การนวดตัวทารก เพื่อพัฒนาการที่ดีกว่า (1)

การนวดตัว
ทารก เพื่อ
พัฒนาการที่
ดีกว่า

การนวดเป็นทั้งศาสตร์และศิลปะที่มีมาช้านาน

เวลาที่ดีที่สุดในการนวดทารกคือเมื่อพวกเขาตื่นตัว พักผ่อนเต็มที่ และดูเหมือน
สนใจในสิ่งแวดล้อม

HTTPS://SWAY.OFFICE.COM/P7FYNKUOC97HBCFN

การนวดเป็นทั้งศาสตร์และศิลปะที่มีมาช้านาน การ
นวดในอดีตเป็นการถ่ายทอดสืบต่อกันในครอบครัว การ

นวดตัวเด็กที่ได้มีการบันทึกในประวัติศาสตร์ ของ
วัฒนธรรมหลายชาติ จนกระทั่งในปี ค ศ. .1977 LeBoyer ได้

เผยแพร่รูปภาพมารดาที่นวดบุตรในประเทศ อินเดีย ที่
แสดงให้เห็นว่าทารกที่ได้รับการนวดมีความสุข และผ่อน
คลาย จึงทำให้การนวดตัวเด็กได้รับการฟื้ นฟูและพัฒนา

อย่างต่อเนื่อง (วิไล เลิศธรรมเทวี และคณะ)




การนวดสัมผัสมีหลายรูปแบบ แต่ที่นิยมใช้ใน
ปัจจุบันมี 2 รูปแบบคือ การนวดแบบ อินเดีย
(Indian massage) เป็นการนวดจากบริเวณลำตัว
แขนและไหล่ไปสู่ข้อมือ เพื่อให้ความเครียดและ
ความตึงตัว ของกล้ามเนื้อผ่านออกไปทางปลาย
นิ้ว สำหรับการนวดอีก รูปแบบหนึ่งคือ การนวด
แบบสวีดิช (Swedish massage) เป็นการนวดจาก
แขนขาหรืออวัยวะส่วนปลายเข้าหาลำตัว เพื่อ
กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตไปสู่หัวใจและปอด

.

เริ่มนวดเมื่ อเด็กอายุเท่าไรดี
ไม่พบว่ามีคำแนะนำว่าอายุน้อยที่สุดที่ควรเริ่ม

นวดทารก เมื่อไร แต่ควรเริ่มเมื่ออายุมากกว่า 1 เดือน
ด้วยเหตุผลที่ว่าเมื่ อแรกเกิดผิวหนังทารกยังพัฒนาไม่
เต็มที่ และเมื่อ อายุ 15วันผิวจึงจะทนต่อน้ำได้ ( water-
resistant ) ควรเริ่มเมื่อทารกอายุ ครบ 1 เดือน เพราะ
สะดือแห้งและหลุดออกเป็นที่เรียบร้อย ผิวหนังแข็งแรง
ขึ้นและตอบสนองต่อการสัมผัสมากขึ้นแต่อย่างไรก็ตาม

ไม่แนะนำให้นวดเป็นกลุ่มที่มีคนเยอะเพราะระบบภูมิ
ต้านทานของเด็กยังไม่แข็งแรง ( Rohit Garoo .2021)

เวลาที่ดีที่สุดในการนวดทารกคือ คือ เวลาใด

เมื่อพวกเขาตื่นตัว พักผ่อนเต็มที่ และดูเหมือน
สนใจในสิ่งแวดล้อม เลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมระหว่าง
การให้นมสองครั้งเมื่อทารกไม่ค่อยรู้สึกอิ่มหรือหิว ควร
มีช่องว่างอย่างน้อย 45 นาทีจากการให้นมครั้งสุดท้าย
ของทารก นอกจากนี้ ให้รอ 15 นาทีหลังการนวดแล้วจึง
ป้อนอาหารอีกครั้งเพื่ อให้ร่างกายของทารกมีเวลาพัก
ผ่อนอย่างเต็มที่

