หน้าที่พลเมืองฯ ม.3 หน่วยที่ 4 วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทยและวัฒนธรรมสากล

คลิกเพ่อื แก้ไขสไตลช์ ่ือเรือ่ งต้นแบบ

คลิกเพอ่ื แกไ้ ขสไตล์ชอื่ เรอ่ื งรองตน้ แบบ

มธั ยมศึกษาปีท่ี ๓ สังคมศึกษา ศาสนา แ1ละวัฒนธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓
11/10/64

อนรุ ักคษล์วัฒกิ นธเรพรม่ือไทแยแกละ้ไเลขือสกรไับตวัฒลนธ์ชรรือ่ มสเารก่อืลทง่เี หตมน้าะสแมบ(สบ๒.๑ ม.๓/๓)

คลิกเพื่อแก้ไขสไตล์ช่อื เรื่องรองต้นแบบ

11/10/64 สสังงั คคมมศศึกกึ ษษาาศศาาสสนนาาแแ2ลละะววัฒัฒนนธธรรรรมมชชัน้ ัน้ มมธั ัธยยมมศศึกึกษษาาปปีทีท่ี ่ี๓๓

คลกิ เพื่อแก้ไขสไตลช์ อ่ื เรอื่ งต้นแบบ

คลิกเพ่ือแก้ไขสไตลช์ ่อื เรอ่ื งรองต้นแบบ

11/10/64 สสังังคคมมศศึกกึ ษษาาศศาาสสนนาาแแ3ลละะววฒั ัฒนนธธรรรรมมชช้ัน้นั มมัธัธยยมมศศกึ ึกษษาาปปีทที ่ี ี่๓๓

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๔

คลวกิ ฒัเพน่ือธแรกร้ไขมสไไทตยล์ชภื่อูมเรปิ อื่ ัญงตญน้ แาบไทบย
และวัฒนธรรมสากลคลกิ เพื่อแกไ้ ขสไตล์ช่อื เรอ่ื งรองตน้ แบบ

11/10/64 สสงั งั คคมมศศกึ ึกษษาาศศาาสสนนาาแแ4ลละะววัฒฒั นนธธรรรรมมชช้นั ั้นมมธั ธั ยยมมศศกึ กึ ษษาาปปีทีท่ี ่ี๓๓

๑. วัฒนธรรมไทย

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายของวัฒนธรรมว่า
“วัฒนธรรม” คือ ส่ิงท่ีทาความเจริญงอกงามให้แก่หมู่คณะ เช่น วัฒนธรรมไทย

วฒั นธรรมในคกาลรแิกตง่ เกพาย่อื วถิ แชี วีกิตข้ไอขงหสมไคู่ ณตะลเชช์ น่ อ่ื วฒัเรนธอ่ื รรงมตพน้ื ้นบา้แนบวฒั บนธรรมชาวเขา

คลิกเพอ่ื แก้ไขสไตล์ชือ่ เร่ืองรองตน้ แบบ

11/10/64 สสงั ังคคมมศศึกึกษษาาศศาาสสนนาาแแ5ลละะววฒั ัฒนนธธรรรรมมชชั้นัน้ มมัธธั ยยมมศศึกึกษษาาปปีทที ่ี ่ี๓๓

๑. วฒั นธรรมไทย

สานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติให้ความหมายของวัฒนธรรมว่า
หมายถึง ความเจริญงอกงามซึ่งเป็นผลจากระบบความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับมนุษย์
มนุษย์กับสังคม และมนุษย์กับธรรมชาติ จาแนกออกเป็น ๓ ด้าน คือ จิตใจ สังคม และ

คลิกเพอื่ แก้ไขสไตลช์ อื่ เรอ่ื งต้นแบบวตั ถุ มีการสั่งสมและสืบทอดจากคนรุ่นหน่ึงไปสู่คนอีกรุ่นหน่ึง จากสังคมหนึ่งไปสู่อีกสังคม

หน่ึง จนกลายเป็นแบบแผนทค่ีสลิกาเมพา่อื รแถก้ไเขรสียไนตรลู้แ์ชื่อลเะรกื่อง่อรใอหงต้เกน้ ิดแบผบลิตกรรมและผลิตผลท้ังที่เป็น
รูปธรรมและนามธรรม อันควรค่าแก่การวิจัย อนุรักษ์ ฟื้นฟู ถ่ายทอด เสริมสร้างและ
แลกเปลี่ยน เพ่ือสร้างดุลยภาพแห่งความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ สังคม ธรรมชาติ ซ่ึงจะ
ชว่ ยให้มนุษย์สามารถดารงชีวิตอย่างมีความสุข สันติสุขและอิสรภาพ อันเป็นพ้ืนฐานแห่ง
อารยธรรมของมนุษย์

11/10/64 สสังังคคมมศศกึ กึ ษษาาศศาาสสนนาาแแ6ลละะววฒั ัฒนนธธรรรรมมชชน้ั ้ันมมธั ัธยยมมศศกึ ึกษษาาปปที ที ี่ ่ี๓๓

๑. วัฒนธรรมไทย

ดังนั้น วัฒนธรรมไทยจึงหมายถึง
ลักษณะท่ีแสดงออกถึงความเจริญงอกงามในวิถี
การดาเนินชีวิตของคนไทยท่ีบรรพบุรุษไทยสั่งสม

