สุขศึกษาป4

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี ๔ สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

พฤตกิ รรมทางเพศของวัยรนุ่
ในสังคมพหวุ ัฒนธรรม

ตัวชี้วดั

๑. แสดงพฤตกิ รรมท่เี หมาะสมกบั เพศของตนตามวัฒนธรรมไทย (พ ๒.๑ ป.๔/๒)

๒. ยกตัวอย่างวิธกี ารปฏิเสธการกระทาที่เป็นอนั ตรายและไม่เหมาะสมในเร่อื งเพศ
(พ ๒.๑ ป.๔/๓)

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

ผงั สาระการเรียนรู้

คุณคา่ ของวยั รนุ่ การวางตวั ต่อกนั ในฐานะสุภาพชน

พฤติกรรมทางเพศของวัยรนุ่
ในสงั คมพหวุ ฒั นธรรม

การปฏิเสธการกระทา การรเู้ ทา่ ทันสื่อ
ท่ีเป็นอนั ตรายและ ในสงั คมพหวุ ัฒนธรรม
ไมเ่ หมาะสมในเร่ืองเพศ

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

คณุ คา่ ของวยั ร่นุ

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

วัยรุ่นเปน็ ช่วงของการคน้ หาอตั ลกั ษณ์ (อา่ นวา่ อัด-ตะ-ลกั )
และสถานะตวั ตนในสังคม และต้องการให้คนรอบขา้ งเหน็ คณุ ค่า
และยอมรับ ซึง่ ตอ้ งอาศัยความสามารถในการเรยี น หรอื การทา
กิจกรรมต่าง ๆ วัยร่นุ จะคบเพอ่ื นท้งั ท่ีเหมอื นและแตกตา่ ง
จากตนเองเพือ่ เติมเตม็ ในสว่ นท่ีขาด กลมุ่ เพ่อื นจึงมีอทิ ธิพล
ตอ่ การตัดสนิ ใจของวยั รุ่นอยา่ งมาก

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ปัจจบุ นั รูปแบบของสงั คมเป็นสงั คมพหวุ ฒั นธรรม
(อ่านวา่ สงั -คม-พะ-ห-ุ วดั -ทะ-นะ-ทา) ซึ่งเปน็ สงั คมท่ยี อมรับ
ความแตกตา่ งและความเท่าเทยี มกนั ในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
ของคนที่อาศยั อยใู่ นสงั คมเดียวกัน แต่มคี วามหลากหลาย เช่น
ชนชนั้ ชาติพนั ธุ์ ศาสนา ความนยิ มทางการเมอื ง รวมทั้ง
ความหลากหลายทางเพศ

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

มนษุ ยใ์ นทุกเพศ ไมว่ า่ จะเปน็ หญงิ ชาย คนข้ามเพศ
คนท่แี ปลงเพศ และอ่นื ๆ ทกุ คน ตา่ งมคี วามหลากหลาย
ทัง้ ลักษณะนสิ ัย ท่าทาง การพูด รูปร่าง ลักษณะหนังตา สผี ิว
สีผม รวมทงั้ เพศ ซงึ่ เกดิ จากลักษณะทางพันธกุ รรม สิ่งแวดลอ้ ม
และพฤตกิ รรมการดแู ลรกั ษาสขุ ภาพ ความแตกตา่ งหรือ
ความหลากหลายเหลา่ น้ีเปน็ ลักษณะเฉพาะของแตล่ ะคน
ทีท่ กุ คนควรภาคภมู ใิ จ ไมม่ ีใครเดน่ หรอื ดอ้ ยกวา่ ใคร
ทุกคนมสี ิทธเิ ทา่ เทียมกัน

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

การวางตวั ต่อกันในฐานะสภุ าพชน

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

การเปน็ เพศใด มอี ตั ลกั ษณ์ ไมใ่ ช่การเลอื ก
แตเ่ ปน็ พัฒนาการท่ีเกดิ ขน้ึ ภายในตวั บคุ คลท่ไี ม่อาจ
เปล่ียนแปลงได้ดว้ ยการให้ยาหรอื การบาบดั รักษา
ซ่ึงไม่ว่าใคร เพศใด กส็ ามารถแสดงออกและปฏบิ ัติ
ตอ่ กนั อย่างสุภาพชนได้ ดงั นี้

