สัมภาษณ์ภาษากระเหรี่ยง-ของจริง

๑

บทท่ี ๑

การเก็บขอ้ มลู

๑.การศึกษาภาษากะเหรีย่ ง

ภาษากะเหร่ียงเป็นกลุ่มชาติพันธุ์หน่ึง มีภาษาแรกที่พูดเรียกว่าภาษากะเหรี่ยง จัดอยู่ในตระกูล
ภาษาจนี -ทเิ บต อาศัยอยมู่ ากในรฐั กะเหร่ียง ภาคใต้และภาคตะวนั ออกเฉียงใต้ของพม่า กะเหร่ยี งมีประชากร
ประมาณร้อยละ ๗ ของประชากรชาวพมา่ ทงั้ หมด

ผูว้ จิ ยั สนใจในการศึกษาภาษากะเหรีย่ ง

๑.๑ ผวู้ ิจัยคดั เลือกผบู้ อกภาษากะเหรยี่ งโดยวธิ กี ารดังน้ี
หาบุคคลที่อาศัยอยู่ในพ้ืนที่ศรีสวัสดิ์ เป็นพื้นท่ีของชาวกะเหรี่ยงท่ีอพยพเข้ามาอยู่อาศัย ใน

เมอื งกาญจนบุรี ที่ใช้ภาษากะเหรี่ยงเป็นภาษาแรกและมคี วามรู้ของภาษากะเหรย่ี งเปน็ อย่างดี เกยี่ วกับคาศัพท์
ของภาษากะเหรี่ยง โดยผู้บอกภาษามีภูมิลาเนาตั้งอยู่ท่ีบ้านท่าลาใย ต.เขาโจด อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
เปน็ ผู้ที่ใชช้ วี ิตอยู่ในพนื้ ท่มี าตั้งแตเ่ กิดจนกระทั่งถงึ ปัจจุบนั

ดงั นนั้ ผู้วจิ ยั จงึ มคี วามสนใจในภาษาท่ใี ช้และคิดวา่ ควรอนุรักษศ์ พั ทเ์ กา่ ๆ ที่คนรุ่นหลงั อาจจะไมเ่ คยใช้
เน่อื งจากในปัจจบุ นั เยาวชนรนุ่ ใหม่ชนเผา่ กะเหรีย่ ง มกั ลืมวัฒนธรรมภาษาของตนเองและไม่ค่อยใสใ่ จเกย่ี วกับ
ภาษาของตนเองส่วนใหญ่ มักจะรับวัฒนธรรมพ้ืนเมืองเข้ามาใช้ในชีวิตประจาวันจึงทาให้ลืมวัฒนธรรม
ขนบธรรมเนยี มอันดีงาม กระทัง่ ถงึ ภาษาของตนจงึ อยากสรา้ งวจิ ัยน้ี เพอ่ื ใหเ้ ยาวชนทั้งปัจจุบันและอนาคตไดใ้ ช้
ภาษาทถ่ี ูกตอ้ ง เพือ่ ให้ผ้ทู ีส่ นใจในภาษาน้ีไดเ้ รียนรู้ไว้ แลว้ ก็นาไปศกึ ษาภาษานี้ตอ่ ไป

๑.๒ วธิ กี ารดาเนนิ การวิจยั

๑. สงั เกตหาผู้ท่ีใชภ้ าษากะเหรี่ยง ท่ีมีความคล่องในการใช้ภาษา

๒. คน้ ควา้ หาข้อมลู เกย่ี วกับพน้ื ท่ที ่ีทาการวิจยั

๓. ลงพืน้ ท่ีจรงิ สารวจภาษา ความเป็นอยแู่ ละสภาพภมู ิอากาศของชาวกะเหรยี่ งในพ้นื ที่

๔. เข้าไปสอบถามโดยใช้บัญชีคาศัพท์มีจานวนท้ังหมด ๑๑ หมวด คาศพั ทท์ ้ังหมด ๓๕๘ คา

๕. รวบรวมขอ้ มลู ภาษากะเหรี่ยง

๖. เรียบเรยี งเอกสารและสรุป

วัตถปุ ระสงคข์ องการทา

๑. เพอื่ ใหผ้ ู้ทสี่ นใจภาษากะเหรย่ี งไดร้ บั ความรเู้ ก่ียวกบั ภาษากะเหรีย่ งมากขึน้

๒. เพื่อกระตุน้ ใหเ้ ยาวชนชาวกะเหรยี่ ง มคี วามสนใจเก่ียวกบั ภาษาของตนเองมากข้ึนและไมล่ ะท้งิ

ภาษาถิ่นของตนเอง เพอ่ื สืบทอดวฒั นธรรมขนบธรรมเนยี มภาษากะเหรี่ยง

๒

บทท่ี ๒
ประวตั ิผู้บอกภาษา

ชือ่ : นางกง่ิ เพชร เจริญศรี
เกิดวนั ท่ี : ๔ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๒๐
ปัจจุบันอายุ : ๔๒ ปี
ที่อยู่ : ๑๔๔/๑ หม.ู่ ๔ บ้านทา่ ลาใย ตาบลเขาโจด อาเภอศรสี วัสด์ิ จงั หวดั กาญจนบรุ ี ๗๑๒๒๐
อาชีพ : ทาไร่ ทาสวน
ภาษาแรก : ภาษากะเหรยี่ ง

๓

แผนท่ี
บ้านท่าลาใย ตาบลเขาโจด อาเภอศรสี วัสด์ิ จงั หวดั กาญจนบุรี

บา้ นทา่ ลาใย เป็นหมบู่ า้ นเล็ก ๆ ทมี่ ที ั้งคนไทยและคนชาวกะเหรีย่ งอาศยั อยรู่ ว่ มกัน มีการสร้างทพ่ี ักไว้

ตามในปา่ บางส่วน เพราะอากาศดีอยู่แล้วสบาย สงบ เหมาะแก่การเพาะปลูก

ตาบลเขาโจด แบง่ เขตการปกครอง เป็น ๕ หมบู่ า้ น

ตาบลเขาโจดเป็นตาบลท่ีอยู่ห่างไกลจากอาเภอมาก ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวกะเหร่ียงโป ว
ประกอบด้วยหมู่บ้าน หมู่๑ บ้านตีนตก , หมู่๒ บ้านน้าพุล่าง , หมู่๓ บ้านไกรเกรียง , หมู่๔ บ้านสามหลัง
(ทา่ ลาใย) , หมู่๕ บา้ นเขาเหล็ก

การเดินทางเข้าสู่ตาบลไปได้ ๒ ทาง คือทางแรกไปทางอาเภอศรีสวัสด์ิขั้นเขาโกเต็ง ระยะทาง
ประมาณ ๗๐-๘๐ กม. ทางท่ี ๒ ไปทาง อ.หนองปรือ เป็นทางลาดยาง จากตัวจังหวัดกาญจนบุรี ระยะทาง
ประมาณ ๑๒๕ กม.

