Bab 2.2 Reka Bentuk Mekanikal

REKA BENTUK DAN
TEKNOLOGI (RBT)

2.2
REKA BENTUK MEKANIKAL

STANDARD
KANDUNGAN

2.2 REKA BENTUK
MEKANIKAL

Standard Pembelajaran :

2.2.1 Mengenal pasti komponen
mekanikal.

Standard Prestasi :

TP1 Mengetahui nama komponen
mekanikal dan fungsinya yang
terdapat dalam sesuatu produk.

SISTEM MEKANIKAL

• Terdiri daripada gabungan beberapa komponen
mekanikal untuk membolehkan sesuatu produk
berfungsi, bergerak dan berputar untuk memindahkan
sumber gerakan kepada gerakan yang lain

KOMPONEN
MEKANIKAL

GEAR

• Memindahkan kuasa
• Menyalurkan kuasa daripada

sumber kepada penerima

Mesin getah tangan

Kotak gear Jam tangan Kereta Kawalan jauh

Gear Serong Gear Taji Gear Skru

G. Serong
pilin

Gear Miter JENIS Gear Heliks
GEAR
G. Tulang
hering

Gear Belitan G. Rak dan pinan Gear Dalam

PAUTAN / LINGKAGE

• Penghubung sesuatu komponen atau bahan untuk
melengkapkan sistem.

TUIL / TUAS/LEVER

• Sistem yang berkaitan daya, beban dan fulkrum.
• Terbahagi kepada tiga kelas:

I. Kelas 1
II. Kelas 2
III. Kelas 3

TUIL / TUAS/LEVER

Tuas Kelas 1

Tuas Kelas 2

Tuas Kelas 3

TAKAL / PULLEY

• Meringankan dan memudahkan kerja-kerja
mengangkat beban yang berat.

TALI SAWAT /Belting

• Tali sawat digunakan untuk menghubungkan takal
pemacu yang dipasang pada enjin atau motor
elektrik dengan takal dipacu.

ACI SESONDOL / CAMSHAFT

• Aci sesondol digunakan untuk membuka dan
menutup injap (valve), ianya boleh didapati dalam
kenderaan bermotor.

ACI ENGKOL / CRANK SHAFT

• Aci engkol berfungsi untuk menukarkan gerakan
linear kepada gerakan berputar seterusnya
sebagai penghantar kuasa kepada kotak gear
untuk mengerakkan kenderaan

GELONGSOR/ SLIDER

• Gelonsor berfungsi sebagai pengurang geseran
bagi mengerakan komponen yang berbeban berat.

GALAS BEBOLA / BALL BEARING

• Galas bebola digunakan sebagai pengantara bagi
objek yang berputar untuk mengurangkan
geseran dan melancarkan pergerakan.

BINDU / CHUCK

• Digunakan bersama mesin gerudi untuk memegang dan
mencengkam mata gerudi

RANTAI/ CHAIN

• Rantai berfungsi sebagai pengantara bagi penghantaran
kuasa antara dua gear.

Penilaian TP1

1. Nyatakan nama komponen
mekanikal.

2. Nyatakan fungsi komponen
mekanikal yang terdapat dalam
sesuatu produk.

Standard Pembelajaran :

2.2.2 Menjelaskan bagaimana sistem
mekanikal berfungsi pada produk
yang dipilih.

2.2.3 Menghasilkan lakaran 3D reka
bentuk gajet yang menggunakan
komponen sistem mekanikal
yang dipilih.

Standard Prestasi :

TP2 Menerangkan sistem mekanikal
yang terdapat dalam gajet yang
dipilih.

TP3 Memberi contoh bagaimana
komponen dalam sistem
mekanikal berfungsi berdasarkan
kepada produk yang dipilih.

SISTEM MEKANIKAL BERFUNGSI
PADA BASIKAL

SISTEM MEKANIKAL BERFUNGSI
PADA BASIKAL

Gelongsor – Galas Bebola
Batang seat - Hendal

Tuas - Brek

Rantai dan Gear Galas Bebola -
– Pedal Roda

Galas Bebola -
Pedal



SISTEM MEKANIKAL BERFUNGSI
PADA PITA PEMADAM

Beban Takal –
menggerakkan
pita pemadam

Tuas (kelas 3) – Fulkrum
Mengeluarkan
lapisan warna Gear taji –
menggerakkan
putih
takal
Daya





MENGHASILKAN LAKARAN 3D REKA BENTUK GAJET YANG
MENGGUNAKAN KOMPONEN SISTEM MEKANIKAL YANG

DIPILIH







Pedal

Pautan

Gelongsor



Penilaian TP2 dan TP3

1. Terangkan fungsi sistem mekanikal
yang terdapat dalam gajet yang
dipilih.

2. Hasilkan lakaran 3D gajet
mekanikal yang mengandungi
komponen sistem mekanikal
berfungsi berdasarkan kepada
produk yang dipilih.

