ىصٌم حجازي
امين رنځٍر
ؾ اؾة پً نړۍ کې لٌکنې ؾٌه قنګً لكي ،یٍ ًې ؾ ٟبمً ـىنٌجٍنٍ ؾ پكاػێ اٌ تل یې ؾ ٟبمً ـىن ؾ اً٤بل
اٌ یب ىم ٣لامێ ثً ؾ تكاتكٌلٍ لپبقه.
پً ػپلً پبکوجبني لٌکٍالان پً ؾې تبٌق ؾي ڇې نوٌم طشبلي اٌ ؾ ى ً٤ؾ کجبق نٍق لٌکٍالان ؾ ـٌال٬٨بقًٟل
تٍټٍ لً ٌػجً ؾ قهمٍ لٌکٍالانٍ پً تڼً قاپٍقثً ًٍي ٌٌ اٌ ؾنؿه یې ؾا ٌه ،ڇې پً هٌمً کې تً ؾ قٌان
ثٌؿؾ لپبقه ـىنٍنً تكاتكٌي ،کً ى ً٤ؾ کٌمير پً مولً کې ٌي اٌ کً ؾ ا٤٧بنوجبن .
ؾې لاقې ثً ؾ قهٌؿٌ لپبقه ىٍ٤ی ثً ؾ تین المفاىج کٌمکٌٍنٍ ؾ اړٌؾٌړ کٌوې ښً مٍاؾ کٌؿای ًٍل.
ىٍ٤ی مولٌلنبنٍ ثً ٣يرمولٌلن
ټٍلنې ؾاهې ثكهٌم کړې ڇې
پً ػپلً ځٍان مفىثٍ ا٧کبق پً
ؾاٌٗلج ډٌل ؾ یٍ تل پً
ػلا ٦سره ٌؾقًږي اٌ ؾ ؾې
اٌق ثك ًب یٍ کكٌ٣ړن ىؿ ٦پً
اهبنێ ثك لاهً شي ،ڇې ىً٤
ىؿ ٦ؾ نٍقٌ ثك څنګً یٍ ىم پً اٌږؾميبلً سكًبن کې ؾ پنشبة ؾ هبثنې لپبقه ؾ سنګٌبلٌٍ پیؿا کٍل ٌٌ.
ؾ نوٌم طشبلي ثك څنګ ٗبق ٪اهٌلٌٟل هبګك ،اً٨ب ٪اطمؿ اٌ ؾ ښځمنٍ لً ډلې یې تشرا قطٌلن ؾ پنشببي
اهجٌ٠لق پً ثبقًؽ کې ثك ټٍلٍ اقلښجنبک اٌ مإدك لٌکٍالان ٌٌ.
ؾؾٌی یٍه ؾنؿه ؾا ٌه ڇې ټٍل ى ً٤لٌکٍالان تؿنبم کړي ڇې ؾؾٌی ؾ مكام ػلا ٦لٌکنې کٍي کً څً ىم
ؾ ى ٍ٤لٌکٍالٍ لً ډلې یٍ ًمېك یې لً پبکوجبنً تيك پً نٍقه نړۍ کې ىم مٌيٍق ٌٌ لکً هثًٟ ٙل اٌ ه٠بؾت
طوین منټٍ.
کلً ڇې ؾ پبکوجبن ؾننً لاړو پلانٍنً تؿلٌږي اٌ ؾ ؾ ً٣تؿلٍن پً نجٌشً کې کًٍٍ کیږي ڇې ټٍل کكل
ًٍي هؼح ؾقیمه ـىنٌجٍنً ٌمٌنځل شي اٌ ٌقسره ٌقسره ؾ نوٌم طشبلي اٌ امذبلٍ لٌکنې اٌ آدبق ټٍل شي.
ؾ تؿتؼجێ ػبره ؾا ؾه ڇې ؾٌی اٌن ؾٌ ً٣اًكن ډٌلً لٌکنې لً پٍلې ىبػٍا ػپلٍ قٌ٫ثٍ ٍ٫مٍنٍ ثً ؾ
ىٍ٤ی پً ژتً ٌق ٌلیږلې اٌ ؾ ا٤٧بنوجبن ثك څنګ ؾ ىنؿي مولٌلنبنٍ ثك منځ ىم ؾ نوٌم طشبلي نبٌلٍنً پً
ؾقل سره لٍهجل کیږي پبثې ػٍ لا ؾ ننګكىبق پٍىنجٍن لٍهجی ٫شر ڇې ٍ٣اړي ا٤٧بنوجبن ؾ نبٌل ؾ کٌوٍ لً
مؼې ړنګ کړي.
49
ؾ ال٨ح ُیج ګبٌنډَ قاثً
د هغه کٌصې کوي
محمذ نعمان دٌضت
ڇې څنګً مې ؾ اقٌا ښبؾ ګل پبڇب ال٨ح پك مماق ڇبقؾیٍالي ثً ننٍثم ،مؼکې لً ؾٟب مې ىٌلً٣
نٜك پكیٍځٍ ،نٍ همؿلاهً مې ؾا تیح پك ژتً تیح پك ژتً ٌنڅیؿه.
قاًین شي((:ؾې لیبقت کې ٌینم تل قال ثبدیكٌنً ؾ لیبقت پً مظًٍٗ کې یٍ هړی کړٌپً ملا ،لګیب ٌ.
ى ً٤سره هـ٘ل ٌ اٌ ًـبٌػٍا نیـبلګیٍ ثـً یـې اٌتـً – ؾلجً مکٍئ ٌاړه ٌاړه هٍالٍنً)).
ژٌنؿ ىم ٟشیثً ؾی ،ؾ هترګٍ پً قپ کې ثیك شي ٌقکٍلې .نیبلګٍ مٍ ٌکكل اٌ تیب مـې لـً ؾې هـړي
اٌ ىك څً تؿل کړي .ؾا تیح ؾ ى ً٤نٜم م ١٘٬ؾه سره ػبرې شرٌ ٞکړې .ػبرې ػٍ ىٌ ً٤ػـح پـً
ڇې ال٨ح ُیجٟ ،لامً هیؿ سٌللؿین ا٤٧بن ثً ًکكٌ تؿلې ًٍې ڇې پٍه ًٍم ؾا هړی لـً ال٨ـح
لیکلی ٌ اٌ ؾاؾی اٌن ؾ ؾې تیح ًبٟك ىم ؾ یٍه ُیج سره یٍ ځبی پبثې ًـٍی اٌ ؾ ى٤ـً ػـؿمح
لیبقت تنؿیٍان ؾی.
ؾ هً ًنثې پً هيبق
(هلٍا٣ې ۴٪مً) مې ،لً
ػپل ملګكي ښبً٣ل ـتیع
يه تيبق سره ىمؿې
لیبقت ثً ؾ ثلٍ ثکل ٌکړ.
پً ؾې لیبقت کې له ىم
(تل قال ثبدیكٌنً) ٌینم.
کً ىكه ٌقځ ٌقثً لاړ ًم،
نٍ ىك ځل تً سؿا هکٍن مظوٍهٍم ،پً ؾې یې کړی ؾی.
ػبمًًٍ لیبقت کې یٍ ًٍق ٌي ،لکً ؾ ٫بر ټٍل لً مماقه ؾ ال٨ح ُیج کلا ښکبقي ،هړي ؾ ىً٤
ؾیٍالٍنً ڇې یې ػبرې کٍي ،ؾ انوبنیح ػبرې ،ؾٌق کیوې کٍلې ڇې ؾی نٍی للمی ٌ اٌ ىمؿې
کلا ثً ،ثً قاثً .ى ً٤تً کلا ثً لان ٌنیٍه ،کلا ثً تً
ؾ مینې ػبرې اٌ ؾ ال٨ح ػبرې.
ؾ ال٨ح ُیج ؾ اقٌا ػًٍظبلٍلٍ پً مٍػً مٍ ؾ مې ٌکجل ،ؾ سر هترګٍ تً کبق پكیښٍؾ اٌ ؾ لړه
سرٌې نیبلګٍ ٌاػیوجل .ڇې څنګً یې ؾ مماق هترګې تً تینب ًٍې:
ال٨ح ُیج تً لً کلا قاٌٌت٫ ،كه ٍ٫ل تً یې پك
سر اٌ ػړه کٍقثێ تً یې پك ثن ٌه .ىكه ػٍا تً
51
یې لکً مبىك ٟکبن پً ځیك ځیك کجلې .ؾ ػبنبنٍ مبسج ػبن ؾ ال٨ح ُیج ؾ ژٌنؿ ؾ ٌقٌهجیٍ
اٌ ملکبنٍ پً لیؿلٍ تً یې ثنؿی ګٍنځې ًٍ ،ؾ ًیثٍ ًبىؿ ىم پبثې ًٍی .ى ً٤ثً پً یبؾ ؾي ڇې
ػلکٍ ؾ نبٌړه قٌاسٍنٍ پً لیؿلٍ تً یې ًٍنډې پً کلً ؾا هتر ٟبلم اٌ هیبهجٍال پً ژٌنؿ ًکٍ ًٍ ،نٍ
٣بښ کړې ( ،ؾٌه سنبلې) تً یې ٌلیؿلې ٌقثً ثم ػپلٍ اٌلاؾٌنً ثً یې ؾاهې ٌُیح ٌکړ :ڇې کلً
تً ًٍ ،سر تً یې ٌػٍځٍه اٌ تیب تً قٌان ًٍ .ؾ ىك مړ ًٍم ،اٟلانٍنً تً نً کٍئ ،طکٍمح تً نً قا
څً ثٍِیكٌنً تً یې پً ميبقت ٌاػیوجل اٌ تیب تً ٍ٣اړئ ،لمب مړی ؾې ؾى٬بنبن ػښ کړي!
مبسج ػبن ثً ىً ً٤یثې ډیكې ػٍنؿٌقې ؾي یې ؾ ػلکٍ مؼې ثً کیښٍؾل.
ؾا هړی مبسج ػبن نٍمیږيً .بٌػٍا ( ) ۵۰کبلً ڇې ؾ ال٨ح ُیج پً ػؿمح کې یې ثیكي کړي،
ٟمك لكي اٌ ٌاًٍ ڇې لً ؾٌلوٍ کبلٍنٍ قاىیوې ى ً٤قا ثً ٌیلٍ٣ :اګبنٍ ثً مې ٌقثً ٌاښً قاٌړل،
ؾلجً منشبٌق ؾی.ى ،ً٤ؾ ال٨ح ُیج ؾیٍال ٣نم مې ٌقثً ٌړه کٍل ،ډیك یې نبلٌلم .ډٌډۍ یې
شریک ٌ اٌ ٌاًٍ ڇې ىٌ ً٤ػح یې لا ٟوکكۍ قاکٍلً ؾ سیج ػكڅ یې قا کبٌه ،لکً اٌلاؾ ٍ٣نؿې
ثً ٟمك نً ٌ قهیؿلی ڇې ؾ ال٨ح ُیج اٌ ؾ ى ً٤یې ګڼلم.
ؾ میلمنٍ ػؿمح یې کبٌه اٌ ىٌ ً٤قثً ٣لً ٌقکٍلً ،ى ً٤ؾا ىم ٌیل ڇې ؾلجً (ٟمیم ػبن کڅ)ځینٍ
ػبنبنٍ ٣كیثبن نً پكیښٍؾل ،ؾا ػبنبن لً ښٍنځٍ نبلٌه یې.
مبسج ػبن ثً ؾ ال٨ح ُیج ځینې ػبرې اٌ سٍړٌلٍ سره ىم مؼبلٌ ٩ل اٌ ٌیل تً یې ڇې کً
مکجج سٍړ شي ،ؾ ؾى٬بنبنٍ تڈٍ تً ىم ٌقثً ځٍ کبقٌنً پً یبؾ ؾي .قا ثً ٌیل یې:
کلً ڇې تً ال٨ح ُیج ٣لً (٣نم ،سٍاقٌ ،قیژې) اٌ لمٍږ ؾ لمکٍ کبقٌنً تً پبثې شي .ىمؿا ال٨ح
ٌاػیوجً ،ؾ ػپل کٍق ؾ ػٍقاک تكػً تً یې سلا ُیج ٌ ڇې مٍږ ٣كیثبنٍ ؾلجً کٍقٌنً سٍړ کړل،
کړه .ػپلً تً یې ؾ کًل ؾ موکینبنٍ یٍ اٌږؾ لیوح مکجج سٍړ ًٍ.
سٍړ کړ اٌ تیب تً یې آب٣ ً٧لً پك ىمؿٌی ٌیٌلً .ػبنبنٍ پك ٣كیثبنٍ ډیك ٛلم کبٌه ،ػٍ ال٨ح ُیج
نٍقٌ ػبنبنٍ تً ػپلې آبفي ٣لې پلٍقلې ػٍ ال٨ح تً ؾ ٣كیثبنٍ پً څنګ کې ٌلاړ ٌ.
ُیج ؾا کبق نً کبٌه ،موکینبنٍ ثً یې ػیكات مبسج ػبن ؾ ال٨ح ُیج سنبله کې ىم ګډٌن
کړی اٌ ٌیل یې ڇې ؾٌمكه مؼلٍ ٪قا٣لی ٌ ڇې ٌقکٍلې.
مبسج ػبن ثً پً یبؾ ؾي ڇې ال٨ح ُیج تً ىیڅ طوبة یې نً کیؿه.
میبًح کې ؾقې څلٍق ځًل ؾ کًل هپین ږیكي مبسج ػبن ثً ال٨ح ُیج ؾٌمكه ګكان ؾی ڇې ؾ
اٌ مشرانٍ ثً ډٌډۍ ٌکړه ،لً ىٍ٤ی سره تً یې ى ً٤ؾ مماق منشبٌقي ػپل ٌیبړ ګڼٍ .ػٍ ؾاهې
ػبرې کٍلې اٌ مٌٍقې تً یې ثكې اػیوجې .ى ً٤څٍک نٌجً ڇې ؾ ً٣تې ٌهً اٌ ٣كیج منشبٌق ثً ؾ
ؾا ىم ٌٌیل ڇې ال٨ح ُیج تً هپین ږیكٌ ثً مكهجې لان ٌقکړي .ى ً٤لً څلٍق -پنځٍ کبلٍنٍ
ٌیل :ڇې ثبهې ډٌډۍ ػٍقئ مب ثً ػٍنؿ قاىیوې نً م٠بي لكي اٌ نً کٍم تل امجیبل.
ؾ ال٨ح ُیج مماق ؾ کبتل -سلال اتبؾ پك لٍیً لاقه
قاکٍي.
پكٌت ؾی.یٍه ڇبقؾیٍالي ثكې قا ثبٌه ؾه .ؾا ىً٤
51
ٌػح سٍړه ًٍې ڇې ګلاة منګل ؾ لٌ٤لن ٌالي ٌ ٌکړه ،ؾ ىٍ٤ی طٍ٬نً یې لً ٣ك٫یؿٌ ٌژٍ٣قل ؾ ڇب
اٌ ڇې کلً ىٌ ً٤الي ٌ ،نٍ مبسج ػبن ثً ىم ثٍسً ٌقثً ىیڅ پبم نٌجً.
له نً ٌایم ڇې ډیٍې ؾې ؾ ال٨ح ُیج مماق پً کیؿه.
ؾ ً٣منشبٌق ګیلً کٍي ڇې لً ًبٌػٍا ؾقې کلٍنٍ ػپلٍ اٌښکٍ قٌښبنً ٌهبتي ،ال٨ح ُیج ىم ؾا نً
قاىیوې نً ؾ لٌ٤لن ؾ اٗلاٟبت اٌ ٧كىنګ قیبهح ٍ٣ښجل؛ ى ً٤ػٍ ٌیل ڇې ډیٍې تبیؿ پً کٍقٌنٍ کې
څؼً څٍک قاً٣ل اٌ نً کٍم تل ڇب ؾ ؾه پٍښجنً تلې شي ،ثیبقه کٍقٌنً قٌښبنً کړي.
له ٌایم ،ؾلجً ؾې یٍ لٍی کجبتجٍن سٍړ شي .ؾ ىً٤ کړې اٌ نً ڇب ؾ لیبقت اطٍال اػیوجی ؾی.
ؾ ال٨ح ُیج لیبقت ؾ ځینٍ نٍقٌ لیبقثٍنٍ پً څير ؾ ؾ ٧کك ډیٍې ؾې ؾ ػلکٍ پً لړٌنٍ کې تلې ٌهبثل
ػكا٧بثٍ ځبی نً ؾی اٌ ڇیكثً ڇې ػكا٧بت نً ٌي شي .کن٨كانوٍنً اٌ ٍ٣نډې سٍړٌل څً مبنب؟ ایب ال٨ح
ؾې ثً اړثیب لكي ڇې ؾ کن٨كانوٍنٍ پً ٌاهً٘ یې ىلجً لمٍږ ػلک انوبني مكهجً ىم نکٍي.
ؾ ؾې لیبقت پً لیؿلٍ ؾ کكاڇێ یٍ لیبقت قا یبؾ ػلک ٌپیژني؟
ًٍ .ؾا لیبقت ؾ ًبه ٫لنؿق تبتب ؾی .ؾې لیبقت ثً ؾ ؾې لیبقت منشبٌق ثً ؾې م٠بي م٬كق شي.
یٍه لاقه ثللې ڇې ؾٌاړه ػٍا یې ؾ ګلٍنٍ ؾٌکبنٍنً ؾ ؾې منشبٌق یٍ ځٍان لٌی م٠یٍة ؾی .ؾمبٍ٣
ؾي .ىكه ػٍا ؾ قامثیل ،ڇبمثیل ،ګلاتٍ اٌ نٍقٌ ګلانٍ طبلح یې ىم سٍړ نً ؾی .ػٍ لً پلاق سره ىمؿلجً
ػًٍثٍیٍ پً موجێ ٌي .ػلک پنډ پنډ ګلٍنً اٌړي اٌ قا اٌړي .نیبلګیٍ اٌتٍ کٍلٍ کې پلاق سره
اػًل ،ؾ ًبه ٫لنؿق تبتب پك مماق یې ًینؿي ،مماق مكهجً کٍي اٌ ػپل ُؿا٫ح ښٌٍ.
ګلٍنٍ کې پټ شي تیكثً یې ثكې سبقٌ کړي اٌ تیب مبسج ػبن ؾ نٍقٌ منشبٌقانٍ پً څیك ؾ ػیكات پً
ىٌلً ً٣بن پټ شي .ګڼ منشبٌق لكي ىك څٍک تمً نً ؾی ،ػٍ کٍقنێ ٌق ثك ٣بړې ؾه اٌ یٍالې ؾ
ؾې ٍ٣ښجنً کٍي ڇې کً ؾٌلح میبًجنی م٠بي ٌقثً پیوې ٌقکٍي اٌ ښً یې ژٌنؿ سٍړ ؾی.
ؾ ى ً٤پً اړه مٌيٍقه ؾه ڇې ؾ کكاڇێ ؾقیبة یٍ ٌقثً ٌټبکٍ.
ٌػح ډیك موح ٌ .ؾا ؾقیبة ؾاهې ښکبقي لکً لً ؾلجً ًبٌػٍا ؾنګې ؾنګې قٌهێ ٌلې ( ایثلیټى)
ښبقه ڇې یې ه٘ظً لٍړه ٌي ،ػلک ٌاًٍ ىمؿې ٌلاړې ؾي .پً ٫برٌنٍ یې هیٍقی کړی اٌ ؾا ؾ
تبتب همنؿق ثً ؾ اقام کیؿٌ امك کړی اٌ اٌن ىم ىمؿې مبسج ػبن ؾ لان نیبلګٍ ؾي .ىمؿه کكلي
ىمؿاهې اقام ؾی .ىمؿې ػیبلي کیوې ًبه ٫لنؿق ؾي .ىمؿا ٌنېٌ ،ینٍ ڇې مبسج ػبن پً ال٨ح
تبتب پً ػلکٍ ډیك ګكان کړی اٌ ٬ٟیؿت ٌقثً لكيُ .یج څٍمكه میین ؾی؟ څٍمكه پً اػلاَ ٌقثً
ػٍ لمٍږ ال٨ح ،ڇې ټٍل ٟمك یې ؾ ٛبلمٍ ػبنبنٍ ،ػؿمح کٍي ػٍ ؾا ٌنې ؾ ؾې ًبىؿانې نً ؾي
ملکبنٍ ،قًٍت ػٍق اٌ ...ؾ اقامٍلٍ اٌ ميبقٌلٍ لپبقه ڇې ؾې ٣كیج منشبٌق سره ؾې ڇب پً اػلاَ
کبق ٌکړ ،ټٍل ٟمك یې ؾ ٌلى ؾ طٍ٬نٍ لپبقه مثبقله مكهجً کړي ٌي.
