คำน�ำ
�
ั
หนังสือ ที่ระลึก งานเกษียณ ท�าด้วยเพียร ท�าด้วยจิต คิดมุ่งม่น
ื
ื
รวบรวมเร่อง ร้อยเร่องราว เรียงประพันธ์ เป็นค�าฉัณฑ์ กาพยก์ลอน สอนใจตน
ื
ที่ระลึก เพ่อระลึก เผื่อนึกถึง ประดุจหนึ่ง ส่อแทนใจ ในความหมาย
ื
เก็บไว้อ่าน ยามว่าง ๆ เพ่อผ่อนคลาย กลอนอาจให้ ส่งดี ๆ ที่ฝากมา
ื
ิ
แม้กลอนนี้ ไม่สุขสม อารมณ์หมาย ขออย่าได้ ถือโทษ โกรธโทษา
ี
เขียนสะสม ตามกาล ต่างเวลา ต่างท่มา ค่อนแคะบ้าง บางอารมณ์
ดว้ยตั้งจิต ที่คิดดี มีสัมมา เรียนท่านว่า หนังสือนี้ ไม่มีขาย
ื
�
ท�าดว้ยจิต ทาเพ่อแจก แลกดว้ยใจ อวยพรให้ ท่านทุกคน จงโชคดี
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
30 กันยายน 2564
1
สำรบญ
ั
ค�ำน�ำ 1 ส่งไลน์ ดอกไม้ 35
จำกใจผู้ว่ำฯ 3 น�้ำลด มำลงแปลงกัน 36
ประวัติย่อ 4 ชำ กำแฟ โกโก้ 37
ี
ค�ำปฏิญำณตน 5 มะเหม่ยว, ปำกว่ำ ตำขยิบ 38
๑๓ ตุลำ อำลัยพ่อ 6 อย่ำเกลียด ให้ใจขุ่น 39
สีกำกี 7 จริงหรือปลอม 40
ื
ื
สวนสมรม 8 พ้นที่ พ้นธรรม น�ำอำชีพ, น�้ำกับไฟ 41
มุ่งท�ำดี (อยู่ที่ไหน ต้องสร้ำงงำน) 9 โกโก้ 42
สอนน้อง 10 นกมีขน คนมีเพ่อน 43
ื
ธรรมชำติกับคน 11 ๒๓ ตุลำคม บังคมถวำย 44
ื
กระจูด, หัวใน หัวนอก 12 เช่อใครดี 45
ู้
รัก ชำติ จริง หรือ?, ใบไม้ด่ำง 13 เกษตรกรนักส 46
โหม 14 นักกลอนไก่สอนขัน 47
บ้ำนนี้มีรัก 15 กลอนวันอำทิตย์, กวนหมวน 48
ไก่จิกไก่, งำนด่วน...งำนเด่น 16 สวัสดีจำกใจ รับปีใหม่ 2563 49
ก้ำนยำว 17 “ใบ้” 50
รู้รักสำมัคคี/รู้ดีมีเหตุผล 18 นครฯ ท่องเที่ยวเกษตร 51
กลอนสอนใจ คนรู้ 19 ทองย้อย 56
ชำย...ขอบ 20 นิรำศระยอง 57
ปริศนำธรรม 21 สมรม 58
หมอน หมิ่นเหม่ 22 ไม่อิจฉำ, ช่วยๆ กัน 59
ไอ้ไข่ เด็กวัดเจดีย์ 23 โควิด 60
หน�ำจำก 24 หลงลับแล 61
ปิ้งช้ำง 25 เกษตรต�ำบล คนผืนดิน 62
จำกนะโม.. สู่นำโน (Silver nano) 26 มังคุด เมืองนครฯ 63
เข้..กินเรียน, ลำยฟ้ำ 27 เสียงบ่น จำกคนซื้อ 66
ดอกไม้หอม 28 เป็นแบบไหน ? 67
กล้วย...ไม้, จ�ำปูน หอมนำน 29 ประชำธิปไตย 68
บ้ำนในฝัน 30 นำบุญ 69
รัก...แบ่งปัน, ข้ำรำชกำร 31 แปลกพิกล 70
หน้ำวัว 32 เกษียณ 71
ข้ำรำชกำรบ้ำนนอก สู้ไม่ถอย 33 กลอนส่งท้ำย 72
วันหวันหรุม 34
2
ู้
่
จำกใจผวำฯ
3
ั
่
ประวตยอ
ิ
ุ
ิ
นำยนพนธ์ สขสะอำด
เกษตรจงหวดนครศรีธรรมรำช คนท 21
ั
ี
่
ั
ถือกำาเนิด เกิดมาจาก เมืองเขาล้อม เมืองขนอม เมืองเลสวย นครศรีฯ
จบขนอมวิทย์ มอศอสาม การเรียนดี ต่ออีกที เบญจมฯ สมดั่งใจ
ต่อเกษตร อยุธยา พาไกลบ้าน จบทำางาน ปีสองหก ตกไกลโพ้น
เกษตรมะขาม จันทบุรี มีแรงดล ได้คบคน ได้สังคม ได้วิชา
อยู่สองปี กลับนครฯ ตอนวัยหนุ่ม ชีวิตคุ้ม ลุยแหลก ตามประสา
งานก้าวหน้า ตามโอกาส ตามเวลา เติบโตมา อย่างงดงาม ตามสมควร
ระหว่างงาน ต้องขวนขวาย ได้เรียนต่อ มสธ. คือที่หมาย ถูกใจยิ่ง
จบตรี-โท เอกส่งเสริม สายตรงจริง งานทุกสิ่ง เริ่มเข้ารูป และเข้ารอย
ประสบการณ์ งานเคยทำา ที่หลายหลาก เริ่มต้นจาก เกษตรตำาบล คนกล่าวขาน
จนเข้าสู่ ตำาแหน่งดี วิชาการ ก้าวข้ามผ่าน หัวหน้ากลุ่ม คุ้มค่าจริง
ทั้งกลุ่มยุทธ์ กลุ่มพัฒนา เกษตรกร ไม่เคยหย่อน รู้ถูกผิด คิดงานใหญ่
นายให้เป็น เกษตรจังหวัด ตามตั้งใจ เริ่มต้นได้ เริ่มงานดี ที่พังงา
อยู่สองปี ย้ายอีกที ไประยอง ญาติมิตรข้อง คาจิต คิดสงสัย
คงโดนเด้ง ไประยอง อยู่เมืองไกล หามิได้ ผมขอไป เก็บประสบการณ์
อยู่ห้าเดือน ต้องเคลื่อนทัพ กลับนครฯ รู้ตัวก่อน ไม่เรียกเด้ง ให้เสียหาย
มาบ้านเกิด เร่งทำางาน ด้วยเต็มใจ พร้อมรับใช้ สุดกำาลัง ตั้งใจจริง
ช่วงท้ายสุด ก็เกษียณ ตามเกณฑ์กาล เวลาผ่าน ถึงที่สุด จุดที่หมาย
ขอบคุณเพื่อน ขอบคุณน้อง ขอบคุณนาย แม้เกษียณ พร้อมรับใช้ เกษตรกร
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
4
ิ
�
คำปฏญำณตน
่
(กรมสงเสริมกำรเกษตร ใหขำรำชกำร ต้งปณธำน
ิ
ั
้
้
�
ั
่
ี
ทำควำมดตอตนเองและสงคม)
น้ีคือ ปณิธาน อันหาญกล้า จะบอกว่า ขอทำาดี เพื่อพ่อหลวง
ทำามาแลว้ จะทำาต่อ ไม่เคยห่วง กาลเลยล่วง ทำาแต่ดี ที่ผ่านมา
