้ สวนที่หนึ่ง เปนการนําเสนอสรุปขอมูลเกี่ยวกับจังหวัดสกลนครแผนที่จังหวัด และขอมูลสถิติที่นาสนใจโดย นําเสนอในรูปแบบอินโฟกราฟฟก สวนที่สอง เปนการนําเสนอขอมูลสถิติในรูปของตาราง และตัวชี้วัดที่สําคัญ ของจังหวัด เพื่อใหผูใชมีขอมูลสถิติที่ครบถวน สะดวกในการนําไปใชโดยไดนําเสนอตามสาขาสถิติ คือ สถิติประชากรศาสตร ประชากรและเคหะ สถิติแรงงาน สถิติการศึกษา สถิติศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม สถิติสุขภาพ สถิติสวัสดิการสังคม สถิติหญิงและชาย สถิติรายไดและรายจายของครัวเรือน สถิติยุติธรรม ความ มั่นคง การเมือง และการปกครอง สถิติบัญชีประชาชาติ สถิติเกษตรและประมง สถิติอุตสาหกรรม สถิติพลังงาน สถิติการคาและราคา สถิติการขนสงและโลจิสติกส สถิติเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สถิติการ ทองเที่ยวและกีฬา สถิติการเงิน การธนาคาร และการประกันภัย สถิติการคลัง และสถิติทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม ทั้งนี้ขอมูลสถิติที่นําเสนอไดระบุแหลงที่มาของขอมูลไวใตตารางสถิติทุกตารางเพื่อใหผูใช ขอมูลสามารถสืบคน หารายละเอียดเชิงลึกเพิ่มเติมไดอยางสะดวกมากขึ้น สํานักงานสถิติจังหวัดสกลนคร ขอขอบคุณสวนราชการ และรัฐวิสาหกิจ ที่ใหความ อนุเคราะหขอมูลเพื่อนํามาจัดทํารายงานสถิติจังหวัดไว ณ ที่นี้ และยินดีรับคําแนะนํา ขอคิดเห็นจากผูใช ขอมูลสถิติ ซึ่งจะเปนประโยชนอยางยิ่งในการพัฒนาและปรับปรุงรายงานสถิติจังหวัดฉบับตอไป ทั้งนี้หากสนใจ ขอมูลของจังหวัดเพิ่มเติม สามารถเขาไปคนหาไดที่ http://www.nso.go.th หรือศูนยขอมูลสถิติจังหวัด http://service.nso.go.th/nso/web/contact/contact04.html
Preface As a vision is SMART Statistical Center for Decision Making, the National Statistical Office has been carrying out the mission in provide statistical and information service to all users. The Sakon Nakhon Provincial Statistical Office, acting as a core agency of the local statistical office, has therefore, produced provincial statistical report. This report presents basic statistical data, concerning economic, social and environmental aspects, including the provincial indicators. Those statistics were from both censuses and surveys conducted by NSO as well as from other statistical units of Line Ministries. These statistical data could be used to guide policy planning, decision making and references purposes. The Sakon Nakhon Provincial Statistical Report 2021 consists of; Part 1: Presentation of an overview of Sakon Nakhon, on basic information, its map and statistical data in the form of Infographic. Part 2: Presentation of statistical data and some major indicators, in the form of statistical tables, which enable users to use complete data in timely manner. The presentation has been classified based on statistical sectors namely: Demographic, Population and Housing Statistics, Labour Statistics, Education Statistics, Religion Art and Culture Statistics, Health Statistics, Social Security Statistics, Gender Statistics, Household Income and Expenditure Statistics, Justice, Security, Political and Public Administration Statistics, National Accounts, Agricultural and Fishery Statistics, Industrial Statistics, Energy Statistics, Trade and Price Statistics, Transport and Logistics Statistics, Information Communication and Technology Statistics, Tourism and Sports Statistics, Finance, Banking and Insurance Statistics, Fiscal Statistics and Natural Resources and Environment Statistics. Sources of data presented have been provided under all statistical tables to enable users to seek additional information. The Sakon Nakhon Provincial Statistical Office would like to express our sincere gratitude to all government agencies and state enterprises for the kind support in providing statistical data for this report. Any suggestions and comments are welcomed and would be taken into account so as to improve our next report. For further information, please visit our website at http://www.nso.go.th or Provincial Statistical Data Center at http://service.nso.go.th/nso/web/contact/contact04.html
จ.บึงกาฬ จ.หนองคาย เทศบาลตําบลบงใต้ เทศบาลตําบลเชียงเครือ เทศบาลตําบลธาตุนาเวง เทศบาลตําบลปลาโหล เทศบาลตําบลคําบ่อ เทศบาลตําบลห้วยหลัว เทศบาลตําบลสามัคคีพัฒนา เทศบาลตําบลพันนา เทศบาลตําบลท่าศิลา เทศบาลตําบลตองโขบ N fi.fumra Mmrayra* / fVj o ;iihini) ’s 0 5 10 15 20 StsiUMI iiiimlimiTemtifium (47) . y a Pl.UflUfll ina ;/ o.finniiai H.mflipri fl.MUBW) '} ay , nanai ; / n.Yhndu 222 fl.UVIfl .WfSPIUI misuim i Riil ...•ÿ•ÿ' I/" o.)itniujrtpÿii)w-wf j r tKUUlJjl airmmoh o.qtniiu i fl.ntwjjX/ * o.oiTiiflaw,) a (n.ijmfi (BflUTafes rmwafava&mrrihUTe a.)ifiiviu)i \ .(I.TWIS \ f ! / a.Iambi a.omits I / Mlft ) lP).91fl' ami* yÿ. <23«j ri n.vrumV 'aJtmiivn aHviaimiu U::n • \ r PI. aUM) a.u*8 )-Jg™ >»*./rK'v o!tiqni(iuA ?i urAifcV M1 "ÿ / HJltUW \ w.snrn iirafS 7. Pl.iaiU) yv, ,fl. i.Atflvi : .itewr ;:r-C/n ,w) „/ pi.iltn ivi?) 7 ’ a.Mirawia — vl X*a.ifa)aÿffff|B /w&wmaiiiiir' \a.am84Vi W-imnua r 'amnas / lWftvjsfaptdw®'1 , T , , aAwn yiM)Wo(iiHi« n.wmTj ojviuiiriifitj "o.vmi»iuii)i k .. vi i «.dr "•ni «.U1 «.&uTvm .4, \ i flinfttfflimi n.inuuilti "f J •s a.Ulln J .miadlw ,; a.im'WttJ / Alia 0* : Hrf 17 \ÿy .i)to'}qfiqnf)V\21 03NC--.ÿIW fl.mit w. IM. T » jjflUU) 211 i srj «.Ulii04 : w.nfllw /r /c «.W)8811 { ’ «-Vnm 44 —. ”L-' 04 Maitniu imm oJfiÿqwmiJ O.flVIllI j B.wona oi.Tflfi/j 75.1t)1 «.ÿto . 02 j ! o.fimmifi w.vtamai r"' | \ . o.)|fifinm
จังหวัดสกลนคร ความเปนมา จังหวัดสกลนคร เมืองแหงพระธาตุเชิงชุม อันศักดิ์สิทธิ์และหนองหารอันกวางใหญ มีพื้นที่ อยูในเขตแผนดินที่เปนแองทางตอนบนของภาค อีสานที่เรียกกันวา แองสกลนคร เดิมชื่อ เมือง หนองห ารหลวง ตามตํานานกลาววาเมือง สกลนครเปนเมืองเกามาแตโบราณสมัยพระ พุทธกัสสปเจา โดยขุนขอมไดอพยพครอบครัวและ บาวไพรมาสรางเมืองที่ริมหนองหารหลวง ตอมา พระเจาแผนดินกรุงทวารวดีสยาม โปรดเกลาฯ ใหอุปฮาดเมืองกาฬสินธุมารักษาพระธาตุเชิงชุม จนมีผูคนมากขึ้นแลวจึงโปรดเกลาฯ ใหยกบาน ธาตุเชิงชุมเปน เมืองสกลทวาปแตงตั้งใหอุปฮาด เมืองกาฬสินธุเปนพระธานี เจาเมืองสกลทวาป คนแรก ตอมา รัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลา เจาอยูหัว ผูครองนครเวียงจันทรคิดขบถ เจาเมือง สกลทวาปไมไดเตรียมกําลังปองกันเมือง แมทัพมา ตรวจราชการเห็นวา เจาเมืองไมเอาใจใสตอ บานเมือง จึงสั่งใหนําตัวพระธานีไปประหารชีวิตที่ หนองทรายขาว พรอมกับกวาดตอนผูคนในเมือง สกลทวาปไปอยูที่เมืองกระบินทรจันตคาม คงเหลือรักษาองคพระธาตุเชิงชุมแตเพียงพวกเพี้ย ศรีครชุม บานหนองเหียน บานจารเพ็ญ บานออม แกว บานนาแวง บานพาน บานนาดีบานวังยาง บานผาขาว และบานพันนา ในสมัยตอๆ มาไดมี ราชวงศคําแหงเมืองมหาชัย ไดอพยพขามแมน้ํา โขงเขามาขอพึ่งพระบรมโพธิสมภาร ขอสรางบาน แปงเมืองขึ้นใหมที่เมืองสกลทวาปพระบาท สมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว ทรงพระกรุณา โปรดเกลาฯ ใหราชวงศคําเปนพระยาประเทศธานี (คํา) เจาเมื อง แล ะเป ลี่ยนน ามเมืองเป น เมืองสกลนคร แบงเขตแดนเมืองนครพนม เมืองมุกดาหาร เมืองหนองหารหลวง ใหเปนเขต เมืองสกลนครโปรดเกลาฯใหตั้งเมืองพรรณานิคม เมืองกุสุมาลย เปนเมืองขึ้นตอเมืองสกลนคร รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว เมืองสกลนครขอตั้งผูชวยวาราชการเมือง โดยขอ แตงตั้งทาวโงนคําใหดํารงตําแหนง พระบาท สมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ตั้งทาวโงนคําเปนพระศรีสกุลวงศ เปนผูชวย ราชการเมืองสกลนคร พ.ศ. 2430 พระศรีสกุลวงศ (โงนคํา พรหมสาขา ณ สกลนคร) ไดเปน เจาเมืองสกลนครหรือผูวาราชการจังหวัดคนแรก ไดรับพระราชทานบรรดาศักดิ์เปน พระยา ประจันตประเทศธานี สกลนครเปนเมืองหนึ่งที่นาทองเที่ยวของ ภาคอีสาน ในฐานะที่เปนเมืองกลางระหวาง อุดรธานี แล ะน ครพ น ม จึงเป นเมื องผ าน ที่นักทองเที่ยวแวะเวียนเยี่ยมเยียนอยูเสมอ ดวยประวัติศาสตรอันยาวนาน ผนวกกับที่ตั้งอัน อุดมสมบูรณ ทําใหมีผูคนหลายกลุมหลายเผาพันธุ อพยพยายถิ่นมาตั้งหลักแหลงอยูอาศัย และถิ่น ฐานที่อยูของชนเผาตางๆ ในจังหวัดสกลนครที่ ยังคงสืบเชื้อสายวัฒนธรรม ประเพณีมาจนถึง ทุกวันนี้ คือ เผาไทลาว (อ.เจริญศิลป อ.สวางแดนดิน อ.สองดาว อ.คําตากลา) เผาไทกะเลิง (อ.กุดบาก อ.ภูพาน อ.นิคม น้ําอูน) เผาไทยอ (อ.เมืองสกลนคร อ.เตางอย อ.โพนนาแกว อ.โคกศรีสุพรรณ) เผาไทโส(อ.กุสุมาลย) เผาผูไท (อ.วาริชภูมิ อ.พรรณ านิคม อ.พังโคน อ.บานมวง) เผาไทโยย (อ.อากาศอํานวย อ.วานรนิวาส) ขนาดและที่ตั้ง จังหวัดสกลนครตั้งอยูทางทิศตะวันออก เฉียงเหนือของประเทศไทย เปนที่ราบสูงลอมรอบ ดวยภูเขาและปาไม ระหวาง เสนแวงที่ 103 องศา 15 ลิปดาถึง 104 องศา 30 ลิปดาตะวันออก
