การถอดคำประพันธ์

โรงเรยี นองคก์ ารบรหิ ารส่วนจังหวดั สรุ าษฎร์ธานี๓ (บา้ นนา)

งกดั กรมส่งเสรมิ การปกครองส่วนท้องถิน่

ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๒

ครูระพีพงศ์ ฉ้วนตั้น

ครูจ้างเหมาบรกิ าร

ตามความหมายของพจนานุกรม ฉบับราช บัณ
ฑติ ยสถาน 2554 ให้ความหมายไว้ว่า ถอดความ หมายถึง
แปลใหเ้ ขา้ ใจความไดง้ า่ ยขึน้

การถอดความจากบทร้อยกรอง คือ การอธิบาย
ความหมายของคาและเค้าโครงเดิมของบทร้อยกรอง โดย
อาจอธิบายจากบทร้อยกรองท่ีเป็นบทบรรยายหรือพรรณนา
โวหาร ท้ังน้ีการถอดความมีประโยชน์คือ ทาให้เข้าใจบท
รอ้ ยกรองบทนั้นได้งา่ ยยงิ่ ข้ึน

ในการเรียนภาษาไทย ทักษะด้านการอ่านเป็นส่ิงสาคัญ
แต่ในบางครั้งบทเรียนนอกจาก จะเป็นร้อยแก้วธรรมดาแล้ว
ยังมีร้อยกรองอีกด้วย ซึ่งร้อยกรองบางบทยังใช้คาศัพท์
ท่ียากและไม่คุ้นเคยในชีวิตประจาวัน จึงทาให้ยากต่อการทา
ความเข้าใจ ผู้เรียนจึงควรนาร้อยกรองมาแยกคาศัพท์ยาก
หาความหมายของคาศัพท์นั้น พร้อมถอดความเป็นร้อยแก้ว
เพอ่ื ความสะดวกในการศกึ ษาตอ่ ไป

การถอดคาประพนั ธต์ ้องอาศยั หลักการดังน้ี

๑. อ่านข้อความน้ันให้จบ จับใจความให้ถูกต้องว่าข้อความนั้นกล่าวถึง
อะไร และมเี รอ่ื งละเอียดอย่างไร

๒. หากมีคายากที่เป็นคาศัพท์ต่าง ๆ ต้องหาคาสามัญท่ีมีความหมาย
ตรงกันมาแทน (ถ้าเป็นกาพย์กลอนต้องเพิ่มคาที่เว้นให้เติมความ เพราะตาม
ธรรมดาภาษากาพย์กลอนมักจะเวน้ คาบางคา หรือบางอย่างในฐานะเข้าใจกนั เอง)

๓. การถอดคาศัพท์ไม่ใช่อธิบายความ จึงต้องเขียนให้ตรงกับความ
เดิม อย่าเพ่ิมความใหม่หรือเรื่องใหม่ให้เกินไปจากต้นเรื่องเดิม ในบางกรณีอาจ
ต้องขยายความหรอื ตดั ความ เห็นว่าความเดิมกล่าวไว้ไม่ชัดเจนบ้าง กล่าวซ้ากล่าว
เกินบา้ ง ดังนน้ั เวลาถอดตอ้ งนกึ ถึงความจาเป็นว่าควรจะขยายความเพ่ือให้เกิดความ
ชัดเจนหรอื ไม่

๔. ต้องถอดความให้ได้ลักษณะเดิมของคาประพันธ์นั้น ๆ กล่าวคือ ถ้า
เป็นบทกวีที่แสดงความศักด์ิสิทธ์ิ ความอาลัย ความรัก ฯลฯ ต้องให้ข้อความน้ัน
แสดงลกั ษณะเชน่ น้ันด้วย

๕. ถ้าไม่สามารถหาคาท่ีมีความหมายดีและตรงกับคาในบทเดิมก็ให้ใช้คา
ในบทเดมิ

๖. บทประพันธ์ร้อยแก้วท่ีมีประโยคซับซ้อน ต้องพยายามแยกประโยคนั้น
ออกเปน็ ประโยคเอกรรถประโยค (ประโยคความเดยี ว)

๗. ถ้าในบทประพันธใ์ ช้สรรพนามบุรุษท่ี ๑,๒ หรือ๓ ในบทที่ถูกถอดให้คงใช้
สรรพนามตามเดิม

๘. ควรลาดบั เนอ้ื ความตามบทเดิม อย่าสลับความเป็นอย่างอ่ืน เว้นแต่ใน
การสลับน้นั จะช่วยใหอ้ ่านเขา้ ใจดีข้ึน

๙. บทประพันธ์ที่มีโวหารภาพพจน์ท่ียากแก่การเข้าใจ ควรหาโวหารท่ีมี
ความหมายคล้ายกัน แต่อ่านเข้าใจง่ายแทน มิฉะน้ันก็ใช้ข้อความตรงไป
ตรงมา แทนทจ่ี ะกลา่ วเป็นโวหาร

ตวั อยา่ ง

ยามจนคนเคยี ดแค้น ชิงชัง
ยามมง่ั มีคนประนัง นอบน้อม
เฉกพฤกษด์ กนกหวงั เวยี นสู่ เสมอนา
ปางหมดผลนกพร้อม พรากสนิ้ บนิ หนี

ถอดความ ในคราวจนย่อมมแี ตค่ นเกลยี ดชัง คราวรา่ รวยย่อม
มีคนพากนั มานอบนอ้ ม เช่นเดยี วกบั ต้นไมท้ มี่ ีผลดก นกยอ่ มพากนั มา
สอู่ ยู่เสมอ เม่อื หมดผลแล้วนกจะพรอ้ มใจกนั บนิ หนไี ป