ดีที่หนึ่ง คือดี ณ ที่บ้าน ไม่เกียจคร้าน เอาใจใส่ อย่างถว้นถี่
ดูแลลูก ช่วยภรรยา รู้หนา้ที่ เป็นพ่อดี สามีเก่ง ญาติชื่นชม
ำ
ดีที่สอง คือดี ที่ทางาน คอยประสาน งานทั้งผอง อย่างเหมาะสม
เป็นหัวหน้า ให้ลูกน้อง ได้นิยม เป็นลูกน้อง ให้นายชม ว่าเก่งดี
ดีที่สาม จะต้องดี ในสังคม คนนิยม ทั้งวงการ เรียกถามหา
คอยช่วยเหลือ จิตบริการ งานพัฒนา ทั้งวาจา ท่วงทำานอง เรียบง่ายดี
ดีทั้งสาม คือความดี ที่มีครบ ขอน้อมนพ แทบพระบาท พระทรงศรีฯ
ำ
ชื่อนิพนธ์ สุขสะอาด ขอทาดี ชีวิตน้ี ถวายพ่อ องค์ภูมินทร์
..ดว้ยเกล้าดว้ยกระหม่อมขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า : นายนิพนธ์ สุขสะอาด
21 พฤศจิกายน 2559
5
ุ
ั
13 ตลำ อำลยพอ
่
วันที่ 13 เดือนตุลา วันฟ้าหม่น วันที่ทุกคน แสนโศกเศร้า เป็นหนักหนา
วันที่พ่อ ลาลับ สู่ฟากฟ้า วันที่นอง น้าตา ทั้งแผ่นดิน
ำ
วันที่ไทย ทั้งผอง ต้องสูญสิ้น วันที่พ่อ องค์ภูมินทร์ จากลับหาย
วันที่เรา ต้องจดจา ไปจนตาย วันที่พ่อ ทิ้งไว้ให้ แต่ความดี
ำ
วันนี้เรา มาทาดี แม้น้อยนิด วันนี้เรา มุ่งคิด มีเป้าหมาย
ำ
ำ
วันนี้เรา สะสมดี ด้วยใจกาย วันต่อไป ขอทาดี ตลอดกาล
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า นายนิพนธ์ สุขสะอาด
เกษตรจังหวัดนครศรีธรรมราช (คนที่ 21)
6
ี
สกำก ี
สีกากี คือเครื่องหมาย รับใช้ราษฎร์ ใช่อำานาจ เป็นหน้าที่ ภูมิใจยิ่ง
มีความรู้ คู่คุณธรรม เหมาะสมจริง ทำาทุกสิ่ง มีเป้าหมาย รับใช้ประชา
รับเงินเดือน มีเบี้ยเลี้ยง เป็นค่าจ้าง มีวันว่าง เสาร์อาทิตย์ ให้อยู่บ้าน
ยามป่วยไข้ มีหยูกยา พยาบาล ยามแก่ไป มีบำานาญ ให้นอนกิน
ประจำาการ ยามร่างกาย ยังแข็งแกร่ง มีเรี่ยวแรง ต้องขยัน สรรค์สร้างสิ่ง
สร้างประโยชน์ กับบ้านเมือง อย่างแท้จริง ไม่ละทิ้ง โอกาสดี ที่ควรทำา
ไม่คิดชั่ว คิดร้าย ทำาลายชาติ ใช้อำานาจ ในทางผิด คิดฉ้อฉล
ทุจริต คิดหวังรวย เพียงส่วนตน ประชาชน จะสาปแช่ง ทั้งแผ่นดิน
คงโชคดี ที่เกิดมา เป็นข้าราช เป็นโอกาส ที่ล้ำาค่า กว่าสรรพสิ่ง
ใช้โอกาส สร้างสิ่งดี มีค่าจริง ภูมิใจยิ่ง ในวาสนา ตัวข้าเอง
นิพนธ์ สุขสะอาด/ร้อยกรอง
7
สวนสมรม
สวนสมรม นี้ดีแท้ แต่โบราณ เราลูกหลาน ต้องสืบทอด ต้องรักษา
ทวดตาปู่ ยายย่า ต่อกันมา ภูมิปัญญา ดั้งเดิม ของคนคอน
ประการหนึ่ง ปลูกของกิน ไว้ข้างบ้าน เผื่อลูกหลาน ญาติมิตร ที่มาหา
ได้มีกิน เป็นของฝาก ไปวัดวา ได้ทำาบุญ ตามศรัทธา ของเรามี
ประการสอง มีไว้ขาย รายได้เพิ่ม เราต้องเริ่ม สร้างหลักฐาน ให้แน่นหนา
ดูตลาด ดูสินค้า ดูราคา ต้องรู้ว่า ปลูกสิ่งใด กำาไรงาม
ประการสาม ปลูกไว้ใช้ ไม่ขัดสน ตามใจตน ไว้สร้างบ้าน ที่อาศัย
หยิบมาใช้ สะดวกมือ ดีต่อใจ หากเหลือขาย ตามข้อสอง ลองตรองดู
ประการสี่ มีไว้ เป็นหยูกยา ไว้รักษา ยามเจ็บไข้ เหมือนใกล้หมอ
สมุนไพร รักษาโรค ดีเพียงพอ ไม่ต้องง้อ หวังพึ่งพา ยาเคมี
ทั้งสี่ดี ที่ปรารภ มาให้อ่าน ขอให้ท่าน จงวิเคราะห์ คิดสร้างสรรค์
นำามาใช้ สร้างครอบครัว ตัวเราพลัน สี่ดีนั้น ศาสตร์พระราขา คนพอเพียง
นิพนธ์ สุขสะอาด/ร้อยกรอง
8
ุ่
มงทำด ี
�
่
ู่
้
ี
(อยทไหน ตองสร้ำงงำน)
การสิ่งใด ที่ทำาได้ ไม่เคยเกี่ยง ไม่รู้เลี่ยง รู้หลบ หรือหลีกหนี
คิดพัฒนา งานสังคม งานพื้นที่ คิดทำาดี เพื่อบ้านเมือง เสมอมา
อยู่บ้านท่าน อย่ามัวนิ่ง เฉยดูดาย คิดปั้นวัว ปั้นควาย ไว้บ้างหนา
ลูกหลานเล่น คำาเปรียบเปรย มีนานมา ความหมายว่า อยู่ที่ใด ให้สร้างงาน
อยู่พังงา อยู่ระยอง นครศรีฯ ทำาให้ดี ให้คนชม สมนายหวัง
เจ้านายเชื่อ มอบงานดี ทำาให้ดัง ไม่ผิดหวัง ตั้งใจแน่ ครับเจ้านาย
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
9
้
สอนนอง
นักส่งเสริม จงเหลียวหลัง ฟังทางนี้ ฟังรุ่นพี่ สั่งสอน ก่อนเกษียณ
อยากสำาเร็จ พระท่านบอก จงหมั่นเพียร หมั่นร่ำาเรียน หาวิชา มาใส่ตน
นักส่งเสริม ที่มีครู ต้องรู้รอบ รู้ผิดชอบ ชั่วดี มีเป้าหมาย
รู้ระเบียบ รู้กติกา รู้วินัย ให้ปลอดภัย ใช้ทำางาน ป้องกันตน
วิชาการ งานเกษตร รู้เรียนฝึก รู้ให้ลึก ปฏิบัติได้ ใช้ฝีมือ
