Modern art

MODERN ART
ศิ ล ป ะ ส มั ย ใ ห ม่ อิ ส ร ะ แ ห่ ง ก า ร ส ร้ า ง ส ร ร ค์
กั น ย า ย น 2 5 6 4 • ฉ บั บ ที่ 1

Modern Art
ศิลปะสมัยใหม่
อิสระแห่งการ
สร้างสรรค์

BYANGKANA SAENKHATI

ศิลปะสมัยใหม่ เริ่มขึ้นตอนปลายศตวรรษที่ 18 ในประเทศฝรั่งเศส โดยเริ่มต้นเมื่อมี
ความเจริญทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามา ซึ่งมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางศิลปะ
ทั้งรูปแบบและจุดประสงค์ จากเดิมที่ยึดหลักวิชาการหรือเป็นกฏเกณฑ์ที่มีความ
ดั้งเดิม(กรีก/โรมัน) เริ่มเปลี่ยนมาใช้ความรู้สึกนึกคิดและความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละ
คนอย่างอิสระ และแยกศิลปะออกจากศาสนาโดยสิ้นเชิง เพราะเหตุนี้ทำให้มีเสรีภาพใน
การสร้างสรรค์และเกิดรูปแบบใหม่ ๆ ออกมา

“ศิลปะนี้จะมีความเฉพาะตัว มุ่งเน้นความเป็น
เอกลักษณ์ของศิลปิน ซึ่งแต่ละคนก็จะมีการนำเสนอ
งานออกมาแตกต่างกัน”

ศิลปะสมัยใหม่ จะมีลักษณะสำคัญคือการแสดงทัศนคติที่ดีต่อทั้งอดีตและอนาคต ศิลปิน
มีความคิดเห็นอิสระ มีความเคารพต่อศิลปะยุคอดีต และก็เปิดรับคุณค่าของศิลปะแบบ
ใหม่อย่างเท่าเทียม และศิลปะนี้จะมีความเฉพาะตัว มุ่งเน้นความเป็นเอกลักษณ์ของ
ศิลปิน ซึ่งแต่ละคนก็จะมีการนำเสนองานออกมาแตกต่างกันบางกลุ่มสะท้อนให้เห็น
สภาพสังคม สภาวะจิตใจ หรือความประทับใจ ซึ่งจะมีการนำเอาวัสดุอุปกรณ์แบบใหม่ ๆ
ออกมาสร้างสรรค์

ภ า พ ว า ด สี น้ำ มั น บ น ผ้ า ใ บ ว า ด โ ด ย ปิ แ อ ร์ – อ อ กุ ส ต์ เ ร อ นั ว ร์

ศิลปะจินตนิยม
Romanticism

โดย โกยา FRANCISCO GOYA

ศิลปะจินตนิยม ( Romanticism ) ประมาณ ค.ศ.
1800 1900 ก่อเกิดในอังกฤษและฝรั่งเศสช่วงระยะเวลา
ที่ใกล้เคียงกัน มีทรรศนคติที่ต้องการความเป็นอิสระในการ
แสดงออกที่ศิลปินต้องการมากกว่าการเดินตามกฏเกณฑ์
และแบบแผนทางศิลปะ ดังที่ศิลปินลัทธิคลาสสิกใหม่ยัง
ยึดถืออยู่เป็นศิลปะที่เน้นอารมณ์อยู่เหนือเหตุผล มุ่ง
สร้างสรรค์งานที่ตื่นเต้น เร้าใจ ก่อให้เกิดอารมณ์สะเทือนใจ
แก่ผู้ชม

Realism ทัศนศิลป์ และ วรรณกรรมที่แสดงตัวแบบหรือเรื่องราว
หรือศิลปะสัจนิยม ตามที่ปรากฏในชีวิตประจำวันโดยปราศจากการสร้าง
เสริมหรือการตีความหมาย และหมายถึงงานศิลปะที่เผย
ว า ด โ ด ย กุ ส ต า ฟ คู ร์ เ บ ท์ ให้เห็นถึงความเป็นจริงที่อาจจะเน้นความเป็นอัปลักษณ์
ด้วย