คลิกเพ่ือแกไ้ ขสไตลช์ ่ือเรื่องต้นแบบความรู้ และได้ถ่ายทอดความรู้น้ันมาสู่ชนรุ่นหลัง

ต่อมา โดยได้มีการปรับปรุงคเลปกิ ลเพ่ียอ่ื นแกแไ้ ปขสลไตงลใ์ชห่อื ้ เรอ่ื งรองต้นแบบ
เหมาะสมกับยุคสมัย เป็นส่ิงท่ีดี มีคุณค่าท่ี
ประชาชนชาวไทยควรร่วมกันอนุรักษ์ไว้ให้กับ
ลกู หลานต่อไป

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ7ละวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

ความสาคญั ของวฒั นธรรมไทย

วัฒนธรรมไทยเป็นภูมิความรู้ท่ีบรรพ-
บุรุษไทยส่ังสมมาและถ่ายทอดความรู้น้ันมาสู่ชน

เรอุ่นกหลลักัษงเณป์ข็นอแงคบนบคไแทลผยนิกซกึ่งเาเกพริดดจอื่ าาเกแนคินกวาช้ไมีวขพิตยทสา่ีเยไปาต็นม ล์ช่ือเร่อื งต้นแบบ

ทที่จาใะหป้เรกับิดตคัววใาหม้เภหามคาภะสูมมิใจกัใบนสคคภลวกิาาเพพมื่อแเแวปกด็ไ้นขลสไ้ทไอตมยล์ช่ือเรอื่ งรองต้นแบบ
มีความรัก ความสามัคคี ความรู้สึกเป็นอันหนึ่ง

อนั เดียวกนั วฒั นธรรมไทยส่วนใหญ่
มีรากฐานมาจากพระพุทธศาสนา

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ8ละวฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๓

ลักษณะและความสาคญั ของวฒั นธรรมไทย

วัฒนธรรมไทยเป็นเอกลักษณ์ของ

ความเป็นชาติไทย เป็นผลรวมจากความรู้

คสืวบาตม่อคกิดันสมตาิปโดัญยญคผา่าลขนอิกกงาบเรรพปรพรือ่ับบปุรแุษรุไกงทพยไ้ ัฒทขนี่สสั่งาสใไหมต้ ลช์ อื่ เร่อื งต้นแบบ
เสหังมคามะไสทมยต่อทก้ังาวรัฒเปนลธ่ียรนรแมปดล้ังเงดติมาคมขลยิกอเุคงพสไ่อื ทมแยกัย้ไแขขลอสไะงตลช์ อื่ เร่ืองรองตน้ แบบ

วัฒนธรรมที่ได้รับจากชนชาติต่าง ๆ ซึ่งถูก วฒั นธรรมไทยมีการปรบั ปรุงพฒั นาให้
นามาปรับปรุง ผสมผสาน และกล่อมเกลาจน เหมาะสมต่อการเปล่ยี นแปลง
เปน็ ส่วนหนึง่ ของวฒั นธรรมไทยในทีส่ ดุ ตามยุคสมยั ของสงั คมไทย

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ9ละวฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ ๓

วัฒนธรรมไทยมีลักษณะและความสาคัญท่ีสะท้อนค่านิยม
การประพฤติปฏบิ ตั แิ ละการสรา้ งสรรคผ์ ลงาน ดังน้ี

๑. สร้างความรักและความผูกพันใน

คใหรอญบ่ คซรึ่งัวมีโสดมยาพชคืน้ ิกฐลอาานิกศสัยังเคอพมยไู่รอ่ื ท่วยแมจกะกันเปจไ้ ็นาขคนรสวอนบไมคตารกัวลช์ ื่อเร่อื งตน้ แบบ
เวมันือ่ ขถึ้นึงเปทีใศหกมา่ขลสอางคไทัญยเชท่นุกควนันใสนงคกลคิกรรเาอพนบ่ือตแค์ซกร้ไ่ึงขัวถสจือไะตเปลมช์็นา่ือเรือ่ งรองตน้ แบบ

รวมตัวกัน มีการรดน้าดาหัวขอพรจากผู้ใหญ่

ซ่งึ เป็นการแสดงออกถึงความรกั ความผูกพันของ การรดนา้ ดาหวั ขอพรจากผใู้ หญ่
สมาชิกในครอบครวั

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล0ะวฒั นธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๒ . ค ว า ม ก ตั ญ ญู ต่ อ ผู้ มี พ ร ะ คุ ณ
วัฒนธรรมไทยให้ความสาคัญต่อผู้ใหญ่และ
ผู้มีพระคุณเป็นอย่างมาก การตอบแทนพระคุณ

อสุปามสามรบถททเพาไ่ือดเ้ปหค็นลากลยารรกิ ทูปดเแแพบทบนือ่ เพชแร่นะกคกุณ้ไาขขรทอส่ีงลพูกไ่อชตแามยล่ ช์ ือ่ เร่อื งต้นแบบ

กใหาแ้รเกลผ่ ้ียู้มงีพดรูทะ่าคนณุ ในทลี่ยว่ามงลแับกไ่เปฒแ่าลกว้คลากิรเอพุทอ่ื ิแศกสไ้ ่วขสนไกตุศลช์ลือ่ เรือ่ งรองตน้ แบบ

