BANGSA IDAMAN

PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN
PENSYARAH : USTAZ MOHAMMAD ZAMRI BIN JUSOH

KANDUNGAN

13 CABARAN KEPELBAGAIAN IDEA "BANGSA IDAMAN" DAN PERBAHASAN

17 18 01 PENGENALAN
02 KONSEP
KESIMPULAN RUJUKAN 06 3 JALUR BANGSA IDAMAN

09 JENIS MASYARAKAT
MAJMUK

10 MERIALISASIKAN BANGSA
MALAYSIA

11 RIALISASIKAN BANGSA
MALAYSIA RAI PERBEZAAN
KAUM

12 KEPELBAGAIAN IDEA
BANGSA IDAMAN

MEI 20222 | KANDUNGAN

Bangsa Idaman

PENGENALAN

Negara bangsa dilihat sebagai bangsa Dari sejarah, masyarakat Malaysia bukanlah
idaman yang dimpikan oleh sesebuah negara terbentuk semenjak tahun 1957. Latar belakang
melalui konsep satu bangsa, satu identiti. dan latar hadapan kepada projek negara-
Secara ilmiahnya, konsep ini menjurus kepada bangsa Malaysia memainkan peranan penting
sesebuah negara yang berdaulat dengan dalam memberi makna kepada apa yang
rakyatnya hidup bersatu padu tanpa dinamakan sebagai Bangsa Malaysia. Malaysia,
dipisahkan oleh sentiment perkauman, yang berlatarbelakang empat tiang utama
keturunan, agama, Bahasa, budaya, wilayah agama, bahasa, budaya dan raja telah
dan sebagainya yang dilihat boleh membawa memberikan citra utama kepada identiti
kepada perpecahan. Identiti, negara dan kebangsaan.
bangsa adalah tiga perbahasan utama
dalam persoalan nasional.

01

MEI 2022 | PENGENALAN

01

Bangsa Idaman

Keempat-empat tiang ini menjadi unsur Walaupun wujud pelbagai perpektif, sentimen
utama kepada kebudayaan Melayu. Bangsa yang membentuk bangsa ialah perasaan
merujuk pada sekumpulan manusia dalam kebersamaan atau ‘belonging together’. Oleh
satu ikatan ketatanegaraan (Mahayuddin, itu dapat dirumuskan bahawa bangsa adalah
1998). Seterusnya, bangsa adalah satu sekumpulan besar manusia yang mempunyai
kumpulan manusia yang diikat dalam satu keterikatan melalui perasaan kekitaan
unit kesedaran kolektif bersepadu berteraskan Bersama dalam sesebuah negara.
perkongsian etnik, budaya, dan sejarah.
Bangsa idaman juga seringkali dikaitkan
dengan pertalian darah.

02 MEI 2022 | PENGENALAN

02

KONSEP

Konsep “Bangsa Idaman” bukan suatu Bangsa Idaman sebelum merdeka 03
konsep baharu. Sejak tahun 1966 lagi,
Robert Rotberg, seorang sarjana Bangsa Idaman, sebelum Merdeka adalah pergerakan MEI 2022 | KONSEP
Amerika memperkenalkan konsep nasionalisme dimana mereka merancang untuk
nations-of-intent ketika mengkaji berjuang mendapatkan kemerdekaan dalam
nasionalisme orang Afrika. Malah di kerangka bangsa idamanyang diinginkan mereka
Malaysia, konsep yang sama juga sendiri, yang bermaksud sifat dan wajah bangsa
digunakan oleh Rustam A. Sani pada Malaysia yang mereka inginkan sesuai dengan
tahun 1957 dalam mengkaji asal agenda ekonomi, politik, sosial dan budaya masing-
muasal gerakan Kiri Melayu. Shamsul masing. Contohnya, di kalangan kelompok strategik
sendiri menggunakan konsep bangsa nasionalis Melayu terdapat tiga jalur bangsa idaman
idaman buat kedua kalinya di pertama adalah Melayu Raya anjuran kelompok
Malaysia pada tahun 1996. Namun strategik kiri Melayu yang kedua adalah negara Islam
pada hemat beliau, Malaysia bukan anjuran kelompok strategik berorientasi Islam dan
sahaja masih mencari-cari ‘bangsa yang terakhir adalah masyarakat majmuk pimpinan
idaman’ yang ideal, malah perpaduan Melayu (Malay-led plural society nation). Kelompok
yang jelas masih menjadi suatu strategi tiga rangkai etnik diterima kolonial.
impian. Pemerintah kolonial memilih, menyokong dan
mempromosi jalur ketiga melalui CLC 1949
(Communities Liaison Committee 1949).

BANGSA IDAMAN SELEPAS DASAR
EKONOMI BARU

Bangsa Idaman selepas DEB adalah Bangsa
Malaysia, Wawasan 2020 diaman bangsa
Idaman anjuran Kerajaan (Mahathir) yang
dipromosi secara besar-besaran, seterusnya
Gagasan 1 Malaysia Bangsa Idaman anjuran
Kerajaan dan dipromosi secara besar-
besaran di seluruh negara. Terdapat juga di
Sabah iaitu Sabah untuk Sabahan bangsa
idaman anjuran kelompok strategi internet
hub di luar negeri. Terakhir adalah di Sarawak
iaitu Sarawak untuk Sarawakian bangsa
idaman anjuran beberapa kelompok
strategik pribumi.