แนะนำาเขา หากรู้จริง เขาเชื่อถือ คือฝีมือ นักส่งเสริม ที่ต้องการ
อีกมิติ ที่ควรค่า และมุ่งหมาย อยากจะได้ นักคิด จิตอาสา
เสียสละ และมุ่งมั่น พัฒนา ให้เวลา ทุ่มกับงาน สานสัมพันธ์
หากเป็นได้ ทั้งรอบรู้ คู่ปฏิบัติ ผลงานชัด อาสาช่วย ทุกถิ่นที่
งานเจริญ ชีวิตรุ่ง ก้าวหน้าดี คือหน้าที่ นักส่งเสริม เพิ่มมวลชน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
10
ั
ธรรมชำตกบคน
ิ
ลม..เดือนแปด พัดแรง ดินแห้งผาก ลมพัดมาก กิ่งหัก ต้นโค่นล้ม
ลมพัดให้ ใบเหี่ยว ต้นเฉาโทรม ลมพัดโหม ต้นออกดอก ได้ดั่งใจ
แดด...แรงร้อน ช่วยส่ง และช่วยเสริม แดดแรงเพิ่ม หากต้นพืช ขาดน้ำาช่วย
แดดเผาไหม้ ต้นเฉาตาย พืชเจ็บป่วย แดดตัวช่วย กระตุ้นดอก ออกมาพลัน
น้ำา...สะอาด ชุ่มเย็น เป็นตัวหลัก น้ำาสำาคัญ ยิ่งนัก กับต้นพืช
น้ำามากเกิน รากโคนเน่า ตายดาษดื่น น้ำาน้อยเกิน พืชคงยืน เหี่ยวเฉาตาย
คน...มีภูมิ ที่รู้แจ้ง และทำาจริง คนขยัน เหนือทุกสิ่ง อย่างที่ว่า
คนขี้บ่น พูดไม่ทำา เสียเวลา คนมีวิชา รู้แจ้งว่า สิ่งใดควร
ธรรมชาติ ให้เรามา เท่าที่มี ทำาวันนี้ ให้เหมาะสม คงดียิ่ง
แดดลมน้ำา ดินพืชคน ทุกสรรพสิ่ง เข้าใจจริง ใช้ทุกสิ่ง เชื่อมโยงกัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
11
กระจด
ู
เก็บกระจูด จากป่า มาจักสาน ภูมิชาวบ้าน ดั้งเดิม เริ่มเลือนหาย
ทำาตอกยืน ตอกนอน ทวดสอนไว้ ทำาด้วยใจ สร้างลวดลาย หลายชิ้นงาน
เป็นเสื่อสาด เป็นกระชุ เป็นกระสอบ ตามใจชอบ ขึ้นรูปทรง ตามมุ่งหมาย
ยุคกาลเปลี่ยน กระเป๋าถือ มีมากมาย สินค้าใหม่ ภูมิปัญญา ราคาดี
สานกระจูด สานใจ สายใยรัก แม่เหนื่อยพัก ให้นมลูก สุขประสาน
ย่ายายสอน ลูกหลานเรียน สานชิ้นงาน สุขยืนนาน สานสายใย ไทยร่มเย็น
ั
หวใน หวนอก
ั
ตัวอยู่ไทย หัวอยู่ใน หรืออยู่นอก ที่เคยบอก บอกรักชาติ จริงแค่ไหน
อ้อนฝรั่ง อย่างเมืองขึ้น ทำาทำาไม รู้แก่ใจ สมุนไพร ของไทยดี
เบ๊ฝรั่ง แค่นั่งๆ ก็ได้เบี้ย ใยไม่เชียร์ สมุนไพร ของไทยบ้าง
ตัวอยู่ใน ใจอยู่นอก บอกทิศทาง อย่าเอาอย่าง คนหัวนอก บอกลากัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
12
ิ
รัก ชำต จริง หรือ?
รัก...ชีวิตเหนือกว่า สิ่งใด
ชาติ...อยู่ได้ เพราะเรา ช่วยรักษ์
จริง...แท้หรือ กำามะ ลอหลอก
หรือ...แค่บอก ปากรัก ใจชัง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
้
่
ไมใบดำง
บอนกระดาษ ไม้ใบด่าง อย่างที่เห็น
ล้วนแต่เป็น ธรรมชาติ สีสดสวย
ดูเพลิดเพลิน เลี้ยงเล่นๆ ใช่หวังรวย
ชอบของสวย หลากสีสัน พรรณไม้งาม
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
13
โหม
ลมโหม ลมหวน ลมทวนกลับ
ไฟไม่ดับ น้ำาเริ่มน้อย ค่อยอ่อนล้า
หน่วยกู้ภัย ทำาด้วยใจ แข่งเวลา
ให้รู้ว่า คนเสี่ยงภัย ใครช่วยเรา
โหมเสียงบ่น โหมกระทบ โหมทิ่มแทง
โหมรุนแรง รวมเหตุมา ด่ากันขรม
ใครบี้ใคร ไทยบี้ไทย ใครล่มจม
ทุกข์ระทม สงสารไทย ใครช่วยที
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
14
บำนนี้มรัก
้
ี
ณ บ้านนี้ มีคนรัก คนห่วงใย
เขาจึงได้ ให้ของฝาก อย่างที่เห็น
ของหลายหลาก พอได้กิน ทั้งเช้าเย็น
ใช่จะเห็น แก่ของกิน แต่ภูมิใจ
เราให้เขา เขาให้เรา แลกไปมา
ให้รู้ว่า วิถีไทย ที่เราเห็น
ความเอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่ สุขร่มเย็น
อยู่ให้เป็น เย็นให้ได้ สบายครัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
15
ไกจกไก ่
ิ
่
ไก่ในเข่ง มัดขาไว้ คอยการเชือด เพื่อเอาเลือด เนื้อตับไต เอาไปขาย
จิกกันนัว คิดป้องกัน ก่อนตัวตาย ทุกตัวได้ สร้างบาดแผล ให้แก่กัน
ฝูงอีกา มาจิกซ้ำา เข้าอีกที ซ้ำาแผลที่ ไก่จิกไก่ น่าใจหาย
เผลอแป๊บเดียว ไก่ในเข่ง ทยอยตาย น่าเห็นใจ ชีวิตไก่ คงจบลง
ฝูงอีแร้ง ชอบซากศพ ของเน่าเหม็น แร้งคงเห็น เป็นความสุข ดั่งใจหวัง
อีกาหลบ อีแร้งมา น่าชิงชัง อย่าเป็นดั่ง ไก่ในเข่ง เถิดพวกเรา
ในบ้านเมือง บังเกิดเหตุ พิบัติภัย น่าจะใช้ ความปรองดอง เชื่อมประสาน
เพื่อนช่วยเพื่อน ไทยช่วยไทย ห่วงใยกัน คงไม่นาน บ้านเมืองฟื้น ไทยร่มเย็น..
