อนุรักรั ษ์และฟื้นฟูสมุนไพรและดูแลสุขภาพ ด้วด้ ยภูมิปัญญาท้อ ท้ งถิ่นบ้านแม่จอก
บ้า บ้ นแม่จ ม่ อก ตั้งตั้อยู่ใยู่ นพื้น พื้ ที่ตำ ที่ ตำบลป่า ป่ แป๋ มีรมีะยะทางห่า ห่ งจาก ตัวตัอำ เภอแม่แ ม่ ตงประมาน 60 กิโกิลเมตร หรือรืต้อ ต้ งใช้เ ช้ วลาประมาน 1 ชั่วชั่โมง 30นาที ในการเดินดิทางในฤดูป ดู กติ ชาวบ้า บ้ นแม่จ ม่ อกทั้งทั้หมด เป็น ป็ พี่น้ พี่ อ น้ งปกาเกอะญอ ประกอบอาชีพชีเกษตรกร ทำ นาและไร่ห ร่ มุนเวียวีน เดิมดิทีเทีมื่อ มื่ เจ็บ จ็ ป่ว ป่ ยชาวบ้า บ้ น จะใช้ส ช้ มุน มุ ไพรในการรักรัษา แต่เ ต่ มื่อ มื่ เวลาผ่า ผ่ นไป องค์ค ค์ วามรู้ภูรู้มิ ภู ปัมิญปัญา ในการรักรัษาสุขภาพด้ว ด้ ยสมุนไพร จึงจึขาดการสืบทอด ประกอบกับกั ผู้รู้ด้รู้ า ด้ นสมุน มุ ไพรมีจำมีจำนวนน้อยลง ชุม ชุ ชนจึงจึเริ่มริ่เป็น ป็ ห่ว ห่ งว่า ว่ จะสูญหายไปในที่สุที่ สุ ด เครือรืข่า ข่ ยต้น ต้ กล้า ล้ชนเผ่าพื้น พื้ เมือมืงจังจัหวัดวัเชียชีงใหม่ หรือรื TKN Chiangmai จึงจึเห็น ห็ ความสำ คัญคั ในการที่จ ที่ ะอนุรั นุ กรัษ์ ฟื้น ฟื้ ฟูพื ฟู ชพืและพัฒพันาสมุน มุ ไพร เพื่อ พื่ รวบรวมองค์ค ค์ วามรู้ภูรู้มิ ภู ปัมิญปัญาในการดูแ ดู ลรักรัสาสุขภาพด้ว ด้ ยสมุน มุ ไพร ท้อ ท้ งถิ่น และจัดจักระบวนการถ่ายทอดความรู้ใรู้ห้กั ห้ บกัคนรุ่น รุ่ ใหม่ โดยสร้า ร้ ง ผู้รู้รุ่รู้น รุ่ ใหม่ด้ ม่ า ด้ นการดูแ ดู ลสุขภาพด้ว ด้ ยสมุน มุ ไพรท้อ ท้ งถิ่นเพิ่มพิ่และอนุรั นุ กรัษ์สมุน มุ ไพร ท้อ ท้ งถิ่นในป่า ป่ ชุม ชุ ชนรวมทั้งทั้จะได้เ ด้ป็น ป็ แหล่ง ล่ เรียรีนรู้ และนำ มา ใช้ปช้ ระโยชน์ ในการดูแ ดู ลสุขภาพของคนในชุม ชุ ชนต่อ ต่ ไป ภายในกิจกิกรรมใด้มี ด้ เมีด็ก ด็ และเยาวชนกลุ่ม ลุ่ เยาวชนคนต้น ต้ ทะเล และผู้รู้ ทางด้า ด้ นสมุน มุ ไพรเข้า ข้ ร่ว ร่ มประมาณ 10 คน และเยาวชนประมาณ 20 คน โดยมีกมีารจัดจักิจกิกรรมในการสำ รวจสมุน มุ ไพรในป่า ป่ ชุม ชุ ชน แล้ว ล้ รวบรวมรายชื่อ ชื่ และสรรพคุณ คุ ของสมุน มุ ไพร แล้ว ล้ จัดจัทำ เป็น ป็ สื่อการเรียรีนรู้ต่รู้ อ ต่ ไป ประวัติ วั ค ติ วามเป็น ป็ มา
สารบัญ 1.สมุนไพร 2.นักปราชญ์ชุมชน(ผู้รู้) เรื่อ รื่ ง หน้า 1-20 21-22
ภาษากะเหรี่ย รี่ ง : หน่อ น่ พอกวา ชื่อ ชื่ ภาษาไทย :ใบสาบเสือ สรรพคุณ คุ :ห้า ห้ มเลือ ลื ด ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ฉีก ฉีใบแล้ว ล้ วางตรงเลือ ลื ดออก ข้อ ข้ ควรระวังวั:- วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:- วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เมล็ด ล็ ไปปลูก ลู 1
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):เซ่อ ซ่ เนอเม -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:ไม้ใม้ บสาบ -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์Eupatorium odoratum -สรรพคุณ คุ :ใช้ขั ช้ บขั สารพิษพิ ในร่า ร่ งกาย -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ อาบ,อบตัวตั -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ควรอบไม่เ ม่ กินกิ 3 ครั้งรั้ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ นำ เมล็ด ล็ ไปปลูก ลู 2
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):ต่า ต่ ลาเปล -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย (ถ้ามี)มี : ใบลิ้นลิ้เขีย ขี ว -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์ (ถ้ามี)มี : -สรรพคุณ คุ :รักรัษากระเพาะปัสสาวะอักอัเสบ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้ใช้ บ,ราก -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ นำ ใบและรากไปต้ม ต้ กินกิ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาณ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ ,ไม่ค ม่ วรเก็บ ก็ ไว้ใว้ นที่อ ที่ าบชื้น ชื้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ นำ เมล็ด ล็ ไปปลูก ลู 3