อาชพี ของคนในหมู่บา้ น

อาชีพหลัก ทาไร่ ทาสวน อย่ตู ามป่าตามเขา ปลูกพืชผักสวนครวั ตามฤดกู าล

อาชีพเสรมิ ค้าขาย

สภาพภมู อิ ากาศ

อากาศตอนเชา้ จะร้อนอบอา้ วเล็กนอ้ ย บรรยากาศโดยรอบดี แต่ตกดกึ อากาศจะคอ่ นขา้ งเยน็ สบายมี

ฝนปรอยปรายบางพื้นที่ ตอนดึก ๆ อากาศจะคอ่ นขา้ งหนาว เพราะบรเิ วณหมู่บ้านล้อมรอบไปด้วยป่า

๔

พืน้ ที่
พืน้ ทส่ี ว่ นใหญเ่ ปน็ ปา่ อยู่บนทีร่ าบสงู อยใู่ นเขตอุทยานและป่าสงวน

เขตพ้นื ที่
ทศิ เหนอื ติดกบั ตาบลแก่นมะกรดู อ.บ้านไร่ จ.อุทยั ธานี
ทิศใต้ ติดกับ ตาบลนาสวน อ.ศรสี วสั ดิ์ จ.กาญจนบรุ ี
ทิศตะวันออก ติดกับ ตาบลหนองปรอื อ.หนองปรอื จ.กาญจนบรุ ี
ทศิ ตะวนั ตก ติดกับ ตาบลชะแล อ.ทองผาภมู ิ จ.กาญจนบรุ ี

สาธารณปู โภค
- ไฟฟ้า ยงั ไม่มใี ช้ ใชร้ ะบบโซล่ าเชลส์ ๔ หมบู่ ้าน ไดแ้ ก่ ม.๑,๒,๓,๕ สว่ น ม.๔ มีไฟฟา้ ใช้
- ประปา ใชร้ ะบบประปาภูเขา
- โทรศพั ท์ มใี ช้โทรศัพทส์ าธารณะ เฉพาะ ม.๔ เท่าน้ัน

ผลติ ภณั ฑ์

หมูบ่ ้านทอ่ งเที่ยวเชญิ อนรุ กั ษบ์ า้ นเขาเหลก็

สถานที่

๑) วัดปากล้า (มีโบสถส์ เตนเลส) ต้ังอยู่หมู่ท่ี ๑ บ้านตีนตก ตาบลเขาโจด จังหวดั กาญจนบรุ ี
๒) ถ้าธารลอดนอ้ ย เปน็ ถา้ ทมี่ หี ินงอกหนิ ยอ้ ยเป็นเกล็ดดจุ ดัง่ เพชรยามต้องแสงไฟ ยาวประมาณ ๓๐๐ เมตร
๓) ถา้ ธารลอดใหญ่ เปน็ ถ้าทีม่ นี ้าไหลลอดถา้ ตั้งอยู่หมทู่ ี่ ๕ ต.เขาโจด มคี วามสวยงามมาก เนื่องจากมี

ความอุดมสมบรู ณไ์ ปด้วยธรรมชาติ เพราะอยใู่ นเขตอุทยานแห่งชาติเฉลมิ พระเกียรติ
รัตนโกสินทร์ สามารถเดนิ ทางเขา้ จากถ้าธารลอดใหญ่ ไปออกที่ถ้าธารลอดเล็กได้
ระยะทาง ๒ กม.
๔) หม่บู า้ นกระเหร่ียง

๕

ประวตั ิของภาษากะเหรี่ยง

ภาษากะเหรี่ยงจัดอยู่ในตระกูลภาษาจีน – ทิเบต เป็นตระกูลของภาษาท่ีรวมภาษาจีนและตระกูล
ภาษาย่อย กลุ่มชาติพันธ์ุที่อยู่ในกลุ่มภาษากะเหร่ียงแต่ละเผ่ามีภาษาพูด และภาษาเขียนเป็นของตนเอง
โดยการดัดแปลงมาจากตัวหนังสือพม่าผสมอักษรโรมัน เป็นภาษาของชาวกะเหร่ียงโปวหรือกะเหร่ียงมอญ
มีพยญั ชนะต้นเด่ียว ๒๓ เสียง มีเสยี งพยัญชนะควบกล้ามากคือ ล ร ว และ ย ไมม่ คี วามแตกต่างระหว่างสระ
เสยี งสน้ั กับสระเสียงยาว สระเดี่ยวมี ๙ เสียง สระประสมมี ๕ เสยี ง เสยี งวรรณยุกต์ ๕ เสยี ง

กะเหร่ียง หรอื ปกาเกอญอ เปน็ ชาวเขาท่มี ีจานวนมากทส่ี ุดในกลมุ่ ชาวเขาในประเทศไทยจากหลกั ฐาน
ทางประวัติศาสตร์เช่ือกันว่ากลมุ่ ชาติพันธ์ุกะเหรยี่ งเป็นคนกลมุ่ ท่ีอาศัยอยู่ในพื้นที่ประเทศไทยมานานหลาย
รอ้ ยปี ดงั ปรากฏในตานานหลาย ๆ เรื่องท่กี ล่าวถึงชนพ้ืนเมืองด้ังเดิม ทง้ั ลวั ะและยางหรือกะเหร่ยี ง กะเหรีย่ ง
เปน็ กลุ่มคนทรี่ กั ความสงบผูกพันกับธรรมชาตแิ ละไม่ชอบการตอ่ สูห้ รอื ความรนุ แรง ในอดีตชาวกะเหรยี่ งจึงมกั
หลกี เลีย่ งทจ่ี ะไมข่ อ้ งเก่ยี วกับคนภายนอกชุมชนของตนและมักต้งั หมบู่ า้ นอยหู่ า่ งไกลชมุ ชนอนื่

กะเหรี่ยงพูดภาษาตระกูลจีน-ทิเบต ภาษากะเหรีย่ งที่ใช้มากในประเทศไทย คือ ภาษากะเหร่ียงโปว
และภาษากะเหร่ียงสะกอซึ่งแม้จะเป็นกะเหรี่ยงเหมือนกันแต่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ทั้งหมด เพราะท้ังสอง
ภาษามีความแตกต่างกนั ในเร่อื งระบบเสียงและคาศัพทค์ ่อนข้างมาก ในเมืองไทยกลุม่ ทมี่ ีจานวนมากที่สดุ คือ
กะเหร่ยี งสะกอและกะเหร่ียงโปว ในภาคกลางมีชาวกะเหร่ียงท้ังสองกล่มุ อาศัยอยรู่ วมกับคนไทยและกลุ่มชาติ
พนั ธอุ์ ื่น ๆ กะเหร่ียงกลมุ่ ต่าง ๆ ในประเทศไทยแบง่ ออกเปน็ ๔ กลุ่ม คือ

๑.กะเหรี่ยงสะกอ

๒.กะเหรี่ยงโปว

๓.กะเหรย่ี งคะยา

๔.กะเหรยี่ งตองสหู รือตองตู

แม้ว่าชาวกะเหร่ียงจะได้ชื่อว่าเป็นชาวเขา แต่ก็ไม่ได้อาศัยอยู่บนท่ีสูงเสียท้ังหมด บางส่วนก็ต้ัง
บ้านเรือนบนที่ราบเช่นเดียวกับชาวพ้ืนราบท่ัวไป ในหมู่บ้านบางแห่งมีทั้งกะเหร่ียงสะกอและกะเหรี่ยงโปว
แต่ไม่ได้ใช้ชีวิตอยู่ร่วมกัน ชาวกะเหรี่ยงนิยมตั้งถิ่นฐานเป็นหลักแหล่งถาวร ไม่นิยมย้ายถิ่นบ่อย ๆ และ
มีภูมิปญั ญาในการจดั การทรัพยากรดนิ และแหล่งนา้ เป็นอย่างดี และเปน็ ที่นา่ สงั เกตว่า ชาวกะเหรี่ยงส่วนใหญ่
จะตง้ั ถน่ิ ฐานใกล้แหล่งน้าหรอื ต้นน้าลาธาร ลักษณะเดน่ อันหนง่ึ ของกะเหรีย่ ง คือความสามารถในการอนุรักษ์
ดิน และการทานาแบบขนั้ บันไดตามไหล่เขาซงึ่ สามารถที่จะทดนา้ เข้าไปใช้ได้