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
่
่
งำนดวน..งำนเดน
งานสำาคัญ งานด่วน คืองานเด่น
หากทำาเป็น ทำาให้เด่น ต้องเสร็จด่วน
ด่วนจนชิน ร่างไว้ก่อน ค่อยทบทวน
ถ้าสั่งด่วน หยิบร่างเก่า เราเสร็จทัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
16
กำนยำว
้
ก้าน เธอยาว ดูเด่น เป็นสง่า
สมคำาว่า ก้านยาว แดนสยาม
เป็นราชา ผลไม้ ตามนิยาม
คนนิยม ไต่ถาม กันทั่วเมือง
เนื้อละเอียด เนียนนุ่ม สีเหลืองอ่อน
กลิ่นหอมซ่อน กรอบนุ่มใน ดั่งใจฝัน
เจอเจ้าแล้ว สิ่งที่ใช่ รสหวานมัน
ชวนเชิญท่าน รีบเสาะหา มาลิ้มลอง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
17
ั
ี
ี
ุ
ู
ี
ู
ร้รักสำมคค/ร้ดมเหตผล
รู้ ว่าสิ่งใด ที่ควรรู้
รู้ ว่าตนยืนอยู่ ณ จุดไหน
รู้ ให้ลึก ว่าตน นั้นคือใคร
รู้ ว่ามีสิ่งใด ที่ควรทำา
รัก ตนเอง ต้องรักษ์ ดูแลตัว
รัก ครอบครัว ต้องดูแล อย่างเหมาะสม
รัก ส่วนรวม ต้องอาทร ต่อสังคม
รัก ชาติเรา ต้องนิยม สามัคคี
สอนคนอื่น ให้รู้ดี มีเหตุผล
ส่วนตัวตน ฉุนเฉียว น่าสงสัย
ลอกเขามา หรือท่องจำา รู้แก่ใจ
จงจำาไว้ อย่าสอนใคร ควรสอนตน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
18
กลอนสอนใจ คนร้ ู
คำาว่ารู้ ในโลกนี้ มีห้าอย่าง อะไรบ้าง ลองอ้างมา อย่าสับสน
รู้แบบแรก ไม่รู้ไม่ชี้ แปลกพิกล มีน้อยคน แต่ก็มี ในโลกจริง
รู้แบบสอง รู้ไม่ชี้ นี่อีกอย่าง เพื่อนข้างๆ ยังไม่บอก ไม่ปราศรัย
รู้แบบสาม ไม่รู้ชี้ ยิ่งแปลกไกล อวดรู้ไป แม้ใจจน ฉงนจริง
รู้แบบสี่ รู้แล้วชี้ นี่สิแน่ รู้จริงแท้ รู้แบ่งปัน จนหมดสิ้น
แบ่งน้ำาใจ ปันวิชา ไว้หากิน สุขอาจินต์ สุขแบ่งปัน นิรันดร์กาล
รู้แบบห้า ที่บัณฑิต ไม่คิดข้าม หมั่นสอบถาม จิตใจตน คนแบบไหน
ไม่รู้ว่า ตนไม่รู้ ยิ่งโง่ไกล ต้องตั้งใจ ใฝ่เรียนรู้ หายโง่เอง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
19
ชำย...ขอบ
ลูกผู้ชาย ตามความหมาย มิใช่ขอบ ยังเคยชอบ อกสามศอก บอกความหมาย
ชาตินักรบ ชาตินักสู้ คู่ใจกาย ขอไว้ลาย ชายชาติเชื้อ แห่งคนดี
ชายชาตรี คือคนดี ที่ผ่องผุด สุภาพบุรุษ ก็คนดี โลกใฝ่หา
ฮีโร่แมน คนแสนดี ทุกเวลา ลองกลับมา ฝากลาย ชายแสนดี
อันชายเสื้อ มีไว้เผื่อ เหลือหรือขาด อันชายหาด มีไว้ชม สุขสดใส
อันชายแดน มีวุ่นวาย คละเคล้าไป แล้วชายใด ถึงดีเล่า เท่าชายเรา
เกิดเป็นชาย คือผู้นำา ตามธรรมชาติ หากขี้ขลาด หากเอาเปรียบ ข่มเหงเขา
ขาดคุณธรรม ขาดความดี หลงมัวเมา จะตายเปล่า เล่าชาย ที่เกิดมา
ถึงวันนี้ ทำาสิ่งดี ให้โลกเห็น ไม่จำาเป็น ต้องรวยเลิศ เหนือใครเขา
เป็นชายดี มีคุณธรรม เลือกทำาเอา ชาติชายเรา ใช่ชายขอบ ชอบสิ่งดี
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
20
ปริศนำธรรม
ไข่ เด็กวัด เจดีย์ มีตำานาน เรื่องเล่าขาน ศรัทธา อย่าสงสัย
เด็กมีศีล มีธรรม ประจำาใจ แม้ตายไป ชนกราบไหว้ ยังบูชา
ไข่เกิดก่อน สิ่งสะท้อน แรงศรัทธา เพิ่งรู้ว่า เด็กมีศีล มีความหมาย
ช่วยชุมชน ช่วยบ้านเมือง มิเว้นวาย ตามคำากล่าว ขอได้ ไหว้รับดี
ไก่ปูนปั้น มีคนหมั่น มาถวาย ตั้งเรียงราย นับล้าน ๆ หลากสีสัน
พร้อมของเล่น ของใช้ ดูมากครัน ยิ่งนับวัน ชื่อกระฉ่อน สะท้อนไกล
ถึงวันนี้ คงรู้ได้ คลายสงสัย ไข่กับไก่ ปุจฉาคำา นานหนักหนา
อะไรเกิด ก่อนกัน เถียงกันมา ไข่เกิดก่อน เอาไก่มา ถวายกัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
21
หมอน หม่นเหม ่
ิ
เห็นหมอนทอง แล้วอยากจอง และอยากชิม
ชิมจนอิ่ม ชิมชิมชิม ตามความชอบ
หากเจอหมอ คงได้รู้ ซึ่งคำาตอบ
กินตามชอบ คงไม่ผ่าน เบาหวานมา
ของอร่อย ที่เราชอบ คือความเสี่ยง
อาจต้องเลี่ยง ต้องหลีก ลดลงบ้าง
ลดขาหมู ลดลีโอ ลดสิงห์ช้าง
ลดลงบ้าง เหล้าเบียร์ ของมึนเมา
ต้องรักษา ระยะห่าง จากหมอนทอง
เห็นแล้วต้อง ทำาใจ อย่าเข้าใกล้
หากใจอ่อน เผลอไปชิม เข้าวันใด
ต้องติดใจ กินเพลิน เกินห้ามตน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
22
ั
็
ไอไข เดกวดเจดย ์
่
้
ี
ไอ้...เด็กน้อย แสนดี มีพลัง
ไข่...นี้ช่าง รู้คิด ช่วยสรรค์สร้าง
เด็ก...ช่วยชี้ ชะตา ชี้ทิศทาง
วัด... ยาวกว้าง ชั่วดี ชี้ทางไป
เจดีย์...มีเพียงชื่อ ไร้หลักฐาน
มี...ตำานาน บอกกล่าว ตามความหมาย
คุณ...ความดี ที่ทำามา นั้นมากมาย
ต่อ...นี้ไป ความรุ่งเรือง เข้ามาแทน
คน...เมืองคอน เราไม่สิ้น ซึ่งความดี
ตาย...เป็นผี ยังช่วยได้ อย่าฉงน
ตัว..เป็นๆ ยังทำายาก ต้องนั่งบน
ผี...ช่วยคน คนทำาดี ชาติพ้นภัย
เป็น...ผู้ใหญ่ อย่าทำาตัว มั่วดักดาน