สัจนิยมมักจะหมายถึงขบวนการศิลปะที่เริ่มขึ้นในฝรั่งเศส
ในคริสต์ทศวรรษ 1850 ความนิยมสัจนิยมเพิ่มมากขึ้น
เมื่อเริ่มมีศิลปะการถ่ายภาพเกิดขึ้น ที่ทำให้ศิลปินมีความ
ต้องการที่จะสร้างงานที่ดู “แท้จริง” ศิลปินสัจนิยมจะมี
ทัศนคติที่ตรงกันข้ามกับลัทธิจินตนิยมซึ่งเป็นประเภทของ
ศิลปะที่มีอิทธิพลต่องานศิลปะและวรรณกรรมในฝรั่งเศส
ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19
การไม่ใช้ความรู้สึกส่วนตัวในการบิดเบือนทำให้ศิลปิน
สัจนิยมมีความเชื่อในปรัชญาของความเป็นจริง และ ต่อ
ต้านการแสดงออกทางอารมณ์อย่างเกินเลย สัจจะและ
ความเที่ยงตรงคือปัจจัยสำคัญของผู้ที่เรียกตนเองว่าเป็น
สัจนิยม

Impressionism จิตรกรที่ภาพวาดแบบ อิมเพรสชันนิซึม มักถูกมองว่าเป็นพวก
หรือ ลัทธิประทับใจ ขบถ เนื่องจากพวกเขามักวาดภาพของสิ่งที่อยู่ตรงหน้าให้ดู
ประหลาดและแตกต่างจากการวาดในอดีต กล่าวคือพวกเขาจะ
ว า ด โ ด ย โ ค ล ด โ ม เ น ท์ C L A U D E วาดภาพกลางแจ้ง และมีการลอกเลียนแสงในมุมมองต่าง ๆ ของ
สิ่งข้างหน้า เช่น แสงที่สะท้อนบนพื้นผิววัสดุต่าง ๆ ไม่สนใจต่อการ
แสดงรูปทรงที่โดดเด่น

ส่วนลักษณะการวาดภาพแนวนี้ คือการใช้พู่กันตระหวัดสีอย่างเข้ม
ๆ ใช้สีโทนสว่าง มักระบายด้วยรอยแปรงหยาบ ๆ ทับซ้อนกัน
หลายครั้ง ทำให้ได้พื้นผิวที่ไม่เรียบและจะหนาขึ้นมา อีกทั้งลักษณะ
เส้นจะเป็นเส้นสั้น ๆ ของสี ไม่มีการผสมหรือแยกสีใดสีหนึ่ง ซึ่งจะ
ได้ภาพที่ที่ดูธรรมชาติและมีชีวิตชีวา