พทุ ธศาสนิกชนเช่อื วา่ การอปุ สมบทนอกจาก
เปน็ การสืบทอดพระพุทธศาสนาแล้ว
ยงั เปน็ การตอบแทนพระคณุ พอ่ แม่

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล1ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

๓. เอกลักษณ์ทางด้านศิลปกรรม
ประกอบด้วย ด้านสถาปัตยกรรม ได้แก่ การสร้าง

ตบ่า้างนเๆรือดน้านขอจิตงปรคกรระลรชมาิกชไดนเ้แพกกา่ ่อืกราสแรรว้ากางดวไ้ ภัดขาวพาสตอาาไมรตาฝมาล์ชอ่ื เร่อื งตน้ แบบ

ผนังโบสถ์ ด้านวรรณกรรม ได้แคกล่ กิ ไเตพรอื่ ภแมูก้ไิพขรสะไตรล่ว์ชงือ่ เร่อื งรองตน้ แบบ
ด้านอักษรศาสตร์ ได้แก่ ศิลาจารึกของพ่อขุน-
รามคาแหงมหาราช ด้านประติมากรรม ได้แก่
การป้นั หรอื หลอ่ พระพทุ ธรปู ปางต่าง ๆ

การปัน้ หรือหล่อพระพุทธรูปปางต่าง ๆ

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ1ล2ะวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๓

๔. การสร้างความสามัคคีในชุมชน
โดยในวันสาคัญทางพระพุทธศาสนา ชาวบ้านจะ
ไปร่วมกันเตรียมงานสาหรับการทาบุญอย่าง

พร้อมเพรียง แสคดงลใหิก้เหเ็นพถึง่ือกาแรรก่วมไ้ แขรงสร่วไมตใจล์ชือ่ เร่อื งต้นแบบ

ของประชาชนในชมุ ชน
๕. ความศรัทธาในกคาลริกเทพาอื่ บแกุญ้ไขสใไนตวลัน์ช่ือเรือ่ งรองตน้ แบบ

สาคัญทางศาสนา พุทธศาสนิกชนนิยมไปทาบุญ
ตกั บาตร

การทาบุญตักบาตร

11/10/64 สังคมศึกษา ศาสนา แ1ล3ะวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

วัฒนธรรมไทย แบง่ ออกเปน็ ๔ ประเภท ดงั น้ี

๑. คตธิ รรม

คลกิ เพอ่ื แก้ไขสไตลได์ชแ้ กอ่ื ่ วเฒัรน่ือธรงรตมท้นางแศีลบธรบรมและจิตใจ

คลกิ เพอ่ื แอกัน้ไขเปสไ็นตคลต์ชอื่ิหเรรื่อืองหรลองักตใ้นนแกบาบรดาเนินชีวิต ท่ีรับมาจาก
หลกั ธรรมคาสอนทางพระพทุ ธศาสนา

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ1ล4ะวฒั นธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

วัฒนธรรมไทย แบ่งออกเป็น ๔ ประเภท ดังนี้

๒. วัตถธุ รรม

คลกิ เพ่ือแกไ้ ขปสระไดติษฐล์คิด์ชไดคอ่ื้แ้นกขเ่ึ้นรวมัฒอื่านเพงธื่อรตใรชม้น้อทาแานงบววยัตบคถวุทาี่คมนสใะนดสวังกคในม

คลกิ เพือ่ แกกไ้ าขรสดไตาลเช์น่อื ินเรชื่อีวงิรตอปงรตะ้นจแบาวบันหรือสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ เช่น
บ้านทรงไทย วัดเจดีย์ เครื่องมือในการประกอบ
อาชีพต่าง ๆ

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล5ะวัฒนธรรม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

วัฒนธรรมไทย แบง่ ออกเปน็ ๔ ประเภท ดังนี้

๓. เนตธิ รรม

คลิกเพ่ือแก้ไขสไตลช์ไดอ่ื้แกเ่รวัื่อฒนงธตรร้นมทแาบงกบฎหมาย หรือ

คลกิ เพ่อื แกข้ไขนสบไตธลร์ชอื่รเมรื่อเนงรียองมตน้ จแาบรบีตประเพณี เป็นระเบียบ
ข้อบงั คับต่าง ๆ เพือ่ ใหส้ มาชกิ ในสงั คมปฏบิ ตั ิตาม

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล6ะวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

วัฒนธรรมไทย แบง่ ออกเป็น ๔ ประเภท ดังนี้

๔. สหธรรม

คลกิ เพ่อื แก้ไขสไตลช์ ไดื่อ้แเกร่ วือ่ ัฒงนตธร้นรมแทบางบสังคม ซึ่งเป็น
มารยาทในสังคมท่ีสมาชิกทุกคนพึงปฏิบัติต่อกันใน
คลกิ เพ่ือแกโ้ไอขสกไาตสล์ชต่ือ่าเรงอ่ื งๆรอเงชต่นน้ แกบบารไหว้ การแต่งกายที่สุภาพ
เรยี บร้อยเม่ือไปงานพิธีต่าง ๆ

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ1ล7ะวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

๒. ภมู ิปญั ญาไทย

ภูมิปัญญาไทย หมายถึง ความรู้อันเกิด

คจาวกาคมวราู้คมวสาัมมพสันาคมธ์ราละรหถิกวป่าเงรพคะนสอ่ื กบับแกสากิ่งรแณไ้ว์ขดแลลส้อะมคไวตเปา็นลม ์ชื่อเรอ่ื งตน้ แบบ
ฉลาดในการประดิษฐ์คิดค้น จนกระทั่งกลายเป็น
ผลผลิตท่ีเป็นวัตถุและเป็นเรื่อคลงกิ ขเพอื่องแจกิตไ้ ขใสจไอตลัน์ชมือ่ ีเรื่องรองต้นแบบ

