ประวัติศาสตร์ม.2

ประวัตแิ ละผลงานของบุคคลสาคัญในการสรา้ งสรรคช์ าตไิ ทย

คาส่งั : ใหเ้ รียนอธิบายวีรกรรมของบรรพบุรุษไทย จากการศึกษาคน้ ควา้ (สามารถใชส้ มาร์ทโฟนได)้

คาส่งั : ใหเ้ รยี นอธบิ ายวีรกรรมของบวรรีรพกบรรุรษุ มไขทอยงจบารกรกพารบศุรึกุษษไาทคน้ยค“วส้าม)เด็จพระสรุ โิ ยทัย”
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

วรี กรรมของบรรพบรุ ษุ ไทย “สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช”

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

วีรกรรมของบรรพบุรุษไทย “สมเด็จพระนารายณ์มหาราช”

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

ประวตั ิและผลงานของบคุ คลสาคัญในการสรา้ งสรรคช์ าติไทย

คาสั่ง: ใหเ้ รียนอธบิ ายวีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทย จากการศึกษาค้นคว้า (สามารถใชส้ มาร์ทโฟนได้)

วคีรากสรง่ั ร:มใขหเ้อรงยี บนรอรธิบพาบยรุวษุีรกไรทรยมข“อสงมบรเดรพจ็ บพรุ รษุ ะไเทจย้าตจากกสาินรมศึกหษาารคา้นชค”วา้ )
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

วีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทย
“สมเดจ็ เจา้ พระยามหากษตั รยิ ศ์ ึก (ทองด้วง)”
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
วีรกรรมของบรรพบุรษุ ไทย “เจ้าพ. ระยาสรุ สหี ์ (บุญมา)”

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

ประวัติและผลงานของบุคคลสาคัญในการสร้างสรรคช์ าตไิ ทย

วีรกรรมของบรรพบุรษุ ไทย “สมเด็จพระสุรโิ ยทัย”

เม่ือวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2092 สมเด็จพระมหาจักรพรรดิทรงตัดสินพระทัยยกทัพออกนอกพระนคร
เพ่ือเป็นการบารุงขวัญทหารและทอดพระเนตรจานวนข้าศึก สมเด็จพระสุริโยทัยพร้อมกับพระราชโอรส-พระราช
ธิดารวม 4 พระองค์ได้เสด็จติดตามไปด้วย โดยพระองค์ทรงแต่งกายอย่างมหาอุปราช ครั้นยกกองทัพออกไป
บรเิ วณทุ่งภูเขาทอง กองทัพอยุธยาปะทะกับกองทัพพระเจ้าแปร ซ่ึงเป็นทัพหน้าของพม่า ช้างทรงของสมเด็จพระ
มหาจักรพรรดิเกดิ เสียทีหันหลังหนีจากข้าศึก พระเจ้าแปรก็ทรงขับช้างไล่ตามมาอย่างกระชั้นชิด สมเด็จพระสุริโย
ทัยทอดพระเนตรเห็นพระราชสวามีกาลังอยู่ในอันตรายจึงรีบขับช้างเข้าขวางพระเจ้าแปร ทาให้ทรงไม่สามารถ
ติดตามต่อไปได้ พระเจ้าแปรจึงทายุทธหัตถีกับสมเด็จพระสุริโยทัย เน่ืองจากสมเด็จพระสุริโยทัยอยู่ในลักษณะ
เสยี เปรียบ ชา้ งพระเจา้ แปรไดเ้ สยชา้ งสมเดจ็ พระสรุ ิโยทัย จนเทา้ หนา้ ทงั้ สองลอยพ้นพ้นื ดนิ แล้วพระเจ้าแปรจึงฟัน
สมเด็จพระสุริโยทัยจากพระพาหาขาดถึงกลางพระองค์ พระองค์เสด็จสวรรคตเช่นเดียวกับพระราชธิดา
คือ พระบรมดลิ ก บนชา้ งทรงเชอื กเดียวกัน

วีรกรรมของบรรพบุรษุ ไทย “สมเด็จพระนเรศวรมหาราช”

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช หรือ สมเด็จพระสรรเพชญ์ท่ี 2 มีพระนามเดิมว่า พระองค์ดา เป็นพระราช
โอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและพระวิสุทธิกษัตริย์ (พระราชธิดาของสมเด็จพระศรีสุริโยทัยและสมเด็จพระ
มหาจักรพรรดิ) เสด็จพระราชสมภพเม่ือ พ.ศ. 2098 ท่ีพระราชวังจันทน์ เมืองพิษณุโลกมีพระเชษฐภคินี
คือ พระสุพรรณกัลยา มีพระอนุชาคือ สมเด็จพระเอกาทศรถ (องค์ขาว) และเป็นพระราชนัดดาของสมเด็จ
พระศรีสุริโยทัย พระนามของพระองค์ปรากฏในลายลักษณ์อักษรหลายฉบับ เช่น พระนเรศ วรราชาธิราช,
พระนเรศ, องค์ดา จึงยังไม่สามารถสรุปได้ว่าพระนาม นเรศวรได้มาจากที่ใด สันนิษฐานเบ้ืองต้นว่า เพี้ยนมา
จาก สมเด็จพระนเรศ วรราชาธิราช มาเป็น สมเด็จพระนเรศวร ราชาธิราช เสด็จข้ึนครองราช
เมื่อ วันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133 สิริรวมการครองราชสมบัติ 15 ปี เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ.
2148 รวมพระชนมพรรษา 50 พรรษา

ราชการสงครามในสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช เปน็ เหตกุ ารณท์ ย่ี ่งิ ใหญ่และสาคัญยิ่งของชาติไทย พระองค์
ได้กู้อิสรภาพของไทยจากการเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังแรก และได้ทรงแผ่อานาจของราชอาณาจักรไทย อย่างกว้าง
ใหญ่ไพศาล นับต้ังแต่ประเทศพม่าตอนใต้ท้ังหมด น่ันคือ จากฝั่งมหาสมุทรอินเดียทางด้านตะวันตก ไปจนถึงฝ่ัง
มหาสมทุ รแปซิฟิกทางด้านตะวนั ออก ทางดา้ นทิศใตต้ ลอดไปถงึ แหลมมลายู ทางด้านทิศเหนือก็ถึงฝั่งแม่น้าโขงโดย
ตลอด และยงั รวมไปถึงรัฐไทใหญบ่ างรฐั

วีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทย “สมเด็จพระนารายณม์ หาราช”

ครองราชสมบตั ิ
ภาพสมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช วาดโดยชาวฝรง่ั เศสตามคาบอกเล่าของบาทหลวงในสมัยนั้นสมเด็จพระ

นารายณ์มหาราชเสด็จขึ้นครองราชสมบัติ เม่ือเวลาสองนาฬิกา วันพฤหัสบดี แรม 2 ค่า เดือน 12 จุลศักราช 1
1018 ปีวอก (ตรงกับวนั ท่ี 15 ตุลาคม พ.ศ. 2199) มีพระนาม

จารกึ ในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จพระรามาธิบดี ที่ 3 เป็นพระมหากษัตริย์ลาดับที่ 27 แห่งกรุงศรีอยุธยา
ขณะทรงมพี ระชนมายุ 25 พรรษา หลงั จากประทับในกรุงศรีอยธุ ยาได้ 10 ปี พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเมือง
ลพบุรีข้ึนเป็นราชธานีแห่งที่๒ เมื่อปี พ.ศ. 2209 และเสด็จไปประทับท่ีลพบุรีทุกๆ ปี คร้ังละเป็นเวลานานหลาย
เดือน กระท่ังเสด็จสวรรคตเมอ่ื พ.ศ. 2231 รวมครองราชสมบตั เิ ปน็ เวลาน 32 ปี มพี ระชนมายุ 56 พรรษา
พระราชกรณยี กจิ

นารายณ์มหาราชทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถอย่างย่ิง ทรงสร้างความรุ่งเรือง และ
ความยง่ิ ใหญใ่ หแ้ กก่ รุงศรีอยุธยาเปน็ อยา่ งมาก
การทหาร