52
نارکس
نجٌج منلی
ؾ موکٍ قاډًٍ ثلًٍمًٍن ثً ًٍ هړی ٌق٣یًٌ ،ل ًې له مبقکى ًم ،لً ى٤ې ؾنٌب قا٣لی ًم اٌ ٍ٣اړم ڇې ؾ نړۍ
کبقګكانٍ ثً ًٍه ػ٘بتً ٌقکړم.
ؾ هړي پً ىًٍح کې ػٍ ىېڅ ًک نً ٌ ،ځکً ڇې کټ مټ ىٌلٟ ٍ٣کوٍنٍ ثً ٌقثً ٌ ڇې ىك ځبی ځړېؿلي
ٌٌ ػٍ ؾ قاډًٍ ثلًٍمًٍن قًٌى ؾٌمكه ُلاطٌح نً ؾقلٍؾ ڇې ڇبثً تې لً قهمٍ اسبله نبمې ؾ ػبرٌ کٍلٍ مٍ١٫
ٌقکړي ،نٍ ٌلًك ثً ًې ثلېٍ٨ن ٌکړ ،ىؿاًح ًې ثكې ٌٍ٣ښح.
ٌلًك ىم سكأت ٌ نً کړ ڇې مبقکى ػبرٌ ثً پكېږؾي ػبره ًې ؾ مكکمي کمٌټې ؾاقالانٌب ثً قاس ١کړو.
کً تل ىك څٍک ٌای ،نً ًٌل ٌقثً اهبنً ٌٌ اٌ لنؿان ًب ؾاقالمشبنين ثً لېږل ًې ثك ى٤ې ىم اهبنً ٌٌ ػٍ ؾا
موئٍلٌح تً نٍ ڇب اػٌوجً ڇې مبقکى ًب ػبرٌ کٍلٍ ثً پكېږؾي اٌ ًب ًې لً ػبرٌ من ١کړي؟ ؾ پلېنٍم ٍ٣نډو
ؾاًكه ًٍه ڇې ٌِ٧لً ٌکړي.
لً ډېك تظر نً ٌقٌهجً هٍهلٍ ٦ڇې ؾ ګٍنؿ مٍقغ ٌ ؾ طل لاق ٌمٍنؿه :مبقکى تً ڇې ػبرې کٍلې نٍ ډېكې
اٌږؾې تٌبنٌې ًې ٌقکٍلې ،کً ٌقثً ًٌٌل شي ڇې ًٍ ؾٌ ً٬ٌ٫ػح ؾقکٌٍ ،ى ً٤تً پً ػپلً انکبق ٌکړي .کً ډېك
ٌػح یې ٍ٣ښحٌ ،قثً تً ٌٌیل شي ڇې ؾ ًلمې پېړۍ پً ڇټک ټٍلنیم ژٌنؿ کې ؾ ثلٍیمیٍن ىكه دبنیً ؾ یٍه
کبقګك ؾ یٍې ٌقځې ثنؼب ؾه .کبقګكي ؾٌلح نً شي کٍلای ڇې ؾٌمكه ٣ټ ثبٌان ٌل٣مٍ.
مبقکى ثً ڇې ًٌٌل ًٍل ڇې لً ًٍې ؾ٬ٌ٫ې نً لًبت ٌػح نً شي ٌقکٍل کېؿای ،ىًٌٌ ً٤ل ڇې ًٍه ؾً٬ٌ٫
ٌػح تېؼٍ کبفي ؾی !
ؾې ػبرې ؾ ػلکٍ ث٠شج نٍق ىم پوې لًبت کړ ،پً قاډًٍګبنٍ اٌ ثلًٍمًٍنٍنٍ کې اٟلانٍنً ًٌٍل ڇې نن
مبقکى ؾ نړۍ کبقګكانٍ ثً ػ٘بة کٍي.
ڇې ؾ پكٌګكام ٌػح ًٍ ،مبقکى ؾ کمكې مؼې ثً کښٌنبهح اٌ هترګې ًې ؾ لٌؿٌنکٍ پً هترګٍ کې ښؼٍ
کړې.
ىمؿاهې ڇٍپ نبهح ٌ .پً ثلًٍمًٍن اٌ قاډًٍ کې ػٍ څٍ دبنٌٍ هکٍت ىم ؾ ل٣م نً ٌي ،ػٍ ؾمبقکى هکٍت
لً څلٍېښجٍ دبنٌٍ ىم ٌاٌښح!
٤٥دبنٌې....
٥٠دبنٌې...
ټٍلً قٌهًٌ ؾ ثلٍېمًٍن پٍقې سرېښ ٌه.
ڇې ګړۍ ٥٥دبنٌٍ ثً ٌقهېؿه ،ؾ مبقکى پك مؽ ٣مشنً څپً قا٣لً آٌ پً ډېك ثأدك ًې ًٍنډې ٌ ښٍقېؿې:
ؾ نړۍ کبقګكانٍ(...تیب یٍ دبنیً مکر) ...مب ٌتؼښئ!
53
عشت الله ځٍاة
ؾ مبًٍمجٍة ؾ ژٌنؿ ىك څً پً ًبؾ نً پبثې لً مبًٍمبنٍ سره لٌق لیبثی اٌ ثٌؿؾ اٌهنێ
کېږي ،ػٍ ځٌنې تٍږنٍنکې اٌ ػٍږې ًېثې ٌي موئلً نً ؾه ،.یٍه ٩پې٤مبر مبًٍم ٌ ڇې ٌقٌنٍ
ڇې ثك ډېكه ؾ انوبن پً لړه اٌ ـىن کې څبه ثً ٌٍ٣قځٍلٍ.
٧كٍ٣ن ثً يه پبک مٍهی پً کٍق کې قالٍی ژٌنؿۍ ٌي
ؾ مبًٍمجٍة قنګینً نړۍ ؾه اٌ مبًٍمبن لکً ؾ کً.
طضرت مظمؿ(َ) پً مبًٍمٍالي کې ؾ پلاق ګلٍنٍ ښکًل اٌ پبک ؾي.
اپلاثٍن ٌاًې ڇې قښجینې ػٍښٍ ؾ مبًٍمبنٍ مینً نً ؾه لیؿلې ،ػٍ ػپلً یې لً مبًٍمبنٍ سره
ډېكه سٍړه ٌه. ؾه ،ځکً ڇې لً قیب اٌ ٧كیج لېكې ٌي.
ؾؾې ٧لو ٍ٨لاقښٌٍنً ؾه؛ ڇې ىېڅ کٍڇنی مً طضرت ٟبیًٌ ٌاًې ڇې پې٤مبر تً مبًٍم پً ٣ېږ
ثظ٬یكٌئ کېؿای شي ،ثك ثبهٍ لٍړ اٌ مؼکې کې کېنٍلٍ.
پً طؿیر کې قاځٍ :ا٫ك ٞتن طبتى لً پٌ٤مبر شي.
ىېڅٍک ىمؿ٣وې ٣ټ نً ٌي لېږېؿلی ،ڇې سره نبهح ٌ ،قهٍل ػپل لمویبن ښکل کړل،
لً مٍق پیؿاکېږي کٍڇنی ٌي ،مینً ګٍقي ،نٍ ا٫كٌ ٞقثً ٌٌیل :ثبهې مبًٍمبن ښکلٍئ؟
قهٍل (َ) ٌقثً ٌٌیل :ىٍ مٍنږ مبًٍمبن قالٍېږي اٌ ؾ ژٌنؿ ػٍاږه اٌ ثكػً څکٍ.
ىك ڇبثً ػپل مبًٍمجٍة لکً ػٍة ؾاهې ښکلٌٍ.
ښکبقي ،ڇې ځینې ًېثې تیب تیب پً قایبؾٌلٍ ا٫كٌٌ ٞیل :لمب یٌٍلى تڈٍ ؾي ،مب ثك اٌهً یٍ
ىم نً ؾی ښکل کړی. اقلي اٌ ځٌنې ثېكٌثنې ځٍقٌنکٍ ٌي.
قهٍل (َ) ٌقثً ٌٌیل :ؾا ڇې يه ث٠بلی هجب لً ى ً٤ؾې یبؾ ؾي کً ؾې ىېك ؾي
ڇې ثً ىلک ٌې له ًی٘بنً سلێ ٌمً لړه نً قطمح ٌیوجلی ؾی ،له څً اػجیبق لكم
ٌاًې ڇې پً مبًٍم ؾ يه ط٭ نً ًجً اٌ پً ټٍلٍ ڇې هجب لړه کې قطمح ؾق ٌاڇٍم.
ؾینٍنٍ کې مبًٍم ثً ؾقنبٌی ًٍی ،ػٍ لً تؿه ځینې پلكٌنً ػپل اٌلاؾٌنً هؼح ٌىٍ اٌ
مك ً٣پً ؾې ٌقهجیٍ کې لً مبًٍمبنٍ سره ؾ ثبٌ ټکٍي ،ڇې تیب ؾٌی اٌ ټٍلنې ثً سرػٍږی شي.
لمٍنږ پً ټٍلنً کې لا ثك اٌهً پً ښٌٍنځٌٍ کې ثكیؼٍالي پېښې لیبثې ًٍي.
مبًٍمبنٍ ثً ښٌٍنکٍ لښجې ػٍځٍي.
54
مٍنږ اشر٣ ٦نٍ ٍ٣اړٌ ؾ ٣مل تبتب امیك طممه ًینٍاقي ؾ ٌىلٍ ټکٍلٍ لً
اٌ ؾ تلې ډلې ىلکبنٍ ځٍاة ؤ: لاهً ښٌٍنځی پكېښی ؤ ،ؾ ؾه یًٍ٠ك ؾی:
مٍنږه ډٌډۍ نً ػٍقٌ ڇې نً شرمېږي تیب ٌشرمېږي
لً ډٌډۍ سره تبنشبن ٍ٣اړٌ ؾا مبًٍمبنې هترګې ؾ ثب ؾي
مٍنږه ګل مكسبن ٍ٣اړٌ ڇې پكې تبیللې طممه ػبني ؾه
ؾ مبًٍمبنٍ لً ػٍلې مې ؾ لنډ تظك ؾا ً٠ك ىم ى ً٤ػٍ ګكانې هترګې ؾ ثب ؾي
مبًٍم ڇې لا پً ػبرٌ پیل نً ٌي کړی ،ىك څً اٌقېؿلی:
ثٍتً ػؿایً ثٍتً پً ژړا ٍ٣اړي .مجل ؾی ،ڇې مبًٍم ٌنً ژاړي
تمثً قاٌلېؿه مٍق پێ نً ٌقکٍي.
تمثې لانؿې پیكی ؤ قطمح ًبه هبیل ٌاًې:
پیكی ؾ ػكه تڈی ؤ مبًٍمبن کً ؾ مشر ٪کً ؾ م٤كة ؾي
لکً ؾ مبًٍمبنٍ پً ؾې ً٠ك کې ڇې پیكي ثً ؾ ؾ ژړا اٌ ؾ ػنؿا انؿال یې یٍ ؾی
ؾ مبًٍمبنٍ ػپل اؾتیبت لً ً٠كٌنٍ مبلا مبل ؾي ،ػكه تڈی ٌیل ًٍی ،ؾ٣وې لمٍنږ ځٌنې لٍیبن
ػپلً مې پً مبًٍمجٍة کې اکٍ تکٍ اٌ نٍقې مبًٍمبنٍ ثً کنځلې کٍي اٌ ٌقلؾه کٍي ،پً
ځېنٍ هیمٍ کې ڇې مبًٍم نٍی پً ػبرٌ قاشي ٣بړې کړي.
لمٍنږ پً ٌػح کې تېلاتېلې لٍتې ٌې :ثٍپ ٌقثً ٌاًې ،کبکب ثً کنځلې ٌکً اٌ مشران یې پً
ډنډه ،ډۍ اٌ ډانګ ،ؾمثێ ،هؼی ،نبنځکې یب اٌقېؿٌ ػًٍبلېږي.
٣نٍ ػبن ٌاًې: ګٍډیبنې ،تنګړی مبت ،ثٌلې ،ګبټٍ ...
کړم ٫وم ڇې لً سنجً تً ًم هجٍن لً اهجبؾ المٍن نً مې پً ًٍه مٌبٟكه کې ؾا ً٠ك
ڇې کنځل پکې ٌا نً ٌقم ؾ پښجٍن اٌقېؿلی ٌ ،ڇې ؾ مبًٍمبنٍ ؾ ژٌنؿ ؾ څٍ ًېثٍ
پً ػپلٍ اٌلاؾٌنٍ تبنؿې هم نٍم اېښٍؾل اٌ انځٍق اٌ ښبیوجً ثبتلٍ ؾه:
لا ٌاړه ٌٌ ڇې ؾ لٍیبنٍ ؾا پېښې تً مٍ کٍلې ىٍ٤ی پً ښً نٍم یبؾٌل ؾ مبًٍم پً مٍق اٌ پلاق
پً هکكٌ تً مٍ ځبنٍثً ثٍقې تكېجې سٍړٌلې ط٭ ؾی.
مؿقهې نً ڇې تً پټ ًٍ ىؿېكې پلٍ تً لاړٌ یٍ ڇب کیوً کٍلً :له ڇې مبًٍم ٌم مظثح
ګل تً تېكې ثً ػجلٍ مب تً تېكې ټٍلٍلې ػبن ٌم ،ڇې للمی ًٍم مظثح ًٍم اٌ ڇې
ؾ ثېكٌ ټبکنٍ پك ميبل مې ؾ ښٌٍنځٍ لؾه ٌاؾه مې ٌکً مظثجی ًٍم.
کٌٍنکٍ ٌلٌؿل ڇې ؾٌه ډلې ًٍي ٌٌ ،یٍې لمٍنږ پً ىېٍاؾ کې ټٍل ىٌ ً٤ګړي ڇې ٟمكٌنً
ًې ثك ٪۸کلنێ نً ٌي قهېؿلي مبًٍمبن ؾي. ډلې ٌیل:
ډېكې قهنێ ؾ مبًٍمبنٍ لپبقه پً ػپكٌنٍ مٍنږه ډٌډۍ نً ػٍقٌ
سٍړٌلٍ کې پبثې قاً٣ل. لً ډٌډۍ سره ڇکنٍ ٍ٣اړٌ
55
ؾٌی ؾاهې سریبلٍنً ػپكٌي ڇې پً مبًٍمبنٍ ؾ مبًٍمبنٍ ژٌنؿ ؾ ډېك اقلښح ٌړ ؾیٟ ،مٍم ُب
تؿه ا٣ېمه کٍي ،ؾا کبق ؾ مبًٍمبنٍ لً طٍ٬نٍ ٣كیثً ټٍلنً ډېك مبًٍمبن لېږٌي ڇې تیب یې همً
پبلنً نً شي کٍلای. سر٣ړاٌی ؾی.
ؾ ا٤٧بنوجبن ؾ ژٌقنبلیوجبنٍ اػلا ٍ٫اٍُلٍ کې ؾلجً ؾ ملګكٌ ملجٍنٍ ؾ امنیح ًٍقا پً ًپږ
قاً٣ل ،ڇې ؾ ًپې ثك ٪۴تشٍ مؼکې تبیؿ سر٣ړٌنٍ تمكکم کٍي.
ٌهلً ٌالٍ ځٍاکٍنٍ کې ؾ مبًٍمبنٍ ګٌلقل ،ؾ ٌطٌح نبکً ٧لمٍنً ػپبقه نً شي.
ؾ تیبن الاؾي ؾه ،ػٍ ثك ى٤ې ڇې ؾ تل الاؾي مبًٍمبنٍ ٌژل اٌ م٠لٍلٍل ،پً ښٌٍنځیٍ اٌ
قٌ٣جٍنٍ نٍ تكېؿٌنً، ثك هٍال لانؿې نً شي.
پً قٌانً سګړه کې ډېك مبًٍمبن مړه اٌ ټپیبن پً مبًٍمبنٍ سنـسي ثېكی ،مبًٍم ثښجٍنً اٌ ؾ
ًٍ ،یجیٌلن اٌ تې سرپكهجً ًٍ ،ؾ ؾٌی ؾ طٍ٬نٍ تشر پبلً مكهجٍ مؼً نیٍل ،لکً ٌاکوین نً
پً نٍم ډېكې اؾاقې سٍړې ًٍې ،ػٍ ډېكٌ کمٍ ث٘ثیٍ٬ل.
سګړٌ لمٍنږ پً ښٌٍنیم تيیك هیٍقی ٍ٣ړٌلی ؾ ًې ؾ مبًٍم طٍ٬نٍ ثً کبق ٌکړ.
لؾکړٌ لپبقه هم ڇبپېكیبل قامنځجً کٍل ؾ ټٍلٍ لمب ؾ ښبق ٌاړه ٌاړه مبًٍمبن
ؾنؿه ؾه. پً لاق قٌان ػلک لً پښٍ نً نیسي
ؾ امنیح نٌجٍالی٬٧ ،ك اٌ تیٍللي ،مؼؿقه ثٍکٍ ٍ٫منؿانبن پً لنډ کكٌلق کې ګكځٍ
ثً اهبنً لان قهی اٌ ځٌنې کٍلجٍقي هجٍنمې ػٍ یجیٌلن ػلک لً پښٍ نً نیسي
پً ؾیبقلوٍ کلٍنٍ کې پً لوګٍنٍ ثړلې اٌ ؾي ڇې ؾ مبًٍمبنٍ ژٌنؿ ًې پً ػ٘ك کې
ػپلٍاکې قهنێ قامنځ ثً ًٍي ،کً ؾٌی پً اڇٍلی.
ػپلٍ ػپكٌنٍ کې مبًٍمبنٍ ثً ٌػح ٌقکړي ،مبًٍمبنٍ ثً ځبنګړې پبملكنً اړًنً ؾه.
ؾ اکثره پښجنٍ ؾ لېږېؿٌ نېټً نً ؾه لیکل ًٍې، ښً کكؾاق اؾا کٍلای شي.
پً اٌهنیٍ طبلاثٍ کې ؾ مبًٍمبنٍ ٫بڇب ٪اٌ لً ځکً ڇې ډېكٌ ػلکٍ ث٠لیم نً ؾقلٍؾه.
ىٍ٤ی نً نبٌړه ګټً اػیوجنً لًًٍ هجٍنمه ؾه .ؾ مبًٍمبنٍ لپبقه ؾ ملګكٌ ملجٍنٍ ٌسيٍ ُنؿٌ٪
پً مبًٍمبنٍ هٍال کٍل ،ځینې قپٍټٍنً ًجً یٍنیو unicef ٩نٍمېږي ،ڇې لً ٪۹۶۹
ڇې سلال اتبؾ ښبق ثً لً نٍقٌ ځبًٍنٍ مبًٍمبن قاپؿېؼٍا ا٤٧بنوجبن کې ٠٧بلیح کٍي.
قاٌړل کېږي اٌ تیب پكې هٍال کٍي ،ڇې ؾا ؾ ا٤٧بنوجبن پً اهبسي ٫بنٍن کې قاً٣ل ڇې ؾ
ػلکٍ ثً لمٍنږ ؾ هیمې ػكاة ثٍِیك ٌړانؿې ملګكٌ ملجٍ کنٍاهیٍن تً ٟمًل کٍي.
ؾ یٍنوی٠ً ٩بق ؾی :ؾ مبًٍمبنٍ لپبقه سره یٍ کٍي.
پً ؾې ٌقٌهجیٍ کې پً مبًٍمبنٍ ؾسنـسي ثېكېٍ ًئ.
ؾٌی پً ا٤٧بنوجبن کې لٍمړیجٍة پٍلیٍ ًب ؾ ګٍلن
قپٍټٍنً ػپبقه ًٍ.
ٌاکوين ثً ٌقکړی ،ؾا ى ً٤نبقٌ ٍ٣ؾه ،ڇې ًل
56
کبلً ٌړانؿې پكې پً اقٌپب کې پً لقګٍنٍ ػلک لٌ٬لن طکیم ػپل لٌی ثً پً نِیظح کې ٌاًې
اػجً ٌٌ ،اٌن پً ىنؿ کې ؾا نبقٌ ٍ٣لً منځً ڇې ؾقې ًیبن پً اطجیبٖ پٍقثً کٍه ( ٫لم٫ ،وم
ثللې ،لمٍنږ ؾنؿه ؾه ڇې ؾا ٌایكن ػجم کړٌ .اٌ ٫ؿم).
ؾ ملګكٌ ملجٍنٍ اق٫بم پً ګٍثً کٍي ،ڇې پً ؾ مبًٍم لړه ؾ ى٤ې ځمکې پً ًبن ؾی ڇې ىك
ا٤٧بنوجبن کې ٪۰هلنً مبًٍمبن لً ػٍاق ځٍاکێ څً پكې ٌکكې ىٌل ً٣طبُل ٌقکٍي.