-ชื่อ ชื่ พื้น พื้ บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):พอปร่า ร่ ลา -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย: -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ:แก้เวียวีนหัวหั,แก้ปวดหัวหั,รักรัษาโรคไซนัส -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิกธีารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ อาบ (เวียวีนหัวหั),นำ ในไปอบแล้วนำ มาประคบหัวหั (ปวดหัวหั),เอาใบไปตากแล้วแห้ง ห้ นำ มาสูบ (ไซนัส) -ข้อควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาน -วิธีวิกธีารเก็บรักรัษา:นำ ใบไปตากแห้ง ห้ เก็บไว้ใว้ นบริเริวณที่ไที่ ม่อาบชื้น ชื้ -วิธีวิกธีารขยายพันพัธ์: ธ์นำ เมล็ดไปปลูก 4
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):พีญ พี าโพ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:ต้น ต้ อ่อ อ่ นมะขามป้อม -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ คุ :รักรัษาสายตา -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ราก,ต้น ต้ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ นำ ไปต้ม ต้ แล้ว ล้ ดื่ม ดื่ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาณ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะกล้า ล้ หรือ รื เมล็ด ล็ 5
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):พีญ พี าส่า -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:มะขามป้อม -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์Phyllanthus emblica -สรรพคุณ คุ :แก้เ ก้ จ็บ จ็ คอ,แก้ไก้ อ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ผล,ราก,เปลือ ลื ก -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ผลสามารถเก็บ ก็ มากินกิ ได้เ ด้ ลย, ราก ใบและเปลือ ลื ก นำ ไปต้ม ต้ แล้ว ล้ ดื่ม ดื่ -ข้อ ข้ ควรระวัง วั :- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รัก รั ษา:เก็บ ก็ ในที่ร่ ที่ ม ร่ และไม่อ ม่ าบชื้น ชื้ -วิธีวิก ธี ารขยายพัน พั ธ์: ธ์ เพาะปลูก ลู เมล็ด ล็ 01 6
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):หน่อ น่ โป่ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย: -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ คุ :แก้ท้ ก้ อ ท้ งเสีย,แก้ล ก้ ดไข้เ ข้ ด็ก ด็ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ ยอดใบอ่อ อ่ น,ราก -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ อาบ (ราก) ตำ แล้ว ล้ กินกิ (ยอดใบอ่อ อ่ น) -ข้อ ข้ ควรระวัง วั :- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รัก รั ษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพัน พั ธ์นำ ธ์ นำรากไปปลูก ลู 7
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):พอซูเ ซู จาะ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย: -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์ (ถ้ามี)มี : -สรรพคุณ คุ :รักรัษาหวัดวั,แก้ตั ก้ วตัร้อ ร้ น -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ราก -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ อาบ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ นำ เมล็ด ล็ ไปเพาะปลูก ลู 8
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):ส่าเกอะว่า ว่ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์ -สรรพคุณ คุ :บรรเทาอาการปวดที่เ ที่ กิดกิจากการพลิกลิ,บำ รุร่ รุ า ร่ งกาย -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ยอด -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้, ช้ นำ ไปห่อ ห่ แล้ว ล้ นึ่ง นึ่ จากนั้นนั้มาประคบบริเริวณที่พ ที่ ลิกลิ, นำ มาอบตัวตั -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาณ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:ไม่ค ม่ วรเก็บ ก็ ในที่ที่ ที่ อ ที่ ากาศชื้น ชื้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์-ธ์ นำ รากไปปลูก ลู 9
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):ควี่โวี่ ดเจาะ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย: -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ คุ :แก้ผื่ ก้ นคันคั -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ราก -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ อาบ,ต้ม ต้ ดื่ม ดื่ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะปลูก ลู เมล็ด ล็ 10