ในสมยั ของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้ทรงปราบปรามเมืองน้อยใหญ่ให้เป็นมาสวามิภักดิ์ ท้ังหัวเมือง
ทางเหนือ เช่น เชียงใหม่ ลาพูน ส่วนศึกกับพม่าแม้จะมีอยู่ในเวลานี้ แต่ก็ทรงจัดทัพตีพ่ายกลับไปอยู่เนือง กิจการ
ของกองทัพนับว่ารุ่งเรืองและย่ิงใหญ่ สมเด็จพระนารายณ์เองก็ทรงชานาญในการศึก คล้องช้าง และทรงซื้ออาวุธ
จากต่างชาตสิ าหรบั กิจการของกองทัพด้วย

วีรกรรมของบรรพบรุ ษุ ไทย “สมเดจ็ พระเจา้ ตากสินมหาราช”

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือ สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 มีพระนาม
เดิมว่า สนิ พระราชบดิ าเปน็ ชาวจีนแต้จวิ๋ ไดส้ มรสกบั หญงิ ไทยชือ่ นกเอี้ยง ภายหลังเป็นกรมพระเทพามาตย์ เป็น
พระมหากษัตริย์พระองค์เดียวในสมัยอาณาจักรธนบุรี ทรงปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา
เม่ือวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2310 เสด็จสวรรคตเมื่อวันท่ี 6 เมษายน พ.ศ. 2325 เม่ือมีพระชนมายุได้ 48 พรรษา
รวมสริ ิดารงราชสมบตั ิ 15 ปี พระราชโอรส-พระราชธิดา รวมทงั้ ส้ิน 30 พระองค์

พระราชกรณียกิจท่ีสาคัญในรัชสมัยของพระองค์ คือ การกอบกู้เอกราชจากพม่าภายหลังการเสียกรุงศรี
อยุธยาคร้ังท่ีสอง โดยขับไล่ทหารพม่าออกจากราชอาณาจักรจนหมดสิ้น และยังทรงทาสงครามตลอดรัชสมัยเพื่อ
รวบรวมแผน่ ดินซ่งึ อยภู่ ายใตก้ ารปกครองของขุนศึกก๊กต่าง ๆ ให้เป็นปึกแผ่น เช่นเดียวกับขยายพระราชอาณาเขต
ออกไปอย่างกว้างขวาง นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงมุ่งมั่นที่จะฟ้ืนฟูประเทศในด้านต่าง ๆ ให้กลับคืนสู่สภาวะปกติ
หลังสงคราม ทรงส่งเสริมทางด้านเศรษฐกิจ ศาสนา ศิลปวฒั นธรรม วรรณกรรม และการศึกษา เนื่องจากพระมหา
กรุณาธิคุณที่มีต่อแผ่นดินไทย รัฐบาลจึงได้ประกาศให้วันที่ 28 ธันวาคมของทุกปีเป็น "วันสมเด็จพระเจ้าตากสิน"
และยังทรงได้รบั สมญั ญานามมหาราช

วรี กรรมของบรรพบรุ ุษไทย “สมเด็จเจ้าพระยามหากษตั รยิ ์ศึก (ทองดว้ ง)”

พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลก รชั กาลที่ 1 (พ.ศ. 2327 - 2352)
พระนามเดิม ทองด้วง เป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (พระอักษรสุนทรทองดี) ทรง

พระราชสมภพเมื่อ พ.ศ. 2378 ในรัชกาลสมเด็จพระบรมโกศ ได้สมรสกับธิดาคหบดีบ้านอัมพวา ตาบลบางช้าง
จังหวัดสมุทรสงคราม หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่าในพ.ศ. 2310 แล้ว สมเด็จพระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี ได้กู้
อิสรภาพและสร้างกรุงธนบุรีขึ้นเป็นราชธานี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ได้เข้ารับราชการกับ สมเด็จพระ
เจ้าตากสิน ทรงพระปรีชาสามารถในการรบจนเป็นที่โปรดปราน นับเป็นขุนพลคู่พระทัยฝ่ายขวา ได้รับแต่งตั้งให้
เป็นแม่ทัพในสงครามครั้งสาคัญหลายครั้ง ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ ศึก ใน พ.ศ. 2319
พ.ศ. 2325 เกิดจลาจลขึ้นในบ้านเมือง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ทรงปราบปรามจนราบคาบ ข้าราชการ
ทง้ั หลาย จึงพร้อมใจกันอัญเชิญขนึ้ ปราบดาภิเษกเปน็ กษตั รยิ ์ ต่อมาโปรดใหส้ ร้างราชธานีใหม่ข้ึน ทางฝ่ังตะวันออก
ของแม่น้าเจ้าพระยา คือ กรุงเทพมหานคร ทรงย้ายมาประทับในพระนครใหม่ใน พ.ศ. 2327 พระราชกรณียกิจ
ส่วนใหญ่ในรัชกาลไดแ้ กก่ ารสงครามเพ่ือรักษาอธิปไตยของชาติหลายคร้ัง คร้ังสาคัญที่สุด คือ สงครามเก้าทัพ ในปี
พ.ศ. 2327 การปกครองประเทศทรงจัดแบ่งตามแบบกรุงศรีอยุธยา และโปรดให้ ชาระกฎหมายบทต่างๆ ให้
ถูกตอ้ งและจารลงสมดุ ไวเ้ ป็นหลกั ฐาน 3 ฉบับ