سره مؽ ؾي اٌ پً ىكٌ لقٌ مبًٍمبنٍ کې ٪۰۴پؼً ػبره ؾه ،ڇې پً کًل قاًً مبًٍمبن
ٌپٍښجً. مبًٍمبن پنځً کلنێ ثً نً قهېږي.
ىمؿاقنګً ثك ؾقې میلٍنٍ لیبت مبًٍمبن لً لؾه پً لنډیٍ کې ًٌنٍ ڇې مٌنبنٍ لً مبًٍمبنٍ ؾ
کړٌ پبثې ؾي اٌ ىكه ٌقځ پنځً مبًٍمبن ؾ قیثبقۍ اهج٨بؾه کړې.
مب لً ٌاړه قېثبقه ځبق کړې ا٤٧بنوجبن پً سنګٍنٍ کې ٌژل کېږي.
ڇې ًٍ ػبره ؾٌه ٌاقي قاثً کًٍنً ؾ٣وې لا ثك اٌهً لمٍنږ مینؿې اٌ کٍڇنٌبن ؾ
ؾ امكیکې مٌيٍق ډانسر مبًکل سکون ؾ مبًٍمبنٍ لًږٌن پك ميبل مكي.
کً ؾ مبًٍمبنٍ پً اړه قپٍټ ٌقکٌٍ ،نٍ لً ځبنً پً مینً ثٍقن ؤ.
پٍښجنً کٌٍ ،کً ؾ کٍقنێ ٣ړی مٍ ٌایٟ ،کى پښجٍ ٧لم ( ؾ ځنګل تبؾًبه) کې ګٍقٌ ،ڇې یٍ
مبًٍم پً ځنګل کې ؾ لمكۍ پً ًېؿٌ قالٍېږي اٌ ال٠مل تً مٍ څً ٌای؟
ؾ ثېكیٍ ؾ پېښٍ قپٍټ ٌقکٍلٍ کې تبیؿ لً ثٍِیك تیب ؾ ځنګل تبؾًبه شي.
اػېوجٍ ډډه ٌشي اٌ ؾ مبًٍم ًؼٌِح ثً پبم ؾ٣وې ؾ ډېكٌ ىنؿي ٧لمٍنٍ کیوې ؾاهې ؾي،
ٌکړٌ ،پبقٌنکې ػبرې ػپكې نً کړٌ ،ؾ مبًٍم اٌ ڇې ؾٌه مبًٍمبن سره ملګكي ٌيٌ ،قک شي اٌ پً
اػكه کې سره یٍ ځبی شي. ؾ کٍقنێ اطترام تبیؿ ٌشي.
ؾ ؾٌلح موئٍلیح ؾی ڇې ٍ٫انین ٟمًل کړي اٌ ؾ هلٌل ًبىین یٍ ً٠ك ن٤مې لمممً کړی:
له ىٌل٣وې ٌړه ٌای ؾ مبًٍمبنٍ هبثنً ٌکړي.
مب ګٍډیبنې لٍتٍلی ؾ کلاهٌک اؾة مًٍګبً ٦بٟك طمیؿ مٍمنؿ ؾ
تبډیٍې مې ػېژٌلی اٌلاؾ قٌلنې ثً ؾاهې اًبقه کړې :
له پً ىېڅ نً پٍىېؿلی نبلٌلی لٌی نً اػًل اؾة
له ىٌل٣وې ٌړه ٌای اٌ ؾ هیٍقي نؼل نً نیسي قٗج
لمب ػپل مبًٍمجٍة لً ډېكٌ لٍړٌ ژٌقٌ ثېك ًٍی، پً ٍ٣سل کې تبقي ػك اٌ ٫ڈك ښً ؾی
څً پً کًل کې پً تې ٍ٣قۍ اٌ څً ؾ ميبسكت نً پً ػٍنً کې سبىل اٌ تې ٗلج
ػٍ اٌهنٍ اقٌاپٍىبن ؾا نً منٍ اٌ ى ً٤ؾ ڇب هجٍنمې اٌ کړاٌٌنً.
ػبره ؾا مجل قؾ ًٍی ،ڇې ڇېكثً ډة نً ٌي ڇې ٌړٌکی ٌم لً کٍثكٌ هبثلٍ سره مې ډېكه مینً
ٌه ،ػٍ پلاق مې قاثً نً پكېښٍؾې اٌ ډېك ٌىل مې
پكې ػٍړلي. ىلجً اؾة نً ٌي.
57
مب لً تبړې نً ؾ پېنډۍ اٌ لاىٍق لً ګنډٌ نیٍلې ثك ىمؿاقنګً مبًٍمبن ؾ طٍ٬نٍ ثك څنګ موٍلیجٍنً ىم
لكي ڇې ٌق پً ګٍثً کٍل ًې لالم ؾي. اٌهً ډېكې لاقې هجړې کړي.
لمب مبًٍمجٍة ؾ کكکې اٌ مینې ډکً ػمانً ؾه ،نٍق تبًؿ کٍڇنٌبن ؾ تلاګبنٍ پً کیوٍ ٌنً ٌېكٌٌ،
ڇې نً یې ًم قاهپړلی اٌ ؾ ځٌنٍ ُظنٍ ؾتٌبنٍلٍ ػبرٌ ثً یې ٍ٣ږ کېږؾٌ.
اٌن ىم لمٍنږ ؾ ىېٍاؾ ؾ ډېكٌ ٌړٌ پلكٌنً موبپك ثٍان قاسره نٌجً.
له ؾې پبًلې ثً قهېؿلی ًم ،ڇې اًُل ژٌنؿ ؾي.
لمب هلام ؾٟب پكې ٌایً ىٌل ً٣ؾ مبًٍمجٍة ؾی.
تیب ٌقثً ٌایً مبًٍمبن ؾې یبؾٌینً پً ثېكٌ کلٍنٍ کې تً مې ڇې مینً پېښٍق ثً ڇبپ
لپبقه ٌړلً ،نٍ ؾ پٍلیوٍ لً ٌېكې تً مې ًٍ تڈی لً مبًٍمبنٍ سره مینً لكم اٌ مبًٍمبن مې
ىم لً ځبن سره تېٍلٍ ،یٍ ځل ػٍ مې ؾ ملګكي نیبل ػٍښېږي ،ځکً ػٍ ٍ٣نډٌ ،مٌبٟكٌ اٌ ڇکك ثً
ًٟل ػبکوبق لٌی ٜٟمح ػبن لً لٍاړګٍ ثك ځبن سره مبًٍمبن ٌړم ،له تبٌقي یم ڇې ؾ ؾٌی
پً مینً کې تً ػپلې مٌنې ثً ٌقهېږم. پېښٍقه ملګكی ؤ.
ػؿای تً ؾې لل٨ې پً لان قاکړي مٍنږ تبیؿ ؾ مبًٍمبنٍ همً پبلنً ٌکړٌ ،ىٍ٤ی پبک
مبثً ؾ کًل مبًٍمبن ؾٟب کٍینً ٌهبثٍ ،ؾقانً کبقٌنً پكې ٌنً کړٌ ،ىٍ٤ی ثً قښجیب
ٌٌاًٍ ،ؾ لٍتٍ ٌػح ٌقکړٌ ،ښً ػٍاړه ٌقکړٌ.
شْى او شړی
ىیلً ارسٌ
هپی پً ػپلً لاقه قٌان ٌ ،ؾ ػپل کٍق مؽ ثً ٌلاړ هړي نبڅبپً ګبټٍ ثً لان کړ ،پً سر یې
ٌٌیٌح .پٍښجنً مې ٌقنً ٌکړوٌ :لې ؾې ٌٌیٌجً؟
ځٍاة یې قاکړ :هپی ؾی نٍ.
هپٍ منډې ٌىلې اٌ کٍړنڈېؿه.
پٍښجنً مې ٌقنً ٌکړوٌ :لې یې ًٌٌٌجې؟
ځٍاة یې قاکړ :هړی ؾی نٍ.
58
درنى مينه والى راتلىنکې ګڼې ته هغه لنډۍ راولېږئ ،چې په (ة) تىري پيل شىي وي.
ان تً مې ٌلې موجٍ نً کړي رالېږٌنکی :د تټٍ کٍټ لً غبسي اتبد څخً تلال اٌ عذنبن:
ڇې پً ه٨ك له ؾ سبنبن پً لٍقې ځمً ا -يه ،ة -تبتباؾم ؾی
اهٌلن ثً لاق ؾ ػجٍ نٌجً ت -ؾ تمبم سيبن اتبتللی ًینً
ؾ لمکې سر ؾې قاثً تلې لمثې کنً ال ٩مٌین کړم ة سؿا کړم
ت پً ثٍتً ٌقلً ٌقځم کً ٫ثٍل ًینً
اهٌلنً ښً تبقان پكې ٌکړه آ پؼٍانێ مینً ؾې څً ًٍه
یبق مې ؾ للمې کك کٍي ڇې لقٍ٣ن ًینً لکً ؾ لقٌ ګٍنګكٌ ًٍق تً ؾې کٌٍنً
اًنب پً ػٍلً کې ژتً ٍ٣اړي آة کٍدك سبنبنً قاًً
پً ػٍنؿ یې نً ؾی ػپل ٫لنګ سبقي کٍینً ؾ تیلجبنً پً ه٨ك ځم ثږی تً ًمً
اًنب مې ثٍت لانؿې ٌیؿه ٌ اه ٌ ٧كیبؾ لمب نِیج ًٍ
لکً تبښً پكې شرنګېؿم قاٌېښ مې کنً له ڇې پً ؾاهې تې ٌ٧ب مٌٌنً ًٍمً
امٍػجً ػٍق لالیً قاًً اػتر پكٌن ٌٌ پكٌن ثېك ًٍ
مب ؾ ؾیؿن ٣نڈې پً لان نیٍلي ؾینً ثب ثك څنګلٍ پٍقې نن سره کړل لاهٍنً
اٌتٍ لً ځم قاپوې قاًً اػك تً ػبٌقې ًې تؿنً
له تً ؾ ټٍلٍ سٍنٍ ٌقٌهجً پبثې ًمً ډېك پً نؼكٌ اٌ کبر مً ږؾه ٫ؿمٍنً
اٌق ڇې تلېږي لٍګی ػٌژي اػك تً مب پً لالا مړه کړې
ؾا تې لٍګٍ لمثې لمب ؾ لړه نً ځینً ڇې ؾې قیثبق ؾ ٌقځې ؾقې ځلً قاځٌنً
اـان ؾ ڇب ڇٍقګړي کړی اـان پً ځنډ کٍه ٗبلثً
ڇې ؾ ػبٌنؿ سره یې ثنٍق کې ٌمنډمً له ؾ سبنبن ٣ېږې ثً اٌن ٌقهېؿمً
امین پكې ٌکړئ هٍال مې ؾا ؾی اقام ؾ لړه مې پیؿا نً کړٌ
ڇې مې سبنبن قاسره ٣بړه ٣ړۍ ًینً پً سر ؾځمکې پوې ډېك ٌګكځېؿمً
اٌقتل ؾې سٍړ پً ٣نم لٍ کړ اقمبن تً ىلً لمب ؾقشي
له ػٍاق تً لٍ کړم کً تً هجبننؿاقه کړمً ڇې هٍق پبلنګ مې ؾقثً ػًٍې پبثې ًینً
اٌق ؾ یبقۍ مې پً لړه تل ًٍ ال٣ی مې قٌ ٢پً هینً ښؽ ًٍ
تیلجٍن مې مل ًٍ ٌاٌیلا نبقې ٌىمً مب پً کیکك کې ؾ ګلاة کجل ګلٍنً
59
اقمبن اقمبن ؾ ؾاؾا کٍقه ایٌلن ؾې ښً قاثً م٠لٍم ؾی
لً ډکً ًکٍقه تً ڇبپېكه ثبٌېؿمً پً لثبسي پګړۍ ؾې مً ٌىً لاهٍنً
ان مې لین کړی ؾی قٌان یم
له موب٧ك ؾ لږ هبٟح قا٣لی یمً لً کٍټ ٌلطٍالێ ساىذ افغبن اٌ عثمان جبن:
اٌل مې یبق ٌې اٌن ا٣یبق ًٍې
اقمبن تً ىلً لمب ؾقشي
ڇې مې ؾ هؼبت پیوٍ ثً ٌنیوې لاهٍنً پؼپلً ػٍاق ًٍې ڇې ؾې مبثً ػٍاق کبثنً
اٌل مین ٌم اٌن ٣مګین ًٍم
اٌال مې ًجً سٍړه مې نٌجً ڇې له پً ؾاهې تې ٌ٧ب مٌنېؿمً
لکً ؾ لقکې تې سٍړې نبقې ٌىمً اًنب لمب پً ثيمح قنګ ؾی
اٌل ؾې ًٌل ڇې قامين ًً ځکً ؾ قنګ سبمې پً ٣بړه ګكځٍمً
اٌن قاثً ٌاًې لړه ؾې ُبر کړه مٌېنً اٌل پً ثؼح نبهح ٌم تبؾًبه ٌم
ٌٟ٭ ڇې قا٣ی اٌن ملنګ ؾ ؾنیب ًٍمً
اٌل مې ٧کك ؾقثً نً ٌ
اٌن مې ؾ لړه هجنې کږې ؾقپوې ؾًنً اٌق تً پً ى ً٤ڇب تلېږي
ڇې مؼبمؽ یې ًبق ؾ تل پً څنګ کې ٌینً
اختیبر ګل مزام اٌ عمزان اختر لً کٍټ ٌلطٍالێ:
اٌل مې نً ٌیل اٌن یې ٌایم ا٤٧بنوجبن ٍ٣نؿې ثبلا ًٍم
ػپلٍ پكؾٌ قاتبنؿې ٌکړل ٧وبؾٌنً
کً څٍک ؾ یبق لً ٣مً مكي ملګكی یې یمً
اٌق مې ؾ لړه پً سر تلېږي الاؾ ژٌنؿٌن ثېك کړه پښجٍنً
ؾ ٣لامبنٍ پً ًبن مً کړه هلامٍنً
یبق مې تېلېږي تیب تً نً ٌي ؾیؿنٍنً
اًنب ؾ تل ؾ ػٍلې هړی ؾی رالېږٌنکٍ :لً نصرت عبلي لېطې عطبالله فزمبن ،رحٌم
کلً قٓب شي کلً قاکړي ځٍاتٍنً الله اٌ مجٌج الله غزًثذٌضت:
اٌل ؾ ىېڈب پکبق نً ٌ اهٌلن ثً لاق ؾ ػجٍ نٌجً
ڇې لمب ػٍښ ًٍ ىكهړی پكې مین ًٍنً لٌلا مشنٍن پً ٟبً٬ێ ػجًل ؾًنً
اهٌلن ثً لاق ؾ ػجٍ نٌجً اهٌلنً کړنګ ٌىً قاٌلېږه
پً ځمکً ځبی ؾ سبنبن ٣م نً قاکٍینً ڇې ډلې ډلې ؾٌهبن ؾقلانؿې ًٌنً
ا٧وٍن ا٧وٍن اقمبن اقمبن ؾی ایٌلن ؾې ښً قاثً م٠لٍم ؾی
نً مې یبق یبق کړٌ نً مې ٌکړل ؾیؿنٍنً پً لثبسي تكېجٍ ؾې مً ٌىً لاهٍنً
اٌل تً پښې ؾ سبنبن ښکل کړم يه ث٠بلی ؾې هما ؾقکړي
تیب تً پً لنډٌ هلګٍ ٌایمً طبلٍنً
اقمبن کٍمً هٍؾ مې نً شي مبثً ؾې ټٍل ٟمك ؾقٌٌ ٢یًل ؾینً
اقمبن تً ىلً لمب ؾقشي
ت٤یك ؾ یبقه ژٌنؿٌن ػٍنؿ نً قاکٍینً
ڇې کټ مې ٌاػًل ثٍقٌ ػبٌقٌ ثً مې ٌړینً
اقمبن تً ٌکړې ٌػح تً ثېك ٌي
تیب تً سيبن قاپوې ګٍقې نً تً یمً
61
ډاکټز محج سغم
پً ؾې ٌقځٍ ًپٍ کې ٧یوثٍک ؾ ً٣تظر پً سر اػیوجی ڇې ً٠ك ٌیل څً ګټً لكي؟
ىڅً کٍم ڇې پً لنډٌ ټکٍ کې پك اؾتیبثٍ ٌ٣ږېږم اٌ ګټې یې ؾقٌښٌٌم.
اؾتیبت ؾ ژتې ىنر ؾی ،ىٌل٣وې ڇې ن٬بشي ؾ ًکلٍنٍ اٌ قنګٍنٍ ىنر اٌ مٍهی ٍ٬ؾ ٣ږٌنٍ ىنر ؾی.
نٍ ،کً ؾا پٍښجٍ ڇې اؾتیبت څً ګټً لكي؟ ؾا پٍښجنً ټٍلٍ ىنرٌنٍ ثً ىم مجٍسً کېږي .ثبهٍ ؾ
ن٬بًێ اٌ مٍهی٬ێ پك ګټې ٧کك کړی ؾی؟
لً تلې ػٍا ؾا پٍښجنً من٘ ٍ٬تكېښٍ ځکً ڇې انوبن تً ٌلې ػپل اٌ ؾ نٍقٌ ٌػح پك ؾاهې شي
لګٍي ڇې ګټې اٌ ثبٌان یې نً ٌي م٠لٍم؟
ىېڅ ىنر تې ګټې نً ؾی .ػٍ ،ؾلجً تً یٍالې ؾ اؾتیبثٍ ګټې یبؾٌم.
اؾتیبت (ً٠ك ،نکل ،طکبیح ،لنډو کیوً ،نبٌل )...ؾ انوبن ثؼیل قٌلي اٌ ثؼیل ثً یې ٌؾه
ٌقکٍي .ثؼیل ؾ ژٌنؿ پً ىك ډګك کې ؾ انوبن پً ؾقؾ لګېږيٟ .بؾي انوبن ،تمګك ،کوثګك ،هبینوپٍه،
ډاکتر ،انشینیكٌ ،کیل ...اٌ ىك څٍک لً ثؼیلً پً ػپل ژٌنؿ اٌ مولک کې کبق اػیوجی شي .تلکې
کً ثؼیل نً ٌای ،ىېڅ پكمؼجګ تً نً قامنځجً کېؿه .اېنٌجین ٌاًٍ« :ثؼیل ثك پٍىې ډېك ميم
ؾی ».
اېنٌجین ٌلې ؾا ػبره کٍي؟ ځکً ڇې ؾ ثؼیل پً مكهجً انوبن ؾ ىً ٍ٤یبنٍ اٌ م٨بىیمٍ ثٍِق پً
ـىن کې سٍړٌي ڇې ٟمل ًا اٌ پً ٌا ٍ٠٫ؾنیب کې نبممکن ٌي.
کً هبینوپٍه یٍالې پك ممکنبثٍ ٧کك ٌکړي ،ىېڅکلً تً نٍي کٌ٨یبت اٌ اػتراٟبت ٌنً کړای شي .ؾا
ؾ ثؼیل کٌلل ٌ ڇې انوبن ځبن پً ٔ٧ب کې ٌلیؿ ڇې ؾ هجٍقٌ ثك منځ الٍځٌٍ .قٌهجً تیب
هبینوپٍىبنٍ ؾ ؾې ػیبل ؾ ثظ٬٭ لپبقه څېړنې ٌکړې اٌ لاقې ڇبقې یې ٌقثً ٌمٍنؿې .ىكه
اػترا ٞاٌ ىك اکجٌب ٦ؾ ثؼیل مظٍِل ؾی .ؾا ؾ ثؼیل تكکح ؾی ڇې نن ډاکتران لً کبقه
لٍېؿلی لړو تؿلٍي اٌ ؾ انوبن ٟمك ٣ځٍي.
ؾ ثؼیل تلً ٟمؿه ګټً ؾا ؾه ڇې ؾ تل لً ٧کك اٌ طبلً مٍ ػبرٌي .اؾتیبت ؾقثً ؾ تل ڇب ؾقؾ ،ؾ تل
کړاٌ ،ؾ تل ػٍښٍ اٌ ؾ تل ىیلې ښٌٍ .ثً لً تل سره ػٍاػٍږي پٌؿا کٍې ،ؾ تل ؾقؾ ػپل ؾقؾ
ګڼې اٌ ڇې ؾاهې شي ،تل ثً ؾ ضرق قهٍلٍ ثً لړو نً ښً کٍې.
