47 เรื่อง ผลิตภัณฑ์ชนิดต่าง ๆ ที่ท าจากข้าว 1. เซรั่มบ ารุงผิวจากสารสกัดข้าว วิสำหกิจชุมชนพัฒนำผลิตภัณฑ์นวัตกรรมจำกทรัพยำกรชีวภำพในชุมชน เป็นนวัตกรรมระดับประเทศ ด้ำนผลิตภัณฑ์เซรั่มบ ำรุงผิว ด้วยกำรน ำข้ำวไรซ์เบอร์รี่มำผ่ำนกระบวนกำรหมักด้วยเชื้อรำในกลุ่มของ Aspergillus เป็นจุลินทรีย์ที่มีควำมสำมำรถสูงในกำรสร้ำงเอนไซม์ออกมำย่อยผนังเซลล์และโปรตีนของพืชโดยไม่สร้ำงสำรพิษ ท ำให้ได้สำรออกฤทธิ์ทำงชีวภำพในกลุ่มของสำรประกอบฟีนอลจำกข้ำวในปริมำณเพิ่มขึ้นจำกกำรสกัดสำรแบบ ทั่วไป แล้วท ำสำรสกัดที่ได้มำพัฒนำสูตรพื้นฐำนต ำรับเซรั่ม 2. ครีมเคลือบเงาเอนกประสงค์จากน้ ามันร าข้าวอินทรีย์ เป็นนวัตกรรมระดับโลกด้ำนผลิตภัณฑ์ครีมเคลือบเงำอเนกประสงค์ส ำหรับอุปกรณ์ภำยในรถยนต์ ที่ผลิต จำกน้ ำมันร ำข้ำวอินทรีย์ และสำรเติมแต่งในประเภท organic cosmetic grade ทดแทนกำรใช้ไขสังเครำะห์ที่ เป็นผลพลอยได้จำกอุตสำหกรรมปิโตรเคมี หรือ ไขจำกธรรมชำติ ที่ต้องน ำเข้ำจำกต่ำงประเทศ รวมทั้งมุ่งเน้นกำร ใช้สำร gamma - oryzanol ซึ่งเป็นสำรส ำคัญในน้ ำมันร ำข้ำว ที่มีคุณสมบัติในกำรป้องกันรังสี UV ช่วยป้องกัน กำรเสื่อมสภำพของอุปกรณ์ภำยในรถยนต์ โดยเฉพำะอุปกรณ์ประเภทเบำะหนังและชิ้นส่วนบริเวณหน้ำปัดรถ
48 3. แป้งเด็กจากแป้งข้าวเจ้า เป็นนวัตกรรมระดับโลกด้ำนผลิตภัณฑ์และกระบวนกำรผลิตแป้งเด็กจำกแป้งข้ำวเจ้ำ โดยกำรน ำแป้งข้ำว บริสุทธิ์มำดัดแปรโครงสร้ำงโมเลกุล ร่วมกับกำรใช้เทคโนโลยีกำรฆ่ำเชื้อด้วยวิธี sterilization ในสภำวะที่ไม่มี ควำมชื้น และกระบวนกำรบดละเอียด เพื่อให้แป้งข้ำวเจ้ำดัดแปรมีควำมละเอียดสูงให้ควำมรู้สึกลื่นเรียบเนียน ป้องกันควำมชื้น ดูดซับควำมมันได้ดี และมีปริมำณเชื้อจุลินทรีย์อยู่ในเกณฑ์ที่ก ำหนด 4. เครื่องดื่มให้พลังงานสกัดจากข้าว เป็นนวัตกรรมระดับประเทศด้ำนผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มให้พลังงำนจำกข้ำวโดยกำรน ำข้ำวเปลือกที่ผ่ำนกำร งอกมำกะเทำะเปลือกออกแล้วน ำมำผ่ำนกระบวนกำรเปลี่ยนแปลงเป็นน้ ำตำลกลูโคสด้วยกำรใช้เอนไซม์ หลังจำก นั้นน ำมำพัฒนำสูตรที่เหมำะสมของผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มให้พลังงำนและมีกำรผสมกัวร่ำนำ ซึ่งเป็นพืชที่มีคุณสมบัติ ช่วยกระตุ้นกำรท ำงำนของระบบประสำท
49 5. กลุ่มผลิตภัณฑ์หมักดอง อำจแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ 1. ผลิตภัณฑ์ที่เป็นของแข็ง ได้แก่ หัวเชื้อ (Starters) หรือลูกแป้งของไทย หัวเชื้อเหล่ำนี้มีจุลินทรีย์ที่ สำมำรถย่อยแป้งสุกได้ จุลินทรีย์ส่วนใหญ่เป็นเชื้อรำ เช่น Rhizopus spp. และ Aspergillus oryzae ผลิตภัณฑ์ หัวเชื้อ นี้ใช้ในกำรผลิตเครื่องดื่มต่ำงๆ ข้ำวแดง (Angkak) เป็นกำรผลิตสีแดงจำกเชื้อจุลินทรีย์ สีแดงนี้สำมำรถใช้ เป็นสีผสมอำหำร เช่น เหล้ำแดง (red wine) ผสมในผักดอง และเนื้อหมักรวมทั้งเต้ำหู้ยี้ 2. ผลิตภัณฑ์ที่เป็นของแข็งกึ่งเหลว ได้แก่ เต้ำเจี้ยวญี่ปุ่น (Miso) ที่ใช้ในกำรปรุงอำหำร ผลิตมำจำกถั่ว เหลือง ข้ำว และเกลือ ควำมเข้มข้นของเกลือ จะเป็นปัจจัยในกำรเลือกชนิดของเชื้อจุลินทรีย์ ส ำหรับเชื้อ จุลินทรีย์ ที่ใช้ในกำรหมักเต้ำเจี้ยวมี Aspergillus oryzae ที่เลี้ยงในข้ำวขำวนึ่งสุกเพื่อผลิต (Koji) เชื้อรำที่ใช้มักมีหลำยสำย พันธุ์เพื่อสร้ำงเอนไซม์ย่อย โปรตีน ไขมัน และแป้ง นอกจำกนี้ ยังอำจพบยีสต์ เช่น Saccharomyces rouxii และ lactic acid bacteria น้ ำส้มสำยชูหมักจำกข้ำว เป็นผลิตภัณฑ์ที่ท ำมำจำกข้ำว อำจใช้ส่วนของปลำยข้ำว ข้ำวทั้งเมล็ดของข้ำว เจ้ำ ข้ำวกล้อง หรือข้ำวเหนียวขำวก็ได้มำเป็นวัตถุดิบ ซึ่งข้ำวที่ใช้หำกเป็นข้ำวเกษตรอินทรีย์ จะท ำให้น ำส้มสำยชูที่ ได้ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ปรำศจำกสำรเคมี เหมำะส ำหรับน ำไปใช้บริโภค อีกทั้งรสชำติที่ได้มีควำมนุ่มไม่บำดคอเหมือน น้ ำส้มสำยชูในปัจจุบัน ซึ่งก ำลังเป็นที่นิยมแพร่หลำยในกลุ่มคนรักสุขภำพ ข้ำวหมำก จัดเป็นอำหำรหวำนชนิดหนึ่งของคนไทยที่มีมำแต่โบรำณ ซึ่งต้องผ่ำนกระบวนกำรหมัก โดยน ำ ข้ำวเหนียว มำล้ำงน้ ำให้สะอำด แช่น้ ำค้ำงคืน น ำไปนึ่งให้สุก แล้วล้ำงน้ ำให้หมดยำงด้วยน้ ำฝน หรือน้ ำสะอำด ใส่ น้ ำปูนใสหรือสำรส้ม เพื่อให้เมล็ดข้ำวแข็งรัดตัว ไม่แฉะ ทิ้งให้สะเด็ดน้ ำ จึงผสมลูกแป้งข้ำวหมำกให้ทั่ว บรรจุใส่ ใบตอง หรือถ้วยพลำสติก ทิ้งไว้ 2-3 วัน ได้ข้ำวหมำกเนื้อนุ่ม รสหวำน และมีกลิ่นแอลกอฮอล์เล็กน้อย 3. ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ประเทศที่ผลิตข้ำวจะมีกำรผลิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยใช้ข้ำวเป็น วัตถุดิบ เช่น กระแช่ของไทยที่ผลิตจำกข้ำวเหนียว Shao-shing wine ของจีนผลิตจำก หัวเชื้อที่ท ำจำกข้ำวขำว และข้ำวสำลี และน ำหัวเชื้อนี้ไปผลิตเหล้ำต่อ โดยใช้ข้ำวเหนียว ส ำหรับ สำเก (Sake) ของญี่ปุ่นนั้น จัดเป็นไวน์ข้ำว ชนิดหนึ่งผลิตจำกข้ำวเจ้ำ japonicaกำรผลิต สำเกของญี่ปุ่น ข้ำวขำวที่ใช้ในกำรหมักได้ผ่ำนกำรขัดสีเอำผิวนอก ออกมำกกว่ำ 20-30%ของน้ ำหนักข้ำวกล้อง โดยเฉพำะสำเกคุณภำพสูง กำรขัดสีอำจสูงถึง 40-50% หรือเหลือ เป็นเนื้อข้ำว 50-60% แล้วน ำไปผ่ำนกระบวนกำรหมักดังนี้ ส ำหรับไวน์ข้ำวของไทยส่วนใหญ่ผลิตจำกข้ำวเหนียว เช่น อุ น้ ำขำว หรือกระแช่ ซึ่งมีวิธีกำรท ำต่อเนื่องจำกข้ำว หมำก โดยน ำข้ำวเหนียวมำแช่ค้ำงคืน นึ่งสุก ล้ำงข้ำวเหนียวให้หมดยำง ผสมกับลูกแป้งที่มีทั้งเชื้อรำและเชื้อยีสต์ เมื่อท ำกำรหมัก เชื้อรำจะเปลี่ยนแป้งในข้ำวให้เป็นน้ ำตำล จำกนั้นเชื้อยีสต์ก็เปลี่ยนน้ ำตำลเป็นแอลกอฮอล์ เมื่อได้ เป็นข้ำวหมำก เติมน้ ำลงไป และหมักต่ออีก 5-14 วันกรอง จะได้น้ ำขำว ซึ่งเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เก่ำแก่ของ ไทย ส่วนน้ ำอุ เตรียมโดยใช้ข้ำวสำรเหนียวกับข้ำวเปลือกเหนียว ในอัตรำส่วน 1:3 แล้วท ำกำรหมักในหม้อดิน ได้ เป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เช่นกัน นอกจำกนี้ จำกกำรศึกษำ ใช้ข้ำวเจ้ำในกำรผลิตไวน์ข้ำว พบว่ำข้ำวเจ้ำชนิดอ มิโลสต่ ำ และข้ำวเหนียว จะให้ปริมำณแอลกอฮอล์สูงกว่ำข้ำวอมิโลสปำนกลำง และสูง นอกจำกนี้กำรน ำข้ำวหอม มะลิมำผลิตไวน์ข้ำว ยังช่วยให้รสชำติผลิตภัณฑ์ดีขึ้น น้ ำส้มสำยชูหมักจำกข้ำว (Rice vinegar) มีขั้นตอนกำรเตรียม ท ำนองเดียวกันกับกำรท ำน้ ำขำว แต่เติมเชื้อน้ ำส้มลงในน้ ำหมักนำนประมำณ 3-8 เดือน จึงกรองแยกน้ ำใสเป็น น้ ำส้มสำยชูหมัก ซึ่งมีปริมำณกรดอะซีติกประมำณ 4%