BANGSA IDAMAN SELEPAS MERDEKA 04

Selepas merdeka keinginan kolektif untuk MEI 2022 | KONSEP
mempunyai suatu “identiti nasional sepunya”
atau sebuah bangsa. Idea dan pendapat
mengenai identity nasional sepunya ini
adalah sebuah pernyataan mengenai
bangsa idaman atau lebih dikenali sebagai
wajah baru Malaysia yang mereka inginkan.
Antara Bangsa Idaman utama pasca iaitu
Merdeka 1957 dimana ia adalah konsep
“Malaysian Malaysia” anjuran kelompok
strategik daripada singapura awal tahun
1960 dan daripada Malaysia akhir tahin 1990.
Bangsa Idaman pegangan pemerintah,
masyarakat majmuk pimpinan Melayu
(Malay-led plural society nation).

BANGSA IDAMAN ERA MALAYSIA Dalam kepercayaan ini, identiti etnik lain
BARU tidak dilihat begitu penting dan mereka
harus mengakui akan ketuanan Melayu
Bangsa idaman Era Malaysia baru bermula dalam masyarakat Malaysia. Mereka ini
pada Mei 2018 sehingga Ogos 2019 iaitu juga mempercayai perlembagaan
selama 15 bulan.Berlaku persaingan hebat Malaysia tetapi berpaksikan kedudukan
diantara beberapa bangsa idaman Melayu dan Islam yang dominan.
dimana Tun Dr Mahathir ingin
Kelompok kedua pula berpegang
mengekalkan bangsa idaman
“masyarakat majmuk pimpinan melayu” kepada idea Malaysian Malaysia. Mereka
sebagai payung untuk Wawasan 2020 dan
Bangsa Malaysia. Manakala PPBM, UMNO beranggapan bahawa kemerdekaan
dan PAS masih ingin mengekalkan bangsa
idaman ini walaupun terdapat antara ahli pada tahun 1957 merupakan satu ‘reset
dua kelompok parti berbeza pendapat.
Disini juga terdapat kehadiran DAP sebagai button’ dimana semua identiti adalah
komponen strategik utama dakan kerajaan
terdapat unsur-unsur konsep Bangsa setara dan menafikan kebudayaan dan
Idaman Malaysian Malaysia direalisasikan.
sejarah terdahulu. Seperti juga kelompok

yang pertama, mereka juga

mempercayai perlembagaan Malaysia

yang sama namun beliau mentafsirkan

Pembangunan bangsa pasca PRU14 tidak bahawa perlembagaan itu bersifat

banyak mengalami perubahan. sekular dan tidak memihak kepada

Kepimpinan Mahathir mengekalkan konsep mana-mana kaum atau etnik.

“Malay-led plural society”. Dalam konteks Menurut Zairil lagi, kita masih lagi
terperangkap dalam kerangka kolonial
hari ini, konsep bangsa idaman inilah yang dalam membentuk sebuah masyarakat
Malaysia. Hal ini hanya berlaku di
diangkat oleh parti-parti politik seperti Malaysia. Sub-etnik Jawa di Malaysia
misalnya bangga mengklasifikasikan diri
Bersatu, UMNO, dan PAS. mereka sebagai Melayu, tetapi jika dilihat
rantau Nusantara orang Jawa tidak
Menurut beliau, dalam aspek hubungan mengidentitikan diri mereka sebagai
kemasyarakatan di dalam konteks Melayu.
Malaysia Baharu ini, penekanan banyak
diberikan kepada hubungan antara Untuk membentuk identiti bersama. jalan
kaum atau “inter-ethnic” tetapi
meminggirkan peri penting hubungan penyelesaiannya bukan sahaja dalam
dalam kaum atau “intra-ethnic”.
Kepelbagaian dan perbezaan yang bentuk praktis malah boleh menjadi
wujud antara kaum di negara ini adalah
sesuatu yang perlu diraikan. Namun, normatif. Gagasan Bangsa Idaman
menurut Shamsul, kita sering melihat
perbezaan-perbezaan ini dalam seharusnya menjadi titik pertemuan
dikotomi yang negatif, bukannya positif.
Perbezaan menjadi sesuatu yang perlu antara golongan tradisional yang jumud
dilawan, bukannya disyukuri.
serta golongan sekular yang

menganggap detik kemerdekaan

sebagai ‘reset button’ dimana semua 04

Menurut Zairil Khir Johari pula, terdapat etnik mempunyai hak yang sama. Walau MEI 2022 | KONSEP
dua naratif besar yang dipegang oleh
masyarakat Malaysia secara umum. bagaimanapun, hal ini mestilah
Kelompok pertama ialah masyarakat
yang mempercayai pembangunan bernuansakan sejarah yang berlaku
Malaysia dibina atas teras kebudayaan
Melayu yang dominan. termasuklah reformasi yang terjadi dua

puluh tahun dahulu dan juga Malaysia

Baharu yang baru sahaja dikecapi.

PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

KELOMPOK PERTAMA

"Melayu Raya" anjuran strategik
kiri Melayu.

Idea Melayu Raya yang Digagaskan




Satu ketika dahulu pernah Ketika penjajahan British lebih 100

tergagasnya idea Melayu Raya. tahun di Tanah Melayu

Antara nama-nama yang menyaksikan bagaimana tokoh-

masyhur seperti Dr tokoh Melayu ingin bangkit

Burhanuddin al Helmy, Abdul dengan gagasan Melayu Raya.

Hadi Hj Hassan, Ibrahim Yaakob Namun idea ini terkubur mungkin

dan ramai lagi.Antara yang antara sebabnya apabila British

dicadangkan sebagai konsep ingin sekat kebangkitan Melayu

Kesatuan Melayu Raya adalah ketika itu Mereka bimbang jika

terbentang dari Singgora di Melayu bangkit menggantikan

Utara hingga ke Johor di Uthmaniah 1924. Ketika

Semenanjung, Pulau Jawa, penjajahan Jepun, idea ini dilihat

Mindanau, Luzon dan beberapa semakin hampir berjaya namun

lagi kepulauan Melayu, pada 1945 berlakunya satu

termasuk Sabah Sarawak dan agenda belakang tabir sehingga

Kalimantan. idea ini disailang atau di ‘hijack’.

Idea ini digagaskan pasca Secara khususnya, pada April 1945 05
Jepun yang sedang menguasai Tanah
Perang Dunia Pertama setelah Melayu dan Indonesia telah bersetuju
untuk memberi kemerdekaan Tanah
menyaksikan kejatuhan Melayu, atas banyak sebab antaranya MEI 2022 | 3 jJALUR BANGSA IDAMAN
diplomasi Kesatuan Melayu Muda
Empayar Uthmaniah. Namun (KMM) dan Parti Kebangsaan Melayu
Malaya (PKMM)Kedua-dua gerakan ini
apabila diteliti plot-plot sejarah merupakan gerakan anti British dan
antara pimpinannya seperti Dr
itu kita akan dapati bahawa Burhanuddin al Helmy. Era Perang
Dunia Kedua menyaksikan Hiroshima
idea ini telah ‘disailang’ oleh dan Nagasaki ranap di’hempap’ Bom
Atom pada 6 dan 9 Ogos 1945.
penjajah British.British menjajah

Tanah Melayu pada 1824-1941.

Kemudian Tanah Melayu dijajah

pada 1941-1945 era Perang

Dunia Kedua. Dan seterusnya

dijajah semula oleh British

bermula 1945 hinggalah

kemerdekaan 1957.

KELOMPOK KEDUA
PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

Agama Islam menjadi agama “Negara Islam” anjuran
strategik berorientasi islam.
anutan dengan bebas. Pertuturan mereka adalah
Bahasa Melayu-Indonesia
orang Melayu sejak lebih 600 dan beragama Islam.
Imperialisme budaya berlaku
tahun di Kawasan strategik antara

lalu. Walaupun dijajah oleh tiga
Barat dan Timur, pusat

Selaras dengan kedudukan perdagangan entrepot dan
aktiviti keagamaan.
Islam

kuasa asing, iaitu Portugis, Namun, Islam sebagai agama

Belanda sebagai agama rasmi Persekutuan

Persekutuan, agama-agama lain masih boleh

dan British, orang Melayu masih membolehkan kerajaan pusat atau

kerajaan pusat diberi kuasa diamalkan dengan bebas dalam

untuk negeri menubuh,menyelenggara

kuat berpegang kepada ajaran dan mana-mana bahagian

Islam. membelanjakan wang Persekutuan. membantu

bagi tujuan selepas merdeka, pertubuhan-pertubuhan Ini telah

kedudukan agama pentadbiran dijelaskan dalam Perkara 3 Islam.

agama islam dani islam terus Pelbagai bantuan disediakan

terpelihara dan menjadi bahawa agama Islam ialah agama

undang-undangSyariah. untuk tujuan ini seperti peruntukan

Penerimaan agama rasmi rasmi bagi Persekutuan tetapi

persekutuan. perbelanjaan bagi keperluan majlis

agama-agama lain boleh 06

diamalkan majlis keagamaan.

MEI 2022 | 3 jJALUR BANGSA IDAMAN

PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

KELOMPOK KETIGA

“Masyarakat majmuk

pimpinan Melayu” ialah

kelompok strategi tiga

rangkai etnik yang diterima

oleh pihak British ketika itu.