ใหญ่...คับบ้าน โตคับเมือง คิดการณ์ใหญ่
หาก...คิดดี พาบ้านเมือง เจริญไกล
หาก...คิดชั่ว จงหยุดไว้ อายไข่มัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
23
�
หนำจำก
เสาร์ยามเช้า ก่อนกินข้าว จิบกาแฟ
จิบจิบจิบ แล้วนั่งแล ฝนหล่นผรอย
ละอองฝน รวมกัน ได้ไม่น้อย
ค่อยๆย้อย หยดลง ตรงหัวตู
จากผุแหวก เป็นรอยแยก น้ำาเลยรั่ว
หล่นบนหัว คอยหลบหลีก กันให้วุ่น
หากวันหน้า ฝนไม่ตก ค่อยซ่อมชุน
คอยไออุ่น หากแดดแรง คงแห้งทัน
นอนหนำาจาก ไม่ได้จน ดั่งคนคิด
ไม่ยึดติด เงินเป็นฟ่อน นอนผวา
เงินไม่มาก แต่อุดม ด้วยข้าวปลา
โลกมายา แค่ไม่จน พอสุขใจ
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
24
้
ปิ้งชำง
พ่อเคยสอน ว่าปิ้งช้าง ย่างของใหญ่
ต้องใช้ไฟ ใช้ฟืน เครื่องมือมาก
การตั้งเตา การเตรียมที่ ย่อมยุ่งยาก
ใช้แรงมาก หากย่างเสร็จ ได้กินนาน
การจัดการ เรื่องราคา ปัญหายาก
ไม่ต่างจาก ปิ้งช้าง อย่างที่ว่า
ผลผลิต เรื่องตลาด เรื่องราคา
มุ่งมั่นว่า แก้ให้เสร็จ คงยากครัน
หากทำาได้ ทำาสำาเร็จ ตามมุ่งหมาย
คงคล้ายๆ งานปิ้งช้าง อย่างพ่อว่า
กินได้นาน พร้อมจ่ายแจก แลกไปมา
ความหมายว่า งานยั่งยืน นั่นปะไร
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
25
จำกนะโม.. สนำโน
ู่
(Silver nano)
หัวนะโม นี้มีอยู่ คู่เมืองคอน แต่เก่าก่อน มีประวัติ ตามความหมาย
เกิดโรคห่า หรืออหิวาต์ แพร่กระจาย มีผู้คน ล้มตาย ไปทั่วเมือง
เจ้าเมืองคอน ห่วงใย ประชาราษฎ์ คิดฉลาด สร้างนะโม แจกไปทั่ว
ใช้สร้างขวัญ กำาลังใจ ป้องกันตัว ใช่คิดมั่ว เหตุผลดี มีปัญญา
คนเชื่อมั่น เชื่อผู้นำา นำาไปใช้ ความมั่นใจ พร้อมป้องกัน อย่างถ้วนถี่
โรคห่าคลาย บ้านเมืองคืน กลับมาดี ฟื้นอีกที ใช่งมงาย ได้ผลจริง
มาอีกที ปีหกสอง เกิดโควิด กระจายติด ทุกแห่งหน คนตายมาก
งานวิจัย วิชาการ ที่หลายหลาก วิชาจาก ม.แม่โจ้ นาโนเงิน
เอาแร่เงิน มาแตกตัว ใช้ฆ่าเชื้อ ต้องการเพื่อ ควบคุมโรค ที่ขยาย
ราคาถูก ได้ผลดี น่าพอใจ คนทั่วไป หาซื้อได้ มาใช้งาน
ถึงวันนี้ ถึงบางอ้อ พอเข้าใจ นะโมเงิน ใช่งมงาย มีเหตุผล
ป้องกันโรค ควบคุมเชื้อ เพื่อทุกคน คือเหตุผล เจ้าเมืองคอน เคยทำามา
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
26
้
ิ
เข..กนเรียน
เรียนพันธุ์ไหน กินเข้าไป ก็อร่อย
กินบ่อยๆ ลืมนึก ถึงเบาหวาน
หมอน ชะนี มีมาให้ กินทุกวัน
ไม่เลือกชั้น ไม่คัดเกรด กินต่อไป
เพื่อนส่งมา สาลิกา พวงมณี
หลงก็ดี หลินอร่อย ก้านยาวเลิศ
ภูเขาไฟ มูซังคิง แสนประเสริฐ
เลือกเอาเถิด แยกไม่ถูก หรอยทุกพันธุ์
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
ลำยฟำ
้
จิตรกร ท่านใด ใครวาดได้
ขึ้นลวดลาย หลายหลาก มากสีสัน
เปลี่ยนภาพไป ทุกนาที ทุกคืนวัน
ไม่ซ้ำากัน ไม่เหนื่อยเหน็ด ไม่ล้าโรย
ลวดลายฟ้า เห็นต่อหน้า ว่าเขียนยาก
เปลี่ยนวนฉาก ยากรู้ คาดเดาได้
จิตใจคน ยากกว่าฟ้า คะเนใจ
ภาพต่อไป คืออะไร ในใจคน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
27
้
ดอกไมหอม
ตื่นเช้ามา สัมผัสได้ หอมสายหยุด หอมดอกพุด สีขาวผ่อง งามสดใส
หอมดอกแก้ว หอมทั้งวัน หอมชื่นใจ ตกตอนบ่าย ดอกจำาปูน หอมมาแทน
ดอกดาหลา ดอกหน้าวัว ดอกบัวสวรรค์ สีสวยครัน แต่ไร้กลิ่น มองแค่สวย
ดอกโป๊ยเซียน ดอกช้างแดง ดอกแพงพวย ดูสวยๆ เพื่อเพลิดเพลิน จำาเริญตา
สัจจธรรม ดอกไม้สวย และกลิ่นหอม แมลงตอม บินฝักใฝ่ ใจเสน่หา
ดอกสวยๆ แต่ไม่หอม แค่ผ่านตา รู้เห็นว่า บินผ่านๆ มานานวัน
สวยแล้วหอม สวยไม่หอม จงเลือกเป็น ดอกไม้เช่น มนุษา มีความหมาย
สวยรวยหล่อ นั่นซิ มีมากมาย หากเป็นได้ สวยหล่อดี มีคนชม
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
28
กลวย...ไม ้
้
ชื่อว่ากล้วย ดูเหมือนว่า น่ากินง่าย
กินไม่ได้ เพราะมีไม้ อยู่ข้างหลัง
ดอกสีแดง ลำาต้นสูง ดอกทนจัง
ไม้อยู่หลัง คือกล้วยไม้ ใช่ของกิน
ชื่อช้างแดง ชื่อก็บอก ดอกสีแดง
ต้นแข็งแรง ปลูกง่าย ใช้แยกหน่อ
ปลูกนานๆ เริ่มแตก แยกเป็นกอ
สวยงามพอ “ชื่อช้างแดง” กล้วยไม้เรา
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
�
จำปน หอมนำน
ู
จำา...ได้ว่า กลิ่นนี้ หอมเจ้า
ปูน...นี้แล้ว ตัวเรา ยังชอบ
หอม...โชยติด นาสา ใช่หลอก
นาน...แสนนาน ขอบอกรักเจ้า.. จำาปูน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
29
ั
้
บำนในฝน
บ้านหนึ่งไร่ เป็นที่ไว้ ใช้ประโยชน์ เข้าสู่โหมด เตรียมขยัน ก่อนเกษียณ
ทำาทุกอย่าง ที่กินใช้ ได้บทเรียน เริ่มพากเพียร คำาพ่อสอน ที่จดจำา
