กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน

รหสั วชิ า ท๒๑๑๐๒

พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หล้านภาลยั

โคลงผสมกาพย์

 โคลงสสี่ ภุ าพ ๑ บท
 กาพยย์ านี ๑๑ ไมจ่ ากดั จานวน
 ขยายความตอ่ จากโคลงบทนน้ั











ถอดความ

แกงมสั มน่ั ไกเ่ นอ้ื ไกเ่ ป็ นสเี หลอื งทอง
ขณะรอ้ นๆ หอมกลน่ิ ยห่ี รา่ มาก ชายใดได้
ลม้ิ รสแลว้ ตอ้ งยกมอื ทบุ อก เพราะอยาก
รบั ประทานอกี

ภญุ ช์ = รบั ประทาน
ขอ้ น = ทบุ , ตี



ถอดความ

แกงมสั มน่ั ไก่ ฝี มอื ของนางมกี ลนิ่
หอมยห่ี รา่ มาก ชายใดไดล้ มิ้ รสแลว้ ก็
อยากจะรบั ประทานอกี



ถอดความ

ยาใหญใ่ สเครอื่ งปรงุ หลายอยา่ ง
นางนามาจดั ใสจ่ านอยา่ งสวยงาม
รสชาตดิ เี พราะปรงุ ดว้ ยนา้ ปลาญป่ี ่ นุ



ถอดความ

ตบั เหล็กลวก นางลวกแลว้ ใสน่ า้ สม้
และโรยพรกิ ไทย อรอ่ ยมาก ไมม่ ใี คร
ทาไดอ้ รอ่ ยเทา่ กบั นางอกี แลว้
ตบั เหล็ก = มา้ มของหมู
โอชา = อรอ่ ย



ถอดความ

หมแู นม รสชาตดิ ี กนิ กบั พรกิ สด
และใบทองหลาง นางหอ่ มาเป็ นคาๆ
สวยงามมาก ทาใหค้ ดิ ถงึ นางยง่ิ ขนึ้
(อาหารวา่ ง)

รางชาง = สวยงาม



ถอดความ

กอ้ ยกงุ้ ปรงุ กลน่ิ จนหอมเมอ่ื รบั ประทาน
เขา้ ไปแลว้ ราวกบั อาหารทพิ ยใ์ ครก็ทาได้
ไมเ่ ทา่ ฝี มอื นาง(อาหารประเภทเครอ่ื งจม้ิ )

ประทนิ่ = เครอ่ื งหอม



ถอดความ

แกงปลาเทโพ จะเห็นเนอื้ ปลาเป็ นมนั
ลอยขน้ึ มานา่ รบั ประทานเมอื่ ลม้ิ รสชาติ
แลว้ มคี วามสขุ เหมอื นอาหารสวรรค์



ถอดความ

ดว้ ยความรกั ทนี่ างมตี อ่ กวี นางจงึ ทา
นา้ ยาและเครอื่ งเคยี งทก่ี นิ กบั ขนมจนี
นา้ ยา ซง่ึ เรยี กวา่ แกงขม

แกงออ่ ม คอื แกงมะระใสป่ ลาดกุ ท่ี
นางทารสชาตกิ ลมกลอ่ มดี เมอ่ื ไดก้ นิ แกง
แลว้ อยากเห็นหนา้ คนทา



ถอดความ

ขา้ วหงุ แบบแขก ทาแบบพเิ ศษรส
อรอ่ ยใสล่ กู กระวานดว้ ย ไมม่ ใี ครหงุ ได้
อรอ่ ยเทา่ กบั นางอกี แลว้

ลกู เอ็น = ลกู กระวาน



ถอดความ

แกงคว่ั สม้ หมปู ่ า นางใสร่ ะกาเพอ่ื ใหม้ ี
รสเปรย้ี ว แฝงไวซ้ งึ่ ความในใจวา่ นาง
มคี วามทกุ ขร์ ะทมอยใู่ นขณะนี้
ความขา = ความลบั ระหวา่ งกวกี บั นาง



ถอดความ

พลา่ เนอ้ื มกี ลน่ิ หอมนา่ รบั ประทาน
ทาใหก้ วนี กึ ไปถงึ กลน่ิ ตวั ของนางยาม
ทอี่ ยใู่ กลช้ ดิ กนั



ถอดความ

เมอื่ เห็น ลา่ เตยี ง ทาใหก้ วนี กึ ถงึ
เตยี งทน่ี างนอน ทาใหอ้ ยากนอนรว่ ม
เตยี งกบั นางอกี ครงั้ (อาหารวา่ ง)

เมอื งบน = เมอื งฟ้ า เมอื งสวรรค์



ถอดความ

เมอ่ื เห็น หรมุ่ ทาใหก้ วตี อ้ งเศรา้ โศก
และรอ้ นใจเหมอื นไฟสมุ ใจ เพราะอยู่
ไกลกนั ทาใหค้ ดิ ถงึ นางมากจงึ รสู้ กึ รอ้ น
รมุ่ อยใู่ นอก(อาหารวา่ ง)