•

นวดก่อนอาบน้ำหรือก่อนอาบน้ำ ดีนะ

การนวดทารกก่อนอาบน้ำเป็นวิธีที่ดีที่สุด
เนื่ องจากคุณสามารถล้างน้ำมันออกระหว่างอาบน้ำได้
เพื่ อป้องกันการสะสมของน้ำมันหรือโลชั่นที่ตกค้าง
บนผิวบอบบางของทารก
•แต่คุณแม่บางท่าน เลือกที่จะนวดหลังอาบน้ำ ใน
ทารกที่ผิวแห้งมากเพื่อต้องการให้ น้ำมันยังคงค้าง
อยู่ ช่วยให้ผิวหนังของลูกมีความชุ่มชื้นขึ้น
• โดยทั่วไป คุณจะสังเกตเห็นประโยชน์สูงสุด
หากคุณสามารถปฏิบัติตามกิจวัตรก่อนนอนเป็น
ประจำในการนวดทารกในเวลากลางคืนได้

ก่อนการนวดตัวทารก

1.การเตรียมสถานที่
บนเตียงหรือพื้นปูพรมนุ่มๆ วางผ้าขนหนูไว้ข้างหน้า ผ้า
ขนหนูช่วยดูดซับน้ำมันส่วนเกิน ในกรณีที่ใช้น้ำมันช่วยใน
การนวด

2.รักษาอุณหภูมิห้องให้สบาย ในช่วงฤดูหนาว ควรทำให้
อากาศในห้องอบอุ่น และในช่วงฤดูร้อน ควรมีอากาศเย็น
และสดชื่นภายในห้องเพียงพอ และต้องช่วยให้ทารกรู้สึก
อบอุ่นอย่างรวดเร็วเพื่ อป้องกันการสูญเสียความร้อนของ
ร่างกาย

3.การจัดแสงในห้องเป็นสิ่งสำคัญและใช้แสงธรรมชาติ
ให้มากที่สุด

4..เลือกน้ำมันนวดตัวที่ทำมาสำหรับเด็กทารกโดย
เฉพาะ เลือกน้ำมันที่ไม่มีกลิ่นที่มีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ
และไม่มีน้ำหอมเพิ่ม

ก่อนนวดทารก...ผู้นวดต้องตัดเล็บให้สั้น ไม่สวม
เครื่องประดับที่นิ้ว แขน มือ และหู ล้างมือให้สะอาดก่อน
นวด และดูภาวะอารมณ์ของเด็กก่อน เด็กต้องไม่อยู่ใน
ภาวะเจ็บป่วย ง่วงนอน หรือว่างอแง

และเปิดเพลงบรรเลงเบาๆ ในขณะทำการนวดด้วย จะช่วย
ผ่อนคลาย

ขั้นตอนที่ 1: การขออนุญาต

ต้อง "อนุญาต" ของลูกน้อย ด้วยการชักชวน
พูดคุย ดึงความสนใจของเด็กมาที่คุณแม่ หากนวด
ตัวในเวลาเดิม ๆ เด็กจะรับรู้ว่าถึงเวลาที่จะนวดตัว
เริ่มต้นด้วยความอบอุ่น...❤ การนำน้ำมันใส่ฝ่ามือ
แล้วถูเบาๆ ที่ท้องและหลังใบหูของทารก และสังเกต
ภาษากายของทารก

หากทารกขัดขืนไม่ให้ถูกจับหรือบ่นและร้องไห้
ขณะนวด แสดงว่ายังไม่ถึงเวลาที่เหมาะสม หากทารก
มีสัญญาณเชิงบวกและดูเหมือนโอเคกับสิ่งที่คุณทำ
คุณก็สามารถทำการนวดต่อไปได้
ในการนวดครั้งแรก ทารกอาจดูไม่สบายใจกับการ
นวดเพราะเป็นประสบการณ์ใหม่ แต่เมื่อพวกเขาชิน
กับมัน การต่อต้านก็มีโอกาสน้อยลง และเริ่มสนุกกับ
การนวดที่แม่นวดอย่างนุ่มนวล และมีการประสาน
สายตาซึ่งกันและกัน

