การขาย ไตรมาสที่ 1 ไตรมาสที่ 2 ไตรมาสที่ 3 ไตรมาสที่ 4 0 5 10 15 20 25 30 35 1/5/2002 1/6/2002 1/7/2002 1/8/2002 1/9/2002 ชื่อแผนภูมิ ชุดข้อมูล 1 ชุดข้อมูล 2 วิชาคณิตศาสตร์พื้นฐานอาชีพ รหัสวิชา 20000-1401 เรื่อง การเก็บรวบรวมข้อมูลและการน าเสนอข้อมูล หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ ปวช. ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสุรินทร์ ส านักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ส านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ
ใบความรู้ เรื่อง การเก็บรวบรวมข้อมูลและการน าเสนอข้อมูล 1. การเก็บรวบรวมข้อมูล (Collection of Data) หมายถึงกระบวนการที่จะได้ข้อมูลที่ต้องการศึกษาภายใต้ ขอบข่ายที่ก าหนด การเก็บรวบรวมข้อมูลโดยทั่วไป มี4 วิธีคือ 1. เก็บรวบรวมจากทะเบียนประวัติหรือรายงาน เป็นการเก็บข้อมูลจากแหล่งที่มีข้อมูลอยู่แล้ว 2. เก็บรวบรวมจากการส ารวจ การเก็บข้อมูลวิธีนี้ผู้ส ารวจต้องเตรียมแบบส ารวจไว้ล่วงหน้าและสามารถท าได้ โดยการสัมภาษณ์หรือการส่งแบบสอบถาม 3. เก็บรวบรวมจากการทดลอง เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการทดลอง เช่น การทดลองทางด้านวิทยาศาสตร์ การทดลองทางด้านการเกษตร 4. เก็บรวบรวมโดยการสังเกต เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลที่ผู้เก็บรวบรวมข้อมูลต้องจดบันทึกข้อมูลที่ได้จากการ สังเกต เช่น การจดบันทึกข้อมูลจ านวนรถยนต์ที่เข้ามาติดต่อในสถานที่ราชการ 2. การน าเสนอข้อมูล (Presentation of Data) การน าเสนอข้อมูล เป็นระเบียบวิธีการทางสถิติที่เป็นการน าข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมด้วยวิธีการต่าง ๆ มาจัดระเบียบใหม่เพื่อแสดงรายละเอียดของข้อมูลท าให้อ่านได้อย่างสะดวกและง่ายขึ้น โดยการน าเสนอข้อมูล ทางสถิติสามารถท าได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับชนิดของข้อมูล และวัตถุประสงค์ของการน าเสนอ เช่น การน าเสนอในรูป บทความ ตาราง แผนภูมิและกราฟ ปัจจุบันนี้การน าเสนอข้อมูลมีบทบาทส าคัญในองค์กรทางธุรกิจ ทางการเมือง ทางการศึกษา หรือแม้แต่หน่วยงานของรัฐทุกแห่ง ก็ต้องอาศัยวิธีการน าเสนอเพื่อสื่อสารข้อมูล ซึ่งการน าเสนอข้อมูล เป็นการน าเอาข้อเท็จจริง ข้อมูล รายละเอียดต่างๆ ที่เก็บรวบรวมข้อมูลมาจัดให้เป็น ระเบียบ เพื่อมุ่งที่ให้ผู้ใช้ข้อมูล มองเห็นลักษณะส าคัญ ของข้อมูลเหล่านั้น และสามารถอ่านรายละเอียด หรือเปรียบเทียบข้อเท็จจริง ข้อมูลและ รายละเอียดเหล่านั้นได้อย่างถูกต้อง รวดเร็ว และตรงตามความต้องการของผู้ใช้ข้อมูล วิธีการน าเสนอข้อมูล แบ่งเป็น 2 วิธีใหญ่ๆ ได้แก่ การน าเสนอข้อมูลอย่างไม่เป็นแบบแผนและการน