บ้านเรือนของชาวกะเหร่ียงนิยมสรา้ งเปน็ บ้านยกพื้น มีชานบ้าน หรือไม่ก็ใช้เสาสูง แม้ว่าอยู่บนท่สี งู
กต็ าม ซง่ึ แตกต่างจากชาวเขาเผ่าอ่ืน ๆ ที่นยิ มสรา้ งบ้านชัน้ เดยี ว พ้นื ตดิ ดิน สว่ นใหญ่แลว้ ชาวกะเหรีย่ งจะตง้ั ถน่ิ
ฐานเปน็ หลักแหลง่ ถาวร ไม่ยา้ ยถ่ินบอ่ ย ๆ

หมวดพชื ผกั ผลไม้ บทท่ี ๓ ๖

คาศพั ท์ บทวเิ คราะห์ คาอ่าน

๑.กระทอ้ น สทั อกั ษร ดือซ่า
๒.กระชาย ตะโลท้ ี
๓.ตะไคร้   งอ๊ งเชย
๔.น้อยหน่า    นอ้ ยหน่า
๕.ฝรงั่   ยองกาซ่า
๖.พริกขห้ี นู ชะเงซ่ ่า
๗.มะกรดู   มองเกลาซ่า
๘.ผักชี    ผักชี
๙.มะเขอื เทศ    ดองคาเมยซ่า
๑๐.มะปราง     จะโคซ่า
๑๑.มะพร้าว   โพล่ซ่า
๑๒.มะละกอ     กดุ จีซา่
๑๓.ขนนุ    นวยซา่
๑๔.กลว้ ย   ตะกยุ๊ ซ่า
๑๕.พุทรา    มะท้อน
๑๖.ฟักทอง โลวเคซา่
๑๗.บานไม่รโู้ รย (ดอก)   โพะ๊ มาหู้
๑๘.น้าเตา้    ทือซ่า
๑๙.มันเทศ   เนชะควั เท
๒๐.ทบั ทมิ    ทับทมิ
๒๑.ขา้ วโพด    บือเคซ่า
๒๒.ฟักเขยี ว เลอซา่
๒๓.ชะอม   โพะ๊ เซะ่ ดุ
๒๔.มนั แกว     มะทะเพาเท่
๒๕.ใบแมงลกั วอ่ งไช้
 
  

 
  
   
 

๗

๒๖.มะขวิด   มะขวิด
๒๗.มะเขอื ยาว     ยองมลายซา่
๒๘.สะระแหน่ สะระแหน่
๒๙.ถัว่ ลสิ ง   
๓๐.หอมแดง    ทเู จถี
๓๑.กระเทยี ม      โซงกซุ าโวเท
๓๒.แกลบ      โซวกซุ าอัวเท
๓๓.รา
๓๔.สับปะรด  เพ่
๓๕.ชะพลู  พีก
๓๖.มะเขอื เปราะ    นาราซา่
๓๗.มะระ    ชะพอื ลา่
๓๘.มะเขือพวง   ยองซ่า
๓๙.โหระพา    มองกลาซ่า
๔๐.แตงกวา    ยังซะเวง
๔๑.แตงไทย    บูรพา
๔๒.นา้ พรกิ   เทซา่
๔๓.ปลาร้า    เทเมอซา่
๔๔.เกลอื    ชะเย่ซ่า
๔๕.ข้าวตม้   ชะเออ้
  เทลา่
หมวดทอี่ ยู่อาศยั   กะเต้า

คาศพั ท์ สทั อักษร คาอ่าน

๑.นา้ ครา ( ใตถ้ นุ )   คะเลอ้
๒.ปลกั ( ควาย )   ปะนา
๓.ใต้ถนุ    แงคูลา่
๔.มมุ   วะเชา
๕.บอ่ น้า   เทเพอ

๘

๖.บ้านเรือน    แยก่ ะเตา
๗.สว้ ม   อี้เผอ่
๘.บรเิ วณบ้าน   แยไท
๙.รว้ั  โท้ว
๑๐.รางนา้   เทกวิ
๑๑.ชาน ( เรอื น )   เย้ทาย
๑๒.สะพานไมพ้ าด   ทุงวา่
๑๓.สะพาน ( สร้างแล้ว )  ทงุ

หมวดอวัยวะในรา่ งกาย สทั อกั ษร คาอา่ น

คาศพั ท์   คอ้ งอัว
 เม้
๑.ขาอ่อน
๒.ฟนั   นาเพนิ
๓.จมูก    จโู นไท้
๔.ข้อศอก
๕.ปาก  นุ
๖.รมิ ฝีปาก   นไุ ท้
๗.ตาตุ่ม   ขอ้ งทาย
๘.สะดือ ดี
๙.สน้ เทา้  ค้องเทอะไค้
๑๐.ทา้ ยทอย    คูเช่อคาย
๑๑.เหงือก    เขลอ
๑๒.น่อง คองดซู ่า

  

หมวดสตั ว์ สัทอกั ษร ๙

คาศพั ท์   คาอา่ น
 
๑.ปลาช่อน   ยาคลู
๒.คางคก   โอ้ะโอ
๓.ควาย ปะหนา
๔.แมลงวัน  ดลุ า่
๕.กิ้งกา่    ขุ้ย
๖.ไสเ้ ดือน ช่องกาล้ี
๗.ต๊กุ แก   ต๊ตุ ู้
๘.วัว   ชะเนอ้
๙.จิง้ จก   ด้องลาย
๑๐.ตะขาบ   ดาบอง
๑๑.ตะเข็บ    วัยดีคอง
๑๒.ค้างคาว ( เลก็ )   พรา้ ผู้
๑๓.ค้างคาว ( ใหญ่ )    พร้าพะดู้
๑๔.นกเหยย่ี ว    ไล้พาดู
๑๕.นกกระยาง    ทูเลอ่ ัว
๑๖.ตะกวด เค้า
๑๗.ผึ้ง ( ใหญ่ )  น่ผี าดู
๑๘.ผ้ึง (เลก็ )    นี่ผู้
๑๙.จ้งิ เหลน พพี ิง
๒๐.แมลงหวี่   ชะมู
๒๑.พังพอน   นงุ แคว
๒๒.ผเี สอื้   ชองคูแป
๒๓.กงิ้ กอื   ไวดี
๒๔.แมลงปอ่ ง    ชะไกมี
๒๕.ปลาเนือ้ ออ่ น   ย่า
๒๖.นกพริ าบ    ทกุ ากิ


  

หมวดสิ่งของเครอ่ื งใช้ สัทอกั ษร ๑๐

คาศพั ท์  คาอ่าน
   
๑.ถงุ ยา่ ม ท้อน
๒.กระป๋องตกั น้าทีบ่ อ่    กะปอ๋ งเดอเท่
๓.ผ้าขรี้ ิว้   
๔.ไมก้ วาด    ชียาไก
๕.คราด นุ้งผา้ หวี
๖.พะอง   ชะกวา่ นอ้ ง
๗.ตะแกรง ( ใหญ่ )     พะอง
๘.ตะแกรง ( เล็ก ) น้องไกผ้ ้าดุ
๙.ยุ้งขา้ ว    น้องไก้ปี้
๑๐.แกว้ นา้   บือพ่อง
๑๑.กระจกใส
๑๒.กระจกเงา   ขีช้ ู้ว
๑๓.เชอื ก  ยวั
๑๔.เกราะ  ยวั
๑๕.ยอ ( จับปลา )  พรี
๑๖.ชอ้ น  เกราะ
๑๗.กระจา่  ยอ
๑๘.ครกตาขา้ ว น้งุ ทอ่ น
๑๙.ครกตานา้ พริก   กระจา่
๒๐.กะลา   เชอ่
๒๑.มดี พร้า ( ใหญ่ ) เชอ่ ทงุ
๒๒.มีด ( เลก็ )  กะลากงุ
๒๓.จอบ   ขี๊ทะเว้
๒๔.กระบอก    ขีป๊ ี๋
๒๕.กรรไกรตัดผ้า    กระเบาะ
๒๖.ขอ้ ง ไมค้ าน พ่งุ
๒๗.สวิง   กุงตะเล่
๒๘.ตะกรา้   นุ้งยโู ป่ง
เวย๊
 นาย
  
