ที่มาของสุภาษิตพระร่วง

ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๑

ท่มี าของเร่ือง
สภุ าษติ พระร่วง

ครวู รางคณา จันทร์มณี (ครบู )ี

“ ควรรกั ส่งิ ทเี่ ป็นประโยชน์
มากกวา่ สง่ิ ที่ไร้ประโยชน์

หรือมีประโยชน์น้อย ”

สุภาษติ หมายถงึ

ถ้อยคำหรือขอ้ ความที่กลา่ วสืบต่อกนั มาช้านาน
และมคี วามหมายเปน็ คติสอนใจ
ดังทปี่ รากฏในพทุ ธศาสนสภุ าษิต

พสรุภะารษ่วงิตหหมมาายยถถงึ งึ

พระรว่ ง เปน็ คำทใ่ี ช้เรยี กสมญานามแทนช่ือ

กษัตริยส์ ุโขทยั ทกุ พระองค์

ความเปน็ มา

สุภาษิตพระร่วง เรียกอีกชื่อหน่ึงว่า “บัญญัติพระร่วง” เป็น
สภุ าษติ เกา่ แก่ เชอ่ื กนั มาแต่เดิมว่าแต่งข้ึนในสมัยสุโขทัยปรากฏเป็น
หลักฐานวา่ รัชกาลท่ี ๓ โปรดเกลา้ ให้จารึกสุภาษิตพระร่วงลงบนแผ่น
ศิ ล า ป ร ะ ดั บ ไ ว ้ บ น ฝ า ผ นั ง ด ้ า น ใ น ห ลั ง เ ห นื อ ห น ้ า พ ร ะ ม ห า เ จ ดี ย์
ภายในวัดพระเชตพุ นวิมลมังคลาราม

ความเปน็ มา

แผ่นศิลาจารึกเรื่องสุภาษิตพระร่วง มีรูปร่าง
คล้ายกับศิลาจารึก เรื่องโคลงโลกนิติ แต่ติด
ไว้บนผนังซุ้มกำแพงด้านในพระมหาเจดีย์
ณ วัดพระเชตพุ นฯ (วดั โพธิ์)

ประวตั ิผแู้ ตง่

สุภาษติ พระร่วง ไม่ปรากฏนามผู้แต่งแน่นอน และพบหลาย
ฉบับ สำหรบั ฉบบั ท่นี ำมาเป็นแบบเรียนในหนังสือเล่มน้ีได้รับการ
ชำระโดย สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
เป็นพระราชโอรส พระองคท์ ่ี ๒๘ ในรชั กาลที่ ๑

ประวตั ิผ้แู ตง่

สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ประสูติเมื่อวันเสาร์ที่
๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๓๓๓ มีพระนามว่า “พระองค์เจ้าวาสุกรี” ทรงผนวชเป็น
พระภิกษุ และประทับจำพรรษา ท่ีวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม จนตลอด
พระชนมชีพ สริ ิรวมพระชนมายุได้ ๖๓ พรรษา

บทพระราชนิพนธ์ของพระองค์มีเป็นจำนวนมาก เช่น ลิลิตตะเลงพ่าย
ปฐมสมโพธิกถา โคลงดั้นเรื่องปฏิสังขรณ์ วัดพระเชตุพนฯ กฤษณาสอนน้อง
คำฉนั ท์ เปน็ ตน้

ครวู รางคณา จนั ทรม์ ณี (ครบู )ี