61
ؾ ؾاتیبثٍ ؾ ؾې کٌلل ٟمًل تېلګً مٍ پً ػپلٍ هترګٍ لیؿلې .پؼٍا تً ؾ ا٤٧بنوجبن پً سٍمبثٍنٍ اٌ
مؿقهٍ کې ؾ ؾینٍ مٔمٍنٍنٍ ثك څنګ ؾ قطٌلن تبتب ؾېٍان ،ؾ ػٍاسً طب ٝ٧ؾېٍان ،ؾ ه٠ؿي
تٍهجبن اٌ ګلوجبن ،پنص کجبة اٌ نٍق اؾبي ادبق ثؿقیوېؿل.
پً ىمؿې ٌسً لمٍږ پؼٍاني ملایبن اٌ ٗبلثبن نكم اٌ ميكتبنً ػلک ٌٌ ،ؾٌی پٍىېؿل ڇې پً ٌاؾه کې
ػًٍظبلي اٌ پً ٣م کې ژړا پً کبق ٌي .ػٍ ؾا نٍي ٗبلثبن (ؾ ٗبلثبنٍ اهلامٍ ثظكیک) ڇې ؾ پبکوجبن پً
مؿقهٍ کې یې هثٍ٬نً ٌیًل اٌ اؾتیبت یې پً نِبة کې نً ٌٌٌ ،ګٍقئ ڇې څٍمكه ٛبلم اٌ تې قطمً ػلک
ؾي .ؾا پً ؾې ڇې ؾٌی ؾ تل ؾقؾ نً شي ؾقک کٍلای.
اؾتیبت ؾ انوبن پً ـىنٍ ٌؾه کې مكهجً کٍي .څېړنې ښٌٍ ،ى ً٤مبًٍمبن ثك ػپلٍ ىممٌلٍ لیبت ىٍښیبق
ٌي ڇې مینؿې پلكٌنً ٌقثً کیوې ٌاًٍ یب یې لٍلي .مبًٍمبنٍ ثً ؾ کیوې ٌیلٍ تلً ګټً ؾا ؾه ڇې ؾ مبًٍم
اٌ مٍق ٌ پلاق ثكمنځ مینً مظثح لیبثٍي.
مبًٍمبنٍ ثً ؾ کیوٍ ٌیل ،ؾ ژتې پً لؾه کړو کې ٌقسره مكهجً کٍي ،ؾ ل٤جٍنٍ لېكمً یې ٌقلیبثٍي ،ؾ ژتې لً
ګكامكي سٍړښجٍنٍ سره یې اًنب کٍي ،ؾ کلمٍ پً هم ثل ٝ٨یې پٍىٍي ،ؾ کلمٍ لً ًکلٍنٍ سره یې تلؿٌي
اٌ ڇې ښٌٍنځٍ ثً لاړ شي ،ؾ ؾقهٍنٍ لٍهجل اٌ لؾه کٍل ٌقثً اهبنٍي.
ً٠ك ؾ مبًٍمبنٍ طب ًٜ٧ځٍاکمنٍي .انوبن مٍلٌن کلام پً اهبنێ سره طبٜ٧ې ثً هپبقلی شي .ثبهٍ تً لیؿلي
ٌي ڇې مبًٍمبن څنګً ً٠كٌنً یبؾٌي اٌ پً ػٍنؿ ػٍنؿ یې لمممً کٍي.
ىك ښً ً٠ك اٌ ښً ؾاهجبن لٍهجٍنکی ٧کك کٍلٍ ثً اړ تبسي نٍ ؾ ث٨کك ٍ٫ه یې ٣ښجلې کٍي.
ؾ اؾتیبثٍ تلً ګټً ؾا ؾه ڇې انوبني ٍٟاٗ ٩اٌ اطوبهبت تیبنٍي .کلً کلً هړی پً ؾې اٌٌه میلیبقؾه ٌګړٌ
کې ځبن یٍالې ګڼٍ ،ىېڅٍک نً مٍمٍ ڇې ؾ ؾه ؾقؾ ،ؾ ؾه اطوبن طى کړي .ػٍ ،کېؿای شي پً یٍه
ً٠ك کې ،پً یٍه ؾاهجبن کې ؾ ػپل اطوبن ان٠کبن ٌٌینې اٌ ؾاهې ښً ٌقتبنؿې ٌلګېږي لکً یٍ ډېك ػٍږ
ؾٌهح اٌ ملګكی ڇې یې مٍنؿلی ٌي.
انوبن تبٗنٍ اقام اٌ هکٍن ثً اړثیب لكي اٌ کلً کلً ؾ ً٣هکٍن یٍالې اؾتیبت ٌقکٍلی شي .اٌن ڇې ؾنیب
ٌقځ ثك تلې ؾ ټکنبلٍسێ ثك ا٣ېمې لانؿې قاځٍ اٌ ؾ انوبنبنٍ ثك منځ ؾ اړیکٍ اٌ ػبرٌ اثكٌ ٧كُجٍنً ٌاق پً
ٌاق سره کمېږي ،اؾتیبت لا لیبت پً ؾقؾ لګېږي ڇې ؾٌی لً یٍالیجٍتً ٌژٍ٣قي.
نٍ ؾ اؾتیبثٍ (ً٠ك اٌ ؾاهجبن) ګټې ؾا ًٍې:
. ٪ؾ انوبن ثؼیل قٌلي اٌ ثؼیل ؾ ټٍلٍ ٟلمٍ پكمؼجګٍنٍ کٍنشٍ ؾه.
. ۴پً انوبن کې لً نٍقٌ سره ؾ ػٍاػٍږۍ طى پیؿا کٍي نٍ ؾ ټٍلنې دثبت اٌ هٍلً ییم ژٌنؿ ؾ اؾتیبثٍ پً
مكهجً ثبمینېؿای شي.
. ۱ؾ انوبن ؾ ٧کك کٍلٍ ځٍاک لیبثٍي.
. ٪اؾتیبت ؾ مبًٍمبنٍ طب ،ًٜ٧ژتنٍ ميبقثٍنً اٌ هلٍک پیبٌړي کٍي.
. ۵انوبن ثً ؾقٌني هکٍن ٌقتؼښٍ اٌ ؾ اقٌا ؾقملنې پً ًبن ګټٍق تمبمېږي.
62
غشل ستا تصىٌز د ګل تصىٌز
دواړي ٌى د بل تصـىٌز
سٍد شاي سعىد
لاړ ًــــــمً هــــــب ٍ٫ثــــــً هــــــلام ٌکړمــــــً جلال امزخېل
ىوـــــې ثـــــكې پٍښـــــجنً ؾ ســـــبم ٌکړمـــــً
تــــى ؾی نــــٍق مــــې لٌق ؾ لړګــــٍ نٌــــجً ؾی غشل
پكیـــــږؾه ڇـــــې څـــــٍ ٌقځـــــې اقام ٌکړمـــــً
ىـــــك طبلـــــح مـــــې ثـــــب سره ثړل ـــــی ؾی مصطفى سالک
پبهــــــمً هــــــشؿی نــــــً ٫یــــــبم ٌکړمــــــً ثـــً ڇـــې ٌاېـــې ؾا نـــٍا قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
هــــجب نٜــــك مــــې تــــل ٗك٧جــــً نــــً پكیــــږؾي ؾ ػپـــل ځـــبن یـــٍه اؾا قاثـــً ث٠كیـــ ٩ک ـــړو
څــــً تــــً ؾ ڇــــب هــــترګٍ ثــــً پــــبم ٌکړمــــً
ثــــــً مــــــې ؾ نیوــــــجێ کیوــــــً قاٌلیــــــږو ڇــــې پٍښــــجنً ؾې ؾ مــــؽ ؾ کی٨یــــح کــــړې
نــــــٍق تــــــً ٌقثــــــً له انجٜــــــبم ٌکړمــــــً ځـــً نـــٍ لـــږو ػـــٍ قڼـــب قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
ٌقځـــً مـــې پـــً تـــل ڇـــب ػكڅـــً کـــړی ؾه ښـــً نـــٍ اٌن ڇـــې ؾ ښـــکلا تكیؿٌنـــً ټـــبکې
ژٌنـــــؿ تـــــً تیـــــب هـــــٍ٠ؾه مبښـــــبم ٌکړمـــــً نكمـــٍ ًـــٍنډٌ کـــې ػنـــؿا قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
غشل ؾا ڇـــــې ٌایـــــې ثـــــً لمـــــب ؾ لړو ؾقلا یـــــې
جاوٌد دلدار نـــٍقې پكیـــؿه تـــى ىمـــؿا قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
له تـــً څـــً ٌایـــم ڇـــې نـــً مـــې ٌي لیـــؿلی
سګـــــړو قٌانـــــً ؾه مكګٍنـــــً کېـــــږي لـــً ٌٟـــؿې ؾې ځـــبق هـــثب قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
ػـــــبره ٌقانـــــً ؾه مكګٍنـــــً کېـــــږي
مٌنــــً پــــً ګكانــــً تمــــبمٌږي ؾلجــــً ڇــــــې ؾ څــــــٍمكه لٍقینــــــٍ مشمٍٟــــــً ؾه
ًٌنـــــً اقلانـــــً ؾه مكګٍنـــــً کېـــــږي نـــن ؾ ػپـــل لړګـــٍ قٓـــب قاثـــً ث٠كیـــ ٩کـــړو
ؾ ًــــٍ للمــــٍ سنــــبله نــــً ؾه ًــــٍې ؾ ثوــــــثٍ ػبٌنــــــؿه ٣ــــــږ ؾ تنګــــــړٌ اٌقې؟
ؾ تـــــل قٌانـــــً ؾه مكګٍنـــــً کېـــــږي ؾا ؾانً،ؾانـــــً شرنګـــــب قاثـــــً ث٠كیـــــ ٩کـــــړو
نٍق تً ؾ ًـپې نبٌػجـً کـٍق ثـً نـً ځـم
مــٍق مــې پكېٌــبنً ؾه مكګٍنــً کېــږي ثــــً لمــــب ٌســــٍؾ یــــې ٌقًــــً اینــــې ثــــً
ؾې ښــبق کــې ًٌنــً ثًٍــٍل ؾلــؿاقه ٌقثــــً ٌایــــً مِــــ٘٨ب قاثــــً ث٠كیــــ ٩کــــړو
څ ـــٍمكه اه ـــبنً ؾه مكګٍن ـــً کېــــږي
63
غشل چاودوً
اجمل اود
عثمان علً عثمان
کـــً هـــجب پـــً ســـبل کـــې تـــې لتبنـــً مك٣ـــێ نـــً نښـــجً ىلً ،قا ثېم ًً
لمـــب تـــً ؾاهـــې پـــً مـــكۍ کښـــې نـــٍړۍ نـــً نښـــجً څبؾق ؾې کیږؾه
هجبهــٍ سنګٍنــٍ لــٍی ٌاړه ؾاهــې تــې ؾمــً کــړٌ ڇــې
لمــــب پــــً مــــلا پوــــې مبًــــٍمً لــــٍقکێ نــــً نښــــجً ىلً ،قا لق ًً
٣كتج ــــً ثـــــب تـــــً پـــــً م ــــٍؾٌ مـــــٍؾٌ نيـــــك هـــــبثلً کبقٌنً پكیږؾه
تٌــــب ىــــم ؾ ڇــــب سره پــــً شر تــــً اتــــێ نــــً نښــــجً ىلً ،قاؾقٌمً!
کــً لــږ طوــبن مــٍ ٌاکــؿاقان ٌی له تــً ىــم هــٌبل ٌٌمــً ټٍل کً لاهٍنً
هــجب تــً ىــم ؾاهــې پــً ال٣ــٍ کــې کمڅــێ نــً نښــجً
پ ــړ ت ــً ً ــٍم ځک ــً ڇ ــې ػ ــبره ت ــً م ــې ن ــً پكېښـــٍؾه الٍثې څڼې
ٌړ ت ــً ً ــٍه ځک ــً ڇ ــې پ ــً پ ــړه ت ــً سٌن ــێ ن ــً نښ ــجً ثیح ٌقتلٍنً
ٟذٌلنــــً له ؾ ػپلــــې تكػــــې لــــً ګــــلاة ګٌلــــً مــــن پكې ًٍې ٣بړې
ٟمــــك ًــــٍ ثېــــك پوــــې ًــــٍه لــــٍلکێ نــــً نښــــجً مبت مړٌنؿٌنً
هپین ،هپین لړٌکٍ
غشل ثٍقڅبؾقٌنً
هٍې څپلکې
احمد جمال جمال لاړو تٍټٍنً
پــــً مــــب اٌ ثبکــــً ؾ ثــــٍقثم ػــــبره ښــــً نــــً لګــــٍ ىلً ،قاټٍل کً
پــــً ؾې اٌلــــى ؾ تنیــــبؾم ػــــبره ښــــً نــــً لګــــٍ ثیح کجبتٍنً
تـــــلا ؾې ٌاػلمـــــً تمبمـــــً ًـــــپً ػـــــبرې کـــــٍه هٍي تکوٍنً
پـــً کـــٍم مـــين ؾ ػپـــل ُـــنم ػـــبره ښـــً نـــً لګـــٍ مبت ٫لمٍنً
ؾ ٌُــــبل ٌػــــح کــــې ؾ ق٫یــــج یــــبؾٌل ؾاهــــې ٌي ىلً لږ لق ًً
لکـــً ښـــبؾۍ کـــې ڇـــې ؾ ٣ـــم ػـــبره ښـــً نـــً لګـــٍ ىلً قاټٍل کً
ڇـــې پـــً لنګـــٍن ؾې ٌي ػـــٍقه ـکـــك ؾ کـــًل کـــٍي ػٍاقه لٍٜ٨نً
څنـــګ تـــً ؾ پـــٍلي ؾ ًړًـــم ػـــبره ښـــً نـــً لګـــٍ کلمً ثٍقي
ؾا یمیـــــؿ ػٍیـــــً ؾ طوـــــین پلٍیـــــبن ښـــــً ٫جلـــــٍي ؾ ػؿای (ز)نٍمٍنً
پ ــــً ؾې ت ــــؿمك ٍ٣ؾ ک ــــكم ػ ــــبره ښ ــــً ن ــــً لګـــــٍ ىلً ،قاټٍل کً
ڇـــې ؾ قتـــبة ن٤مـــې ثـــً یـــې موـــجً ٌي نڅـــب کـــٍي مبت مٍتبیلٍنً
نــــٍ پــــً ؾقػــــٍ تــــً ؾ اؾم ػــــبره ښــــً نــــً لګــــٍ؟ هٍي ٟکوٍنً
سٌللـــــً! ٌلـــــې ؾا ٌګـــــړي پـــــً سګـــــړه مـــــين ؾي ثیح کب٣فٌنً
سٌللــــً ٌلــــې پــــكې ؾ ل٣ــــم ػــــبره ښــــً نــــً لګــــٍ! ىلً ،لږ لق ًً
ټٍل کً لاهٍنً
الٍثې څڼې
ثیح ٌقتلٍنً
پكې ًٍې ٣بړې
مبت مړٌنؿٌنً
64
غشل غشل غشل
شهىىاسبالز ګل اکبز ګل وصزت الهام
پً ىٌ ً٤قځې پً ټٍل ښبق کې یٍه هجنً نـً ٌه اطوبهـــبت مـــې قاپـــبقېږي لهً ،ــٍاځې ًــٍی یــم
ڇې هجب ګكیٍان نـً ٌ اٌ مـبپٍقې لمنـً نـً ٌه ؾ٣ــً اٌق تــً اٌن ػــٍقېږي ښـًً ،ـٍاځې ًـٍی یـم
لېٍنی نً ٌم لېـٍنی ًـٍم ،لېـٍنێ ؾښـجً کـې ټٍلــً مینــً مینــً ژٌنــؿ ؾی ثــً ػــٍ ٌې ًــٍاځې ،له
ؾلمـك ؾ هـٌٍقي لانـؿې کېنبهـجمً ٌنـً نـً ٌه ػـٍ تـې مینـې تـى ثېكېـږي
ؾ ؾقٌالې نً مٍ پكؾه قاښکلً پـټ ًـٍم پکـې لړهً ،ـٍاځې ًـٍی ًـم
ؾ ژمٍ ًپً ٌه اٌ پً کٍق کې مٍ تړهجنً نـً ٌه هجب ؾ لان تنګـړی مـې لان کـې
هجب انجٜبق ٌ کً پً مبتبنـؿې ٌػـح نـً ثېكېـؿه ىك مظ٨ـل کـې ټـٍل ػلـک
ٟشیثــً ؾه اٌن ٣ــٍقځېږي
ڇې ٌقنٌږؾې ًٍم پً ؾېٍال کې ؾهبت هجنً نـً ٌه مړهً ،ـٍاځې ًـٍی ًـم
قاًً لړه کې تـً ؾې ځـبی کـړم ثــب سره نــً هــجړی ًــم
مــب ٌقلــً څٍځــل ؾ نٌٍلــٍ اقاؾه کــړې ؾه نـًً ،ـٍاځې ًـٍی ًـم
هجب ؾ٣مٍنـٍ پـٍقې ػپـې ٌې مګـك لنـً نـً ٌه ؾ ٣ـً کــٍق ن ـً ػــبلي کېــږي ښــبق ثــً قاًــړلی ًــم
هـــجب ؾ ژٌنـــؿ لـــً تكکجـــً ٣كهً ،ـٍاځې ًـٍی یـم
پـً ڇ٤ـٍ ڇ٤ـٍ ؾې کبڼـً کـړه اهـٌلنٍنً ٌلـې کبًنـــبت ؾي ڇـــې لـــٍېږي نً تـً ًـم ؾ نـٍقٌ ػېـل
تب٫كه ػپـې کـې ؾې ال٣ـی ثلـی ٌ ٣نـً نـً ٌه کـًً ،ـٍاځې ًـٍی ًـم
ګـل پـً ى٤ـً ښـبق کـې اٌسي څـً ػپلـً ًـٍاځې یـم
غشل ڇې ىېڅٍک ىم نً ػپلېـږي څًً ،ـٍاځې ًـٍی ًـم
اتل افغان غشل غشل
ؾ مظثــح ؾ ٬ٟېــؿې ؾېــٍال مــې ٌنړېــؿه
هشؿې کٍم ػٍ ؾ ک٠ثـې ؾېـٍال مـې ٌنړېـؿه عاشك الله صىدواوٍىال صادق الله صادق
پً لړه مې قاشي ٌاق پـً ٌاق ؾقؾٌنـً ٌا ؾې ػلـً ؾا ګـل لړه
اٌن مې ٌسٍؾ ؾ کٌٌ٨ح پً لمثٍ نـً ٌؾقېـږي مړ تً مې کړي ؾ ښکًل یـبق ؾقؾٌنـً قاکــً مبثــً ػپــل لړه
ً٠ك مې پیکً ًٍ ؾ سفتې ؾېٍال مـې ٌنړېـؿه ًــٍ لــً کــبقه ًٌٌوــجم
مب ڇې پً کٍم ثبقیؽ پً کٍمې ژتې ٧ؼك کـبٌه یـبقه ٟشـج ثـبدیك ؾې ػٍلـً کـې پـكٌت ؾی نـــً ٍ٣اړمـــً تـــل لړه
ؾ ى٤ــې ؾنګــې منــبقې ؾېــٍال مــې ٌنړېــؿه مٌنـً مـې ٌقًـبؾه کـړه
اٌن مې ؾ ـات څپٍ کې ټٍلً ښبقیً پټً ًـٍه ىم ؾې اٛيبق ىم ؾې انکبق ؾقؾٌنـً مــب پــٍقې ػنــؿل لړه
ؾ هـــمنؿق ؾ کنـــبقې ؾېـــٍال مـــې ٌنړېـــؿه ډېكٌ ٣مٍ مې لړه اٌتً اٌتـً کـړٌ اػـــــٍا پېښـــــٍق ؾَ
ٌاػلم ؾ کًل کـً ؾ ښـبق ؾقؾٌنـً ؾېؼــٍا ثــً کبتــل لړه
ػپل ط٨بٛح تً اٌن پً ػپـل هـیٍقي کـٍم اثلـً مؼـً ؾ یـبق کـً ؾ ق٫یـج ٌنیوـم نٌجً ؾَ ګـلان ،ػـمان
پً ىك ٗـك ٦پـً ىـكه لاق ؾقؾٌنـً ژاړي ؾ تلثـــــــــل لړه
ڇــې ؾ م٬ــبم ؾ ؾقاٌلې ؾېــٍال مــې ٌنړېــؿه ثن تؿن ىلـً تـً مـې ٌؾه ٌکـړي ثً لً ڇـب پٍښـجنً کـړې
