วิชาภาษาไทยพื้นฐาน

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ (๒๕๔๖ : ๒๗๐) ใหค้ วามหมาย
ว่า โครงการหมายถึง แผนหรือเคา้ โครงตามท่ีกาหนดไว้

สมพร แสนสุข (๒๕๕๒) ใหค้ วามหมายว่า โครงการ หมายถึง การกาหนดแผนงานหรือ
กิจกรรมไวล้ ว่ งหนา้ มีรายละเอียดเก่ียวกบั วตั ถปุ ระสงค์ ขนั้ ตอนการดาเนินงาน เปา้ หมาย ระยะเวลา การ
ใชท้ รพั ยากรอยา่ งชดั เจน

จากความหมายดังกล่าวสรุปได้ว่า โครงการ หมายถึง การวางแผนแนวทางการ
ดาเนินงานไวล้ ว่ งหนา้ อย่างเป็นระบบและชดั เจน

จุดประสงคข์ องโครงการมดี ังนี้
๑. เพ่ือแกป้ ัญหาท่ีเกิดขนึ้ ในการทางาน
๒. เพ่ือพฒั นาหรอื ปรบั ปรุงงานใหม้ ีประสทิ ธิภาพเพ่ิมขนึ้
๓. เพ่ือใชเ้ ป็นแนวทางในการปฏิบตั ิงานใหเ้ ป็นไปตามวตั ถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมาย
๔. เพ่ือใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการของบประมาณและประกอบการตดั สนิ ใจของผบู้ งั คบั บญั ชา

ประเภทของโครงการ แบง่ ได้หลายลักษณะ ดงั นี้
๑๑.๓.๑ โครงการทแี่ บง่ ตามระยะเวลา แบง่ เป็น ๓ ประเภท

๑. โครงการระยะสนั้ คือ โครงการท่ีมีกาหนดเวลาดาเนินงานตงั้ แต่ ๒ ปี ลงมา

๒. โครงการระยะกลาง คอื โครงการท่ีมีกาหนดเวลาดาเนินงานระหวา่ ๒–๕ ปี

๓. โครงการระยะยาว คอื โครงการท่ีมีกาหนดเวลาตงั้ แต่ ๕ ปี ขนึ้ ไป

๑๑.๓.๒ โครงการทแี่ บง่ ตามผู้เสนอ แบ่งเป็น ๓ ประเภท
๑. โครงการท่ีเสนอโดยบคุ คล

๒. โครงการท่ีเสนอโดยคณะบคุ คล ประเภทของโครงการ

๓. โครงการท่ีเสนอโดยหนว่ ยงาน
๑๑.๓.๓ โครงการทแี่ บง่ ตามเนือ้ หา แบง่ เป็น ๒ ประเภท

๑. โครงการวชิ าการ

๒. โครงการทางธรุ กิจ

๑๑.๔.๑ ทาอะไร
โครงการจะตอ้ งมวี ตั ถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมายวา่ จะทาอะไร มีความสอดคลอ้ งกบั นโยบายของ

หนว่ ยงานใด ขอ้ ใด หรอื อยใู่ นแผนงานใด

๑๑.๔.๒ ทาไปทาไม
มีความจาเป็นอย่างไรท่ีจะตอ้ งทาโครงการนี้ ทาแลว้ จะแกป้ ัญหาไดห้ รอื ไม่ หรอื พฒั นางานได้

มากนอ้ ยเพียงใด
๑๑.๔.๓ ทาเมอ่ื ใด

โครงการจะเรม่ิ ดาเนินการเม่ือใด และจะสนิ้ สดุ ลงเม่ือใด ตอ้ งใชเ้ วลาเทา่ ไรจงึ จะเหมาะสม

๑๑.๔.๔ ทาทไี่ หน
สถานท่ีดาเนินการควรอย่ทู ่ีไหนจงึ เหมาะสม

๑๑.๔.๕ ใครเป็ นคนทา
ผรู้ บั ผิดชอบโครงการมีความสามารถพอหรอื ไม่ท่ีจะทางานนีใ้ หส้ าเรจ็

๑๑.๔.๖ ทาเพอ่ื ใคร
ผลประโยชนจ์ ะตกอย่กู บั ใคร เป็นของคนสว่ นใหญ่หรอื สว่ นนอ้ ย สมควรจะไดร้ บั หรอื ไม่

๑๑.๔.๗ ทาอย่างไร
มีวิธีดาเนินงานอย่างไร ตัง้ แต่ขั้นเตรียมการ ขั้นดาเนินงาน และขั้นสรุป แต่ละขั้นตอ้ งใช้

ทรพั ยากรอะไร จานวนเทา่ ไร ใชเ้ วลานานแค่ไหน
๑๑.๔.๘ งบประมาณเทา่ ไร

งบประมาณท่ีใช้ในการดาเนินงานได้มาจากไหน จานวนเท่าไร ทาอย่างไรจึงจะใช้
งบประมาณไดค้ มุ้ คา่
๑๑.๔.๙ การใช้ภาษา

ควรใชภ้ าษาท่ีเป็นแบบแผน กะทดั รดั มีความหมายชดั เจน

หลกั การเขียนโครงการ

ส่วนประกอบของโครงการประกอบดว้ ยส่วนต่าง ๆ ดงั นี้
๑๑.๕.๑ ชอื่ โครงการ

การตั้งช่ือโครงการ ควรตงั้ ใหก้ ะทัดรดั ครอบคลุมกิจกรรมท่ีทา ส่ือความหมายไดช้ ัดเจน
วา่ จะทาอะไร เก่ียวกบั ผใู้ ด สามารถตงั้ ช่ือได้ ๒ ลกั ษณะ คือ