ทางด้านศาสนา โปรดให้สังคายนาพระไตรปิฎก พ.ศ. 2331 และจารฉบับทองประดิษฐานไว้ในหอพระ
มณเฑียรธรรม วดั พระศรรี ัตนศาสดาราม นอกจากนี้ยังทรงสร้างและบูรณะปฏิสังขรณ์พระอารามและพระพุทธรูป
ต่างๆ เป็นอนั มาก ทางด้านวรรณคดีและศิลปกรรม ทรงฟ้ืนฟูวรรณคดีไทยซ่ึงเสื่อมโทรมต้ังแต่กรุงศรีอยุธยาแตก
ให้ กลบั คนื ดีอีกวาระหนงื่ ทรงส่งเสริมและอุปถัมภ์กวีในราชสานัก บทพระราชนิพนธ์ที่สาคัญ เช่น บทละคร เรื่อง
รามเกียรติ์ เปน็ ตน้ งานทางด้านศิลปกรรมน้นั เป็นผลเนื่องมาจากการท่ีทรงบูรณะปฏิสังขรณ์และสร้าง พระอาราม
เป็นจานวนมาก เป็นการเปิดโอกาสให้ช่างฝีมือด้านต่างๆ มีงานทาและได้ผลิตงานฝีมือชิ้นเอกไว้
ปัจจุบันมีวันที่ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก คือ วันท่ีระลึกมหาจักรี
ไดแ้ ก่วนั ท่ี 6 เมษายนของทกุ ปี จะมีพิธถี วายบังคมพระบรมรูป ณ เชิงสะพานพระพทุ ธยอดฟ้

วรี กรรมของบรรพบรุ ษุ ไทย “เจ้าพระยาสุรสีห์ (บญุ มา)”

สมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท โดยมีนิวาสสถานอยู่หลังป้อมเพชร ในกาแพง
พระนครศรีอยุธยา พ.ศ.2302 รับราชการเป็นมหาดเล็กในพ.ศ.2306 ได้เล่ือนตาแหน่งเป็น นายสุดจินดาหุ้มแพร
ไทยเสียกรุงศรีอยุธยาให้พม่าวันอังคารขึ้น 9 ค่า เดือน 5 ปีกุน พ.ศ.2310 นายสุดจินดาฯได้หนีออกจากกรุงศรี
อยุธยา ไปสมทบกับพระเจ้าตากท่ีเมืองชลบุรีและได้เลื่อนตาแหน่งเป็นพระมหามนตรี เจ้ากรมตารวจในขวา ศักดิ
นา 2000 และต่อมาปลายปี พ.ศ.2310 พระเจ้าตากได้ยึดกรุงศรีอยุธยาคืนจากพม่า และได้สถาปนาเมืองธนบุรี
เปน็ ราชธานี และนายสุดจนิ ดาฯ ไดม้ าต้งั บ้านเรอื นอยเู่ หนือ วดั สลัก (วดั มหาธาตยุ วุ ราชรงั สฤษฎ์ิ ) คอื ท่เี ป็นวังหน้า
( ขณะน้ีคือ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ กบั พิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติ )ตลอดพระชนม์ชีพเข้าทาการรบ 24 ครั้ง และ
ประชวร โรคนิ่วคราวตีเมืองเชียงใหม่ พ.ศ.2345 สวรรคตเม่ือ วันที่ 3 พฤศจกิ ายน 2346 (รวมอายไุ ด้ 60 ปี)