x เสนรุงที่ 16 องศา 45 ลิปดาถึง 18 องศา 15 ลิปดาเหนือ อยูหางจากกรุงเทพมหานครประมาณ 647 กิโลเมตร มีเนื้อที่ 9,605.8 ตารางกิโลเมตร หรือ 6,003,602 ไร มีอาณาเขตติดตอดังนี้ ทิศเหนือ ติดจังหวัดหนองคาย บึงกาฬ และนครพนม ทิศตะวันออก ติดจังหวัดนครพนม ทิศใต ติดจังหวัดมุกดาหาร กาฬสินธุ และอุดรธานี ทิศตะวันตก ติดจังหวัดอุดรธานี ภูมิประเทศและภูมิอากาศ สภาพพื้นที่โดยทั่วไปของจังหวัดสกลนคร เปนที่ราบสูงลอมรอบดวยภูเขาและปาไม สูงกวา ระดับน้ําทะเลประมาณ 172 เมตร ตอนกลางเปน ที่ราบต่ําเหมาะกับการทํานา โดยเฉพาะทองที่ อําเภอเมืองสกลนครมีบึงหนองหารที่ใหญเปน อันดับสองของประเทศรองจากบึงบอระเพ็ด ซึ่งเปนที่รวมของลําหวยตางๆ หลายสาย สวนทาง ตอนใตเปนที่ราบสูง ไดแก ที่ราบสูงบนเทือกเขา ภูพานและที่ราบระหวางหุบเขา มีหวย ลําน้ํา อันเกิดจากเทือกเขาหลายแหง มีปาไมและ ทุงหญาเหมาะกับการเลี้ยงสัตว สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไป ฤดูรอนอากาศ จะรอนอบอาว ฤดูฝนจะมีฝนตกชุก และในฤดู หนาวอากาศคอนขางหนาว เนื่องจากมีพื้นที่เปน ภูเขาและปาไมหนาแนน ในป2563 มีอุณหภูมิ สูงสุดในเดือนพฤษภาคม วัดได40.5 องศา เซลเซียส และอุณหภูมิต่ําสุดในเดือนธันวาคม วัดได11.5 องศาเซลเซียส วันที่ฝนตกมากที่สุด ในรอบป คือ วันที่ 23 พฤษภาคม ปริมาณน้ําฝน วัดได 93.4 มิลลิเมตร การปกครองและประชากร ในป พ.ศ. 2563 จังหวัดสกลนคร แบงการ ปกครองออกเปน 18 อําเภอ 125 ตําบล 1,521 หมูบาน โดยมีอําเภอ ดังนี้ อําเภอเมืองสกลนคร อําเภอกุสุมาลย อําเภอกุดบาก อําเภอพรรณา นิคม อําเภอพังโคน อําเภอวาริชภูมิ อําเภอนิคมน้ําอูน อําเภอวานรนิวาส อําเภอคําตากลา อําเภอ บานมวง อําเภออากาศอํานวย อําเภอสวางแดนดิน อําเภอสองดาว อําเภอเตางอย อําเภอ โคกศรีสุพรรณ อําเภอเจริญศิลป อําเภอโพนนาแกว และอําเภอภูพาน การปกครองสวนทองถิ่น ประกอบดวย องคการบริหารสวนจังหวัด1 แหง เทศบาลนคร 1 แหง เทศบาลตําบล 65 แหง องคการบริหารสวน ตําบล 74 แหง จากสถิติกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ในป2563 จังหวัดสกลนคร มีจํานวนประชากรทั้งสิ้น 1,146,936 คน เปนชาย 570,285 คน หรือคิดเปน รอยละ 49.7 ของ ประชากรทั้งหมด เปนหญิง 576,651 คน หรือ คิดเปน รอยละ 50.3 ของประชากรทั้งหมด สภาพทางเศรษฐกิจ ผลิตภัณฑจังหวัด ในป พ.ศ. 2562 จังหวัด สกลนคร มีมูลคาผลิตภัณฑจังหวัด อนุกรมใหม ตามราคาประจําป (Gross Provincial Product : GPP) 60,737 ลานบาท มีรายไดเฉลี่ยตอคนตอป (Per Capita GPP) 65,900 บาท เปนลําดับที่ 18 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และลําดับที่ 73 ของประเทศ สาขาการผลิตที่สําคัญ ไดแก เกษตรกรรม การลาสัตว และการปาไม มูลคา 15,313 ลานบาท รองลงมา สาขาการศึกษา มูลคา 10,974 ลานบาท ถัดมาคือ สาขาการขาย สง การข ายป ลีก การ ซอม ยาน ยน ต แล ะ จักรยานยนต มูลคา 7,912 ลานบาท และการเงิน และการประกันภัย มีมูลคา 5,740 ลานบาท การคมนาคมและขนสง จังหวัดสกลนคร มีเสนทางคมนาคมทั้งทาง รถยนตและทางเครื่องบิน ทางรถยนตจากกรุงเทพฯ มีรถยนต ประจําทางถึงจังหวัดสกลนครทั้งเที่ยวเชาและ เที่ยวเย็น โดยออกจากสถานีขนสงผูโดยสาร กรุงเทพ (จตุจักร) หรือหมอชิต 2 ใชเวลาเดินทาง ประมาณ 9 ชั่วโมง
xi ทางเครื่องบิน มีเที่ยวบินของสายการบิน นกแอร และสายการบินแอรเอเชีย จาก ดอนเมือง (กรุงเทพฯ) ถึง สกลนคร สกลนคร ถึง ดอนเมือง (กรุงเทพฯ) ในชวงเชา ชวงบายและชวงเย็นเปน ประจําทุกวัน ใชเวลาการเดินทางประมาณ 1.10 ชั่วโมง การสาธารณูปโภค ป2563 การไฟฟาสวนภูมิภาคจังหวัด สกลนคร ไดดําเนินการติดตั้งไฟฟาใหสามารถ ใชไดอยางทั่วถึงทั้งจังหวัด และมีจํานวนผูใชไฟฟา 366,899 ราย มีการจําหนายกระแสไฟฟารวม 725.724 ลานกิโลวัตต/ชั่วโมง การประปา จนถึงสิ้นป 2563 มีกําลังการ ผลิตรวม 25,044,312 ลูกบาศกเมตร ปริมาณน้ํา ที่ผลิตได14,277,815 ลูกบาศกเมตร มีผูใชน้ํา ทั้งหมด 42,574 ราย ทางดานการไปรษณียในป2563 ที่ทําการ ไปรษณียรวม 21 แหง มีการสงไปรษณียภัณฑ ธรรม ดา 3,504,810 ฉบั บ บ ริก ารพิ เศ ษ 1,924,108 ฉบับ พัสดุไปรษณีย55,828 ชิ้น การศึกษา ปการศึกษา 2563 จังหวัดสกลนครมี โรงเรียนจํานวน 722 แหง มีหองเรียน 8,032 แหง มีครู9,458 คน จํานวนนักเรียน 163,505 คน เปนนักเรียนชาย 80,401 คน และนักเรียนหญิง 83,104 คน การสาธารณสุข ในป2563 จังห วัดส กล นคร มีโรงพยาบาลทั้งสิ้น 20 แหง (รัฐบาล 19 แหง เอกชน 1 แหง) โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล 168 แหง คลินิกทุกประเภท 328 แหง แพทย332 คน ทันตแพทย 84 คน พยาบาล 2,281 คน จํานวน เตียงผูปวย 2,347 เตียง โดยมีอัตราสวนแพทย 1 คนตอประชากรเทากับ 3,560 คน ทันตแพทย1 คนตอประชากร 13,896 คน สถานที่ที่นาสนใจและสถานที่ทองเที่ยวสําคัญ ของจังหวัดสกลนคร จังหวัดสกลนคร เปนจังหวัดหนึ่งที่มีแหลง ทองเที่ยวที่นาสนใจหลายแหง โดยเฉพาะแหลง ทองเที่ยวประเภทโบราณสถาน วัดวาอารามหรือ สิ่งปลูกสรางที่มีคุณคาทางประวัติศาสตรและ ศิลปกรรม นอกจากนี้ยังมีศิลปวัฒนธรรมทองถิ่น หลายอยาง ที่มีความเปนเอกลักษณของตนเอง ซึ่งรักษาสืบทอดมาตั้งแตสมัยบรรพบุรุษ เปน ความภาคภูมิใจของชาวจังหวัดสกลนคร และ สรางความประทับใจใหแกผูมาเยือน พระธาตุเชิงชุม เปนเจดียกอดวยอิฐถือปูน ศิลปกรรมแบบ ลานชาง ฐานลางเปนแทงสี่เหลี่ยมชั้นตอๆ ขึ้นไป มีขนาดลดหลั่นกันเปน 6 ชั้น มีกําแพงแกวเตี้ยๆ ลอมรอบ ที่มุมของฐานลางสุดประดับดวยเสากลม บริเวณกึ่งกลางของฐานทําลวดลายปูนปนเปน ซุมประตูทรงหอปราสาทสูงทั้ง 3 ดาน สวนบนขึ้น ไปทําเปนองคระฆังทรงสี่เหลี่ยมตอดวยบัลลังก เหลี่ยม มีสวนยอดทรงกรวยเหลี่ยมซอน ขึ้นไป ปลายกลมแหลม สูงประมาณ 24 เมตร สราง ครอบรอยพระบาทพระพุทธเจา 4 พระองค ภายในวัดมีหลวงพอองคแสนซึ่งเปนที่สักการบูชา ของชาวจังหวัดสกลนคร พระธาตุนารายณเจงเวง ประดิษฐานอยูที่บานธาตุนาเวง อําเภอ เมืองสกลนคร หางจากตัวจังหวัดประมาณ 5 กิโลเมตร เปนพระธาตุ ประกอบดวยปรางคองค เดียว สรางดวยหินทราย ฐานกอดวยศิลาแลง ขนาดใหญวางเปนรูปสี่เหลี่ยมซอนๆ กันขึ้นไป และแกะสลักลวดลายลงบนเนื้อหิน
xii พระธาตุภูเพ็ก ประดิษฐานอยูบนยอดเขาลูกที่สูงที่สุดของ เทือกเขาภูพานซึ่งเรียกวา สันภูเพ็ก ตําบล นาหัวบอ อําเภอพรรณานิคม มีทางรถยนตเขาไปถึง เชิงเขา และมีบันไดกอปูนขึ้นยอดเขาประมาณ 499 ขั้น สรางขึ้นในสมัยพุทธศตวรรษที่ 16 องคพระธาตุสรางดวยหินทรายบนฐานศิลาแลง มีผนังเปนรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสยอมุม ดานหนา เชื่อมตอกับมณฑปรูปสี่เหลี่ยมผืนผา พระธาตุ ภูเพ็กมีธรรมชาติที่สวยงามมาก พระธาตุศรีมงคล ตั้งอยูที่ ตําบลบานธาตุ อําเภอวาริชภูมิ ใกลที่วาการอําเภอวาริชภูมิ องคพระธาตุมี ลักษณะเปนเจดียฐานสี่เหลี่ยม ยอดแหลม กออิฐ ถือปูนประดับดวยลายปนดินเผา สรางขึ้นเพื่อ ครอบพระธาตุองคเดิมซึ่งเปนศิลาแลงที่ชํารุด บริเวณฐานเจดียเปนพุทธประวัติ พระธาตุดุม ตั้งอยูที่ตําบลงิ้วดอน อําเภอเมืองสกลนคร มีปรางคองคเดียว ฐานกอดวยศิลาแลงสมัย เดียวกับพระธาตุนารายณเจงเวง แตองคปราสาท เล็กกวา มีเพียงยอดเดียว ไมมีฐานรองรับ พบทับ หลังทั้ง 4 ดาน ดานทิศเหนือเปนภาพนารายณ บรรทมสินธุ นอกจากนี้ยังมีภาพเทวดาทรง พาหนะเหนือหนากาลประกอบดวยสัตวตาง ๆ เปนสถาปตยกรรมแบบปราสาทขอม สรางขึ้นราว พุทธศตวรรณที่ 16 – 17 เปนศิลปะแบบปาปวน พิพิธภัณฑพระอาจารยมั่น ภูริทัตโต ตั้งอยูในวัดปาสุทธาวาส ใกลศาลากลาง จังหวัด พิพิธภัณฑมีลักษณะการกอสรางเปนแบบ สถาปตยกรรมสมัยใหมประยุกต ภายในพิพิธภัณฑ มีรูปหลอเหมือนเทาตัวจริง และตูกระจกบรรจุ อังคารพระธาตุของพระอาจารยมั่น ภูริทัตโต พรอมทั้งเครื่องอัฐบริขาร รวมทั้งประวัติความ เปนมาของทานตั้งแตเกิดจนมรณภาพ เจดียหลวงปูหลุย จันทสาโร ตั้งอยูในวัดปาสุทธาวาส เปนสถาปตยกรรม ที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ ทรงพระกรุณา โปรดเกลาฯ รางแบบดวยพระองคเอง หลวงปู หลุย จันทสาโร เปนพระเถระ ชั้นผูใหญสาย วิปสสนา ลูกศิษยของพระอาจารยมั่น ภูริทัตโต พิพิธภัณฑพระอาจารยฝน อาจาโร ตั้งอยูภายในวัดบริเวณวัดปาอุดมสมพร หางจากที่วาการอําเภอพรรณานิคม 2 กิโลเมตร พิพิธภัณฑมีลักษณะเปนรูปเจดียฐานกลมกลีบบัว สามชั้นปลายยอดแหลมตั้งอยูบนเนินดินที่ขุดจาก บริเวณใกลเคียง บริเวณรอบๆ ตกแตงเปน สวนหยอมและสระน้ําขนาดใหญ บริเวณตรงกลาง พิพิธภัณฑประดิษฐานดวยรูปปนของพระอาจารย ฝน ดานหลังตกแตงดวยเครื่องบูชาและตูกระจก บรรจุอัฐิดานฝาผนังพิพิธภัณฑโดยรอบเปน ตูกระจกแสดงเครื่องอัฐบริขารที่ทานใชยามมีชีวิต และประวัติความเปนมา ตั้งแตเกิดจนมรณภาพ วัดคําประมง ตั้งอยูที่บานคําประมง ตําบลสวาง อําเภอ พรรณานิคม หางจากจังหวัดสกลนคร ตามทาง หลวงหมายเลข 2355 (อากาศอํานวย - สกลนคร) ประมาณ 40 กิโลเมตร โดยมีทางแยกจากบานบัว เขาไปอีก 6 กิโลเมตร จะถึงบริเวณวัดซึ่งสรางดวย สถาปตยกรรมสมัยใหม บริเวณวัดติดกับหนองน้ํา ขนาดใหญ จึงทําใหบรรยากาศสงบเงียบและ สวยงาม พรอมทั้งในบริเวณมีการจัดสวนตนไม และดอกไมเปนระเบียบเรียบรอยมาก วัดนี้สราง ขึ้นเพื่อเปนที่นั่งวิปสสนาของหลวงปูสิม พระ เกจิอาจารยชื่อดังรูปหนึ่งของไทย และหมูบานที่ สรางวัดนั้นก็เปนภูมิลําเนาของทาน เปนสถานที่ ทําการบําบัดรักษาผูปวยโรคมะเร็งแบบองครวม คือผสมผ สานระห วางการแพทยแผนไทย (สมุนไพร), สมาธิบําบัด, ดนตรีบําบัด, ธรรมะ บําบัด, มนตราบําบัด, และอาหารเพื่อสุขภาพ เปนตน
xiii วัดถ้ําขาม หรือ วัดภูคําขาม ตั้งอยูบนภูขามซึ่งเปนเขา ลูกหนึ่งบนเทือกเขาภูพาน ตําบลไร อําเภอ พรรณานิคม เปนวัดที่พระอาจารยฝน อาจาโร ไดมาปฏิบัติธรรมและจําพรรษาอยูจนถึงประมาณ พ.ศ. 2507 เมื่อทานอาพาธจึงยายไปจําพรรษาที่ วัดปาอุดมสมพร ภายในวัดมีเทสกเจดีย เทสรังสี อนุสรณ เปนเจดียที่สรางขึ้นเพื่อระลึกถึงหลวงปู เทสก เทสรังสี หรือพระราชนิโรธรังสี คัมภีร ปญญาวิศิษฎ ที่ไดมาละสังขาร ณ วัดถ้ําขาม เปนสถาปตยกรรมแบบเจดียจตุรัสมุข ตามแนว ศิล ป ก รร ม อี ส าน ผ ส ม กับ อ ยุ ธย า ภ าย ใน ประดิษฐานรูปหลอสําริดหลวงปูเทสก เทสรังสี พิพิธภัณฑพระอาจารยวัน อุตตโม อยูภายในวัดถ้ําอภัยดํารงธรรม หรือ วัดถ้ําพวง ซึ่งตั้งอยูบนเทือกเขาภูพาน ชาวบาน ทองถิ่นเรียกวา“ภูผาเหล็ก” ในเขตตําบลปทุมวาป อําเภอสองดาว หางจากจังหวัด 105 กิโลเมตร เปนพิพิธภัณฑที่ประดับดวยหินออนทั้งหลัง ชั้นลางจัดเปนหองแสดงภาพวาดประวัติพระ อาจารยวัน ชั้นบนประดิษฐานรูปปนของทานใน ทานั่งขัดสมาธิ และจัดแสดงเครื่องอัฐบริขารของ ทาน และบริเวณวัดถ้ําอภัยดํารงธรรม เปนที่ตั้ง ของสังเวชนียสถาน 4 ตําบล ซึ่งเปนสังเวชนีย สถานแหงเดียวของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ไดแก พระเจดียสิริมหามายา จําลองมาจากลุมพินี วัน เปนสถานที่ประสูติของพระพุทธเจา ภายในมี รูปปนพระนางสิริมหามายา กําลังเหนี่ยวกิ่งสาละ ขณะใหประสูติกาลแกพระโพธิสัตว พระเจดียศรี มหาโพธิ์ จําลองมาจากพุทธคยา เปนสถานที่ตรัสรู ขององคพระสัมมาสัมพุทธเจา ยอดพระเจดีย ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ พระเจดียแสดง ปฐมเทศนา จําลองมาจากสารนาถ เปนสถานที่ ทรงแสดงปฐมเทศนา เริ่มตนประกาศพระพุทธ ศาสนา และพระเจดียวิหารปรินิพพาน จําลองมา จากกุสินารา เปนสถานที่เสด็จดับขันปรินิพพาน ภายในเปนที่ป ระดิษฐานพระพุทธรูป ป าง ปรินิพพาน และพระบรมสารีริกธาตุ พระตําหนักภูพานราชนิเวศน ตั้งอยูกลางเทือกเขาภูพาน บนเสนทาง หลวงสายสกลนคร-กาฬสินธุ หางจากตัวจังหวัด สกลนคร 13 กิโลเมตร สรางแบบศิลปะตะวันตก เปนที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จพระนางเจาพระบรมราชินีนาถในคราว ที่เสด็จแปรพระราชฐานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อุทยานแหงชาติภูพาน อยูในเทือกเขาภูพาน ขุนเขาแหงประวัติ ศาสตรอดีตคือสมรภูมิรบของคนไทยที่มีความคิด แตกตางกัน แตปจจุบัน คือ แหลงทองเที่ยวทาง ธรรมชาติที่งดงามสงบเงียบ มีบุปผาชาตินานา พรรณ โดยเฉพาะดอก "ดุสิตา" ดอกไมปาที่สมเด็จ พระนางเจาพระบรมราชินีนาถทรงพระราชทาน นาม อุทยานแหงชาติภูพานมีเนื้อที่ 699 ตาราง กิโลเมตร หรือ 436,875 ไร ครอบคลุมเนื้อที่ บางสวนของ 3 จังหวัด คือ สกลนคร นครพนม กาฬสินธุ น้ําตกหวยใหญ อยูหางจากที่ทําการอุทยานแหงชาติภูพาน 12 กิโลเมตร ลักษณะเปนลําน้ําที่ยุบตัวลดหลั่น เปนชั้น 2 ชั้น รายรอบดวยปาเขาทึบที่รมเย็น อุทยานแหงชาติภูผายล ตั้งอยูบนเทือกเขาภูพาน มีพื้นที่ครอบคลุม อยูในทองที่จังหวัดสกลนคร นครพนม และ มุกดาหาร มีพื้นที่ประมาณ 825 ตารางกิโลเมตร หรือ 517,850 ไร เปนอุทยานฯ เฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สภาพปาทั่วไปเปน ที่ราบสูงสลับกับเทือกเขาหินทราย สภาพปา ประกอบดวยปาเบญจพรรณ ปาเต็งรัง ปาดิบแลง ปาดิบเขา พรรณไมที่พบ ไดแก ไมตะเคียน ตะแบก กะบก ฯ