ประโยชน์ต่อการดารงชีวิต และมีการถ่ายทอดสืบ

ต่อกันมาจากบรรพบุรุษจนถึงคนรุ่นปัจจุบัน เป็น ความรูอ้ ันเกดิ จากความสัมพันธ์
องค์ความรู้และความสามารถในส่วนรวม ซ่ึงเป็น ระหว่างคนกบั สงิ่ แวดล้อม
ที่ยอมรับในระดบั ชาติ

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ1ล8ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๒.๑ การจัดแบ่งสาขาภูมปิ ญั ญาไทย

การจัดแบง่ สาขาภูมิปัญญาไทยได้มกี ารกาหนดสาขาภูมิปัญญา

คลิกไทเยพไว่อื ้อยแ่ากงหไ้ ลขากสหไลตายลข้ึนช์ อื่อยู่กเับรวือ่ัตถงุปตระ้นสงแค์แบละบหลักเกณฑ์ต่าง ๆ
แทบีห่ ง่นไว่ ดยเ้ ปงคาน็ ลนกิ ๑เอพ๐งอื่ คแส์กกาไ้รขขาสแไลดตะลังน์ชนื่อักี้ เวรอ่ืิชงารกอางตรน้ไดแบ้กบาหนดข้ึน ภูมิปัญญาไทย สามารถ

11/10/64 สสงั ังคคมมศศึกึกษษาาศศาาสสนนาาแแ1ลล9ะะววัฒัฒนนธธรรรรมมชชั้นนั้ มมัธธั ยยมมศศึกึกษษาาปปที ีที่ ่ี๓๓

๑) สาขาเกษตรกรรม

หมายถึง ความสามารถในการผสมผสาน

องค์ความรู้ ทักษะ และเทคนิคด้านการเกษตรกับ

เทคโนโลยี โดยการพัฒนาบนพ้ืนฐานคุณค่าดั้งเดิมซ่ึง

คลกิ เพอ่ื แกไ้ ขสไตลช์ ื่อเร่ืองต้นแบบคนสามารถพ่ึงพาตนเองในสภาวการณ์ต่าง ๆ ได้ เช่น
การทาการเกษตรแบบผสมผสาน สวนเกษตร เกษตร
ธรรมชาติ ไร่นาสวนผสม แลคละิกสเพว่อืนแผกสไ้ ขมสผไตสลา์ชนอ่ื เรกอื่ งารรองตน้ แบบ

แก้ปัญหาการเกษตรด้านการตลาด การแก้ปัญหาด้าน รถดานาเปน็ ภูมปิ ัญญาดา้ นการเกษตร
การผลิต การแก้ปัญหาโรคและแมลงและการรู้จักปรับ ช่วยให้การปลูกขา้ วเปน็ ไปอยา่ งสะดวก

ใช้เทคโนโลยที ี่เหมาะสม และรวดเรว็

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ล0ะวฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๓

๒) สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม

หมายถึง การรู้จักประยุกต์ใช้เทคโนโลยี

สมัยใหม่ในการแปรรูปผลิตผล แก้ปัญหาในการ

บริโภคให้ปลอดภคัยลปกิระหเพยัดื่อแลแะเปก็นไ้ธขรรสม อไันตเปล็นช์ ่อื เร่ืองตน้ แบบ

กระบวนการที่ทาให้ชุมชน ท้องถ่ินสามารถพ่ึงพา
ตนเองทางเศรษฐกิจได้ ท้ังคกลาิกรเพผอื่ ลแิกตไ้ แขสลไะตลก์ชาอื่ รเรือ่ งรองตน้ แบบ

จาหน่ายผลิตผลทางหัตถกรรม เช่น การรวมกลุ่ม

ของกลุ่มโรงงานยางพารา กลุ่มโรงสี กลมุ่ หตั ถกรรม ยางพารา

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ล1ะวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๓) สาขาการแพทย์แผนไทย
หมายถึง ความสามารถในการ

จชัดุมกชานรปโ้อดงยกเันนคแ้นลลใะหรกิ ้ชักุมษเชพาสนุข่อืสภาแามพากขรอ้ไถงพขคึ่งนสพในาไตล์ชอ่ื เรือ่ งตน้ แบบ

ตนเองทางด้านสุขภาพและอนามัยได้
เช่น การนวดแผนโบราณ กคลากิ รเดพูอ่ืแแลกแไ้ ขลสะไตล์ชอื่ เรือ่ งรองต้นแบบ
รักษาสขุ ภาพแผนโบราณ

สมุนไพรในรปู ของผลติ ภณั ฑ์ต่าง ๆ

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ2ล2ะวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๔) สาขาการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม

หมายถึง ความสามารถเก่ียวกับการ
จั ด ก า ร ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม

จท้ังากกาครุอณนคุร่ัากษขค์อกลงาทรกิ พรเััฒพพนยาอื่าแกแลระกธกราไ้ รรขใมชสช้ปารไะตตโิแยลชลนะช์ ์ ือ่ เรอื่ งต้นแบบ

สิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและคยล่ังิกยเพืนอ่ื แเกช้ไ่ขนสไกตาลช์รอ่ืทเรา่ืองรองตน้ แบบ
แนวปะการังเทียม การอนุรักษ์ป่าชายเลน การทา
ฝายแมว้ การจัดการป่าตน้ น้าและป่าชมุ ชน

การทาฝายแมว้ เพอ่ื เพิ่มความชมุ่ ชืน้
ให้แก่ผนื ป่าและปอ้ งกันไฟป่า

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ล3ะวฒั นธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี ๓

๕) สาขากองทนุ และธรุ กจิ ชุมชน
หมายถึง ความสามารถในการ

บกอริหงาทรุนจแัดลกะาครธดุรล้ากนิจิกกใาเนรพชสุมะอื่ สชมแนกกาทร้ัง้ไบทขร่ีเิกสปา็นรไตล์ชอ่ื เรอื่ งตน้ แบบ

เงินตราและโภคทรัพย์ เพ่ือส่งเสริมชีวิต
ความเป็นอยู่ของสมาชิกในคชลิกุมเพชอ่ื นแกเ้ไชขส่นไตลช์ อ่ื เร่ืองรองตน้ แบบ
การจัดการกองทุนของชุมชนในรูปของ
สหกรณ์ออมทรัพย์ และธนาคารหมู่บ้าน

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ2ล4ะวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๖) สาขาสวัสดิการ

หมายถึง ความสามารถในการ

ใจหัด้เสกวิดัสคดวิกาามรมค่ันกลคารงิกทปารเงะพเกศันอื่รคษแุณฐกกภิจาไ้ พสขชังีคสวิมตไตลช์ ่อื เร่ืองตน้ แบบ

และวัฒนธรรม เช่น การจัดต้ังกองทุน
สวัสดิการรักษาพยาบาลคขลกิอเงพช่อื แุมกชไ้ ขนสไตลช์ ่อื เร่ืองรองต้นแบบ
การจัดระบบสวัสดิการบริการในชุมชน
การจัดระบบสง่ิ แวดล้อมในชุมชน

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ล5ะวฒั นธรรม ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๗) สาขาศิลปกรรม

หมายถึง ความสามารถใน

ตก่าางรผๆลิตเชผ่นลงจาคิตนรลทการกิ รงมดเ้าพปนรศ่อืะิลตแปิมะากสการไ้ ขรขมาสไตล์ช่ือเรื่องตน้ แบบ
ส ถ า ปั ต ย ก ร ร ม ทัศนศิลป์ คคลีิกตเศพ่อืิลแปก์ไ้ ขสไตลช์ อ่ื เรอื่ งรองต้นแบบ
ศิลปะมวยไทย

วดั ร่องขุ่น จงั หวัดเชยี งราย ผลงานดา้ นศิลปกรรม
ทเี่ ปน็ แหลง่ ท่องเทีย่ วสาคญั ของจังหวัด

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ล6ะวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๓

๘) สาขาการจัดการองคก์ ร

หมายถึง ความสามารถในการบริหาร

จสัดามกาารรถดพาเัฒนนินางคแาลนละขบอกิ รงิหอเาพงรคอ์กื่องรคแช์กุมรกชขนอไ้ งตขต่านงสเๆอไงตใไหดล้้ ์ชอ่ื เรอื่ งตน้ แบบ

จตัดากมาบรทอบงคา์กทรแขลอะงหกนล้าุ่มทแ่ีขม่บอง้าอนคงลกคกิ ล์กเพุ่มรอ่ื อแเอกชม้ไ่ขนทสไรกตัพาลยช์ร่อื์ เร่อื งรองต้นแบบ
กลุ่มประมงพน้ื บา้ น

การจดั การองค์กรของกลมุ่ แมบ่ ้าน

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ล7ะวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๓

๙) สาขาภาษาและวรรณกรรม

หมายถึง ความสามารถในการผลิต

ผภลางษาานโทบ่ีเรกา่ียณวคกัภบลาดษ้าิกนาเภไพทาษยอ่ื าแลแทะั้งกกภาาไ้ รษขใาชทส้ภ้อไางตษถิ่นาล์ชื่อเรือ่ งตน้ แบบ

ต ล อ ด จ น ท า ง ด้ า น ว ร ร ณ ก ร ร ม ทุ ก ป ร ะ เ ภ ท
เช่น การจัดทาสารานุกรคมลภิกเาพษื่อแากทไ้ ข้อสงไตถล่ินช์ ่อื เรื่องรองตน้ แบบ
การปริวรรตหนังสือโบราณ การฟ้ืนฟูการเรียน
การสอนภาษาทอ้ งถนิ่ ต่าง ๆ

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ล8ะวฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓

๑๐) สาขาศาสนาและประเพณี
หมายถึง ความสามารถในการประยุกต์

และปรับใช้หลกั ธรรมคาสอนทางศาสนา ความเชอื่

ปแลระะปพรฤะเตพิปณฏีดิบั้งคัตเดิใลิมหทิก้บี่มังเีคเพุณกิดคื่อ่าผใแลหด้เกหีตม่ไ้อาขบะุสคสมคตไล่อตแกลาละร์ชื่อเร่อื งต้นแบบ