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

การปฏิบัติต่อกันอยา่ งสุภาพชน

ไม่ตัดสนิ หรอื ใหค้ ณุ คา่ ของคนจากรูปร่างลักษณะหรอื ภาพลกั ษณ์
ท่ีปรากฏภายนอกเท่าน้นั

ยอมรับในความชอบหรือการแสดงออกทางเพศ
ของผอู้ ่นื

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ไม่เรียก หรือใหช้ ือ่ หรอื ใช้คาพดู กบั ผู้ที่มีเพศ หรอื ความชอบ
และการแสดงออกทางเพศที่ต่างจากตนเองด้วยถอ้ ยคา
ท่ีมเี จตนาดถู ูก ล้อเลียน กลนั่ แกลง้ ทาให้รู้สกึ แปลกแยก
เป็นทตี่ ลกขบขนั ไมไ่ ด้รับความเคารพ ซงึ่ เปน็ การละเมิดสิทธิ
ทางเพศ

ยอมรับและเคารพในสทิ ธิของคนท่มี เี พศสภาพตา่ ง ๆ เพราะมี
ความเท่าเทยี มระหวา่ งเพศ

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

เพศ หมายถงึ ลกั ษณะท่แี สดงให้รวู้ า่ เป็นเพศใด

ซ่งึ กาหนดโดยลกั ษณะทางชวี วิทยา เรียกวา่ เพศโดยกาเนิด
และลักษณะท่เี ก่ียวข้องกับจิตใจ พฤติกรรม และสงั คม
เรียกว่า เพศวิถี

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

เพศโดยกาเนดิ หมายถึง ลกั ษณะทางกายภาพโดยกาเนดิ

ทแ่ี สดงใหร้ ู้วา่ เปน็ เพศหญิงหรือเพศชาย และบางคนอาจมี
ทัง้ ๒ เพศในคนเดยี วกัน ซงึ่ เป็นไปได้ตามธรรมชาติ

เพศวถิ ี เปน็ ลักษณะท่ีเกี่ยวขอ้ งกับจิตใจ พฤติกรรม และสังคม

ด้านเพศของบุคคล เช่น ตอ้ งการเป็นเพศใด ไดแ้ ก่ ชาย หญิง
กะเทย ฯลฯ และแสดงออกต่อสาธารณะเกย่ี วกับเพศ
ของตนเองอยา่ งไร เช่น ชายแสดงออกเปน็ หญงิ ในทสี่ าธารณะ
อยา่ งเปดิ เผย

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ความชอบและการแสดงออกทางเพศของตน ซึ่งอาจจะ
แตกต่างกัน ทกุ คนไมจ่ าเป็นตอ้ งมคี วามชอบและการแสดงออก
ทางเพศท่ตี รงกบั เพศโดยกาเนดิ หรือไมต่ อ้ งตรงกับบทบาท
ความเป็นชายหรอื ความเปน็ หญิงทีเ่ คยเหน็ โดยทัว่ ไป เชน่
ผ้ชู ายบางคนแสดงถึงความเขม้ แขง็ อดทน ผ้หู ญิงบางคน
แสดงออกถึงความออ่ นหวาน น่มุ นวล แต่ก็มผี ู้ชายบางคนท่ี
แสดงออกถึงความอ่อนหวาน น่มุ นวลเหมอื นผหู้ ญิง ผูช้ าย
บางคนตอ้ งการเปน็ ผู้หญงิ และแสดงความเป็นผ้หู ญิงในที่
สาธารณะอยา่ งเปิดเผย

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ผหู้ ญิงบางคนรักผู้หญงิ ด้วยกัน และผ้ชู ายบางคนกร็ กั ผชู้ าย
ดว้ ยกนั หรอื บางคนชอบทัง้ สองเพศ

ความภาคภูมใิ จในเพศของตน หมายถงึ ความรสู้ ึก
ที่ดตี อ่ เพศของตน ไม่ว่าบคุ คลนัน้ จะมีการแสดงออกทางเพศ
ทต่ี รงกบั เพศโดยกาเนิดหรือไมก่ ็ตาม มคี วามเชื่อม่นั และ
เห็นคุณค่าของตน ซ่งึ คณุ ค่านั้นไมไ่ ดข้ น้ึ อยกู่ บั เพศโดยกาเนิด
หรือบทบาทความเปน็ ชาย ความเป็นหญงิ แตจ่ ะข้นึ อย่กู ับ
การทาความดี