xiv อางเก็บน้ําหวยหวด เปนอางเก็บน้ําที่เกิดจากการสรางเขื่อน ชลประทาน ตามพระราชดําริพระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวฯ อยูในเขตอุทยานแหงชาติภูผายล มีจุดที่นาสนใจคือ กลุมกอนหินรูปรางแปลกตา อยูบริเวณพลับพลาฝงขวาของอางเก็บน้ํา เมื่อ ยืนอยูบริเวณนี้สามารถมองเห็นน้ําตก 2 สายที่ ไหลลงอางเก็บน้ํา ภาพรอยแกะสลักสามพันป อยูที่อุทยานแหงชาติภูผายล หางจาก จังหวัด 52 กิโลเมตร ซึ่งเปนที่ตั้งของสํานักสงฆ ภายในบริเวณมีภาพแกะสลักบนหนาผาหิน ยุคกอนประวัติศาสตร แสดงชีวิตความเปนอยูของ คนในชุมชนกอนประวัติศาสตร มีภาพมากกวา 5,000 ภาพ ขนาดความกวางภาพประมาณ 4 เมตร ยาว 10 เมตร นับวาเปนภาพแกะสลัก ที่ใหญที่สุดในเอเชียใต อาสนวิหาร อัครเทวดามิคาเอล ตั้งอยูที่บานทาแร อําเภอเมืองสกลนคร เปนโบสถประจํามิสซัง โรมัน คาทอลิก ทาแร – หนองแสง ที่มีความสําคัญตอชาวคาทอลิก 4 จังหวัด คือ สกลนคร นครพนม มุกดาหาร และ กาฬสินธุ เดิมเปนอาคารไม คาดวาสรางขึ้นชวงป ค.ศ. 1898 – 1900 หลังจากไดมีการกอสราง อาสนวิหารหลังปจจุบันแลวเสร็จเมื่อป ค.ศ. 1917 จึงใชชื่อวา อาสนวิหาร อัครเทวดามิคาเอล บานทาแร เปนหมูบานที่มีประชากรนับถือศาสนา คริสตมากที่สุดในประเทศไทยตั้งอยูในเขตอําเภอ เมืองสกลนคร เปนชุมชนเกาแกที่มีอายุกวา 100 ป ลักษณะอาคารบานเรือนยังมีกลิ่นอายของ ศิลปะเกาแกสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ดวยรูปแบบ งานสถาปตยกรรมฝรั่งเศสที่ตกแตงตัวอาคารดวย ลวดลายเกงจีน และลายเถาองุน งานประเพณีและศิลปวัฒนธรรมทองถิ่น งานนมัสการองคพระธาตุเชิงชุม จัดขึ้นในวันขึ้น 9 ค่ําถึง 15 ค่ํา เดือนยี่ของ ทุกป เพื่อสมโภชองคพระธาตุเชิงชุม ตาม อุรังค นิทาน กลาววา วัดพระธาตุเชิงชุม เปนสถานที่ พระพุทธเจาเคยเสด็จมาโปรดชาวเมืองหนองหาร หลวง งานประเพณีแหปราสาทผึ้ง จัดขึ้นเปนประจําทุกป เปนประเพณีที่ ยิ่งใหญที่สุดของจังหวัดสกลนคร จัดขึ้นในชวงออก พรรษา วันขึ้น 14 ค่ํา เดือน 11 ของทุกป ขบวน ปราสาทผึ้งตกแตงอยางวิจิตรสวยงามของคุมวัด ตาง ๆ จํานวน 20 คุม จะเริ่มขบวนแหจากสนาม มิ่งเมืองในเขตเทศบาลนครสกลนคร ไปยังวัด พระธาตุเชิงชุมวรวิหารตั้งไวเปนพุทธบูชา พระพุทธเจา ณ บริเวณวัดพระธาตุเชิงชุม ดวย ความศรัทธาของชาวอีสานที่เชื่อวาในเทศกาลออก พรรษา พระพุทธเจาจะเสด็จลงมาจากสวรรคชั้น ดาวดึงส รํามวยโบราณ ศิลปะการตอสูของนักมวยโบราณมีลักษณะ พิเศษ คือ การใชฝามือตบหรือตีแทนการใชหมัด แลวถอยออกมาอยางรวดเร็วไมนิยมคลุกวงใน เทคนิคในการรุก การถอย การตอบโต ของ นักมวยโบราณมีหลายรูปแบบ ถือเปนสิ่งสําคัญที่ ตองฝกหัด จะเห็นในขบวนแหประเพณีสําคัญของ จังหวัด เทศกาลโสรําลึก เปนงานประจําปของชาวโส อ.กุสุมาลย จัด ขึ้นทุกวันขึ้น 4 ค่ํา เดือน 3 มีการแสดงศิลปะ วัฒนธรรมทองถิ่นโสทั่งบั้ง(พิธีกรรมเพื่อบวงสรวง บรรพบุรุษประจําป รวมทั้งเปนการเตนรําในงาน ศพ เพื่อสงวิญญาณผูตายใหไปสูสุคติ การรําจะมี ทั้งผูชายและผูหญิง) การแสดงวัฒนธรรมตางๆ ใน วิถีชีวิตของชาวโส
xv เทศกาลวันวิสาขบูชา จัดขึ้น ณ วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร ในวัน ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 6 ประกอบดวยขบวนแหโคมบัว บูชา พิธีเวียนเทียนรอบองคพระธาตุเชิงชุม พิธีแห ขาวพันกอน การบวชเนกขัมมะและชมนิทรรศการ การแสดงวิถีปฏิบัติของพระสายวิปสสนากรรมฐาน ประเพณีแหผีตาโขน บานไฮหยอง เปนงานบุญเฉพาะอําเภอพังโคน จัดขึ้นเปน ประจําทุกป ในวันขึ้น 14 ค่ํา เดือน 4 ชาวบานจะ แตงกายชุดผีประเภทตางๆ เดินตามขบวนแห พระเวสที่แหไปตามถนนสายตางๆ ในหมูบานไป ยังวัดไฮหยอง เพื่อใหผูเลื่อมใสศรัทธาในพุทธ ศาสนาไดมีโอกาสรวมทําบุญบริจาคทาน กอนถึง วันงานประเพณีบุญมหาชาติ เทศกาลแหดาว ที่ทาแร จัดในชวงเทศกาลคริสตมาสของทุกป โดย ชาวบานทาแรจะมีการประดับไฟรูปดาวตาม บานเรือนอยางสวยงาม พรอมทั้งจัดขบวนรถแหที่ ตกแตงดวยดาวขนาดใหญประดับประดาดวย ดวงไฟหลากสีสัน งดงามตระการตา เปนการเฉลิม ฉลองการประสูติของพระเยซูเจา เทศกาลแหดาว ที่บานทาแรนี้ ถือเปนแหงเดียวในประเทศไทย การแขงเรือยาวชิงถวยพระราชทาน ในวันขึ้น 12 – 13 ค่ํา เดือน 11 กอนถึงวัน ออกพรรษาจะมีประเพณีการแขงขันเรือยาว ชิงถวยพระราชทานฯ บริเวณหนองหารสวน สมเด็จพระศรีนครินทร(สระพังทอง) ในเขต เทศบาลนครสกลนคร ประเพณีลอยพระประทีปพระราชทาน “สิบสอง เพ็งไทสกล” กําหนดจัดงานขึ้นในวันเพ็ญเดือน 12 ของทุกปโดยใชชื่อวา “เทศกาลลอยพระประทีป พระราชทาน สิบสองเพ็งไทสกล” โดยจังหวัด ไดรับพระราชทานพระประทีปและไฟพระราชทาน จากพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สมเด็จพระนางเจาพระบรมราชินีนาถ และพระบรมวงศานุวงศ รวม 11 พระองค มีการตกแตงรถขบวนแห อัญ เชิญ ไฟ พ ระราชทานแล ะพ ระป ระที ป พระราชทาน รวม 12 ขบวน และขบวนสภา วัฒนธรรมอันแสดงออกถึงวัฒนธรรมพื้นเมือง 6 เผา ขบวนนางนพมาศ และประชาชนจากทุก อําเภอและจังหวัดใกลเคียงรวมพิธีอัญเชิญพระ ประทีปดวยขบวนที่ตกแตงแสงสีที่สวยงาม ไปลง ลอยที่สระพังทอง สวนสมเด็จพระศรีนครินทรฯ ในเขตเทศบาลนครสกลนคร ประเพณีไหลเรือไฟ ประเพณีไหลเรือไฟของชาวบานเตางอย เปนพิธีที่ชาวบานจัดขึ้นเพื่อถวายเปนสักการะบูชา น้ําอุปโภคบริโภคตามแมน้ําพุง ถือเปนประเพณี ดั้งเดิมของชาวบานตั้งแตสมัย ปู ยา ตา ทวด ที่ถือปฏิบัติมาเปนเวลาหลายรอยปเหตุที่ทําพิธี ไหลเรือไฟขึ้นครั้งแรกมีผูเฒาผูแกเลาวามีพระสงฆ รูปหนึ่งเดินธุดงคมาจําพรรษาอยูที่ริมแมน้ําพุง บานเตางอย เปนผูริเริ่มและชักชวนชาวบานทําพิธี ในวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ํา เดือน 10 (ตรงกับวันทําบุญ ขาวสาก) ในสมัยโบราณชาวบานไดนําตนกลวยมา ประกอบเปนเรือไฟโบราณแลวประดับดวยสวนที่ เปนกานและใบ นําขี้ตะบอง (ขี้ตาย) จํานวนหลาย สิบลึม (หลายสิบมัด) มามัดติดกับเรือดวยตอก(ไม ไผที่เหลาบางๆ) พอสะลุมมืด (พลบค่ํา) ก็ตั้งขบวน แหเรือไฟมาลอยที่แมน้ําพุง กอนปลอยเรือจะจุด ตะบองใหมีแสงสวางไสวไปตามลําน้ํา ชาวบาน เรียกประเพณีดังกลาววา “บุญไหลเฮือไฟ” ปจจุบันไดมีการประยุกตทําเรือไฟใหสวยงาม มี ขบวนแหที่ยิ่งใหญ เปนที่ประทับใจแกผูพบเห็น เปนอยางยิ่ง โดยเฉพาะอยางยิ่งเรือไฟบก (ภาค กลางวัน) จะประดับตกแตงดวยวัสดุธรรมชาติ อยางประณีตสวยงามมาก แตกตางจากที่อื่นๆ ซึ่ง ในแตละป จะพัฒนาใหดียิ่งขึ้น เพื่อดึงดูดและเชิญ ชวนนักทองเที่ยวใหมาสัมผัสกับวัฒ นธรรม ประเพณีอันยิ่งใหญของชาวอําเภอเตางอย ตอไป
xvi ประเพณีบุญบั้งไฟ อ.พังโคน นิยมทํากันในเดือน 6 ของทุกป โดยมี จุดมุงหมายในการขอฝน ชาวบานเชื่อวาบุญบั้งไฟ เปนพิธีกรรมที่มีความสําคัญมาก หากหมูบานใด ไมจัดงานบั้งไฟก็อาจกอใหเกิดภัยพิบัติไดในวัน สุกดิบชาวบานจะจัดขบวนแหบั้งไฟไปยังศาลปูตา ของหมูบานทําพิธีบวงสรวง มีการจุดบั้งไฟที่ใชใน การเสี่ยงดูความอุดมสมบูรณและความสําเร็จใน การทํานาปนั้น จากนั้นก็พากันกินเหลาฟอนรํา รอบศาลปูตาเปนที่สนุกสนาน จากนั้นก็พากันแห บั้งไฟไปยังสถานที่จัดงานหรือหมูบานที่จัดงานบุญ บั้งไฟเพื่อจุดแขงขันประกวดประชันกันตอไป ในปจจุบันบั้งไฟที่ใชจุดแขงขันมีหลากหลายที่นิยม เรียกกัน ไดแกบั้งไฟหมื่น บั้งไฟแสน บั้งไฟลาน ซึ่ง มีขนาดของดินปนมากนอยแตกตางกันไป ใน จังหวัดสกลนครปจจุบันที่นิยมจัดงานประเพณีบุญ บั้งไฟมีหลายหมูบาน แตการจัดงานประเพณีบุญ บั้งไฟที่ยิ่งใหญ คือ อําเภอพังโคน
xvii ตราประจําจังหวัดสกลนคร “รูปเจดียพระธาตุเชิงชุม” หมายถึง พระเจดียธาตุเชิงชุม ซึ่งเปนปูชนียสถานคูบานคูเมืองมาแต โบราณ เพราะเชื่อกันวาเจดียนี้กอขึ้นสวมรอยพระบาทของพระพุทธเจาทุกพระองค ในภัครกัปนี้ คือ พระพุทธเจากกุสันธะ โกนาคมนะ กัสสปะ และโคตมะ นัยวา พระศรีอาริยเมตไตรย พระพุทธเจาซึ่งจะมา ตรัสรูในอนาคต ก็จะทรงมาประทับรอยพระบาทไว ณ ที่นี้ดวย ตัวพระธาตุตั้งอยูบนเนินในวัดพระธาตุเชิงชุม ขางในทึบสรางดวยศิลาแลงและศิลาทราย ชื่อเกาของเมืองนี้คือ หนองหาร และสกลทวาป เพิ่งเปลี่ยนมาใช ชื่อในปจจุบันเมื่อ พ.ศ. 2381 จังหวัดสกลนคร ใชอักษรยอวา “สน” คําขวัญของจังหวัด พระธาตุเชิงชุมคูบาน พระตําหนักภูพานคูเมือง งามลือเลื่องหนองหาร แลตระการปราสาทผึ้ง สวยสุดซึ้งสาวภูไท ถิ่นมั่นในพุทธธรรม ตนไมประจําจังหวัด ชื่อพรรณไม อินทนิลน้ํา ชื่อวิทยาศาสตร Lagerstroemia speciosa วิสัยทัศนของจังหวัด เปนแหลงเกษตรปลอดภัย กาวไกลการคา การลงทุน พัฒนาการทองเที่ยวสูอนุภูมิภาคลุมน้ําโขง ยุทธศาสตรของจังหวัด 1. การพัฒนาการเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตร ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2. การพัฒนาการคา การลงทุน และการทองเที่ยว 3. การพัฒนาทรัพยากรมนุษยเพื่อสงเสริมคุณภาพ ชีวิตที่ดี 4. การพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม แบบบูรณาการอยางสมดุลและยั่งยืน 5. การบริหารกิจการบานเมืองที่ดีตามหลักธรรมาภิบาลและความมั่นคง m i m \S 6 <? 0 Qaflflflaflflaflaaa QQflaaaoag/ÿ
สารบัญ Contents หนา/Page คํานํา iii Preface v แผนที่จังหวัด vii จังหวัดสกลนคร ix สารบัญตารางสถิติ xv List of Statistical Tables xv สัญลักษณ xxvii Symbols xxvii มองจังหวัดผานขอมูลสถิติ xxxi Province at a glance xxxi สารบัญตารางสถิติ List of Statistical Tables สถิติสังคม Social Statistics 1.1 ประชากรจากการทะเบียน อัตราเพิ่ม และความหนาแนนของประชากร เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2559 - 2563 Population from Registration Record, Growth Rate and Density by District: 2016 - 2020 5 1.2 ประชากรจากการทะเบียน จําแนกตามเพศ เขตการปกครอง เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2561 - 2563 Population from Registration Record by Sex, Administration Zone and District: 2018 - 2020 6 1.3 ประชากรจากการทะเบียน จําแนกตามหมวดอายุ เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Population from Registration Record by Age Group and District: 2020 9 1.4 เนื้อที่ ระยะทางจากอําเภอถึงจังหวัด และเขตการปกครอง เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Area, Distance from District to Province and Administration Zone by District: 2020 10 1.5 จํานวนและอัตราเกิดมีชีพ ตาย ทารกตาย และมารดาตาย พ.ศ. 2559 - 2563 Number and Rate of Live births, Death, Infant Mortality and Maternal Mortality: 2016 - 2020 11 1.6 การเกิด การตาย การยายเขา และการยายออก จําแนกตามเพศ เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Births, Deaths, Registered-In and Registered-Out by Sex and District: 2020 12 1.7 จํานวนและอัตราการสมรส และหยาราง พ.ศ. 2554 - 2563 Number and Crude Marriage and Divorce Rate: 2011 - 2020 13 1.8 การจดทะเบียนสมรส และหยา เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2559 - 2563 Couple with Marriage and Divorce Certificate by District: 2016 - 2020 14 สถิติประชากรศาสตร ประชากร และเคหะ Demographic, Population and Housing Statistics