کً لږ مې پكېږؾي پً ٫كاق ؾقؾٌنً مــب سره مــې مــل لړه
ًـً ُـبؾ !ً٫قا ػـٍ ًـً
ػٍږ ؾی ٟبً٭ ُـنؿٌانیٍالً سبنـبن هــبثم تــً ؾې ثــل لړه
مب یې مـنًل پـً تـبق تـبق ؾقؾٌنـً
65
وذرِ ٌاران غشل
مٍز احمد ٌاد عبدالزحمه افغاوٍار
ٌیؿه پً ػٍة ؾ ٌېښېؿٌ تً څٍک پیؿا شي کً نً
منمــــً ! ؾ کــــٍ٧ې ؾ ښــــبق کــــٍڅې ؾي اٌ مبښــــبم ؾی ؾ ٌقان ٌٗن ؾ سٍړېؿٌ تً څٍک پیؿا شي کً نً
ثوــــنیمً! اٌق ؾیٌ ،ینــــې ،سنــــبلې ؾي اٌ مبښــــبم ؾی
ممجـــــبله ؾ اهـــــٌلن ؾ ؾقٌالٌ نـــــً تـــــكه څـــــً ؾي؟ ؾا ڇې پً لك نبمً پً تك نبمً ٟمكٌنً ػٍقي څٍک
ُـــبطثً لمـــٍنږ کـــٍم ځـــبی ثـــً اسرې ؾي اٌ مبښـــبم ؾی ؾؾې ٌلى ؾ یٍ کېؿٌ تً څـٍک پیـؿا شي کـً نـً
ُــــبتكه پــــً پښــــجٍ کــــې ٌقثــــً کٍمــــً نبمــــً ٌقکــــم؟ ؾلجــً ؾ ت ــم اٌ ؾ تــبقٌثٍ اٌ مكمی ــٍ پــك ځ ــبی
ُـــبتكه ژٌنـــؿٌن څـــً ؾي ؟ ؾائـــكي ؾي اٌ مبښـــبم ؾی ػؿایً ؾ هٍلې ؾ قاٌړٌ تً څٍک پیؿا شي کـً نـً
ٗـــــبیكه ؾ ګـــــلاة ؾ ٫جـــــل ڇبنـــــً ګیلـــــً ٌکـــــړم ؟ پـــً ؾ٣ـــً کٍنـــډٌ یجیٌلنـــٍ اٌ تېٍللـــً ػلکـــٍ
ٗــــبیكه ډېــــك لاهــــٍنً ؾي ڇــــړې ؾي اٌ مبښــــبم ؾی قتً ؾ لړه ؾ ػٍږېـؿٌ تـً څـٍک پیـؿا شي کـً نـً
ؾقملـــــً ؾ پښـــــجٍن ؾ کـــــٍق ؾې ؾ٣ـــــً سرمبیـــــً ٌي؟
ثـــــبقیؽ ؾی هـــــٍلېؿى ُـــــظی٨ې ؾي اٌ مبښـــــبم ؾی! ای ا٤٧بنیـبقه ؾؾې ؾٌمـكه پښـجنٍ پـً ًـجٍن کـې
هــــٍ٠ؾه ؾ ژٌنــــؿٌن ؾ ٧لوــــ٨ې ٫ــــؿق مــــبلٍم ًــــٍ ! ؾؾې ٛبلم ؾ مبثېـؿٌ تـً څـٍک پیـؿا شي کـً نـً
هـــٍ٠ؾه څـــً ػـــٍقې پـــبڼې پكثـــې ؾي اٌ مبښـــبم ؾی
قهــــجمً ؾ لان کكښــــٍ نــــً مــــې کكکــــً پېــــؿا ًــــٍې غزل
قهـــجمً ٫وـــمح څـــً ؾی؟ طـــبؾدې ؾي اٌ مبښـــبم ؾی؟
هـــ٠یؿه ؾ لیـــبقت نـــً ڇـــب سنـــډه تیـــب مبثـــً کـــړې ! ثريانرګس/خوست
هـــ٠یؿه ؾ ملنـــګ پـــً ػٍلـــً ښـــېكې ؾي اٌ مبښـــبم ؾی ؾ ځــــبن پــــً ٌینــــٍ کــــً لمــــب پــــً ًٌنــــٍ
ثلاًــــــً نجیشــــــً ؾ نبثکمیــــــل انجٜــــــبق څــــــً ؾه ؟ ثـــــٍقه ؾې سره قاٌړه ؾ ڇـــــب پـــــً ًٌنـــــٍ
ثلاًــــً ډکــــې هــــترګې ؾي ډیــــٍي ؾي اٌ مبښــــبم ؾی
لمـــٍنږ لاًـــٍ٠ق یـــٍ تـــل ثـــً پـــً ڇ٤ـــٍ ڇ٤ـــٍ ژاړي ػــــؿای ؾې پــــً ػپلــــٍ ًٌنــــٍ ٌلمثــــٍه
لمـــٍنږ پـــً مـــؽ ؾ یـــٍ اٌ تـــل څېـــكې ؾي اٌ مبښـــبم ؾی ڇـــې ؾې قنـــګ کـــړې ؾه ؾنٌـــب پـــً ًٌنـــٍ
ؾ نـــــٍقٌ ػلکـــــٍ څـــــً ګٌلـــــً پکـــــبق ؾه
مٍىود درځار لاهــــــٍنً سره ؾي ؾ تبڇــــــب پــــــً ًٌنــــــٍ
ڇـــې پـــً ٌٗـــن تبنـــؿې ًـــې سر کېښـــٍؾه
ؾ ګټـــــې ٟمـــــك ؾی ػـــــبره ثـــــبٌاني مکـــــٍه ػبلٍنــــــً ږؾمــــــً ؾ اًــــــنب پــــــً ًٌنــــــٍ
ڇــې له ژٌنــؿی یمــً ثــً مــكې تــې ایــٌلني مکــٍه ځکـــــً پـــــً لان نګكًـــــمي نـــــً لګـــــٍم
ثــً ؾٌمــكه ښــکلی یــې ڇــې مــړه ؾقثــً څــً ٌٌایــم قنـــګ تـــؿل ًـــٍی ؾ طنـــب پـــً پـــً ًٌنـــٍ
ؾ ػپــــل مــــین پــــؿې ػــــبره طیــــكاني مکــــٍه
له ػـــٍ ؾؾې لپـــبقه قا٣لمـــً ڇـــې ٌمـــې ٌژنـــې تٌــــب ؾې ؾ کــــٍم لېــــٍني لړه ښــــکبق کــــړی
ښـــبقه یـــٍه ٌقځ امـــن څـــً مبنـــب ځـــٍاني مکـــٍه تبڼــــــً ؾې سره ؾي دكًــــــب پــــــً ًٌنــــــٍ
ؾ الاؾۍ مثــــــــبقله پــــــــً سرکٍنــــــــٍ کــــــــٍې
ؾ څلـــــــٍقلاقٌ کب٣ـــــــفي ٫يكمـــــــبني مکـــــــٍه
ڇــې څــٍک مــؽ نــً اړٌي هــترګې سنګــٍي ؾقسره
ؾقځـــبقه ثـــً ىـــم تیـــب هـــٍڇً موـــلٌلني مکـــٍه
66
غشل غشل
عشت الله ځىاب عزفان الله بٍدار
ګلٍنـــً ؾي ګلٍنـــٍ پوـــې مـــړه ؾي ځٌنـــې ػلـــک قا٣لٍپً لښجٍ کې مبلیګك لـً کـٍمې ػـٍا ثِـٍیك
تــبٌق ٌکــړئ لــً ٫نــؿٌ نــً ػــٍاږه ؾي ځٌنــې ػلــک ڇبنـً تـً لٍیـؿلی ٌي ګـٍؾق کـې ؾ لـیلا ثِـٍیك
ؾ کًل کـٍق ػـبره ؾه څـً ًـٍ قنـګ ؾي څـً تـل قنـګ له مې ڇې ػپل کٍقثـً لـً پبهـپٍقثً سره ٌق٣لـم
څً ٌږي ؾي څً ػـٍاق ؾي اٌ مـبړه ؾي ځٌنـې ػلـک ثح قا ثً ښکبقه ًٌٍ پً ایٌلن ؾ پښجٍنؼٍا ثِـٍیك
موـــجٍ کـــٍي ػًٍـــبلً ؾي مـــلا ٌقثـــً لګٌـــب ؾی تیب مې تیګبه ټٍلً ًـپً ؾ ٌیـك پـً ټ٤ـك ثېـكه کـړه
پـٍىېږي نـً پـً ػـكه تبنـؿې هـٍاقه ؾي ځٌنـې ػلـک تیب٧یوثٍک کې ػپٍق ًٍ لٍ ؾ ثېكې کكتلا ثِـٍیك
هــب ٍ٫نٍتــح لمــب ًــٍلٍ ؾ هــترګٍ ؾې لــٍګی ًــم ثبکـً مـې ثِـٍیك تبنـؿې ؾ تـل ن٤ـكی ګـكم کـړ
ًٌٌـــجًل ؾي ثېـــكه ثېـــكه تبڼـــً ؾي ځٌنـــې ػلـــک مب سره لاًجً لىن کې اٌن ىم یبقه هـجب ثِـٍیك
لٌـؿلي م ـې ؾي ډېــك لً ـبت ٟبق ٧ـبن پــً ثشبى ـل کــې ػپٍ نً مې هبه ٌٌثـً ګٍیـب ژتـً مـې تنـؿه ًـٍه
تٌنـب ؾي ػـٍ تٌـب ىـم ګـٍقه ړانـؿه ؾي ځٌنـې ػلـک ػٍة کې مې لیؿلی ؾی مٍقسـبنې ؾتـلا ثِـٍیك
ؾ مٌن ــې ً ــٍ ه ــنؿقه ؾې ځٍات ــً پ ــً ػٍل ــً قا٣لـــً ډېك پً ڇ ٍ٤ڇ ٍ٤یـې ٌقثـً ډک تـبلاق کـې ٌژړل
ًٌــؿه ؾي کــً څــً نــً اٌقي کبڼــً ؾي ځٌنــې ػلــک ٌلیــؿٌ یجــیم ػپلــې تټــٍه کــې ؾ تبتــب ثِــٍیك
مــؽ یــې ؾلیــؿٌ نــً ٌ ؾ تــم لمثــې ٌىلــې ٌه
غشل ٌیوجی ؾې للمٍ ٌ لً ثـبتٍت سره پؼـٍا ثِـٍیك
قا٣لً ن٬ـبة پـٍي ٌقپوـې سریـې ٌقلـً پكېکړلـٍ
دٌدار اپزٌدی /پېښىر ڇب طشكه کې ایښی ٌ ؾ ٌػح ؾؾې پبڇب ثِـٍیك
تـــــى ځـــــٍاني ؾه ٯنـــــً یـــــبقه ػلک تـً ػـبر شي پـً شرمٍنـٍ تـً مـې ٌ شرمـێ
ؾا ػــــــــبني ؾه ٯنــــــــً یــــــــبقه مـً هـبثً تیـؿاقه پـً مثبیـل کـې ؾې لمـب ثِـٍیك
ؾاڇـــــــې ٌقٮ یـــــــم موـــــــب٧كیم غشل
٣كیثـــــــــٍ ؾه ٯنـــــــــً یـــــــــبقه
هـــــــجب ؾ طوـــــــن ـٯـــــــك ٌاه ٌاه غلام فاروق بزٌال
ًـــــــــبٟكي ؾه ٯنـــــــــً یـــــــــبقه ؾقؾ سره مـــې ؾا ځلـــې څـــٍ ًـــپې ٌکـــړې
قاځـــــٍ ىـــــك څنګـــــً ٌطجٍنـــــً ؾقؾ سره مـــې ښـــې ډېـــكې کیوـــې ٌکـــړې
لنــــــؿه ګــــــٍ ؾه ٯنــــــً یــــــبقه ځــبن تــً مــې پــً ډک ښــبق کــې یــٍالې کــړ
ؾا ؾنیــــــــب لا څــــــــً ؾنیــــــــب ؾه؟ ځــبن ثــً تــً مــې هــل قنګــً پلمــې ٌکــړې
اقمـــــــــبني ؾه ٯنـــــــــً یـــــــــبقه ؾې ػلکـــٍ ػـــٍ ػپـــل م٬ـــبم ٌنـــً پیژانـــؿ
ه ــــجب ػـــــٍږې ػ ــــٍږې ػـــــبرې ؾې ػلکـــٍ ػـــٍ کـــبڼٍ ثـــً هـــشؿې ٌکـــړې
مٍهــــــــې ٍ٬ؾه ٯنــــــــً یــــــــبقه ؾٌه هـــترګې ؾې ؾٌه پیـــبلې ثـــک سره شراة
ؾیـــــؿاق نـــــً ٯېـــــږي ؾا ځٰـــــً م ـــب ػ ـــٍ ث ـــك ه ـــثب پ ـــٍقې نٌ ـــې ٌک ـــړې
ســـــــــؿاًٍ ؾه ٯنـــــــــً یـــــــــبقه ٌاه تكیبلــــــً څــــــً لقیــــــن لٍٜ٨نــــــً ؾی
ٌاه تكیبلــــً نــــن ػــــٍ یــــې کــــبنې ٌکــــړې
67
دلتً ضتبضې رالېږلې متلٍنً ،غٍره ًٌنبٌې اٌ پخې خبرې خپزٌٌ.
لً اكزا خصٍصي ښٌٍنځٍ نً ضثب ٌٌن درانی ،ضیب درانی اٌ منصٍر درانی:
کً ؾ کٍم څً ثٍان لكې اٌ نً یې ثك سره کٍې ډېك ژق تً ى ً٤ثٍان لً لاهً ٌقکړې.
ٗثی٠ح ثً ځېك ًً اٌ ػٍنؿ ثكې ٌاػلً.
ىېڅ ًؼړه پكثً لً ثب ؾٌام نً شي پیؿا کٍلی.
ى٬ٟ ً٤ل ڇې ګلٍنً کكي لً مب اٌ ثب سره ؾی.
ؾ ؾې پً ځبی ڇې ژٌنؿ یٍه ثكػً ػبٗكه ٌګڼې یٍالې ثشكتً یې ٌګڼً.
پكځبن اٟجٌلؾ ی٠نې پك ػؿای اٟجٌلؾ.
کً ٧کك کٍې ڇې تؿلٍن ٌػح نیسي ىمؿاهې تً شي.
ؾ ژٌنؿ مٍػً ؾ ػؿای مٍنؿنً ؾه.
ثً ډېك ؾ سوم قٌض یې نً سوم اٌ قٌض.
ټیم نً ثٍقه نً سٍړېږي.
پٍ پً ًٍنډٌ کېږي.
رالېږٌنکى :شرًف محطن ًبر
پٌوٍ هبلنګ هٍقی کړی
اٌتٍ اػیوی لگ ثييم لان اڇٍي
لمکً ى ً٤هٍلي ڇې اٌق پكې تل ٌي
مېړٌنً مكي نٍمٍنً یې پبثې کېږي
هل پً لالي پٍق ؾي ؾا یٍه پكې ؾ تن ړٌ
ښً اػلا ٪لړٌنٍ کې لاقې کٍي
ڇې پً تمً ؾ هپكٌ شي ى ً٤پبثې پً میكٌ شي
ًېؿٌ هیملی اٌتً ىم پٍ کٍي
ڇی قیښجیب قاځٍ ؾقٌ ٍ٣تً کًل ٌقان کړي ٌي
کً گٍق گكان ؾی ؾ مړي نبکبم ؾی
ؾ لمؿٌ ػټٍ لږې اٌتً ؾاقٌ ٌي
68
هترگې پً تڼٍ نً ؾقنېږي.
لان ڇې مبت شي ٣بړې ثً ځٍ.
د اخلاق فطزت لً پبڼې څخً:
اٌق ثً ػپل اٌ پكؾی یٍ ؾی
اٌتً پً ډانګ نً تېلېږي
ىـكڅً ػٍقه ػٍ ىكڅً مً ٌایً
ثیكه ٌاښً مً نیوً ػٍ کً نیوې یې نٍ کلک یې ٌنیوً
ؾ کټٍې ڇې سرپٍښ نً ٌي مڈبن ٌق لٍیږي
ػپل ؾې ٌي پً کبتل ؾې ٌي
لً کًل ٌٌځً لً نكػً مً ٌٌځً !
ڇې څٍمكه ػكګی ؾٌمكه یې تبقګی
کبق ً٣ؾ لقکې ثګ لؾه کبٌ ػپل یې ىېك ًٍ
پكؾۍ ښٍقٌا ثً ټینګٍ ٌقیژي مً پؼٍه
ؾ ػكه مكګ ؾ هپـٍ اػتر ؾی
ؾ ػپل هپٍ کٍړنص تؿ لږیږي
مبق ػٍړلی لً پـړي ىم ٌېكېږي
پېٌٍ ًیؼً نً ؾه پــً ًېؿٌ پـېښً نً ؾه
هل ؾې ٌمكه یـٍ ؾې مً مـكه
پً یٍه ګل نً پسرلی کیږي
میړٌنً مكي نٍمٍنً یې پبثې کیږي
اهٌلن ڇې څٍمكه ٍ٣قیږي ىٍمكه ٌقیږي نً
ؾقیبة ؾ هپٍ پً ژتً نً مكؾاقیږي
ڇې څنګً ٌنً ٌي ى٤وې یې میٍه ٌي
ؾ ٌقٍ٣ي ثـڼبکً مك٣لكه ؾه
ثٍقه میكٌګی کٍي ٣ږ ؾ اؾم ػبن ځٍ
پـٍق ڇې ځنـډنی شي ٌقکنـی شي
ػبره ؾ ػؿای ؾپبقه کٍه کٍثک ؾ ٌقٌق ؾپبقه ٌىً
ڇې پً کٍق کې ؾې هتر شي نٍ ٣بښ یې مً ګٍقه.
69
ىړًوال نتلوىه
ټٍلٍنً :ىجزت الله ىجزان
قٌپێ ؾ ىٍښیبقانٍ نٍکكه اٌ ؾ لېٍنیبنٍ تبؾاقه ؾه.
ؾ انوبنبنٍ ٌینً یٍ ًبن ؾه ،ػٍ پٍىً قال قال.
المبني
ى ً٤ثشبق ،ڇې ؾ ىك څً ثشبقت کٍي ،ؾ ًپې مړۍ ثً تً طیكان شي.
کً ښٌښً مبثً نً شي اٌ ټٍټً څېكې نً شي ،هٍاؾګكي تً لً کٍمً شي.
هکبټلینډي
لمكي کً ٌػح نً پېژنؿه ،نٍ ىېڅکلً لمكی کېؿه نً.
ا٧كی٬بًٍ
ٌسؿان یٍالًنێ مظبکمً ؾه ،ڇې پً ى٤ې کې ٌکیل ثً اړثیب نٌجً.
ؾ نبقینً اٌ ىنؿٌاڼې پېژنؿل ګكان ؾي.
انګلیسي
ى ً٤لمكی ،ڇې پً ځنځير ثړلی ٌي ،ؾ هٍی لً ػٍا ىم پكې ثېكی کېږي.
یٍګنډاٌي
څٍک ،ڇې پً مؼً نً ؾقځٍ ،نٍ پً ًب لً ثب کكکً لكي.
لً ػٍاښې سره لً ژٌنؿه ؾ لىكٌ ػٍړل ښً ؾي.
ایټبلٍي
ؾ تې ښځې نبقینً ثل کمیى څېكې ٌي ،ػٍ ؾ ٌاؾه ٌالا ػٍ اُل ًا کمیى نً ٌي.
ایكانی
ػشبلح پً تلً ٌقځ ىېكېږي ،ػٍ ٫كْ ىېڅکلً نً ىېكېږي.
سنګ ؾ هٍلې پلاق اٌ ٗلا یې مٍق ؾه.
ڇینبًٍ
ٟؿالح ؾ ګنبىګبق لپبقه تؿ اٌ ؾ تې ګنبه لپبقه ښً ؾی.
کً ؾ لېٍه کٍق ثً میلمً ځې ،نٍ هپی ىم لً ځبن سره تٍځً.
قٌسي
انوبن لً اٌتٍ نً سٍړېږي ،ػٍ پً ډٌډۍ ژٌنؿی ؾی.
ؾ ػٍاښې پً ػنؿا اٌ ؾ ژمٍ پً لمك تبٌق نٌجً.
سبپبني
71
شتا زنوىږ دی!
مزکً :نثبر ځٍاة
ـ مینې ثً ځبن م٠كفي کړه!
ـ نٍم مې قٓبيه ،ؾ پلاق نٍم مې ٫بقي ق٧ی٭ يه ًینٍاقی ؾی اٌ ؾ ىوکې مېنې ٌلوٍالێ
اٌهېؿٌنکی یم.
ـ پً کٍم ښٌٍنځٍ کې یې اٌ
ڇېكثً اٌهې؟
ـ پً نصرت ٟبلي لېوً کې ؾ اٌٌم
ټٍلګٍ لؾه کٌٍنکی یم ،پلاق مې
ؾې ػؿای ٌتښٍ ٌ٧بت ًٍی
اٌمٍنږ پً سلال تبؾ کې لً ػپلٍ
مبمبګبنٍ سره اٌهېږٌ.