Selepas merdeka keinginan kolektif
Masyarakat majmuk merupakan
untuk mempunyai suatu “identiti
nasional sepunya” atau sebuah masyarakat yang terdiri daripada
bangsa. Idea dan pendapat
mengenai identity nasional sepunya pelabagai lapisan kaum yang
ini adalah sebuah pernyataan
mengenai bangsa idaman atau lebih mempunyai kepercayaan , adat
dikenali sebagai wajah baru Malaysia
yang mereka inginkan. Antara resam, dan budaya yang
Bangsa Idaman utama pasca iaitu
Merdeka 1957 dimana ia adalah tersendiri. Setiap kaum di Negara
konsep “Malaysian Malaysia” anjuran
kelompok strategik daripada Malaysia ini mempunyai latar
singapura awal tahun 1960 dan
daripada Malaysia akhir tahin 1990. belakang dan sejarah
Bangsa Idaman pegangan
pemerintah, masyarakat majmuk kemasukannya. Masyarakat
pimpinan Melayu (Malay-led plural
society nation) majmuk dibahagikan mengikut

.Pembentukan masyarakat majmuk di garis-garis pemisah seperti ras,
Malaysia yang berbilang kaum pada
abad ke-19 adalah kesan daripada etnik, agama, ideology, bahasa
Kolonialisme yang mutlak.Masyarakat
majmuk di Malaysia terjadi secara dan budaya. Menurut kamus
tidak sengaja.Pada Awal Abad ke 19
lebih 90% penduduk di Tanah Melayu Dewan (2005) masyakat majmuk
ialah Kaum Melayu. Masyarakat
mengubah struktur kependudukan ialah kumpulan manusia yang
asal Tanah Melayu . Masyarakat
majmuk di Malaysia terdiri dari hidup bersama-sama di sesuatu
pelbagai etnik yang dikategorikan
mengikut cara hidup , pola tempat dengan atur dan cara-
penempatan , pekerjaan dan
pendidikan. cara tertentu. Jaringan erat

wujud dalam kalangan anggota

tersebut, khususnya melalui 07

hubungan bersemuka.

Contohnya, seperti pergaulan MEI 2022 | 3 jJALUR BANGSA IDAMAN

masyarakat di Malaysia yang

terdiri daripada Bangs a Melayu,

Cina dan India

PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

JENIS
MASYARAKAT

MAJMUK

Masyarakat Melayu

Setiap bangsa Malaysia

mempunyai sejarah yang

tersendiri seperti kaum Melayu

dahulunya tinggal di

perkampungan . Selain M
asyarakat Cina

menangkap ikan dan

mengutip hasil hutan. Pada Masyarakat cina biasanya

Mulanya, kaum melayu menetao di perbandaran.

menganut agama Buddha. Kedatangan buruh dari cina

Namun, sejak kedatangan secara besar-besaran bermula

islam ke tanah Melayu, kaum sejak awal abad ke-19 yang

melayu telah menganut kebanyakannya mereka berasal

agama islam. Masyarakat dari wilayah selatan China

melayu juga telah seperti Kwanglung, Fukien dan

mengamalkan syariat yang Kwangsi. Kebanyakkan

wajib diamalkan dalam islam masyarakat cina bekerja

sebagai peniaga. Sesetengah

contohnya solat lima waktu, kaum cina bekerja sebagai

puasa di bulan Ramadan dan pelombong semasa era

mengerjakan haji. penjajahan British. Kedatangan
buruh ke Tanah Mekayu adalah

Masyarakat India melalui beberapa cara seperti
system tiket kredit, system
pengambilan kakitangan dan

Kebanyakan kaum India di Tanah Melayu pengambilan rumah kongsi.
tinggal di kawasan ladang atau estet. Kaum
India mula memasuki Tanah Melayu sejak dari Sesetengah kaum cina
pembukaan Selat Melaka terutamanya
sebagai pedagang kain dan peminjam wang. menganut agama Kristian

namun kebanyakkannya 08

menganut agama Buddha. MEI 2022 | JENIS MASYARAKAT MAJMUK

Pada akhir abad ke-19 dan pada awal abad

ke-20 , penjajah British mendapati india

sebagai tempat mendapatkan buruh-buruh

yang murah, patuh dan senang untuk dikawal.

Dalam tahun 1880 , Hugh Low dan Frederick

Weld telah mendapatkan permit daripada

kerajaan British untuk mengimport buruh-

buruh dari India dan bekerja di ladang milik

mereka di Tanah Melayu. Kaum India

terbahagi kepada beberapa suku etnik

diantaranya terdiri daripada Tamil, Telegu,

dan Ceylon. Kebanyakkan mereka yang

diambil bekerja dia ladang-ladang adalah

dari golongan Tamil

MERIALISASIKAN BANGSA

MALAYSIA

PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

Kunci dalam mengurus pembentukan Malaysia tidak boleh Di singkap tabir sejarah warisan
negara bangsa adalah penentuan pengalaman silam, sejarah pra-
kedudukan indigeniti atau anak watan dibangunkan hanya kolonial menunjukkan Malaysia
sebagai alat mengikat ahli penduduk di adalah sebahagian gugusan
negara itu yang mesti diterima dan dalam aspek ekonomi kepulauan alam Melayu terdiri
diperakui. Malaysia adalah sebuah dari beberapa negeri dari timur di
negara yang mempunyai penduduk semata-mata. Ia mesti Filipina ke selatan di Pulau Jawa,
pelbagai kaum. Usaha untuk di barat Pulau Sumatera dan
menyatupadukan kaum melalui proses dan seharusnya menjadi utara Pattani.Setiap negeri ini
pembinaan bangsa perlu dilaksanakan. diperintah oleh Raja. Kegiatan
Proses itu bertujuan menyedarkan sebuah negara yang ekonomi utama adalah bertani,
warganya mengenai harga diri bangsa nelayan dan berdagang dengan
yang merdeka dan berdaulat serta membangun peniaga Arab, India dan Cina.
mampu membangunkan sebuah
negara yang maju. sepenuhnya sepanjang

semua dimensi dari sudut

ekonomi, politik,

kerohanian, psikologi dan

budaya.