ส่ิงแวดล้อม เช่น การถ่ายทคอลดกิ หเพลื่อัแกกธ้ไรขสรไมตลทช์ าือ่ งเรอ่ื งรองตน้ แบบ
ศาสนา การบวชป่าสืบชะตาแม่น้า

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ล9ะวฒั นธรรม ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๒.๒ คณุ คา่ และความสาคญั ของภมู ิปญั ญาไทย

ภูมิปัญญาไทยเป็นสง่ิ ท่ีบรรพบรุ ษุ ไดส้ ร้างสรรคแ์ ละสบื ทอดความรนู้ ้ันมาอย่างตอ่ เนือ่ ง
จากอดีตจนถึงปัจจุบัน ทาให้คนในชาติเกิดความภาคภูมิใจ ภูมิปัญญาไทยมีคุณค่าและ
ความสาคญั ดังน้ี

เป็นปึกแผ่น๑)เมภคื่อูมบลิป้าัญนิกเญมเาือพไงทปื่อยรมะแีสส่วบกนปชไ้ ัญ่วขยหสสารก้าไ็จงตะชใาชลต้ภิใ์ชูหมิ้ อ่ื เร่อื งต้นแบบ

ปัญญาไทยในการแก้ไขปญั หานคัน้ ลจิกนเพปือ่ รแะกสไ้ ขบสผไตลลสช์ าอ่ื เร็จื่องรองตน้ แบบ
เร่อื ยมา ดังเชน่ เมอื่ พ.ศ. ๒๕๔๐ ประเทศไทยประสบ
กับปัญหาทางเศรษฐกิจ จึงมีการนาหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการแก้ไขปัญหาทาให้คน
ไทยมีคณุ ภาพชีวิตท่ีดขี ้ึน

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ3ล0ะวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓

๒) ภูมิปัญญาไทยช่วยสร้างความภาคภูมิใจและเป็นส่ิงที่สร้างชื่อเสียงให้กับ
ประเทศชาติ เช่น มวยไทยเป็นศิลปะการต่อสู้ที่เป็นเอกลักษณ์ของคนไทยท่ีได้รับการยอมรับไป
ทั่วโลก นอกจากน้ันยังมีภูมิปัญญาทางด้านอาหารไทย และภาษาไทยซ่ึงเป็นภาษาท่ีใช้
ติดต่อส่อื สารกนั เปน็ เอกลักษณ์ของชาตแิ ละทาใหเ้ กิดความภาคภมู ใิ จในความเปน็ ไทย

ของพระพุท๓ธ)ศภาสูมคนิปาลัญมญากิ ปาเรไพะทยยุกือ่เปต์ใ็แนชก้กกาบั ร้ไกนขาารคดสาาสไเนอตินนล์ชื่อเร่อื งตน้ แบบ

ชีวิตของประชาชนส่วนใหญ่ได้อย่างเหมาะสม
สอนใหเ้ ปน็ ผทู้ มี่ ีเหตผุ ล เช่อื มั่นในคลกกิ าเรพกื่อรแะกท้ไขาสขไตอลงช์ ือ่ เรือ่ งรองต้นแบบ
ตนหรือกรรม การเป็นผู้ท่ีมีใจเมตตากรุณา เห็น
อกเห็นใจผู้อื่น มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และรู้จัก
การแบ่งปนั ส่งิ ของและความมนี า้ ใจตอ่ ผู้อ่ืน

ภูมิปญั ญาทางดา้ นอาหารไทย

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ล1ะวฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๓

๔) ภูมิปัญญาไทยเป็นการสร้างความสมดุลระหว่างคนในสังคมและธรรมชาติได้
อย่างยั่งยืน ภูมิปัญญาไทยมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด เช่น การเพาะเห็ดฟาง
จากทะลายปาล์มน้ามันซ่ึงเป็นการใช้ทะลายปาล์มน้ามันที่ผ่านการสกัด และนามาเป็น
วัตถุดิบสาคัญในการเพาะเห็ดฟาง เป็นการสร้างรายได้ สร้างอาชีพให้กับกลุ่มแม่บ้าน

เกษตรกรนา๕พ)ญภคาูมริปล่วัญมกิ ใญจเาจพไทงั หยอ่ื วสดัแาชมกุมาพร้ไถรขสไตล์ช่ือเรอื่ งต้นแบบ

ปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงได้ ลักษณะ
ท่ี ส า คั ญ ข อ ง ภู มิ ปั ญ ญ า ไ ทคยลกิ เคพื่อแกไ้ ขสไตล์ช่อื เร่ืองรองต้นแบบ
สามารถปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงได้
ตามกาลเวลา เพื่อให้สามารถนามา
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจาวันได้อย่าง
เหมาะสม

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ3ล2ะวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๓

๓. วฒั นธรรมสากล

วัฒนธรรมสากล คือ วัฒนธรรมซึ่งเป็นท่ียอมรับกันอย่างกว้างขวาง ในปัจจุบัน

มีท้งั วัฒนธรรมของชาตติ ะวันตก วฒั นธรรมของจีน เกาหลี ญีป่ นุ่ เป็นต้น วฒั นธรรมสากล