ـ ٌقٌنً اٌ ػٍینؿې ؾې ًجً؟
ـ ىٍ ،یٍ ٌقٌق اٌ یٍه ػٍق لكم.
پً ټٍلګٍ کې څٍیم نٍمكه یې؟
ـ اٌل نٍمكه...
ـ ډېك ښً ،لً څً ٌػح قاىیوې اٌل نٍمكه یې؟
ـ لً لٍمړي ټٍلګٍ نً.
ـ ػؿای ؾې ثل ىمؿاهې لكه ،پً کٍم ٌػح کې ؾقهٍنً لٍلې؟
ـ هيبق ٌػجٍ لً ڇبیٍ مؼکې اٌ مبښبم ٌقځنٍ ؾقهٍنً لٍلم.
ـ کٍم مصرٌ٧یح ػٍ نً لكې؟
ـ لً مبمب ګبنٍ سره مې کجبتؼبنې ثً ځم اٌ ؾ ښٌٍنځٍ ثك ٌػجً ىلجً یم.
ـ ىلجً ػٍښ ًې؟
ـ ٌلې نً.
ـ ؾ ښٌٍنځٍ لً کجبتٍنٍ ت٤یك کجبتؼبنً کې ىم م٘بل ً٠کٍې؟
ـ ىٍ.
ـ کٍم کجبتٍنً ؾي ػٍښېږي؟
71
ـ ؾینٍ٠ً ،كٌنً اٌ طکبیجٍنً.
ـ ؾ یٍ کجبة نٍم قاثً اػیوجی ًې ڇې ثك پبیً ؾې لٍهجی ٌي؟
ـ ډېك مې لٍهجٍ ،ىً ....ؾ طکبیجٍنٍ ؾٌه ټٍکً کجبة ؾ لقٌ ىېنؿاقٌ کٍق مې ىم لٍهجی.
ـ ؾ ښٌٍنځٍ کجبتٍنٍ کې ؾې کٍم یٍ سره ډېكه ٟلا ً٫لكې؟
ـ تیٍلٍژي اٌ کیمیب.
ـ ٍ٣اړې ډاکترًې؟
ـ انٌبيه.
ـ پً ػٍقاک کې ؾې څً ػٍښ
ؾي؟
ـ لٍتٌب.
ـ اٌ پً لٍتٍ کې؟
ـ کكکټ.
-څٍک ؾقثً ګكان ؾی؟
ـ مٍق مې.
کٍم ؾاهې ميبقت لكې ،ڇې
مبًٍمبنٍ ثً نٍی ٌي؟
ـ ؾ ٫كان کكیم ثكسمې سره ٌیل اٌ
پښجٍ کمپٍل مې ىم یبؾ ؾی.
ـ کٍڇنیبنٍ ثً ،څً پې٤بم لكې؟
ـ کٍڇنیبن ؾې ؾ مٍق اٌ پلاق ػبره
ٌمنٍ ،ػپل ٌػح ؾې تې ځبیً ثېك نً کړي ،ؾ مشرانٍ ٫ؿق ٌکړي اٌ ؾقن ٌٌایٍ.
ـ کٍم ڇیوجبن ؾې لؾه ؾَ؟
ـ ښکجً ځم پٍقثً مې کبق ؾی ،ؾ ٣كه پً سر انګبق ؾی.
72
َوکې َکالې
رالېږٌنکى :رغٌذ الله اتل
جنګ مې دي!
ًٍه ىلک لً شرتح پلٍقٌنکٍ ًٍ ګٌلان شرتح ٌٍ٣ښح ،کلً ًې ڇې ىٌ ً٤څښً ،شرتح پلٍقٌنکٍ
ثً ًې ًٌٌل:
ًٍ -تل ګٌلان ىم قاکړو ،ڇې سنګ مې ؾَ.
کلً ًې ڇې ىٌ ً٤څښً ،نٍ تٌب ًې ٌقثً ًٌٌل:
ًٍ -تل ګٌلان ىم قاکړو ،ڇې سنګ مې ؾَ ،ثك ؾې ڇې څلٍقم ګٌلان ًې ىم ٌڅښً.
اػك ثكې ؾٌکبنؿاق پٍښجنً ٌکړو:
-ؾا ػٍ قاثً ٌٌاًً ڇې لً ڇب سره ؾې سنګ ؾَ؟
ىلک :لً ثب سره ،ځکً ڇې لً مب سره ؾ شرتح پٌوې نٌجً!
ښه وېش
ؾٌه ملګكي پً ګډو ښکبق ثً ٌلاړل ،څلٍق مك٣بن ًې ښکبق کړل ،پً ؾٌَ کې ًٍ ډېك ڇبلاکً ٌ .ؾ
ٌېٍ پً ٌػح کې ًې ػپل ملګكي ثً ًٌٌل:
-ؾا ًٍ لمب ،تل مې ؾ مشرثٍة ط٭ ،ؾا تل مې ؾ ټٍپک تكػً اٌ ؾا تل نٍ ٌاػلً ،کً ًې اػلې.
د تلىېزيىن انتن
ًٍ هړي پً ػپل کٍق کې ثلٍېمٌن کٍت ،ڇې ىك ڇٌنل تً ًې ٌنٌٍ ،طٌٍانبت تً ًې ښٍؾل ،ػپل
لٌَ ثً ًې ٌق٣ږ کړ:
-ثً ٌقًً ٌګٍقه ،ڇې ؾ ثلٍېمٌن انتن؛ ػٍ تً پً ٍ٣سلً کې نً ٌي پكٌت.
په رشىت باندې
ًٍه هړي ؾ ػپل ؾٌهح څؼً پٍښجنً ٌکړو :ڇې څنګً تنؿي ًٍې؟
ىٌ ً٤قثً ًٌٌل :پً قًٍت تبنؿې.
تٌب هړي ٌقثً ًٌٌل :نٍ څنګً ژق ػلاَ ًٍې؟
ىٌ ً٤قثً ًٌٌل :پً قًٍت تبنؿې.
73
نخکتيه
طنش -اتبضين تيير
ؾلجً قاټٍل ًٍي ًٍ ڇې ؾ هٌؿ سٍلا تكٌ ؾ اٌلنٍ ً٠كي سٍنګ ((هجب ؾ لل ٍ٨پً ثنبة کبلي ىٍاق
کړم؟)) ٍٟاقْ ٌنٌوٍ ،هٌؿ سٍلا تكٌ ؾؾې ثكڅنګ ڇې ؾ ً٠ك ښبپېكۍ ثً کمٌوٍنً ګنډي پً ػپل
ًؼصي ژٌنؿ کې ډېك نبقامً م٠لٍمېږي .ؾ ژٌنؿ لًًٍ هجٍنمه ًې ؾاؾه ڇې ؾ اِٟبتٍ ًبقټٍ لكي اٌ
ٌػح نبٌػح ًې ميرګٌبن نٌسي ػٍ لًًٍ لاهجً قاٌړنً ًې ؾاؾه ڇې ؾ کثبتٍ پً مبقکېټ کې ښً نٍم
لكي ؾ هٌؿ سٍلا ڇپًل کثبة ثً ػلک لً کبتلً قاځٍ.
ؾ مؼکجنې پٌل تً لً ؾې لنډۍ ٌکړٌ ڇې:
پكېؿه ڇې ښً ًبټٍنً قاکړي
له ؾ سبنبن لً کٍڅې نً من ١کېؿمً
اٌل نٍتح تً ًب٣بسي لٍاړ ٌُج ثً ٌقکړٌ ګٍثً ًې لکً نٌٍلې کً ٌاق ٌقنکړم نٍ تٌب هړی لٍاړ
ثېكٌي ،ميكتبني لٍاړ ٌُج:
((-ىيييييييً ميكتبني ميكتبني له ػٍ ثبهې ثً م٠لٍم ًم هپٌنې ػبرې کٍم ،تكٌ ٌُج ؾ ػپل
نبلٌلي کجبة پً ۴۷ام مؽ کې ًٍ الاؾ ً٠ك قاٌړی کً ؾؾې ً٠ك اٌلً کكښً لكې شي ؾٌيمً ًې ؾ
اٌل ځبی ثً قاشي نٍ هؼح ػٍنؿ تً ٌکړي ،ػٍ ًٍ مٌکل تً پٌؿا شي ڇې لانؿې ؾ ټٍل ً٠ك مبنب
تً تؿلً شي))
لٍاړ ٌُج نً مننً لاهٍنً ٌقثً ٌپړٍ٫ئ ،اٌن تً پً ثكثٌج سره ڇنګک ػبن ڇنګک ،تلثل ګړٌنص اٌ
تٍټ ؾٌل څكمن ٌُج ػپل ؾ ًبٟكانً امجماز قٌاًبت څكګنؿ کړي ،اٌل ڇنګک ٌُج:
((-ثً اٌ ػؿای ؾا نٍ ؾ کجبة نٍم ؾی ؾ لل ٍ٨پً توجً کٍڅێ ًٍ کمٌى نً ىٍاقېږي ؾا ؾ نك تڈی
پكې کبلي ګبن ىٍاقٌي ،ى٨جً پى تً ًې م٫ٌٍ٠ې ګنشی سر نٌٍلی ٌي)).
تلثل ګړٌنص قاپبڅېؿ(( :ؾلجً ؾ تكٌ ٌُج م٘لج لً ثنبة اٌ کبلٌٍ څؼً ثؼًٌل اٌ ٟبٗ ٍ٨کبلي ؾي،
لمب ػٍ ؾا نٍم ػٍښ ًٍ ؾؾې کجبة سره ؾا نٍم ؾاهې ٧ېکى قا٣لی لکً ًنً ڇبی سره پجبهې))
څكمن ٌُج شرٌ(( :ًٍ ٞلمب نٜك ؾاؾی ڇې ؾلجً اُل کې لمك ثً اًبقه ؾه ،ؾ لمك ٌړانګې ؾ للٍ٨
لً ثنبة سره ثٌثېً ًٍي ؾي اٌ کبلي ى ً٤نبمكًٍ ثًٍِك ؾی ڇې ؾ لمك ؾ ٌړانګٍ لً ادكه پً هترګٍ
کې مشوم ًٍی ؾی)).
74
لٍاړ ٌُج ًٍ ځل تٌب قاپبڅېؿ٧(( :كْ ٌکړئ ڇې ؾا ؾ تكٌ ٌُج ؾ ػپلې ٫ؿقمنې م٫ٌٍ٠ې
اٌقًشنل لل٨ې ؾي ،نٍ اٌږؾٌالی ػٍ تً ًې لږ ثك لږه ًپېجً هبنجٍ ٌي ،کً نٍق ىېڅ نً ٌي نٍ ؾ
مبًٍمبنٍ لجې اٌ کبلي ػٍ پكې ىٍاقېږي ،تلً ؾاڇې ًبٟك ؾلجً ڇبلاکٍ کړې پً اػك کې ًې هٍالًٌ
ٌقسره اېښې اٌ ځبن ًې کٍڇٍ طون ڇپ کې ٌىلی)).
ټٍلٍ نً مننً ،ػېلً ګل تبنډًڈٍ ثً ٌاق ٌقکٌٍ ڇې ػپل ؾ ٌٌ٫لٍ٣ ٪نؿې قٌ٫٭ اٌ ٣لٌ ٝنٜك هجبهې
مؽ ثً کېږؾي:
((-ثبهې ؾ تكٌ ٌُج ؾ کٌلل اٌز ثً مجٍسً ًئ ،ؾا تٌح ًې ٌاٌقئ:
هجب ؾ اٌږؾٌ ثثٍ ٟلاز ؾی پکې ګكانً ًبقه
ًمکی ٌػٍقهً ،مکی ؾ هړي ثثې ًلٍي
لمب ػٍ ٌق سره ٍ٣ني لًږه ًٍل څٌلً ًې قاتبنؿې قاٌهجً ،څً کلٌٍالي کلٌٌلت ًې لکً ؾ ٌٗنێ
٫بلٌنې پً څېك اٌتؿلي ؾي ،ثبهې ٌګٍقئ ًمکی لمٍږ ؾ ٍ٧لکلٍق ًٍه نً ىېكېؿٌنکې تكػً ؾه)).
تبنډًڈٍ ٌُج نً ًٍ ًمسي نٜبم مننً٫ ،بقي ٣كتح ىم څً ٌاًٍ ٌقپوې تً ٣م ؾقٌن ػپل ؾ نٜك
ًم٠ې ثً پلجً ٌقثً کړي ،اٌل نٍتح هجبهې ؾی ٣كتح ٌُج:
((-لمب ًې ؾا ؾکجبة پٍښ ػٍښ نٌٍ ؾا کً لً کلک کبقثنٍ کب٣ف نً سٍړ ٌای ،نٍ لق تً نً ًکېؿه
اٌ ٟمك تً ًې لًبت ٌ)).
٣م ؾقٌن قاپبڅېؿٌ(( :ه ٌقٌقه ڇې طممه اٌ ػبٗك ٍ٣نؿې ً٠ك نٌې لٌکلی نٍ ڇب ؾقتبنؿې
څٍتبړی اېښی؟ ػٍ مً ًې لٌکً ٧كْ ٟين ػٍ نً ؾی ،ؾا ًٍ ښً تً ؾقسره ٌکړٌ ڇې تبلاق نً تً ؾې
کجبتٍنً قاټٍل کړٌ اًوجً تً ًې ٣بن کړٌ ،ػٍ پؿې شرٖ ڇې ؾلجً ؾ ټٍلٍ پً مؽ کې ؾ پٍلې ػٙ
ٌتبهې اٌ پٍقه ؾقې ؾ٬ٌ٫ې ٍ٣ږٌنً ٌنٌوې)).
لً ثبهٍ ټٍلٍ نً ؾٌه نړۍ مننً ،اٌن ٌػح قاقهېؿلی ڇې هٌؿ سٍلا تكٌ هټٌص ثً قاشي ،هجبهې ؾ
ڇکڈکٍ پً پړکب کې:
((-ثبهې پً ػٍقا هپين هترګێ سره لمب ؾ ً٠ك ؾ مٍټك مؼې ثً سمپٍنً ٌاڇٍل ،ػٍ هجبهې ؾې
سر ػلاَ ٌي ڇې له ؾا ًٍ سمپ ىم نً نٌوم ځکً لمب ؾ ً٠ك مٍټك کٍمبل ؾی ى ً٤ؾ ٫ب ٦پً ٣كٌنٍ
نً قا اًوبقېږي پبثې ػٍ لا هجبهې ؾا ٌاړه سمپٍنً.
ثبهې ػٍ ډېك کًٍٍ ٌکړ ڇې لمب اٌ لمب ؾ ً٠ك ؾ ښبپېكۍ ثكمنځ ٌ٣للي ٌکړئ ػٍ ځبی نً نٌسي،
ٍ٣نډه ىمؿلجً ػجمً ًٍه ،کٍ لګٍئ)).
75
از گِ گِ
مطٌع الله عبتذ
ٌاًٍ ڇې یٍ هړی پً لٍمړي ځل کبنؿیؿ ًٍی ٌ ،نٍ ؾ ٌینب ڇل ًې نً ٌ لؾه.
یٍ ڇب ٌقثً ٌیل ڇې تى ؾ ىكې سملې اػكه کې ڇې څً قا٣لل ،ى٤ې نً تلً ػبره سٍړٌه ،نٍ
ىمؿاهې تً ؾې پٍقه نیم هبٟجً ٌینب ٌشي .
طبضرینٍ هلام کٍم!
هلام ؾ اهلام سم ؾی اٌ اهلام لمٍږ ػپل اٌ ؾ پبکوجبني ملا ػپل ؾی .
ؾ پبکوجبني ملا ػٍ نٍق ًیبن ىم مٌيٍق ؾي لکً ػېټً اٌ ؾ ػېټې ؾ ؾقؾ ؾٌا ،لاىٍق کې ښً پیؿا
کېږي.
لاىٍق کې ػٍ نٍق ىم ډېك ًیبن پیؿا کېږي ػٍ ؾ هړي تڈٍ پکې نً پیؿا کېږي.
تڈٍ ػٍ ؾ ػؿای ن٠مح ٌي اٌ ن٠مح يه لمب ؾ کشر ٌقٌق نٍم ؾی.
ن٠مح يه لمب پً مٍق ډېك گكان ؾی اٌ ؾ مٍق ؾ پښٍ لانؿې ػٍ سنح ٌي.
سنح ى ً٤ځبی ؾی ڇې آؾم ٌقنً ؾ ٣نمٍ پً ػٍړلٍ قاٌثی ٌ اٌ ٣نم ڇې کٍم ؾي ى ً٤ؾ امكیکب
ډېك مٌيٍق ؾي.
امكیکب هتر ٍ٫ت ؾی ،تبیؿ ڇې یٍه یبقي ٌقسره ٌکړٌ.
یبقي تې ثړٌنً نً کېږي اٌ ثړٌن ؾپبقه ٫بنٍن لالم ؾی.
٫بنٍن ؾپبقه پکبق ؾه ڇې له سكگې ثً لاړ ًم.
نٍ تى مب سكگې ثً کبمیبة کړئ ڇې ؾا ىكڅً هم شي.
76
ميرمن او مبايل
نٍر محمذ ضٌب
ثبهٍ ڇې لً ػپل مٍتبیل سره څنګً ڇلنؿ کٍئ ،کً مٍ ػپلٍ میكمنٍ سره ؾاهې ڇلنؿ کٍلای ،نٍ اٌن تً ؾ نړۍ
ثك ټٍلٍ نیمکك ً٣انوبنبن ٌای.
کً مٍ ى٤ې ثً لکً مٍتبیل ثً ڇې ڇبقز ٌقکٍې ،ښً ښً ػٍاړو ٌقکٍلای.
کً مٍ ى٤ې سره ىمؿٌمكه ػبرې کٍلای.
کً مٍ ؾ ى٤ې ػبرٌ ثً ٍ٣ږ نیٍلی.
کً ؾى٤ې مویشٍنً مٍ ثك لاهً کٍلای.
کً پك ى٤ې مٍ ىمؿٌمكه پېوې مصرٍ٧لی.
کً مٍ ښبیوجً لیٍقات ٌقثً اػیوجی اٌ ًبٌػٍا ٌقنً لکً یٍ پیكه ؾاق ګكځٌؿلی
کً ؾ ى٤ې پً نٌجٍالي کې مٍ ؾ کمێ اطوبن کٍلای.
طجب ػپل ًؼصي م٘بلج مٍ ؾ ى٤ې طبٜ٧ې کې هبثلی.
کً ى ً٤ثل اٌ ؾ یٍالیجٍة پك ميبل لً ثبهٍ سره ٌای.
اٌ اػكې ػبره ؾا ڇې ؾ ًٍې ښې اٌ ميكتبنې ښځې ؾ لكلٍ پً ٍُقت کې تً مٍ ىیڅ ؾ یٍالېجٍة اطوبن نً
کٍلای اٌ نیمکك ً٣اٌ ػًٍبلً تً ٌای.
٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫
ؾ نبقینً ٌٌ ځٍاة:
ؾا ډېكې ښې ػبرې ٌې ،ػٍ تبیؿ ٌٌایٍ ڇې:
مٍتبیل پً ػپل سر ػبرې نً کٍي.
مٍتبیل پً یٍې تټنې سره تنؿېږي.
مٍتبیل ؾقثً نً ٌاًٍ ڇې ؾا ٌاػلً اٌ ؾا مً اػلً
مٍتبیل ؾقثً نً ٌاًٍ ڇې ٌلې نبٌػجً کٍق ثً قا٣لې
مٍتبیل ښً ؾی ؾ هبیلنټ تټن ىم لكي اٌ کیؿای شي ٣لی یې کړې.
مٍتبیل نً ؾقثً ٌاًٍ ڇې تیګبه ثً ٌػجٍ قاًً ڇې ؾ مٍق کٍق ثً مٍ ځٍ.
مٍتبیل ڇې کٍم ځبی کې پكًږؾې نً ؾقثً ٌاًٍ ڇې مب ىم لً ځبن سره تٍځً.
مٍتبیل ثً لږ ثك لږو ؾ ًپې لً ػٍا لنګ نً قاځٍ.