xx หนา/Page 1.9 บานจากการทะเบียน เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2559 - 2563 House from Registration Record by District: 2016 - 2020 15 1.10 รอยละของครัวเรือน จําแนกตามลักษณะที่สําคัญของครัวเรือน จังหวัด สกลนคร พ.ศ. 2559 - 2563 Percentage of Households by Major Housing Characteristics Sakon Nakhon Province: 2016 - 2020 16 2.1 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไป จําแนกตามสถานภาพแรงงาน และเพศ เปนรายภาค พ.ศ. 2563 Population Aged 15 Years and Over by Labour Force Status, Sex and Region: 2020 21 2.2 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไป จําแนกตามสถานภาพแรงงาน เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2561 - 2564 Population Aged 15 Years and Over by Labour Force Status and Quarterly: 2018 - 2021 22 2.3 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่มีงานทํา จําแนกตามอาชีพ และเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Employed Persons Aged 15 Years and Over by Occupation, Sex and Quarterly: 2020 - 2021 23 2.4 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่มีงานทํา จําแนกตามอุตสาหกรรม และเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Employed Persons Aged 15 Years and Over by Industry, Sex and Quarterly: 2020 - 2021 24 2.5 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่มีงานทํา จําแนกตามสถานภาพการทํางาน และเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Employed Persons Aged 15 Years and Over by Work Status, Sex and Quarterly: 2020 - 2021 25 2.6 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่มีงานทํา จําแนกตามระดับการศึกษาที่สําเร็จ และเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Employed Persons Aged 15 Years and Over by Level of Educational Attainment, Sex and Quarterly: 2020 - 2021 26 2.7 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่มีงานทํา จําแนกตามจํานวนชั่วโมงทํางานตอสัปดาห และเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Employed Persons Aged 15 Years and Over by Hours Worked per Week, Sex and Quarterly: 2020 - 2021 27 2.8 ผูวางงาน และอัตราการวางงาน จําแนกตามเพศ เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Unemployed and Unemployment Rate by Sex and Quarterly: 2020 - 2021 28 2.9 อัตราคาจางขั้นต่ํา เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2554 - 2563 Minimum Wage Rate by Province: 2011 - 2020 29 สถิติแรงงาน Labour Statistics
xxi หนา/Page 3.1 โรงเรียน จําแนกตามสังกัด เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 School by Jurisdiction and District: Academic Year 2020 37 3.2 โรงเรียน จําแนกตามระดับการศึกษา เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 School by Level of Education and District: Academic Year 2020 38 3.3 หองเรียน จําแนกตามสังกัด เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Classroom by Jurisdiction and District: Academic Year 2020 39 3.4 หองเรียน จําแนกตามระดับการศึกษา เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Classroom by Level of Education and District: Academic Year 2020 40 3.5 ครู จําแนกตามสังกัด เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Teacher by Jurisdiction and District: Academic Year 2020 41 3.6 ครู จําแนกตามระดับการสอน และเพศ เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Teacher by Level of Teaching, Sex and District: Academic Year 2020 42 3.7 นักเรียน จําแนกตามสังกัด เพศ และชั้นเรียน ปการศึกษา 2563 Student by Jurisdiction, Sex and Grade: Academic Year 2020 43 3.8 นักเรียน จําแนกตามสังกัด เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Student by Jurisdiction and District: Academic Year 2020 45 3.9 นักเรียน จําแนกตามระดับการศึกษา และเพศ เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Student by Level of Education, Sex and District: Academic Year 2020 46 3.10 อัตราสวนนักเรียนตอหองเรียน และอัตราสวนนักเรียนตอครู จําแนกตามระดับการศึกษา เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Ratio of Student per Classroom and Student per Teacher by Level of Education and District: Academic Year 2020 47 3.11 นักเรียนที่ออกกลางคัน จําแนกตามชั้นเรียน ปการศึกษา 2554 - 2563 Student Drop-out of School by Grade: Academic Year 2011 - 2020 48 3.12 นักเรียนที่ออกกลางคัน จําแนกตามสาเหตุที่สําคัญ เปนรายอําเภอ ปการศึกษา 2563 Student Drop-out of School by Important Causes and District: Academic Year 2020 49 3.13 สถานศึกษา อาจารย และนักศึกษาในระดับอาชีวศึกษา และอุดมศึกษา จําแนกตามสังกัด และเพศ ปการศึกษา 2563 Institution, Lecturer and Student Enrollment in Vocational and Higher Education by Jurisdiction and Sex: Academic Year 2020 50 3.14 อาจารยในระดับอาชีวศึกษา และอุดมศึกษา จําแนกตามวุฒิการศึกษา สังกัด และเพศ ปการศึกษา 2563 Lecturer in Vocational and Higher Education by Qualification, Jurisdiction and Sex: Academic Year 2020 51 Education Statistics สถิติการศึกษา
xxii หนา/Page 3.15 ผูเรียน/นักศึกษาที่ลงทะเบียนเรียน และผูเรียน/นักศึกษาที่สําเร็จการศึกษา ในสังกัดสํานักงานสงเสริมการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จําแนกตามเพศ และกิจกรรมการศึกษา ปงบประมาณ 2563 Enrolment Registered and Enrolment Graduated Under Office of The Non-Formal and Informal Education by Sex and Educational Activities: Fiscal Year 2020 52 3.16 ผูเรียน/นักศึกษา ในสังกัดสํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จําแนกตามกิจกรรม การศึกษา และเพศ เปนรายอําเภอ ปงบประมาณ 2563 Enrolment Registered in Office of The Non-Formal and Informal Education by Educational Activities, Sex and District: Fiscal Year 2020 53 4.1 วัด สํานักสงฆ โบสถคริสต มัสยิด พระภิกษุ และสามเณร เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 4.1 Temple, House of Priest, Church, Mosque, Buddhist Monk and Novice by District: 2020 57 5.1 ผูปวยนอก จําแนกตามกลุมสาเหตุ (21 กลุมโรค) จากสถานบริการสาธารณสุข ของกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2558 - 2562 Out-Patients According to 21 Cause Groups from Health Service Units, Ministry of Public Health: 2015 - 2019 61 5.2 10 ลําดับโรคสูงสุดของผูปวยใน จําแนกตามสาเหตุการปวย 298 กลุมโรค จากสถานบริการสาธารณสุข ของกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2558 - 2562 Top-Ten Most of In-Patients According to 298 Groups of Cause from Health Service Units, Ministry of Public Health: 2015 - 2019 62 5.3 การตาย จําแนกตามสาเหตุที่สําคัญ และเพศ พ.ศ. 2562 - 2563 Deaths by Leading Causes of Death and Sex: 2019 - 2020 63 5.4 สถานพยาบาลที่มีเตียงผูปวยรับไวคางคืน จํานวนเตียง แพทย ทันตแพทย เภสัชกร พยาบาล ผูชวยพยาบาล และผูปวย จําแนกตามประเภทสถานพยาบาล และสังกัด พ.ศ. 2563 Hospital and Medical Establishments with Bed, Bed, Physician, Dentist, Pharmacist, Nurse, Technical Nurse and Patient By Type and Jurisdiction: 2020 64 5.5 สถานพยาบาล จําแนกตามประเภท เปนรายอําเภอ ปงบประมาณ 2563 Hospital and Medical Establishment by Type and District: Fiscal Year 2020 65 5.6 เจาหนาที่ทางการแพทยของรัฐบาล เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Medical Personnel in the Government by District: 2020 66 สถิติศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม Religion, Art and Culture Statistics สถิติสุขภาพ Health Statistics
xxiii หนา/Page 5.7 ใบอนุญาตประกอบธุรกิจเกี่ยวกับยา พ.ศ. 2558 - 2562 Licence Concerning Drug: 2015 - 2019 67 6.1 สถิติกองทุนประกันสังคม พ.ศ. 2558 - 2562 Statistics of Social Security Fund: 2015 - 2019 71 6.2 ลูกจางที่ประสบอันตรายหรือเจ็บปวยเนื่องจากการทํางาน จําแนกตามความรายแรง พ.ศ. 2559 - 2563 Employee Caused by Occupational Injuries or Diseases by Degree of Loss: 2016 - 2020 72 7.1 ประชากรจากการทะเบียน จําแนกตามเพศ และหมวดอายุ เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Population from Registration Record by Sex, Age Group and District: 2020 75 7.2 การเกิดมีชีพ การตาย จําแนกตามเพศ พ.ศ. 2559 - 2563 Live births and Death by Sex: 2016 - 2020 77 7.3 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไป จําแนกตามเพศ และสถานภาพแรงงาน เปนรายไตรมาส พ.ศ. 2563 - 2564 Population Aged 15 Years and Over by Sex, Labour Force Status and Quarterly: 2020 - 202178 71 7.4 ครู จําแนกตามเพศและวุฒิการศึกษา และนักเรียน จําแนกตามเพศและระดับการศึกษา พ.ศ. 2559 - 2563 Teacher by Sex and Qualification and Student by Sex and Level of Education: 2016 - 2020 79 7.5 ประชากรอายุ 15 ปขึ้นไปที่ตองการพัฒนาขีดความสามารถ จําแนกตามเพศ สถานภาพแรงงาน ระดับการศึกษาที่สําเร็จ และกลุมอายุ พ.ศ. 2562 - 2564 Population Aged 15 Years and Over to Desirability for Development by Sex, Labour Force Status, Level of Education Attainment and Age Groups: 2019 - 2021 80 8.1 คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือน จําแนกตามประเภทคาใชจาย และขนาดของครัวเรือน พ.ศ. 2563 Average Monthly Expenditure per Household by Expenditure Group and Household Size: 2020 83 8.2 คาใชจายเฉลี่ยตอเดือนของครัวเรือน จําแนกตามชวงของคาใชจายทั้งสิ้นตอเดือนของครัวเรือน พ.ศ.2563 Average Monthly Expenditure per Household by Intervals of Total Monthly Expenditure per Household: 2020 84 8.3 รอยละของครัวเรือน จําแนกตามคาใชจายทั้งสิ้นเฉลี่ยตอเดือน และขนาดของครัวเรือน พ.ศ. 2563 Percentage of Households by Average Total Monthly Expenditure and Household Size: 2020 85 สถิติสวัสดิการสังคม Social Security Statistics สถิติหญิงและชาย Gender Statistics สถิติรายไดและรายจายของครัวเรือน Household Income and Expenditure Statistics