50 6. ผลิตภัณฑ์อาหารเส้นจากข้าว ผลิตภัณฑ์ก๋วยเตี๋ยวแช่เยือกแข็ง ที่ท ำโดยกำรดัดแปรสตำร์ชในแป้งข้ำวเหนียวด้วยรังสีไมโครเวฟเพื่อให้ได้ ผลิตภัณฑ์ที่มีควำมคงตัวต่อกำรคืนรูปจำกเยือกแข็งดีขึ้นได้ และ เมื่อน ำเส้นที่ปรับปรุงมำผลิตเป็นผัดไทยแช่เยือก แข็ง ปรำกฏว่ำ มีเนื้อสัมผัสเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค กำรทดแทนแป้งดัดแปรสตำร์ชด้วยควำมร้อนร่วมกับควำมชื้น ท ำให้เส้นก๋วยเตี๋ยวพำสเจอไรซ์ มีค่ำแรงตัด สูงกว่ำเส้นก๋วยเตี๋ยวที่ไม่ผสมแป้งดัดแปร ส่วนเส้นก๋วยเตี๋ยวที่ผสม แป้งดัดแปรด้วยรังสียูวีนั้น เมื่อพำสเจอไรซ์แล้ว มีค่ำแรงตัดไม่แตกต่ำงจำกเส้นก๋วยเตี๋ยวที่ผลิตจำกแป้งปกติ
51 7. เม็ดสครับจากจมูกข้าว เป็นอีกหนึ่งทำงเลือกส ำหรับคนรักสวยรักงำม โดยเฉพำะสำวๆ สำยธรรมชำติ เพรำะเม็ดสครับจำกจมูก ข้ำวส่วนใหญ่ได้จำกข้ำวหอมมะลิที่ปลูกด้วยวิธีธรรมชำติ อุดมไปด้วยวิตำมินหลำยชนิด โดยเฉพำะจมูกข้ำวที่ได้ จำกข้ำวหอมมะลิคุณภำพดี 8. แผ่นเจลห้ามเลือดและฟองน้ าห้ามเลือดจากแป้งข้าวจ้าว นวัตกรรมใหม่จำกข้ำวที่ใช้เป็นวัสดุห้ำมเลือด คุณสมบัติคือใช้ห้ำมเลือดได้อย่ำงรวดเร็ว และสำมำรถย่อย สลำยได้ไปในร่ำงกำยได้เลยโดยไม่มีสำรพิษตกค้ำง ท ำให้ไม่เป็นอันตรำยต่อผู้ป่วย
52 9. ลิปสติกจากข้าว ผลิตจำกส่วนต่ำง ๆ ของข้ำว ไม่ว่ำจะเป็นไข น้ ำมันร ำข้ำว รวมถึงแป้งข้ำวทดแทนวัตถุดิบสังเครำะห์ ซึ่ง สำรอำหำรจำกส่วนต่ำงๆ ของข้ำวช่วยลดรอยเหี่ยวย่นและควำมหมองคล้ ำบริเวณริมฝีปำก รวมทั้งไร้สำรเคมีหรือ สำรปรอท ซึ่งมักเป็นส่วนผสมในลิปสติกทั่วไป อำจท ำให้ริมฝีปำกด ำ 10. สบู่น้ านมข้าวโอ๊ต สำรสกัดจำกธรรมชำติล้วน ๆ ไม่มีสำรเคมีเจือปน มีกำรผสมผสำนวัตถุดิบอย่ำงพิถีพิถัน สบู่ข้ำวโอ๊ต ผสม โปรตีนน้ ำนม ที่เข้มข้น จนท ำให้เกิดสรรพคุณมำกมำย มีควำมเป็นวิตำมินอี ไล โปโซมที่ค่อนข้ำงสูงในตัวของ ควำมเป็นข้ำวโอ๊ต อยู่แล้ว ซึ่งจะช่วยในเรื่องของกำรบ ำรุงผิวหน้ำได้อย่ำงล้ ำลึกมำกกว่ำปกติ พร้อมกระตุ้นกำร ผลัดเซลล์ผิวอย่ำงอ่อนโยนโดยไม่ก่อให้เกิดกำร ระคำยเคืองแก่ ผิวหน้ำที่บอบบำงของคุณได้อย่ำงดีเยี่ยม
53 11. ผลิตภัณฑ์ชะลอวัยจาก ‘ขี้เถ้าแกลบข้าว’ ผลิตภัณฑ์บ ำรุงผิว Essence ที่เพิ่มประสิทธิภำพในกำรระงับกลิ่นกำย ซึ่งผลิตภัณฑ์นี้เป็นผลจำก ควำมส ำเร็จในกำรควบคุมปฏิกิริยำ oxidation ของร่ำงกำยผู้สูงอำยุให้ลดลงได้ โดยเฉพำะผู้ที่มีอำยุ 40 ปีขึ้นไป ด้วยกำรน ำเถ้ำแกลบข้ำวที่มีซิลิก้ำประมำณร้อยละ 70 – 90 มำสกัดด้วยกระบวนกำร ultrasonic extraction ซึ่ง จะท ำหน้ำที่ยับยั้งกำรท ำงำนของเอนไซม์ lipoxidase ที่เป็นตัวเร่งในกำรท ำให้เกิดกลิ่น นอกจำกนั้นน้ ำด่ำงเถ้ำแกลบยังมีแร่ธำตุต่ำง ๆ ที่ช่วยดูดซับกลิ่นไว้ภำยในและภำยนอกโมเลกุล โดยจะ เกิดปฏิกิริยำสะเทินกรด fatty acid อย่ำงไรก็ดีนวัตกรรมชิ้นนี้สำมำรถสร้ำงมูลค่ำเพิ่มให้กับขี้เถ้ำแกลบได้มำกถึง 770 เท่ำ เท่ำกับเป็นกำรน ำของเหลือทิ้งจำกกระบวนกำรแปรรูปข้ำวมำสร้ำงมูลค่ำเพิ่มได้อย่ำงชื่นชม ขณะเดียวกัน ผลิตภัณฑ์นี้ยังสร้ำงทำงเลือกให้ผู้ผลิตภัณฑ์ชะลอวัย ที่จะได้คุณสมบัติในกำรระงับกลิ่นกำยรวมเข้ำมำไว้ใน ผลิตภัณฑ์ชะลอวัยอีกด้วย 12. ข้าวหอมโปรตีนต่ าพร้อมรับประทาน ข้ำวหอมปทุมธำนี ซึ่งมีโปรตีนอยู่ระหว่ำงร้อยละ 5 – 8 