ท่สี าคญั เช๓่น.ค๑ กลาิกรใชเ้พภาษ่อื าแอังกกฤไ้ ษขในสไตล์ช่ือเร่อื งต้นแบบ

การติดต่อส่ือสาร ภาษาอังกคฤลษิกจเพัด่ือเแปก็น้ไขสไตลช์ ือ่ เรอ่ื งรองตน้ แบบ

วัฒนธรรมสากลเนื่องจากเป็นภาษาท่ี

ประชาชนในประเทศตา่ ง ๆ ท่วั โลกนยิ ม

ใช้เป็นสื่อกลางในการติดต่อสื่อสารกัน

มากท่สี ดุ วฒั นธรรมสากลนิยมใช้ในการติดตอ่ สือ่ สารระหว่างกนั

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ3ล3ะวัฒนธรรม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๓.๒ การค้าเสรี เป็นรูปแบบการค้าท่ีไม่มีการกีดกันในรูปแบบต่าง ๆ มี
การแข่งขนั กนั อยา่ งเสรีเปน็ ธรรมกบั ทุกฝา่ ย ซึง่ จะทาให้เกดิ การขยายตวั ทางด้านการค้าเพ่ิม
มากข้ึน สินค้าและบริการต่าง ๆ มีปริมาณท่ีเพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภคมี

คณุ ภาพทีไ่ ด้มาคตลรฐากิ นเปพลอื่อดภแัยตกอ่ ผไ้ บู้ขริโสภคไตล์ชือ่ เรือ่ งตน้ แบบ
๓.๓ ประชาธิปไตย เป็นรูปแบบการปกครองที่ประชาชนเป็นเจ้าของอานาจ และ
มอบหมายให้ตัวแทนของตนเคปล็นิกเผพู้ใ่อื ชแ้อกาไ้ ขนสาไจตลอช์ ธอ่ื ิปเรไ่อืตงยรอแงทตน้นตแบนบยึดหลักความเสมอภาค หลัก
สิทธิและเสรีภาพ ใช้หลักนิติรัฐและนิติธรรมในการปกครองประเทศ และการตัดสินปัญหา
ต่าง ๆ ท่ีเกดิ ข้ึนในสังคมจะต้องฟังเสียงส่วนใหญ่ แต่เคารพในเสียงส่วนน้อยเป็นวัฒนธรรม
สากลท่ปี ระเทศต่าง ๆ นยิ มนาไปใช้ปฏบิ ตั ิ

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ3ล4ะวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๓

๓.๔ การรักษาสุขภาพอนามัย เป็นวัฒนธรรมสาคัญซ่ึงกระตุ้นให้ประชาชนใน

คลกิ เพือ่ แกไ้ ขสไตลช์ อื่ เรอื่ งต้นแบบประเทศต่าง ๆ มสี ุขภาพอนามยั ที่แขง็ แรง มอี ายยุ นื ยาว ปลอดจากโรคภัยต่าง ๆ

๓.๕ การแต่งกายทคลี่สิกุภเพาอื่พแเกร้ไียขบสไรต้อลย์ชื่อถเรูก่ือตงร้อองงตต้นาแมบกบาลเทศะ โดยผู้ชายนิยมใส่สูท
ผูกเนก็ ไท ผู้หญิงใสก่ ระโปรง เสอื้ สูท สวมรองเท้าหมุ้ สน้

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ล5ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

๔. การเลือกรบั วัฒนธรรมสากลท่ีเหมาะสม

เน่ืองจากในยุคปัจจุบันได้มีการติดต่อสัมพันธ์กับประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก การรับ

วัฒนธรรมสากลจึงเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ ดังน้ัน การเลือกรับวัฒนธรรมควรปฏิบัติ

ดงั นี้ ๔.๑ คเลลือกิกรับเพวัฒ่อื นธแรกรมไ้ ทข่ีมีปสรไะตโยลชนช์ ์ อื่ เรอื่ งตน้ แบบ
ต่อตนเองและประเทศชาติในด้าคนลตกิ เ่าพงอ่ื แๆกไ้เขปส็นไตสลา์ชคอื่ ัญเรื่องรองตน้ แบบ
เช่น ความเจรญิ ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ต่าง ๆ เพ่ือมาปรับใช้กับการดาเนินชีวิตและการ
พัฒนาประเทศไดอ้ ยา่ งเหมาะสม รวมถึงวฒั นธรรมที่
เก่ียวกับการประกอบอาชีพที่มีความหลากหลาย การเลอื กรบั วฒั นธรรม
มาปรบั ใช้กบั การดาเนนิ ชวี ิต

11/10/64 สังคมศึกษา ศาสนา แ3ล6ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ ๓

๔.๒ การนาวัฒนธรรมสากลมาปรับใช้กับวัฒนธรรมไทยให้เหมาะสมกับยุคสมัย

โดยเลือกสรรเฉพาะส่วนที่ดี ซ่ึงจะทาให้ประเทศมีความก้าวหน้าได้อย่างรวดเร็ว

และถ้านามาปรับใชอ้ ย่างเขา้ ใจ จะทาใหส้ ามารถรักษาเอกลักษณข์ องความเปน็ ไทยไว้ได้

๔.๓ การเลือกรับวัฒนธรรมท่ีไม่ขัดต่อ

ศีลธรรมอันดีงามคขลองกิปรเะพชาอ่ืชนแวกัฒ้ไนขธรสรมไสตากลล ช์ ่อื เร่อื งตน้ แบบ

เป็นวัฒนธรรมของชาวต่างชาติที่มีวิถีการดาเนิน
ชีวิตท่ีแตกต่างไปจากคนไทย ซคึ่งลบกิ เาพง่อื เแรกื่อไ้ งขอสไาตจลจ์ชะ่อื เร่ืองรองต้นแบบ