xxiv หนา/Page 9.1 สถิติคดีอาญาที่นาสนใจ จําแนกตามประเภทความผิด พ.ศ. 2560 - 2563 Statistics of Reported Interesting Crimes by Type of Crimes: 2017 - 2020 89 สถิติเศรษฐกิจ Economic Statistics 10.1 ผลิตภัณฑภาค และจังหวัด ณ ราคาประจําป พ.ศ. 2562 Gross Regional Product and Gross Provincial Product at Current Market Prices: 2019 95 10.2 ผลิตภัณฑจังหวัด ณ ราคาประจําป จําแนกตามสาขาการผลิต พ.ศ. 2558 - 2562 Gross Provincial Product at Current Market Prices by Economic Activities: 2015 - 2019 100 10.3 ผลิตภัณฑจังหวัด แบบปริมาณลูกโซ (ปอางอิง พ.ศ. 2545) จําแนกตามสาขาการผลิต พ.ศ. 2558 - 2562 Gross Provincial Product Chain Volume Measures (Reference Year = 2002) by Economic Activities:2015 - 2019 101 11.1 การใชที่ดิน พ.ศ. 2558 - 2562 Land Utilization: 2015 - 2019 105 11.2 ลักษณะการถือครองที่ดินทางการเกษตร พ.ศ. 2558 - 2562 Type of Agricultural Landholding: 2015 - 2019 106 11.3 เนื้อที่ปลูกขาวนาป เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยตอไร จําแนกตามประเภทขาว เปนรายอําเภอ ปเพาะปลูก 2563 Planted Area of Major Rice Harvested Area, Production and Yield per Rai by Type of Rice and District: Crop Year 2020 107 11.4 เนื้อที่ปลูกขาวนาปรัง เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยตอไร จําแนกตามประเภทขาว เปนรายอําเภอ ปเพาะปลูก 2563 Planted Area of Second Rice, Harvested Area, Production and Yield per Rai by Type of Rice and District: Crop Year 2020 108 บัญชีประชาชาติ National Accounts สถิติเกษตรและประมง Agriculture and Fishery Statistics Justice, Security, Political and Public Administration Statistics สถิติยุติธรรม ความมั่นคง การเมือง และการปกครอง
xxv หนา/Page 11.5 เนื้อที่เพาะปลูกพืชไร เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยตอไร จําแนกตามชนิดของพืชไร ปเพาะปลูก 2563 Planted Area of Field Crops, Harvested Area, Production and Yield per Rai by Type of Field Crops: Crop Year 2020 109 11.6 เนื้อที่เพาะปลูกพืชผัก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยตอไร จําแนกตามชนิดพืชผัก ปเพาะปลูก 2563 Planted Area of Vegetable Crops, Harvested Area, Production and Yield per Rai by Type of Vegetable Crops: Crop Year 2020 112 11.7 เนื้อที่เพาะปลูกไมผลและไมยืนตน เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยตอไร จําแนกตามชนิดของไมผล และไมยืนตน ปเพาะปลูก 2563 Planted Area of Fruit Trees and Tree Crops, Harvested Area, Production and Yield per Rai by Type of Fruit Trees and Tree Crops: Crop Year 2020 119 11.8 ปศุสัตว จําแนกเปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Livestock by District: 2020 125 11.9 ฟารมที่เพาะเลี้ยงสัตวน้ําจืด จําแนกตามประเภทการเลี้ยง และผลผลิตการเลี้ยงสัตวน้ําจืด เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Freshwater Culture Farm by Type of Culture, Production of Freshwater Aquaculture and District: 2020 126 11.10 สัตวน้ําจืดที่จับได จําแนกตามชนิดสัตวน้ําจืด เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Catch of Freshwater by Species and District: 2020 127 12.1 สถานประกอบการ คนทํางาน และลูกจาง จําแนกตามขนาดของสถานประกอบการ และกิจกรรมทางเศรษฐกิจ พ.ศ. 2560 Establishment, Person Engaged and Employee by Size of Establishment and Economic Activity: 2017 131 12.2 สถานประกอบการ และลูกจาง จําแนกตามขนาดของสถานประกอบการ พ.ศ. 2561 - 2563 Establishment and Employee by Size of Establishment:2018 - 2020 133 12.3 สถานประกอบการอุตสาหกรรม จําแนกตามประเภทอุตสาหกรรม พ.ศ. 2561 - 2563 Industrial Establishment by Type of Industries: 2018 - 2020 134 12.4 สถานประกอบการอุตสาหกรรม จํานวนเงินทุน และจํานวนคนงาน เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Industrial Establishment, Capital and Employee by District: 2020 135 สถิติอุตสาหกรรม Industrial Statistics
xxvi หนา/Page 12.5 ผูที่ไดรับอนุมัติใหกอสราง จํานวนสิ่งกอสราง และพื้นที่กอสรางอาคารโรงเรือน จําแนกตามเขตการปกครอง และชนิดของอาคาร พ.ศ. 2563 Permitted, Number and Area of Building Construction by Area and Type of Building: 2020 136 12.6 ผูที่ไดรับอนุมัติใหกอสราง จํานวนสิ่งกอสราง และพื้นที่กอสรางที่มิใชอาคารโรงเรือน จําแนกตามเขตการปกครอง และชนิดของสิ่งกอสราง พ.ศ. 2563 Permitted, Number and Area of Civil Engineering Construction by Area and Type of Construction: 2020137 13.1 ผูใชไฟฟา และการจําหนายกระแสไฟฟา จําแนกตามประเภทผูใช เปนรายอําเภอ ปงบประมาณ 2563 Consumer and Electricity Sales by Type of Consumers and District: Fiscal Year 2020 141 13.2 ปริมาณการจําหนายน้ํามันเชื้อเพลิง จําแนกตามชนิดของน้ํามันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2561 - 2563 Quantity of Gasoline Sold by Type of Gasoline: 2018 - 2020 142 14.1 ทะเบียนนิติบุคคลที่คงอยู และทุนจดทะเบียน จําแนกตามประเภทการจดทะเบียน พ.ศ. 2554 - 2563 Registered of Juristic Person and Authorized Capital by Type of Registration: 2011 - 2020 145 14.2 ทะเบียนนิติบุคคลที่คงอยู และทุนจดทะเบียน จําแนกตามประเภทการจดทะเบียน เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Registered of Juristic Person and Authorized Capital by Type of Registration and District: 2020 146 14.3 ทะเบียนนิติบุคคลที่คงอยู จําแนกตามประเภทการจดทะเบียน และหมวดธุรกิจ พ.ศ. 2563 Registered of Juristic Person by Type of Registration and Category: 2020 147 14.4 ทะเบียนนิติบุคคลใหม และทุนจดทะเบียน จําแนกตามประเภทการจดทะเบียน เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 New Registered of Juristic Person and Authorized Capital by Type of Registration and District: 2020 148 14.5 ทะเบียนนิติบุคคลใหม จําแนกตามประเภทการจดทะเบียน และหมวดธุรกิจ พ.ศ. 2563 New Registered of Juristic Person by Type of Registration and Category: 2020 149 14.6 ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป จําแนกตามหมวดสินคา พ.ศ. 2559 - 2562 General Consumer Price Index by Commodity Group: 2016 - 2019 150 14.7 ดัชนีราคาผูบริโภคทั่วไป เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2559 - 2562 General Consumer Price Index by Province: 2016 - 2019 151 สถิติพลังงาน Energy Statistics สถิติการคาและราคา Trade and Price Statistics
xxvii หนา/Page 15.1 รถจดทะเบียน (สะสม) ตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. 2522 จําแนกตามประเภทรถ พ.ศ. 2559 - 2563 Vehicle Registered Under Motor Vehicle Act B.E. 1979 by Type of Vehicle: 2016 - 2020 157 15.2 รถจดทะเบียนใหม ตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. 2522 จําแนกตามประเภทรถ พ.ศ. 2559 - 2563 New Vehicle Registered Under Motor Vehicle Act B.E. 1979 by Type of Vehicle: 2016 - 2020 158 15.3 รถจดทะเบียน (สะสม) และรถจดทะเบียนใหม ตามพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 จําแนกตามประเภทรถ พ.ศ. 2559 - 2563 Vehicle and New Vehicle Registered Under Land Transport Act B.E. 1979 by Type of Vehicle: 2016 - 2020 159 15.4 สถิติการขนสงทางอากาศภายในประเทศ พ.ศ. 2562 - 2563 Statistics of Domestic Air Transport: 2019 - 2020 160 15.5 อุบัติเหตุการจราจรทางบก และความเสียหาย พ.ศ. 2559 - 2563 Road Traffic Accident Casualty and Property Damaged: 2016 - 2020 161 16.1 บริการไปรษณีย เปนรายอําเภอ ปงบประมาณ 2562 - 2563 Postal Services by District: Fiscal Years 2019 - 2020 165 16.2 ประชากรอายุ 6 ปขึ้นไป จําแนกตามการใชคอมพิวเตอร อินเทอรเน็ต และโทรศัพทมือถือ พ.ศ. 2561 - 2563 Population Aged 6 Years and Over Access to Computer, Internet and Mobile Phone: 2018 - 2020 166 16.3 ครัวเรือนที่มีอุปกรณ เครื่องมือเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2563 Households with Information and Communication Technology Devices by Province: 2020 167 17.1 สถานพักแรม หองพัก ผูเยี่ยมเยือน และรายไดจากการทองเที่ยว เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2562 Accommodation, Room, Visitor and Tourism Receipt by Province: 2019 171 17.2 สถิติการทองเที่ยวของจังหวัดสกลนคร พ.ศ. 2560 - 2562 Sakon Nakhon Tourism Statistics: 2017 - 2019 175 สถิติเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร Information Communication and Technology Statistics สถิติการทองเที่ยวและกีฬา Tourism and Sports Statistics Transport and Logistics Statistics สถิติการขนสงและโลจิสติกส