มำผ่ำนกระบวนกำรย่อยโปรตีนด้วยเอนไซม์ แล้ว น ำไปท ำให้แห้ง ท ำให้ได้ข้ำวที่ผ่ำนกระบวนกำรดังกล่ำวแล้วมีปริมำณโปรตีนน้อยกว่ำ 1.19 กรัมต่อ 100 กรัม จำกนั้นน ำข้ำวที่ได้มำบรรจุใน retort cup แล้วผ่ำนกระบวนกำรสเตอริไลส์เป็นข้ำวพร้อมรับประทำน ซึ่ง ผลิตภัณฑ์นี้ผ่ำนกำรทดสอบแล้วว่ำเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคไต เพรำะถ้ำผู้ป่วยได้รับปริมำณโปรตีนในข้ำวที่ รับประทำนลดลง ก็ย่อมท ำให้ผู้ป่วยสำมำรถรับประทำนโปรตีนจำกเนื้อสัตว์ได้เพิ่มขึ้น เนื่องจำก จริง ๆ แล้วผู้ป่วย โรคนี้ต้องกำรกรดอะมิโนจ ำเป็นจำกเนื้อสัตว์ที่มีคุณภำพดีไม่ใช่จำกพืช
54 13. ผลิตภัณฑ์ฉนวนกันความร้อน ฟำงข้ำวและเยื่อกระดำษเป็นวัสดุหลักที่ใช้ผลิตผลิตภัณฑ์ฉนวนกันควำมร้อนและดูดซับเสียงนี้ โดย ขั้นตอนกำรผลิตเริ่มจำกกำรเตรียมแผ่นฉนวนโดยส่วนผสมฟำงข้ำวกับเยื่อกระดำษในอัตรำส่วน 1 : 1 ถึง 4 : 1 แล้วอัดขึ้นรูปโดยแม่พิมพ์ จำกนั้นแช่ในสำรละลำยสำรหน่วงไฟ น ำไปอบแห้ง ท ำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติ น้ ำหนักเบำควำมหนำแน่น 0.12 – 0.18 กรัมต่อลูกบำศก์เซนติเมตร มีค่ำควำมทนแรงดึงสูงสุดถึง 150 นิวตันต่อ เซนติเมตร มีค่ำสัมประสิทธิ์กำรน ำควำมร้อนเพียง 0.028 – 0.088 วัตต์ มีค่ำควำมต้ำนกำรลุกไหม้ ตำมมำตรฐำน ISO 5657 : 1997 นอกจำกประสิทธิภำพโดดเด่นเหนือค ำบรรยำยแล้ว ว่ำกันว่ำควำมน่ำสนใจของนวัตกรรมชิ้นนี้ยังอยู่ที่ สำมำรถช่วยเพิ่มมูลค่ำให้กับฟำงข้ำวได้กว่ำ 70 เท่ำกันเลยทีเดียว 14. ชุดย้อมสีจากข้าวเหนียวด าส าหรับประเมินรูปร่างอสุจิ & ใช้ในงานนิติวิทยาศาสตร์ มีกำรน ำเอำข้ำวเหนียวด ำมำสกัดด้วยน้ ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum กรดซิตริก และเอทำนอล ในกรณีย้อมสีประเมินรูปร่ำงอสุจิ หรือสกัดด้วยน้ ำที่มีส่วนผสมของ Potassium alum ในกรณีย้อมสีตัวอย่ำงผ้ำที่ เปื้อนครำบอสุจิ ทดแทนสีสังเครำะห์ที่น ำเข้ำจำกต่ำงประเทศ และทดแทนสี Hematoxylin ซึ่งได้มำจำกต้นไม้ Log Wood โดยสีย้อมจำกข้ำวเหนียวด ำให้ผลไม่ต่ำงจำกสีสังเครำะห์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน นอกจำกนี้ ยังมีควำมน่ำสนใจพี่พบว่ำข้ำวเหนียวด ำ 1 กก. รำคำ 50 – 80 บำท สำมำรถผลิตสีย้อมได้ 250 มิลลิลิตร จ ำหน่ำยในรำคำ 500 บำท มีขั้นตอนกำรย้อมสีเพียง 9 ขั้นตอน เมื่อเปรียบเทียบกับสีสังเครำะห์ที่ ใช้อยู่ในปัจจุบันรำคำอยู่ที่ 5,000 บำท มีขั้นตอนกำรย้อม 20 ขั้นตอน นวัตกรรมชิ้นนี้จึงมีประโยชน์อย่ำงยิ่งต่อ ห้องปฏิบัติกำรตรวจพิสูจน์หลักฐำน รวมถึงห้องปฏิบัติกำรตรวจวัตถุพยำนจำกคดีข่มขืน ที่จะใช้นวัตกรรมนี้ในกำร ย้อมตัวอย่ำงจำกเศษผ้ำที่เปื้อนครำบอสุจิ หรือตัวอย่ำงส ำลีป้ำยช่องคลอดจำกคดีข่มขืน
55 บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ - ครูอาจให้นักเรียนเส ารวจร้านค้าในชุมชน เก็บข้อมูลผลิตภัณฑ์ใดบ้างที่ท าจากข้าว แล้วออกมา น าเสนอ ข้อมูลอ้างอิง https://www.ricethailand.go.th/rkb3/Product.htm