ไฟฟอน = กองไฟทดี่ บั แลว้ แตย่ งั มี
ความรอ้ นระออุ ยู่



ถอดความ

รงั นกนงึ่ นา่ ซด รสชาตอิ รอ่ ยกวา่
อาหารใดๆ ทาใหค้ ดิ ถงึ นกทพี่ รากจาก
รงั เหมอื นพ(่ี กว)ี ทตี่ อ้ งจากนางมา

เรยี ม = พี่





ถอดความ

พอเห็นอาหารไตปลาและแสรง้ วา่
ทาใหน้ กึ ถงึ คาพดู ของนางทมี่ ชี นั้ เชงิ
ฉลาด แตพ่ อเห็นใบโศกราวกบั จะบอก
ถงึ ความเศรา้ โศกของกวที ร่ี อคอยนาง
ตลอดเวลา

แสรง้ วา่ = อาหารจาพวกเครอื่ งจมิ้
เครา่ = คอย

ผกั โฉมช่ือเพราะพร้อง เป็ นโฉมน้องฤๅโฉมไหน
ผกั หวานซ่านทรวงใน ใคร่ครวญรักผกั หวานนาง

ผกั โฉมชอ่ื เพราะเป็ นโฉมงามของนอ้ งหรอื
ของใคร ผกั หวานกนิ แลว้ รสู้ กึ ชนื่ ใจ ทาให้
คดิ ถงึ ความรกั และความหวานของนาง



๑. ความไพเราะของถ้อยคาเกดิ จากการสรรคาทม่ี เี สียง
ไพเราะ การเล่นเสียงวรรณยุกต์ เสียงพยญั ชนะและ
สัมผสั ใน เช่น
เห็นหรุ่ม/รุมทรวงเศร้า รุ่มรุ่มเร้า/คือไฟฟอน
เจ็บไกล/ใจอาวรณ์ ร้อนรุมรุ่ม/กลุ้มกลางทรวง

๒. ใช้สานวนความเปรียบต่างๆ บ่งบอกความพเิ ศษของ
อาหารได้อย่างชัดเจน โดยมนี ัยประหวดั ถึงนางทรี่ ัก
ตามขนบของวรรณคดไี ทยด้วย เช่น
รังนกนึ่งน่าซด โอชารสกว่าท้งั ปวง
นกพรากจากรังรวง เหมือนเรียมร้างห่างห้องหวน

๓. ใช้โวหารภาพพจน์บ่งบอกความรู้สึกเกนิ พรรณนา
เช่น ก้อยก้งุ ท้งั หอมท้งั เลศิ รสราวกบั อาหารทพิ ย์เมื่อ
สัมผสั ลนิ้ กร็ ู้สึกอร่อยมากจนแทบจะขาดใจ
ก้อยก้งุ ปรุงประทน่ิ วางถงึ ลนิ้ ดนิ้ แดโดย
รสทพิ ย์หยบิ มาโปรย ฤๅจะเปรียบเทียบทนั ขวญั

๑. เป็ นภาพสะท้อนวฒั นธรรมด้านอาหารการกนิ วธิ ีปรุง
อาหาร เคลด็ ลบั การจดั วางตกแต่งให้สวยงามเป็ นท้งั
ประณตี ศิลป์ และวจิ ิตรศิลป์ เช่น
ยาใหญ่ใส่สารพดั วางจานจัดหลายเหลือตรา
รสดดี ้วยนา้ ปลา ญปี่ ่ นุ ลา้ ยา้ ยวนใจ

๒. ได้รู้ถงึ ความเป็ นกลุ สตรีของหญงิ ไทยสมยั ก่อนในเร่ือง
ฝี มือการปรุงอาหาร

๓. ได้รู้ถึงความสัมพนั ธ์กบั ต่างประเทศในสมยั รัชกาล
ท่ี ๒ ทมี่ กี ล่าวถึง คือ ญป่ี ่ นุ และอนิ เดยี

๔. อาหารเป็ นเคร่ืองหมายแทนความรัก ความผูกพนั
และความเอือ้ อาทรที่คนในครอบครัวมตี ่อกนั

๕. การปรุงอาหารไทยเป็ นงานศิลปะทตี่ ้องใช้ฝี มือ
ความประณตี และความต้งั ใจประดษิ ฐ์ออกมาให้
งดงามและโอชารส



กลุ่มท่ี ๑ มสั มน่ั ยาใหญ่ ตบั เหลก็ ลวก

กลุ่มที่ ๒ หมูแนม กอ้ ยกงุ้ แกงเทโพ

กลุ่มที่ ๓ น้ายาแกงขม อ่อม ขา้ วหุงดว้ ยเคร่ืองเทศ

กลุ่มที่ ๔ แกงคว่ั สม้ พล่าเน้ือสด ล่าเตียง

กลุ่มที่ ๕ หรุ่ม รังนก ไตปลา

รายละเอียดทุกอยา่ งเกี่ยวกบั อาหารภาพประกอบดว้ ย