ใบความรู้
องค์ประกอบของนาฏศิลป์
องค์ประกอบของนาฏศิลป์ไทย
นาฏศิลป์ไทย จัดเป็นศิลปะการแสดงอันเต็มไปด้วยความงดงาม , อ่อนช้อย อีกทั้งยังเป็นเอกลักษณ์
ของประเทศไทย ซึ่งอยู่คู่กับประเทศไทยมาเนิ่นนาน นับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยการแสดง
นาฏศิลป์ไทย จะต้องมีองค์ประกอบที่ช่วยให้การแสดงเต็มไปด้วยความงดงามสมบูรณ์ ได้แก่
1.ลีลาท่าทางร่ายรำ 2.จังหวะใช้ในการแสดง
การแสดงนาฏศิลป์ไทยมีเอกลักษณ์คือ จังหวะคือการฝึกขั้นพื้นฐานที่ใช้แสดงนาฏศิลป์
เป็นการแสดงที่มีท่าทางร่ายรำสวยงาม โดยผู้แสดงนาฏศิลป์จะต้องทำความเข้าใจกับ
ด้วยการประดิษฐ์ท่ารำต่างๆให้เป็นระเบียบ จังหวะ , ดนตรี อย่างลึกซึ้ง เพื่อให้สามารถร่าย
แบบแผน ใช้ในการถ่ายทอดเรื่องราว รวม รำ ออกท่าทางได้ถูกต้องตามจังหวะ ถ้าคุณ
ทั้งสื่อความหมายในการแสดง เช่น ระบำ แสดงไม่ถูกต้องตามจังหวะ จะทำให้การแสดง
พรหมาสตร์ คือ ท่าทางร่ายรำแบบนางฟ้า ไม่สวยงาม
เป็นต้น
3.ดนตรีใช้ประกอบการแสดง
ในการแสดงนาฏศิลป์ไทย จะใช้วงปี่พาทย์บรรเลงเพลงเพื่อประกอบการแสดง โดยบทเพลงที่ใช้บรรเลง
เพลง จะต้องนำมาประกอบกับกิริยาท่าทางของแต่ล่ะตัว โดยตัวละครสามารถแบ่งออกเป็น หน้าพาทย์
ธรรมดากับหน้าพาทย์ชั้นสูง ส่วนใหญ่แล้วจะบรรเลงด้วยไม่มีเนื้อร้อง นอกจากนี้การบรรเลงเพลงหน้า
พาทย์ จะต้องบรรเลงโดยดูจากความหมายและอารมณ์ของตัวละครในบริบทนั้นๆด้วย
4.คำร้องหรือเนื้อร้อง
ในการแสดงนาฏศิลป์ไทย จะประกอบด้วยชุดการแสดงที่มีทั้งบทร้องและไม่มีบทร้อง ซึ่งการแสดงแบบมี
เนื้อร้องจะทำให้ผู้ชมเข้าใจการแสดงมากขึ้น โดยทางผู้ประดิษฐ์ท่ารำ ให้เหมาะสมกับคำร้องเพื่อให้ผู้ชมมี
ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งมากขึ้น นอกจากนี้ยังต้องประดิษฐ์ให้มีความเหมาะสมกับคำร้อง เพื่อให้ผู้แสดง
ถ่ายทอดอารมณ์ได้อย่างถูกต้องและมีความสวยงามอีกด้วย เช่น ระบำดาวดึงส์ ที่ต้องแสดงให้เห็นถึง
ความยินดีปรีดา เป็นต้น
5.แต่งกาย – แต่งหน้า
การแต่งกายในการแสดงนาฏศิลป์ไทย จะเป็นการแสดงที่มีความสวยงามและบ่งบอก
ถึงความเป็นไทย จึงทำให้การแสดงมีเอกลักษณ์ เช่น การแสดงโขนซึ่งมีการแต่งกายอัน
งดงาม มีโขนที่นำมาสวมศีรษะพร้อมตกแต่งลวดลายประดิษฐ์ขึ้นมาอย่างวิจิตร โดย
โขนก็จะมีความแตกต่างกันไปตามลักษณะของตัวละคร
6.อุปกรณ์ใช้ประกอบการแสดง
อุปกรณ์จัดเป็นองค์ประกอบนาฏศิลป์ที่มีความสำคัญอีกหนึ่งชนิดหนึ่ง ที่ทำให้การแสดง
มีความสวยงามและมีเอกลักษณ์ แต่อย่างไรก็ตามการแสดงนาฏศิลป์ไทยในบางชุด อาจ
ไม่มีอุปกรณ์ประกอบก็ได้ หากแต่บางชุดก็มีอุปกรณ์ประกอบการแสดงเข้ามา ทำให้การ
แสดงมีความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น เช่น รำฟ้อนเทียน มีอุปกรณ์สำคัญ คือ เทียน โดยจะ
นิยมแสดงในช่วงกลางคืน แสงเทียนที่สว่างไสวท่ามกลางความมืด จะทำให้การแสดงมี
ความงดงามมาก
ได้_______คะแนน
ใบงานที่ 1 คะแนนเต็ม 10 คะแนน
เรื่อง องค์ประกอบของนาฏศิลป์
ชื่อ-นามสกุล________________________เลขที่________ชั้น________
วันที่____________เดือน_________________________พ.ศ________
คำชี้แจง ให้ผู้เรียนตอบคำถามต่อไปนี้
1.องค์ประกอบของนาฏศิลป์ประกอบด้วยอะไรบ้าง
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………...
2.จังหวะ หมายถึง
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………..………………
……………………………………………………………………………………………………....................
3. ภาษาท่าทางนาฏศิลป์ หมายถึง
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………....................
………………………………………………………………………………………………………………………
4.นาฏยศัพท์ หมายถึง
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………....................
………………………………………………………………………………………………………………………
ได้_______คะแนน
คะแนนเต็ม 10 คะแนน
แบบบันทึกสรุปผลการเรียนรู้สำหรับผู้เรียน
ชื่อ-นามสกุล_______________________เลขที่________ชั้น_______
____
วันที่___________เดือน_________________________พ.ศ___________
คำชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกสรุปผลการเรียนรู้จากหน่วยการเรียนรู้นี้
1.ผู้เรียนมีความรู้สึกอย่างไรหลังจากที่เรียนหน่วยการเรียนรู้นี้แล้ว
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
2.ผู้เรียนได้รับความรู้เรื่องใดบ้าง จากหน่วยการเรียนรู้นี้
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
3.ผู้เรียนยังไม่เข้าใจเรื่องใดอีกบ้างที่เกี่ยวกับหน่วยการเรียนรู้นี้ซึ่งต้องการให้ผู้สอนอธิบายเพิ่มเติม
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
4.ผู้เรียนจะสามารถนำความรู้ความเข้าใจจากหน่วยการเรียนรู้นี้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
5.ให้ผู้เรียนบอกแนวทางการอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยพร้อมทั้งบอกผล
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
หมายเหตุ ให้ผู้สอนทำสำเนาแบบบันทึกนี้เพื่อให้นักเรียนบันทึกทุกหน่วยการเรียนรู้