วิเคราะห์คุณค่า
ราชาธิราช
ตอน
สมงิ พระรามอาสา
วเิ คราะห์ด้านวรรณศลิ ป์
ราชาธิราช ตอน สมงิ พระราม เป็นวรรณคดีทแี่ ตง่ ด้วยรอ้ ยแกว้ เน้นการ
บรรยายโวหารเพ่อื เลา่ เรือ่ งใหผ้ ้อู ่านเขา้ ใจ เช่น
“สมิงพระรามกแ็ ต่งตวั ใส่เสื้อสีชมพขู ลิบทองจบี เอว โพกผา้ สีชมพขู ลิบแล้ว
ไปดว้ ยทอง ใส่กาไลต้นแขนปลายแขนแหวนสอดกอ้ ยแล้วไปด้วยเนาวรตั นแ์ ต่
ลว้ นทองเป็นงาม แลว้ สอดดาบสะพายแลง่ ขึน้ มา้ ฟ้อนราเพลงทวนออกมายัง
ทอ้ งสนาม”
(วรรณคดีและวรรณกรรม ม.๑ ราชาธริ าช ตอน สมิงพระรามอาสา หน้า ๙๑)
วเิ คราะหด์ ้านวรรณศิลป์
ใชส้ านวนเปรยี บเทียบอย่างคมคาย เช่น
“พม่าท้งั ปวงจะชวนกนั ดหู มนิ่ ไดว้ ่าจีนพูดจริงมจิ ริง
เรารักสัตยย์ ง่ิ กวา่ ทรพั ย์ อยา่ ว่าแตส่ มบัติมนุษย์นีเ้ ลย
ถงึ ท่านจะเอาทพิ ยสมบตั ขิ องสมเดจ็ อมรินทร์มายกให้เรา
เรากม็ ิไดป้ รารถนา”
(วรรณคดแี ละวรรณกรรม ม.๑ ราชาธริ าช ตอน สมงิ พระรามอาสา หนา้ ๙๓)
วิเคราะหด์ ้านเน้ือหา
การรกั ษาสจั จะ เราต้องรกั ษาคาพดู ท่ใี ห้ไวก้ บั ผู้อนื่ ดังเช่น การรกั ษา
คาพดู ของพระเจ้ากรงุ ตา้ ฉิง ท่ใี ห้คาม่ันวา่ หากกามะนีแพก้ ย็ กทพั กลบั ไปโดยไม่
ทาอนั ตรายแกผ่ ู้ใด ซ่งึ กไ็ ดท้ าตามที่พูดไว้
การปนู บาเหนจ็ รางวัลใหแ้ กผ่ ้ทู าคุณประโยชน์ตอ่ บา้ นเมอื ง เชน่ ตอนที่
พระเจ้ามณเฑียรทองใหร้ างวัลตอบแทนสมิงพระราม โดยใหเ้ หตผุ ลว่า หากมิได้
รบั บาเหนจ็ รางวลั สง่ิ ใด นานไปเบอ้ื งหนา้ ถา้ บา้ นเมอื งเกดิ จลาจลหรอื ขา้ ศึกมา
รกุ รานก็จะไม่มผี ู้ใดรบั อาสาอีกแลว้ ...
วิเคราะห์ดา้ นเนื้อหา
ควรคดิ ก่อนพดู เพราะหากพลั้งปากออกมาแล้วจะไม่สามารถย้อนกลบั ไป
แก้ไขส่งิ ใดได้ เชน่ ตอนท่ีพระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องพลัง้ ปากพูดว่า “ลกู อ้ายเฉลยน้ี
กล้าหาญนกั ” ทาให้สมิงพระรามนอ้ ยใจแลว้ หนกี ลับหงสาวดไี ป
ความประมาทเปน็ หนทางสูค่ วามตาย ดงั เชน่ ตอนที่กามะนี พลาดท่า
เสยี ทหี ลงกลอุบายของสมงิ พระราม จนทาใหต้ ัวเองถงึ แก่ความตาย
วเิ คราะห์ดา้ นเนอื้ หา
ความเชื่อเรอื่ งฤกษ์ เชน่ ตอนที่พระจงุ้ ต้าฉงิ ยกทัพมายังกรุงรัตนบรุ ะ
อังวะตอ้ งรอให้ได้ฤกษ์ดกี อ่ น ดงั ความวา่ “...พระเจา้ กรุงจีนไดท้ รงฟงั ก็พระทัย
ยนิ ดีนัก จึงสัง่ ให้จัดพระพยุหเสนาทัง้ ปวงเป็นอันมากจะนบั ประมาณมิได้ ครั้น
ได้ศุภฤกษแ์ ลว้ กเ็ สด็จทรงม้า...”
วิเคราะหด์ ้านเนอื้ หา
ความจงรักภกั ดีตอ่ พระมหากษตั ริย์ สมงิ พระรามแม้จะอาสารบแกก่ รุง
องั วะ แต่ใจจริงยังทาเพื่อบา้ นเมืองของตน ดังความวา่ ”เห็นศึกจนี จะกาเริบยก
ลอ่ งเลยลงไปตดิ กรุงหงสาวดีด้วยเปน็ ม่นั คง....จาเราจะอาสาตดั ศกึ เสียจึงจะชอบ
อย่าให้ศึกจนี ยกลงไปติดกรุงหงสาวดีได้