ثك ټٍلٍ ميم ؾا ڇې ىك څٍک پً کبل کې یٍ مٍتبیل اػًل اٌ ى ً٤پؼٍانی تؿلٍي
(ؾا مې ثبهٍ ثً ؾ یٍې تيكنێ پبڼې نً آلاؾه ژتبړو ٌکړو ،ی٠نې یٍ څً مكچ اٌ موبلً پً کې مبىم ٌقګډو کړې)
77
د شفر ّای
لیکٍال :جبن کبریٍ
ژتبړه :ىٍضێ مٌنً
ټبم همیح یٍ ښبیوجً ځٍان ٌ ،کبق ثً یې اړثیب لكلً ،مګك ىېڅ کبق یې ٌنً مٍنؿ ،ىلجً کبقٌنً کم اٌ
ډېك ػلک تې قٌلګبقه ٌٌ ،ى ً٤ثل ؾ ػپګبن اطوبن کٍلٍ ،ځکً لیبت ٌػح یې ؾ سبمٍ اٌ هینٌل
ثً ثلٍ پیوې ىم نً لكلې.
پً ځٍانێ کې یې ٍ٣ښجل ڇې ؾ ٍ٧ټثبل لٍت٤بړی شي ،پً ټینى کې ىم ښً ٌ اٌ پً ىكه لٍتً یٍ څً
پٍىېؿه ،مګك ىلجً لً ؾه ډېك پیبٌړي لٍت٤بړي مٍسٍؾ ٌٌ.
اٌن ى ً٤نٍی ٧کك کٍلٍ ،کېؿای شي پً کٍم هپٍقت پلٍقنځٍ کې کبق پیؿا کړم ،له تً ػًٍبلً
ىم یم اٌ پیوې تً ىم ٌلكم ،مګك ؾا یٍاځې ؾ ى٧ ً٤کك ٌ.
ؾکبق پیؿا کېؿٌ ډېكه ىڅً یې ٌکړه ،ىكه ٌقځ یې ٌقځپبڼً کجلً اٌ کبقځبیٍنٍ ثً یې لیکٍنً اهجٍل
،ػٍ ى ً٤یې ځٍاة نً ثكلاهً کٍلٍ.
یٍه ٌقځ ى ً٤پً ٌقځپبڼً کې ؾ مېلې سٍړېؿٌ پً اړه یٍ څً ٌلیؿل ،ڇې ؾؾه کٍق سره لنډ پبقک
کې ثیبقېؿه ،ى ً٤ؾاهې ٌانګیكلً ڇې ؾا تً ډېكه ښً مېلً ٌي ،ؾ یکٌنثې ٌقځ ؾه ،له تً ٌقًم ،ىٍ
له تً ٌقًم ،له پً ؾې اٌنێ کې ىېڅ نً کٍم اٌ ؾا تً ډېكه ګكانً نً ٌي.
ؾ یکٌنثې پً ٌقځ ټبم پبقک ثً لاړ ،ټکټ یې ٌاػېوح ،ؾ اٌړي ګكمً ٌقځ ٌه ،اهٌلن ًین ٌ،
تب ٢کې لیړ ،سره اٌ ابي ګلان ٍ٣ړېؿلي ٌٌ ،ټبم ؾ ىٍ٤ی پً لٌؿٌ ؾ ػٍښێ اطوبن ٌکړ.
ىلجً ډېك ػلک قاټٍل ًٍي ٌٌ ،مؼجل٨ې لٍتې کېؿلې ،ټبم څٍ لٍتٍ کې تكػً ٌاػېوجً ،ى ً٤ؾ
هپٍقت پً اړه یٍ کجبة اٌ ؾ میٍې تکى ٌګټلٍ ،تیب یې ایوکكیم ٌاػېوح ،ى ً٤ګكمێ ٌىلی اٌ ثږی
کړی ٌ.
ى ً٤ثً ؾاهې ایوېؿل ڇې ډېكه ښً ٌقځ لكي ،ؾ ایوکكیم ػٍړلٍ ثً کېنبهح؛ لً ؾې ٌقٌهجً څً
کٍلای ًم؟
نبڅبپً ؾ ى ً٤هترګې پً یٍ ٣ټ کب٣ف ٌلګېؿې ،ڇې پكې لیکل ًٍي ٌٌ :میكمن لیلؿا پً قاثلٍنکې
پٍىېږي ،اًب ثً ٍ٣اړې ڇې ؾ ػپلې قاثلٍنکې پً اړه ٌپٍىېږئ؟ ؾننً قاًً اٌ لً میكمن لیلؿا سره
ػبرې ٌکړه.
ټبم لً ځبن سره ٌٌیل ،له تبیؿ ؾننً لاړ ًم ،له ؾ قاثلٍنکې نً ٌېكېږم ،کېؿای شي ؾا مبثً پً لړه
پٍقې ٌي ،ىٍ له ٌقننٍځم اٌ میكمن لیلؿا سره ٣ږېږم.
78
ىٌ ً٤قؾننً ًٍ ،پً ثیبقه اړغ کې ؾ ػړٌ ٌیښجبنٍ اٌ ميكتبنً څېكې لكٌنکې لړه ښځً نبهجً ٌه ،ټبم
ثً یې مٍهکب ٌکړه:
ـ هلام ،ځٍانً! کېنً ،له تً ثبثً هجب ؾ قاثلٍنکې پً اړه یٍ څً ٌٌایم.
ټبم کېنبهح ،پبلګكې پك مېم پكثٍ کبقثٍنٍ ثً ٌکجل ،تیب یې ٌٌیل ،لً ؾې ؾقې پٍقثً کړه.
ټبم ؾقې ؾانې سېګ کړل ،پبلګكې ثً یې ٌقکړل ،ى٤ې ثك ډېكې ًېثې کبقثٍنٍ ثً کجل ،تیب یې
پً ػبرٌ شرٌٌ ٞکړه ،اٌن یې نٍ مٍهکب لً ًٍنډٌ ثللې ٌه.
ـ ٍ٣ږ ًً! له ثبثً ډېك ميم څً ٌایم ،ؾ قاثلٍنکې سم٠ې پً ٌقځ ڇېكثً لاړ نٌې ،کً پً ه٨ك ٌٌثې
نٍ ىېڅکلً تً ٌنً قهې ،نٍق ثبثً څً نً ٌایم ،یٍاځې اطجیبٖ ٌکړه ځٍانً!
ټبم لً ى ً٤ځبیً قاٌٌت ،ثېم لمك ؾ ى ً٤مؽ هٍلٌلٍ ،نٍقې پیوې یې نً لكلې ،کٍق ثً قٌان ًٍ ،لړه
کې یې ثېك ًٍل ،له نً ٌېكېږم ،ؾ سم٠ې پً ٌقځ تً ڇېكثً لاړ نٌم ،له ٌلې ؾ سم٠ې پً ٌقځ لاړ
ًم؟ ىكه ٌقځ مبثً یٍ ًبن ؾه ،له ىېڅ کبق نٌم پیؿا کٍی ،نٍ له ىېڈكثً نً ځم.
ؾ پنشٌنثې پً ٌقځ ټبم ثً ؾ ى ً٤ؾ یٍ لیک ځٍاة قاٌقهېؿ ،ؾېكي کیلٍ متره لكې ښبقګٍټٍ کې
ؾ ى ً٤ؾ ػٍښې کبق ٌ ،قًى ٍ٣ښجل لً ى ً٤سره هثب ٌٌینٍ ،ى ً٤ډېك ػًٍبلً ًٍ ،له تبیؿ ىلجً
قیل کې لاړ ًم ،ى ً٤پٍىېؿه ڇې نشي کٍلای ؾېكي کیلٍ متره پلی لاړشي.
نبڅبپً ىٌ ً٤ېكه اطوبن کړه ،ؾ تٍډۍ پبلګكې ػبره ٌقیبؾه ًٍه.
ټبم پً انؿېښنً کې ًٍ ،له څً کٍلای ًم؟ له تً ؾا کبق لً لاهً ٌقکړم ،ؾا مبثً ډېك ميم ؾی ،له تبیؿ
هيبق قیل کې ٌلاړ ًم ،ى ً٤تٍډۍ ؾ قاثلٍنکې پً اړه څنګً پٍىېؿلی شي؟ نشي!
ټبم ىً ً٤پً هم ػٍة ٌنٌٍ کړی ،هيبق ؾ قیل ثم ځبی ثً لاړ ټکټ یې ٌاػیوح اٌ پً انجٜبق
ًٍ ،څً ٌػح ٌقٌهجً قیل قاٌقهېؿ اٌ ټبم ٌق ٌػح.
یٍ تٍډا هړی ًې اړغ ثً څٍکێ کې کېنبهح ،ؾ ى ً٤ؾ هپینٍ ٌیښجٍ لانؿې ىٍښیبقه څېكه
ښکبقېؿه ،قیل طكکح ٌکړ ،ػؿمح کٌٍنکی لً څً ٣فا ګبنٍ سره ؾ ؾٌی ػٍاثً قا٣ی ،لاړه هړي
هبنؿًٌډ ٌاػېوح ،تیب یې ټبم ثً پً مٍهکٍ ًٍنډٌ ٌٌیل :ثً ثږی یې؟ له یٍ څً ڇبی لكم ،ثً یې
ػٍښٍې؟
ى٣ ً٤ټً پیبلً لً ػپل تیک نً قاٌٌیوجً اٌ څً ڇبی یې ثكې ټبم ثً ٌاڇٍلٍ.
ټبم ٧کك کٍلٍ ،ى ً٤ميكتبنً ؾی اٌ ؾه ثً ګكان ؾیٌ ،قثً مٍهک ًٍ اٌ ٌیې ٌیل.
ـ له ټبم همیح یم ،ثبهٍ کٍم لكې ځبی ثً قٌان یبهح؟
تٍډا ځٍاة ٌقنکړ ،نبڅبپً یٍ لٌقٌق ًٍق پً قیل کې ټٍل ػلک ٌډاقٌل ،قیل ٌؾقېؿ ،ػلک لً
کړکیٍ تيك ثً پً کجٍ ًٍل ،ػٍ څً نً ثك هترګٍ کېؿل.
ـ ثً مً ٌېكېږه ،له ځم اٌ ګٍقم ،کېؿای شي ټکك ًٍی ٌي ،ثً ؾلجً اٌهً.
تٍډا ټبم ثً ٌػنؿل :مننً ځٍان ملګكیً ،له ىمؿلجً یم ،لمب لړې پښې کممٌقې ؾي.
79
ټبم ػؿمح کٌٍنکی پیؿا کړ اٌ ثكې ٌیې پٍښجل :مٍږ ٌلې ٌؾقېؿٌ؟
ػؿمح کٌٍنکٍ پً مبیٍهێ ځٍاة ٌقکړ :مؽ ثً ٣ټً ٌنً پكثً ؾه ،مٍږ تً ى ً٤لكې کړٌ ،ػٍ لق
نٌٍ کٍلای ،ؾا هجب ؾ ه٨ك پبی ؾی ،ثً تبیؿ پً پښٍ لاړ ًې.
ـ پً پښٍ ،ڇېكثً؟
ػؿمح کٌٍنکٍ نٌ٬ې ثً ٌکجل :ىلجً یٍ کلی ؾی ،ؾې ځبی ثً لنډ ،ثً ىلجً لاړ ًً ،ممکن کٍم
ىٍټل ٌي ،له هجب ؾ ه٨ك پً اړه ػٍاًینی یم ،ثً تً ػپلې پیوې ثك لاهً کړې.
ټبم ثً ؾا پیوې ميمې نً ٌې ،ى ً٤پً ط٬ی٬ح کې ى ً٤کبق ٍ٣ښجً ،ډېك ػٍاًینێ ًٍ ،ى ً٤ثك اٌهً
تٍډا ثً ؾ کبق پً اړه څً نً ٌ ٌیًل ،لً تٍډا ملګكي سره یې مكهجً ٌکړه ،ؾ ى ً٤تیک یې ٌقسره
ٌاػېوح اٌ ؾ کًل پً لٍق قٌان ًٍل.
ـ ډېكه مننً ،پٍىېږم تیک مې ؾقٌنؿ ؾی ،ى٤ې کې کمپیٍثك اٌ ډېك کب٣فٌنً ؾي.
ټبم مٍهک ًٍ :څً ػبره نً ؾه ،ػٍ ى ً٤پً ځبن ٍ٣هً ٌ ،له اطم٭ ٌم ،ؾ تٍډۍ ػبرې ثً مې
اقلښح ٌقنً کړ ،ى٤ې قښجیب ٌیلې ٌٌ ،له اٌن ؾا کبق نٌم ثك لاهً کٍلای.
تٍډا هړي ؾ ټبم پكېٌبنً مؽ ثً ٌکجل ،لمب ځٍان ملګكیً! څً هجٍنمه ؾقپېښً ؾه؟
ټبم ؾ ػپل کبق پً اړه ى ً٤ثً کیوً ٌکړه ،تیب ٟشثً څً ًٌٍل ،تٍډا لً مٍهکب ٌقٌهجً پً ػنؿا ًٍ.
ټبم نً پٍىېؿه ىٌ ً٤لې ػبنؿي؟ ى ً٤ثً لږه ٍ٣هً ٌق٣لً ،تٍډا ؾ ى ً٤ملګكی ٌ ،ػٍ نن ؾ ټبم تؿه
ٌقځ ٌه ،کٍمً موؼكګٍ نً ٌه ،ى ً٤نً څً ٌیل اٌ نً ىم مٍهېؿه ،تٍډا ؾ ى ً٤ؾ طبلح ؾقک کٍلٍ
ٌقٌهجً ػنؿا تى کړه اٌ ٌیې ٌیل:
ـ ټبم! مبثً ٍ٣ږ ًً،ثً مً ػپً کېږه ،له یٍ مبلؿاقه هړی یم ،پً مؼجل ٍ٨ښبقٌنٍ کې مې ؾٌکبنٍنً
ؾي اٌ ټٍل ؾ هپٍقت پلٍقنځٍ ؾي ،له یٍ لیكک اٌ ځٍان کى ثً ضرٌقت لكم ،ڇې لمب پً
ؾٌکبن کې کبق ٌکړي ،ؾا یٍ ډېك ٣ټ پلٍقنځی ؾی ،ثً مب سره کبق کٍلی ًې؟ له ٧کك کٍم ثً
ىمؿا اٌن ڇمجٍ یې ،ثب لً مبسره قیل کې ډېكه مكهجً ٌکړه ،ثً ؾؾې کبق موجظ٭ یې ،هجب ځٍاة
څً ؾی؟
ټبم پً ػٍښێ ٌٌیل :له تبٌق نٌم کٍلای ،نن لمب ؾ ژٌنؿ ثك ټٍلٍ ښً ٌقځ ؾه!
81
جهالت
لنډه کیطً
مثبرک غبه داٌدسی
هيبق تً ڇې کلً ؾ کبق پً لٍق ػٍځېؿم ،نٍ پً ؾه تً مې هترګې لګېؿې ،ڇې ؾالان کې تً موٍاک
پً ػٍلً ٌلاړ ٌ٣ ،ږ تً یې ٌکړُ :ثبالؼیك.
مب تً ىم ځٍاة ٌقکړ ،نٍق مٍ ؾٌمكه ؾ مشلى ٌػح نً لاقه ،ڇې سره کېنٍ.
ؾا اٌلنی ٟكة ٌ ڇې لږه یبقي ؾٌهجٍ یې قاسره پبللـً.
ؾٌه کبلً مؼکې ڇې پً اٌل ٌاق مې ؾ څنګ کٍق ثً قاکډه ًٍ ،ټٍل ؾ کٍق هبمبن مې ٌقسره
ػٍنؿي کړ ،ښځً یې نً ٌهٌ ،یل یې سره تېل ًٍي یٍ.
یٍ ٌړٌکی لٌی یې ىم ٌ ڇې اکثره تً یې ؾ سم٠ې پً ٌقځ ځبن سره قاٌهح.
ل یبت ٌقسره تلؿ نً ٌمٌٛ ،ی ً٨یې ؾ تكېښنب پً قیبهح کې ٌه.
لً کٍم یٍ نیم کبل ٌقٌهجً یٍ مبښبم لً کبق نً قا٣لم ګٍقم ،ڇې لمب ؾ کٍټې لً ٌقه سره نبهح ؾی،
څنګً یې ڇې پً مب هترګې ٌلګېؿې لً هلام ٌقٌهجً یې ٌٌیل ،نن ًپً لمب میلمً یې ػپل لٌی یې
قا ٌښٍؾ ى ً٤ىم قا٣لی.
ٌمې ٌیل پً هترګٍ ،ؾق تً ًم.
ػپل اٗب ٪ثً لاړم ،کبلي مې تؿل کړه اٌ میلموجیب ثً قٌان ًٍم.
له ،کٍقتً اٌ لٌی یې ڇې ٟثؿيه نٍمېؿه ؾ ډٌډۍ لً مېم نً قاثبٌ ًٍ ،ىك څً یې لً تبلاقه ثیبق
قاڇلٍلي ٌٌ ،پً اػكه کې ًې ى ً٤ڇبیٍ ثً ٌقثً ثكػې ػړې اٌتً ڇې ؾٌی ٌقثً ګبٌه ٌاًې ىم
قاتبنؿې ٌڅښلً.
یٍ اٌ تل ػٍاثً سره ٌ٣ږېؿٌ نٍق مٍ کٍمً ؾاهې ػبره نً ٌه پكېښٍ ڇې اٌږؾ مشلى پكې ٌکړٌ،
لړه مې قاثنګ ًٍ.
ؾؾه لٌی ثً مې ٌکجل ،ؾ ػٍة پً کټ کٍږ ٌٌږ ،ػٍ تې ٣مً ٌیؿه ٌ.
لړه نبلړه مې ٌٌیل :ؾا ؾ ٟثؿيه لً مٍق سره پً څً تېل ًٍې؟
هړي ټکبن ٌػٍړ ،لکً لً کٍم ػٍتً ڇې قاتیؿاق ٌي ،له ىم پً ػپلً ػبره پښېٌلنً ٌم ،ػٍ ػبره لً
ػٍلې ٌثلې ٌه.
ډېك نب٫كاقه ًٍم ځبن سره مې ٌیل څً ؾې کبٌه؟ ٌلې ؾې ؾا پٍښجنً ٌکړه؟ ى ً٤پً کٍم ٟمت قاٌهجې
اٌ ثب یې کٍم قګ ٌنیٍ.
81
کٍقتً ٌښٍقېؿ ٌیل یې٫ ،ومح مٍ نٍق سره نً ٌ ،تیب ٣لی ًٍ هترګې یې ؾ لان ګٍثٍ ثً ٌنېٍلې ،یٍ پً
تل کې یې سره ٌقکړې اٌ ػپل لٌی ثً یې ٌکجل ،مبثً یې کړهٟ :ذٌلنً! ىٌ ً٤ػح ڇې ٌاؾه مې نً ٌ
کړی ډېك ٌقان ٌم ،ؾ کبقٌ تبق ٣م نً ٌ ،ؾ پلاق مې تې ػكثً پیوې ٌې ،ملګكي یې ٌٌ اٌ لمٍنږ ڇکكې اٌ
ؾ للمیجٍة لیٍنجٍة ،ػٍ کبي ڇې یٍاځې لېٍنجٍة .
تیب ٣لی ًٍ ،لکً ى ً٤ىك څً ڇې یٍ ځل تیب پً ـىن کې ثبله کٍي ،نبڅبپً یې ٌٌیل :مٍق اٌ پلاق مې
ؾٌمكه ثنګ ًٍل ،ڇې کٍژؾه یې قاثً ٌکړه.
ؾ ٟثؿيه لً مٍق سره مې یٍ نیم کبل ښً پً ػًٍظبلێ ثېك کړ ،پلاق تېل کړم ،مب ؾ ً٣اٌهنێ ٌٛیً٨
ٌاػیوجًٟ ،ثؿيه پیؿا ًٍ اٌ یٍ څً له ىم ښً ًٍم.
ؾ مؼکې ٍ٣نؿې لېٍنی اٌ ٟیبي نً ٌم ،ػٍ کلً تً ڇې ى ً٤پؼٍاني ملګكي قاسره یٍ ځبی ًٍل ،نٍ تیب
تً یې پً ى ٍ٤لاقٌ ػ٘ب کړی ٌم ،ػٍ ډېك نً ،کلً کلً.
یٍه ٌقځ ؾ ىمؿ ٍ٣ملګكٌ ثیلٍ٨ن قا٣ی ٌیل یې ڇې کلً لً ؾ٧تره قاځې ،نٍ مٍنږ پً پلاني ىٍټل کې
یٍ اٌ یٍ څً هبٟجیكي ىم ًجً.
ؾا ىٍټل لمٍنږ ؾاهې ٌ ڇې ډېكې سنکێ مٍ مؼکې ٌقثً قاٌهجې ٌې.
نن ؾ ٟثؿيه مٍق ؾ پلاق کٍق ثً ثللې ٌه ،ڇې ؾ ښبق پً کٍل سر کې اٌهېؿل ،مب ىم ٌیل قاځً ښً
مٍ ١٫ؾه.