ศิลปินที่สำคัญของกลุ่ม
อิมเพรสชันนิสม์

โกลด มอแน อั ล เ ฟ ร ด ซิ ส ลี ย์

ปี แ ย ร์ - โ อ กุ ส ต์ เ ร อ นั ว ร ์ เ อ ดั ว ร ์ ม า แ น

Post – Impressionism หรือ
ศิลปะลัทธิประทับใจยุคหลัง

ว า ด โ ด ย ก า มี ย์ ปี ซ า โ ร

ลัทธินี้เกิดขึ้นหลังจาก ศิลปะอิมเพรสชันนิซึม เนื่องจาก นอกจากนี้พวกเขาจะเลือกใช้การวาดภาพที่แตกต่างกับ
จิตรกรกลุ่มหนึ่งปฏิเสธแนวคิดของศิลปะอิมเพรสชันนิซึม แนวอิมเพรสชันนิสม์ด้วยลักษณะเส้น ลวดลายที่ไม่เป็น
โดยให้เหตุผลว่าต้องให้ความสำคัญกับลักษณะเชิง ธรรมชาติ แต่การจะแสดงออกมายังไงขึ้นกับรูปแบบของ
สัญลักษณ์ เรขาคณิต รูปทรงมากกว่า แต่ในบางภาพก็ยังคง จิตรกรนั้น โพสอิมเพรสชันนิซึม เป็นการวาดภาพออกมา
แนวคิดของลัทธิเดิม ส่วนลักษณะการวาดภาพแนวนี้ จะ โดยจะกระตุ้นอารมณ์ผ่านความรู้สึกลึก ๆ ภายใน แสดง
เลือกใช้สีจัด เขียนสีหนา ฝีแปรงที่เด่นชัดและวาดภาพจาก อารมณ์ความรู้สึกผ่านการใช้สี แสง และเงา โดยอาจสร้าง
ของจริง และมักจะเน้นรูปทรงเชิงเรขาคณิต อีกทั้งยังมีการ รูปทรงใหม่ขึ้นด้วยตัวเองโดยไม่จำเป็นต้องยึดติดกับรูป
เขียนโดยใช้วิธีผสานจุดสี (pointillism) ซึ่งเป็นการเขียนที่ ลักษณ์เดิมตามธรรมชาติ แต่ทุกภาพจะบอกได้ว่าเป็นภาพ
ใช้จุดสีเล็ก ๆ ในการสร้างภาพเขียน และลดจำนวนสิ่งของที่ อะไร อยู่ที่ไหน กระตุ้นให้ผู้ชมรู้สึกตามที่ศิลปะได้สื่อออก
ไม่จำเป็นออก เหลือเพียงรูปทรงแกนสำคัญ มา หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นภาพวาดที่สื่อสารข้อความจาก
จิตใต้สำนึกของศิลปินออกมา

neo-impressionism เป็นคำที่เริ่มใช้โดยนักวิพากษ์ศิลปะชาวฝรั่งเศสชื่อเฟลิกซ์
หรือ ลัทธิประทับใจใหม่ เฟเนอง ในปี ค.ศ. 1886 ในการบรรยายขบวนการทาง
ศิลปะที่ก่อตั้งขึ้นโดยฌอร์ฌ-ปีแยร์ เซอรา(Georges
ว า ด โ ด ย ฌ อ ร์ ฌ - ปี แ ย ร์ เ ซ อ ร า Seurat) งานชิ้นเอกของเซอรา "บ่ายวันอาทิตย์บนเกาะ
ลากร็องด์ฌัต" เป็นงานชิ้นแรกที่เป็นการเริ่มขบวนการ
ของแนวคิดทางศิลปะดังว่าเมื่อตั้งแสดงเป็นครั้งแรกใน
นิทรรศการแสดงศิลปะของสมาคมศิลปินอิสระแห่งปารีส

ในช่วงเดียวกันนี้เป็นช่วงเริ่มต้นของยุคใหม่ของฝรั่งเศสที่
จิตรกรหลายคนพยายามแสวงหาวิธีใหม่ในการแสดงออก
ผู้ที่ดำเนินตามลัทธิประทับใจใหม่โดยเฉพาะจะนิยมวาด
ภาพฉากต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในเมือง และภูมิทัศน์และทิวทัศน์
ทะเล จิตรกรลัทธิประทับใจใหม่จะใช้การตีความหมาย
ของเส้นและลายเชิงวิทยาศาสตร์ในการเขียนภาพ จิตรกร
กลุ่มนี้มักจะกล่าวถึงเทคนิคการผสานจุดสีเพราะเป็น
ลักษณะการเขียนภาพในช่วงแรกของลัทธิประทับใจใหม่

