มรดกภมู ปิ ัญญาด้านอาหาร
ขนมข้ีมอด
สานักงานวฒั นธรรมจังหวัดพทั ลุง
กลมุ่ ส่งเสริมศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม
โทรศัพท์ ๐ – ๗๔๖๑ – ๗๙๕8
โทรสาร ๐ – ๗๔๖๑ – ๗๙๕๙
แบบฟอร์มการนาเสนอขอ้ มูล
มรดกภมู ปิ ัญญาดา้ นอาหาร
๑. ขนมขี้มอด
2. ประเภท ขนมพ้นื บ้าน
3. ความเปนมา
ขนมข้ีมอด เป็นขนมไทยโบราณของทางภาคใต้ ว่ากันว่ามาจากภูมิปัญญาประยุกต์ของขนมชาววัง
มีส่วนผสมเป็นของพ้ืนบ้านที่หาได้ง่ายเพียง 4 อย่างก็จริง แต่ขนมชนิดน้ีกลับถูกลืมเลือนไปเสียแล้ว อาจเป็น
เพราะข้ันตอนการทาท่ตี อ้ งใช้ความใจเยน็ และใส่ใจ จะละสายตาไม่ได้เลยทีเดียว เพราะจะทาให้ส่วนผสมไหม้
เสยี หมด
ขนมขี้มอด นั้นทามาจากข้าวสาร หรือข้าวที่เหลือก้นหม้อ หรือจะเป็น แป้งข้าวเจ้า จากนั้นนามาค่ัวจน
กรอบขึ้นเป็นสีน้าตาลแล้วนาไปตาให้ละเอียดผสมกับมะพร้าวขูดค่ัวตาละเอียดเช่น กันโดยปรุงรสด้วยน้าตาล
และเกลือ ลักษณะหน้าตาของขนมที่เสร็จแล้วจะมีลักษณะป่นละเอียดคล้ายกับเศษไม้หรือเศษข้าวท่ีตัวมอด
แทะไว้ น่ันจงึ เปน็ ทีม่ าของชอื่
วสั ดอุ ุปกรณ์
- กระทะใบใหญ่
- เตาถา่ น (ปัจจุบนั เปลย่ี นเป็นเตาแก๊ส)
- กระดาษหอ่
- เทยี นอบ
สว่ นผสมขนมขี้มอด
- ข้าวสาร (แชน่ า้ 1 ชัว่ โมง)
- มะพรา้ วขูดขาว
- นา้ ตาลทรายขาว
- เกลือ
วธิ ที าขนมขี้มอด
1. ข้ันตอนแรกของการทาขนมข้ีมอด จะเร่ิมจากการคั่วแป้งก่อน เราจะค่ัวแป้งข้าวเจ้าด้วยไฟอ่อน
ต้องระวังอย่าใหไ้ ฟแรง แลว้ ค่ัวอยา่ ให้ไหม้ ให้พอเปน็ สีเหลืองนวล แลว้ ตักข้ึนมาพกั ไว้
2. จากน้ันขั้นตอนต่อมาเราจะทาการค่ัวมะพร้าวอ่อน การค่ัวมะพร้าวนั้น จะค่ัวด้วยไฟอ่อนเหมือนเดิม
ให้มีสีเหลืองนวลและกรอบ แล้วตักมะพร้าวอ่อนที่คั่วจนมีสีสวยใส่ครกท้ังร้อนๆ แล้วโขลกให้ละเอียดหรือ
ถ้าจะปัน่ ควรจะปนั่ ดว้ ยเคร่ืองป่ันตอ้ งรอให้มะพร้าวเยน็ ก่อน จงึ ป่ันใหล้ ะเอียด
3. เมื่อได้ทั้งมะพร้าวท่ีคั่วแล้วโขลกหรือปั่นจนละเอียด รวมท้ังแป้งที่ค่ัวจนสีเหลืองสวยแล้ว ให้ผสมแป้ง
มะพร้าว น้าตาล แล้วเคล้าส่วนผสมท้ังหมดให้เข้ากัน ทาให้ทั้งหมดกลายเป็นเน้ือเดียว แล้วตักใส่ขวดโหล
อบด้วยดอกมะลสิ ดแนะนาให้ใช้ดอกมะลิตูมเกือบจะบานแล้วอบเวลาประมาณ 18.00-19.00 น.ก่อนอบให้
กดปลายดอกมะลิใหบ้ านเลก็ น้อยเสียก่อน รุ่งเช้าประมาณ 6.00-7.00 น.รีบเอาออกทันที หรือถ้าจะอบด้วย
ควันเทียน จุดเทียนอบให้ไฟลูก ขยี้ไส้เทียนให้กระจาย เม่ือไฟลุกแล้ว สัก 2 นาทีรีบดับเทียน แล้วใส่ลงไป
ในโหล ควรมีทว่ี างเทยี นใหค้ วันคลงุ้ อยู่ในโหลมากๆ ขนมจะหอม แล้วทิ้งไว้ 1 คืน
-2–
4. การจะรับประทานใหต้ กั ขนมขมี้ อดใสก่ ระดาษแก้ว แล้วม้วนเป็นกรวยแหลมเล็ก ใส่ขนมพอเต็มกรวย
ปดิ ปากกรวยใหเ้ รยี บรอ้ ยกส็ ามารถนา่ ไปรบั ประทานได้
4. ภาพประกอบ
ส่วนผสมในการทาขนมข้ีมอด
การคัว่ มะพรา้ ว
-3–
5. แหลง่ ทีม่ า/เอกสารอ้างองิ : งานวจิ ยั เร่อื ง การศกึ ษาและรวบรวมองค์ความรู้ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ใต้