-ชื่อ ชื่ พื้น พื้ บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):พอหน่อ น่ เซอะล่า ล่ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:ดอกหญ้า ญ้ บาน -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ คุ :แก้ผิ ก้ ดประจำ เดือ ดื น -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ราก,ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ ดื่ม ดื่ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะปลูก ลู เมล็ด ล็ 11
-ชื่อ ชื่ พื้น พื้ บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):เตอะซีต่ ซี า ต่ มอ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:ยาโรคเหลือ ลื ง -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์ -สรรพคุณ คุ :รักรัษาโรคเหลือ ลื ง -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ นำ ไปต้ม ต้ อาบ,นำ ไปอบตัวตั -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาณ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ใช้หั ช้ วหัขยายพันพัธุ์ 12
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง) : พอจีแ จี บร -สรรพคุณ คุ :รักรัษาแผลไหม้ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ นำ ไปต้ม ต้ แล้ว ล้ มาประคบกับกัแผลไม้ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะปลูก ลู เมล็ด ล็ 13
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง) : ญาเป่อลาเซ่อ ซ่ ดี -สรรพคุณ คุ :แก้อ ก้ าหารเป็นพิษพิ ในเด็ก ด็ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ แล้ว ล้ อาบให้เ ห้ ด็ก ด็ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:ตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะปลูก ลู เมล็ด ล็ 14
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):เตอะซีคี่ ซี คี่ -ชื่อ ชื่ ภาษาไทย:บอระเพ็ด พ็ -ชื่อ ชื่ ทางวิทวิยาศาตร์: ร์Tinospora cordifolia -สรรพคุณ คุ :ดับดัพิษพิร้อ ร้ น,แก้พิ ก้ ษพิ,ไข้จั ข้ บจั สั่น,บำ รุง รุ กำ ลังลั,แก้ร้ ก้ อ ร้ นใน -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,ราก,ต้น ต้ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ ดื่ม ดื่ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อประมาณ -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ ราก,เมล็ด ล็ 15
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):แมจี -สรรพคุณ คุ :แก้ปก้ วดฟันฟั -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ ราก,เปลือ ลื กลำ ต้น ต้ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ นำ มาบดแล้ว ล้ใส่ฟันฟั ซี่ที่ ซี่ ปที่ วด -ข้อ ข้ ควรระวังวั:- -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:ตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ นำ เมล็ด ล็ ไปปลูก ลู 16
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):ห่อ ห่ ปล่า ล่ หล่า ล่ -สรรพคุณ คุ :แก้ปก้ วดเมื่อ มื่ ยร่า ร่ งกาย -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ อบตัวตั -ข้อ ข้ ควรระวังวั:-ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อดี -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:ตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะทางราก 17
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง): จอลอดิเดิดอ -สรรพคุณ คุ :ขับขั สารพิษพิ -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ใบ,เถา -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ ดื่ม ดื่ ,อาบ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:-ใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อดี -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:นำ ไปตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ นำ รากไปปลูก ลู 18