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

รจู้ กั ยกย่องให้เกยี รติและไม่ดถู กู ดูหมิน่ ในเพศของตนเอง
และผอู้ ื่น ผทู้ ี่มีความภาคภมู ใิ จในเพศของตนจะเช่อื มัน่
ในความสามารถของตนเองที่จะกระทาสงิ่ ตา่ ง ๆ ไดส้ าเรจ็
ทงั้ ด้านการเรียน การอยูร่ ่วมกนั ในสงั คม รวมถงึ อาชีพ
ของตนเองในอนาคต

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

การรู้เท่าทันสอ่ื ในสงั คมพหวุ ฒั นธรรม

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

สังคมในศตวรรษท่ี ๒๑ ที่ส่ือสาธารณะมหี ลายช่องทาง
สื่ออินเทอรเ์ น็ตทาใหส้ ามารถเข้าถงึ ข้อมูลไดง้ ่าย และสามารถ
ดาวน์โหลดขอ้ มูล ภาพ อ่ืน ๆ ที่ตอ้ งการไดอ้ ย่างคอ่ นขา้ งเสรี
รวมทัง้ ช่องทางใหค้ วามรู้เร่ืองเพศท่ีใหม้ มุ มองหรอื ชแ้ี นะเกย่ี วกบั
พฤตกิ รรมทางเพศทัง้ ท่ีเหมาะสมและไม่เหมาะสม วัยรุน่ ไทย
จงึ ควรมีทกั ษะชีวิตและใช้ทกั ษะการเรยี นรอู้ ยา่ งชาญฉลาด
ในสังคมพหวุ ัฒนธรรม ดังน้ี

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

การใชช้ วี ติ อยา่ งชาญฉลาดในสงั คมพหวุ ัฒนธรรม

ตระหนักในความเปน็ พลเมอื งของโลก (Global Citizen)
พฒั นาทักษะ การรู้เทา่ ทันส่อื (Media Literacy)
เคารพตนเอง เคารพผ้อู ่นื และเคารพความหลากหลาย

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

ตระหนักในความเป็นพลเมอื งของโลก
(Global Citizen)

๑) ปัจจบุ นั สงั คมไทยได้เข้าสู่ความเปน็ โลกาภิวัตน์
(อา่ นวา่ โล-กา-พิ-วัด) ท้ังในดา้ นเศรษฐกิจ การเมือง
วฒั นธรรม รวมทง้ั ค่านิยมทางเพศ สง่ ผลกระทบ
ตอ่ ทกุ สว่ นของโลก ความเป็นชุมชน หรอื พลเมือง
ไม่ไดจ้ ากัดอยู่เพียงในเขตแดนระหวา่ งประเทศอกี ตอ่ ไป
แต่ถกู เชื่อมโยงดว้ ยเทคโนโลยีขอ้ มูลขา่ วสารท่ีทนั สมัย

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

ดังนัน้ ในขณะทีเ่ ราเปดิ รบั วฒั นธรรมต่าง ๆ
จากสื่อข้ามชาติ และปัจจัยแวดลอ้ มตา่ ง ๆ
ในชวี ิตประจาวนั เราควรตรวจสอบและทบทวนว่า
ค่านยิ มทางเพศตา่ ง ๆ ท่ีเราเรียนรูม้ าจากวฒั นธรรม
ต่าง ๆ นั้น มปี ระโยชน์ โทษ และส่งผลตอ่ เรา
ในระยะส้ันและระยะยาวอยา่ งไร

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

พฒั นาทกั ษะการรู้เทา่ ทันสอ่ื
(Media Literacy)

๒) ในยุคที่เทคโนโลยีข้อมูลข่าวสารมกี ารพัฒนา
อยา่ งรวดเรว็ ในปจั จบุ ัน วัยรุน่ ในสังคมพหวุ ัฒนธรรม
ควรมที ักษะในการเข้าถงึ สอ่ื ทหี่ ลากหลาย และมีคณุ ภาพ
ขณะเดียวกนั วยั ร่นุ ควรมคี วามสามารถในการเข้าใจ
ตีความ ประเมิน และตัดสินใจเลือกเนอ้ื หาส่อื ในรูปแบบ
ท่หี ลากหลาย

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ด้วยความตระหนกั ถงึ ผลกระทบของสอื่ โดยไม่ถกู ครอบงา
จากสอ่ื และสามารถเสริมสร้างพลงั อานาจของตนเอง
เพ่ือให้สามารถใชส้ ื่ออย่างเปน็ ประโยชน์ต่อการเรียนรู้
และดารงชีวติ ตอ่ ตนเอง ครอบครวั ชมุ ชน สงั คม ประเทศ
และโลกของเรา