มีอาคาร บ้านเรือน อยู่อาศัย ไม่ต้องใหญ่ หรูหรา พอเหมาะสม
มีบริเวณ ที่ว่างมี ได้เดินชม ไม้ประดับ จัดสมรม ดูงามตา
ปลูกไม้ผล มีไว้กิน ได้ร่มเงา ถูกใจเรา ฝากญาติได้ ใครมาหา
ส่วนในบ่อ ข้างบ้าน ใช้เลี้ยงปลา เพื่อผ่อนคลาย หรือจับมา กินยามจน
บนคันบ่อ ปลูกผักไว้ ตามใจตน โคนไม้ผล ปลูกพริกไทย ไว้เก็บขาย
ใต้ร่มเงา เพาะกล้า ชำาต้นไม้ มีไว้ขาย เป็นรายได้ ช่วยแบ่งเบา
บนผิวน้ำา ยังว่างอยู่ ค่อยคิดเติม สร้างแพเสริม เป็นโรงเรือน เพาะเห็ดได้
หรือเลี้ยงไก่ ไว้กินไข่ ก็ทำาไป ชอบไส้เดือน ก็เลี้ยงไว้ ได้มายา
ปลูกสมุนไพร หยูกยา ยามขัดสน เข้าตาจน หยิบใช้ เหมือนใกล้หมอ
ทุกอย่างที่ คิดไว้ ไม่รั้งรอ ความคิดนี้ เหตุผลพอ ต้องรีบทำา
ที่ร้อยเรียง กล่าวมา บอกผองเพื่อน ในครัวเรือน มีอาหาร สมบูรณ์สิ้น
ได้ชื่อว่า บ้านเกษตร บ้านทำากิน คนติดดิน คนรู้ค่า ความพอเพียง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
30
รัก...แบงปน
่
ั
จะรักกัน แค่ไหน ไม่สำาคัญ หากไม่รู้ แบ่งปัน คงถึงครา
รักสะบั้น จบลง ยากเยียวยา ถึงรู้ว่า รักยั่งยืน ด้วยแบ่งปัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
ขำรำชกำร
้
คนบ้านนอก บ้านนา มาด้วยใจ เดินมาไกล ใจแกร่ง อย่างแรงกล้า
เรียนเกษตร รับราชการ ต้องฟันฝ่า ครุฑบนบ่า คว้ามาได้ ไม่ง่ายเลย
ชั้นเครื่องราช พระราชทาน บันดาลฝัน ได้ถึงชั้น ประถมาภรณ์ มงกุฎไทย
สายสะพาย สีสวยสด สมดั่งใจ มีแรงให้ ได้รับใช้ ปวงประชา
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
31
ั
หนำวว
้
หยิบกระจก ขึ้นมาส่อง มองดูหน้า วัวถามว่า เอ๊ะ! หน้าฉัน มันเป็นไฉน
คงสวยงาม ล้ำาเลิศ ไปกว่าใคร เช่นดอกไม้ ที่เรียกว่า ดอกหน้าวัว
ไม่เห็นเหมือน แล้วใยเรียก ว่าหน้าวัว เรียกมั่วๆ หรือเหตุผล อยู่หนไหน
แม้ไม่เหมือน เปรียบของสวย ยังทำาใจ วัวรับได้ เอาก็เอา (ว๊ะ) ดอกหน้าวัว
ส่วนหน้าหมา นั่นซิ ก็มีหน้า อยากรู้ว่า ดอกไม้ไหน อยากได้ชื่อ
หากใครตั้ง คิดสัปดน คนคงลือ ถ้าได้ชื่อ ดอกหน้าหมา พาให้อาย
จะชื่อชั้น สกุลแซ่ วุฒิสูงต่ำา จะขาวดำา รวยจน ก็ช่างเขา
ไม่ยึดชื่อ ยึดดีชั่ว ที่ตัวเรา ตัวเราเขา เป็นคนดี ก็เพียงพอ
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
32
ู้
้
่
ขำรำชกำรบำนนอก สไมถอย
้
ข้า...รับใช้ ปวงประชา มานานเนิ่น
ราช...รัฐต้องเผชิญ อย่างแกร่งกล้า
การ...ทั้งผอง ทำาด้วยใจ ไม่อ่อนล้า
บ้าน...เมืองต้อง เดินหน้า อย่างมั่นคง
นอก...หรือใน ไม่เคยหวั่น บั่นทอนจิต
สู้...ชีวิต ช่วยคนยาก แลทุกข์เข็ญ
ไม่...รู้เหนื่อย รู้เหน็ด ใจมั่นเย็น
ถอย...ไม่เป็น คนเกษตร เกรดยอดดี
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
33
ั
วนหวนหรม
ั
ุ
ฝนตกตก หวันหรุมหรุม หมอกทุมทู่ นอนคุดคู้ ใต้ผ้าห่ม สมใจหวัง
เสาร์วันหยุด อยากหยบนอน พักผ่อนบ้าง ทนนอนฟัง ฝนซ่าซู่ มาตั้งนาน
เรานอนบาย นึกขึ้นได้ อีกหลายบ้าน นับล้านล้าน ครัวเรือน จนหูจี้
ยางแสนถูก ปาล์มแสนต่ำา มานานปี ทำาไงดี นอนไม่หลับ คับแค้นใจ
อยากชวนเพื่อน ชวนพวกพ้อง และน้องพี่ ช่วยกันที่ ลดต้นทุน ทำาไฉน
วิเคราะห์ดิน ใช้ปุ๋ยสม หน่อยเป็นไร ช่วยลดได้ สอบสองร้อย ก็ยังดี
อีกทางหนึ่ง สวนสมรม ทำาไว้บ้าง เพื่อนข้างๆ ไซทำาได้ ต้องดูเขา
ปลูกไว้กิน ปลูกไว้ใช้ ช่วยแบ่งเบา หากเหลือเรา ก็แบ่งขาย (หรือ) ใช้ทำายา
พระราชา ท่านสอนเรา เรื่องพอเพียง อย่ามัวเกี่ยง ผลัดวัน กันดีกว่า
เริ่มที่เรา เริ่มกันเลย อย่าได้ช้า ศาสตร์ราชา สวนสมรม ทำาได้เอง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
34
สงไลน ดอกไม ้
่
์
หากส่งไลน์ ส่งดอกไม้ กำาหนดสี จันทร์ต้องมี สีเหลือง ตามความหมาย
หากส่งแดง แล้วจะเป็น อะไรไป เพราะดอกไม้ ที่เรามี คือสีแดง
จะขาวแดง หรือสีอื่น ใช่เรื่องแปลก เพราะเราแยก ดอกถูกแพง ต่างหากเล่า
ดอกสีแดง ราคาดี ถูกใจเรา ส่วนสีขาว ก็พอได้ ราคามี
สีชมพู เขียวแกม หรือสีอื่น ดูสดชื่น สวยงาม เพลิดเพลินยิ่ง
หากปลูกเพื่อ แยกหน่อ กอสวยจริง สวยทุกสิ่ง หากจัดวาง รู้แต่งเติม
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
35
ั
นำลด มำลงแปลงกน
�้
ฝนเริ่มลด น้ำาเริ่มหด ลมเริ่มเย็น สิ่งนี้เป็น ลางบอกเหตุ สื่อความหมาย
เตรียมไถดะ เตรียมยกร่อง เพาะกล้าไว้ ขั้นต่อไป ลงนาไร่ เข้าแปลงกัน
พริก มะเขือ ฟักแฟง ทั้งแตงร้าน ปลูกข้างบ้าน หรือแปลงใหญ่ ได้ทุกที่
เตรียมดินก่อน ปลูกคะน้า ทั้งผักชี ความรู้มี ใช้ปุ๋ยเป็น พืชก็งาม
ต้องไม่ลืม โรคแมลง ทำาเสียหาย เป็นไปได้ ป้องกันก่อน ตามเหมาะสม