๑. ตัง้ ช่ือตามกจิ กรรมทท่ี า

ตวั อยา่ ง – โครงการบวชสามเณรภาคฤดรู อ้ น
– โครงการสรา้ งหอปัญญาปรชี าธรรม
– โครงการวนั สนุ ทรภู่

๒. ตงั้ ชอ่ื ในเชิงสร้างสรรค์ น่าสนใจ และส่อื ความหมายถงึ งานทท่ี าได้

ตวั อยา่ ง – โครงการบวร
– โครงการโรงเรยี นในฝัน
– โครงการชว่ ยพ่ีนอ้ ง

๑๑.๕.๒ ผู้รับผดิ ชอบโครงการ

ผู้รับผิดชอบโครงการ หมายถึง ผรู้ เิ รม่ิ โครงการหรอื ผรู้ บั ผิดชอบโครงการ อาจเป็นบคุ คลคน
เดียว เป็นคณะบคุ คล หรอื เป็นหนว่ ยงาน (อาจเปล่ยี นลาดบั หวั ขอ้ ไดต้ ามความเหมาะสม)

ตัวอยา่ ง – นางอมรรตั น์ ใจดี
บคุ คล – นางอมรรตั น์ ใจดี และนางสมุ ารยี ์ สญั ญา
คณะบคุ คล – แผนกวิชาสามญั สมั พนั ธ์
– วิทยาลยั เทคนิคพิจิตร
หน่วยงาน

๑๑.๕.๓ หลักการและเหตุผล

หลกั การและเหตผุ ลหรอื ความเป็นมาและความสาคญั ของโครงการ ควรเขียนใหค้ รอบคลุม
และชดั เจน โดยระบถุ ึงสาเหตุ สภาพปัญหา

๑๑.๕.๔ วตั ถุประสงค์
วัตถุประสงค์ หมายถึง จุดมุ่งหมายของโครงการหรือผลท่ีจะเกิดจากการดาเนินงาน

ควรเขียนแยกเป็นขอ้ ๆ เพ่ือความชดั เจน โดยพิจารณากาหนดใหม้ ีวตั ถปุ ระสงคห์ ลกั เพียงขอ้ เดียวแลว้
อาจเสรมิ ดว้ ยวตั ถปุ ระสงคร์ อง

๑๑.๕.๕ เป้าหมาย
เป้าหมาย หมายถึง การกาหนดแนวทางในการดาเนินงาน เขียนให้สอดคล้องกับ

วตั ถปุ ระสงค์ โดยระบใุ หเ้ ห็นถึงผลผลติ เชิงคณุ ภาพหรอื เชิงปรมิ าณ

๑๑.๕.๖ วธิ ีดาเนินงาน
วิธีดาเนินงาน หมายถึง ขัน้ ตอนในการปฏิบัติงาน ตงั้ แต่เร่ิมเสนอโครงการจนถึงสิน้ สุด

โครงการ เขียนเรยี งลาดบั ขนั้ ตอนตงั้ แตข่ นั้ เตรยี ม ขนั้ ดาเนินงาน และขนั้ สรุป

๑๑.๕.๗ ระยะเวลา
ระยะเวลา หมายถึง การกาหนดเวลาตงั้ แตเ่ รม่ิ ตน้ จนถึงสนิ้ สดุ โครงการ

๑๑.๕.๘ สถานท่ี
สถานที่ หมายถงึ สถานท่ีท่ีใชป้ ฏิบตั งิ านตามโครงการควรระบใุ หช้ ดั เจน

๑๑.๕.๙ งบประมาณ
งบประมาณ หมายถึง งบประมาณค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ ในการดาเนินงานตามโครงการควรระบุ

แหล่งท่ีมาของเงิน จานวนเงิน และรายละเอียดการใชเ้ งิน ควรกาหนดใหใ้ กลเ้ คียงกบั ความเป็นจรงิ มาก
ท่ีสดุ
๑๑.๕.๑๐ ผลทคี่ าดว่าจะไดร้ ับ

ผลท่ีคาดว่าจะได้รับ หมายถึง ความคาดหวงั ถึงผลท่ีจะไดร้ บั จากการดาเนินโครงการ
ตอ้ งเขียนใหส้ อดคลอ้ งกบั วตั ถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมายท่ีกาหนดไว้ มี ๒ สว่ น คอื

๑. ผลผลิต (Output) ส่วนประกอบของโครงการ
๒. ผลลพั ธ์ (Outcome)

๑๑.๕.๑๑ ปัญหาและแนวทางแก้ไข

ปัญหาและแนวทางแก้ไข หมายถึง การคาดคะเนถึงปัญหาและอุปสรรคท่ีจะเกิดขึ้น
ในการดาเนินงาน ซง่ึ อาจเกิดขนึ้ จรงิ หรอื ไมเ่ กิดก็ได้ เพ่ือหาแนวทางแกไ้ ขปัญหาไวล้ ่วงหนา้ (อาจไม่เขียนก็ได)้

๑๑.๕.๑๒ การตดิ ตามประเมินผล

การตดิ ตามประเมินผล หมายถึง วธิ ีการตรวจสอบผลการดาเนินงานว่าสาเรจ็ หรอื ลม้ เหลว ทาได้
หลายวธิ ีตามความเหมาะสม เชน่ การสงั เกต ทดสอบ สมั ภาษณ์