  




๑๑

๒๙.พัด   โนวเว
๓๐.เรอื  เคร้
๓๑.เกวียน หลายพนั นา
๓๒.เสอ่ื    โคว
๓๓.ฟกู  พ้อว
๓๔.เกา้ อ้ี  เชอชนิ อล
๓๕.มา้ นัง่ ไคลลอง
๓๖.มุ้ง    โซว
๓๗.งอบ   คุโมว
๓๘.เสอ้ื  ชีช้อง
๓๙.รองเทา้   ขอ้ งเพะ
๔๐.ผา้ ถุง   เหน่
๔๑.ผ้าขาวม้า   ผา้ ขาวม้า
๔๒.กาไลมือ  ทาย
๔๓.เสอ้ื ในคอกระเช้า ชีช่องดวู าพ้อ
๔๔.สรอ้ ยข้อมือ    จคู้ าย
๔๕.ผ้าเช็ดหนา้  พูว่า
๔๖.กางเกง โกงเกง
๔๗.ตะกรดุ      พะชุง
๔๘.เข็มขัด   ยองเดไค
๔๙.ผา้ หม่   ผ้าบา่ ย
๕๐.ด้าย   ลวู
๕๑.ฝา้ ย   เบ
๕๒.ต่างหู นาดะ
  
 


 

หมวดเวลา สทั อกั ษร ๑๒

คาศพั ท์    คาอา่ น
 
๑.วนั นี้ ละเนโยว
๒.พรุ่งนี้     เกคู้
๓.มะรืนนี้  
๔.เวลาเช้า เกตะโวคู้
๕.กลางวัน    เกโงว
๖.เวลาเย็น   เกเมยชา่
๗.เวลาค่า   เกงา่ ว
๘.อาหารเช้า จะไค้
๙.อาหารกลางวนั    อองโกวมี
๑๐.อาหารเยน็      อองมเี กมิชา่
๑๑.เมือ่ วานน้ี อองมเี กก้า
๑๒.กลางคนื     มอื ก่า
  เกมอื นา

   คาอ่าน

หมวดเครอื ญาติ สรรพนาม พ้า
มู
คาศพั ท์ สัทอักษร พูว้
เพ่
๑.พอ่  พู้ว
๒.แม่  เพ่
๓.ปู่  เพ่พะดู , ทัวพะดู
๔.ย่า  ไมชาเมอ
๕.ตา  ไมชาขวา้
๖.ยาย  ไมชาขว้า
๗.ทวด ไมชาเมอ
๘.แมผ่ วั    ,    มองบอื
๙.พอ่ ผัว มูเพ้อเมอ่
๑๐.พอ่ ตา   
๑๑.แมย่ าย   
๑๒.น้องชายของแม่   
๑๓.น้องสาวของแม่   

 
  

๑๓

๑๔.นอ้ งชาย    มูพือขวา้
  พือเมื้อ
๑๕.นอ้ งสาว พูดา้ เบอ
   อะมะ
๑๖.ลกู สดุ ทอ้ ง   เมอ้
 ขวา้
๑๗.ลกู เขย 
 เด
๑๘.ผู้หญงิ   เดโจว
  เวเมอ้
๑๙.ผู้ชาย   มหู ยา้

๒๐.ลูกสะใภ้ ซู้
   พเู วซ่า
๒๑.พช่ี าย   พูซ่า
  ซะซา
๒๒.พสี่ าว   สงขลา้

๒๓.แมเ่ ลี้ยง  เซ่
 แม้
๒๔.เพือ่ นเกลอ  แม้
 แม้
๒๕.ลกู คนโต แม้

๒๖.เดก็  เหยอ่
เหยอ่
๒๗.คนแก่ 
เหย่อ
๒๘.พระสงฆ์ 
เนอ
๒๙.คนตาย 
เนอ
๓๐.พ่อม่าย ( ภรรยาตาย ) 
พือ
๓๑.พ่อมา่ ย ( ภรรยาหย่า )

๓๒.แม่มา่ ย ( สามตี าย )

๓๓.แม่มา่ ย ( สามหี ยา่ )

๓๔.คาแทนตวั เองเมื่อพดู กบั คน
ทมี่ ีอายุมากกวา่ ( พ่อ พระ )

๓๕.คาแทนตวั เองเมื่อพดู กบั คน
ทม่ี ีอายเุ ท่ากัน ( เพือ่ น )
๓๖.คาแทนตัวเองเมอ่ื พูดกบั คน
ทม่ี อี ายุนอ้ ยกว่า ( น้อง )
๓๗.คาเรียกคนท่มี อี ายุมากกวา่
( บรุ ุษท่ี 2 )
๓๘.คาเรยี กคนท่ีมอี ายุเทา่ กับ
( บุรุษท่ี 2 )
๓๙.คาเรียกคนทมี่ อี ายนุ อ้ ยกวา่
( บรุ ษุ ท่ี 2 )

หมวดธรรมชาติ สทั อกั ษร ๑๔

คาศพั ท์    คาอา่ น
  
๑.จันทรุปราคา ชะอองลา่
๒.สรุ ยิ ปุ ราคา   ชะอองมือ
๓.พระอาทิตย์ 
๔.พระจันทร์  มือเม่
๕.โคลน ลอง
๖.เมฆ   ไพ้
๗.นา้ คา้ ง   ชะเอ้อ
ชอ่ งเท่
หมวดลักษณะนาม จานวนนบั และอน่ื ๆ
คาอ่าน
คาศพั ท์ สัทอกั ษร
แม
๑.(ลกั ษณะนาม ) ฟัน  เนเพอ้
๒.(๒) ครั้ง ( การกระทา )   เนเดอ้
๓.(๒) ตัว ( สตั ว์ )   เนพ้อ
๔.(๒)ผล ( ผลไม้ )   เนพ้อ
๕.(๒) ฟอง ( ไข่ )   เน้สอง
๖.(๒) วัน (เวลา )   ละโคว้
๗. ๑ ขา้ ง ( รองเท้า )   เนเปอ้
๘.๒ เล่ม ( สมุด )   เนเช่
๙.ยส่ี ิบ   งานโบ้ว
๑๐.งานฉลอง   ชะมา
๑๑.การงาน   หน้วิ
๑๒.สีชมพู ชะเวง
๑๓.ขยะ  แตร
๑๔.แตร   เจย๋
๑๕.ตรา



หมวดคาถาม สทั อกั ษร ๑๕

คาศพั ท์    คาอ่าน
  
๑.ทาไม ชะนาลา่
๒.ทไี่ หน   ทุงคะลา
๓.ใคร    โปะลา
๔.อยา่ งไร ชะนาลา่
๕.หรอื ไม่   มวยอ้า
๖.อะไร    ชะนาล่า
๗.เท่าไร    พะอาลา่
๘.เมื่อไร    พะหยายล่า

หมวดกิรยิ าอาการ สทั อักษร คาอา่ น

คาศพั ท์  มา
   ไป่ยา่ ไส้
๑.ทา ไซล้อง
๒.ทาปลาสด   ลองดะ
๓.ยดั  
๔.ยบุ  โชว
๕.ราด  โชว้
๖.ลวก   ไจ๋คลอ้ ง
๗.เดิน ด๊ะ
๘.ขน้  เบา้ ลอง
๙.ล้วง , ควกั   ไซลองเท่
๑๐.กรอก (นา้ ใสข่ วด )    จือลองมี้
๑๑.แช่ ( ข้าว )    พะหม้ี
๑๒.ล้าง (หนา้ )   ซ้ซุ ะ
๑๓.รบี   ทุเออมี้
๑๔.กอ่ ไฟ    หม่ี
๑๕.( ขา้ ว )เดือด เท่ละลอง
๑๖.น้า ( เดอื ด ) 
  