56 วิธีการ ท าขนมข้าวพอง ส่วนผสม ข้าวเหนียว 1 กก. น ้าตาลทราย ½ กก. แบะแซ 2 ถ้วยตวง น ้ามันพืช 1 กก. วิธีท า 1. ซาวข้าวเหนียวให้สะอาดแช่ไว้ 1 คืน นึ่งให้สุกจึงใส่ภาชนะ เช่น กระด้ง แผ่ให้บาง ตากแดด 3 แดด ขยี้อย่าให้ ติดกันเป็นก้อน 2. น ากระทะตั้งไฟ ใส่น ้ามันพืช เมื่อน ้ามันร้อนจัด เอาข้าวเหนียวลงทอดให้เหลืองและกรอบ เสร็จแล้วช้อนขึ้นใส่ ภาชนะที่น ้ามันจะไหลได้ 3. น ากระทะทองตั้งไฟ ผสมน้ าเปล่า 1 ถ้วย เอาน ้าตาลทรายลงเคี่ยว ผสมแบะแซ เคี่ยวให้น ้าตาลเป็นยางมะตูมแก่ ผสมข้าวเหนียวคนให้ทั่วกันดีเสร็จแล้วตักใส่ถาดให้เต็ม อัดให้แน่น พักไว้ให้เย็นจึงตัดเป็นขึ้นสี่เหลี่ยม บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ - นักเรียนได้ลงปฏิบัติท าขนมข้าวพอง หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 ช่วงแปรรูปและสร้างมูลค่าเพิ่ม ข้าวอินทรีย์
57 ข้อมูลอ้างอิง https://shorturl.asia/B5QvK https://www.youtube.com/watch?v=2pBpech6ilk https://www.youtube.com/watch?v=sUoGSYnG6g8
58 เรื่อง การออกแบบตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์สินค้า ครูให้นักเรียนเลือกการออกแบบตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์สินค้าของตัวเอง โดยนักเรียนสามารถออกแบบ ผลิตภัณฑ์สินค้าได้ทั้งแบบวาดภาพ และระบายสี หรือสามารถออกแบบด้วย เวปไซต์ "Canva" โดยให้นักเรียนตั้ง ชื่อผลิตภัณฑ์เอง ออกแบบตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์สินค้าของตัวเอง ด้วย เวปไซต์ "Canva" ขั้นตอนที่1 เมื่อเข้ามาในเว็บไซต์ของCanvaแล้ว ให้เราเลือกที่เมนูเท็มเพลต ซึ่งอยู่ที่ด้านบนสุดของหน้า เว็บไซต์ถัดมาให้เลือกที่ค าว่าโลโก้(Logo) ขั้นตอนที่2 หลังจากที่เลือกหัวข้อการสร้างโลโก้ก็จะปรากฏหน้าเว็บขึ้นมาดังรูป ในขั้นตอนนี้สามารถ เลือกได้เลยว่าจะใช้เท็มเพลตส าเร็จรูปที่ทาง Canva ออกแบบมาให้แล้ว เพื่อประหยัดเวลาในการออกแบบ หรือ จะเลือกที่ค าสั่ง ‘สร้างดีไซน์เปล่า โลโก้’ เพื่อท าการออกแบบโลโก้ที่เราต้องการเองก็ได้ในที่นี้เราจะท าการเลือก ‘สร้างดีไซน์เปล่า โลโก้’ เพื่อออกแบบโลโก้
59 ขั้นตอนที่3 หลังจากที่เลือกแล้วก็จะปรากฏหน้าเว็บกับหน้ากระดาษเปล่า พร้อมแถบเมนูต่างๆขึ้นมาให้ เห็นแบบนี้ ขั้นตอนที่4 สามารถท าการเลือกสีพื้นหลังของตัวโลโก้ที่เราต้องการได้ด้วยการกดสี ที่มีลักษณะเป็นช่อง สี่เหลี่ยมเล็กๆด้านบน แล้วด้านข้างทางซ้ายมือจะปรากฏแถบสีขึ้นมาให้เราเลือก ถ้าใครมีค่าสีที่ต้องการอยู่แล้ว สามารถคัดลอกแล้วน ามาวาง
60 ขั้นตอนที่5 เลือกที่เมนู ‘องค์ประกอบ’ ตรงแถบเมนูทางซ้ายมือ เพื่อเลือก Icon ที่เราต้องการน ามาเป็น ตัวสัญลักษณ์ของโลโก้(ภายในเมนูนี้จะไม่ได้มีแค่ Iconที่เป็นเวกเตอร์เท่านั้น แต่ยังมีภาพนิ่งอื่นๆรวมอยู่ด้วย) ถ้า หากภายในเมนูไม่มีสิ่งที่เราต้องการ ก็ท าการกดค้นหาของที่เราอยากได้ ตรงช่องค้นหาด้านบนเมนูหลังจากนั้น น าเอาสิ่งที่เลือกมาท าการปรับขนาด ย่อ หด ขยาย พร้อมเลือกต าแหน่งการวางตามที่ต้องการ ขั้นตอนที่ 6 ท าการเลือกสีของเวกเตอร์ที่เราน ามา เพื่อปรับให้เป็นสีที่เราต้องการ โดยการเลือกที่เมนูสี ด้านบนเหมือนกับขั้นตอนที่ 4 ต่อมาก็คือการใส่ข้อความ หรือชื่อที่อยากให้ปรากฏในโลโก้ตรงนี้ให้กดที่แถบเมนู ตรงค าว่า ‘ข้อความ’ หรือสัญลักษณ์รูปตัว ‘T’ ในเมนูนี้ก็จะมีทั้งFontที่ทางเว็บตกแต่งมาให้พร้อมส าหรับการใช้ งานเรียบร้อยแล้ว และ Font ที่ยังไม่ตกแต่ง ซึ่งเราสามารถท าการเลือกเองได้ถัดขึ้นไปตรงเมนูด้านบน ก็จะมี รายการและตัวอย่างรูปแบบของFontเอาไว้ให้เลือกมากมาย รวมถึงการก าหนดขนาดของFont การเปลี่ยนสี และ การใส่เอฟเฟ็กต์เพื่อตกแต่ง