xxviii หนา/Page 18.1 เงินรับฝาก และเงินใหสินเชื่อของธนาคารพาณิชย เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2563 Commercial Banks' Deposits and Loans Classified by Province: 2020 179 18.2 เงินรับฝาก และเงินใหสินเชื่อของธนาคารพาณิชย พ.ศ. 2554 - 2563 Commercial Banks' Deposits and Loans: 2011 - 2020 183 18.3 สาขา เงินฝาก เงินถอน และเงินฝากคงเหลือของธนาคารออมสิน จําแนกตามประเภทบัญชี เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Branches, Deposit, Withdrawals and Deposit Outstandings of The Government Saving Bank by Type and District: 2020 184 18.4 สหกรณ จําแนกตามประเภทสหกรณ เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Cooperatives by Type of Cooperatives and District: 2020 185 18.5 สถิติการรับประกันชีวิต พ.ศ. 2554 - 2563 Statistics of Life Insurance Business: 2011 - 2020 186 19.1 รายรับ และรายจายจริงขององคการบริหารสวนจังหวัด เทศบาล และองคการบริหารสวนตําบล จําแนกตามประเภท ปงบประมาณ 2562 - 2563 Actual Revenue and Expenditure of Provincial Administrative Organization, Municipality and Subdistrict Administration Organization by Type: Fiscal Years 2019 - 2020 189 19.2 รายรับ และรายจายจริงของเทศบาล จําแนกตามประเภท เปนรายอําเภอ และเทศบาล ปงบประมาณ 2563 Actual Revenue and Expenditure of Municipality by Type, District and Municipality: Fiscal Year 2020 190 19.3 รายรับ และรายจายจริงขององคการบริหารสวนตําบล จําแนกตามประเภท เปนรายอําเภอ และองคการบริหารสวนตําบล ปงบประมาณ 2563 Actual Revenue and Expenditure of Subdistrict Administration Organization by Type, District and Subdistrict Administration Organization: Fiscal Year 2020 193 19.4 รายไดจากการจัดเก็บเงินภาษีของกรมสรรพากร จําแนกตามประเภทภาษี เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Revenue Tax by Type of Taxes and District: 2020 197 19.5 รายไดจากการจัดเก็บเงินภาษีของกรมสรรพสามิต จําแนกตามรายการ พ.ศ. 2559 - 2563 Revenue of Excise Tax by Items: 2016 - 2020 198 สถิติการคลัง Fiscal Statistics สถิติการเงิน การธนาคาร และการประกันภัย Finance, Banking and Insurance Statistics
xxix หนา/Page สถิติทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม Natural Resources and Environment Statistics 20.1 ปริมาณน้ําที่นําไปใชงานได จากอางเก็บน้ําขนาดใหญ จําแนกตามอางเก็บน้ํา เขื่อน เปนรายภาค ณ วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2562 - 2564 The Effective Storage Capacity from Reservoir by Dam and Region as of 1st January: 2019 - 2021 203 20.2 แหลงน้ํา จําแนกตามประเภทแหลงน้ํา เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2562 - 2563 Water Resources by Type of Water Resources and District: 2019 - 2020 205 20.3 ปริมาณน้ําที่เก็บเฉลี่ยทั้งป จําแนกตามประเภทแหลงน้ํา เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2562 - 2563 Average Quantity of Water as Dammed Up by Type of Water Resources and District: 2019 - 2020 206 20.4 สถิติการประปา เปนรายอําเภอ พ.ศ. 2563 Statistics of Water Supply by District: 2020 207 20.5 ปริมาณขยะมูลฝอย เปนรายจังหวัด พ.ศ. 2560 - 2562 Quantity of Solid Waste by Province: 2017 - 2019 208 20.6 อุณหภูมิ และความกดอากาศ ณ สถานีตรวจอากาศ เปนรายเดือน พ.ศ. 2562 - 2563 Monthly Temperature and Atmospheric Pressure Data : 2019 - 2020 212 20.7 ความชื้นสัมพัทธ เปนรายเดือน พ.ศ. 2562 - 2563 Monthly Relative Humidity Data: 2019 - 2020 213 20.8 ปริมาณฝนเปนรายเดือน พ.ศ. 2562 - 2563 Monthly Rainfall Data: 2019 - 2020 214 ตัวชี้วัด Indicators ตัวชี้วัดที่สําคัญของจังหวัด Provincial Key Indicators 217 สถิติทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม Natural Resources and Environment Statistics
สัญลักษณตัวยอและชื่อยอ Symbols, Abbreviations and Acronyms ... ยังไมมีขอมูล Data not available -- มีขอมูลจํานวนเล็กนอย Negligible amount - ไมมีขอมูลหรือขอมูลมีคาเปน 0 Nil or zero e ตัวเลขประมาณ Estimated r ตัวเลขปรับปรุงใหม Revised p ตัวเลขเบื้องตน Preliminary x แยกรายละเอียดไมได Data unclassified or not หรือคํานวณไมได computable D ตัวเลขไมพึงเปดเผย Disclosure prohibited สปก. สถานประกอบการ Est. Establishment EFC. Effective Storage Capacity ลูกจาง Emp. Employee ความกดอากาศเฉลี่ย hPa Hegtopascarl คาออกเทน RON Research Octane Number ขย1 ขายยาแผนปจจุบัน A licenceto sellmodern drug ขย2 ขายยาแผนปจจุบัน A licence to sellonly เฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ ready-packedmodern ไมใชยาอันตรายหรือ drugswhich are not ยาควบคุมพิเศษ dangerous orspeciallycontrolleddrug ขย3 ขายยาแผนปจจุบันเฉพาะยาบรรจุ A licenceto sellonly เสร็จสําหรับสัตว ready-packedmodern drug for veterinary use ผย1 ผลิตยาแผนปจจุบัน A licence toproduce Modern drug นย1 นําหรือสั่งยาแผนปจจุบันเขามาใน A licence toimport or ราชอาณาจักร order druginto the Kingdom ขยบ ขายยาแผนโบราณ A licenceto selltraditional drug ผยบ ผลิตยาแผนโบราณ A licenceto produce traditionaldrug นยบ นําหรือสั่ง A licence toimport ยาแผนโบราณเขามา or ordertraditionaldrug ในราชอาณาจักร into the Kingdom ขอสังเกต: ขอมูลบางตารางผลรวมของแตละจํานวนอาจไมเทากับรวมยอดเนื่องจากการปดเศษ Remarks: Figures for some table may not add up to total because of rounding data.
มองจังหวัดผ่านข้อมูลสถิติ Province at a glance
สกลนคร Sakon Nakhon ประชากร พ.ศ. 2563 Population: 2020 1,596,094 คน (Person) คน (Person) บาท (Baht) ผลิตภัณฑภาคและจังหวัด (ณ ราคาประจำป) พ.ศ. 2562 GRP and GPP at Current Prices: 2019 รายจายของครัวเรือน พ.ศ. 2563 Household Expenditure: 2020 แรงงาน ไตรมาส 3 พ.ศ. 2563 rd Labour Force 3 Quarter: 2020 ที่มา : กรมการปกครอง Source: Department of Provincial Administration กลุมอายุคำนวณเฉพาะผูมีสัญชาติไทย และมีชื่ออยูในทะเบียนบาน (1,143,975 คน) กำลังแรงงานรวม Total Labour Force Age Group Calculated from Thai National and House Registration Certificate (1,143,975 Persons) ที่มา : สำนักงานสถิติแหงชาติ Source: National Statistical Office ที่มา : สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ Source: Office of the National Economic and Social Development Council ที่มา : สำนักงานสถิติแหงชาติ Source: National Statistical Office 1,146,936 L 429,782 - ผูรอฤดูกาล Seasonally Inactive Labour Force Persons 6,163 ผูวางงาน Unemployed Persons อัตราการวางงาน Unemployed rate ผลิตภัณฑภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ลานบาท (Million baht) คาใชจายเฉลี่ยทั้งสิ้น คาใชจายที่ไมเกี่ยวกับ Non-consumption expenditures การอุปโภคบริโภค คาใชจายที่เกี่ยวกับ Cnsumption expenditures การอุปโภคบริโภค ตอเดือนตอครัวเรือน Average total monthly expenditure per household Gross Regional Product (GRP) of Northeastern 570,285 576,651 17.2% 82.8% ในเขตเทศบาล Municipal area นอกเขตเทศบาล Non-Municipal area จำแนกตามระดับการศึกษา by Education ไมมีการศึกษา No Education ต่ำกวาประถมศึกษา Less than elementary ประถมศึกษา Elementary มัธยมศึกษา Secondary อุดมศึกษา Higher level อื่นๆ และไมทราบ Others and Unknown 1,749 84,392 156,309 132,351 48,819 - 0.8% 60,737 ลานบาท (Million baht) ภาคเกษตรกรรม 15,313 ลานบาท Million baht Agriculture ภาคนอกเกษตรกรรม 45,424 ลานบาท Million baht Non-Agriculture 423,620 ผูมีงานทำ Employed Persons 196,395 (17.2%) (49.7%) (50.3%) 775,583 (67.8%) 171,997 (15.0%) 2,961 0 - 14 ป (years) ป (years) ป 15 - 59 60+ (years) จำแนกอายุไมได (Not specified of age) 16,319 1,549 14,770 คาใชจายสวนบุคคล Personal care การบันเทิง การอาน Recreation reading and religious activity และกิจกรรมทางศาสนา อื่น ๆ Others ที่อยูอาศัย เครื่องแตงบาน Household operation, furnitures and equipment และเครื่องใชตาง ๆ การเดินทางและ Transport and communication การสื่อสาร 44.68% 23.22 20.31 3.19% 2.97% 5.63% อาหารและเครื่องดื่ม Food and beverages (excludes alcoholic) (ไมมีแอลกอฮอล) A _ & I <3 fll f n a S* f* !« ?» »;t* i i oo“5 «,<,£== nf ft f il > 3 £ 2 Q_ & <§ ?x>Co. o5> ,. I'I'I »g Sfepp) 0f©> ;*FP 1 tev .. '"ÿ :::; :r::-s _ÿ%>!,:: i7 h_J,i ’ O i+inn * Hiii i,pi rfonninrm'i reation read
สถิติสังคม Social Statistics
สถิติประชากรศาสตร์ ประชากรและเคหะ Demographic,Population and Housing Statistics
ตาราง 1.1 ประชากรจากการทะเบียน อัตราเพิ่ม และความหนาแน่นของประชากร เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 255 Table 1.1 Population from Registration Record, Growth Rate and Density by District: 2016 อำเภอ ประชากร Population 2559 (2016) 2560 (2017) 2561 (2018) 2562 (2019) 2563 (2020) 2560 (2017) รวมยอด 1,145,949 1,149,472 1,152,282 1,153,390 1,146,936 0. อำเภอเมืองสกลนคร 195,242 195,908 196,995 196,948 194,294 0. อำเภอกุสุมาลย์ 47,333 47,576 47,738 47,941 47,617 0. อำเภอกุดบาก 32,880 33,067 33,083 33,094 32,936 0. อำเภอพรรณานิคม 80,456 80,497 80,679 80,735 80,434 0. อำเภอพังโคน 52,893 52,990 53,049 53,055 52,585 0. อำเภอวาริชภูมิ 52,673 52,699 52,884 52,887 52,745 0. อำเภอนิคมน้ำอูน 14,822 14,930 14,797 14,833 14,880 0. อำเภอวานรนิวาส 125,284 125,718 126,049 126,289 126,263 0. อำเภอคำตากล้า 39,874 39,989 40,028 40,078 40,117 0. อำเภอบ้านม่วง 70,577 70,940 71,052 71,089 70,894 0. อำเภออากาศอำนวย 71,213 71,474 71,761 71,913 72,022 0. อำเภอสว่างแดนดิน 151,261 151,481 151,587 151,605 150,935 0. อำเภอส่องดาว 34,545 34,757 34,779 34,861 34,455 0. อำเภอเต่างอย 24,163 24,275 24,252 24,329 24,372 0. อำเภอโคกศรีสุพรรณ 34,370 34,401 34,463 34,511 34,421 0. อำเภอเจริญศิลป์ 44,992 45,106 45,216 45,255 45,151 0. อำเภอโพนนาแก้ว 36,613 36,788 36,856 36,884 36,855 0. อำเภอภูพาน 36,758 36,876 37,014 37,083 35,960 0. ที่มา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