๑๖

๑๗.ไพเราะ ( เพลง , พดู )  ม๊ะ
๑๘.พดู  คลา่ ย
๑๙.โกหก   อ้องโล้ว
๒๐.เรยี ก 
๒๑.พูดคุย   กุ่
๒๒.ทะเลาะกัน   ไคเด้อ
๒๓.บน่   สะท้อว
๒๔.ขเี้ กยี จ   เอไคล
๒๕.คลาน  เกลียสะ
๒๖.ควนั  เคว
๒๗.เหม็น   โคล้ว
๒๘.นินทา   เนอ้ อ้ือ
๒๙.กระซิบ   โลทาย
๓๐.กลวั   ไควู้
๓๑.เกลยี ด   สะแม้
๓๒.รกั ( ชาย , หญงิ ) มิเล
๓๓.รัก ( ญาติ , เพอ่ื น ) 
๓๔.ชอบ ( กับข้าว , สีเสือ้ )  เอ้
๓๕.รงั เกียจ   เอ้
๓๖.หัวเราะ   มะซะ่
๓๗.โกรธ  ซะลวู
๓๘.สงสาร   เน
๓๙.หวง   ซะท้อว
๔๐.หัวเราะเยาะ  ยอ่ งซะ
๔๑.รอ้ งไห้   หนะ
๔๒.ให้  นเ่ี ห้
๔๓.ดูหมอ  งอ่ ง
๔๔.กราบ    พลอ้ ง
๔๕.โกนหวั   ยูชะล่า
๔๖.ยงิ   บาลอง
 กอคู
คะ

๑๗

๔๗.อาเจียน  ปวิ้
๔๘.ลืมตา    จอ้ งมซี ่า
๔๙.รักษา
๕๐.บวม  เบอ้
๕๑.ใบ้   ยลุ ่อง
๕๒.คัดจมูก    ไคสีแล
๕๓.( อาการ ) ชัก    นาเพอกะ
๕๔.ผอม ท่อง
๕๕.ชา  เคว
๕๖.เหนบ็ ชา  เถา่ ทอื
๕๗.แหงน   เถ่าทอื
๕๘.หงอก   ยูลอ่ ง
๕๙.คลอดลูก   คุอัว
๖๐.( ฟนั ) หลดุ   พปู ี้
๖๑.ฉกี   แมพ่ ู้
๖๒.วดิ น้า ( ใชม้ อื )   หยะ
๖๓.วดิ นา้ ( ใชข้ องใหญ่ ) สะเท้
๖๔.ชมิ  สะเท้
๖๕.อร่อย   ออ้ งยูว
๖๖.แลบ ( ลน้ิ )   อยุ้ เกอ้ื
๖๗.นาน   หลายพูวึ้ง
๖๘.ช้า   หยา้ ย
๖๙.ทอ    น้องกอื้
๗๐.เย็บ ช่ะ
๗๑.( ฝน ) ซา  ชะ
๗๒.( ฟา้ ) แลบ   ชิเ้ ชอลอง
๗๓.สอย ( ผลไม้ )  ล่องเวดา้ ย
๗๔.ถอน ( หญา้ )  ตงุ
๗๕.ดึก    ท้ินอง
๗๖.ลมื ตา    ชะคาย
จอ้ งมซี ่า

 
 
  

๑๘

๗๗.ขเี้ หนียว  หน้ี
๗๘.ขยัน  ขะ
๗๙.ช้ี   ดะแหน้
๘๐.สวม ( เสอ้ื )    ซชู ีช่อง
๘๑.สวม ( กางเกง )    กุงกองเกง
๘๒.เขยา่    ทตุ ะเลงิ
๘๓.ขยา   ชบิ ุ้
๘๔.ขย้ี   ไหนเนา
๘๕.ข่วน  คว้า
๘๖.แยง่   หนานี
๘๗.รอง ( น้าฝน )     ดุชเิ ชอเท่
๘๘.พลิก   กะดา
๘๙.ดู  ยู้
๙๐.เลง็  ยู้
๙๑.ซอ่ น    อองกิโซว
๙๒.พบกบั   ดาซะ
๙๓.ได้ยนิ  เง่อ
๙๔.หายไป ( ของ )   ลองมา่
๙๕.ชน (ไก่ )   คยุ ชอ้ ง
๙๖.( รถ ) ชน    เก้กะเจา
๙๗.ร้ือ   ลู้ลอง
๙๘.ลื่น    ลองตะเล้า
๙๙.สนมิ   ทองอ้ี
๑๐๐.ไปเท่ียว   ล้จี า้ ย
๑๐๑.ว่งิ    จายตะลาย
๑๐๒.ว่ายน้า   หย่าเท่
๑๐๓.ชนะ  เนอ
๑๐๔.แพ้  จ้า
๑๐๕.ฟ้อนรา   ทะเล่
๑๐๖.เลน่  กวย

๑๙

๑๐๗.ใหม่  ซ้อง
๑๐๘.เสาะหา   อองเหอ้
๑๐๙.ชว่ ย   มาโบ๊ะ
๑๑๐.คอย   อองคุ
๑๑๑.หมด เหลา
๑๑๒.แถม , เติม  พอง
๑๑๓.ตรง  โตโ่ ต
๑๑๔.มาก  
๑๑๕.แท้ , จรงิ   ชชี ่า
๑๑๖.ใหญ่  หมวย
๑๑๗.กลบั (ไป )   พะดู
๑๑๘.ลึก   ทายไว้
๑๑๙.เหมอื น
๑๒๐.สวย  ยู้
๑๒๑.สรา้ ง   มวยล่อ
๑๒๒.รู้   ไซกื้อ
๑๒๓.เตรยี ม ต้าย
๑๒๔.หยุด  ชหี ยา้
๑๒๕.ชิด , ใกล้   พะเกาเช้อ
๑๒๖.ขวา้ ง    โอพ้ ะเทอะ
๑๒๗.ปะ ( ผา้ )    โอ้เบา
๑๒๘.เค้ยี ว   ควายคะลู
๑๒๙คดิ ถึง    ชะเชอ้
  มะออ้ ง
  ซะโย้ว
 

จากจานวนคาศัพท์ท่ีใช้ในการวิจัยภาษาท้ังหมด ๓๕๘ คา ที่บ้านท่าลาไย ตาบลเขาโจด
อาเภอศรสี วัสดิ์ จังหวัดกาญจนบรุ ี พบว่าผู้บอกภาษาใช้ภาษากะเหรี่ยงจานวน ๓๔๗ คา ภาษาไทยมาตรฐาน
๑๑ คา ขณะนผี้ ู้บอกภาษายังใช้ภาษากะเหรย่ี งในการพูดคยุ ในชวี ิตประจาวันทาให้สามารถบอกศัพทท์ ้องถ่นิ ได้
ดีและไมม่ ตี ิดขัด

๒๐

การใช้ภาษา

๓%

๙๗ % ภาษากะเหรี่ยง
ภาษาไทยมาตรฐาน

จากแผนภมู ิขา้ งต้นแสดงใหเ้ ห็นว่าผู้บอกภาษาใชภ้ าษากะเหร่ียงมากที่สดุ คาศพั ท์ท่ไี ด้สัมภาษณผ์ ู้บอก
ภาษาพูดภาษากะเหรย่ี ง ๓๔๗ คาและภาษาไทยมาตรฐาน ๑๑ คา โดยคิดเป็น ๑๐๐ เปอร์เซ็นตจ์ ากทงั้ หมด
โดยใช้ภาษากะเหรี่ยงจานวน ๙๗ เปอร์เซน็ ต์ และใช้เปน็ ภาษาไทยมาตรฐานจานวน ๓ เปอรเ์ ซ็นต์

