วัดพระศรีสรรเพชญ์

พระราช ัวงโบราณ อ ุยธยา

วั ด พ ร ะ ศ รี ส ร ร เ พ ช ญ์

อําเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

วั ด พ ร ะ ศ รี ส ร ร เ พ ช ญ์

วัดพระศรีสรรเพชญ์ หรือ วัดพระศรีสรรเพชญ เปนอดีตวัดหลวง
ประจํา พระราชวังโบราณ อยุธยา ตังอยู่ทีตาํ บลประตูชัย อําเภอ
พระนครศรีอยุธยา จังหวัพระนครศรีอยุธยา ทางทิศเหนือของ
วิหารพระมงคลบพิ ตร ในเขต อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา
สร้างขึนราวป พ.ศ. 2035 โดยสมเด็จพระรามาธิบดีที 2

วัดพระศรีสรรเพชญ์ มีจุดทีน่าสนใจที
สาํ คัญคือเจดีย์ทรงลังกา จํานวนสามองค์
ที ว า ง ตั ว เ รี ย ง ย า ว ต ล อ ด ทิ ศ ต ะ วั น อ อ ก แ ล ะ
ทิศตะวันตก สร้างขึนเปนองค์แรกทางฝง
ตะวันออก เมือป พ.ศ. 2035 โดยสมเด็จ
พระรามาธิบดีที 2 เพื อบรรจุพระบรมอัฐิ
ของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พระราช
บิดา) ต่อมาในป พ.ศ. 2042 ก็ทรงให้
สร้างเจดีย์องค์ต่อมา (องค์กลาง) ของ
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที 3 (พระ
เ ช ษ ฐ า ต่ า ง พ ร ะ ม า ร ด า ข อ ง ส ม เ ด็ จ พ ร ะ
รามาธิบดีที 2)และในรัชสมัยสมเด็จ
พระบรมราชาธิราชที 4 ก็ทรงสร้างเจดีย์
อีกองค์ในฝงทิศตะวันตกให้ สมเด็จพระ
รามาธิบดีที 2 พระปตุลา(หรือพระเจ้าอา
ของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที 4 (พระ
หน่อพุ ทธางกูร)) รวมเปนสามองค์ตาม
ป จ จุ บั น
วัดพระศรีสรรเพชญ์ เปนวัดประจาํ วังที
ไม่มีพระสงฆ์จําพรรษา จึงกลายเปนต้น
แบบของ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ใน
พระบรมมหาราชวัง ทีไม่มีพระสงฆ์จาํ
พรรษา ในเวลาต่อมา

วัดพระศรีสรรเพชญ์ เดิมในสมัยสมเด็จ
พระรามาธิบดีที 1 ใช้เปนทีประทับ ต่อมา
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ทรงสร้าง
พ ร ะ ร า ช ม ณ เ ฑี ย ร ขึ น ใ ห ม่ ท า ง ต อ น เ ห นื อ
แล้วจึงโปรดฯให้ยกเปนเขตพุ ทธาวาส
เพื อประกอบพิ ธีสําคัญต่าง ๆ ของบ้าน
เมือง จึงเปนวัดในเขตพระราชวังทีไม่มี
พระสงฆ์จาํ พรรษา ทังวัดพระศรีสรร
เพชญ์ อยุธยา และวัดพระ
ศรีรัตนศาสดาราม ต่างก็ถูกสถาปนาขึน
ใ น มู ล เ ห ตุ ก า ร ส ร้ า ง วั ด เ ดี ย ว กั น นั น คื อ
สร้างเพื อเปนวัดประจําพระราชวัง
ต่อมาในป พ.ศ. 2035 รัชสมัยของ
สมเด็จพระรามาธิบดีที 2 พระองค์โปรด
เกล้าฯ ให้สร้างพระสถูปเจดีย์องค์ตะวัน
ออก เพื อบรรจุพระอัฐิของพระราชบิดา
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ และพระสถูป
เจดีย์องค์กลางเพื อบรรจุพระอัฐิของ
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที 3 ผู้เปนพระ
เชษฐา
หลังจากนันในป พ.ศ. 2042 พระองค์
โ ป ร ด ใ ห้ ส ร้ า ง พ ร ะ วิ ห า ร ห ล ว ง ขึ น

ในปต่อมา พ.ศ. 2043 สมเด็จพระ
รามาธิบดีที 2 ทรงสร้างพระวิหาร ทรง
หล่อพระพุ ทธรูป ยืนสูง 8 วา (ประมาณ
16 เมตร) หุ้มด้วยทองคําหนัก 286 ชัง
(ประมาณ 171 กิโลกรัม) ประดิษฐานไว้ใน
วิหาร ถวายพระนามว่า พระศรี
สรรเพชญดาญาณ ต่อมาในรัชสมัย
รัชกาลที 1 โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายมา
ประดิษฐาน วัดพระเชตุพน และบรรจุชิน
ส่ ว น ซึ ง บู ร ณ ะ ไ ม่ ไ ด้ เ ห ล่ า นั น ไ ว้ ใ น เ จ ดี ย์ อ ง ค์
ใ ห ญ่ ที ส ร้ า ง ขึ น แ ล้ ว พ ร ะ ร า ช ท า น ชื อ เ จ ดี ย์
ว่า เจดีย์ศรีสรรเพชญดาญาณ เจดีย์
องค์ที 3 ถัดมาจากด้านทิศตะวันตกเปน
เจดีย์บรรจุพระอัฐิ ของ สมเด็จพระ
รามาธิบดีที 2 ซึง สมเด็จพระบรม
ราชาธิราชที 4 (พระหน่อพุ ทธางกูร) พระ
ราชโอรสได้โปรดให้สร้างขึน เจดีย์ทังสาม
อ ง ค์ นี เ ป น เ จ ดี ย์ แ บ บ ลั ง ก า

ใ น รั ช ส มั ย พ ร ะ เ จ้ า ท ร ง ธ ร ร ม พ ร ะ อ ง ค์
โปรดเกล้าฯ ให้สร้าง พระทีนังจอมทอง
ตังอยู่ใกล้ ๆ กําแพงทางด้านติดกับ
วิหารพระมงคลบพิ ตร เพื อให้เปนสถานที
ใ ห้ พ ร ะ ส ง ฆ์ บ อ ก เ ล่ า ห นั ง สื อ พ ร ะ ส ง ฆ์
ร า ว รั ช ส มั ย ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว บ ร ม โ ก ศ
มี ก า ร บู ร ณ ะ ป ฏิ สั ง ข ร ณ์ วั ด ห ล ว ง แ ห่ ง นี
เปนครังแรก ในสมัยพระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระยาโบราณราช
ธานินทร์ สมุหเทศาภิบาลมณฑลกรุงเก่า
ได้ดาํ เนิน การขุดสมบัติจากกรุภายใน
เจดีย์ พบพระพุ ทธรูป เครืองทอง
มากมาย และในสมัย จอมพล ป.พิ บูล
สงคราม ได้มีการบูรณะวัดนีจนมีสภาพที
เ ห็ น อ ยู่ ใ น ป จ จุ บั น