61 ขั้นตอนที่7 ขั้นตอนสุดท้าย ถ้าต้องการปรับความโค้ง ท าเงา ท าตัวอักษรซ้อนกัน ให้เลือกที่ค าสั่ง ‘เอฟ เฟ็กต์’ แล้วเมนูทางด้านซ้ายมีก็จะปรากฏเป็นแถบการสร้างเอฟเฟ็กต์ต่างๆเพื่อเป็นลูกเล่นให้กับFontของเรา จากนั้นเมื่อปรับแต่งเรียบร้อยแล้วก็อาจจะมีการตกแต่งเพิ่มเติมเล็กน้อย บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ - นักเรียนได้ออกแบบผลิตภัณฑ์สินค้าของตนเองโดยวาดภาพ และระบายสี ด้วยตนเอง บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นักเรียนได้ออกแบบผลิตภัณฑ์สินค้าด้วย เวปไซต์ "Canva" บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย - นักเรียนได้คิดชื่อผลิตภัณฑ์สินค้าด้วยตัวเอง (ได้เรียนรู้พยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ ผ่านชื่อผลิตภัณฑ์ สินค้าของตนเอง) ข้อมูลอ้างอิง https://shorturl.asia/2FSgP
62 เรื่อง กลยุทธ์การขายสินค้า การท าบัญชีรายรับ-รายจ่าย ครูให้นักเรียนเรียนรู้จากสื่อของมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์DLTV https://www.youtube.com/watch?v=kfEw7tMOh6E และครูเตรียมเนื้อหาความรู้ให้ดังนี้ การท าบัญชีครัวเรือนเป็นการจดบันทึกรายรับรายจ่ายประจ าวันของครัวเรือน และสามารถน าข้อมูลมา วางแผนการใช้จ่ายเงินในอนาคตได้อย่างเหมาะสม ท าให้เกิดการออม การใช้จ่ายเงินอย่างประหยัดคุ้มค่า ไม่ ฟุ่มเฟือย ดังนั้นการท าบัญชีชีครัวเรือนมีความส าคัญดังนี้ 1. ท าให้ตนเองและครอบครัวทราบรายรับ รายจ่าย หนี้สิน และเงินคงเหลือในแต่ละวัน รายรับ หรือ รายได้ คือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้ ที่ได้รับจากการประกอบอาชีพ หรือ ผลตอบแทนที่ได้รับจากการให้ผู้อื่นใช้สินทรัพย์ หรือ ผลตอบแทนจากการลงทุนในรูปแบบต่างๆ เช่น รายได้จาก ค่าจ้างแรงงาน เงินเดือน ดอกเบี้ยรับจากเงินฝากธนาคาร หรือ จากเงินให้กู้ยืม รายได้จากการขายสินค้าหรือ บริการ เป็นต้น รายจ่าย หรือ ค่าใช้จ่าย คือ คือ เงิน หรือสินทรัพย์ที่วัดมูลค่าได้ ที่จ่ายออกไปเพื่อให้ได้สิ่งตอบแทน กลับมา สิ่งตอบแทนอาจเป็นสินค้าหรือบริการ เช่น ค่าอาหาร ค่าน้ าค่าไฟฟ้า (ค่าสาธารณูปโภค) ค่าน้ ามัน ค่า หนังสือต ารา เป็นต้น หรือรายจ่าย อาจไม่ได้รับสิ่งตอบแทนคือสินค้าหรือบริการก็ได้ เช่น เงินบริจาคเพื่อการกุศล เงินท าบุญทอดกฐิน ทอดผ้าป่า เป็นต้น เงินคงเหลือ คือ เงิน หรือ ทรัพย์สินที่วัดมูลค่าได้ หลังจากน ารายรับลบด้วยรายจ่ายแล้วปรากฏรายรับ มากกว่ารายจ่ายจะท าให้มีเงินคงเหลือ หรือในหลักทางบัญชีเรียกว่า ก าไร แต่หากหลังจากน ารายรับลบด้วย รายจ่ายแล้วปรากฏว่ารายจ่ายมากกว่ารายรับจะท าให้เงินคงเหลือติดลบหรือทางบัญชีเรียกว่าขาดทุน นั่นเอง 2. น าข้อมูลการใช้จ่ายเงินภายในครอบครัวมาจัดเรียงล าดับความส าคัญของรายจ่าย และวางแผนการใช้ จ่ายเงิน โดยพิจารณาแต่ละรายการในแต่ละวันมีรายจ่ายใดที่มีความส าคัญมาก และรายจ่ายใดไม่จ าเป็นให้ตัดออก เพื่อให้การใช้จ่ายเงินภายในครอบครัวมีพอใช้และเหลือเก็บเพื่อการออมทรัพย์ส