کلً ڇې ټبکلې کٍټې ثً لاړم ګٍقم ،ؾ ملګكٌ سره مې ڇې کٍمً ښځً نبهجً ٌه ،ػبر یې څٍک ٌه؟
کٍقتً هبه نیٍلی ًٌٍ ،یې ٌیل ؾ ٟثؿيه مٍق ٌه ،نً پٍىېؿم ڇې څً قاتبنؿې ًٌٍ؟
کٍقتً لاهٍنً ٌمښل ،مب ٧کك کبٌه ڇې څً تً یې کړي ٌي؟ ښځً تً یې ٌىلې ٌي؟ ملګكٌ سره تً یې
لان اڇٍلی ٌي؟
ػٍلً یې ڇٍلً کړه ٌیې ٌیل ،تى پً ىٌل ً٣ځبی کې مې ٗلا ً٫کړه اٌ ثكې قاٌٌثم.
ػبمٍشي ػٍقه ًٍه ،کٍقتً مبثً هترګې ٌنیٍلې ،ڇې ؾؾه پً ؾې ؾٌمكه کیوً تبنؿې ػٍ یٍ څً ٌٌایم.
لمب لً سره ىم ؾٌمكه څً نً ٌٌ ثېك٣ ،بړه مې ثبله کړه ٌمې ٌیلٌ ،لا نٍ کً پً مٍنږ تیب ؾاهې طبلات
قاشي ،ؾ هړي اٌ ښځې مكګ طجمٍ ؾی.
کٍقتً موک ًٍ ،پً قهېؿلې ږًكه کې یې ګٍثې ٌٌىلېٌ ،یې ٌیلٌ :لې ٗلا ٪نً ٌقکٍئ ،پً مكګ یې
څنګً ػجمٍئ!؟
-ؾا لمٍنږ لاقه ؾه.
-ؾا سيبلح ؾی.
82
لوګٍن
لنډه کیطً
نصرت ارمبن
ؾېكه کې ؾ هٍق مٍټك ؾقېؿٌ سره مبًٍم لً لٍتٍ پبڅېؿ اٌ ٌقمنډه ًې کړه ،ؾ نیکً لً پؼٍاني
ملګكي مكاؾ سره یٍځبی ثكې ؾ ښکلې تشرې لكٌنکې مبًٍمً ىم قاکٍله ًٍه.
ىلک لً میلمنٍ سره هجړي مشي ٌکړل اٌ تیب یې هترګې سینێ کې ډٌتې پبثې ًٍې.
ـ ؾا ٫مك ؾی.
ـ څٍمكه ښبیوجً نٍم ،تیؼٍ مبثً ٌقثً ،مبًٍمې ٌٌیل.
پلاق یې ٫مك ځبن ثً ٌقلنډ کړ :لٍق مې ؾه ،لمكینً.
٫مك ؾ سینێ لً نٍم یبؾٌلٍ ٌقٌهجً ٌمنلً ڇې ؾ ػپل نٍم پً ًبن ښکلې اٌ پً لٍمړي ځل ؾ
ؾٌی میلمنً ًٍې.
تیب پً ګډه کٍ قثً ننٍثل.
ثك ڇبیٍ ٌقٌهجً لمكینً لکً پٍىېؿلې ڇې ٌي پً ژتً یې یٍاځې ٫مك پٍىېؿلی شي اٌ ىً٤
یې ؾلجً ثېكېؿٌنکې ًېثې پً ػًٍبلێ ٌقثېكٌلی شي.
ؾٌاړه پً نبل کًل مؽ ثً ٌٌثل٫ ،مك ثً ؾاهې ایویؿه ڇې کلی مؼکې ؾ نن لً ػٍښیٍ تې
تكػې ٌ ،لمكینې پً ًنٍ ٌنٍ اٌ تٍټٍ کې ؾ نبهجٍ مك٣یٍ ًٍق ثً ؾ څً ًېثې ٍ٣ږ کېؿٌ
ٌقٌهجً هترګې ػٍا اٌ ًب ٌ ګكځٍلې ،ؾ ؾٌی لً مٍټكه ؾ کًل ػیكن اٌ تبر سري مبًٍمبن ګكؾ
ثبٌېؿل اٌ پً مٍټك ؾ لان ٌىلٍ سره تً یې مٍهېؿلٍ ؾ لمكینې لړه نكمٍلٍ.
٫مك لمكینې ثً ؾ ػٍښێ ٌقکٍلٍ لپبقه ىً ً٤ګلنې ٌیبلې ثً یٍړه ڇې ؾ کًل مبًٍمبنٍ تً یې پً
٣بړه تكسٍنً سٍړٌل ،لمكینً ؾ ٌیبلې پً ٣بړه کېنبهجً اٌ پً اٌتٍ کې ؾ پښٍ ډٌتٍلٍ ٌقٌهجً یې
ڇې ٌق ٌلٌؿل ٧کك یې کٍلٍ ځلېږي.
لمكینې ثً پً ىك ځل کجٍ تً ٫مك ثً نٍقه ىم ښکلې ښکبقېؿه ،پً ػٍښێ یې ؾ تكز پً سٍړٌلٍ
شرٌٌ ٞکړه اٌ لً مؼکې ٌقځٍ پً ډېكې ػٍاقۍ ًې کبق ٌکړ.
83
ؾ لمكًنې نكۍ ګلابي ًٍنډې ؾ یٍې ًېثې لپبقه ىم ؾ مٍهکبٌٌ نً تې تكػې کېؿې اٌ پً ؾې
نً پٍىېؿه ڇې څٍ ًېثې ٌقٌهجً تً ؾ ًګٍ کلی څً ڇې لً ػټینٍ ؾېٍالٍنٍ ٣ټً کلا ىم نشي
لیؿی ،ىٍ٤ی یٍ تل سره ؾ ٌػح پً ثېكېؿٌ پٍی نٌٍل.
ٌقېځې ؾ کمكه لً سره قاثېكې ًٍې اٌ ٌقٌ ٌقٌ کًل ثً قالنډېؿې ،ځبنٍنً ًې ٌ څنډل اٌ
کٍقثً یې منډې کړې ،لمكینً ؾ پلاق پً لٌؿٌ پً ػٍښێ ٌق٣لً ،ى ً٤ؾ ثلٍ ثبتیب نٌٍلې ٌه .
٫مك ؾ طبلح ؾقکٍلٍ ٌقٌهجً ؾاهې ًٍ لکً پً ځمکً ڇې ننٍځٍ ،پً یٍه ًېثً کې یې ننێ
پېښې هترګٍ ثً ٌؾقېؿې اٌتیب پً ځبن پٍی نٌٍ ،لمكینً ى ً٤ثً پً ډکٍ هترګٍ لً کجٍ ٌقٌهجً
پلاق پوې قٌانً ًٍه.
ؾ نیکً کنځلٍ ٫مك قا تیؿاق کړ ،لً هترګٍ ګكځٍلٍ ٌقٌهجً ًې نیب پً سرٌ هترګٍؾېٍال ثً نبهجً
ٌلیؿه ،ؾ ى٤ې پښٍ سره ؾ پكٌت لوګٍن پً کجٍ ؾهجٍ ٌقیبؾ ًٍل ڇې لمكینې یې نیب سره
کًل مؽ ثً ٌثٍ نً مؼکې پكیښی ٌ.
مٍق یې ؾ کلا لً تكسً قا٣ږ کړ :مٍټك یې ؾ کمكه سرک ثً نً ؾی قهېؿلی.
ؾ ٫مك لړه پً ػٍښیٍ کې ډٌة ًٍ ،پً یٍه ًېثً کې یې لوګٍن قاپٍقثً کړ:
ـ له یې قهٍم!
ثك اٌهً ى ً٤ثً ؾ ڇب پبم ًٍی نً ٌ ،نیب یې پً لٌؿٌ ػًٍبلً ًٍه:
ـ ٫مك تڈی مې پيلٍان ؾی.
ى ً٤ؾ نیب ػبره ٌانً ٌقېؿه څپلێ یې ٌیوجې ٌې اٌ ؾکٍقه ٌثلی ٌ ،ى ً٤لکً پً پښٍ کې ؾ
ننٍثٍنکٍ ا٣میٍ ؾقؾ نً ڇې نبػبره ٌي ،هترګې یې ؾ مٍټك قڼب کې تنؿې کړې ٌې اٌ پً منډه
ٌ.
ؾ کٍق ٣ړي انؿېښنې ٌاػیوجل اٌ ؾ کلا تكز ثً لً ػجٍ ٌقٌهجً ټٍلٍ هترګې پً نً ښکبقه
کېؿٌنکې کمکٍ قا ً٣کې ٌنیٍلې ،ىٍ٤ی پٍىېؿل ڇې ٫مك یٍاځې ؾ ى٤ې لاقې کٍلای شي
ځبن لً مٍټكه مؼکې ؾ کمكه سرک ثً ٌقهٍي ،ػٍ ؾا ؾ لېٍنجٍتً ډک ٫ؿم اػیوجل ٌٌ اٌ
ىېڅٍک نً پٍىېؿل ٫مك څً اړ کً ڇې ؾاهې ٌکړي؟
***
پلاق یې څٍ ځل لمكینې ثً ٌکجل لکً ى ً٤ڇې ثك اٌهً پً کًل کې ٌقکً ٌي ،پً ګٍثٍ یې ؾ
ى٤ې ٍ٣ښین ٍ٣مبری ٌنیٍلٍ:
ـ لٍقې! کلی ؾې ػٍښ ًٍ؟
ـ ىٍ .......لوګٍن قانً پبثې ًٍ.
84
مكاؾ ٌػنؿل ،سېج ثً یې لان کړ:
ـ له تً تل ؾقکړم.
مٍټك پبػً سرک ثً ٌقهېؿ ،لمكینې هترګې پً ثیبقه کې ډٌة قا ً٣ثً ٌنیٍلې اٌ نً پٍىېؿه
ٌلې ؾ ٫مك ؾلجً ثېكېؿٌنکې ًېثې یې ـىن کې پً انځٍقېؿٌ ًٍې؟
ؾ تكیک نیٍلٍ سره یې پً اٌثكۍ مؼې ثً ٌکجل اٌ ؾاهې یې اطوبن کړه لکً پً تؿن یې
ڇې ؾ ػٍښێ لړله قاً٣ل ٌي.
ؾ ى ً٤هترګې ځلېؿې اٌ هجړي لړه یې ثېمه ثېمه هبه اػېوجً ،پً مؽ یې ػٍلې قامبثې ٌې،
لً لنګنٍ اٌ لاهٍنٍ ثللې ٌینې ثً یې ؾ مٍټك قڼب ؾ لمكینې ؾ تبقػٍګبنٍ قنګ ٌقکړی ٌ.
لمكینې ٌٌیل٫ :مكه! اٌ تیب لً ى ً٤سره هترګې پً هترګٍ پبثې ًٍه .
پلاق یې یې لکً پٍىېؿلی ڇې ٌي ؾا پېښً یٍاځې ىٍ٤ی پٍقې ثړلې ؾه ،پً ػبمًٍێ یې ؾ
ؾٌاړٌ ننؿاقه شرٌ ٞکړه.
٫مك لوګٍن ثك اٌهً مٍټٍ کې کلک نیٍلی ٌ لمكینې ثً یې ٌنیٍلٍ :نیب سره مې ؾقنً پبثې ٌ.
لمكینې ثكې ٌاػیوح تیب یې ؾ پلاق نٍی ٌقکړی لوګٍن ٌقکړ :ؾا هجب ًٍ.
٫مك پً نٍې سفتً لً مؼً ښې پكثً قا ً٣کې کًل ثً پً منډه ًٍ اٌ ؾ ى ً٤لً پنب کېؿٌ ٌقٌهجً
لمكینً پً مٍهکٍ ًٍنډٌ پلاق سره مٍټك ثً ٌػجً.
ـ ى ً٤ثً ؾې ان٠بم کې ٌلې لوګٍن ٌقکړ؟
لمكینې قا ً٣کې تنؿې کړې هترګې پلاق ثً ٌاړٌلې ،لان کې نیٍلی لوګٍن یې ٌقٌښٍؾ:
ـ ؾا تً ى ً٤لً مب ىېك نً کړي اٌ نٍی لوګٍن تً مب لً ى ً٤نً.
***
ؾهترګٍ پكانېوجٍ سره ٫مك ٌلیؿل ڇې ؾ کٍقنێ ٣ړي یې لً کټً ڇبپېك مٍهک نبهح ؾي،
اٌن قڼب ػٍقه ًٍې ٌه ،ى ً٤نً پٍىېؿه څً ًٍي؟ ٌلې ټٍل ى ً٤ثً ػٍښ ؾي؟ یٍاځې یې
یبؾېؿل ڇې پً لیؿٌنکٍ ػٍة کې تكیبلی ًٍ.
لً ؾقؾ اطوبهٍلٍ سره یې ثړل ًٍي لان ثً ٌکجل ،مٍټٍ کې ؾ لوګٍن پً لیؿٌ یې تبٌق ًٍ،
ڇې قًښجینی کبمیبة ؾی اٌ نٍي لوګٍن یې کبقنبمً ټٍلٍ ثً څكګنؿه کړې ،تیبیې ًٍنډې
مٍهکې ًٍې.
85
لً سلال اتبؾه ػپكېؿٌنکې مینً مشلً تنؿه ًٍه ،ؾ ؾې مشلې ڇلٍنکٍ ٟمت يه ځٍاة پً یٍ م٘ثٍٟبتي
کن٨كانى کې ؾ "مٌنې" ؾ تنؿېؿٌ اٟلان ٌکړ اٌ لامل یې ؾ ځینٍ پؼٍانیٍ سنګوبلاقانٍ اٌ یٍ ًمېك ٧كىنګ
ٓؿ کړیٍ لً ػٍا نٍمٍړي ثً ؾ مكګ ګٍاښٍنً ٌښٍؾل.
ؾ کكکې اٌ سګړې پً ثٍؾ تبلاق کې مینً ىم تنؿه ًٍه:
پً ًج پكهجٍ تبنؿې لېكی ٌکړئ
ڇــــــكثً کې لكې ىم قڼب نً ښکبقي
نصرت اليبم
مینً منعً ده
خبر راغلی چې د ننګ پً ښبر کې جنګ آساد اٌ مینً تنذه اٌ پبتنذه ده.
عشت پزېػبنً اٌ ځٍاة غلی دی.
ملګزٌ راتً ٌیل چې مینً مً کٍه پبګلً
خٍ مب کلً منلً خلکٍ مب کلً منلً
اٌص عشت ځٍاة غٍاړي.
مینً رتبة غٍاړي ،فکز انللاة غٍاړي
د تیبن د آسادۍ انللاة.
مطٌع الله عبتذ
اٌ ډېك څً تً مٍ ثكې لؾه کٍل.
د کٍټ ٌلطٍالێ نً عثذالنثٍ تطل ،حمیذالله حضرت سی اٌ مطیع الله لٌکٍ :مینً مجلً ىغً مجلً ده چې تې
ضبرې مینً ٌال لزي ،مٍږ ټٍل د مینې مجلې پزاختیب اٌ تزیبلیتٍة غٍاړٌ.
مبتً پً لپٍ اٌتً راکً
چې پً پطتٍ لاضٍ دې خٍلً ٌلګٍمً
ٟمكان اػتر یم لً کٍټ ٌلوٍالێ نً!
ډېك ػٍښ اٌ ػًٍبلً ًٍم ڇې ؾ مینې ؾ تیب پیل کېؿٌ لیكی مې ٌاٌقېؿٌ ،ؾا څٍ میبًجې ڇې مینً مشلً
تنؿه ٌه نٍ لمٍنږ ؾ م٘بل٠ې ىم ڇنؿان ممه نً ٌه ،ځکً ڇې مینً کې مٍ قنګبقنګ م٠لٍمبت اٌ م٘بلج
لٍهجل ،مٍنږ ؾ مینې مشلې لً مینً ٌالٍ ىم ٍ٣اړٌ ڇې لً یٍالې هلامٍنٍ اٌ ٧لاني ٧لاني نٍمٍنٍ ثېك شي اٌ
پً ػپلٍ لیکٍنٍ کې ؾ مشلې پً م٘بلثٍ هبلم نٜكٌنً اٌ نیٍکې قاٌاهجٍي ،ڇې ؾ لیک ؾ نشرٌلٍ مِ٬ؿ یې
څكګنؿ شي اٌ ؾاهې څً قاٌلېږي ڇې لٍهجٍنکی ثكې نٍي څً ٌاػًل.
86
د خواشٌيۍ ٌّغام
٣م کً لً ٣مً شرمېؿلی...
پً ډېكه ػٍاًٌنێ مٍ ػبر ثكلاهً کړ ،ڇې ؾ هتر هٌبسي ،ټٍلنٌمٟ ،لمٍ اٌ ٧كىنګٍ ًؼٌِح
اکبډيموين هلٌٌلن لاً٭ ؾ ژٌنؿ ملګكې پٍق پكې کړ اٌ لمٍږ ًبٟك لاً٭ ًې ًٍ ٌلقی کړ.
انبلله ٌ انب الًٌ قاسٍ٠ن.
ٌاًٍ ڇې ؾ ىك لٍی انوبن ثك ًب ؾ ًٍې مېكمنې لان ٌي ،ؾ ً٣ػبره ؾ ػؿای تښلې مېكمن لاً٭ پً
تبة ثك ټٍلٍ ښً ُؿ ٪کٍي.
مېكمن مبىكه لاً٭ ؾ ژٌنؿ پً ټٍلٍ پړاٌنٍ کې ؾ هتر لاً٭ ثك ًب ٌلاړو ٌه ،ؾا کً ؾ مظ٬٭ اٌ ثؼلٌ٬ګك
لاً٭ لً پبقه پً کٍق ؾننً ؾ ثؼلٌ٭ اٌ ثظٌ٬٭ ؾ ٔ٧ب سٍړٌل ٌٌ ،کً پً ډاډ ؾ هٌبهح کٍلٍلً پبقه ؾ
کٍق لً ڇبقٌ ى ً٤ثً ؾ ډاډ ٌقکٍلٍ ڇبقه ٌه اٌ کً ؾ ًٍه پكګنٌم هٌبهجٍال ؾ مېكمنې پً ثٍګً ؾ
هجړي ژٌنؿ تبق ثً اٌږو ٌقکٍلً ،ب کً ؾ ًٍې تب موٍلٌجً مٍق پً ثٍګً ؾ ًٍه لپً تڈٍ ثكتًٌ اٌ قٌلنً
ٌه.
ؾې ټٍلٍڇبقٌ ثً ميرمن لاً٭ پً اٌږو ٌقکٍلٍ ؾ ػپل ژٌنؿ ؾ ملګكي هتر لاً٭ لً پبقه ؾ هٌبهح،
ثظٌ٬٭ ،ثؼلٌ٭ اٌ پكګنٌم کبق لمٌنً تكاتكٌلً ،ػٍ مكګ ،مكګ ؾی اٌ پك ػؿای ز ؾ مٍمنٍ تنؿګبنٍ پً
ُ٨ح تبیؿ ىك ژٌنؿی مكګ ثً ٣بړو کېږؾي.
ؾا ؾی ؾاهې ًٍې اٌهپنٌمې مېكمنې ىم مكګ ثً ٣بړو ٌقکړو ڇې ؾ ػپل مثبقل مېړو ؾ سر ؾ
هلامجێ لً پبقه ًې ؾ ثك ټٍلٍ موجثؿ ٌاکمن ګكېٍان ثً ىم لاهٍنً ٌق قهېؿل لً منبن قتً مېكمن
لاً٭ ثً تښنً اٌ لٍړ سنجٍنً ٍ٣اړم .
ػپل ط٬ؿاق ،ميكتبن اٌ پك لړو ؾا٣من لاً٭ تبتب ،ؾقانً ٣كلي لای٭ ،لمكک سبن اٌ نٍقې کٍقنێ ثً ؾ
ؾې لٍی ٣م ؾ ل٣م ىٌلً کٍم.
يه ز ؾې ؾا لمٍږ ٌقٌهجی ٣م کړي.
آمين ًب قة ال٠بلمين
ٟثؿاليبؾي ىبؾي
ؾ مٌنې اؾاقه ىم لً لٍی څښجنً ،ښبً٣ل لاً٭ اٌ ؾ ؾه کٍقنێ ثً ؾ لړو ُبر ٍ٣اړي اٌ مكطٍمې
ثً سنجٍنً .
پً ګٍق ًې ګلٍنً
87
ژٌنذ رًبضي ده؛ ښً تٍتٍنً جمع کړړئ ،غړخړې منفړٍ کړړئ ،خٍغړحبلێ ة
کړئ ،دردٌنً تلطٌم کړئ ،د نفزت جذر ٌنٌطئ اٌ عػم پز تٍان لٍړ کړئ.
ًٌکټٍر ىٍګٍ
88
89