หมักยาเส้น สะเดาข่า หมักสมรม สะเดาขม พริกเผ็ด ข่าร้อนแรง
กล้าปลอดโรค แปลงสะอาด พืชโตดี จีเอพี คือเป้าหมาย ดีเหมาะสม
สินค้าดี ราคาดี คนนิยม พอเหมาะสม เกษตรดี มีสุขกัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
36
ชำ กำแฟ โกโก ้
กาลก่อนมา จิบน้ำาชา นับว่าใช่ พอใช้ได้ มาดเข้ม เต็มศักดิ์ศรี
เช้าขึ้นมา จิบน้ำาชา สง่าดี ถ้าให้ดี ร้านตี๋ใหญ่ ใจคับพอง
จิบน้ำาชา พาเฉลียว ฉลาดล้ำา คุยทุกคำา รู้ทุกเรื่อง ปราดเปรื่องสิ้น
ไม้จิ้มฟัน ยันเรือรบ จบเครื่องบิน รอบรู้สิ้น ร้านน้ำาชา ว่ากันเพลิน
ยุคถัดมา เบื่อน้ำาชา กาแฟเกิด ดูเอาเถิด การพัฒนา มาเป็นชั้น
จิบกาแฟ สไตล์ฝรั่ง อย่างเมริกัน จิบทุกวัน เช้าเที่ยงเย็น ยันค่ำาคืน
ประหนึ่งว่า ดื่มเจรจา การค้าขาย หารายได้ นักธุรกิจ คิดสร้างสรรค์
คนทำางาน ดื่มกาแฟ จำาเจครัน มาถึงวัน ปรับเปลี่ยน ไปอีกคราว
ถึงวันนี้ กระแสมา เป็นโกโก้ กำาลังโต กำาลังแรง แซงซ้ายขวา
ดื่มเพื่อสุขภาพ ประโยชน์ล้ำา เหลือคณา กำาลังมา แทนที่ชา และกาแฟ
คนเกษตร รู้ทันเหตุ ว่าปลูกได้ ช่วงต่อไป แนะนำามิตร คิดสร้างสรรค์
ปลูกโกโก้ เสริมรายได้ ยั่งยืนนาน เป็นอาหาร เป็นทั้งยา น่าลิ้มลอง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
37
่
ี
มะเหมยว
มะ...คือหมา ได้ชื่อว่า เลี้ยงเฝ้าบ้าน
เหมี่ยว...คือแมว ไว้ใช้งาน คอยเฝ้าเรือน
คนไทยชอบ เลี้ยง หมาแมว ไว้เป็นเพื่อน
เฝ้าบ้านเรือน เฝ้าใต้ถุน พออุ่นใจ
มีลูกไม้ อยู่ข้างบ้าน ดกราสา
ใช่รู้ว่า ต้นอะไร ไม่รู้ชื่อ
ตั้งว่าต้น “หมาแมว“ ให้คนลือ
นี้คือชื่อ “มะเหมี่ยว“ ที่เรียกกัน
(มะโนเอาครับ #อย่าเชื่อ)
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
ิ
่
ปำกวำ ตำขยบ
ปาก ... มีไว้กิน ไว้พูด บ้างไว้ด่า
ว่า...ต่างๆ นาๆ ตามใจสั่ง
ตา...ไว้ดู บ้างมีไว้ ซ่อนอำาพราง
ขยิบ...บ้าง ปากบอกซื่อ ใจคดโกง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
38
ุ่
อยำเกลยด ใหใจขน
่
้
ี
จะเกลียดใคร ไว้ในใจ ใครไม่รู้
ยั้งไม่อยู่ ด่าออกไป รู้กันทั่ว
ความหยาบคาย เก็บเอาไว้ ไม่เปลืองตัว
ความหยาบคาย ด่าไปทั่ว เข้าตัวเอง
ลองหยาบดู คนได้รู้ ว่าหยาบคาย
คนถูกด่า ไม่เสียหาย ไม่สะท้อน
สงบจิต ทำาใจได้ รู้โอนอ่อน
แท้แน่นอน คนหยาบคาย ไม่ใช่เรา
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
39
จริงหรือปลอม
แม้นดูหน้า ใช่รู้ว่า ดีไม่ดี
ใช่ดูที่ ถิ่นพำานัก บอกนิสัย
ชาติสกุล ใช่บอกว่า ดีเสมอไป
คนดีเลว คละกันไป ในสังคม
ภาพลักษณ์ดี มีทีท่า น่าชื่นชม
เนื้อในขม แสนเถื่อนถ่อย เป็นหนักหนา
ตามคำาขวัญ อารยชน ท่องกันมา
คอยสะกิด ให้รู้สา ค่าของคน
หากรู้แต่ ท่องจำา ตามๆกัน
คงสักวัน คราวหดหู่ รู้กันทั่ว
อารยชน เมืองนี้ แสนขุ่นมัว
ดีหรือชั่ว สงสัยยิ่ง จริงหรือปลอม
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
40
ี
ื้
พนท พนธรรม นำอำชพ
่
ี
�
ื้
เกษตร มุ่งก้าวหน้า หาจุดร่วม ต้องรวบรวม พลังบวร ช่วยหนุนเสริม
บ.บ้าน ย่านชุมชน เป็นจุดเริ่ม ว.วัดเติม ธรรมมะ เติมแต่งใจ
ร.โรงเรียน แหล่งศึกษา ปัญญาวุฒิ ร่วมเป็นจุด ร่วมคิด ร่วมปรึกษา
คนเกษตร เข้าเสริมทัพ งานพัฒนา ด้วยหวังว่า วัดราษฎร์รัฐ สุขร่วมกัน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
�้
ั
นำกบไฟ
น้ำา เย็นๆ มีมากมาย ใช้ดับไฟ ไฟ ดับได้ ต้องใช้น้ำา ที่มากพอ
น้ำา มีมาก ไฟมีน้อย ย่อมเป็นต่อ รวดเร็วพอ ดับไฟได้ ดั่งหมายปอง
น้ำา ไล่ม๊อบ เพื่อสยบ ให้สลาย น้ำา ยิ่งฉีด เกิดไฟได้ ลุกลามทั่ว
น้ำา ยิ่งฉีด ไฟในกาย ลุกท่วมตัว ลามไปทั่ว ยากยั้งไฟ ในใจกาย
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
41
โกโก ้
โกโก้ ปลูกไว้โชว์ ปลูกให้เห็น
โกโก้ ไม่จำาเป็น เปิดที่ใหม่
โกโก้ เป็นพืชแซม ชอบรำาไร
โกโก้ เสริมรายได้ สร้างงานเรา
ฝากโกโก้ ไว้กับดิน ให้ช่วยดู
ฝากโกโก้ ฟ้าอุ้มชู ช่วยรักษา
ฝากเจ้าของ คอยปกปักษ์ ตามตำารา
ฝากดินฟ้า ฝากตัวตน คนผืนดิน
อนาคต เป็นอย่างไร อย่าไปหวั่น
ทำาปัจจุบัน ให้ดี มีความหวัง
วันหน้าดี วันนี้สร้าง คือพลัง
คือความหวัง เกษตรกรไทย ต้องหายจน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
42
ี
นกมขน คนมเพอน
ี
ื
่
คนหัวเดียว...กระเทียมลีบ ท่านว่า บ่ดีนา
นกสองหัว ท่านก็ว่า ใช้ไม่ได้
ฝีหลายหัว ท่านบอก ยิ่งแย่ใหญ่
แล้วเท่าใด ถึงจะดี รือท่านเอย?
นกมีขน ท่านบอก อบอุ่นดี
คนมีเพื่อน นี่ซิ อุ่นกายใจ
นกมีขน คนมีเพื่อน ดีแท้ไซร้
คงอุ่นใจ เพื่อนหลายหัว ดีแท้เลย!