Oleh itu, pembinaan bangsa Kita mesti membangun sepenuhnya Hasil pembangunan dan
adalah usaha bersama seluruh dari sudut perpaduan dan solidariti
rakyat bagi meletakkan bangsa nasional dan kesinambungan sosial, perdagangan setempat ini
dan negaranya setaraf dengan dari aspek ekonomi kita, keadilan
bangsa dan negara lain. Namun, sosial, kestabilan politik, sistem dan menjadikan, ada dalam
Malaysia tidak perlu meniru kerajaan, kualiti hidup, nilai sosial dan
negara lain, sebaliknya menjadi kerohanian, juga pemupukan rasa kalangan negeri ini, 09
sebuah negara membangun bangga, jati diri, patriotisme dan yakin
dalam acuannya sendiri. akan negara tercinta ini. berkembang hingga menjadi MEI 2022 | JENIS MASYARAKAT MAJMUK

empayar seperti Majapahit,

Melaka dan Pattani.

Kedatangan pihak penjajah

dari Barat seperti Portugis,

Belanda dan Inggeris

merancakkan lagi eksploitasi

sumber alam dan produk

setempat seperti rempah

ratus, timah dan pelbagai

lagi.

REALISASI BANGSA MALAYSIA
RAI PERBEZAAN KAUM

PENULIS: NUR ASYIQIN BINTI SUHAIMI

Cita-cita kebangsaan ini diberikan penekanan
dengan beberapa perkara ditumpukan meliputi
soal integrasi nasional membawa kepada
pelaksanaan Rukun Negara dan memperkenalkan
Wawasan 2020 sebagai usaha membawa
Malaysia melangkah ke hadapan mendepani
cabaran gelombang mega yang semakin
melingkari masyarakat global.

Ini termasuk pembentukan negara bangsa,
melahirkan masyarakat Malaysia bebas yang
kukuh dari segi moral, bersifat demokratik, progresif,
adil, matang dan makmur serta dinamis. Elemen ini
diwujudkan sebagai usaha melahirkan 'Bangsa
Malaysia' yang menjadi nadi kelangsungan masa
depan negara.Tahun ini, genap 62 tahun kita
mencapai kemerdekaan. Walaupun Wawasan
2020 sebenarnya bukan sebuah dasar rasmi
negara, namun ia dilihat sebagai pendekatan
komprehensif dan menyeluruh merangkumi soal
ekonomi, politik, psikologi dan sosial.Sungguhpun
cita-cita kebangsaan murni ini menekankan soal
pendekatan komprehensif, ia masih tidak dapat
mengelak berhadapan fenomena yang sentiasa
wujud bagi negara bekas jajahan yakni fenomena
'watak tertawan.'

10

MEI 2022 | REALISASI BANGSA MALAYSIA RAI PERBEZAAN KAUM

Penulis : Nur Alyamirza Hanis

Pada tahun 1996, Shamsul AB melalui Selepas negara ini mencapai kemerdekaan, 11
konsep nation of intent berpendirian wujud keinginan untuk melahirkan satu
bahawa sebuah negara bangsa adalah konsep kenegaraan yang kolektif atau identity MEI 2022 | KEPELBAGAIAN IDEA BANGSA IDAMAN
project work in progress dan sentiasa nasional sepunya. Impian ini antaranya telah
berlaku contestation bangsa dalam melahirkan konsep Malaysian Malaysia yang
negara itu hingga yang wujud adalah popular.
negara tetapi bangsanya tidak terbina
seperti di Malaysia. Ketika tahun 1960 yang diperkenalkan oleh Lee
Kuan Yew Ketika Singapura berada dalam
Di Malaysia, pembentukan bangsa terjadi persekutuan Tanah Melayu dan akhir 1990
dalam dua fasa iaitu sebelum dan pada era pemerintahan Mahathir Mohamed.
selepas merdeka. Antaranya adalah Pembangunan bangsa selepas merdeka turut
konsep Melayu Raya yang digagaskan melahirkan konsep-konsep lain seperti
oleh pergerakan Kiri Melayu, konsep Wawasan 2020 dan Gagasan 1 Malaysia.
Negara Islam yang diperkenalkan oleh
kelompok Islam dan konsep masyarakat
majmuk yang dipimpin oleh orang
Melayu.

Namun demikian, hanya konsep terakhir
iaitu “Malay-led plural society” diterima
oleh pihak British pada ketika itu. Hal ini
dinatijahkan dengan terbentuknya CLC
1949 (Communities Liaison Committee
1949) yang diterima pakai sehingga
kemerdekaan.

Selain daripada itu, di Borneo wujud Menurut beliau dalam aspek hubungan 12
konsep seperti Sabah for Sabahan kemasyarakatan di dalam konteks
dan Sarawak dan Sarawakian. Walau Malaysia Baharu ini, penekanan banyak
bagaimanapun menurut Samsul, diberikan kepada hubungan antara
konsep-konsep yang wujud di kaum atau “inter-ethnic” tetapi
Borneo ini dicetuskan oleh kelompok meminggirkan peri penting hubungan
strategi internet dengan bantuan dalam kaum atau “intra-ethnic”.
social media dan tidaklah popular
dalam konteks yang lebih umum. Kepelbagaian dan perbezaan yang
wujud antara kaum di negara ini adalah
Shamsul menegaskan bahawa, sesuatu yang perlu diraikan. Namun
pembangunan bangsa pasca PRU14 menurut Shamsul, kita sering melihat
tidak banyak mengalami perubahan. perbezaan-perbezaan ini dalam
Kepimpinan Mahathir mengekalkan keadaan yang negatif, bukannya positif.
konsep “Malay-led plural society”.
Dalam konteks hari ini, konsep MEI 2022 | KEPELBAGAIAN IDEA BANGSA IDAMAN
bangsa idaman inilah yang diangkat
oleh parti politik seperti Bersatu,
UMNO dan Pas.

Perbezaan menjadi sesuatu yang perlu
dilawan bukannya disyukuri.

NUR ANIS NATASHAMEI 2022 | CABARAN
_PENULIS_

CABARAN

DALAM MEMBENTUK BANGSA IDAMAN

Liberalisme merupakan fahaman sekularisme
memisahkan aspek agama daripada kehidupan dan
membolehkan sesuatu tindakan atau amalan bebas
daripada ketentuan aliran agama . Ia juga merupakan
kesederhanaan atau keterbukaan. Keterbukaan tanpa
had akan menjerumuskan kepada penyelewengan dan
perkara yang akan menggugat kemakmuran
perkembangan Negara. Pemikiran liberalisma
merupakan satu aliran pemikiran yang keterbukaan
dalam berijtihad yang melampaui batas-batas agama
yang telah sedia ada seperti mana di dalam al-Quran
dan al-Sunnah.

Aspek penyelewengan fahaman ini dikesan dalam tiga
aspek iaitu akidah, syariah dan akhlak. Golongan
berfahaman liberal membangkitkan isu-isu contohnya
berkaitan dengan rasionalisme dan sekularisme,
penolakan terhadap syariah, pluralisme agama,
penolakan terhadap autoriti keagamaan, kebebasan
mentafsir teks-teks agama, mempromosikan nilai-nilai
barat, pembebasan wanita dan mendukung demokrasi
liberal sepenuhnya. Mereka memperjuangkan isu
kesamarataan kepada golongan wanita dan juga LGBT.
Mereka mendesak kebebasan dan persamaan hak
mutlak kepada golongan LGBT yang patut dilayan
seperti manusia biasa.

Pluralisme adalah konsep di mana asas berdampingan
secara aman dalam masyarakat yang mempunyai
kepentingan, sudut pandang, gaya hidup, asal-usul dan
kepercayaan yang berbeza Selain itu, sifat kepelbagain
yang terbentuk daripada proses kepelbagaian
penduduk telah memenuhi konsep kolonialisme bagi
menghalang penyatuan. Hal ini menyebabkan
wujudnya masalah dalaman yang kompleks kepada 13
negara yang terjajah apabila dimerdekakan. Akhir sekali,
perkara ini sangat jelas telah menjadi ancaman kepada
pembinaan bangsa idaman.

CABARAN

DALAM MEMBENTUK BANGSA IDAMAN

Kepelbagaian Budaya Menurut kamus

Dewan(2005) edisi keempatmuka surat
102,kepelbagaian ialah perihal berbagai-bagai

jenis. Budaya pula merupakancara hidup
manusiayang di bentuk supaya dapat
berinteraksi dan menyesuaikan diri dengan

masyarakat dan alam sekitar. Budaya juga
merupakan tatacara hidup sesuatu kelompok
atau kumpulan sosial, iaitu seluruh kehidupan
dan persekitaran yang dibina oleh manusia
hasil amalan dan hubungan manusia dalam
lingkungan persekitaran yang meliputi budaya
kebendaan dan budaya bukan kebendaan.

Malaysia merupakan sebuah negara yang 14
mempunyai pelbagai kaum yang mempunyai
budaya, adat resam dan ciri-ciri keistimewaan MEI 2022 | CABARAN
yang tersendiri. Kewujudan masyarakat
berbilang bangsa sejak zaman Kesultanan
Melayu Melaka amat berbeza daripada
masyarakat berbilang bangsa yang wujud
akibat penjajahan British di Tanah Melayu pada
abad ke-19. Perbezaan antara kedua-dua
masyarakat berbilang bangsa tersebutialah
kesanggupan masyarakat berbilang kaum
pada zaman Melaka untuk menerima
budaya masyarakat Melayu seperti bahasa,
makanan, etika dan pakaian.

Kepelbagaian budaya ini telah membentuk
satu identiti Malaysia yang harmonis dan
bersama-sama berganding bahu untuk

mengekalkan keamanan dan kestabilan
dalam aspek politik, ekonomi dan sosial. Budaya
dapat dibahagikan kepada dua jenis iaitu
budaya bersifat kebendaan dan budaya yang
bersifat bukan kebendaan.

CABARAN

DALAM MEMBENTUK BANGSA IDAMAN

Budaya kebendaan adalah seperti Negara yang mempunyai
peralatan yang dapat memberi
simbol dan makna kepada oranglain kepelbagaian budaya seperti
dalam erti kata yang lain bersifat
konkrit. Manakala budaya bukan Malaysia tidak terlepas daripada
kebendaan ialah kepercayaan, adat
istiadat dan undang-undang. perselisihan perkauman yang

mencetuskan konflik antara kaum

yang mengakibatkan peristiwa

berdarah dan pembunuhan orang-

orang yang tidak berdosa.

Masyarakat yang yakin kepada

budayanya akan menunjukkan rasa Walaubagaimanapun, peristiwa 13

hormat dan patuh kepada amalan Mei 1969 merupakan titik-tolak

dan larangan yang terdapat dalam kepada pembentukan negara

budaya tersebut. Justeru, amalan Malaysia yang baru. Kerajaan

positif atau negatif masyarakat Malaysia telah menggandakan

tersebut bergantung kepada sejauh usaha mereka bagi menyelesaikan

mana sistem budaya yang masalah pelbagai kaum

dilaksanakan dan kekuatan unsur- denganharapan peristiwa 13 Mei 1969

unsur yang terdapat di dalam tidak akan berulang. Sekiranya

budaya. Ciri-ciri budaya ialah seperti peristiwa berdarah seperti ituberlaku

berikut, boleh dipelajari, boleh lagi maka, akan lahirlah pelbagai

dikongsi, bersifat sejagat, boleh pandangan dan pendapat negatif

diwarisi, sentiasa berubah, simbolik, dari luar yang menggambarkan

pandangan semesta. Budaya ialah tiada kesepaduan, toleransi dan

pencorak yang membentuk imej keharmonian dalam kalangan

luaran dan dalaman sesuatu masyarakat Malaysia yang pelbagai

masyarakat. Budaya mempunyai dua kaum. Dengan itu, wajarlah budaya

peranan iaitu yang pertama Malaysia dikekalkan kerana

membina imej negara ke arah budayaini melambangkan identiti

mewujudkan keperibadian serta dan imej negara di mata dunia.

identiti dan yang kedua memupuk

kesedaran kebangsaan dan

kenegaraan bercirikan kerohanian,

kemanusiaan, spiritual dan mental.

15

MEI 2022 | CABARAN

CABARAN

DALAM MEMBENTUK BANGSA IDAMAN

Kekurangan pendedahan kepada Sistem persekolahan yang
adat-adat dan kebudayaan etnik lain
akan menjadi penghalang kepada memisahkan pelajar mengikut bahasa
pembinaan hubungan etnik antara
kaum. Kebudayaan meliputi agama, ibunda dan perbezaan etnik kurang
kepercayaan, adab resam dan cara
hidup setiap kaum. Sekiranya memainkan peranan yang berkesan
masyarakat kurang terdedah
mengenai budaya kaum lain, ia akan bagi memupuk integrasi dan
menjadi penghalang kepada usaha
untuk memupuk perpaduan dan persefahaman dalam kalangan
integrasi nasional di Malaysia.
Perbezaan kebudayaan akan pelajar. Situasi sebegini hanya akan
menyebabkan timbulnya prasangka,
perkauman dan etnosentrisme yang menyebabkan interaksi mereka hanya
merupakan perkara utama yang
menyumbang kepada masalah terhadap antara etnik yang sama
perpaduan.
sahaja. Perkara sebegini hanya akan
Pada masa yang sama, sikap setiap
kaum yang terlalu mempertahankan memberikan kesan yang negatif
budaya mereka juga menjadi
halangan kepada usaha untuk kepada negara Malaysia. Semua etnik
mengeratkan hubungan etnik di
Malaysia. Perkara Ini berlaku kerana masing-masing mempertahankan
mereka tidak dapat menerima
amalan dan kepercayaan kaum lain bahasa ibunda mereka dan kurang
yang berbeza dengan cara hidup
mereka. Salah satu cabaran utama bersifat terbuka untuk mempelajari
untuk mencapai perpaduan kaum ini
ialah aspek dalaman iaitu perbezaan bahasa ibunda kaum yang lain.
bahasa, kebudayaan, kepercayaan
dan keturunan yang mempengaruhi Mereka menganggap adalah tidak
sikap dan nilai sesuatu kaum.
Perbezaan ini menyebabkan setiap penting untuk mereka mempelajari
kaum di negara ini sukar untuk
menerima perubahan yang ingin bahasa kaum yang lain.
dilaksanakan oleh kerajaan kerana
pada sangkaan mereka ia melibatkan 15
penerimaan dan pengorbanan iaitu 4
mereka terpaksa menerima unsur
kaum lain dan mengorbankan unsur MEI 2022 | CABARAN
kaum sendiri.

CABARAN
DALAM MEMBENTUK BANGSA IDAMAN

Walaupun berlaku perkahwinan campur Ketiga-tiga kumpulan kaum ini bukan
antara kaum tetapi ia adalah agak sahaja terasing daripada segi lokasi
terhad kerana wujud halangan yang kuat tempat tinggal, malahan mereka juga
dari segi agama. Perbezaan dan diberi tugas pekerjaan yang berbeza.
pengasingan agama, budaya dan cara Malah, pemisahan fizikal yang
hidup ini bukan sahaja menguatkan lagi disebabkan keadaan geografi di Sabah
sikap prasangka buruk antara dan Sarawak yang terpisah oleh Laut
masyarakat malah menghalang proses China Selatan memberi kesan terhadap
integrasi sosial antara kaum. Tidak pemupukan bangsa di Malaysia.
seperti di Indonesia, warga berketurunan
Jawa terasimilasi dengan baik. Mereka
boleh terdiri daripada beberapa agama
contohnya JawaHindu, Jawa Islam, Jawa
Kristian dan Jawa Buddha.

Pelbagai cabaran pluraliti kebudayaan

dapat dilihat terutama dari aspek sosial

yang dipecahkan kepada empat

paradigma yang berlainan. Pertama dari

sudut pemisahan fizikal,sistem

pendidikan yang berasingan, polarisasi

dalam kalangan pelajar dan kontrak

sosial. Melalui pemisahan fizikal, ianya Perkara ini meningkatkan perasaan

berlaku dalam masyarakat negara ini kekitaan atau etnosentrisme iaitu satu

disebabkan kesan daripada dasar pandangan yang melihat kelompok

“pecah dan perintah” yang diamalkan etnik lain melalui kacamata etnik itu

oleh British sejurus menjajah Malaysia. sendiri. Keadaan sebegini hanya akan

menimbulkan prasangka dan

stereotaip sesuatu golongan etnik

terhadap golongan etnik yang lain.

Bukan itu sahaja, kebanyakan

masyarakat di Malaysia lebih

cenderung untuk tinggal di satu

kawasan yang terdiri dari penduduk

yang sama kaum. Contohnya

penduduk Bugis lebih banyak tertumpu

di kawasan Tawau. Kaum Cina di

kawasan Sibu di Sarawak dan Bajau di 16

kawasan Kota Marudu. Keadaan ini MEI 2022 | CABARAN

berlaku kerana mereka merasakan

lebih selamat tinggal dan selesa

bersama penduduk-penduduk yang

sekaum dan sebangsa dengan mereka.

KESIMPULAN 17
Penulis : Nur Alyamirza Hanis
MEI 2022 | KESIMPULAN
Dalam setiap perbincangan ini, dapat
kita lihat perkaitan antara kepelbagaian
idea bangsa idaman dan perbahasan.
Negara bangsa dilihat sebagai bangsa
idaman yang diimpikan oleh sesebuah
Negara melalui konsep satu bangsa
satu identiti. Secara ilmiahnya, konsep
ini menjurus kepada sesebuah Negara
yang berdaulat dengan rakyatnya
hidup bersatu padu tanpa dipisahkan
oleh sentment perkauman, keturunan,
agama, bahasa, budaya, wilayah dan
sebagainya.

Masyarakat harus berganding bahu
dan tidak mengharapkan pihak
kerajaan semata mata dalam
mewujudkan perpaduan kaum. Jangan
kita bersikap evasive mahupun “Bagai
enau dalam belukar melepaskan pucuk
masing masing “kerana perpaduan
kaum itu hanya akan wujud apabila
semua kaum menjalankan obligasi
masing masing dengan sempurna dan
bersikap bertolak ansur.Selain itu juga
kita sebagai masyarakat hendaklah
memupuk nilai nilai murni dalam
kehidupan seharian kita. Kita perlulah
sentiasa menghormati antara satu
sama lain. Sikap toleransi perlu dimiliki
setiap masyarakat agar keharmonian
dan ‘ bangsa idaman’ dapat diteruskan
dan membawa banyak impak positif ke
Negara dan bangsa. Sikap ini juga perlu
dipupuk dan diperkenalkan kepada
remaja dan masyarakat pada masa kini
supaya ‘bangsa idaman’ dapat
dikekalkan. Hal ini senang dicapai
apabila semua masyarakat berganding
bahu menyemai nilai-nilai murni.

rujukan

https://pembinaanperadabanmajmukdimalaysia.blogspot.com/2020/10/54-
kepelbagaian-idea-bangsa-idaman-dan.html

https://penanginstitute.org/wp-content/uploads/2019/08/Slides-Syarahan-
Bangsa-Idaman.pdf

https://issuu.com/thiyashini/docs/etika_budi_mama

https://amandaleonard89.blogspot.com/2021/04/mpu21032penghayatan-etika-
dan-peradaban.html

https://123dok.com/document/zg98xp8q-cabaran-kepelbagaian-budaya-di- 18
malaysia.html
MEI 2022 | RUJUKAN
https://pt.slideshare.net/SharifahNurAbu/topik-5-pembinaan-masyarakat-
majmuk

NUR ALYAMIRZA HANIS BINTI JAWAHIR
18DSK21F2038




ALIA SYAHIRAHBINTI SUKIMAM

18DSK21F2008




NUR ASYIQINBINTI SUHAIMI

18DSK21F2024




NUR ANIS NATASHA BT MOHD SUBHI

18DSK21F2034




AHLI KUM
PU L AN





DSK1B