โ ด ย พ า โ บ ล ปิ ค า ส โ ซ โ ด ย จ อ ร์ จ ส์ บ ร า ค

บาศกนิยม โดยให้มีลักษณะเป็นเหลี่ยมมุม เป็นลูกบาศก์ เป็นทรง
cubism เรขาคณิต เพื่อสร้างความคิดรวบยอดเชิงสามมิติให้ปรากฏใน
ผืนระนาบสองมิติหรือสามมิติ แสดงออกทั้งงานจิตรกรรมและ
เป็นลัทธิการสร้างสรรค์ศิลปะที่ได้รับผลสะท้อนมา ประติมากรรม หากเป็นงานจิตรกรรมรูปแบบผลงานก็จะ
จากอิทธิพลด้านความเจริญทางวิทยาศาสตร์ และ สามารถแสดงลักษณะปรากฏทั้งด้านหน้า ด้านข้าง และด้าน
จากลักษณะรูปแบบหน้ากากของชนเผ่าดั้งเดิมใน หลังบนพื้นระนาบไปพร้อมกัน บางทีก็แสดงการทับซ้อนและ
แอฟริกา ซึ่งได้ปลุกเร้าการสร้างสรรค์แบบใหม่ รวม ปิดบังระหว่างกัน รวมทั้งมีการตัดทอนรูปทรงให้ดูง่ายขึ้นกว่า
ทั้งลักษณะการของศิลปินสมัยใหม่ที่พยายามแสวงหา รูปจริงของวัตถุหรือสภาวะที่แท้จริงของรูปทรงนั้น ๆ ด้วย
ลักษณะเฉพาะตัวให้กับตนเอง เพื่อไม่ให้ทับซ้อนกับ
ลักษณะรูปแบบศิลปะกลุ่มอื่นที่ผ่านมาหรือที่มีอยู่ใน
ยุคนั้น ซึ่งมีหลักสุนทรียภาพที่แสดงรูปทรงศิลปะใน
ลักษณะผันแปรความจริง

ศิลปะลัทธิ ศิลปกรรมที่เปิดเผยความฝันและจิตใต้สำนึก การ
เหนือจริง แสดงออกทางจิตรกรรมของศิลปินลัทธิเหนือจริงมีหลาย
Surrealism แนวทางเช่นการสร้างสรรค์รูปทรงจากจิตใต้สำนึก การใช้
รูปทรงจากโลกที่มองเห็นได้เป็นตัวสื่อในการแสดงออก
โ ด ย โ ย ฮั น มิ โ ร อาจเป็นเรื่องของความฝันฝันร้าย อารมณ์เก็บกด เรื่อง
ราวจากตำนาน เรื่องเร้นลับ การท้าทาย ศาสนา การ
เปรียบเทียบสิ่งที่แปลกแตกต่างกัน แสดงออกในสภาพที่
เพ้อฝัน น่าตื่นตระหนก น่าหวาดกลัว แดนสนธยา
เป็นการใช้สีและสร้างบรรยากาศที่ลึกลับ

ศิลปะลัทธินามธรรม
Abstractism

โ ด ย ว า ส สิ ลี แ ค น ดิ น

ศิลปะไร้รูปลักษณ์ ศิลปินสร้างเส้น รูปทรง สี จากการใช้ญาณวินิจฉัย โดยไม่
ศิลปินแสดงออกโดยการสกัดรูปทรงจากธรรมชาติให้ง่าย ต้องพึ่งเส้นรูปทรง สี จากธรรมชาติ การแสดงออกเป็นผล
ปล่อยให้รูปทรงปรากฏขึ้นตามลีลาหรือกลวิธีในการ จากพลังจิตใต้สำนึก ตามเส้นทางของจิตวิทยา กลวิธีของ
แสดงออก บางครั้งก็สร้างรูปทรงให้ปรากฏขึ้นจากความ การแสดงออก ได้แก่ การใช้สีราด หยด หยอด ใช้แปรง
คิดอันเป็นนามธรรม ละเลง ระบายอย่างหยาบกร้านการสาดสี เป็นต้น