าหรับใช้จ่ายสิ่งที่จ าเป็นในอนาคต บัญชีครัวเรือนถือเป็นส่วนส าคัญในการปฏิบัติตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง โดยยึดหลัก 3 ข้อคือ การพอประมาณ ถ้ารู้รายรับรายจ่าย ก็จะใช้แบบพอประมาณ แต่ มีเหตุผล รู้ว่ารายจ่ายใดจ าเป็นไม่จ าเป็น และเมื่อเหลือจากใช้จ่าย ก็เก็บออม นั่นคือภูมิคุ้มกัน ที่เอาไว้คุ้มกันตัวเราและครอบครัว บัญชีครัวเรือนสามารถจัดได้หมด จึงนับว่ามี ประโยชน์มาก
63 ข้อควรระวังในการจัดท าบัญชีครัวเรือน คือ ลืมบันทึกบัญชี ท าให้ขาดความต่อเนื่องในการบันทึก และ ส่งผลให้ไม่อยากบันทึก ผู้จัดท าเข้าใจผิดในรายการบัญชี ไม่เข้าใจรายการที่เป็นรายรับ จึงไม่ได้บันทึกบัญชี เช่น ลูกส่งเงินมาให้พ่อแม่ส าหรับใช้จ่ายทุกวันสิ้นเดือน แต่พ่อแม่ไม่ได้บันทึกบัญชีรายรับเนื่องจากเข้าใจว่าเงินที่ได้รับ มานั้นมิได้เกิดจากการประกอบอาชีพของตนเองหรือ เข้าใจผิดรายการหนี้สินแต่บันทึกว่าเป็นรายรับ ท าให้มิได้เก็บ เงินไว้ส าหรับจ่ายช าระหนี้ในอนาคต เช่น ยืมเงินจากเพื่อนบ้านมาใช้จ่ายภายในครอบครัว ถึงแม้จะได้รับเงินมาแต่ รายการดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นรายรับเนื่องจากตนเองมีภาระผูกพันที่ต้องชดใช้ในอนาคต ซึ่งอาจต้องชดใช้เงินต้น พร้อมด้วยดอกเบี้ยด้วย จากสาเหตุดังกล่าวอาจท าให้ครอบครัววางแผนการใช้จ่ายเงินผิดพลาด การวางแผนการใช้จ่ายเงินให้เหมาะสมระหว่างรายรับและรายจ่าย ครอบครัวต้องมีรายรับมากกว่า รายจ่าย หากพบว่ารายรับน้อยกว่ารายจ่าย ต้องหาแนวทางน าเงินมาใช้จ่ายให้เพียงพอ โดยอาจต้องกู้ยืมเงินมาใช้ จ่าย แต่การกู้ยืมเงินไม่ใช่แนวทางแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้ เพียงแต่ช่วยให้การใช้จ่ายมีสภาพคล่องชั่วขณะเท่านั้น และในระยะยาวยังส่งผลให้ครอบครัวมีภาระหนี้สินจ านวนมาทั้งเงินต้นและดอกเบี้ยซึ่งจะเพิ่มจ านวนมากขึ้นตาม ระยะเวลาที่ยาวนานในการกู้ยืมเงิน เป็นปัญหาที่แก้ไขได้ยาก ส าหรับการแก้ไขปัญหาการขาดสภาพคล่องในการใช้ จ่ายเงินหรือปัญหารายรับไม่เพียงพอกับรายจ่ายนั้นมีแนวทางดังนี้ 1. การตัดรายจ่ายที่ไม่จ าเป็นออก เพื่อลดภาระการจ่ายเงินออกจากครอบครัว เช่น รายจ่ายเกี่ยวกับ การพนัน สิ่งเสพติดของมึนเมา รายจ่ายฟุ่มเฟือย เป็นต้น เป็นการสร้างนิสัยมิให้ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย 2. การลดรายจ่ายที่จ าเป็นลง เพื่อสร้างนิสัยการประหยัด อดออม การใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จ ากัดอย่าง คุ้มค่า เช่น การปลูกผัก ผลไม้ไว้รับประทานเอง เพื่อช่วยลดค่าอาหาร และค่าเดินทางไปตลาด อีกทั้งท าให้สุขภาพ ดีอีกด้วย ลดการใช้น้ ามันเชื้อเพลิงแล้วหันมาออกก าลังกายโดยการปั่นจักรยาน หรือ การเดิน การวิ่งแทนการขับ รถจักรยานยนต์ หรือรถยนต์ เป็นต้น 3. การเพิ่มรายรับ หารายได้เสริมนอกเวลาท างานปกติ เช่น การใช้เวลาว่างรับจ้างตัดเย็บเสื้อผ้า การ ขายอาหารหลังเลิกงาน การปลูกผัก หรือเลี้ยงสัตว์ไว้ขาย เป็นต้น 4. การท าความเข้าใจกันภายในครอบครัวเพื่อให้ทุกคนร่วมมือกันประหยัด รู้จักอดออม การใช้ ทรัพยากรต่างๆ ลด ละ เลิก รายจ่ายหรือสิ่งที่ไม่จ าเป็น และช่วยกันสร้างรายรับให้เพียงพอ เหมาะสมกับเศรษฐกิจ ปัจจุบัน