เมืองลูกหลวง เมอื งเอก โท ตรี โปรตุเกส พระแสงของ้าว พระแสงของ้าว

การทหาร พม่า สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ศรีปราชญ์ สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช

คาสง่ั : ให้นกั เรยี นเลือกขอ้ ความจากดา้ นบนลงมาเติมคาตอบลงในชอ่ งว่าง

1. สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถทรงยกเลิก............................หรือเมอื งหน้าด่านทอ่ี ยลู่ ้อมรอบกรุงศรีอยธุ ยาทงั้ 4 ทิศ
2. เมอื งชน้ั นอกมีการแบ่งหัวเมืองออกเป็น......................................ตามลาดบั ความสาคญั
3. สมเดจ็ พระรามาธิบดที ่ี 2 ทรงมีสัมพนั ธไมตรกี บั ชาตติ ะวันตก คือ...........................
4. สมเด็จพระสรุ โิ ยทยั ถูก....................................ฟนั พระองั สา
5. .................................สร้างขน้ึ เพื่ออทุ ิศเปน็ พระราชกศุ ลถวายแดส่ มเดจ็ พระสุรโิ ยทยั
6. สมเดจ็ พระรามาธบิ ดีท่ี 2 ทรงให้ความสาคญั ดา้ น........................เปน็ อยา่ งยงิ่
7. สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกทัพไปตเี มืองหลวงของ...............ถงึ 2 คร้งั
8. .................................................ทรงขยายเขตแดนของกรงุ ศรอี ยธุ ยา ไดก้ วา้ งขวางกว่าสมยั ใด
9. กวีคนสาคญั ในสมยั สมเด็จพระนารายณ์มหาราช คือ.......................
10.คอนสแตนตนิ ฟอลคอน ชาวกรีก ไดเ้ ขา้ รับราชการในสมยั ของ....................................................

1. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงยกเลิก.เ..ม..อื...ง..ล...กู...ห...ล...ว..ง....หรอื เมืองหน้าดา่ นทีอ่ ยู่ล้อมรอบกรงุ ศรอี ยธุ ยาท้งั 4 ทศิ
2. เมืองชัน้ นอกมกี ารแบง่ หวั เมืองออกเปน็ ..เ..ม...อื ..ง...เ.อ...ก....โ..ท....ต...ร..ี.......ตามลาดับความสาคัญ
3. สมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ่ี 2 ทรงมีสมั พันธไมตรีกบั ชาตติ ะวันตก คอื ....โ..ป...ร..ต...ุเ.ก...ส.........
4. สมเดจ็ พระสรุ โิ ยทัยถกู ..พ...ร...ะ..แ...ส...ง..ข...อ..ง...้า..ว........ฟันพระองั สา
5. ว...ดั ...ส..บ....ส..ว...ร..ร..ค...์.........สรา้ งข้ึนเพือ่ อทุ ศิ เป็นพระราชกศุ ลถวายแด่สมเดจ็ พระสุริโยทัย
6. สมเด็จพระรามาธบิ ดที ่ี 2 ทรงให้ความสาคัญด้าน...ก...า..ร...ท...ห...า..ร.....เป็นอยา่ งย่ิง
7. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงยกทัพไปตเี มืองหลวงของ.....พ...ม...า่ ....ถงึ 2 คร้ัง
8. ส...ม...เ.ด...จ็...พ...ร..ะ...น...เ.ร...ศ..ว...ร..ม...ห...า..ร..า...ช...ทรงขยายเขตแดนของกรงุ ศรีอยธุ ยา ได้กว้างขวางกวา่ สมยั ใด
9. กวคี นสาคัญในสมยั สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช คอื ...ศ...ร..ีป...ร..า...ช..ญ....์.
10.คอนสแตนตนิ ฟอลคอน ชาวกรีก ไดเ้ ข้ารบั ราชการในสมัยของ...ส...ม...เ.ด...จ็ ..พ....ร..ะ..น...า...ร..า..ย...ณ....ม์ ...ห...า..ร..า..ช