การใชภ้ าษา

ผู้บอกภาษาใชภ้ าษากะเหรยี่ ง จานวน ๓๔๗ คา

ตวั อย่างคาศพั ท์ทผี่ ูบ้ อกภาษาบอกเปน็ ภาษากะเหร่ียง หรอื ภาษาบา้ นเกิด มีดงั น้ี

กระชาย เรยี กว่า ตะโล้ที คิดถงึ เรียกวา่ ซะโยว้ ล่นื เรยี กว่า ลองตะเลา้

ตะไคร้ เรียกว่า ง๊องเชย สวย เรียกว่า ไซกื้อ ลมื ตา เรยี กวา่ จ้องมซี า่

ผ้บู อกภาษาใช้ภาษาไทยมาตรฐาน จานวน ๑๑ คา ได้แก่

๑.น้อยหน่า เรียกว่า น้อยหนา่ ๒.สะระแหน่ เรยี กว่า สะระแหน่ ๓.ผกั ชี เรยี กวา่ ผักชี

๔.กระจ่า เรียกว่า กระจา่ ๕.ทบั ทิม เรยี กวา่ ทบั ทิม ๖.พะอง เรยี กวา่ พะอง

๗.ผา้ ขาวม้า เรียกวา่ ผา้ ขาวม้า ๘.มะขวิด เรียกวา่ มะขวิด ๙.เกราะ เรียกว่า เกราะ

๑๐.แตร เรียกว่า แตร ๑๑.ยอ เรียกว่า ยอ

และคาที่บอกผบู้ อกภาษาบอกเป็นภาษาไทยมาตรฐานประกอบด้วยคาศพั ทใ์ นหมวดตา่ ง ๆ ดังน้ี

หมวดพชื ผกั ผลไม้ พดู เปน็ ภาษาไทยมาตรฐาน ๕ คา

หมวดสง่ิ ของเครอื่ งใช้ พูดเปน็ ภาษาไทยมาตรฐาน ๕ คา

หมวดลักษณะนาม จานวนนบั และอ่นื ๆ พูดเปน็ ภาษาไทยมาตรฐาน ๑ คา

๒๑

บทท่ี ๔
วิเคราะหไ์ วยากรณ์

ลักษณะของภาษากะเหรี่ยงที่ผู้วิจัยได้ทาการวิจัยท่ีบ้านท่าลาใย ตาบลเขาโจด อาเภอศรีสวัสด์ิ
จังหวดั กาญจนบรุ ี พบวา่ คาสว่ นใหญจ่ ะมลี กั ษณะเสยี งสัน้ รวบคา ไมล่ ากเสียงยาวใหค้ วามกระชบั เวลาได้ฟงั

ตัวอย่างประโยค
ประโยคบอกเลา่

๑.วนั นี้ฉนั ไปทางานเหนอ่ื ยมาก

           

กะนโี ย เยอ้ ลมี าชะมา ปวยซาชะกอื้
๒.ฉันกนิ ขา้ วกับนา้ พรกิ อร่อยมาก

        

เยอ้ อ้องหมี่ แดชะเยซ่ ่า อ้ึยกอื้
๓.ฉันเป็นคนสวย

   

เยอ้ เกไ๊ ซ้ก้อื
๔.ฉันชอบกนิ ผลไม้

     

เยอ้ อองชะซ่าอ้อื ก้ือ
๕. ฉันไปเทย่ี วทะเล

       

เยอ้ ลีอองเก๊ ม้องสะมายคลู่

๒๒

ประโยคปฏิเสธ

๑.ฉนั ไมใ่ ช่ผู้ชาย

   

เย้อมวยอะขวา้
๒.ฉนั ไมม่ ีลูกสาว

    

เยอ้ พูเมอ้ อา่ แขว้
๓.ฉนั ไมไ่ ดท้ างานทีน่ ่ี

      

เย้อมอมะชวาลิยว่ ย
๔.ฉันไม่ไดท้ า

  

เยอ้ มาแบร่
๕.ฉนั ไม่ได้นินทาเธอ

    

เย้อโลทายบาแหน่

๒๓

ประโยคคาถาม

๑.คณุ กนิ ขา้ วยัง

   

เนอ้ ออ้ เม่ย้าว
๒.คุณทางานกีโ่ มง

     

เน้อมาชะมา่ กว๋ ยโม้ว
๓.คณุ มีลูกกค่ี น

    

เน้อพู้โอว้ เควกว่า
๔.คณุ จะซือ้ อะไรเยอะแยะ

        

เนอ้ มาคลยุ ชะนาล่า อะเบ้อนอ
๕.แมจ่ ะใช้หนูทาไมเยอะแยะ

        

มาอะเมอ้ นะเยอ อะเบ้อโย้วล่ะ

๒๔

บทที่ ๕

บทสรปุ

งานวิจัยเร่ือง การศึกษาภาษากะเหรี่ยง ท่ีบ้านท่าลาใย ตาบลเขาโจด อาเภอศรีสวัสด์ิ
จงั หวัดกาญจนบุรี ผวู้ จิ ยั ใช้ผบู้ อกภาษากะเหรี่ยงจานวน ๑ คน คอื นางกิ่งเพชร เจริญศรี

สรุปได้ดังนี้ จานวนคาศัพท์ท่ีใช้ในการวิจัยภาษาท้ังหมด ๓๕๘ คา ของบ้านท่าลาใย ตาบลเขาโจด
อาเภอศรสี วสั ด์ิ จังหวัดกาญจนบรุ ี พบว่าผู้บอกภาษาใช้ภาษากะเหร่ยี งจานวน ๓๔๗ คา ภาษาไทยมาตรฐาน
๑๑ คา ขณะนี้ผู้บอกภาษายังใช้ภาษากะเหร่ียงและภาษาไทยในการพูดคุยในชีวิตประจาวัน และยังใช้คล่อง
ทาใหส้ ามารถบอกศพั ทท์ ้องถนิ่ ไดด้ ี และคลอ่ งแคล้ว

คาศัพท์ในภาษากะเหร่ียงนั้นส่วนใหญ่มกั จะใช้คาว่า “เย้อ” เรียกนาหน้าช่ือตัวเองแปลว่า ฉัน และ
ภาษากะเหร่ียงเวลาพดู จะออกเสียงสนั้ ให้ความรูส้ ึกกระฉับกระเฉง แต่ไม่ถือว่าเปน็ การพดู เร็ว การออกเสียง
ของคาแต่ละครั้งมันส้ัน ภาษาของกะเหรี่ยงจะยากตรงการผันวรรณยุกต์ให้ตรงตัว เพราะภาษากะเหรี่ยง
สามารถออกเสียงไดห้ ลายแบบในคาหนง่ึ การออกเสียงจึงไม่ค่อยเน้นวรรณยุกตก์ ันเท่าไหร่ พวกชาวกะเหร่ียง
จึงเนน้ การพูดให้ตรงคาที่ตวั เองใชจ้ ากอดตี ทม่ี ีการเลยี นเสยี งมากกวา่ การเน้นเสียงวรรณยกุ ต์ แต่คาจากอดตี ก็มี
การเปลยี่ นไปตามการออกเสียง ทาใหค้ นในอดีตกับคนปัจจุบนั คาบางคาไมค่ ่อยตรงกนั