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

เคารพตนเอง เคารพผู้อน่ื

๓. และเคารพความหลากหลาย
วัยรุน่ ในสงั คมพหวุ ัฒนธรรม ควรให้คณุ ค่า
และภาคภมู ใิ จในลกั ษณะทางกายภาพ ชาตพิ นั ธุ์
รวมทั้งตัวตนทางเพศของตน ให้ความสาคัญกบั
การปกป้องสทิ ธใิ นเนือ้ ตวั ร่างกายของตนให้เป็นอิสระ
จากสถานะทางสังคม และการใชค้ วามรุนแรง

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

ในขณะเดียวกนั ก็ควรให้ความเคารพผู้อ่ืน และเคารพ
ความหลากหลายของบุคคลอื่น ๆ ในสงั คม เช่นเดยี วกบั
การที่เรามีความภาคภมู ิใจและเคารพตนเอง ซง่ึ ถือเป็น
รากฐานสาคญั ในการปฏิบัติตนดา้ นบวกต่อความสมั พันธ์
ในสังคม

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ปจั จบุ ันส่ิงท่เี กดิ ขึน้ แล้วและไม่สามารถปฏเิ สธได้
ในสงั คมไทยคือ การเขา้ ถึงวัฒนธรรมทีห่ ลากหลาย
ในสงั คมพหวุ ฒั นธรรมผา่ นการบริโภควฒั นธรรม สมัยนิยม
และสือ่ ข้ามชาติท้ังจากโลกตะวนั ตก หรอื โลกตะวนั ออก เชน่
เกาหลี ญีป่ นุ่ ซ่งึ ได้กลายเป็นส่วนสาคญั ในชีวติ ของวัยร่นุ ไทย
และความเป็นพหุวฒั นธรรมของสังคมไทย

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

วัฒนธรรมไดเ้ ปิดการรับร้แู ละเรียนรู้ของวัยรุน่ ไปสูโ่ ลก
ในมติ ิตา่ ง ๆ ไมว่ ่าจะเป็นการแตง่ กาย เครื่องแตง่ กาย เพลง
ภาพยนตร์ เกมออนไลน์ โซเชียลมีเดยี อาหาร หรอื รูปแบบ
การใช้ชวี ติ ทห่ี ลากหลาย วัยร่นุ จึงควรทาความเขา้ ใจ และ
สร้างภูมิคมุ้ กนั ใหแ้ กต่ นเอง เพอ่ื สามารถใชช้ วี ติ อยใู่ นสงั คม
พหุวฒั นธรรมไดอ้ ยา่ งชาญฉลาด และสามารถพฒั นาตัวตน
ทางเพศไดอ้ ย่างราบรืน่ ในอนาคต

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๔

การปฏเิ สธการกระทาที่เป็นอันตราย
และไมเ่ หมาะสมในเรือ่ งเพศ

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

พฤติกรรมทอ่ี าจนาไปสอู่ นั ตรายในเรื่องเพศ เช่น

๑. ความไวว้ างใจผ้อู น่ื และบุคคลใกลช้ ิด จนอาจไมไ่ ด้ระวงั ตัว

หรอื ความรู้เทา่ ไมถ่ ึงการณ์จากการถูกสมั ผัสใกลช้ ิด
โดยเฉพาะสว่ นของร่างกาย เชน่ หนา้ อก สะโพก ต้นขา
อวยั วะเพศ อาจทาใหม้ ีโอกาสที่จะชักจูงกันไปและนาไปสู่
การล่วงละเมดิ ทางเพศได้

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

๒. การไปเท่ยี วโดยไมบ่ อกพ่อแมห่ รอื ผปู้ กครอง หรือไปเที่ยว

ในเวลากลางคนื ทาให้มีโอกาสที่จะเกดิ อันตรายในเรอ่ื งเพศ
ได้งา่ ย

๓. การรับประทานขนมหรือเคร่ืองด่ืม หรือรบั สงิ่ ของจากคน

แปลกหน้า ทาให้มโี อกาสท่ีจะเกิดการกระทาทเ่ี ป็นอนั ตราย
และไม่เหมาะสมในเรือ่ งเพศได้

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๔

๔. การดม่ื เครื่องดม่ื ทมี่ ีแอลกอฮอล์และเสพสารเสพตดิ ทาให้

ขาดสติ และขาดการยบั ยั้งชั่งใจ อันจะนาไปสู่การลว่ งละเมิด
ทางเพศได้

๕. การไมล่ ้อเลียน กล่ันแกลง้ รงั แกกัน และไม่สนับสนนุ

การกระทาเหลา่ นี้ที่เปน็ การละเมิดสิทธิในเน้อื ตวั ร่างกายผอู้ ่นื

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

๖. การเลน่ โซเชียลมีเดียเปน็ ชอ่ งทางตดิ ต่อกับคนแปลกหน้า

หรอื เปิดเผยข้อมูลที่เปน็ สว่ นตัว เช่น ท่อี ยู่ หมายเลขบตั ร
ประจาตวั ประชาชน ภาพกิจกรรมสว่ นตัว อาจนาไปสู่
การล่อลวงหรอื ละเมดิ ทางเพศได้

ดังน้นั ก่อนท่เี ราจะนาตนเองไปสสู่ ถานการณห์ รอื
การกระทาที่เป็นอนั ตรายและไม่เหมาะสมในเร่ืองเพศ
เราจาเป็นต้องเรียนร้วู ธิ ีการป้องกนั ตนเอง เพื่อประเมินว่า
สถานการณห์ รอื การกระทาน้นั จะนาพาตนเองไปสู่
อันตรายไดห้ รอื ไม่

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๔

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

คา่ นิยมเรื่องเพศ คอื สิง่ ทบ่ี คุ คลหรอื สังคมยดึ ถือเป็น

เคร่อื งช่วยตดั สนิ ใจและกาหนดพฤตกิ รรมทางเพศของเพศชาย
เพศหญิง และผมู้ ีความหลากหลายทางเพศ คา่ นยิ มทางเพศ
ของบุคคลเกดิ จากการอบรมสั่งสอนจากพ่อแม่ หรือผูป้ กครอง
ในครอบครวั การศกึ ษา ประสบการณ์ การส่ือสารและ
การถา่ ยทอดทางสงั คม ขนบธรรมเนียมประเพณแี ละ
วัฒนธรรมของกลมุ่ คนหรือสงั คม

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๔

ในสงั คม คา่ นยิ มในเรื่องเพศหลายประการที่ชกั นาไปสู่
พฤตกิ รรมเสีย่ งทางเพศ ดงั นัน้ จึงควรเลอื กรับค่านยิ มในเรอ่ื งเพศ
ที่ถกู ตอ้ งและเหมาะสม และไมท่ าให้เกิดโทษต่อตนเองและผู้อื่น
เชน่ คา่ นยิ มการยอมรับและใหเ้ กยี รติซงึ่ กนั และกันระหว่างผทู้ ม่ี ี
ความชอบและการแสดงออกทางเพศทต่ี ่างกัน ค่านิยมการมี
เพศสมั พันธท์ ี่ปลอดภยั และรับผิดชอบ ค่านยิ มการรักเดียวใจเดยี ว

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๔

สรุป

วัยรุน่ ทุกคนไมว่ ่ามเี พศวถิ ใี ดล้วนมีคุณค่าในตนเอง
และสามารถแสดงออกตอ่ กันอย่างสภุ าพชนได้ วัยรุน่
ควรเรียนรูก้ ารอยู่รว่ มกัน สามารถปรับตัวในสงั คม
พหวุ ัฒนธรรม รู้เทา่ ทนั สอื่ เทคโนโลยี ข้อมลู ขา่ วสาร
ท่เี ก่ียวข้องในเร่อื งเพศ และเรยี นรวู้ ธิ ีการปฏเิ สธ
อยา่ งเหมาะสม

กจิ กรรม
นักเรียนสืบค้นข้อมูลของรูปแบบสังคม “สังคมพหุวฒั นธรรม”

แล้วตอบคำถำม

• 1. “สังคมพหวุ ฒั นธรรม” คอื อะไร
......................................................................................................................
......................................................................................................................

• 2. เมอ่ื นักเรียนเรียนรู้เรอ่ื ง การปฏเิ สธการกระทาทเี่ ป็ นอนั ตรายและไม่
เหมาะสมในเรอื่ งเพศ แล้วนักเรยี นเข้าใจว่าอย่างไร

...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

ช่อื -สกุล .........................................................เลขท.่ี ............................ชนั้ ..............................