5 59 - 2563 - 2020 อัตราเพิ่มของประชากร Population growth rate (%) ความหนาแน่น ของประชากร (ต่อ ตร. กม.) Population density (per sq. km.) District 2561 (2018) 2562 (2019) 2563 (2020) .31 0.24 0.10 -0.56 119.40 Total .34 0.55 -0.02 -1.36 189.85 Mueang Sakon Nakhon District .51 0.34 0.42 -0.68 104.88 Kusuman District .57 0.05 0.03 -0.48 72.39 Kut Bak District .05 0.23 0.07 -0.37 119.37 Phanna Nikhom District .18 0.11 0.01 -0.89 137.01 Phang Khon District .05 0.35 0.01 -0.27 110.79 Waritchaphum District .73 -0.89 0.24 0.32 91.85 Nikhom Nam Un District .35 0.26 0.19 -0.02 126.14 Wanon Niwat District .29 0.10 0.12 0.10 99.79 Kham Ta Kla District .51 0.16 0.05 -0.27 83.40 Ban Muang District .37 0.40 0.21 0.15 123.11 Akat Amnuai District .15 0.07 0.01 -0.44 155.60 Sawang Daen Din District .61 0.06 0.24 -1.17 108.42 Song Dao District .46 -0.09 0.32 0.18 74.30 Tao Ngoi District .09 0.18 0.14 -0.26 162.36 Khok Si Suphan District .25 0.24 0.09 -0.23 112.60 Charoen Sin District .48 0.18 0.08 -0.08 104.70 Phon Na Kaeo District .32 0.37 0.19 -3.08 64.33 Phu Phan District Source: Department of Provincial Administration, Ministry of Interior
ตาราง 1.2 ประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามเพศ เขตการปกครอง เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2561 - 2563 Table 1.2 Population from Registration Record by Sex, Administration Zone and District: 2018 - อำเภอ และ เขตการปกครอง 2561 (2018) 2562 (2019) รวม Total ชาย Male หญิง Female รวม Total ชาย Male รวมยอด 1,152,282 574,077 578,205 1,153,390 574,342 ในเขตเทศบาล 202,117 99,016 103,101 201,066 98,379 นอกเขตเทศบาล 950,165 475,061 475,104 952,324 475,963 อำเภอเมืองสกลนคร 196,995 97,081 99,914 196,948 96,858 เทศบาลนครสกลนคร 53,461 26,405 27,056 53,100 26,069 เทศบาลตำบลดงมะไฟ 6,053 2,882 3,171 6,013 2,860 เทศบาลตำบลท่าแร่ 7,010 3,399 3,611 6,944 3,367 เทศบาลตำบลเชียงเครือ 17,964 8,566 9,398 17,623 8,436 นอกเขตเทศบาล 112,507 55,829 56,678 113,268 56,126 อำเภอกุสุมาลย์ 47,738 23,746 23,992 47,941 23,847 เทศบาลตำบลกุสุมาลย์ 4,167 2,018 2,149 4,161 2,019 นอกเขตเทศบาล 43,571 21,728 21,843 43,780 21,828 อำเภอกุดบาก 33,083 16,625 16,458 33,094 16,612 เทศบาลตำบลกุดบาก 5,154 2,510 2,644 5,160 2,506 นอกเขตเทศบาล 27,929 14,115 13,814 27,934 14,106 อำเภอพรรณานิคม 80,679 40,041 40,638 80,735 40,123 เทศบาลตำบลพรรณานิคม 2,484 1,170 1,314 2,487 1,177 นอกเขตเทศบาล 78,195 38,871 39,324 78,248 38,946 อำเภอพังโคน 53,049 26,210 26,839 53,055 26,156 เทศบาลตำบลพังโคน 6,616 3,236 3,380 6,557 3,214 นอกเขตเทศบาล 46,433 22,974 23,459 46,498 22,942 อำเภอวาริชภูมิ 52,884 26,102 26,782 52,887 26,137 เทศบาลตำบลวาริชภูมิ 2,855 1,392 1,463 2,890 1,422 เทศบาลตำบลคำบ่อ 13,923 6,882 7,041 13,881 6,855
6 - 2020 2563 (2020) District and Administration Zone หญิง Female รวม Total ชาย Male หญิง Female 579,048 1,146,936 570,285 576,651 Total 102,687 197,834 96,580 101,254 Municipal area 476,361 949,102 473,705 475,397 Non-municipal area 100,090 194,294 95,305 98,989 Mueang Sakon Nakhon District 27,031 51,331 25,052 26,279 Sakon Nakhon City Municipality 3,153 5,947 2,817 3,130 Dong Mafai Subdistrict Municipality 3,577 6,714 3,230 3,484 Tha Rae Subdistrict Municipality 9,187 17,243 8,308 8,935 Chiang Krua Subdistrict Municipality 57,142 113,059 55,898 57,161 Non-municipal area 24,094 47,617 23,695 23,922 Kusuman District 2,142 4,065 1,968 2,097 Kusuman Subdistrict Municipality 21,952 43,552 21,727 21,825 Non-municipal area 16,482 32,936 16,557 16,379 Kut Bak District 2,654 5,123 2,480 2,643 Kut Bak Subdistrict Municipality 13,828 27,813 14,077 13,736 Non-municipal area 40,612 80,434 39,903 40,531 Phanna Nikhom District 1,310 2,433 1,147 1,286 Phanna Nikhom Subdistrict Municipality 39,302 78,001 38,756 39,245 Non-municipal area 26,899 52,585 25,958 26,627 Phang Khon District 3,343 6,474 3,194 3,280 Phang Khon Subdistrict Municipality 23,556 46,111 22,764 23,347 Non-municipal area 26,750 52,745 26,015 26,730 Waritchaphum District 1,468 2,858 1,396 1,462 Waritchaphum Subdistrict Municipality 7,026 13,836 6,819 7,017 Kham Bo Subdistrict Municipality *
ตาราง 1.2 ประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามเพศ เขตการปกครอง เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2561 - 2563 (ต่อ) Table 1.2 Population from Registration Record by Sex, Administration Zone and District: 2018 - อำเภอ และ เขตการปกครอง 2561 (2018) 2562 (2019) รวม Total ชาย Male หญิง Female รวม Total ชาย Male นอกเขตเทศบาล 36,106 17,828 18,278 36,116 17,860 อำเภอนิคมน้ำอูน 14,797 7,439 7,358 14,833 7,448 อำเภอวานรนิวาส 126,049 62,858 63,191 126,289 62,943 เทศบาลตำบลวานรนิวาส 5,914 2,835 3,079 5,901 2,811 นอกเขตเทศบาล 120,135 60,023 60,112 120,388 60,132 อำเภอคำตากล้า 40,028 20,022 20,006 40,078 20,035 เทศบาลตำบลคำตากล้า 7,292 3,596 3,696 7,339 3,607 นอกเขตเทศบาล 32,736 16,426 16,310 32,739 16,428 อำเภอบ้านม่วง 71,052 35,782 35,270 71,089 35,831 เทศบาลตำบลบ้านม่วง 3,558 1,695 1,863 3,536 1,696 นอกเขตเทศบาล 67,494 34,087 33,407 67,553 34,135 อำเภออากาศอำนวย 71,761 35,969 35,792 71,913 35,991 เทศบาลตำบลอากาศอำนวย 9,049 4,412 4,637 9,013 4,387 เทศบาลตำบลสามัคคีพัฒนา 9,021 4,503 4,518 8,992 4,473 นอกเขตเทศบาล 53,691 27,054 26,637 53,908 27,131 อำเภอสว่างแดนดิน 151,587 75,415 76,172 151,605 75,407 เทศบาลตำบลดอนเขือง 4,336 2,158 2,178 4,318 2,158 เทศบาลตำบลสว่างแดนดิน 8,555 4,098 4,457 8,486 4,070 เทศบาลตำบลบงใต้ 10,232 5,145 5,087 10,214 5,153 นอกเขตเทศบาล 128,464 64,014 64,450 128,587 64,026 อำเภอส่องดาว 34,779 17,624 17,155 34,861 17,699 เทศบาลตำบลส่องดาว 4,959 2,484 2,475 4,962 2,489 นอกเขตเทศบาล 29,820 15,140 14,680 29,899 15,210 อำเภอเต่างอย 24,252 12,161 12,091 24,329 12,190
7 - 2020 (Cont.) 2563 (2020) District and Administration Zone หญิง Female รวม Total ชาย Male หญิง Female 18,256 36,051 17,800 18,251 Non-municipal area 7,385 14,880 7,448 7,432 Nikhom Nam Un District 63,346 126,263 62,735 63,528 Wanon Niwat District 3,090 5,864 2,773 3,091 Wanon Niwat Subdistrict Municipality 60,256 120,399 59,962 60,437 Non-municipal area 20,043 40,117 19,986 20,131 Kham Ta Kla District 3,732 7,314 3,598 3,716 Kham Ta Kla Subdistrict Municipality 16,311 32,803 16,388 16,415 Non-municipal area 35,258 70,894 35,697 35,197 Ban Muang District 1,840 3,560 1,714 1,846 Ban Muang Subdistrict Municipality 33,418 67,334 33,983 33,351 Non-municipal area 35,922 72,022 35,982 36,040 Akat Amnuai District 4,626 8,984 4,379 4,605 Akat Amnuai Subdistrict Municipality 4,519 9,010 4,468 4,542 Samukkee Phatthana Subdistrict Municipality 26,777 54,028 27,135 26,893 Non-municipal area 76,198 150,935 74,973 75,962 Sawang Daen Din District 2,160 4,199 2,086 2,113 Don Khueang Subdistrict Municipality 4,416 8,291 3,966 4,325 Sawang Daen Din Subdistrict Municipality 5,061 10,183 5,134 5,049 Bong Tai Subdistrict Municipality 64,561 128,262 63,787 64,475 Non-municipal area 17,162 34,455 17,485 16,970 Song Dao District 2,473 4,935 2,468 2,467 Song Dao Subdistrict Municipality 14,689 29,520 15,017 14,503 Non-municipal area 12,139 24,372 12,208 12,164 Tao Ngoi District *
ตาราง 1.2 ประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามเพศ เขตการปกครอง เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2561 - 2563 (ต่อ) Table 1.2 Population from Registration Record by Sex, Administration Zone and District: 2018 - อำเภอ และ เขตการปกครอง 2561 (2018) 2562 (2019) รวม Total ชาย Male หญิง Female รวม Total ชาย Male อำเภอโคกศรีสุพรรณ 34,463 17,087 17,376 34,511 17,126 เทศบาลตำบลตองโขบ 12,613 6,241 6,372 12,620 6,238 นอกเขตเทศบาล 21,850 10,846 11,004 21,891 10,888 อำเภอเจริญศิลป์ 45,216 22,745 22,471 45,255 22,765 เทศบาลตำบลเจริญศิลป์ 6,901 3,389 3,512 6,869 3,372 นอกเขตเทศบาล 38,315 19,356 18,959 38,386 19,393 อำเภอโพนนาแก้ว 36,856 18,453 18,403 36,884 18,461 อำเภอภูพาน 37,014 18,717 18,297 37,083 18,713 ที่มา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
8 - 2020 (Cont.) 2563 (2020) District and Administration Zone หญิง Female รวม Total ชาย Male หญิง Female 17,385 34,421 17,069 17,352 Khok Si Suphan District 6,382 12,611 6,223 6,388 Tong Khob Subdistrict Municipality 11,003 21,810 10,846 10,964 Non-municipal area 22,490 45,151 22,665 22,486 Charoen Sin District 3,497 6,859 3,360 3,499 Charoen Sin Subdistrict Municipality 18,993 38,292 19,305 18,987 Non-municipal area 18,423 36,855 18,453 18,402 Phon Na Kaeo District 18,370 35,960 18,151 17,809 Phu Phan District Source: Department of Provinical Administration, Ministry of Interior *