และถ้าครอบครัวของผบู้ อกภาษาหรอื ตวั ผ้บู อกภาษาเอง ยังคงตง้ั รากฐานครอบครวั อยู่ท่ีจ.กาญจนบุรี
หรือได้มีการสอื่ สารพูดจากันเปน็ ภาษากลางเป็นสว่ นใหญ่ และในอนาคตคาดว่า ผู้บอกภาษาจะมีการนาเอา
ภาษาไทยกลางมาใชป้ ะปนกบั ภาษากะเหรี่ยงเยอะมากขึ้น หรอื คาบางคาท่ผี บู้ อกภาษาไมไ่ ดพ้ ดู นานอาจจะทา
ให้ลมื ได้ เปน็ ต้น

๒๕

ประวตั ิของผู้จดั ทา

ช่อื : นางสาวศศินา สงั ขท์ อง
วนั เกดิ : ๒๓ มีนาคม พ.ศ.๒๕๔๓
อายุ : ๑๙ ปี
อาชีพ : นักศึกษาสาขาวชิ าภาษาไทย คณะครศุ าสตร์ ช้นั ปีท่ี ๑ มหาวิทยาลยั ราชภฏั กาญจนบรุ ี
ทีอ่ ยู่ : ๒๕/๑๕ หม.ู่ ๘ ต.แกง่ เสยี้ น อ.เมือง จ.กาญจนบรุ ี ๗๑๐๐๐

๒๖

รูปภาพขณะเกบ็ ข้อมลู

สมั ภาษณ์ภาษากะเหร่ยี ง จากนางกงิ่ เพชร เจรญิ ศรี

อดั เสียงเกบ็ ข้อมลู การออกเสียงคาศัพทข์ องผูบ้ อกภาษากะเหร่ียง

๒๗

บัญชคี าศัพท์
๑.พชื ผัก ผลไม้

กระทอ้ น ....................................................
กระชาย ....................................................
ตะไคร้ ....................................................
นอ้ ยหน่า ....................................................
ฝรงั่ ....................................................
พรกิ ขห้ี นู ....................................................
มะกรูด ....................................................
ผักชี ....................................................
มะเขอื เทศ ...................................................
มะปราง ....................................................
มะพรา้ ว ....................................................
มะละกอ ....................................................
ขนนุ ....................................................
กล้วย ....................................................
พทุ รา ....................................................
ฟกั ทอง ....................................................
(ดอก) บานไมร่ โู้ รย....................................................
น้าเต้า ....................................................
มันเทศ ....................................................
ทบั ทมิ ....................................................
ขา้ วโพด ....................................................
ฟกั เขียว ....................................................
ชะอม ....................................................

๒๘

มันแกว ....................................................
ใบแมงลัก ....................................................
มะขวดิ ....................................................
มะเขอื ยาว ....................................................
สะระแหน่ ....................................................
ถวั่ ลิสง ....................................................
หอมแดง ....................................................
กระเทยี ม ....................................................
แกลบ ....................................................
รา ....................................................
สบั ปะรด ....................................................
ชะพลู ....................................................
มะเขือเปราะ ....................................................
มะระ ....................................................
มะเขือพวง ....................................................
โหระพา ....................................................
แตงกวา ....................................................
แตงไทย ....................................................
น้าพรกิ ....................................................
ปลาร้า ....................................................
เกลอื ....................................................
ขา้ วตม้ ....................................................

๒๙

๒.ทอี่ ยอู่ าศยั

น้าครา (ใต้ถนุ ) ....................................................

ปลกั (ควาย) ....................................................

ใต้ถุน ....................................................

มุม ....................................................

บ่อน้า ....................................................

บา้ นเรอื น ....................................................

ส้วม ....................................................

บรเิ วณบา้ น ....................................................

รว้ั ....................................................

รางน้า ....................................................

ชาน ( เรอื น ) ....................................................

สะพานไม้พาด ....................................................

สะพาน (สรา้ งแลว้ ) ....................................................

๓. อวัยวะในร่างกาย

ขาออ่ น ....................................................

ฟนั ....................................................

จมูก ....................................................

ขอ้ ศอก ....................................................

ปาก ....................................................

รมิ ฝปี าก ....................................................

ตาตมุ่ ....................................................

สะดอื ....................................................

ส้นเท้า ....................................................

๓๐

ทา้ ยทอย ....................................................
เหงอื ก ....................................................
น่อง ....................................................

๔. สัตว์ ....................................................
....................................................
ปลาช่อน ...................................................
คางคก ....................................................
ควาย. ....................................................
แมลงวนั ....................................................
กิง้ กา่ ....................................................
ไส้เดอื น ....................................................
ตุ๊กแก ....................................................
วัว ....................................................
จง้ิ จก ....................................................
ตะขาบ ....................................................
ตะเข็บ ....................................................
ค้างคาว (เลก็ ) ....................................................
ค้างคาว (ใหญ)่ ....................................................
นกเหยยี่ ว ....................................................
นกกระยาง ....................................................
ตะกวด ....................................................
ผง้ึ (ใหญ)่ ....................................................
ผึ้ง (เลก็ ) ....................................................
จ้งิ เหลน
แมลงหว่ี

๓๑

พงั พอน ....................................................
ผเี สอื้ ....................................................
กงิ้ กือ ....................................................
แมลงป่อง ....................................................
ปลาเนอื้ ออ่ น ....................................................
นกพริ าบ ....................................................

๕. สงิ่ ของเครอ่ื งใช้

ถงุ ยา่ ม ....................................................

กระปอ๋ งตกั น้าทบี่ อ่ ....................................................

ผา้ ขี้ริว้ ....................................................

ไม้กวาด ....................................................

คราด ....................................................

พะอง ....................................................

ตะแกรง (ใหญ)่ ....................................................

ตะแกรง (เลก็ ) ....................................................

ยุ้งข้าว ....................................................

แกว้ น้า ....................................................

กระจกใส ....................................................

กระจกเงา ....................................................

เชอื ก ....................................................

เกราะ ....................................................

ยอ (จับปลา) ....................................................

ช้อน ....................................................

กระจ่า ....................................................

๓๒

ครกตาขา้ ว ....................................................
ครกตาน้าพรกิ ....................................................
กะลา ....................................................
มีดพร้า (ใหญ)่ ....................................................
มีด (เลก็ ) ....................................................
จอบ . ...................................................
กระบอก ....................................................
กรรไกรตัดผ้า ....................................................
ข้อง ไม้คาน ....................................................
สวงิ ....................................................
ตะกร้า ....................................................
พดั ....................................................
เรือ ....................................................
เกวยี น ....................................................
เสือ่ ....................................................
ฟูก ....................................................
เก้าอี้ ....................................................
มา้ น่งั ....................................................
มุ้ง ....................................................
งอบ ....................................................
เส้ือ ....................................................
รองเท้า ....................................................
ผ้าถงุ ....................................................
ผ้าขาวม้า ....................................................
กาไลมือ ....................................................

๓๓

เสือ้ ในคอกระเชา้ ....................................................
สรอ้ ยขอ้ มอื ....................................................
ผ้าเชด็ หน้า ....................................................
กางเกง ....................................................
ตะกรดุ ....................................................
เข็มขดั ....................................................
ผ้าห่ม ....................................................
ดา้ ย ....................................................
ฝา้ ย ....................................................
ตา่ งหู ....................................................

๖. เวลา ....................................................
....................................................
วันนี้ ....................................................
พร่งุ นี้ ....................................................
มะรนื น้ี ....................................................
เวลาเชา้ ....................................................
กลางวนั ....................................................
เวลาเยน็ ....................................................
เวลาคา่ ....................................................
อาหารเชา้ ....................................................
อาหารกลางวัน ....................................................
อาหารเยน็ ....................................................
เมือ่ วานนี้
กลางคืน

๓๔

๗. คาเครอื ญาติ สรรพนาม

พอ่ ....................................................

แม่ ....................................................

ปู่ ....................................................

ยา่ ....................................................

ตา ....................................................

ยาย ....................................................

