หน้าที่พลเมืองฯ ม.1 หน่วยที่ 2 กลไกการทำงานของอำนาจอธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2

กลไกการทางานของอานาจ
อธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ

ผังสาระการเรียนรู้

กลไกการทางานของอานาจ
อธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ

อานาจอธิปไตยใน การถ่วงดลุ
ระบอบประชาธิปไตย อานาจอธิปไตย

อานาจนิตบิ ญั ญัติ

อานาจบริหาร

อานาจตลุ าการ

อานาจอธปิ ไตย

อำนำจอธิปไตย คือ อำนำจ
สงู สดุ ในกำรปกครองประเทศ

กำรปกครองระบอบประชำธิปไตย
อำนำจสงู สดุ ในกำรปกครองเป็นของ

“ประชาชน”



อานาจนิตบิ ัญญัติ : รัฐสภา

อานาจหน้าท่ขี องรัฐสภา

ออกกฎหมำย และแก้ไขเพม่ิ เติมกฎหมำย

จดั ตงั้ ฝ่ ำยบริหำร หรือคณะรัฐมนตรี

ตรวจสอบควบคมุ กำรบริหำรแผน่ ดนิ ของรัฐบำล ด้วยกำรตงั้ กระท้ถู ำม
กำรเปิ ดอภิปรำยโดยไมม่ ีกำรลงมติ และถอดถอนลงมตไิ มไ่ ว้วำงใจ
รับฟังและสะท้อนควำมต้องกำรของประชำชนให้ผ้ทู ่ีเก่ียวข้องรับทรำบ

อานาจบริหาร : คณะรัฐมนตรี

อานาจบริหาร
(คณะรัฐมนตรี 36 คน)

นายกรัฐมตรี 1 คน รัฐมนตรีอ่นื อกี ไม่เกิน 36 คน

รองนายกรัฐมนตรี

รัฐมนตรีประจาสานัก
นายกรัฐมนตรี

รัฐมตรีว่าการกระทรวง

รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง

อานาจหน้าท่ขี องฝ่ ายบริหาร

บงั คบั ใช้กฎหมำยให้มีกำรปฏิบตั ิตำมอยำ่ งเคร่งครัด
จดั กำรศกึ ษำจนถงึ ภำคบงั คบั อยำ่ งมีคณุ ภำพ ไมเ่ สียคำ่ ใช้จำ่ ย
จดั ให้มีสำธำรณสขุ และสำธำรณปู โภคอยำ่ งทวั่ ถงึ
อนรุ ักษ์วฒั นธรรมท้องถ่ินและสง่ิ แวดล้อม
รักษำเสถียรภำพและควำมมน่ั คงทำงเศรษฐกจิ

ขจดั กำรทจุ ริตและประพฤตมิ ิชอบทงั้ ในภำครัฐและเอกชน

อานาจตลุ าการ : ศาล

อานาจ ศาลรัฐธรรมนูญ
หน้าท่ี
ควบคุมกฎหมายมใิ ห้ขัดแย้งกับรัฐธรรมนูญ

วนิ ิจฉัยคาร้องของสภาผู้แทนราษฎรให้สมาชกิ ภาพ
ผู้แทนราษฎรสนิ้ สุด และพ้นจากตาแหน่ง

วนิ ิจฉัยพระราชกาหนดว่าตราขนึ้ เพ่อื เกดิ ประโยชน์
แก่ประเทศชาตหิ รือไม่

วนิ ิจฉัยคาร้องของบุคคลท่ถี ูกละเมดิ สทิ ธิเสรีภาพท่ี
รัฐธรรมนูญคุ้มครอง

อานาจหน้าท่ขี องศาลทหาร

พจิ ารณาคดอี าญาทหารซ่งึ ผู้กระทา
ความผดิ เป็ นบุคคลท่อี ยู่ในอานาจ
ของศาลทหาร เช่น ทหารประจาการ
นักเรียนทหารท่กี ระทาความผิด
ในคดีอาญาเท่านัน้ หากกระทาผดิ
ในคดแี พ่งต้องขนึ้ ศาลยุตธิ รรม

อานาจ ศาลปกครอง
หน้าท่ี
คดที ่เี ป็ นข้อพพิ าทระหว่างหน่วยราชการ หรือ
หน่วยงานของรัฐท่เี ป็ นฝ่ ายปกครองกับเอกชน

คดที ่เี ป็ นข้อพพิ าทระหว่างหน่วยงานของรัฐ
ด้วยกนั

อานาจหน้าท่ขี องศาลยุตธิ รรม

พิจำรณำคดแี พง่ และคดีอำญำทงั้ ปวง
ยกเว้นคดที ี่รัฐธรรมนญู หรือกฎหมำย
บญั ญตั ใิ ห้อยใู่ นอำนำจของศำลอื่น

แผนผังลาดบั ชัน้ ของศาลยุตธิ รรม

ไมพ่ อใจคำตดั สนิ ร้องเรียนตอ่
ไมพ่ อใจคำตดั สินร้องเรียนต่อ

การถ่วงดุลอานาจอธิปไตย

หลกั กำรแบง่ แยกอำนำจในกำร
ปกครองออกเป็น 3 อำนำจ

เพื่อมใิ ห้อำนำจกำรปกครองทงั้ หมด
อย่กู บั บคุ คลเดียว หรือ
กลมุ่ คณะเดียว

การถ่วงดลุ อานาจ
ระหว่างนิตบิ ัญญัตแิ ละบริหาร

อานาจนิตบิ ัญญัติ อานาจบริหาร

เสนอชื่อบคุ คลแตง่ ตงั้ เป็น แถลงนโยบำยบริหำรรำชกำร
นำยกรัฐมนตรี แผ่นดนิ ตอ่ รัฐสภำ

ควบคมุ กำรบริหำร รำยงำนผลกำรดำเนินงำน
รำชกำรแผ่นดนิ ตอ่ รัฐสภำ

ตงั้ กระท้ถู ำม / อภิปรำย ยบุ สภำ
ลงมตไิ มไ่ ว้วำงใจ