64 ตารางตัวอย่างแบบฟอร์ม (บัญชีรายรับและรายจ่าย) บัญชีรายรับ-รายจ่าย วันที่ รายการ รับ จ่าย คงเหลือ หมายเหตุ ยอดคงเหลือยกมา รวมรับ จ่าย และยอดคงเหลือยกไป บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ - เรื่อง เงิน (นักเรียนได้เรียนรู้เรื่องเงินประเภทต่างๆ ได้ฝึกประสบการณ์จริงในการใช้จ่ายเงิน เป็นต้น) - เรื่อง การบันทึกรายรับ รายจ่าย (ครูให้นักเรียนบันทึกรายรับ รายจ่าย ของการท าขนมข้าวพอง เช่น ราคาวัตถุดิบแต่ละชนิดราคาเท่าไร เมื่อน าขนมข้าวพองไปวางขายจะได้ก าไรกี่บาท เป็นต้น) บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย - เรื่องทักษะการพูด การขายสินค้า (ข้าวพอง) อย่างไรให้คนซื้อประทับใจและกลับมาซื้ออีก เป็นต้น บูรณาการความรู้สู่กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม - เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง ข้อมูลอ้างอิง https://shorturl.asia/o9OdM
65 บรรณนานุกรม กองวิจัยและพัฒนาข้าว."ผลิตภัณฑ์ที่ท ามาจากข้าว." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.ricethailand.go.th/rkb3/Product.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 21 มีนาคม 2566. "การจัดท าบัญชีครัวเรือน. "[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/o9OdM [ม.ป.ป.]. สืบค้น 21 มีนาคม 2566. "ข้าว." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/pIzWc [ม.ป.ป.]. สืบค้น 21 มีนาคม 2566. "ข้าว : ชีวิตวัฒนธรรมไทย." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/pIzWc [ม.ป.ป.]. สืบค้น 21 มีนาคม 2566. "ข้าว ใน สารานุกรมไทยส าหรับเยาวชนเล่ม 3." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/VY9Wl [2541]. สืบค้น 22 มีนาคม 2566. "ข้าวเอเชียเหมือนกัน แต่สั้น-ยาว-ใหญ่ ไม่เท่ากัน."[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.salana.co.th/blog3- detail.php?id=115 [ม.ป.ป.]. สืบค้น 22 มีนาคม 2566. "ข้าว 7 สี มีคุณประโยชน์และแตกต่างกันอย่างไร."[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/zhHDr [ม.ป.ป.]. สืบค้น 23 มีนาคม 2566. "เจ็ดขั้นตอน ออกแบบโลโก้ง่ายๆด้วย Canva." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/2FSgP [ม.ป.ป.]. สืบค้น 23 มีนาคม 2566. " ใน นาดี มี อะไร." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.salana.co.th/blog3-detail.php?id=9 [31 ตุลาคม 2561]. สืบค้น 24 มีนาคม 2566. "พันธุ์ข้าว และประเภทของข้าวในประเทศไทย." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/S0AyZ [ม.ป.ป.]. สืบค้น 24 มีนาคม 2566. "วิธีการ ท าขนมข้าวพอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/B5QvK [ม.ป.ป.]. สืบค้น 25 มีนาคม 2566. "สมุดคู่มือข้าว ชีวิตวัฒนธรรมไทย." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://oer.learn.in.th/search_detail/result/91709 [ม.ป.ป.]. สืบค้น 25 มีนาคม 2566. "สิบข้าวแปรรูป." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://shorturl.asia/fCjkm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 25 มีนาคม 2566.
66