ทวด ....................................................

แมผ่ ัว ....................................................

พอ่ ผวั ....................................................

พอ่ ตา ....................................................

แม่ยาย ....................................................

น้องชายของแม่ ....................................................

นอ้ งสาวของแม่ ....................................................

นอ้ งชาย ....................................................

น้องสาว ....................................................

ลูกสุดท้อง ....................................................

ลูกเขย ....................................................

ผหู้ ญงิ ....................................................

ผูช้ าย ....................................................

ลกู สะใภ้ ....................................................

พี่ชาย ....................................................

พส่ี าว ....................................................

แม่เล้ียง ....................................................

เพ่ือนเกลอ ....................................................

๓๕

ลกู คนโต ....................................................

เดก็ ....................................................

คนแก่ ....................................................

พระสงฆ์ ....................................................

คนตาย ....................................................

พอ่ ม่าย(ภรรยาตาย) ....................................................

พ่อมา่ ย (ภรรยาหยา่ ) ....................................................

แม่ม่าย (สามีตาย) ....................................................

แมม่ า่ ย (สามหี ย่า) ....................................................

คาแทนตัวเองเมอื่ พูดกบั คนทมี่ ีอายมุ ากกวา่ (พ่อ พระ) ....................................................

คาแทนตวั เองเมอ่ื พูดกบั คนทม่ี ีอายเุ ท่ากัน (เพอ่ื น) ....................................................

คาแทนตัวเองเมอื่ พูดกบั คนที่มอี ายุนอ้ ยกวา่ (นอ้ ง) ....................................................

คาเรียกคนทมี่ อี ายุมากกวา่ (บรุ ษุ ที่ 2 ) ....................................................

เรียกคนทม่ี ีอายเุ ทา่ กนั (บรุ ษุ ท่ี 2 ) ....................................................

เรียกคนทม่ี อี ายนุ อ้ ยกว่า (บรุ ุษท่ี 2 ) ....................................................

๘. ธรรมชาติ ....................................................
....................................................
จนั ทรปุ ราคา ....................................................
สุริยปุ ราคา ....................................................
พระอาทติ ย์ ....................................................
พระจันทร์ ....................................................
โคลน ....................................................
เมฆ
น้าคา้ ง

๓๖

๙.ลกั ษณะนาม,จานวนนบั และอนื่ ๆ

(ลักษณะนาม) ฟนั ....................................................

(๒) ครง้ั (การกระทา) ....................................................

(๒) ตวั (สตั ว)์ ....................................................

(๒) ผล (ผลไม)้ ....................................................

(๒) ฟอง (ไข่) ....................................................

(๒) วนั (เวลา) ....................................................

๑ ขา้ ง (รองเทา้ ) ....................................................

๒ เลม่ (สมดุ ) ....................................................

ยสี่ ิบ ....................................................

งานฉลอง ....................................................

การงาน ....................................................

สชี มพู ....................................................

ขยะ ....................................................

แตร ....................................................

ตรา ....................................................

๑๐. คาถาม ....................................................
....................................................
ทาไม ....................................................
ท่ีไหน ....................................................
ใคร ....................................................
อยา่ งไร ....................................................
หรือไม่ ....................................................
อะไร
เท่าไร

๓๗

เมือ่ ไร ....................................................

๑๑. กรยิ าอาการ ....................................................
....................................................
ทา ....................................................
ทาปลาสด ....................................................
ยดั ....................................................
ยุบ ....................................................
ราด ....................................................
ลวก ....................................................
เดนิ ....................................................
ข้น ....................................................
ล้วง, ควัก ....................................................
กรอก (นา้ ใส่ขวด) ....................................................
แช่ (ขา้ ว) ....................................................
ล้าง (หน้า) ....................................................
รบี ....................................................
ก่อไฟ ....................................................
(ขา้ ว) เดือด ....................................................
(น้า) เดอื ด ....................................................
ไพเราะ (เพลง, พูด) ....................................................
พูด ....................................................
โกหก ....................................................
เรียก ....................................................
พูดคยุ
ทะเลาะกนั

๓๘

บ่น ....................................................

ขีเ้ กียจ ....................................................

คลาน ....................................................

ควนั ....................................................

เหมน็ ....................................................

นนิ ทา ....................................................

กระซบิ ....................................................

กลัว ....................................................

เกลยี ด ....................................................

รัก (ชาย,หญงิ ) ....................................................

รกั (ญาติ, เพือ่ น) ....................................................

ชอบ (กับข้าว, สเี สื้อ) ....................................................

รงั เกยี จ ....................................................

หัวเราะ ....................................................

โกรธ ....................................................

สงสาร ....................................................

หวง ....................................................

หัวเราะเยาะ ....................................................

ร้องไห้ ....................................................

ให้ ....................................................

ดูหมอ ....................................................

กราบ ....................................................

โกนหัว ....................................................

ยงิ ....................................................

อาเจียน ....................................................

๓๙

ลมื ตา ....................................................
รกั ษา ....................................................
บวม ....................................................
ใบ้ ....................................................
คดั จมกู ....................................................
(อาการ) ชกั ....................................................
ผอม ....................................................
ชา ....................................................
เหนบ็ ชา ....................................................
แหงน ....................................................
หงอก ....................................................
คลอดลกู ....................................................
(ฟัน) หลุด ....................................................
ฉกี ....................................................
วดิ นา้ (ใชม้ อื ) ....................................................
วดิ นา้ (ใชข้ องใหญ)่ ....................................................
ชมิ ....................................................
อรอ่ ย ....................................................
แลบ (ลิ้น) ....................................................
นาน ....................................................
ช้า ....................................................
ทอ ....................................................
เยบ็ ....................................................
(ฝน) ซา ....................................................
(ฟ้า) แลบ ....................................................

๔๐

สอย (ผลไม)้ ....................................................
ถอน (หญ้า) ....................................................
ดึก ....................................................
ลมื ตา ....................................................
ขเ้ี หนียว ....................................................
ขยัน ....................................................
ชี้ ....................................................
สวม (เสื้อ) ....................................................
สวม (กางเกง) ....................................................
เขยา่ ....................................................
ขยา ....................................................
ขย้ี ....................................................
ขว่ น ....................................................
แย่ง ....................................................
รอง (น้าฝน) ....................................................
พลิก ....................................................
ดู ....................................................
เล็ง ....................................................
ซ่อน ....................................................
พบกนั ....................................................
ได้ยิน ....................................................
หายไป (ของ) ....................................................
ชน (ไก)่ ....................................................
(รถ) ชน ....................................................
ร้ือ ....................................................

๔๑

ลื่น ....................................................
สนิม ....................................................
ไปเทย่ี ว ....................................................
วิ่ง ....................................................
วา่ ยนา้ ....................................................
ชนะ ....................................................
แพ้ ....................................................
ฟ้อนรา ....................................................
เล่น ....................................................
ใหม่ ....................................................
เสาะหา ....................................................
ชว่ ย ....................................................
คอย ....................................................
หมด ....................................................
แถม,เติม ....................................................
ตรง ....................................................
มาก ....................................................
แท้, จรงิ ....................................................
ใหญ่ ....................................................
กลบั (ไป) ....................................................
ลึก ....................................................
เหมอื น ....................................................
สวย ....................................................
สร้าง ....................................................
รู้ ....................................................

๔๒

เตรยี ม ....................................................
หยดุ ....................................................
ชิด,ใกล้ ....................................................
ขวา้ ง ....................................................
ปะ (ผา้ ) ....................................................
คิดถงึ ....................................................

๔๓

บรรณานกุ รม

www.google.com/maps/แผนทบ่ี ้านทา่ ลาไย
https://th.wikipedia.org/wiki/ภาษากะเหรยี่ งโปว
www.thaitambon.com/tambon/710405