ตาราง 1.3 ประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามหมวดอายุ เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2563 Table 1.3 Population from Registration Record by Age Group and District: 2020 อำเภอ รวม Total หมวดอายุ (ปี) Ag 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55 รวมยอด 1,146,936 54,915 68,526 72,954 75,246 80,434 83,436 77,252 91,373 96,620 100,833 94,264 7 ในเขตเทศบาล 197,834 9,013 11,724 12,490 12,514 14,550 13,608 12,862 14,546 15,260 16,500 16,109 1 นอกเขตเทศบาล 949,102 45,902 56,802 60,464 62,732 65,884 69,828 64,390 76,827 81,360 84,333 78,155 6 อำเภอเมืองสกลนคร 194,294 9,283 11,154 11,844 12,523 14,795 13,904 13,170 15,418 15,613 16,276 15,518 1 อำเภอกุสุมาลย์ 47,617 2,671 3,111 3,323 3,462 3,640 3,590 3,576 4,110 4,206 4,168 3,430 อำเภอกุดบาก 32,936 1,481 1,788 1,902 1,894 2,043 2,231 2,342 2,818 2,822 3,004 2,821 อำเภอพรรณานิคม 80,434 3,519 4,415 4,600 4,912 5,269 5,781 5,103 6,032 7,037 7,430 6,960 อำเภอพังโคน 52,585 2,396 2,878 3,144 3,342 3,486 3,816 3,561 4,097 4,368 4,750 4,506 อำเภอวาริชภูมิ 52,745 2,328 3,168 3,279 3,104 3,496 3,703 3,473 3,919 4,148 4,471 4,538 อำเภอนิคมน้ำอูน 14,880 796 899 966 962 918 1,062 1,102 1,230 1,275 1,297 1,154 อำเภอวานรนิวาส 126,263 6,070 7,900 8,355 8,622 8,872 9,784 8,480 10,049 10,720 11,489 10,386 อำเภอคำตากล้า 40,117 1,997 2,635 2,752 2,817 2,764 3,015 2,691 3,147 3,459 3,549 3,235 อำเภอบ้านม่วง 70,894 3,468 4,606 5,019 4,998 4,982 5,412 4,836 5,602 6,224 6,122 5,776 อำเภออากาศอำนวย 72,022 3,688 4,399 4,685 4,866 5,194 5,329 4,730 5,818 6,141 6,646 5,755 อำเภอสว่างแดนดิน 150,935 6,779 8,730 9,525 9,886 10,662 10,629 9,950 11,316 12,420 13,250 12,974 1 อำเภอส่องดาว 34,455 1,756 2,184 2,454 2,346 2,444 2,557 2,320 2,809 2,886 2,926 2,733 อำเภอเต่างอย 24,372 1,231 1,384 1,520 1,588 1,588 1,668 1,702 2,355 2,228 2,035 1,884 อำเภอโคกศรีสุพรรณ 34,421 1,527 1,881 1,902 1,991 2,298 2,234 2,110 2,673 2,782 3,132 2,943 อำเภอเจริญศิลป์ 45,151 2,296 3,063 3,078 3,135 3,093 3,478 3,147 3,748 4,016 3,923 3,646 อำเภอโพนนาแก้ว 36,855 1,758 2,164 2,320 2,434 2,592 2,674 2,443 3,112 3,243 3,282 3,080 อำเภอภูพาน 35,960 1,871 2,167 2,286 2,364 2,298 2,569 2,516 3,120 3,032 3,083 2,925 หมายเหตุ: ไม่ทราบ = ไม่ทราบ/ระบุปีจันทรคติ ที่มา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
9 ge group (year) District 5-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80 และ มากกว่า 80 and over ไม่ทราบ Unknown ผู้ไม่ใช่ สัญชาติไทย A Non-Thai national ประชากรอยู่ ระหว่างการย้าย Transferring population ประชากรใน ทะเบียนบ้านกลาง Population registered in central house file 76,125 60,005 43,757 31,057 18,882 18,296 - 996 626 1,339 Total 13,952 11,311 8,315 6,175 3,782 3,886 - 380 242 615 Municipal area 62,173 48,694 35,442 24,882 15,100 14,410 - 616 384 724 Non-municipal area 13,517 10,697 7,565 5,327 3,386 3,216 - 330 207 551 Mueang Sakon Nakhon District 2,759 2,024 1,450 1,031 524 472 - 38 13 19 Kusuman District 2,281 1,873 1,311 936 626 713 - 9 12 29 Kut Bak District 5,683 4,684 3,545 2,424 1,482 1,378 - 55 33 92 Phanna Nikhom District 3,699 2,812 2,180 1,526 951 879 - 100 31 63 Phang Khon District 3,691 2,991 2,417 1,752 1,113 1,073 - 30 21 30 Waritchaphum District 964 727 570 402 240 297 - 7 1 11 Nikhom Nam Un District 8,084 6,235 4,405 3,140 1,815 1,674 - 85 58 40 Wanon Niwat District 2,438 1,973 1,384 975 605 606 - 34 35 6 Kham Ta Kla District 4,286 3,318 2,306 1,762 969 1,013 - 69 35 91 Ban Muang District 4,314 3,475 2,564 1,932 1,236 1,173 - 29 27 21 Akat Amnuai District 10,640 8,350 6,025 4,311 2,589 2,577 - 97 65 160 Sawang Daen Din District 2,066 1,737 1,313 871 496 469 - 17 15 56 Song Dao District 1,605 1,335 887 573 386 377 - 12 10 4 Tao Ngoi District 2,552 2,046 1,563 1,225 731 772 - 15 15 29 Khok Si Suphan District 2,763 2,124 1,542 1,005 547 491 - 22 19 15 Charoen Sin District 2,329 1,805 1,383 1,015 618 547 - 19 15 22 Phon Na Kaeo District 2,454 1,799 1,347 850 568 569 - 28 14 100 Phu Phan District Note: Unknown = Unknown/Lunar calendar Source: Department of Provinical Administration, Ministry of Interior *
ตาราง 1.4 เนื้อที่ ระยะทางจากอำเภอถึงจังหวัด และเขตการปกครอง เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2563 Table 1.4 Area, Distance from District to Province and Administration Zone by District: 20 อำเภอ เนื้อที่ (ตร.กม.) Area (Sq.km.) ระยะทางจาก อำเภอถึงจังหวัด (กม.) Distance from district to province (Km.) เขตการป เทศบาลนคร City municipality เทศบาลเมือง Town municipality เทศบาลตำบล Subdistrict municipality รวมยอด 9,605.9 - 1 - 6 อำเภอเมืองสกลนคร 1,023.4 - 1 - อำเภอกุสุมาลย์ 454.0 40 - - อำเภอกุดบาก 455.0 69 - - อำเภอพรรณานิคม 673.8 39 - - อำเภอพังโคน 383.8 54 - - อำเภอวาริชภูมิ 476.1 69 - - อำเภอนิคมน้ำอูน 162.0 99 - - อำเภอวานรนิวาส 1,001.0 85 - - อำเภอคำตากล้า 402.0 109 - - อำเภอบ้านม่วง 850.0 120 - - อำเภออากาศอำนวย 585.0 57 - - อำเภอสว่างแดนดิน 970.0 84 - - อำเภอส่องดาว 317.8 109 - - อำเภอเต่างอย 328.0 28 - - อำเภอโคกศรีสุพรรณ 212.0 22 - - อำเภอเจริญศิลป์ 401.0 90 - - อำเภอโพนนาแก้ว 352.0 35 - - อำเภอภูพาน 559.0 33 - - ที่มา: ที่ทำการปกครองจังหวัดสกลนคร
10 20 ปกครอง Administration zone District ล y องค์การบริหาร ส่วนตำบล Subdistrict administration organization ตำบล Subdistrict ชุมชน Community หมู่บ้าน Village 65 74 125 43 1,521 Total 9 8 16 43 173 Mueang Sakon Nakhon District 1 5 5 - 71 Kusuman District 4 - 3 - 40 Kut Bak District 8 3 10 - 135 Phanna Nikhom District 4 2 5 - 69 Phang Khon District 4 2 5 - 71 Waritchaphum District - 4 4 - 29 Nikhom Nam Un District 6 9 14 - 183 Wanon Niwat District 2 3 4 - 61 Kham Ta Kla District 2 8 9 - 98 Ban Muang District 6 3 8 - 94 Akat Amnuai District 7 11 16 - 189 Sawang Daen Din District 5 - 4 - 46 Song Dao District - 4 4 - 32 Tao Ngoi District 1 3 4 - 53 Khok Si Suphan District 1 5 5 - 59 Charoen Sin District 3 2 5 - 53 Phon Na Kaeo District 2 2 4 - 65 Phu Phan District Source: Sakon Nakhon Provincial Administration Office *
ตาราง 1.5 จำนวนและอัตราเกิดมีชีพ ตาย ทารกตาย และมารดาตาย พ.ศ. 2559 - 2563 Table 1.5 Number and Rate of Live births, Death, Infant Mortality and Maternal Mortality: ปี จำนวน Number เกิดมีชีพ Live births ตาย Death ทารกตาย Infant mortality มารดาตาย Maternal mortality 2559 11,239 7,495 61 2 2560 10,949 7,551 72 3 2561 10,548 7,581 59 3 2562 9,119 7,896 46 1 2563 8,586 8,183 48 3 1/ อัตราเกิดและตายต่อประชากร 1,000 คน 2/ อัตราทารกตายต่อการเกิดมีชีพ 1,000 คน 3/ อัตรามารดาตายต่อการเกิดมีชีพ 100,000 คน ที่มา: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสกลนคร
11 : 2016 - 2020 อัตรา Rate Year เกิด 1/ Crude birth ตาย 1/ Crude death ทารกตาย 2/ Infant mortality มารดาตาย 3/ Maternal mortality 9.83 6.55 5.43 17.80 2016 9.55 6.58 6.58 27.40 2017 9.17 6.59 5.59 28.44 2018 7.91 6.85 5.04 10.97 2019 7.44 7.09 5.60 34.94 2020 1/ Crude birth and death rate per 1,000 populations. 2/ Infant mortality rate per 1,000 livebirths. 3/ Maternal mortality rate per 100,000 livebirths. Source: Sakon Nakhon Provincial Health Office *
ตาราง 1.6 การเกิด การตาย การย้ายเข้า และการย้ายออก จำแนกตามเพศ เป็นรายอำเภอ พ.ศ. 2563 Table 1.6 Births, Deaths, Registered-In and Registered-Out by Sex and District: 2020 อำเภอ การเกิด Births การตาย Deaths ก Reg รวม Total ชาย Male หญิง Female รวม Total ชาย Male หญิง Female รวม Total รวมยอด 8,770 4,486 4,284 8,289 4,814 3,475 40,823 อำเภอเมืองสกลนคร 3,266 1,705 1,561 2,381 1,454 927 8,344 อำเภอกุสุมาลย์ 168 83 85 247 130 117 1,559 อำเภอกุดบาก 135 74 61 213 118 95 1,182 อำเภอพรรณานิคม 228 116 112 522 286 236 2,651 อำเภอพังโคน 703 361 342 314 176 138 1,920 อำเภอวาริชภูมิ 93 53 40 370 210 160 1,830 อำเภอนิคมน้ำอูน - - - 113 71 42 603 อำเภอวานรนิวาส 931 471 460 675 408 267 3,846 อำเภอคำตากล้า 144 74 70 245 144 101 1,521 อำเภอบ้านม่วง 378 189 189 399 248 151 2,592 อำเภออากาศอำนวย 380 200 180 432 240 192 2,726 อำเภอสว่างแดนดิน 1,758 855 903 1,116 646 470 4,686 อำเภอส่องดาว 87 40 47 178 87 91 1,055 อำเภอเต่างอย 92 55 37 161 96 65 876 อำเภอโคกศรีสุพรรณ 116 55 61 237 119 118 1,189 อำเภอเจริญศิลป์ 73 35 38 247 135 112 1,486 อำเภอโพนนาแก้ว 110 55 55 233 130 103 1,435 อำเภอภูพาน 108 65 43 206 116 90 1,322 ที่มา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
12 การย้ายเข้า gistered - in การย้ายออก Registered - out District ชาย Male หญิง Female รวม Total ชาย Male หญิง Female 21,607 19,216 39,876 21,032 18,844 Total 4,599 3,745 9,970 5,307 4,663 Mueang Sakon Nakhon District 819 740 1,275 659 616 Kusuman District 652 530 1,061 564 497 Kut Bak District 1,289 1,362 2,208 1,084 1,124 Phanna Nikhom District 1,036 884 2,198 1,167 1,031 Phang Khon District 932 898 1,553 819 734 Waritchaphum District 323 280 395 217 178 Nikhom Nam Un District 2,001 1,845 3,726 2,009 1,717 Wanon Niwat District 755 766 1,294 673 621 Kham Ta Kla District 1,375 1,217 2,377 1,233 1,144 Ban Muang District 1,420 1,306 2,330 1,247 1,083 Akat Amnuai District 2,515 2,171 5,391 2,821 2,570 Sawang Daen Din District 528 527 877 452 425 Song Dao District 444 432 719 362 357 Tao Ngoi District 618 571 1,020 532 488 Khok Si Suphan District 802 684 1,206 670 536 Charoen Sin District 801 634 1,160 639 521 Phon Na Kaeo District 698 624 1,116 577 539 Phu Phan District Source: Department of Provincial Administration, Ministry of Interior *
ตาราง 1.7 จำนวนและอัตราการสมรส และหย่าร้าง พ.ศ. 2554 - 2563 Table 1.7 Number and Crude Marriage and Divorce Rate: 2011 - 2020 ปี จำนวน Number สมรส Marriage หย่า Divorce การส 2554 4,648 1,576 2555 4,474 1,402 2556 4,520 1,328 2557 4,496 1,337 2558 4,748 1,491 2559 4,471 1,466 2560 4,025 1,488 2561 4,309 1,617 2562 4,592 1,648 2563 4,143 1,520 1/ อัตราการสมรสต่อประชากร 1,000 คน 2/ อัตราการหย่าร้างต่อประชากร 1,000 คน ที่มา: ที่ทำการปกครองจังหวัดสกลนคร