นวดครั้งละ 10 - 20 นาทีต่อครั้ง มาเริ่มนวดกัน
ส่วนใหญ่ทารกชอบให้นวดที่ขาก่อน

ขั้นตอนที่ 2: นวดขา




เริ่มต้นด้วยเท้าของทารก
เริ่มนวดฝ่าเท้าของทารก ใช้นิ้วโป้งนวดส้นเท้า

จนถึงนิ้วเท้า จากนั้นใช้ฝ่ามือลูบที่ด้านล่างและด้านบนของ
เท้าของทารก ค่อยๆ ใช้นิ้วโป้งวนเป็นวงกลมให้ทั่วด้าน
ล่างของเท้าแต่ละข้างแล้วถึงปลายเท้า อย่าดึงนิ้วเท้า
เหมือนการนวดเท้าของผู้ใหญ่ ให้นวดนิ้วเท้าแต่ละข้างไป
ทางปลายเท้าเบาๆ แทน ซึ่งจะช่วยกระตุ้นปลายประสาท
ยกขาข้างหนึ่งขึ้นและลูบข้อเท้าเบาๆ แล้วค่อยๆ ยืดออก
ไปจนถึงต้นขา ค่อยๆ ลูบจากเท้าขึ้นไปถึงต้นขา

ลูกน้อยของคุณยังสงบและผ่อนคลาย ควรนวดทั้ง
สองขา

จบการนวดขาโดยใช้มือทั้งสองข้างจับต้นขาเบาๆ
ค่อย ๆ ลูบ อย่างนิ่มนวล

ขั้นตอนที่ 3: นวดที่แขน

จับมือของทารกแล้วหมุนเป็นวงกลมบนฝ่ามือ ค่อยๆ
ลูบไล้นิ้วของทารกทีละน้อย เคลื่อนเข้าหาปลายนิ้วมือ

หันมือของทารกไปรอบๆ แล้วนวดหลังมือเบาๆ โดย
กดตรงไปที่ข้อมือ จากนั้น นวดข้อมือเบา ๆ เป็น
วงกลม เช่น สวมกำไล
เคลื่ อนจังหวะของคุณช้าๆไปทางปลายแขนแล้วไป
ทางต้นแขน นวดทั้งแขนเป็นวงกลมเบา ๆ ราวกับว่า
คุณกำลังบิดผ้าขนหนู

ขั้นตอนที่ 4: นวดหน้าอกและไหล่

ทำจังหวะเบา ๆ ควบคู่จากไหล่ซ้ายและขวาไปทาง
หน้าอกของทารก จากนั้นคุณสามารถลากมือกลับ
ไปที่ไหล่ได้ ทำซ้ำการเคลื่อนไหวเบา ๆ ถัดไป วางมือ
ทั้งสองข้างไว้ตรงกลางหน้าอกของทารกแล้วถูออก

จากร่างกายไปทางด้านข้าง
ลูบเบาๆ จากด้านล่างของกระดูกอก กระดูกหน้าอก

พาดผ่านหน้าอก ราวกับลากเส้นตามรูปร่างของ
หัวใจ

ขั้นตอนที่ 5: การนวดหน้าท้อง
บริเวณหน้าท้องเป็นพื้นที่ละเอียดอ่อน ดังนั้นต้อง
กระทำด้วยความนุ่มนวล หลีกเลี่ยงการใช้แรงกด
เริ่มจากส่วนบนของท้องด้านล่างกระดูกหน้าอก วาง
ฝ่ามือของคุณเบาๆ ใต้กระดูกหน้าอก แล้วหมุนตามเข็ม
นาฬิกาไปตามท้อง ดยให้มือของคุณค่อยๆ เคลื่อนผ่าน
หน้าท้องวนเป็นวงกลมตามเข็มนาฬิกา