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):เส่อยอ -สรรพคุณ คุ :แก้คั ก้ นคั -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ เนื้อ นื้ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ หั่นหั่แล้ว ล้ ถูบริเริวณที่คั ที่ นคั -ข้อ ข้ ควรระวังวั:-ควรใช้ข ช้ มิ้นมิ้ สด -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:- -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ปลูก ลู หน่อ น่ 19
-ชื่อ ชื่ พิ้นพิ้บ้า บ้ น (ภาษากะเหรี่ย รี่ ง):เตอะสี่พะโ๊ด๊ะ ด๊ -สรรพคุณ คุ :เบาหวาน,ปวดเมื่อ มื่ ย,หวัดวั -ส่วนที่นำ ที่ นำไปใช้: ช้ ราก,ต้น ต้ -วิธีวิก ธี ารนำ ไปใช้: ช้ ต้ม ต้ กินกิ -ข้อ ข้ ควรระวังวั:-ควรใช้ใช้ นปริมริาณที่พ ที่ อดี -วิธีวิก ธี ารเก็บ ก็ รักรัษา:-ตากแห้ง ห้ -วิธีวิก ธี ารขยายพันพัธ์: ธ์ เพาะทางราก 20
~ชื่อ:นายเสาร์ นามสกุล:ซอหน่อชู อายุ:70ปี ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:ปู่-ปู่ ย่า ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การบอกเล่าและเรียรีนรู้ต่อกันมา ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:เริ่มริ่รักษาตอยอายุ45ปี ~ชื่อ:นายกุ๊ก นามสกุล:พาเปาะโน อายุ:53ปี ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:แม่-พ่อ-ปู่-ปู่ ย่า ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:สอบถามผู้รู้ ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:35ปี ~ชื่อ:นายหล้า นามสกุล:พาเปาะโน อายุ:73 ปี ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอ แม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาสมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:พ่อ-แม่ และผู้รู้ ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:สืบทอดภูมิปัญปัญา ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:เริ่มริ่รักษาเมื่อ36ปี นักปราชญ์ชุมชน(ผู้รู้) ~ชื่อ:นายโมะและ นามสกุล:มุสุลอย อายุ:84 ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:พ่อแม่ ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:สอนให้จำ ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:30ปี 21
~ชื่อ:นางสาแย นามสกุล:คะโน อายุ:68 ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:พ่อ-แม่ ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การสอนและบอกเล่า ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:อายุ40ปี ~ชื่อ:นายมูล นามสกุล:เปอะพอ อายุ: ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:ปู่-ปู่ ย่า ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การบอกเล่าและเรียรีนรู้ต่อกันมาต่อกัน มา ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:40ปี ~ชื่อ:นางแอะ นามสกุล:ชิจิคอ อายุ:68ปี ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:พ่อ-แม่ ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การบอกเล่าและสั่งสั่สอน ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:40ปี ~ชื่อ:นางสมศรี นามสกุล:ตาดี อายุ: ~ที่อยู่:44/1 บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:แม่-พ่อ ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การบอกเล่าและการเรียรีนรู้จากพ่อ แม่ ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่:เริ่มริ่รักษาตอนอายุ34ปี ~ชื่อ:นางดอก นามสกุล:พาเปาะโน อายุ:60ปี ~ที่อยู่:บ้านแม่จอก หมู่8 ตำ บลป่าป่แป๋ อำ เภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ~ความเชี่ยวชาญ:หาและใช้สมุนไพร ~เรียรีนรู้จากใคร:ปู่-ปู่ ย่า ~เรียรีนรู้โดยวิธีวิธีไหน:การบอกเล่าและเรียรีนรู้ต่อกันมา ~เริ่มริ่รักษาคนอื่นตั้งตั้แต่เมื่อไหร่: 22
ดำ เนินงานโดย:เครือ รื ข่ายเด็กและ เยาวชนต้นกล้าชนเผ่าพื้นเมือง (TKN) สนับสนุนโดย:สำ นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมริสุขภาพ(สสส) และ สมาคมศูนย์รวมการศึกษาและวัฒนธรรมของชาวไทยภูเขาใน ประเทศไทย(IMPECT) จัดทำ โดย:โครงการอนุรักษ์ และฟื้นฟูสมุนไพร และ ดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นบ้านแม่จอก