Standard Pembelajaran :

2.2.4 Menganalisis kesesuaian
komponen yang digunakan untuk
membina gajet.

2.2.5 Membuat rumusan kekuatan dan
kelemahan sistem mekanikal yang
dipilih untuk membina gajet.

Standard Prestasi :

TP4 Menganalisis fungsi komponen
sistem mekanikal pada sesuatu
produk.

TP5 Memberi justifikasi kepada
komponen sistem mekanikal yang
dipilih.

MENGANALISIS KESESUAIAN KOMPONEN
YANG DIGUNAKAN UNTUK MEMBINA GAJET

Reka Bentuk Jenis Bahan Kedudukan Kemasan
Komponen Binaan Pemasangan
Komponen

• Menepati cita • Bahan yang • Mempengaruhi • Menarik
rasa pelanggan bersesuaian jenis-jenis
• Dapat
• Mempunyai nilai • Berfungsi pemasangan melindungi
kebolehpasaran dengan baik yang digunakan kelemahan pada
komponen
yang tinggi

JADUAL ANALISIS KESESUAIAN KOMPONEN
MEKANIKAL UNTUK MEMBINA GAJET

Kriteria Penilaian Penerangan Kesesuaian
/
Reka bentuk Adakah reka bentuk itu
Komponen sesuai, mudah digunakan?

Jenis Bahan Apakah jenis bahan yang /
sesuai digunakan untuk
gajet itu?

Kedudukan Adakah kedudukan /
Pemasangan komponen mekanikal itu
sesuai atau tidak?

Kemasan Apakah jenis kemasan yang /
sesuai digunakan untuk
gajet anda itu?

MEMBUAT RUMUSAN KEKUATAN DAN KELEMAHAN KOMPONEN
SISTEM MEKANIKAL YANG DIPILIH UNTUK MEMBINA GAJET

KOMPONEN SISTEM KEKUATAN KELEMAHAN

Pemegang MEKANIKAL Saiz hendal berbeza
lampu perlukan pautan yang
Pautan Boleh mencengkam dengan boleh dilaraskan
Pengunci kuat pada hendal basikal
pemegang Mudah tercabut sekiranya
lampu Tuas Senang dipasang dan tidak dipasang dengan
Badan lampu ditanggalkan kemas

Gelongsor Badan lampu mudah dipasang Bahagian gelongsor
mudah longgar jika
gegaran kuat

Penilaian TP4 dan TP5

1. Buat analisis kesesuaian fungsi
komponen sistem mekanikal pada
gajet yang akan dihasilkan.

2. Buat justifikasi kekuatan dan
kelemahan kepada komponen
sistem mekanikal pada gajet yang
akan dihasilkan.

Standard Pembelajaran :

2.2.6 Membina gajet mekanikal
berfungsi.

2.2.7 Memberi cadangan untuk
penambahbaikan kepada sistem
tersebut berdasarkan pandangan
murid.

Standard Prestasi :

TP6 Membina gajet mekanikal berfungsi
dan mencadangkan penambahbaikan
setelah pengujian ke atas kefungsian
dibuat

CARTA ALIR PROSES MEMBINA GAJET MEKANIKAL YANG BERFUNGSI

Membuat • Untuk
lakaran ceraian penjelasan yang
lebih terperinci
sistem dan
komponen

Menyediakan • Bahan yang
bahan dan sesuai dengan
alatan fungsi
pembinaan

Penghasilan • Pemesinan,
komponen tuangan dll

Pemasangan • Skru, rivet, paku
komponen dll

6 PERINGKAT PROSES Pengujian • Untuk menilai
PEMBINAAN GAJET kefungsian dan
sebagainya

• Cat,
Kemasan syelek,

pelekat

PENGUJIAN

UJIAN UJIAN UJIAN
MAKMAL PARAMETER SIMULASI

( Dilakukan di ( Dilakukan (Menggunakan
makmal ) dalam teknologi yang
hampir sama
persekitaran dengan situasi
yang sebenar ) yang sebenar)

MEMBERI CADANGAN UNTUK PENAMBAHBAIKAN KEPADA
SISTEM TERSEBUT BERDASARKAN PANDANGAN MURID

• Penambahbaikan @ pengubahsuaian sistem perlu dilakukan sekiranya
sistem yang diguna pakai pada produk itu mengalami kegagalan.

• Penambahbaikan @ pengubahsuaian boleh dilakukan dari segi :
• Reka bentuk
• Bahan yang digunakan
• Fungsi
• Kemasan

CADANGAN PENAMBAHBAIKAN
GAJET MEKANIKAL

Rupa Bahan Fungsi Kemasan
Bentuk

Bentuk yang Bersesuaian Menepati Menambah
futuristik dan dengan tujuan projek daya tarikan
fungsi
mengikut dicipta Menutup
trend terkini komponen kelemahan
mekanikal
bahan

Penilaian TP6

1. Bina gajet mekanikal berfungsi.
2. Cadangkan penambahbaikan

setelah pengujian ke atas
kefungsian gajet mekanikal dibuat.