โดยหลีกเลี่ยงสะดือในเด็กเล็ก เพราะสะดือมีความ
บอบบาง

การนวดหน้าท้องแบบมาตรฐานที่สามารถช่วยแก้ไข
ปัญหาต่างๆ ได้
เริ่มต้น ใช้นิ้วลากเส้นตรงทางด้านขวาของสะดือ รูป
แบบนี้เป็นตัวอักษร ' I ' จากนั้นวางนิ้วของคุณที่มุม
ซ้ายบนของหน้าท้องเพื่ อลากเส้นตามแนวนอนไปจน
สุดขอบซี่โครงด้านซ้าย ติดตามจังหวะเส้นตรงแนว
ตั้ง เหมือนกับจังหวะ 'I' รูปแบบนี้เป็นตัวอักษร 'L' ถัด
ไป วางนิ้วของคุณที่มุมล่างซ้ายของท้องและลากตัว
อักษร 'U' รอบสะดือไปทางมุมล่างซ้ายของท้องของ
ทารก

การนวดนี้จะช่วยให้ลูกน้อยของคุณถ่ายอุจจาระ
ได้ดีและสามารถช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดจากแก๊ส
ได้ นอกจากนี้ยังเป็นการนวดแก้ปวดท้องที่เหมาะสม
สำหรับทารกอีกด้วย เนื่องจากรูปแบบตัวอักษรในการ
นวดจะเป็นไปตามเลย์เอาต์ของลำไส้ภายใน ช่วย
กระตุ้นลำไส้เพื่ อบรรเทาก๊าซและท้องผูก

ขั้นตอนที่ 6: นวดหน้าและศีรษะ

การนวดหน้าและศีรษะอาจเป็นเรื่องที่ท้าทาย
เนื่องจากทารกมักเคลื่อนไหวบ่อย เริ่มต้นด้วยการวาง
ปลายนิ้วชี้ไว้ที่กึ่งกลางหน้าผากของทารกและค่อยๆ
ลูบไล้ไปตามโครงร่างของใบหน้าไปทางคาง จากคาง
เลื่อนนิ้วไปทางแก้มแล้วนวดแก้มเบาๆ เป็นวงกลม ทำ
ซ้ำจังหวะสองสามครั้ง

หลังจากนวดหน้าแล้ว ให้เริ่มนวดหนังศีรษะด้วย
ปลายนิ้วเหมือนกำลังสระผมของทารก ใช้แรงกดเบา
ๆ จากปลายนิ้วของคุณและอย่าใช้แรงกด เนื่องจาก
กะโหลกศีรษะของทารกบอบบาง
นวดหน้าผากของทารกเบาๆ โดยเลื่อนนิ้วออกจาก
กึ่งกลางหน้าผากแล้ววนบริเวณขมับ 2-3 รอบ

ขั้นตอนที่ 7: ด้านหลัง

พลิกตัวให้เด็กนอนคว่ำ จัดให้มือทั้งสองข้างยื่นไป
ข้างหน้า
จากนั้นคุณวางนิ้วชี้และนิ้วกลางไว้ที่ด้านใดด้านหนึ่ง
ของกระดูกสันหลังส่วนบน และค่อยๆ ขยับนิ้วไปจนสุด
ก้น ทำซ้ำจังหวะสองสามครั้ง อย่าวางนิ้วบนกระดูกสัน
หลัง ให้วางนิ้วสองนิ้วไว้ที่ข้างใดข้างหนึ่งของร่อง
ไขสันหลังแล้วเลื่ อนลง

นวดสะบักของทารกด้วยการลูบเป็นวงกลมตาม
เข็มนาฬิกาอย่างนุ่มนวล ทำท่าเดียวกันเบาๆ ที่หลัง
ส่วนล่างและก้นของทารก

ประโยชน์ของการนวดทารก
1.การนวดช่วยผ่อนคลาย คลายกล้ามเนื้อ ทำให้เลือดไหล
เวียนได้ดีนำออกซิเจนไปสู่ส่วนต่างๆของร่างกาย ทำให้
เด็กอารมณ์ดี พัฒนาการดีตามไปด้วย และบรรเทา
ความเครียดในทารกโดยกระตุ้นการหลั่งออกซิโทซิน และ
ลดรtดับคอร์ติซอล ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียด จึงช่วย
ผ่อนคลายกล้ามเนื้ อและกระตุ้นการเจริญเติบโต

(www.momjunction.com )