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
43
ั
23 ตลำคม บงคมถวำย
ุ
23 ตุลาคม บังคมถวาย เหล่าคนไทย ร่วมรำาลึก สมัครสมาน
พ่อ ร.๕ ทรงลาลับ นานแสนนาน เหล่าลูกหลาน ไทยยัง เทิดบูชา
พระทรงเป็น แบบอย่าง ความทันสมัย นำาพาไทย สู่สากล สู่เป้าหมาย
ทรงเลิกทาส คืนอิสระ ไทยเป็นไท การรถไฟ การประปา เจริญครัน
ด้านการทูต การศึกษา พัฒนาขึ้น ด้านอื่นๆ ตามมา อย่างหลากหลาย
ถึงวันนี้ บารมี ที่สร้างไทย พระองค์ทรง สร้างไว้ อย่างยั่งยืน
ลูกหลานไทย ต้องรู้รัก สามัคคี เอาสิ่งดี มาสรรค์สร้าง ช่วยรักษา
ชาติอยู่ดี ชนอยู่สุข ไทยพัฒนา หากแตกแยก ยากเยียวยา พาล่มจม
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
44
่
ื
เชอใครด ี
คนอดอยาก ปากแห้ง แสนขัดสน
ยังมีคน ส่งเสริม ให้ใช้สอย
เร่งเศรษฐกิจ เร่งจับจ่าย ออมให้น้อย
เที่ยวให้บ่อย จ่ายให้มาก คงยากนาน
พุทธองค์ ทรงสอน ให้ออมอด
ต้องหมั่นลด กิเลส ลดตัณหา
อบายมุขหก คือทางเสื่อม ที่มีมา
รู้เพียงว่า การอดออม คือสิ่งดี
มาวันนี้ เชื่อใครดี เล่าลูกหลาน
จะขยัน เร่งทำางาน กันดีไหม
หรือทำาทำา เที่ยวเที่ยว คละกันไป
นโยบาย ที่แวดวง ส่งเสริมกัน
แม้จนยาก อยากจะเที่ยว ตามเพื่อนเขา
แต่ตัวเรา แสนข้นแค้น ยากแสนเข็ญ
ภัยโควิด กระจายพิษ น้ำาตากระเซ็น
คงได้เห็น คนอดตาย ในเร็ววัน
*** ยังจะเที่ยวกันอยู่หรือ?
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
45
ั
เกษตรกรนกส ู้
ที่สิบเอ็ด เดือนตุลา วันอาทิตย์
นั่งครุ่นคิด ถึงงาน การทั้งผอง
อีกไม่นาน น้ำาคงหลาก ทุ่งเจิ่งนอง
ราษฎร์คงต้อง ประสบภัย กันอีกครา
เกษตรกร ต้องเดือดร้อน กันถ้วนหน้า
แม้ฝนฟ้า ตกมาก ไม่เลือกที่
ฝนตกน้อย ก็ขาดน้ำา เอาไงดี
ทุกๆปี วนไป ไม่ส่างซา
บ้างทั้งแล้ง แมลงกิน โรคระบาด
สู้ทั้งชาติ ไม่เคยบ่น ไม่ถอยหนี
เป็นเกษตรกร คนผืนดิน คนทำาดี
ฟ้าปราณี ฝนอำานวย ช่วยรอดตาย
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
46
นกกลอนไกสอนขน
ั
ั
่
ได้เวลา เรานักกลอน ไม่นอนเปล่า
ตื่นแต่เช้า ได้สักบท ค่อยสดชื่น
เอากระจูด มาขัดต่อ สานเป็นผืน
เอาด้ายยืน ด้ายนอน เป็นผ้าทอ
เอาคำาไทย คำาใต้ มาเรียงร้อย
แล้วค่อยๆ แต่งสัมผัส คัดสรรหา
คำาดีๆ มีคติ มีคุณค่า
คัดเลือกมา ร้อยเรียง เป็นบทกลอน
มีสาระ มากน้อย ตามโอกาส
ใช่นักปราชญ์ แค่นักกลอน ไก่สอนขัน
ใช้เวลา ว่างๆ ลับสมองกัน
ผ่านคืนวัน ไม่สอนใคร สอนใจตน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
47
กลอนวนอำทตย ์
ิ
ั
วันอาทิตย์ สีแดง แดดแรงร้อน ค่อยๆผ่อน เป็นฟ้าครึ้ม ยามสายๆ
แปรเปลี่ยนเป็น ฝนตกพรำา ในยามบ่าย เปลี่ยนไปได้ ฝนหนักซ้ำา ยามค่ำาคืน
ชีวิตคน ต้องสับสน ต้องปรับตัว อย่ามุ่งมัว หลงไหล ในวาสนา
เช้ารุ่งเรือง บ่ายร่วงโรย เคยมีมา พระท่านว่า อนิจจัง ฟังไว้โยม
มีความรู้ มีประสบการณ์ งานมันสอน รู้ตัวก่อน ต้องเตรียมพร้อม ก่อนจะสาย
รู้ร้อนหนาว รู้ทุกข์สุข ปรับตัวได้ ปรับกายใจ วิถีพุทธ สุดยอดคน
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
กวนหมวน
กวน กวน กวน ทำาให้หมวน ฟุ้งกระจาย
ถาม ถาม ถาม กวนทำาไม หากไร้หมวน
หมวนเป็นเหตุ คนจึงวุ่น กวน กวน กวน
หากไร้หหมวน มันจะกวน ไปทำาไม
หมวน น้ำาขุ่น ตะกอนเลน ทั้งโคลนตม
น้ำาเน่าผสม สุดแสนเหม็น เป็นหนักหนา
น้ำาดีน้อย น้ำาเน่ามาก เป็นธรรมดา
ผลออกมา เน่าเสียต่อ เหม็นสืบไป
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
48
ั
ี
สวสดจำกใจ รับปีใหม 2563
่
ปี 62 นับว่าดี มีสง่า
จากพังงา มาระยอง เพื่อดีต่อ
อยู่ไม่นาน ถึงปลายปี ยังไม่พอ
เดินทางต่อ นครศรี ถิ่นเกิดกาย
อยู่เมืองไหน ใฝ่ทำางาน ที่สรรค์สร้าง
ทำาทุกอย่าง เพื่อชุมชน ไร่นาสวน
รู้ไตร่ตรอง รู้พินิจ คิดไคร่ครวญ
งานเร่งด่วน ต้องรีบทำา เวลาดี
เรื่องอาหาร คือหัวใจ คนทั่วหล้า
ผลิตมา แล้วปลอดภัย คนอยากซื้อ
ส่งเสริมดี สินค้าดี คนร่ำาลือ
คงระบือ กินปลอดภัย ใครก็ชม
ปี 63 ใจมุ่งมั่น สร้างสิ่งนี้
งานดีๆ เกิดขึ้นได้ ชุมชนฝัน
ร่วมกันคิด ช่วยกันทำา เกื้อกูลกัน
สิ่งที่ฝัน “อาหารปลอดภัย“ ไทยแข็งแรง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
49
“ใบ”
้
นักส่งเสริม ใช้สื่อสาร ด้วยงานเขียน
ด้วยพากเพียร เขียนให้รู้ สู่เป้าหมาย
คำาสอนคน แนะนำากัน ทุกวันไป
มุ่งหวังให้ ได้ความรู้ สู้ทำากิน
อาชีพเสริม ด้วยคำาสอน ผ่านออนไลน์
เหมือนครูใบ้ ใช้การสอน ด้วยการเขียน
แนะปลูกผัก แนะเลี้ยงปลา ทำาวนเวียน
เพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ สู่ชุมชน
แนะนำากลุ่ม การแปรรูป การท่องเที่ยว
คอยข้องเกี่ยว ชวนคุย คอยไต่ถาม
เป็นอุบาย ให้มวลชน คนคิดตาม
ตามนิยาม นักส่งเสริม เริ่มที่เรา
ลงพื้นที่ ไปถึงบ้าน ด้วยการเยี่ยม
ตามธรรมเนียม เหมือนเก่าก่อน ค่อนข้างยาก
ยุคโควิด ต้องติดขัด ต้องลำาบาก
ต้องเปลี่ยนจาก อยากเยี่ยมบ้าน ผ่านออนไลน์
ไม่ได้พบ ไม่ได้พูด เหมือนเป็นใบ้
ปฏิบัติได้ แค่สื่อสาร ผ่านภาษา
ด้วยงานเขียน ด้วยความเพียร บอกวิชา
ใช้ภาษา “ใบ้” ส่งเสริม เริ่มเป็นจริง
นิพนธ์ สุขสะอาด / ร้อยกรอง
50