วิเคราะห์คุณค่าของโคลงโลกนิติ

วิเคราะหค์ ุณคา่
โคลงโลกนิติ

สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดศิ ร

ระดบั ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๑

วิเคราะหเ์ นอื้ เรอ่ื งโคลงโลกนติ ิ

โ คลงโ ลก นิติฉบั บ ที่ ส ม เด็จฯ ก รม พระยา เดช า ดิศ ร
ทรงชำระมีท้ังหมด ๕๙๓ บท เป็นคำสอนที่ให้คติเตือนใจ และ
ให้ข้อแนะนำเกี่ยวกับพฤติกรรมของคนในสังคม ให้อยู่ร่วมกัน
อย่างมีความสุข สะท้อนความเชื่อ ค่านิยม จริยธรรม หากผู้อ่าน
พจิ ารณาใหล้ กึ ซง้ึ จะทำให้เข้าใจสัจธรรมของชวี ิตมากขน้ึ

วิเคราะหเ์ นอื้ เรอื่ งโคลงโลกนติ ิ

คณุ ค่าดา้ นเนือ้ หา ดังนี้
๑. สอนใหท้ ำความดี

สนิมเกดิ แตเ่ น้อื ในตน
โคควายวายชีพได้ เขาหนัง

วเิ คราะหเ์ นอื้ เรอื่ งโคลงโลกนติ ิ

คุณคา่ ด้านเนื้อหา ดังนี้ ใครจกั ผูกโลกแม้ รดั รึง
๒. สอนใหม้ ไี มตรจี ติ

๓. สอนใหร้ กั ษาความสตั ย์ เสยี สินสงวนศักดไ์ิ ว้ วงศห์ งส์

วเิ คราะหเ์ นอ้ื เรอื่ งโคลงโลกนติ ิ

คุณค่าด้านเนอ้ื หา ดังน้ี พสธุ า
๔. สอนใหก้ ตญั ญู มารดา
คณุ แมห่ นาหนักเพย้ี ง
คนใดละพ่อทง้ั

วเิ คราะหเ์ นอ้ื เรอ่ื งโคลงโลกนติ ิ

คุณคา่ ด้านเนื้อหา ดงั นี้ พระสมทุ รสดุ ลกึ ลน้ คณนา
๕. สอนการเลอื กคบคน

๖. สอนใหส้ นใจการเรียน ความรู้ดูยง่ิ ลา้ สินทรพั ย์
๗. สอนพึง่ พาตนเอง ถึงจนทนสกู้ ัด กนิ เกลือ

วิเคราะหเ์ นอื้ เรอ่ื งโคลงโลกนติ ิ

คณุ ค่าดา้ นเน้อื หา ดงั น้ี นกนอ้ ยขนน้อยแต่ พอตวั
๘. สอนใหป้ ระมาณตน

๙. สอนใหเ้ ปน็ คนตง้ั ใจจรงิ เจด็ วนั เวน้ ดีดซ้อม ดนตรี
๑๐. สอนใหล้ ะทงิ้ ความโออ้ วด นาคมี พี ษิ เพี้ยง สรุ โิ ย

วเิ คราะหเ์ นอ้ื หาโคลงโลกนติ ิ

คณุ คา่ ด้านวรรณศลิ ป์ ดังน้ี
๑. การใชภ้ าพพจน์

การเปรยี บเทยี บสงิ่ หนง่ึ เหมือนกับสิ่งหนึ่ง หรือ อุปมา ดังบทท่ี
กล่าวถึงผลมะเด่ือ เมื่อสุกจะมีสีแดงสดใส แต่ภายในมีหนอน
แมลงวนั มากมาย เปรียบเทยี บกบั คนทีภ่ ายนอกดดู ี แตจ่ ิตใจชั่วร้าย

วเิ คราะหเ์ นอื้ หาโคลงโลกนติ ิ

คุณคา่ ด้านวรรณศลิ ป์ ดังน้ี
๒. การใชภ้ าษาสรา้ งจนิ ตภาพ
ทำให้เนื้อความเกิดความลึกซึ้ง และสร้างจินตนาการได้อย่าง
แจ่มชัด เชน่ โคลงที่กล่าวถึงการไม่ทำอะไรเกินความพอดที ี่วา่

จระเข้คบั น่านน้า ไฉนหา ภักษ์เฮย

วิเคราะหเ์ นอื้ หาโคลงโลกนติ ิ

คณุ ค่าด้านวรรณศิลป์ ดังน้ี

๓. การเลน่ เสยี ง

การใช้สัมผัสสระหรือสัมผัสอักษรในวรรคเดียวกัน ช่วยทำให้
เกดิ ความไพเราะ มลี ีลาจงั หวะ

สูงสารสเี่ ท้ายา่ ง เหยียบยัน

วิเคราะหเ์ นอื้ หาโคลงโลกนติ ิ

คณุ คา่ ดา้ นวรรณศิลป์ ดังน้ี
๔. การเลน่ คำ
การใช้คำซ้าเพ่ือช่วยด้านเสียงและเน้นย้าความหมาย เช่น
โคลงบทท่เี น้นคำวา่ “ห้าม”

หา้ มเพลิงไว้อย่าให้ มคี วัน

โคลงโลกนิติ มีถอ้ ยคำและสำนวนภาษา
ท่มี ีความไพเราะและอ่านเขา้ ใจงา่ ย

เปน็ วรรณคดที ่ที รงคุณคา่ แกก่ ารศึกษา
และสามารถนำคำสอนในเรอ่ื งต่าง ๆ
ไปปรบั ใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี

สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดศิ ร

โคลงโลกนิติ

ระดับชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๑