ขัดต่อศีลธรรมที่ดีของไทย ดังนั้น ควรเลือกรับ

วัฒนธรรมท่ีเหมาะสมกับวิถีชีวิตของคนไทย

เชน่ ความขยนั หมนั่ เพียรในการประกอบอาชีพ ความขยันหมั่นเพียร

ในการประกอบอาชพี

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ3ล7ะวฒั นธรรม ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี ๓

๕. การอนุรกั ษว์ ฒั นธรรมไทยและภมู ิปญั ญาไทย

การอนรุ ักษว์ ัฒนธรรมไทยและภูมิปญั ญาไทย สามารถทาไดโ้ ดยวธิ กี าร ดงั นี้
๕.๑ การเผยแพร่วัฒนธรรมและภูมปิ ัญญาไทยให้กว้างขวาง เพื่อให้ประชาชน

คลิกเพอื่ แกไ้ ขสไตล์ชอ่ื เร่อื งตน้ แบบได้รับรู้และมีความเข้าใจมากย่ิงข้ึน เป็นการสร้างความตระหนักถึงคุณค่าของวัฒนธรรม

และภูมิปัญญาไทย เช่น การคปลิกรเะพก่อื าแศกไ้ยขกสยไต่อลง์ชคอ่ื เรรูภ่อื ูงมริปองัญตน้ญแาบไบทยท่ีมีความรู้ความสามารถ
และมีการจัดตั้งสถาบันแห่งชาติท่ีเกี่ยวกับภูมิปัญญา เพื่อทาหน้าท่ีประสานงานและ
เผยแพร่ภูมิปญั ญาไทยท่ีถูกตอ้ งใหก้ บั ประชาชนทั่วไป

11/10/64 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ3ล8ะวฒั นธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๕.๒ การปลูกฝังวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยให้กับเยาวชนอย่างจริงจัง โดยการ
นาไปเป็นส่วนหน่ึงของหลักสูตรการศึกษาของชาติและปลูกฝังเร่ืองภูมิปัญญาของไทยต้ังแต่
ระดบั อนบุ าลจนถึงระดับอุดมศกึ ษา เพอื่ ให้เห็นคณุ คา่ และความสาคัญของภมู ิปญั ญาไทย

๕.๓ การร่วมมือกันอย่างจริงจังของทุกภาค
วสั่ฒวนนใธนรสรังมคแมละทภคั้งูมรลิปัฐัญบกิ าญเลาพแไทลอ่ื ะยเแอเชกก่นช้ไนภขใานคสกราัไฐรบตอานลลุรคช์ักวษร่ือ์ เรือ่ งตน้ แบบ
ส่งเสริมเก่ียวกับภูมิปัญญาไทยโดยการจัดต้ังกองทุน
ส่งเสริมภูมิปัญญาไทย การคุ้มคครลอิกเงพลื่อิขแสก้ไิทขธส์ิภไตูมลิป์ชื่อัญเรญ่อื งารองต้นแบบ
ไทย ส่วนทางด้านเอกชนและประชาชนท่ัวไปสามารถ
อนรุ กั ษ์ภมู ิปัญญาไทยไดโ้ ดยการเขา้ ไปมีส่วนรว่ มในการ
จัดกิจกรรมเก่ียวกับการรักษาภูมิปัญญาไทยเพื่อให้เป็น การสร้างเสรมิ ให้เยาวชนมีความรู้
มรดกทางปญั ญาของแผ่นดนิ ต่อไป
ความเขา้ ใจเกย่ี วกับภมู ปิ ัญญาของชาตไิ ทย

11/10/64 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ล9ะวัฒนธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๕.๔ การศึกษาค้นคว้า วิจัยเก่ียวกับวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยอย่างจริงจัง
และนาผลที่ได้จากการศึกษาวิจัยนั้นมาประยุกต์ใช้ในการดาเนินชีวิต แล้วเผยแพร่ให้
ประชาชนได้รับทราบอย่างกว้างขวางโดยการจัดให้มีศูนย์ภูมิปัญญาไทยเพื่อเป็นแหล่ง
สาหรบั การเรียนรภู้ มู ิปัญญาของชุมชนนนั้ ๆ

๕.ค๕ ลกากิ รปเฏพิบัตอ่ื ิตแามกกรไ้ อขบขสอไงวตัฒลนธช์ รร่อื มเปรรือ่ะเพงณตีท้นี่ดีงแามบขอบงไทย เพ่ือเป็น

แบบอยา่ งใหก้ ับผอู้ ื่นในสงั คมหรอื แม้กระทั่งชาวตา่ งชาตทิ เ่ี ข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย

คลิกเพอ่ื แกไ้ ขสไตล์ชอ่ื เร่อื งรองต้นแบบ

11/10/64 สสงั งั คคมมศศึกึกษษาาศศาาสสนนาาแแ4ลละ0ะววฒั ัฒนนธธรรรรมมชชั้นัน้ มมัธัธยยมมศศึกึกษษาาปปีทีที่ ี่๓๓

คลิกเพือ่ แกไ้ ขสไตลช์ ่ือเรือ่ งตน้ แบบ

คลิกเพ่อื แกไ้ ขสไตลช์ ่อื เรือ่ งรองตน้ แบบ

11/10/64 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ4ล1ะวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