2.ทารกคลอดก่อนกำหนดจะมีพัฒนาการทางการ
เคลื่อนไหวที่ดีขึ้นเมื่อนวดเป็นประจำ พวกเขายังได้รับน้ำ
หนักเร็วกว่าทารกที่คลอดก่อนกำหนดที่ไม่เคยนวด
3. การนวด ช่วยไล่ลม ในช่องท้องลดอาการท้องอืด ส่ง
เสริมการย่อย ในเด็กโคลิกแนะนำนวดเพื่อบำบัดอากรโค
ลิคได้
4.การนวด เป็นการสร้างสัมพันธภาพที่ดีของแม่และลูก
ขณะนวด คุณแม่ได้มีโอกาสพูดคุย ลูกก็จะส่งเสียงตาม
อ้อแอ้
5.การนวด เป็นการช่วนให้คุณแม่ได้สังเกตเห็นถึง
อาการผิดปกติต่างๆของลูกเช่น ผิวหนัง ผดผื่นตามบิ
เวณอื่ นๆ
6.การนวดช่วยกระตุ้นการขับถ่าย เพราะลูกได้เคลื่อนไหว
อยู่ตลอดเวลา เป็นการกระตุ้นให้ลำไส้ได้เคลื่อไหวตามไป
ด้วย หากลำไส้เคลื่อนไหวดี การขับถ่ายคล่องตัว ท้องไม่
ผูกด้วย

คุณควรหยุดนวดทารกเมื่ อเด็กอายุเท่าไร
คุณสามารถเลือกนวดตัวลูกน้อยได้นานเท่าที่คุณ
ต้องการ คุณแม่หลายคนหยุดการนวดเมื่อลูกน้อย

หย่านมอย่างสมบูรณ์และเข้าสู่เด็กวัยหัดเดิน







การนวดตัวทารกเป็นวิธีที่ปฏิบัติต่อลูกด้วยความนุ่ม
นวล ด้วยการลูบและสัมผัสในบริเวณต่าง ๆ ด้วยท่า
ต่างๆที่ แขน ขา ศึรษะและใบหน้า อกและท้อง รวมทั้ง
แผ่นหลัง ช่วยให้เด็กผ่อนคลาย มีการเจริญเติบโตที่ดี
ลดอาการท้องอืด สายสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูกที่แนบแน่น
นอกจากนี้ยังช่วยคลายอารมณ์ซึมเศร้าหลังคลอดของ
แม่ได้ วิธีการที่ดียอดเยี่ยม เช่นนี้ ควรดำเนินการต่อไป
โดย รักษาตารางการนวดให้เป็นประจำ และหากพบ
ความผิดปกติควร ปรึกษาแพทย์ในกรณีที่มีข้อสงสัย

ผู้เขียน
สมจิต เกียรติวัฒนเจริญ,

เอกสารอ้างอิง

1. Rohit Garoo September 2, 2021 How To Give Massage To A

จากBaby: A Step-By-Step Guide

https://www.momjunction.com/articles/massage-

baby_002856/ สืบค้นเมื่อ 1 ตุลาคม 2564

2. MamaExpert Team 02 November 2017 การนวดทารก เพื่ อ

กระตุ้นพัฒนาการและโยชน์มากมายจากการนวดทารกใฝ./

สืบค้นเมื่ อhttp://www.mamaexpert.com/posts/content-848 1

ตุลาคม 2564

3.https://raisingchildren.net.au/newborns/health-daily-

care/massage/baby-massage#getting-started-with-baby-

massage-nav-title สืบค้นเมื่ อ 1 ตุลาคม 2564
4. วิไล เลิศธรรมเทวี สุดารัตน์ สุวรรณเทวะคุปต์ ยุวดีพงษ์สาระนันทกุล
อุดมญา พันธนิตย์ July-September 2011.ฝผลของโปรแกรมการฝึก
อบรมการนวดสัมผัสทารกต่อความรู้ และทักษะของพยาบาล จาก

https://ns.mahidol.ac.th/english/journal_NS/pdf/vol29/suple

2/Wilai.pdf สืบค้นเมื่อ 1 ตุลาคม 2564