าเสนอข้อมูลอย่างเป็นแบบแผน การน าเสนอข้อมูลอย่างไม่เป็นแบบแผน เป็นการน าเสนอข้อมูลที่ไม่ต้องมีกฎเกณฑ์และแบบแผนแต่อย่างใด อาจจะเป็นการน าเสนอในรูปบทความ หรือการน าเสนอในรูปบทความกึ่งตาราง การน าเสนอข้อมูลอย่างเป็นแบบแผน เป็นการน าเสนอข้อมูลที่มีการก าหนดระเบียบกฎเกณฑ์ต่าง ๆ วิธีที่นิยม ใช้มี6 วิธีดังต่อไปนี้ 1. การน าเสนอข้อมูลในรูปตาราง การน าเสนอข้อมูลในรูปตารางเหมาะกับข้อมูลที่เป็นตัวเลข และต้องการความถูกต้องของตัวเลข โดยเฉพาะการน าตัวเลขไปค านวณ วิเคราะห์เพื่อหาข้อสรุป ส าหรับการน าเสนอ ข้อมูลที่เป็นจ านวนและไม่ต้องการรายละเอียดมาก สามารถใช้ค่าประมาณได้ควรน าเสนอโดยใช้แผนภูมิรูปภาพ ท าให้ดู น่าสนใจกว่า
ตารางแสดงรายได้และค่าใช้จ่ายของเกษตรกรปลูกมะเขือเทศ ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2564 ถึงปีพ.ศ.2568 รายการ 2558 2557 2556 2555 2554 รายได้ 65,480 50,341 40,118 34,815 20,348 ค่าใช้จ่าย 44,760 51,912 39,935 20,480 11,835 ก าไร 20,720 -1,571 183 14,335 8,513 2. การน าเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมิแท่ง การน าเสนอข้อมูลด้วยแผนภูมิแท่ง เหมาะกับการ เปรียบเทียบข้อมูล โดยเฉพาะการเปรียบเทียบข้อมูลหลายชุด เพราะสามารถใส่แท่งกราฟของข้อมูลหลายชุดไว้ในภาพ เดียวกัน จึงเห็นผลการเปรียบเทียบชัดเจน จากแผนภูมิตัวอย่าง ความสูงของแท่งกราฟแต่ละแท่ง แทนจ านวนเงินรายได้ของเกษตรในแต่ละปีการน าข้อมูล ตัวเลขมาน าเสนอด้วยแผนภูมิแท่งช่วยให้เปรียบเทียบข้อมูลได้ง่ายโดยดูความสูงของแท่งกราฟแต่ละแท่ง กราฟแท่งที่สูงที่สุดเป็นของปี2558 แท่งที่ต่ าที่สุดเป็นของปี2554 สามารถอ่านรายได้จากความสูงของแท่งกราฟแต่ ละแท่งโดยดูตัวเลขที่ก ากับไว้ที่แกนตั้ง 3. การน าเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมิรูปวงกลม เป็นการน าเสนอข้อมูลที่ใช้พื้นที่รูปวงกลมหนึ่งวง
แทนปริมาณข้อมูลทั้งหมด และแบ่งพื้นที่ในวงกลมจากจุดศูนย์กลางออกเป็นส่วนของวงกลมย่อย ๆ ตามส่วนของ ปริมาณข้อมูลที่น าเสนอ แล้วเขียนตัวเลขแสดงข้อมูลก ากับไว้ ในทางปฏิบัติถ้าข้อมูลที่ต้องการน าเสนอมีปริมาณที่มาก เรานิยมแสดงปริมาณข้อมูลเหล่านั้นเป็นรูปร้อยละของปริมาณข้อมูลทั้งหมดท าให้ง่ายต่อการวิเคราะห์ และเห็น เปรียบเทียบได้ชัดเจนเป็นรูปธรรม แผนภูมิรูปวงกลมเป็นการน าเสนอข้อมูลโดยการแบ่งพื้นที่ของรูปวงกลมออกเป็น ส่วน ๆตามอัตราส่วนของปริมาณที่ต้องการเปรียบเทียบ และเขียนบอกปริมาณของข้อมูลเป็นส่วนย่อย ๆ เพื่อเปรียบเทียบกับจ านวนข้อมูลทั้งหมด โดยเขียนปริมาณของข้อมูลเป็นเปอร์เซ็นต์ การสร้างแผนภูมิวงกลม ท าได้ โดยการเเบ่งมุมรอบจุดศูนย์กลางของวงกลมที่มีขนาด 360 องศา ออกเป็นส่วน ๆ ที่เรียกว่า มุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม ตามขนาดที่ได้จากการเทียบส่วนกับปริมาณทั้งหมดในข้อมูล มุมที่จุดศูนย์กลาง = (จ านวนที่สนใจ/จ านวนทั้งหมด) x 360 องศา ตัวอย่างการสร้างแผนภูมิวงกลม จากข้อมูลการส ารวจที่ได้เก็บรวมรวบข้อมูลจากนักศึกษาทั้งหมด 200 คน เกี่ยวกับเครื่องดื่มที่นักศึกษาชื่นชอบ โดย นักศึกษาเเต่ละคนสามารถเลือกได้เพียง 1 ตัวเลือก พบว่านักศึกษาเเต่ละคนชอบเครื่องดื่มดังนี้ วิธีท า เริ่มจากการหามุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม ส าหรับข้อมูลเเต่ละชุดก่อน โดยมุมภายในทั้งหมดรวมกันต้องได้ 360 องศา หลังจากนั้นให้เราสร้างวงกลมขึ้น เเละลากเส้นรัศมีของวงกลมให้ท ามุมกันตาม มุมภายในวงกลม ที่ได้จากการค านวณ
สุดท้ายให้เราน าข้อมูลที่อยู่ในตารางลงไปใส่ในวงกลม อาจจะเป็น จ านวนคนหรือเเปลงเป็นเปอร์เซ็นต์ เพื่อความ สวยงามเเละง่ายต่อการอ่านข้อมูล
4. การน าเสนอข้อมูลโดยใช้แผนภูมิรูปภาพแผนภูมิรูปภาพ (Picture Graph) เป็นแผนภูมิที่ประกอบไปด้วยแกนนอน และแกนตั้ง แต่เลือกใช้รูปภาพ หรือไอคอนแทนจ านวนของสิ่งของนั้นๆ เช่น การแสดงผลจ านวนของนมที่ขายได้ในแต่ละเดือน โดยน าเสนอทั้งนมรสจืด รสช็อกโกแลต เปรียบเทียบในแต่ละเดือน ซึ่งมีการน าเสนอลักษณะคล้ายกับกราฟแท่ง แต่เปลี่ยนจากแท่งเป็นรูปกราฟิกของนม 2 รสชาติแทน ก็ท าให้การ น าเสนอข้อมูลน่าสนใจมากยิ่งขึ้นซึ่งแนวทางการน าเสนอข้อมูลลักษณะนี้ต้องอาศัยความคุ้นชินของคนดู เพื่อแทน สัญลักษณ์ภาพลงไป เช่น เมื่อพูดถึงจ านวนคน อาจจะแทนด้วยภาพไอคอนคนหรือเมื่อพูดถึงจ านวนเงิน ควรแทน ภาพเป็นเหรียญเงิน หรือแบงค์แทน ก็จะท าให้คนดูเข้าใจง่ายจากสัญลักษณ์ภาพที่คุ้นเคยอยู่แล้วและยังดึงดูดความ สนใจได้มากกว่าการใช้กราฟแท่งสี่เหลี่ยมอีกด้วย
5. การน าเสนอข้อมูลโดยใช้แผนที่สถิติ เป็นการน าเสนอข้อมูลที่อาศัยหลักการทางภูมิศาสตร์ ซึ่งจะช่วยให้เห็นลักษณะการเปรียบเทียบข้อมูลได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
6.การน าเสนอข้อมูลแผนภูมิกราฟเส้น แผนภูมิกราฟเส้น มักใช้ในการน าาเสนอข้อมูลที่ต้องการให้ เห็นแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่งๆ มากกว่าจะแสดงเพียงจ านวนตัวเลขที่แท้จริงเท่านั้น วิธีการอ่านกราฟเส้นให้ดูต าแหน่งของจุดบนกราฟว่าตรงกับค่าใดบนแกนตั้ง และแกนนอน หากเป็นกราฟเส้นที่มี ข้อมูล 2 จ านวนขึ้นไป ต้องระบุชื่อข้อมูลของกราฟเส้นให้ชัดเจน ล้านบาท 0 1 2 3 4 5 6 2561 2562 2563 2564 2565 รายได้การจ าหน่ายผลไม้ร้านแม่เพชรช่องจอม มะม่วงแก้วขมิ ้น มะขามป้อม ส้ม
อ.กฤตยา กลับมารัมย์ โทรศัพท์ 0610294961 งานหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสุรินทร์