2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган
Ижтимоий-сиёсий газета № 188 (188), 2020 йил 1 октябрь, пайшанба
ЎҚИТУВЧИ ВА МУРАББИЙЛАР – Ўзбекистон Республикаси
ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОННИ БАРПО ЭТИШДА КАТТА КУЧ,
Президентининг
ТАЯНЧ ВА СУЯНЧИМИЗДИР
ФАРМОНИ
ЯНГИ
ЎЗБЕКИСТОН МАЪРИФАТПАРВАР
ЖАДИДЧИЛИК
ОСТОНАСИ ҲАРАКАТИ
МАКТАБДАН
БОШЛАНАДИ НАМОЯНДАЛАРИНИ
МУКОФОТЛАШ
Тошкентдаги Халқаро ТЎҒРИСИДА
конгресс марказида 1 октябрь
— Ўқитувчи ва мураббийлар Ватанимиз тарихининг ғоят мураккаб даврида
кунига бағишланган — ХХ аср бошларида ўзининг маърифатпарварлик
тантанали маросим бўлиб фаолияти ва фидокорона хизматлари билан миллий
ўтди. таълим-тарбия тизимини яратиш ҳамда юртимиз ис-
Байрам тадбирида ўқитувчи тиқлоли, халқимизнинг озодлиги ва эркинлиги, ке-
ва мураббийлар, олимлар, лажак авлодларнинг обод ва фаровон ҳаётини таъ-
парламент ва ҳукумат минлашга қўшган беқиёс ҳиссасини инобатга олиб,
вакиллари иштирок этди. қуйидагилар “Буюк хизматлари учун” ордени билан
Шунингдек, ҳудудлардаги мукофотлансин:
соҳа фидойилари маросимни
Қорақалпоғистон ва Абдулла Авлоний (марҳум) — маърифатпарвар
вилоятлардаги студиялардан адиб, педагог, жамоат арбоби
кузатиб борди.
Тадбирда Ўзбекистон Маҳмудхўжа Беҳбудий (марҳум) — Туркистондаги
Республикаси Президенти жадидчилик ҳаракатининг асосчиларидан бири, адиб,
Шавкат Мирзиёев иштирок п едагог ва олим
этиб, устозларни ушбу айём
билан қутлади. Мунаввар қори Абдурашидхонов (марҳум) — атоқли
маърифатпарвар мураббий, адиб, муҳаррир ва жамоат
Давоми 5-бетда арбоби
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ўзбекистон Республикаси Ш.МИРЗИЁЕВ
Шавкат Мирзиёевнинг Ўқитувчи ва мураббийлар Президенти
кунига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи
Тошкент шаҳри,
2020 йил 30 сентябрь
Ассалому алайкум, азиз юртдошлар! о лижаноб устозларимизга ҳар қанча таҳ- вақтида кўрилган чора-тадбирлар ва сиз- Хабарингиз бор, бу йил 1,5 миллионга Ўзбекистон Республикаси
Қадрли муаллимлар! синлар айтсак, арзийди. ларнинг фидокорона меҳнатингиз билан бу яқин ёшларимиз олий ўқув юртларига ки- Президентининг
Муҳтарам устозлар! борадаги ишларимиз изчил давом эттирил- риш учун ҳужжат топширди. Бу кўрсаткич ФАРМОНИ
Бугун сиз, азизлар билан 1 октябрь — Мен бугун билдирадиган фикрларни, ав- моқда. Жумладан, қисқа муддат ичида юр- ўтган йилга нисбатан 40 фоизга кўп демак-
Ўқитувчи ва мураббийлар куни — умумхалқ вало, ҳурматли муаллим ва ўқитувчиларга, тимизда “онлайн мактаб” лойиҳаси ва масо- дир. Биз мана шундай оғир вазиятда тест ЎҚИТУВЧИ ВА
байрами арафасида учрашиб турганимдан қадрли тарбиячиларга, барча жонкуяр зиё- фавий таълим жорий этилди. синовларини очиқ стадионларда, эпиде- МУРАББИЙЛАР КУНИ
бахтиёрман. лиларимизга йўлланган мурожаат сифатида миологик хавфсизлик талабларига қатъий
Фурсатдан фойдаланиб, сизларни, жой- қабул қилишингизни истардим. Яқинда республикамизнинг аксарият амал қилган ҳолда, муваффақиятли ўтка- МУНОСАБАТИ
лардаги студияларда ўтирган фидойи устоз- мактабларида, карантин қоидаларига зишга эришдик. БИЛАН
ларимизни, “ойнаи жаҳон” орқали бугунги Азиз дўстлар! амал қилган ҳолда, янги ўқув йили бош-
тантанали маросимни кўриб турган барча Хабарингиз бор, Бирлашган Миллатлар ланди. Эзгу анъанамизга мувофиқ, қа- Буюк давлат арбоби Индира Гандининг ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ
юртдошларимни ушбу қутлуғ айём билан са- Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 75-сес- рийб 650 минг нафар 1-синф ўқувчисига “Битта қиз болани ўқитсангиз, бутун ои- ТИЗИМИДА АЛОҲИДА
мимий муборакбод этаман. сиясида сўзлаган нутқимда мен бошқа кўп- Президент совғалари сифатида 72 мил- лани ўқитган бўласиз”, деган сўзларида
Биз ҳар биримиз ҳаётда қандай муваф- гина муҳим масалалар қаторида Ёшлар ҳу- лиард сўмлик ўқув қуроллари топширил- катта ҳаётий ҳақиқат борлигини албатта ЎРНАК КЎРСАТГАН
фақият ва натижаларга эришган бўлсак, қуқлари бўйича халқаро конвенцияни қабул ди. Шунингдек, моддий ёрдам ва кўмакка ҳаммамиз яхши тушунамиз. Шунинг учун ХОДИМЛАРДАН
бу ютуқларда сизларнинг беқиёс ҳиссангиз қилишга оид Ўзбекистон ташаббусига яна муҳтож, боқувчисини йўқотган оилалар- жорий йилда қишлоқ жойларда яшаётган, БИР ГУРУҲИНИ
борлигини доимо миннатдорлик билан эъти- бир бор жаҳон ҳамжамиятининг эътиборини нинг фарзандлари ва ногиронлиги бўлган кам таъминланган оилаларга мансуб қиз- МУКОФОТЛАШ
роф этамиз. Шу боис, мана шундай қувончли қаратдим. болаларга қишки кийим-бош тўпламлари, ларимиз олий ўқув юртларининг кундузги ТЎҒРИСИДА
кунда барча шогирдларингиз, бутун халқи- Ёшлар ҳуқуқи деганда, биз, биринчи нав- мактаб формаси ва ўқув қуролларидан бўлимида давлат гранти асосида ўқишлари
миз номидан сизларга юксак ҳурмат-эҳтиро- батда, уларнинг тинч ва соғлом яшаш ҳамда иборат 426 миллиард сўмлик моддий кў- учун 940 та ўрин ажратдик. Мамлакатимизда таълим тизимини халқаро
мимиз, эзгу тилакларимизни билдириб, чин таълим олишга бўлган тўлақонли ҳуқуқини мак берилгани ҳам ана шундай эзгу ишла- стандартлар асосида ривожлантириш, соҳага
дилдан таъзим қиламиз. тушунамиз. Шу боис, униб-ўсиб келаётган римиз қаторига киради. Ўйлайманки, қизларимиз учун яратил- доир ислоҳотларни муваффақиятли амалга оши-
Улуғ шоиримиз мавлоно Фурқат илм-маъ- ёш авлодимизнинг баркамол бўлиб вояга ган бундай қўшимча имконият яна юзлаб риш, ўқув-тарбия жараёнига илғор хорижий таж-
рифатни кўнгилларнинг сурури, кўрар кўз- етиши, сифатли ва мукаммал таълим оли- Айни вақтда, бугунги вазиятдан келиб о илаларга билим ва маърифат нурини олиб рибалар, инновацион педагогик ва ахборот-ком-
ларнинг нури, деб таърифлаганини ҳамма- шини таъминлаш биз учун ҳамиша устувор чиққан ҳолда, ўқувчи ва педагогларнинг киради. Бу, ўз навбатида, ёш қизларимиз- муникация технологияларини кенг жорий этиш
миз яхши биламиз. вазифа ҳисобланади. саломатлигини асраш масаласи барча- нинг келажакда жамият учун муносиб касб ишларига қўшган муносиб ҳиссаси, ўқувчиларга
Дарҳақиқат, миллионлаб фарзандла- Бутун дунё давлатлари қатори Ўзбекис- мизнинг алоҳида эътиборимиз марказида эгалари бўлиб камол топишига пухта замин илм-фан асослари ва замонавий касб-ҳунарлар-
римиз қалбига илм-фан зиёсини синг- тон ҳам коронавирус пандемиясини боши- турибди. Шу мақсадда мактабларни зарур яратади. Биз бу борадаги ишларимиз кўла- ни ўргатиш, уларнинг интеллектуал салоҳиятини
дириб, уларни эл-юртга муносиб инсон- дан кечираётган ҳозирги мураккаб даврда тиббий ва антисептик воситалар билан мини бундан кейин ҳам янада кўпайтириб юксалтиришдаги катта хизматлари, юқори мала-
лар этиб тарбиялаётган заҳматкаш ва мамлакатимиз таълим тизими ҳам жиддий таъминлаш учун Инқирозга қарши кураш борамиз. кали кадрларни тайёрлаш, ҳар томонлама соғлом
синовга дуч келди. Бугунги қийин шароит- жамғармасидан 17 миллиард сўм маблағ ва баркамол авлодни вояга етказиш, ёшларни она
га қарамасдан, давлатимиз томонидан ўз ажратилди. Давоми 2-бетда Ватанга муҳаббат, истиқлол ғояларига садоқат
руҳида тарбиялаш йўлидаги ибратли фаолияти
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ҳамда ижтимоий ҳаётдаги фаол иштироки учун
ҚАРОРИ қуйидагилар фахрий унвон, орден ва медаллар
билан мукофотлансин:
СОЛИҚ МАСЛАҲАТИ СОҲАСИНИ ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ
ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА “БУЮК ХИЗМАТЛАРИ УЧУН”
ОРДЕНИ БИЛАН
Мамлакатда илғор хорижий тажриба Давлат томонидан тартибга солиш, солиқ ҳисоботини солиқ тўловчи номидан функцияларини Палатага ўтказиш тўғриси-
асосида солиқ сиёсати ва солиқ маъму- солиқ маслаҳатчиларини тайёрлаш ва солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали Жумаев Тўхтамурод Муртазаевич — Қоракўл
риятчилигини такомиллаштириш ҳамда малакасини ошириш тизимини такомил- электрон ҳужжат тарзида тақдим этиш; даги таклифларига розилик берилсин: т уманидаги халқаро математика мактаби фахрий
солиқ тўловчиларнинг солиқ органлари лаштириш, улар касбининг ҳуқуқий ма- д иректори, Бухоро вилояти
билан ўзаро муносабатларида шаффоф- қоми ва нуфузини мустаҳкамлаш, солиқ давлат солиқ хизмати органларининг солиқ маслаҳатчисининг малака серти-
ликни таъминлаш бўйича комплекс чора- тўловчилар ҳуқуқларига риоя қилинишини талабномаларида кўрсатилган, аниқлан- “ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
тадбирлар амалга оширилди. таъминлаш мақсадида: ган тафовутларнинг асосномаси сифати- фикатини олиш учун малака имтиҳонла- ХАЛҚ ЎҚИТУВЧИСИ” ФАХРИЙ УНВОНИ БИЛАН
да хулосаларни солиқ тўловчи номидан
Шу билан бирга, солиқ маслаҳати дав- 1. Ўзбекистон Республикасининг янги давлат солиқ хизмати органига тақдим рини ўтказиш; Абдиев Бахтиёр Бобоназарович — Китоб тума-
латнинг янги солиқ сиёсатини самарали таҳрирдаги Солиқ кодекси билан солиқ этиш бўйича қўшимча ҳуқуқлар берил- нидаги 1-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим
амалга оширишнинг профессионал инс- маслаҳатчилари ташкилотларига: ганлиги маълумот учун қабул қилинсин. солиқ маслаҳатчисининг малака серти- мактаб-интернатининг математика фани ўқитувчиси,
титути ва солиқларни ҳисоблаш ва тў- Қашқадарё вилояти
лаш масалаларида солиқ тўловчиларнинг давлат солиқ ва божхона хизмати 2. Молия вазирлиги ва Ўзбекистон Со- фикатини бериш, қайта расмийлаштириш,
ишончли ёрдамчиси сифатида етарлича органлари билан муносабатларда со- лиқ маслаҳатчилари палатасининг (ке- Юлдашева Файзихон Араповна — Норин тумани-
шаклланмаган. лиқ тўловчининг манфаатларини ифо- йинги ўринларда — Палата) 2021 йил унинг амал қилишини тўхтатиб туриш, ту- даги 20-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич
далаш; 1 январдан Молия вазирлигининг қуйидаги синф ўқитувчиси, Наманган вилояти
гатиш ва уни бекор қилиш;
Давоми 4-бетда
солиқ маслаҳатчиларини ўқитиш ва
уларнинг малакасини ошириш дастурла-
рини тасдиқлаш;
солиқ маслаҳатчиларининг реестрини
юритиш. Давоми 5-бетда
2 СИЁСАТ Халқимиз ҳамиша устозларни эъзозлаб, уларнинг ҳурмат-иззатини 2020 йил 1 октябрь, 188-сон
жойига қўйиб келган. “Устоз ота каби улуғ” деган ҳикматли нақл ҳам бежиз айтилмаган.
Энди ана шу сўзларни қоғозда эмас, амалда қарор топтирадиган, ўқитувчи-муаллимнинг
қадр-қимматини жойига қўядиган пайт келди.
ЎҚИТУВЧИ ВА МУРАББИЙЛАР – ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОННИ БАРПО ЭТИШДА
КАТТА КУЧ, ТАЯНЧ ВА СУЯНЧИМИЗДИР
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг
Ўқитувчи ва мураббийлар кунига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи
Бошланиши 1-бетда ўлмас мерос ҳамиша ёнимизда бўлиб, бизга даргоҳига айлантирди. Ҳолбуки, ушбу мактаб тизимининг жамиятимиз ҳаётидаги ўрни ва Ўқитувчиларнинг доимий ва узлуксиз психо-
доимо куч-қувват ва илҳом бағишлаши лозим. Бухоронинг олис чўл туманида жойлашган бў- аҳамиятини ҳеч нарса билан ўлчаб бўлмай- логик кўникмаларини ривожлантириш мақсади-
Ҳурматли ватандошлар! Авваламбор, миллий таълим тизимини ана либ, замонавий шароитга, қулай имкониятларга ди. Айнан мактабгача таълим соҳасига бўлган да Халқ таълими вазирлиги қошидаги ҳудудий
Ҳаммамизга аёнки, тараққиётнинг тамал шундай руҳ билан суғоришимиз керак. Бунинг ҳам эга эмас эди. эътибор мамлакатнинг эртанги тараққиёти учун малака ошириш институтларида синф раҳбар-
тоши ҳам, мамлакатни қудратли, миллатни учун олим ва мутахассисларимиз, ҳурматли мустаҳкам замин яратади. Шуларни назарда ту- ларини тайёрлаш бўйича алоҳида ўқув курсла-
буюк қиладиган куч ҳам бу — илм-фан, таълим уламоларимиз бу маънавий хазинани бугун- Бугун ушбу мактаб битирувчиларининг 95 тиб, биз юртимизда илк бор Мактабгача таълим рини ташкил этиш керак.
ва тарбиядир. Эртанги кунимиз, Ватанимизнинг ги авлодларга содда ва тушунарли, жозибали фоиздан ортиғи олий ўқув юртларига ўқиш- вазирлигини ташкил этдик.
ёруғ истиқболи, биринчи навбатда, таълим ти- шаклларда етказиб беришлари зарур. га киряпти. Халқаро олимпиадалардан энг кўп Бугунги кунда жамиятимизда ўқитувчи ва му-
зими ва фарзандларимизга бераётган тарбия- медаль олиб келаётганлар ҳам айнан шу мак- Бугун йирик шаҳарларимиздан тортиб, чекка раббийларнинг қадди, шаъни ва ғурури тикла-
миз билан чамбарчас боғлиқ. Шу муносабат билан Фанлар академияси, табнинг ўқувчилари ҳисобланади. Мамлака- туманлар, қишлоқ ва овулларимизда янги-янги наётгани барчамизни қувонтиради.
Буюк юнон олими Аристотелнинг “Ватан тақ- Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Мада- тимизнинг барча ҳудудларидан, ҳатто пойтахт замонавий боғчалар барпо этилмоқда. Қисқа
дирини ёшлар тарбияси ҳал қилади”, деган ният вазирлиги, Инновацион ривожланиш ва- Тошкентдан ҳам одамлар ўз фарзандини Қо- вақт, яъни тўрт йил ичида республикамизда боғ- Айни вақтда бу ўта муҳим масала энг дол-
сўзлари бор. зирлиги, Мусулмонлар идораси, Халқаро ислом ракўлга олиб бориб, ана шу мактабга ўқишга чалар сони 3 баробар ошиб (5 минг 200 тадан зарб вазифамиз эканини алоҳида таъкидлаб,
Қаранг, бу фикрлар милоддан аввал айтил- академияси, Ислом цивилизацияси маркази беряпти. 14 минг 200 тага), болаларни қамраб олиш да- уни амалга ошириш бутун жамиятимизнинг бур-
ган. Демак, инсоният онгли ҳаёт кечира бошла- буюк мутафаккирларимизнинг илмий-маъри- ражаси 28 фоиздан 54 фоизга етгани ана шун- чига айланишини истардим.
ган даврдан буён таълим ва тарбия масаласи фий ва маданий меросини фундаментал асос- Биз бу таълим маскани эришаётган катта дай амалий ҳаракатларимиз натижасидир.
доимо долзарб аҳамият касб этиб келмоқда. да нашрга тайёрлаш, чоп этиш ва кенг оммага ютуқларни инобатга олиб, ўтган йили уни Хал- Фарзандларимиз мактабдан қанчалик би-
Бир ўйлаб кўрайлик, дунёдаги ривожланган етказиш, шунингдек, уни ўрганиш методикасини қаро математика мактабига айлантирдик. Соҳага давлат-хусусий шериклик механиз- лимли бўлиб чиқса, юқори технологияларга
давлатлар қандай қилиб юксак тараққиёт ва ишлаб чиқиб, амалда қўллаш чора-тадбирлари- ми жорий этилиши туфайли 223 мингдан ортиқ асосланган иқтисодиёт тармоқлари шунча
турмуш фаровонлигига эришмоқда? Энг ав- ни кўрсин. Бу масалага Бош вазир ўринбосари Тўхтамурод домла ҳам, жадид боболаримиз ўринга эга бўлган 7 минг 400 та хусусий боғча тез ривожланади, кўплаб ижтимоий муаммо-
вало, илм-фан ва таълимга қаратилган улкан Б.Мусаев масъул этиб белгиланади. каби, тинимсиз ва фидокорона меҳнат қилиб, ташкил қилинди. Бу мақсадлар учун 1 триллион ларни ечиш имкони туғилади. Шундай экан,
эътибор туфайли эмасми? ҳозирги даврнинг янги усул мактабини яратишга 850 миллиард сўм имтиёзли кредит маблағла- Янги Ўзбекистон остонаси мактабдан бошла-
Шунинг учун ҳам кейинги йилларда юрти- Яна бир масалага алоҳида тўхталиб ўтмоқ- эришди. ри йўналтирилиб, 20 мингга яқин янги иш ўрни нади десам, ўйлайманки, бутун халқимиз бу
мизни ҳар томонлама тараққий эттириш, янги чиман: минг афсуски, ўн олтинчи асрнинг иккин- яратилди. фикрни қўллаб-қувватлайди.
Ўзбекистонни яратиш мақсадида барча соҳалар чи ярмидан бошлаб Марказий Осиё заминида Мана, бугунги кунимизнинг ҳақиқий маъри-
қатори таълим тизимида ҳам туб ислоҳотлар ички уруш ва низолар, ҳокимият учун кураш авж фатпарвари, давримизнинг Авлонийси, Беҳбу- Кўриниб турибдики, дастлабки натижалар Ҳурматли йиғилиш иштирокчилари!
олиб борилмоқда. олди. Айирмачилик ва маҳаллийчилик кучайди, дий домласи, Мунавварқориси! ёмон эмас. Бироқ ҳали бу борада қиладиган иш- Мамлакатимизнинг келгуси тараққиётини ўй-
Бу борада ўнлаб муҳим фармон, қарор ва маърифат ўрнига жаҳолат илдиз отди. Нати- ларимиз анчагина. лаб, ўқитувчи ва муаллимларнинг ҳаётимиздаги
дастурлар қабул қилингани сизларга яхши маъ- жада бир пайтлар гуллаб-яшнаган ўлкамизда Бундай улкан натижага эришиш учун албат- нуфузи ва мавқеини ошириш мақсадида улар-
лум. Мана, куни кеча тасдиқланган “Таълим ижтимоий-сиёсий ва иқтисодий инқироз юза- та ўзига хос ўқитиш тизими бўлиши керак. Айни Соҳада давлат-хусусий шериклик тизимини нинг мақомини қонун даражасида белгилашни
тўғрисида”ги қонун ушбу соҳа тараққиётида, га келди. Илм-фан ва тафаккур машъали сўна вақтда бундай ютуқлар замирида инсоннинг ривожлантириб, нодавлат секторнинг улушини таклиф қиламан. Ушбу қонунда ёшларга таълим
ҳеч шубҳасиз, янги уфқларни очиб беради. Қо- бошлади. Юртимизнинг ўн тўққизинчи асрга ке- ўз касбига, Ватанига меҳри ва садоқати, юксак 75 фоизга етказиш, мактабгача таълим қамро- ва тарбия бериш жараёнида ўқитувчилар ўзла-
нунга мувофиқ, таълим олишнинг масофавий, либ қарамликка тушиб қолишида айни шундай масъулият туйғуси мужассам, десак, айни ҳақи- вини эса 80 фоиздан ошириш зарур. рининг салоҳиятини тўлиқ намоён этишлари
инклюзив шакллари жорий қилинди, таълим салбий ҳолатлар асосий сабаб бўлгани ҳамма- қатни айтган бўламиз. учун зарур шарт-шароитлар яратиш, уларни иж-
ташкилотларига хорижий муассасалар билан мизга яхши аён. Болалар боғчалари учун кадрлар тайёрлаш, тимоий, ҳуқуқий, моддий қўллаб-қувватлаш чо-
қўшма факультет ва ўқув марказлари ташкил Мана шу мактабда Тўхтамурод ака бошчили- қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оши- ралари кафолатланиши керак. Жумладан, мак-
қилишга рухсат этилди. Шунингдек, ўқитув- Кўпчилик зиёлилар қаторида мен ҳам бир гида ҳар бир ўқитувчи шогирдларини ўз боласи- ришнинг амалдаги тизими давр талабларига таб директори, унинг ўринбосари, синф раҳбари,
чиларга муаллифлик дастури ва ўқитиш ус- фикрни ҳамиша катта армон билан ўйлайман: дай кўрган, бу ерда чинакам ижодий мусобақа жавоб бермайди. Қолаверса, мактабгача таъ- ўқитувчининг мақоми аниқ белгиланиши лозим.
лубларини жорий этиш, замонавий педагогик мамлакатимизда Учинчи Ренессансни йигир- муҳити шаклланган ва бу ишлар бугун ўзининг лимда замонавий ўқитиш шакллари, янги педа- Ўқитувчиларга устамалар тўлаш, уларни рағ-
шакллар, ўқитиш ва тарбия усулларини эркин манчи асрда маърифатпарвар жадид бобола- муносиб натижасини бермоқда. гогик ва ахборот технологияларини жорий қи- батлантириш мезонлари ҳам тўлиқ қайта кўриб
танлаш ҳуқуқи берилди. римиз амалга оширишлари мумкин эди. Нега лиш масаласи ҳам долзарб бўлиб турибди. чиқилиши зарур. Амалда бу масала ўта мурак-
Биз кенг кўламли демократик ўзгариш- деганда, бу фидойи ва жонкуяр зотлар бутун Моҳир педагог Тўхтамурод Жумаев таълим- каблиги ва ортиқча қоғозбозлик талаб қилиши
лар, жумладан, таълим ислоҳотлари орқали умрларини миллий уйғониш ғоясига бағишлаб, тарбия соҳасида эришган улкан ютуқлари ва Вазирлар Маҳкамаси икки ой муддатда мак- ҳам ҳақиқат. Бунда аксарият эскирган қонуности
Ўзбекистонда янги Уйғониш даври, яъни ўлкани жаҳолат ва қолоқликдан олиб чиқиш, ибратли фаолияти учун Президент Фармони- табгача таълим соҳасидаги ушбу муҳим вази- ҳужжатлари қайта кўриб чиқилиб, бекор қилин-
Учинчи Ренессанс пойдеворини яратишни миллатимизни ғафлат ботқоғидан қутқариш га асосан давлатимизнинг юксак мукофоти — фалар ижроси юзасидан ҳукумат қарорини қа- са, ўйлайманки, мақсадга мувофиқ бўлади.
ўзимизга асосий мақсад қилиб белгиладик. Бу учун бор куч ва имкониятларини сафарбар этди- “Буюк хизматлари учун” ордени билан тақдир- бул қилсин. Ўқитувчиларнинг ҳуқуқлари давлат ҳи-
ҳақда гапирар эканмиз, аввало, учинчи Ренес- лар. Шу йўлда улар ўзларининг азиз жонларини ландилар. моясида бўлишини, уларнинг касбий фао-
санснинг мазмун-моҳиятини ҳар биримиз, бутун ҳам қурбон қилдилар. Улар “Илмдан бошқа на- Муҳтарам дўстлар! лиятига ноқонуний аралашув, бошқа иш-
жамиятимиз чуқур англаб олиши керак. жот йўқ ва бўлиши ҳам мумкин эмас” деган Фурсатдан фойдаланиб, Тўхтамурод акани Халқимиз ҳамиша устозларни эъзозлаб, ларга жалб қилиш жавобгарликка сабаб
Тарихга назар солсак, Буюк ипак йўлининг ҳадиси шарифни ҳаётий эътиқод деб билдилар. ва мукофотга сазовор бўлган барча ўқитувчи ва уларнинг ҳурмат-иззатини жойига қўйиб келган. бўлишини қатъий белгилаш лозим.
чорраҳасида жойлашган она заминимиз азал- Миллий истиқлол, тараққиёт ва фаровонликка, мураббийларимизни ўз номимдан, халқимиз но- “Устоз ота каби улуғ” деган ҳикматли нақл ҳам Қонунда, шунингдек, мактаб директорига қў-
дан юксак цивилизация ва маданият ўчоқла- аввало, маърифат орқали, дунёвий ва диний мидан самимий муборакбод этаман. бежиз айтилмаган. Энди ана шу сўзларни қоғоз- йиладиган талаблар, унинг асосий вазифалари
ридан бири бўлганини кўрамиз. Халқимизнинг билим, замонавий илм-ҳунарларни чуқур эгал- да эмас, амалда қарор топтирадиган, ўқитувчи- ва фаолиятини баҳолаш мезонлари ҳамда ҳи-
бой илмий-маданий мероси, тошга муҳрланган лаш орқали эришиш мумкин, деб ҳисобладилар. Ҳурматли йиғилиш иштирокчилари, шу ўрин- муаллимнинг қадр-қимматини жойига қўядиган собот бериш тартибини белгилаш зарур.
қадимий ёзувлар, бебаҳо меъморий обидалар, да савол туғилади: Қоракўл мактаби биз учун пайт келди. Мактаб директори лавозимини танлов асоси-
нодир қўлёзмалар, турли осори атиқалар дав- Бу даврда Абдулла Авлоний, Маҳмудхўжа замонавий мактабнинг ҳақиқий андозаси эмас- Мен бу гапларни нима учун айтаётганимни да, мактабни келгуси 5 йилда ривожлантириш
латчилик тарихимизнинг уч минг йиллик теран Беҳбудий, Мунавварқори Абдурашидхонов, ми? Нима учун Халқ таълими вазирлиги унинг ҳаммангиз яхши тушуниб турибсиз, албатта. бўйича энг яхши дастурга эга номзод эгаллаши
илдизларидан далолат беради. Убайдулла Хўжаев, Абдурауф Фитрат, Ибрат ноёб тажрибасини етарлича оммалаштирмаяп- Яшириб нима қилдик, кўп йиллар давомида керак. Энди мактаб директори йил якуни бўйича
Мен юқорида Аристотелнинг фикрларини бе- домла, Абдулҳамид Чўлпон, Абдулла Қодирий, ти? Нима учун бошқа мактаб директорлари бу ўқитувчига эътибор борасида сўзимиз бошқа, дастур ижроси ҳақида маҳаллий кенгашда ҳисо-
жиз эсламадим. Ҳаммангизга яхши маълум, ан- Ашурали Зоҳирий, Ҳожи Муин ва бошқа яна таълим даргоҳидан ибрат олмаяпти? Халқ таъ- ишимиз бошқа бўлиб келди. Оқибатда соҳа хо- бот беради ва унинг фаолиятига халқ вакилла-
тик даврда Юнонистонда ёнган илм машъаласи юзлаб улуғ инсонлар миллий уйғониш ва мил- лими вазири Ш.Шерматов нега уч йилдан буён димлари гўёки кераксиз ва ҳимоясиз қатламга ри томонидан очиқ-ойдин баҳо бериб борилади.
тўққизинчи — ўн иккинчи асрларда Марказий латпарварлик ҳаракатининг олдинги сафларида бу жиддий масалага етарлича эътибор бер- айланиб қолди. Мактаб ўқитувчиларининг асо- Мактаб директорига интизомий жазо бериш ва
Осиё ҳудудида қайта порлади. Бу даврда юрти- турдилар. Улар янги усул мактаблари билан бир маяпти? сий вазифаси бир четда қолиб, уларни ўзларига уни лавозимидан озод этиш масалалари ҳам
миз ҳудудида биринчи Ренессанс юзага келди қаторда, одамларнинг дунёқараши ва турмуш мутлақо алоқаси бўлмаган ишларга жалб этиш маҳаллий кенгашлар билан келишилган ҳолда
ва у бутун дунё тан оладиган машҳур даҳоларни тарзини ўзгартиришга қаратилган газета-жур- Афсуски, ҳаммамиз “Олдингдан оққан сув- чуқур илдиз олди. Янаям очиқроқ айтсак, муал- амалга оширилиши зарур.
етиштириб берди. Хусусан, Муҳаммад Хораз- наллар, нашриёт ва кутубхоналар, театрлар нинг қадри йўқ” деб, бепарво бўлиб юрибмиз. лимларнинг “хўжайини” кўпайиб кетди. Бундай Парламентимиз аъзоларидан маҳаллий кен-
мий, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Абу ташкил этдилар. ножўя ишлар нафақат таълим сифатига, балки гашларнинг мактаблар билан ишлаш тизимини
Али ибн Сино, Маҳмуд Замаҳшарий сингари Нима учун бошқа вилоятларда, дейлик, Ан- соҳа ходимларининг ўз касбига бўлган муноса- алоҳида назоратга олиб, ушбу жараёнларга
ўнлаб буюк алломаларимизнинг жаҳоншумул Минг афсуски, жадид боболаримиз ўз олдига дижонда, Фарғона, Самарқанд, Хоразм ёки Қар- батига ҳам салбий таъсир кўрсатди. Қанчадан- яқиндан кўмак беришларини сўрайман. Олий
илмий-ижодий кашфиётлари умумбашарият та- қўйган эзгу мақсадларни амалга оширишга мав- шида, Жиззах ва Сирдарёда бундай мактаблар қанча тажрибали ўқитувчилар дили оғриб, севган Мажлис палаталари (Т.Норбоева, Н.Исмоилов)
раққиёти ривожига беқиёс таъсир кўрсатди. жуд вазият, ижтимоий тузум йўл бермади. Маъ- йўқ? касбини ноилож ташлаб кетганини ҳам биламиз. икки ой муддатда умумтаълим мактаблари би-
“Ислом маданиятининг олтин асри” деб рифат фидойилари ўша даврнинг турли жоҳил Мана, яқин-яқингача ўқитувчи-муаллимлар, лан ишлашни янада кучайтириш бўйича тегиш-
эътироф этиладиган бу даврда она заминимиз- кимсаларининг туҳмат-маломатларига дучор Ваҳоланки, бугунги кунда бизга мана шундай айрим жойларда ўқувчилар ҳам, тўрт ойлаб пах- ли чора-тадбирларни ишлаб чиқишлари мақ-
дан етишиб чиққан Имом Бухорий, Имом Терми- бўлдилар. Аввал чор ҳукумати, кейинчалик со- юзлаб мактаблар, ўз касбининг чинакам устаси та йиғим-терими, чопиқ ва яганага чиқарилгани садга мувофиқ бўлади.
зий, Имом Мотуридий, Бурҳониддин Марғино- вет ҳукумати уларни аёвсиз қувғин ва қатағон ва фидойиси бўлган минглаб мураббийлар сув сир эмас. Натижада ўқитувчи бир ойда ўртача Келгуси икки йил давомида мактабларни
ний, Абул Муъин Насафий каби улуғ уламолар қилди. Шу тариқа миллий уйғониш ва тараққиёт билан ҳаводай зарур. 80 соат дарс ўтиши керак бўлса, тўрт ойда 320 моддий-техник жиҳатдан таъминлаш харажат-
бутун мусулмон оламининг фахру ифтихори ва ҳаракати эл-юртимиз учун армон бўлиб қолди. соат йўқотадиган вазият вужудга келди. Ўз нав- ларини 2 баробар ошириш, уларни замонавий
чексиз ғурури ҳисобланади. Шу муносабат билан Халқ таълими вазирли- батида, ўқувчи бир ойда 136 соат сабоқ олади- жиҳозлар ва кўргазма қуроллари билан тўлиқ
Ўн бешинчи асрда Соҳибқирон Амир Темур Ватанимиз озодлиги ва халқимиз бахт-саода- ги ҳудудлар раҳбарлари билан биргаликда ҳар ган бўлса, тўрт ойда 544 соат дарсни бой бе- таъминлаш лозим.
бобомиз асос солган ва унинг муносиб авлодла- ти йўлида жонини фидо қилган жадидларнинг бир туманда камида биттадан мана шундай ришга мажбур бўлди. Афсуски, бугунги кунда туман ва шаҳар халқ
ри давом эттирган муҳташам салтанат юртимиз- илмий-маърифий, адабий-бадиий мероси биз мактаб яратиш чораларини кўриши зарур. Агар бу рақамларни ўн бир йилга кўпайтир- таълими мудирларининг тизимдаги ўрни сезил-
да иккинчи Уйғониш, яъни иккинчи Ренессанс учун бугун ҳам беқиёс аҳамиятга эга. сак, биласизми, қанча бўлади? Бу, ахир, юқо- маяпти. Уларнинг фаолияти асосан хўжалик
даврини бошлаб берди. Бу даврда Қозизода Президентнинг ҳар бир ҳудуддаги вакиллари, ри синф ўқувчилари учун белгиланган 8,5 минг ишларини назорат қилиш ва тегишли жазо чора-
Румий, Мирзо Улуғбек, Ғиёсиддин Коший, Али Биргина мисолга эътиборингизни қаратмоқ- ҳар бир вилоят ва туманнинг етакчилари — бу соатлик ўқув дастурининг қарийб 3 минг соати лари қўллашдан иборат бўлиб, таълим сифати
Қушчи сингари беназир олимлар, Лутфий, Сак- чиман. ҳокимлар. Маъмун академиясининг бешиги, Му- — 30 фоизи далада мажбурий меҳнатда ўтди, билан шуғулланиш иккинчи даражали масалага
кокий, Ҳофиз Хоразмий, Абдураҳмон Жомий, ҳаммад Хоразмий юрти бўлган Хоразм, Мирзо дегани эмасми? Бошқача айтганда, бола 11 йил айланиб қолган. Мазкур раҳбарларнинг тизим-
Алишер Навоий, Бобур Мирзо каби мумтоз Бу йил таваллудининг 145 йиллиги нишон- Улуғбек камолга етган Самарқанд, дунёга Бобур ўрнига атиги 7 йил ўқишга мажбур бўлди. даги ролини қайта кўриб чиқиш ва уларнинг
шоир ва мутафаккирлар майдонга чиқди. Ша- ланаётган улуғ маърифатпарвар бобомиз Маҳ- Мирзони берган Андижон, Аҳмад Фарғоний ва- Яратганга шукрки, бундай салбий ҳолатлар мақомини оширишни даврнинг ўзи талаб қил-
рафиддин Али Яздий, Мирхонд, Хондамир каби мудхўжа Беҳбудий ўз вақтида биз учун икки тани бўлган Фарғона вилоятларининг ҳокимла- энди тарихда қолди. Ҳамма соҳани ўз эгасига, моқда. Бундан буён туман халқ таълими бўлими
тарихчилар, Маҳмуд Музаҳҳиб, Камолиддин эмас, тўрт тилни билиш зарур, деб бонг урган ри бугун бу оқсоқлик ва бепарволик тўғрисида жумладан, қишлоқ хўжалигини ҳам фермер ва мудирлари ҳокимнинг маориф бўйича масла-
Беҳзод сингари мусаввирлар, кўплаб хаттот ва эди. Беҳбудий бобомизнинг ушбу даъвати ҳозир нима дейдилар? кластерларга топшираётганимиз туфайли бунга ҳатчиси сифатида фаолият олиб боради ва бе-
созандалар, мусиқашунос ва меъморларнинг ҳам ғоят долзарб бўлиб турибди. эришмоқдамиз. восита ҳокимлик биносида ўтиради. Шунга мос
шуҳрати дунёга ёйилди. Ўзингиз раҳбарлик қилаётган вилоятларда Кейинги тўрт йилда мактаб ўқитувчиларининг равишда уларга зарур ваколатлар берилади.
Донишманд халқимиз ҳар икки Ренессанс Қадрли муаллимлар, мен бугун Ўқитувчи ва мана шундай намунали мактаблар ташкил этиш ойлик маоши бир ярим баробар кўпайтирилди. Бундан ташқари, таълим соҳасини ривожлан-
даврида жаҳоннинг энг илғор, тараққий этган мураббийлар байрами муносабати билан бир учун сизларга олти ой муҳлат берамиз. Давлат мукофотлари билан тақдирланаётган тириш мақсадида туман ва шаҳарларда алоҳи-
халқлари қаторида бўлгани барчамизга улкан гуруҳ ватандошларимизни мукофотлаш тўғ- устозлар сони ошиб боряпти. Ўқитувчи тайёр- да жамғарма ташкил этсак, нима дейсизлар?
ғурур ва ифтихор бағишлайди. рисидаги Фармонни имзоладим. Ана шундай Албатта, янги мактабларни қуриш, чиройли лайдиган ҳисоботлар, қоғозбозликлар сони кес- Жамғарма маблағлари илғор ва намунали
Бир ўйлаб кўрайлик, аждодларимиз бундай юртдошларимиз орасида Ватанимиз истиқлоли, қилиб жиҳозлаш, безаш мумкин, лекин уларни кин камайтирилди. мактаб раҳбарлари ҳамда халқ таълими бўлим-
юксак чўққиларга қандай эришганлар? Улар, энг халқимизнинг озодлиги ва эркинлиги, обод ва замонавий маъно-мазмун, илм-маърифат, тар- Ўзингиз ўйланг, тўрт йил олдин бундай ўзга- лари методистларини рағбатлантиришга йўнал-
аввало, жаҳолатга қарши маърифат байроғини фаровон ҳаётини таъминлаш йўлида фидокор- бия билан тўлдириш қўлимиздан келадими? ришларни тасаввур қилиб бўлармиди? тирилади.
баланд кўтариб, ўз ақл-заковати ва салоҳияти- лик кўрсатиб, миллий таълим ва тарбия тизими- Жамиятда устоз ва мураббийларга қара- Вазирлар Маҳкамаси (Ж.Қўчқоров), Молия
ни башарият яратган илм-фан ютуқларини чу- ни яратишга беқиёс ҳисса қўшган Абдулла Ав- Бу долзарб масала устида ҳокимлар билан тилаётган эътибор туфайли қарийб 15 минг вазирлиги (Т.Ишметов) бир ой муддатда ушбу
қур ўрганиш ва бойитишга бағишлаганлар. лоний, Маҳмудхўжа Беҳбудий ва Мунавварқори Вазирлар Маҳкамаси, мутасадди вазирликлар нафар эркак ўқитувчи мактабларга қайтди. Аммо, жамғармани ташкил этиш ва унинг молиявий
Тан олиш керакки, биз ана шундай беба- Абдурашидхонов “Буюк хизматлари учун” ор- ва идоралар раҳбарлари биргаликда жиддий шуни таъкидлаш керакки, ҳали бу борада кўзлан- манбаларини шакллантириш бўйича қарор ло-
ҳо меросга кўпинча фақат тарихий ёдгорликка дени билан тақдирланганини сизларга ва бутун ишлашлари талаб этилади. ган натижага эришганимиз йўқ. Ҳозирги кунда йиҳасини тайёрласин.
қарагандай муносабатда бўлиб келмоқдамиз. элимизга мамнуният билан айтмоқчиман. ҳам халқ таълимидаги педагогларнинг қарийб Қадрли дўстлар!
Бундай тенгсиз бойликни амалий ҳаётимизга Азиз дўстлар! 70 фоизини аёл ўқитувчилар ташкил этмоқда. Кейинги вақтда мамлакатимизда мактаб
татбиқ этишда бепарволик ва эътиборсизлик- Ҳозирги вақтда мустабид тузум даврида сиё- Биз Учинчи Ренессанс масаласини стратегик Албатта, ҳаммамиз мактаб даврини эсла- таълими умуммиллий ҳаракатга айланиб, соҳа
ка йўл қўймоқдамиз. Ваҳоланки, бундай ноёб сий қатағон қурбони бўлган ота-боболаримиз- вазифа сифатида олдимизга қўйиб, уни миллий ганимизда, кўз олдимизга аввало, талабчан ва ривожида янги давр бошланганидан хабар-
мерос камдан-кам халқларга насиб этган. Бир- нинг ҳаёти ва фаолиятини, хусусан, жадидлар ғоя даражасига кўтармоқдамиз. меҳрибон синф раҳбаримиз келади. Нима учун? дорсиз. Ана шу ҳаракатнинг амалий ифодаси
гина Фанлар академиясининг Шарқшунослик меросини янада чуқур ўрганиш ва уларнинг хо- Биз мактабгача таълим ва мактаб таъли- Чунки мактабдаги ҳар бир қадамимиз мана шу сифатида сўнгги икки йилда 556 миллиард
институти фондларида сақланаётган 100 минг- тирасини абадийлаштириш бўйича қарор лойи- ми, олий ва ўрта махсус таълим тизими ҳам- азиз ва олижаноб инсонларнинг доимий эътибо- сўм маблағ ҳисобидан 77 та янги мактаб қу-
дан ортиқ нодир қўлёзмаларга дунё аҳли ҳавас ҳаси тайёрланмоқда. да илмий-маданий муассасаларни бўлғуси ри ва ғамхўрлигида бўлган. Ҳаётга илк йўллан- рилди. 1 минг 930 та мактабда қайта қуриш ва
қилади. Биз бу ҳақиқатни ҳар томонлама теран Ренессанснинг тўрт узвий ҳалқаси, деб би- мани ҳам бизга мана шу устозларимиз берган. таъмирлаш ишлари бажарилди.
англашимиз зарур. Ҳурматли дўстлар! ламиз. Боғча тарбиячиси, мактаб муаллими, Шу сабабли биз синф раҳбарларининг ма- Айни пайтгача мавжуд бўлган қишлоқ мактаб-
Буюк аждодларимизнинг бетакрор ва ноёб “Оққан дарё — оқаверади”, дейди доно профессор-ўқитувчилар ва илмий-ижодий шаққатли ва масъулиятли меҳнатини муносиб ларидаги “Қўлбола печка”лар ҳам тўлиқ алмашти-
илмий-маънавий мероси биз учун доимий ҳа- халқимиз. Бугун буюк аждодларимизнинг беба- зиёлиларимизни эса янги Уйғониш даври- рағбатлантириш чорасини кўряпмиз. Хусусан, рилмоқда. Юзлаб мактабларда электр энергияси,
ракатдаги ҳаётий дастурга айланиши керак. Бу ҳо меросига таяниб, янги Ренессанс пойдевори- нинг тўрт таянч устуни, деб ҳисоблаймиз. 2020 йил 1 октябрдан бошлаб 242 минг нафар тоза ичимлик суви таъминоти, иситиш тизими ях-
ни яратиш учун бизда барча имкониятлар мав- Мен ишонаман — ҳурматли ота-оналар бу синф раҳбари учун қўшимча тўлов миқдори бир шиланди, ошхона, спорт заллари ва бошқа зарур
жуд, дейишга тўла асосларимиз бор. Ҳамма гап ташаббусни албатта қўллаб-қувватлаб, янги ярим баробар оширилади. Мазкур мақсадлар бинолар барпо этилди. 6 мингга яқин мактаб юқо-
ана шу имкониятлардан қай даражада оқилона Ренессанснинг бешинчи ҳалқаси, бешинчи учун йиллик 400 миллиард сўмдан зиёд қўшим- ри тезликдаги Интернетга уланди.
фойдалана олишимизга боғлиқ. устуни бўладилар. Ва бу маънавий-маъри- ча маблағ йўналтирилади.
Бу фикрларга бир мисол келтирмоқчиман. фий ҳаётимиздаги энг мустаҳкам устун бўла- Ўрни келганда айтмоқчиманки, мен бугун им- Давоми 3-бетда
Биласизлар, Қоракўл туманида ҳаммамизга ди, десам, ўйлайманки, сизлар тўла қўллаб- золаган Фармон билан биринчи марта 14 нафар
маълум бир мактаб бор. Бу мактабни машҳур қувватлайсизлар. синф раҳбари давлатимизнинг орден ва медал-
қилган фидойи муаллим Тўхтамурод Жумаев Ҳурматли анжуман иштирокчилари! лари билан тақдирланди.
номини ҳам барчамиз яхши биламиз. Бу ажойиб Барчангиз хабардорсиз, бугун юртимизда
педагог ўзининг тинимсиз изланиши, янги таъ- бир-бири билан чамбарчас боғланган муҳим
лим методикаси билан оддий бир қишлоқ макта- соҳаларни, яъни мактабгача таълим, мактаб
бини республика даражасидаги машҳур таълим ва олий таълим тизимлари, илмий-тадқиқот
муассасаларини ривожлантириш бўйича бе-
қиёс ўзгаришлар амалга оширилмоқда. Ле-
кин сир эмас, мактабгача таълим соҳаси бу
борадаги ислоҳотлардан яқин вақтгача четда
қолиб келди.
Аслида, фарзандларимиз тарбиясида энг
асосий бўғин ҳисобланган мактабгача таълим
2020 йил 1 октябрь, 188-сон Бугун ҳар бир ўқитувчи ва тарбиячи, олийгоҳ домласи таълим ва илм-фан 3СИЁСАТ
соҳасидаги энг сўнгги ижобий янгиликларни ўқув жараёнларига татбиқ эта
оладиган, чуқур билим ва дунёқараш эгаси, бир сўз билан айтганда, замонамиз ва
жамиятимизнинг энг илғор вакиллари бўлишлари керак.
ЎҚИТУВЧИ ВА МУРАББИЙЛАР – ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОННИ БАРПО ЭТИШДА
КАТТА КУЧ, ТАЯНЧ ВА СУЯНЧИМИЗДИР
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг
Ўқитувчи ва мураббийлар кунига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи
Бошланиши 1-, 2-бетларда билимлар амалиёт билан боғланмагани, ўқув етишмовчилигини бартараф этиш мақсадида раҳбарлари эса битириб чиқаётган ёш мута- фан соҳаларини 2030 йилгача ривожлантириш
дастурларида узвийлик йўқлиги, дарсликлар- педагогик бўлмаган йўналишлар бўйича олий хассисларни муносиб иш билан таъминлаш
Шу билан бирга, хусусий таълим тизимига нинг мазмуни ва сифати қониқарсиз экани ҳақли таълим олаётган ёшлар учун қисқа муддатли ҳақида бош қотириши зарур. концепцияси лойиҳасини киритсин.
кенг йўл очилмоқда. Бу борада лицензия олиш эътирозларга сабаб бўлмоқда. Амалдаги таъ- педагогик курслар ташкил қилинади.
тартиби соддалаштирилди. Ўтган уч йил даво- лим стандартлари ҳамда ўқув дастурлари асо- Қадрли юртдошлар! Шахсан мен жонкуяр олимларимиз буюк аж-
мида уларнинг сони 6 марта ошиб, 140 тага ет- сан ўқувчини таълимнинг навбатдаги босқичига Муаллим ва ўқитувчиларнинг билими ва ма- Бугунги кунда жаҳондаги нуфузли олий таъ-
гани диққатга сазовордир. тайёрлашга йўналтирилган бўлиб, уларни эркин лакасини ошириш ҳақида гапирганда, бугун жа- лим муассасалари илм-фаннинг йирик ўчоқлари додларимизнинг илмий анъаналарини муносиб
фикрлаш ва мустақил ҳаётга тайёрлаш масала- миятимизда долзарб бўлиб турган яна бир ма- ҳисобланиши ҳеч кимга сир эмас. Шуни ҳисобга
Мутлақо янгича мазмун ва шаклга эга бўлган си эътибордан четда қолмоқда. Бундай ҳолат- салага тўхталиб ўтиш зарур, деб ўйлайман. олиб, биз мамлакатимиз олий таълим тизимида давом эттирган ҳолда, илм-фанни тараққиё-
Президент мактаблари ҳамда ижод мактаблари ларга барҳам бериш учун, хорижий экспертлар туб ислоҳотларни амалга оширяпмиз. Янги-янги
бўйича ишлар фаол давом эттирилмоқда. ва тажрибали ўқитувчиларни кенг жалб қилган Айтинг-чи, ўқитувчи ўз устида ишлаши, би- олий ўқув юртлари, дунёдаги етакчи универси- тимизнинг драйверига айлантириб, мамлакат
ҳолда, умумий таълимнинг Миллий ўқув дасту- лим ва маҳоратини ошириши учун қўшимча тетларнинг филиаллари ташкил этилмоқда.
Математика ҳамда кимё-биология фанлари- ри лойиҳасини ишлаб чиқиш ва жорий ўқув йили методик ёрдамни қаердан олади? Албатта, шу Мисол учун, сўнгги 4 йилда мамлакатимизда ривожига хизмат қиладиган муҳим кашфиётлар
ни ривожлантириш бўйича қарорлар қабул қил- давомида уни илмий-тадқиқот ва таълим муас- соҳага оид китоб ва қўлланмалардан, махсус 47 та янги олий таълим муассасаси, жумладан,
дик. Уларга асосан ҳар бир туман ва шаҳарда сасаларида синовдан ўтказиш лозим. педагогик нашрлардан олади. хорижий университетларнинг филиаллари таш- яратишларига ишонаман.
ана шу фанларга ихтисослашган мактаблар кил этилиб, олий ўқув юртларининг сони 125
босқичма-босқич ташкил этилади. Шу йилнинг Шунингдек, умумтаълим мактабларида дарс- Афсуски, биз кейинги йилларда “мажбурий тага етди. Қадрли ватандошлар!
ўзида математика йўналишида 56 та, кимё-био- лик ва ўқув-методик мажмуаларни тажриба-си- обуна” баҳонасида ихтиёрий обунани ҳам йўқ Давлат-хусусий шериклик тизими асосида
логия йўналишида 27 та мактаб ташкил этилга- новдан ҳамда чет эллик мутахассислар ишти- қилдик. Бунинг натижасида мактаб ва олийгоҳ- нодавлат олий таълим муассасалари фаолия- Барчамиз яхши биламизки, инсоннинг онги ва
ни бу ишларнинг бошланишидир. рокида экспертизадан ўтказиш тизими мавжуд ларнинг ўқитувчи ва домлалари ўзлари учун ти йўлга қўйилмоқда. Аҳоли фикрини ўрганган
эмас. Мактаб дарсликларини яратиш ва чоп зарур бўлган газета ва журналлардан ажралиб ҳолда, сиртқи ва кечки таълим шаклларини дунёқараши, фикри ўзгармаса, жамият ўзгармай-
Математика, кимё, биология, ахборот тизим- этишни тартибга солиш масаласи ҳам долзарб қолди. Шундай аянчли ҳолга келдикки, ҳатто ай- қайта тикладик, қабул квоталари оширилмоқда.
лари ва информатика фанлари бўйича сертифи- бўлиб қолмоқда. рим раҳбарлар газета ўқимаслиги билан мақта- Мактаб битирувчиларини олий таълимга қам- ди. Жамият ўзгармаган жойда ҳеч қандай ижобий
кация тизимини жорий этишни бошладик. Ўрта надиган бўлдилар. раб олиш даражаси 2016 йилги 9 фоиздан 2020
таълим тизимида иқтидорли ўқувчилар ва ўқи- Шу сабабли Республика таълим маркази йилда 25 фоизга етган бўлса-да, биз бу ишлар- натижа ҳам, тараққиёт ҳам бўлмайди. Одамлар-
тувчилар билимини баҳолаш тизимини кенгай- фаолияти замонавий талаблар асосида тубдан Ўзингиз биласиз, дунёда компьютер техноло- ни янада кенгайтиришимиз зарур.
тириш мақсадида бошқа асосий фанлар бўйича қайта кўриб чиқилиб, такомиллаштирилиши гиялари энг ривожланган давлатлардан бири бу Профессор-ўқитувчиларнинг хориждаги олий нинг онгу тафаккурини ўзгартирувчи куч эса, ҳеч
ҳам сертификация тизимини жорий этиш зарур. керак. Ушбу марказнинг фаолияти Вазирлар — Япониядир. Лекин ушбу мамлакатда кунига таълим ҳамда илмий-тадқиқот масканларида
Маҳкамасида Бош вазир ўринбосари Б.Мусаев 3-4 миллион нусхада нашр этиладиган газета- малака ошириши ва стажировка ўташини таъ- шубҳасиз, аввало, ўқитувчи-мураббийлар, олий-
Хабарингиз бор, пойтахтимизда Муҳаммад томонидан шахсан мувофиқлаштирилиши ва лар борлигига нима дейсиз? Айтмоқчиманки, минлайдиган механизм яратилди. Уларнинг ой-
Хоразмий номида ахборот-коммуникация тех- назоратга олиниши зарур. ҳаётимизда радио-телевидение, Интернет би- лик иш ҳақи миқдори 2018 йилга нисбатан ўр- гоҳ домлалари, илм-фан арбоблари, маданият
нологияларига ихтисослашган янги мактаб оч- лан бирга босма нашрларнинг ҳам ўз ўрни бор. тача 2,5 баробар оширилди. Бу йилдан бошлаб
дик. Айни пайтда фарзандларимизнинг “ай-ти” Бошланғич синфлардан бошлаб фарзанд- 10 та олий таълим муассасаси ўзини ўзи молия- ва санъат, адабиёт намояндаларидир.
технологияларга қизиқишини янада ошириш ларимизнинг қизиқиш ва қобилиятларини Бугунги кунда босма нашрларни таълим лаштириш тизимига ўтказилди.
ва уларнинг етук мутахассис бўлиб етишиши аниқлаш, келгусида уларни ихтисослашган муассасаларига, ўқитувчи-профессорларга ет- Айни пайтда олий таълим соҳасида бир қа- Бугун биз яшаётган жамиятга янги фикр, янги
учун шароит яратиш мақсадида жорий йилда — синфларда ўқитишни давом эттириш тизимини казиб бериш ҳам жиддий муаммога айланган. тор муаммолар сақланиб қолаётганини таъкид-
14 та, келгуси йилда — 82 та, 2022 йилда — жорий этиш лозим. Бунинг учун Халқ таълими Чунки бу борада матбуот тарқатиш ва почта лаш лозим. Бу муаммолар нималардан иборат? ғоя, энг муҳими, ислоҳотларни амалга ошириш-
64 та, 2023 йилда — 45 та ахборот технология- вазирлиги, Таълим сифатини назорат қилиш тизимининг фаолияти мутлақо талабга жавоб Уларни ҳал этиш учун қандай тадбирларни
сига ихтисослашган мактаблар ташкил этилади давлат инспекцияси навбатдаги ўқув йилидан бермайди. амалга оширишимиз керак? га қодир бўлган янги авлод кадрлари керак. Ал-
ва барча туман ва шаҳарлар қамраб олинади. бошлаб 4-синф битирувчиларини фанлар бўйи- Аввало, соҳада давлат-хусусий шерикликни
ча саралаш ва йўналтириш тартибини амалиёт- Шу муносабат билан Вазирлар Маҳкамаси ривожлантириш, айниқса, ҳудудларда нодавлат батта, халқимизнинг мардона меҳнати, ўқитув-
Ўқитувчилар ишини енгиллаштириш ва улар- га киритиши керак. бир ой муддатда босма матбуот нашрлари фао- олий ўқув юртларини ташкил этиш секин бор-
нинг салоҳиятидан оқилона фойдаланиш учун лиятини қўллаб-қувватлаш, хусусан, мактаб ва моқда. Мана, Фарғонада Корея билан, Хоразм- чи ва мураббийларнинг жонбозлиги туфайли
келгуси йилда таълимни рақамлаштириш иш- Ҳозирги пайтда умумтаълим муассасалари- олийгоҳларни педагогик фаолият учун зарур да Малайзия билан ҳамкорликда олий ўқув юрт-
ларини якунлаб, “Онлайн мактаб”, “Рақамли ва нинг олий маълумотли педагог кадрлар билан нашрлар билан таъминлаш, уларнинг кутуб- лари ташкил этиляпти. Лекин, нима учун бошқа таълим соҳасини тубдан модернизация қилиш
хавфсиз мактаб”, “Электрон дарслик”, “Электрон таъминланиш даражаси 87 фоизни ташкил этади. хоналарини ўқув ва бадиий адабиётлар билан вилоятларда бундай ҳаракатлар сезилмаяпти?
кундалик” каби тизимлар жорий этилади. 2020 Кўплаб мактаблар, айниқса, чекка ҳудудлардаги тўлдириш чора-тадбирларини ишлаб чиқсин ва Аксарият битирувчиларнинг билим ва ма- бўйича кўп иш қилдик. Лекин ҳаммамиз яхши ту-
йил охиригача мактабларни кенг полосали Ин- таълим масканларида бир қатор фанлар бўйича амалга оширсин. лакаси меҳнат бозори талабларига жавоб бер-
тернет тармоғига улаш даражаси 70 фоизга ет- малакали ўқитувчилар етишмаяпти. Шу муноса- маётганини ҳам тан олишимиз керак. Маҳаллий шунамизки, булар — катта мақсад йўлида таш-
казилади. Келгусида барча мактаблар 100 фоиз бат билан педагог кадрлар тайёрлаш масаласи Ўқувчиларнинг қобилиятини юзага чиқариш, таълим муассасаларида инновацион фаолият
Интернет билан таъминланади ва бунинг учун ҳамиша эътиборимиз марказида туриши зарур. бўш вақтини мазмунли ташкил этишга қаратил- ҳамда тадқиқот натижаларини амалиётга жорий ланган дастлабки қадамлар, холос.
Давлат бюджети маблағлари йўналтирилади. ган беш муҳим ташаббус доирасида ҳам ижобий этиш даражаси жуда паст. Тизимда илмий дара-
Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ишлар олиб борилмоқда. Бу борадаги амалий жали ўқитувчилар улуши ўртача 37 фоиз экани Барчангиз гувоҳсиз, бугун замон шиддат би-
Биз халқаро фан олимпиадалари ғолиблари ва Тошкент шаҳри раҳбарлари ўз ҳудудидаги ҳаракатларни давом эттириш, айниқса, мусиқа ва бизни қониқтирмайди. Ҳудудларда бу кўрсаткич
ва уларнинг ўқитувчиларини рағбатлантириш педагог кадрлар тайёрлайдиган университет ва санъат, ахборот технологиялари ва спорт тўгарак- янаям паст даражада сақланиб қолмоқда. лан ўзгариб, барча соҳалар қатори таълим ти-
тизимини йўлга қўйдик. Илгари олимпиадада институтлар билан жиддий ишлаши керак. Ушбу лари фаолиятини янада ривожлантириш, уларни Олий таълим масканларини илмий лабора-
олтин ёки кумуш медаль олса, совриндор ўқув- олий таълим даргоҳларининг профессор-ўқи- зарур восита ва жиҳозлар билан тўлиқ таъмин- ториялар билан жиҳозлаш, тизимда ахборот- зими олдига ҳам ўта долзарб ва мураккаб вази-
чига ҳам, уни тайёрлаган ўқитувчига ҳам нари тувчиларига ипотека ва истеъмол кредитлари лаш алоҳида диққат марказида бўлмоғи лозим. коммуникация технологияларини қўллаш дара-
борса битта фахрий ёрлиқ бериларди. Ҳозир ажратиш, уларнинг соғлиғини мустаҳкамлаш, жаси ҳам паст эканини қайд этиш лозим. фаларни қўймоқда. Биз дунё миқёсидаги кескин
улар миллионлаб пул мукофоти билан тақдир- санаторий ва курортларда даволанишини таш- Ҳаммамизга аёнки, бугунги мураккаб глобал- Сир эмас, бугунги пандемия жуда кўп соҳа-
ланмоқда. кил этиш масалалари шахсан ҳудуд раҳбари- лашув даврида жамиятимизда миллий ғоя ва лар қаторида соғлиқни сақлашнинг илм-фан рақобатга бардош бера оладиган миллий таъ-
нинг назоратида туриши лозим. Чунки, эътибор мафкуравий иммунитетни кучайтириш, ёшлари- йўналишида ҳам ҳали билимларимиз заиф эка-
Бу рағбатлантириш тизими амалда ижобий қаратадиган бўлсак, жойлардаги ҳамма мута- мизни турли зарарли ғоя ва таҳдидлардан асраш, нини кўрсатиб қўйди. Барчамиз бундан жиддий лим тизимини яратишимиз зарур. Шу мақсадда,
натижа бера бошлаганини алоҳида таъкидла- хассиснинг — фермер ёки инженерни оласизми, уларни ўз мустақил фикрига эга, иродали, фидойи хулоса қилишимиз керак.
моқчиман. Пандемия шароитига қарамасдан, бошқа касб вакилларини оласизми, ҳаммасига ва ватанпарвар инсонлар этиб тарбиялаш ҳар қа- Олий таълим тизимининг вазифаси фақат аввало, таълим масканларининг моддий-техник
ўқувчи ёшларимиз халқаро фан олимпиада- эътибор ва ғамхўрлик қиладиган ташкилотлар чонгидан ҳам долзарб аҳамият касб этмоқда. Шу талабаларга дарс беришдан иборат эмас. Уни-
ларида фаол иштирок этиб, юқори ўринларни бор. Фақат ўқитувчининг, ўқитувчи тайёрлайди- сабабли биз биринчи марта умумтаълим мактаб- верситет ва институтларимиз илм-фан соҳаси- базасини, кадрлар салоҳиятини мустаҳкамлаш,
эгаллаётгани барчамизни қувонтиради. Хусу- ган институтларнинг, таъбир жоиз бўлса, жой- ларида “Тарбия” фанини жорий этмоқдамиз. да ҳам фаол ишлаши, ёшларни илмий ишлар-
сан, бу йил 28 нафар иқтидорли ўғил-қизимиз ларда “эгаси” йўқ. га, катта-катта лойиҳаларга жалб этиши керак. дарсликлар ва ўқув қўлланмаларини замон та-
ана шундай олимпиадаларда 2 та олтин, 8 та Маърифатпарвар бобомиз Абдулла Авло- Ушбу муассасаларда илмий-тадқиқот ишларини
кумуш, 15 та бронза медаль ҳамда 3 та диплом- Такрор айтаман, энди бу масала билан шах- нийнинг асрий қадриятларимиз асосида яратган янада ривожлантириш мақсадида илмий-техник лаблари асосида такомиллаштириш, ўқув дас-
ни қўлга киритгани алоҳида эътиборга лойиқ. сан ҳокимлар шуғулланади. “Туркий “Гулистон” ёхуд ахлоқ” асари шарқона дастурлар доирасида амалга ошириладиган
тарбиянинг ноёб қўлланмаси сифатида бугунги лойиҳалар кўламини 3 баробар кенгайтириш, турлари ва стандартларини оптималлаштириш,
Ушбу йўналишдаги ишларимизни янги бос- Бугунги тез ўзгараётган замонда, барча со- кунда ҳам ўзининг қадри ва аҳамиятини йўқот- докторантурага қабул квоталарини 4 марта кў-
қичга кўтариш мақсадида, Халқ таълими вазир- ҳаларда ходимларнинг билим ва малакасини ган эмас. Биз “Тарбия” фанининг назарий асос- пайтириш зарур. соҳа ходимларининг иш ҳақини босқичма-бос-
лиги қошидаги Фан олимпиадалари бўйича иқ- мунтазам ошириб бориш ҳал қилувчи масалага ларини ишлаб чиқишда мана шундай бебаҳо Бугун “рақамли иқтисодиёт” деган тушунча
тидорли ўқувчилар билан ишлаш департаменти айланган бир пайтда педагог кадрларни қайта асарлардан самарали фойдаланишимиз зарур. дунёда энг долзарб масалага айланганини бар- қич ошириб бориш, уларнинг машаққатли меҳ-
фаолиятини кучайтириш, вазирнинг биринчи тайёрлаш ва малакасини ошириш тизими бу та- чамиз кўриб турибмиз. Айни пайтда ахборот
ўринбосарини бу масала бўйича бевосита лаблардан орқада қолмоқда. Хабарингиз бор, бир йил олдин ўтказилган технологиялари соҳасида чуқур билим ва ма- натини муносиб қадрлаш бундан буён ҳам дои-
масъул этиб белгилаш лозим. селектор йиғилишида халқ таълимини ривож- лакага эга бўлган, улардан унумли фойдалана
Халқ таълими вазирлигининг Абдулла Авло- лантиришни умуммиллий мақсад, умумхалқ оладиган замонавий мутахассислар миллий мий эътиборимиз марказида бўлади.
Биз кейинги пайтда таълим соҳасида мутла- ний номидаги Халқ таълими тизими раҳбар ва ҳаракати сифатида белгилаб олган эдик. Ушбу иқтисодиётимиз учун ниҳоятда зарур. Барчамиз
қо янги тизим яратиш мақсадида ташкил этиш- мутахассис ходимларини қайта тайёрлаш ва ҳаракат доирасида барча поғонадаги раҳбар- бу масалани чуқур англаган ҳолда, шу мақсадга Бугун мен, аввало, таълим-тарбия соҳаси
ни бошлаган Президент ва ижод мактаблари малакасини ошириш институти бор. Минг аф- лар ва уларнинг ўринбосарлари мактабларни эришиш учун жиддий ҳаракат қилишимиз шарт.
зиммасига барча умумтаълим мактаблари учун суски, бу институтнинг исми жисмига мос эмас. оталиққа олган эди. Шундан сўнг ҳокимларимиз Бу ишга бугун киришмасак, эртага кеч бўлади. фидойиларига, барча юртдошларимизга муро-
ўрнак ва андоза бўлиш вазифаси юклатилган. Улуғ маърифатпарвар илгари сурган ва муваф- “урра-уррачилик” билан бир муддат мактабга Вазирлар Маҳкамаси ушбу устувор вазифа-
Афсуски, Президент, ижод ва ихтисослаштирил- фақиятли амалга оширган ғоялар, замонавий киргандек бўлди, буни “ойнаи жаҳон”да намо- лар ижроси юзасидан алоҳида дастур ишлаб жаат қилиб айтмоқчиман: азиз дўстлар, би-
ган мактабларни ривожлантириш агентлигининг таълим методикасини ишлаб чиқиш масалала- йиш ҳам қилди. Лекин шу билан тамом — мак- чиқиши зарур. родарлар, агар интилсак, астойдил ҳаракат
(С.Бобохўжаев) бу борадаги жонбозлиги ва та- ри институт фаолиятида ўзининг амалий ифо- таб эсимиздан чиқди. Муҳтарам дўстлар! қилсак, ҳар қандай баланд маррани эгаллаш
шаббускорлиги ҳали-ҳануз сезилмаяпти. дасини топа олмаётганини айтишга мажбурмиз. Ёдингизда бўлса, давлат раҳбари сифати- қўлимиздан келади. Биз маърифат бораси-
Такрор айтаман, бугун мактабга кирмаган, даги менинг биринчи учрашувим 2016 йил 30 да, таъбир жоиз бўлса, “илиги тўқ” халқмиз.
Айни вақтда, кўзлаган мақсадларимизга эри- Шу муносабат билан мактаб директорлари мактабнинг, ёш авлоднинг дарду ташвишлари декабрда мамлакатимиз академиклари билан Илм-фанга интилиш бизнинг қонимизда, бу-
шиш учун, мактабнинг ҳам масъулиятини оши- ва ўқитувчиларининг малакасини ошириш ти- билан яшамаган раҳбарни эртага ҳаётнинг ўзи бўлиб ўтган эди. Бу пайтда Фанлар академияси гунги тил билан айтганда, генимизда бор.
радиган вақт келди. Бу — давр талаби. “Қарс зимини танқидий кўриб чиқиш зарур. Бу борада қабул қилмайди. муаммолар гирдобига ботиб қолган, унга охирги
икки қўлдан чиқади”, дейди халқимиз. Абдулла Авлоний номидаги институт фаолияти- сайловлар 1995 йилда ўтказилган эди. Оқибат- Ҳаммамиз яхши тушунамиз, Учинчи Ренессанс
ни тубдан қайта ташкил этиш талаб этилади. Ҳозирги вақтда қишлоқ хўжалиги соҳасида да ўтган давр мобайнида академикларнинг сони
Бугун шиддат билан ривожланаётган замон ҳам институционал ислоҳотлар олиб борилмоқ- 2 баробар қисқариб, 63 нафар академик қолган пойдеворини яратиш — беш-ўн йилда бўладиган
ҳар биримиздан доимо изланиб, ташаббус кўр- Мазкур таълим даргоҳи ҳудудлардаги уни- да. Энди ҳокимлар иш вақтининг фақат 10-15 эди, холос.
сатиб, янгича ишлашни талаб этмоқда. верситетлар ва педагогика институтлари билан фоизини қишлоқ хўжалиги соҳасига сарфлай- Биз академияни, таъбир жоиз бўлса, реани- иш эмас. Бунинг учун, аввало, юзлаб, минглаб ис-
биргаликда туман халқ таълими бўлими мудир- диган шароит вужудга келмоқда. Қолган вақтда мация ҳолатидан чиқариб, соғлом, тўлақонли
Бир ўйлаб кўрайлик, нега қанчадан-қанча лари ва мактаб директорларининг малакасини улар ижтимоий масалалар, аввало, таълим-тар- фаолиятга қайтариш учун зарур амалий чора- теъдодли кадрлар, фидойи шахслар керак.
мактабларда битирувчиларнинг 10 фоизи ҳам ошириш, ўқитишнинг замонавий методикалари- бия, маънавият билан бевосита шуғулланишла- ларни кўрдик. 32 нафар янги академик сайлан-
олийгоҳларга кира олмаяпти? Ота-оналар ре- ни яратиш, масофавий таълим бериш масала- ри лозим. ди. Фанлар академиясининг фаолиятини дав- Биз Худо берган истеъдодга парвариш за-
петитор ёллаб, пул тўлаб болаларини ўқишга ларига алоҳида эътибор қаратиши керак. лат бюджетидан молиялаштириш тизими йўлга
тайёрлашга мажбур бўляпти. Мана, ҳар бир ҳоким ёки унинг ўринбосар- қўйилди. Бир қатор илмий-тадқиқот институт- рурлигини, агар ўз вақтида шароит яратиб бе-
Соҳада рақобатни таъминлаш мақсадида лари ҳамма фермерларни номма-ном билади. лари ва марказлар фаолияти қайта тикланди.
Савол туғилади: нима учун аксарият мак- нодавлат таълим ташкилотларини ҳам малака Лекин мактаб директорларини, илғор синф раҳ- Жумладан, 40 та илмий лаборатория замона- рилмаса, ҳар қандай иқтидор ҳам сўниб қолиши
табларимиз 11 йил ўқитган ўқувчилар олийгоҳ- ошириш ва қайта тайёрлаш тизимига жалб қи- барларини, фаол ўқитувчиларни-чи? Бугун бу вий асбоб-ускуналар билан жиҳозланди. Ушбу
га кира олмаяпти-ю, репетитор 2 йилда бунга лиш вақти келди. Бу жараёнда ўқитиш харажат- борада қайси ҳокимни ибрат, намуна қилиб кўр- мақсадлар учун биргина Фанлар академияси- мумкинлигини яхши англаймиз.
эришяпти? ларини қоплаш учун Давлат бюджетидан маб- сата оламиз? Афсуски, жавоб йўқ. нинг институтларига қарийб 300 миллиард сўм
лағ йўналтирилади. маблағ йўналтирилди. Мана, Темурийлар даврини эслайлик, Ғазна-
Бу саволлар ҳар бир мактаб ўқитувчиси, жа- Шундан келиб чиққан ҳолда, ҳар бир вилоят, Биз жамиятимизда илм-фаннинг қадрини
моаси ва директорини, ҳар қайси виждонли пе- Ўрнак кўрсатган ўқитувчилар учун мажбурий туман ва шаҳар ҳокими ҳафтада бир кунни ал- кескин ошириш, олимлар ва тадқиқотчилар учун вийлар, Хоразмшоҳлар, Навоийлар замонини
дагогни ўйлантириши зарур, деб ўйлайман. малака ошириш талабларини бекор қилиш, улар- батта мактабга бағишлаши керак. шароит ва имкониятларни кенгайтириш йўлида
нинг фаолиятини бевосита ўқувчилари олган би- жиддий ҳаракат қиляпмиз. Айни пайтда таъкид- ёдга олайлик. Агар давлат томонидан эътибор
Энди мактаб жамоатчилик олдида ҳисобот лим даражаси билан баҳолашни назарда тутиш Мактаб муаммосига биринчи даражали лаш лозимки, ўша учрашувда билдирилган ак-
берадиган бўлади. Мактабни битирган ўқувчи лозим. Ўқувчилари халқаро фан олимпиадала- масала деб қарашимиз лозим. Мактаб — фа- сарият вазифа ва топшириқлар бугун ҳам дол- ва ҳомийлик бўлмаса, ижодий муҳит яратиб бе-
олийгоҳга кириши керак ёки мактаб давридаёқ рида ғолиб бўлган педагогларга олий малака қатгина таълим берадиган маскан эмас, бар- зарб бўлиб, уларни тўлақонли амалга ошириш
бирор-бир касб-ҳунарга эга бўлиши шарт. Айнан тоифаси тўғридан-тўғри тақдим этилиши керак. чамиз учун юксак маънавият бешигига, фар- учун барчамиз масъулмиз. рилмаса, улуғ алломаларимизнинг салоҳияти
шу мезон асосида мактаб жамоаси ва директо- зандларимизни болаликдан бошлаб касбга Фанлар академияси, Олий ва ўрта махсус
ри фаолиятига баҳо берилади. Эндиликда халқ таълими ходимларининг ма- ўргатувчи даргоҳга айланиши зарур. таълим вазирлиги, Инновацион ривожланиш бу даражада ёрқин намоён бўлмас эди.
лакасини ошириш ва қайта тайёрлашнинг янги вазирлиги бир ой муддатда Ўзбекистонда илм-
Бугун ҳар бир ўқитувчи ва тарбиячи, тизими жорий этилади. Яъни, ўқитувчилар бе- Жорий ўқув йилидан бошлаб профессионал Бугун давлатимиз томонидан илм-фан, таъ-
олийгоҳ домласи таълим ва илм-фан соҳа- восита малака ошириш марказларига бормас- таълим тизимида янги шаклдаги муассасалар
сидаги энг сўнгги ижобий янгиликларни ўқув дан, масофадан туриб ўз касбий кўникмала- тармоғи йўлга қўйилаётганидан барчангиз ха- лим ва тарбия, маданиятни ривожлантириш
жараёнларига татбиқ эта оладиган, чуқур рини доимий ривожлантириш имкониятига эга бардорсиз. Жумладан, халқаро стандартларга
билим ва дунёқараш эгаси, бир сўз билан бўладилар. Бундан ташқари, таълим сифатини мос 725 та профессионал таълим муассасаси учун қанча куч, қанча маблағ керак бўлса, ҳам-
айтганда, замонамиз ва жамиятимизнинг энг оширишга кўмаклашадиган ва ўқитувчиларнинг — касб-ҳунар мактаби, коллеж ва техникумлар
илғор вакиллари бўлишлари керак. доимий касбий ривожланишига амалий ёрдам яқин кунларда ўз фаолиятини бошлайди. Улар- масини топамиз. Қандай имконият зарур бўлса
кўрсатадиган устоз-шогирд тизими ташкил қи- да 200 мингдан ортиқ ўқувчилар бугунги талаб-
Бундай устозлар қўлида таълим олган фар- линади ва уларнинг меҳнати муносиб рағбат- ларга жавоб берадиган ўқув дастурлари асоси- — яратамиз.
зандларимиз биз орзу қилган Ўзбекистоннинг лантирилади. да таълим олади.
ёруғ келажагини бунёд этишга қодир авлод бў- Баъзи одамлар, пандемия даврида шу гап-
либ камол топади. Лекин бу юксак натижаларга Мактабларда информатика, кимё, хори- Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги
эришиш учун таълим тизимидаги мавжуд муам- жий тиллар каби фанлар бўйича ўқитувчилар халқаро меҳнат бозори талабларига жавоб лар зарурми, деб ўйлаши ҳам мумкин. Бундай
моларни ҳал қилишимиз лозим. берадиган кадрларни тайёрлаш, профессио-
нал таълимнинг мазмуни ва сифатини оши- тор қараш билан яшайдиган кишилар янглиша-
Бугун аниқ ва табиий фанларни ўқитиш ме- риш дастурини ишлаб чиқсин. Ҳудудларнинг
тодикаси мураккаб тузилгани, уларда назарий ди. Худо хоҳласа, коронавирус пандемияси ҳам
эртами-кечми, албатта тарихга айланади.
Бу касаллик бошланган март ойидаёқ биз
ушбу оғир синовдан муносиб ҳолда, янада кучли
бўлиб ўтишимиз керак, деб ўз олдимизга улкан
вазифа қўйган эдик. Бугун ана шу мақсадлари-
миз аста-секин амалга ошмоқда. Биз барчамиз
улуғ аждодларимиздан ибрат олиб, уларга му-
носиб бўлиб, доимо эзгу орзу-интилишлар би-
лан яшашимиз керак.
Бугунги фурсатдан фойдаланиб, мен йил
бошида Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатно-
мадаги бир фикрга эътиборингизни қаратишни
ўринли, деб биламан. Яъни: “Энг катта бойлик
— бу ақл-заковат ва илм, энг катта мерос —
бу яхши тарбия, энг катта қашшоқлик — бу
билимсизликдир”.
Чиндан ҳам, бугун биз улуғ ниятлар би-
лан пойдевор қўяётган янги Уйғониш даври
мамлакатимизда мана шундай улкан бойлик
яратишга, халқимизнинг ҳаётини фаровон
қилишга ва келгуси авлодларга ўзимиздан
муносиб мерос қолдиришга хизмат қилади.
Ишонаманки, ўз тарихида не-не буюк ишлар-
ни шараф билан амалга оширган халқимизнинг
интеллектуал ва маънавий салоҳияти, куч-қуд-
рати ва олижаноб фазилатларига таяниб, ўз
олдимизга қўйган улуғ ва эзгу мақсадларимизга
албатта эришамиз.
Азиз муаллимлар, муҳтарам домлалар!
Мен янги Ўзбекистонни — обод ва фаро-
вон, демократик мамлакатни барпо этишда
сиз, муҳтарам педагогларни, профессор-
ўқитувчиларни ўзим учун энг катта куч,
таянч ва суянч, деб биламан. Сизларнинг
ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлган фаолия-
тингизни қўллаб-қувватлаш, сизлар учун
муносиб меҳнат ва турмуш шароити яратиб
беришни Президент сифатида ўзимнинг
м уқаддас бурчим, деб ҳисоблайман.
Сизларни қутлуғ байрамингиз билан яна бир
бор чин юракдан табриклаб, барчангизга сиҳат-
саломатлик, бахту саодат, масъулиятли ва ша-
рафли фаолиятингизда муваффақиятлар, хона-
донларингизга файзу барака тилайман.
Доимо фарзандларингиз, шогирдларингиз,
элу юртимиз ҳурмати ва ардоғида бўлиш бахти
насиб этсин, азиз устозлар!
Эътиборингиз учун раҳмат.
4 СИЁСАТ 2020 йил 1 октябрь, 188-сон
Ўзбекистон Республикаси Президентининг
ФАРМОНИ
ЎҚИТУВЧИ ВА МУРАББИЙЛАР КУНИ МУНОСАБАТИ БИЛАН
ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ ТИЗИМИДА АЛОҲИДА ЎРНАК КЎРСАТГАН ХОДИМЛАРДАН
БИР ГУРУҲИНИ МУКОФОТЛАШ ТЎҒРИСИДА
Бошланиши 1-бетда II ДАРАЖАЛИ “СОҒЛОМ АВЛОД УЧУН” ОРДЕНИ БИЛАН Тожиев Ғуломжон Ахмедович — Ҳазорасп туманидаги “ШУҲРАТ” МЕДАЛИ БИЛАН
15-умумий ўрта таълим мактабининг информатика фани
“ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ХИЗМАТ КЎРСАТГАН Жуммаев Турсунмурод Ражабович — Музработ ўқитувчиси, Хоразм вилояти Абдуллаева Раъно Нумановна — Андижон шаҳридаги
ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ХОДИМИ” ФАХРИЙ УНВОНИ БИЛАН туманидаги “Баркамол авлод” болалар мактабининг 35-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг
“Ёш табиатшунослар” тўгараги раҳбари, Сурхондарё Тошкулов Абдукодир Хамидович — Термиз давлат 4-Б синф раҳбари, она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси,
Рахманова Раънохон Мухтаровна — Олтинсой тумани- вилояти университети ректори, Сурхондарё вилояти Андижон вилояти
даги 22-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани ўқитув-
чиси, Сурхондарё вилояти Кенжаева Фарида Жумаевна — Чирчиқ шаҳридаги Усманов Абдулхай Патхиддинович — Тўрақўрғон Азизова Нодира Кудратуллаевна — Яккасарой
14-Меҳрибонлик уйи директори, Тошкент вилояти туманидаги 7-умумий ўрта таълим мактабининг она тили ва туманидаги 144-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич
Аслонова Мухтарам Аскаровна — С.Ҳ.Сирожиддинов адабиёт фани ўқитувчиси, Наманган вилояти синф ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
номидаги Республика академик лицейининг биология фани Муминова Нафиса Гайбуллаевна — Мирзаобод
ўқитувчиси туманидаги 11-мактабгача таълим муассасаси мудири, Усмонова Дилбархон Исмоновна — Ёзёвон туманидаги Алламова Назакат Азадовна — Муҳаммад Ризо
Сирдарё вилояти 4-умумий ўрта таълим мактабининг математика фани Эрниёзбек ўғли Огаҳий номидаги ихтисослаштирилган
“ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ХИЗМАТ КЎРСАТГАН ўқитувчиси, Фарғона вилояти умумий ўрта таълим мактаб-интернатининг тарих фани
ЁШЛАР МУРАББИЙСИ” ФАХРИЙ УНВОНИ БИЛАН Муминова Одинахон Тоштемировна — Олтиариқ ўқитувчиси, Хоразм вилояти
туманидаги 19-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич Уснатдинова Жумагул Шараповна — Қорақалпоғистон
Кушенова Канзира Карбаевна — Томди туманидаги синф ўқитувчиси, Фарғона вилояти Республикаси мактабгача таълим вазири Алмарданова Хадича Саттаровна — Шўрчи туманидаги
8-умумий ўрта таълим мактабининг физика фани ўқитувчиси, “Happy Kids” нодавлат мактабгача таълим муассасаси
Навоий вилояти Раупова Дилбар Махмудовна — Когон туманидаги Юлдашев Сайдали Арипович — Спорт ўйинлари бўйича мудири, Сурхондарё вилояти
21-умумий ўрта таълим мактабининг 5-В синф раҳбари, Республика олий спорт маҳорати мактабининг шахмат
Узакбаева Роза Сарсеновна — Қорақалпоғистон Респуб- бошланғич синф ўқитувчиси, Бухоро вилояти бўйича мураббийи Анаркулова Барно Рахматовна — Янгийўл шаҳридаги
ликаси 1-Меҳрибонлик уйи ўқитувчиси 2-умумий ўрта таълим мактабининг 9-Б синф раҳбари,
Реджапова Донахон Холқўчқаровна — Андижон Юлдашев Уришбай — Жиззах политехника институтининг технология фани ўқитувчиси, Тошкент вилояти
Ишанкулов Артикбай — Тошкент педиатрия тиббиёт инс- шаҳридаги Болалар шаҳарчаси тарбиячиси, Андижон электроэнергетика кафедраси профессори, Жиззах вилояти
титути қошидаги академик лицейи директори вилояти Аралова Икбол Акмаловна — Деҳқонобод туманидаги
Юсупов Абдурашид Самадович — Наманган 85-умумий ўрта таълим мактабининг 7-А синф раҳбари, рус
“ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ХИЗМАТ КЎРСАТГАН Тиллаева Феруза Рахимовна — Боғот туманидаги туманидаги 14-умумий ўрта таълим мактабининг физика тили ва адабиёти фани ўқитувчиси, Қашқадарё вилояти
СПОРТ УСТОЗИ” ФАХРИЙ УНВОНИ БИЛАН 12-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф фани ўқитувчиси, Наманган вилояти
ўқитувчиси, Хоразм вилояти Атаев Раджаб Рахимович — Бухоро туманидаги
Мусаев Абдурашит Ибрахимович — Чирчиқ “СОДИҚ ХИЗМАТЛАРИ УЧУН” МЕДАЛИ БИЛАН 21-умумий ўрта таълим мактабининг тасвирий санъат ва
ихтисослаштирилган олимпия захиралари Токарева Ирина Александровна — Юнусобод чизмачилик фани ўқитувчиси, Бухоро вилояти
мактаб-интернатининг эшкак эшиш бўйича катта туманидаги 259-умумий ўрта таълим мактаби директори, Абдижамилова Турганбике Сарсенбаевна — Қўнғирот
мураббийи, Тошкент вилояти Тошкент шаҳри тумани мактабгача таълим бўлими мудири, Қорақалпоғистон Атажанов Сарвар Султанбаевич — Урганч шаҳридаги
Республикаси 22-умумий ўрта таълим мактабининг 11-А синф раҳбари,
Ходжаев Равшан Илханович — Бухоро Усарова Санталат Утаевна — Мирзачўл туманидаги миллий ғоя ва маънавият асослари фани ўқитувчиси, Хоразм
ихтисослаштирилган олимпия захиралари 9-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф Абдувалиев Андрей Хакимович — Енгил атлетика вилояти
мактаб-интернатининг бокс бўйича бош мураббийи, Бухоро ўқитувчиси, Жиззах вилояти бўйича Республика олий спорт маҳорати мактаби директори
вилояти Ахмедов Баходир Бобомуродович — Тошкент
Усманова Муяссар Жураевна — Косон туманидаги Азизова Рахбархон Мухиддиновна — Қизилтепа шаҳридаги Инҳа университетининг биринчи тоифали лектори
“ФИДОКОРОНА ХИЗМАТЛАРИ УЧУН” ОРДЕНИ БИЛАН 6-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф туманидаги 29-умумий ўрта таълим мактабининг тарих фани
ўқитувчиси, Қашқадарё вилояти ўқитувчиси, Навоий вилояти Бадалова Наргиза Дадоевна — Оқолтин туманидаги
Арипов Мерсаид — Ўзбекистон Миллий 8-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг
университетининг амалий математика ва компьютер Хусенова Замира Носировна — Яшнобод туманидаги Ахмедов Салохиддин Мухтарович — Булоқбоши инглиз тили фани ўқитувчиси, Сирдарё вилояти
таҳлили кафедраси профессори 244-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф туманидаги 1-касб-ҳунар мактабининг махсус фан
ўқитувчиси, Тошкент шаҳри ўқитувчиси, Андижон вилояти Бобоева Гуласал Жомғировна — Қизириқ туманидаги
Бабоева Сабира Хасановна — Гулистон туманидаги 23-умумий ўрта таълим мактабининг математика фани
27-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг Якубова Гулчехра Уктамовна — Самарқанд шаҳридаги Бакиров Поян Уралович — Термиз давлат ўқитувчиси, Сурхондарё вилояти
кимё фани ўқитувчиси, Сирдарё вилояти 1-Меҳрибонлик уйи тарбиячиси, Самарқанд вилояти университетининг рус филологияси факультети декани,
Сурхондарё вилояти Болиқулов Аслиддин Холдорович — Ховос туманидаги
Шадиев Турсун — Тошкент шаҳридаги Халқаро Янгибоева Юлдуз Абдираҳматовна — Яккабоғ 10-умумий ўрта таълим мактабининг география фани
Вестминстер университетининг “ЮНЕСКО” кафедраси туманидаги 21-умумий ўрта таълим мактаби директори, Бегматов Исмоилжон Абдуллаевич — Косонсой ўқитувчиси, Сирдарё вилояти
мудири Қашқадарё вилояти туманидаги 35-умумий ўрта таълим мактабининг математика
фани ўқитувчиси, Наманган вилояти Геворкян Лаура Кареновна — Юнусобод туманидаги
“МЕҲНАТ ШУҲРАТИ” ОРДЕНИ БИЛАН “ДЎСТЛИК” ОРДЕНИ БИЛАН 43-умумий ўрта таълим мактабининг рус тили ва адабиёти
Бектемиров Хамро Солаевич — Хоразм вилояти халқ фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
Абдуллаева Зайнабжан Худайбергеновна — Абдуллаева Гулнора Тулановна — Фарғона шаҳридаги таълими бошқармаси бошлиғи
Элликқалъа туманидаги 61-умумий ўрта таълим мактабининг “Мурувват” ногиронлиги бўлган болалар учун интернат уйи Гулматов Баходир Хабибуллаевич — Наманган
биология фани ўқитувчиси, Қорақалпоғистон Республикаси тарбиячиси, Фарғона вилояти Вахобов Азимжон Абдумуталович — Учқўрғон тумани шаҳридаги Президент мактабининг информатика фани
ҳокими, Наманган вилояти ўқитувчиси, Наманган вилояти
Абдураимова Зулфия Хаитовна — Юнусобод Адизова Дилором Облокуловна — Нурота туманидаги
туманидаги 250-умумий ўрта таълим мактабининг рус тили 11-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани ўқитувчиси, Давлатова Мархабо Комиловна — Хива шаҳридаги Давлатов Абдуллажон Абдуламидович — Чортоқ
ва адабиёти фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри Навоий вилояти Президент мактабининг биология фани ўқитувчиси, Хоразм туманидаги 4-умумий ўрта таълим мактабининг 8-Б
вилояти синф раҳбари, тасвирий санъат ва чизмачилик фанлари
Абдурахманова Саломат Шукриевна — Мирзаобод Алимухамедова Магмура Маликовна — Меҳнат ўқитувчиси, Наманган вилояти
туманидаги 33-умумий ўрта таълим мактабининг 8-А синф фахрийси, кимё фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри Жураев Шухрат Нуруллаевич — Самарқанд шаҳридаги
раҳбари, математика фани ўқитувчиси, Сирдарё вилояти “Самарқанд кўзмунчоғи” нодавлат мактабгача таълим Джалалов Темур Асфандиярович — Тошкент шаҳридаги
Бахранова Зоя Анатолевна — Зарафшон шаҳар халқ муассасаси директори, Самарқанд вилояти Президент мактабининг физика фани ўқитувчиси
Азизов Алихан Шарапович — От спорти бўйича таълими бўлими мудири, Навоий вилояти
Республика олий спорт маҳорати мактаби бош мураббийи Ибодуллаева Дилором Муродуллаевна — Тайлоқ Джураева Шохида Мирзахматовна — Мирзо Улуғбек
Бобоев Ахмеджон Боевич — Сариосиё тумани халқ туманидаги 3-умумий ўрта таълим мактабининг 11-А синф номидаги ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим
Боранбаева Саодат Хасановна — Яшнобод туманидаги таълими бўлими бош методисти, Сурхондарё вилояти раҳбари, биология фани ўқитувчиси, Самарқанд вилояти мактаб-интернатининг физика фани ўқитувчиси, Тошкент
166-умумий ўрта таълим мактабининг география ва иқтисодий шаҳри
билим асослари фанлари ўқитувчиси, Тошкент шаҳри Борисова Ирина Леонидовна — Миробод туманидаги Кадирова Фатима Рашидовна — Мактабгача таълим
83-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф муассасалари раҳбар ва мутахассисларини қайта тайёрлаш Жўраев Фарход Исроилович — С.Ҳ.Сирожиддинов
Грибанова Татьяна Александровна — Миробод ўқитувчиси, Тошкент шаҳри ва уларнинг малакасини ошириш институти профессори номидаги Республика академик лицейининг физика фани
туманидаги 158-умумий ўрта таълим мактаби директори, ўқитувчиси
Тошкент шаҳри Ботиров Низомидин — Оққўрғон туманидаги 8-умумий Карабаев Маматхан Садирович — Геология фанлари
ўрта таълим мактаби директори, Тошкент вилояти университетининг фойдали қазилма конларини излаш ва Ибодова Маҳфуза Намозовна — Навоий давлат
Губина Галина Фёдоровна — Зарафшон шаҳридаги қидириш кафедраси мудири педагогика институти қошидаги академик лицейнинг
3-мактабгача таълим муассасаси мудири, Навоий вилояти Гадаева Манзура Уруновна — Когон шаҳридаги биология фани ўқитувчиси, Навоий вилояти
17-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг Кучкаров Шакир Усканович — Бўстонлиқ туманидаги
Зайнутдинова Муйнисхон Исмоиловна — Чуст математика фани ўқитувчиси, Бухоро вилояти 22-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани ўқитувчиси, Исломова Зилолахон Ўринбоевна — Асака туманидаги
туманидаги 1-умумий ўрта таълим мактабининг она тили ва Тошкент вилояти 27-мактабгача таълим муассасаси услубчи-тарбиячиси,
адабиёт фани ўқитувчиси, Наманган вилояти Гадоева Мусаллам Нуриддиновна — Узун туманидаги Андижон вилояти
13-умумий ўрта таълим мактабининг 6-А синф раҳбари, Кучкарова Камила Мирожидиновна — Фарғона
Камалова Диларом Туваловна — Жомбой туманидаги адабиёт фани ўқитувчиси, Сурхондарё вилояти “Темурбеклар мактаби” ҳарбий-академик лицейининг инглиз Исматова Нигорахон Ҳайитовна — Чироқчи туманидаги
20-умумий ўрта таълим мактабининг физика фани ўқитувчиси, тили фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти 39-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич синф
Самарқанд вилояти Гладкова Любовь Ефимовна — Янгийўл шаҳридаги ўқитувчиси, Қашқадарё вилояти
10-умумий ўрта таълим мактабининг география ва иқтисодий Қодиров Азизжон Муртазоевич — Хатирчи туманидаги
Краснолобова Наталия Рафаэловна — Нурафшон билим асослари фанлари ўқитувчиси, Тошкент вилояти 20-умумий ўрта таълим мактабининг 8-Б синф раҳбари, кимё Исмоилова Раънохон Пазилдиновна — Бағдод
шаҳридаги 57-умумий ўрта таълим мактабининг математика фани ўқитувчиси, Навоий вилояти туманидаги 11-умумий ўрта таълим мактабининг тарих фани
фани ўқитувчиси, Тошкент вилояти Ғойибова Дилбар Жўрақуловна — Бухоро давлат ўқитувчиси, Фарғона вилояти
университети қошидаги Қоракўл академик лицейи биология Латипов Фарҳод Қурбонович — Бухоро вилояти
Мавлонов Оқилжон Тахирович — Ўзбекистон фани ўқитувчиси, Бухоро вилояти мактабгача таълим бошқармаси бошлиғи Карабеков Журабек Таджибаевич — Зарбдор туманидаги
туманидаги 16-умумий ўрта таълим мактабининг она тили ва 9-умумий ўрта таълим мактабининг жисмоний тарбия фани
адабиёт фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти Джуманова Рамиза Хайруллаевна — Нукус шаҳридаги Мамадалиева Мохирахон Йигиталиевна — Учкўприк ўқитувчиси, Жиззах вилояти
Президент мактабининг математика фани ўқитувчиси, туманидаги 35-умумий ўрта таълим мактабининг технология
Мамажонова Иноятхон Ахмаджоновна — Булоқбоши Қорақалпоғистон Республикаси фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти Ким Екатерина Яковлевна — Мирзо Улуғбек туманидаги
туманидаги 14-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим “Интеллект” нодавлат таълим муассасасининг инглиз тили
мактабининг математика фани ўқитувчиси, Андижон вилояти Елеушинова Салтанат Дауирхановна — Конимех Мирзаев Фархад Камбарович — Янгийўл шаҳар ҳокими, фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
туманидаги 1-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич Тошкент вилояти
Мирзамова Мавсуда Абдукаххаровна — Наманган синф ўқитувчиси, Навоий вилояти Крилов Сергей Александрович — Миробод туманидаги
шаҳридаги 82-умумий ўрта таълим мактаби директори, Мирзаева Умидахон Инамовна — Хўжаобод туманидаги 60-умумий ўрта таълим мактабининг информатика фани
Наманган вилояти Жаббарова Хадича Садиковна — Шўрчи туманидаги заиф эшитувчи болалар учун ихтисослаштирилган ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
68-ақли заиф болалар учун ихтисослаштирилган таълим мактаб-интернати ўқитувчиси, Андижон вилояти
Мокрова Людмила Федоровна — Ўзбекистон муассасасининг тарих фани ўқитувчиси, Сурхондарё вилояти Кулдошев Хусан Устаевич — Дўстлик туманидаги
Республикаси Миллий гвардиясининг Республика Наврузов Фирдавс Шавкатович — Бухоро шаҳридаги 13-умумий ўрта таълим мактабининг информатика фани
ихтисослаштирилган мусиқа академик лицейи фортепиано Звонова Елена Юревна — Муборак туманидаги “The Knowledge Academy” нодавлат таълим муассасаси ўқитувчиси, Жиззах вилояти
ўқитувчиси 1-умумий ўрта таълим мактабининг жисмоний тарбия фани директори, Бухоро вилояти
ўқитувчиси, Қашқадарё вилояти Кутлиева Ирода Аллабергановна — Урганч туманидаги
Рахимов Ҳошим Темирович — Ғиждувон туманидаги Нематова Сапура Мустафақуловна — Бахмал 1-умумий ўрта таълим мактабининг математика фани
5-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг Зиятдинова Генара Митхатовна — “Elite Education туманидаги 25-умумий ўрта таълим мактабининг 7-А синф ўқитувчиси, Хоразм вилояти
математика фани ўқитувчиси, Бухоро вилояти Alternativa Sehriyo” нодавлат таълим муассасаси директори, раҳбари, ўзбек тили ва адабиёти фани ўқитувчиси, Жиззах
Тошкент шаҳри вилояти Марадова Байрамгул Нодировна — Қоровулбозор
Салиджанова Анжелика Анваровна — Мирзо туманидаги 3-умумий ўрта таълим мактабининг она тили ва
Улуғбек туманидаги 208-умумий ўрта таълим мактабининг Зуфаров Рустам Ахмедович — Тошкент давлат Ниёзов Холмирза Узганович — Олтиариқ тумани ҳокими, адабиёт фани ўқитувчиси, Бухоро вилояти
информатика фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри юридик университетининг жиноят ҳуқуқи, криминология ва Фарғона вилояти
коррупцияга қарши курашиш кафедраси профессори Меджитова Эльзара Ризаевна — Учтепа туманидаги
Санаева Рахима Амирқуловна — Самарқанд шаҳридаги Очилов Эркин Шукурович — Ҳамид Олимжон ва 107-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг
49-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани ўқитувчиси, Ибрагимов Анатолий Касимович — Спорт яккакурашлари Зулфия номидаги ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим кимё фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
Самарқанд вилояти бўйича Республика олий спорт маҳорати мактабининг эркин мактаб-интернатининг она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси,
кураш бўйича мураббийи Жиззах вилояти Музаффарова Оқила Абдураҳмоновна — Жондор
Туляганов Дилшат Убайдуллаевич — Тошкент туманидаги “Мадина-Мирзо” нодавлат мактабгача таълим
шаҳридаги Турин политехника университетининг табиий ва Исматуллаев Патхулла Рахматович — Тошкент давлат Пардаев Тургун Халиярович — Ангор туманидаги муассасаси мудири, Бухоро вилояти
математика фанлари кафедраси мудири техника университетининг метрология, стандартлаштириш 3-умумий ўрта таълим мактабининг информатика фани
ва сертификатлаштириш кафедраси профессори ўқитувчиси, Сурхондарё вилояти Муродова Дилфуза Абдиқодировна — Касби
Узаков Карим Эргашович — Ғузор туманидаги 24-умумий туманидаги 11-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим
ўрта таълим мактабининг математика фани ўқитувчиси, Куранбеков Ахматкул — Тошкент давлат шарқшунослик Ражабов Барна Журакулович — Ўзбекистон мактабининг бошланғич синф ўқитувчиси, Қашқадарё
Қашқадарё вилояти университетининг эрон-афғон филологияси кафедраси Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат вилояти
профессори тест марказининг Тест синовларини ташкил этиш ва
Фозилов Нишонбой Арабович — Зомин туманидаги мувофиқлаштириш бош бошқармаси бошлиғи Мусурманова Нодира Хакимовна — Зомин туманидаги
“Мурувват” ногиронлиги бўлган аёллар учун интернат уйи Мирзаева Муазамхон Ашуралиевна — Фарғона 1-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг
директори, Жиззах вилояти туманидаги 47-умумий ўрта таълим мактабининг 7-А синф Ражапов Вохобжон Туражанович — Наманган вилояти физика фани ўқитувчиси, Жиззах вилояти
раҳбари, немис тили фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти халқ таълими бошқармаси бошлиғи
Хайитова Гулбинисо Очилдиевна — Жaрқўрғон Наржигитов Хусанбай — Гулистон давлат
туманидаги 12-иxтисослаштирилган умумий ўрта таълим Ортиков Исроилжон Собирович — Пахтаобод Розикова Махлиё Азаматовна — Миробод туманидаги университетининг математика кафедраси доценти, Сирдарё
мактаб-интернатининг физика фани ўқитувчиси, Сурхондарё туманидаги 32-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим 213-умумий ўрта таълим мактабининг биология фани вилояти
вилояти мактаб-интернатининг кимё фани ўқитувчиси, Андижон ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
вилояти Одилов Камолиддин Салохиддинович — Каттақўрғон
Шамсутдинова Оптобхон Максудалиевна — Меҳнат Садиқова Шоира Ибрахимовна — Чилонзор туманидаги туманидаги 17-умумий ўрта таълим мактабининг физика
фахрийси, Фарғона вилояти Раббимова Хулкар Раббимовна — Оқдарё туманидаги 202-умумий ўрта таълим мактабининг она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси, Самарқанд вилояти
45-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
Шаумарова Мухая — Тошкент ирригация ва қишлоқ мусиқа фани ўқитувчиси, Самарқанд вилояти Очилова Камолахон Махмудовна — Сергели
хўжалигини механизациялаш муҳандислари институтининг Узокова Олия Кадировна — Қарши шаҳридаги 9-умумий туманидаги 329-умумий ўрта таълим мактабининг мусиқа
қишлоқ хўжалик машиналари кафедраси профессори Разаков Батирбай Турсинбаевич — Хўжайли туманидаги ўрта таълим мактаби директори, Қашқадарё вилояти фани ўқитувчиси, Тошкент шаҳри
3-умумий ўрта таълим мактабининг физика фани ўқитувчиси,
Юлдашева Равза Тажиддиновна — Олмалиқ шаҳридаги Қорақалпоғистон Республикаси Халилова Зилола Ураловна — Сардоба туманидаги Рахимова Шалолахон Обитжоновна — Поп туманидаги
18-умумий ўрта таълим мактабининг биология фани 5-умумий ўрта таълим мактабининг география фани 50-мактабгача таълим муассасаси тарбиячиси, Наманган
ўқитувчиси, Тошкент вилояти Раимқулова Шоира Махматкуловна — Боёвут ўқитувчиси, Сирдарё вилояти вилояти
туманидаги 18-умумий ўрта таълим мактабининг физика
фани ўқитувчиси, Сирдарё вилояти Хамдамова Нигорахон Мамадалиевна — Юнусобод Рахимходжаева Нодира Саидахраловна — Тошкент
туманидаги 98-умумий ўрта таълим мактабининг 11-Б синф шаҳридаги Сингапур менежментни ривожлантириш
Реймов Ахмед Мамбеткаримович — Қорақалпоқ раҳбари, она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси, Тошкент институтининг етакчи ўқитувчиси — Банк ва молия мактаби
давлат университети ректори, Қорақалпоғистон Республикаси шаҳри раҳбари
Саримсақова Гулзода Матлабовна — Фориш Юсупова Хилола Каримжановна — Наманган вилояти Давоми 5-бетда
туманидаги 7-умумий ўрта таълим мактабининг немис тили мактабгача таълим бошқармаси бошлиғи
фани ўқитувчиси, Жиззах вилояти
Янгибаев Бахадир — Шуманай тумани ҳокими,
Қорақалпоғистон Республикаси
2020 йил 1 октябрь, 188-сон 5СИЁСАТ
Ўзбекистон Республикаси Президентининг
ФАРМОНИ
ЎҚИТУВЧИ ВА МУРАББИЙЛАР КУНИ МУНОСАБАТИ БИЛАН
ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ ТИЗИМИДА АЛОҲИДА ЎРНАК КЎРСАТГАН ХОДИМЛАРДАН
БИР ГУРУҲИНИ МУКОФОТЛАШ ТЎҒРИСИДА
Бошланиши 1-, 4-бетларда Самандарова Майрам Абдукаюмовна — Бекобод Хайдаров Дилшод Мамарасулович — Тошкент Эгамбердиева Дилбар Рахимбердиевна — Хонқа
туманидаги 11-умумий ўрта таълим мактабининг география педиатрия тиббиёт институти қошидаги академик лицейнинг туманидаги 36-умумий ўрта таълим мактабининг инглиз тили
Рахманова Адиба Абдурахмоновна — Марғилон фани ўқитувчиси, Тошкент вилояти кимё фани ўқитувчиси фани ўқитувчиси, Хоразм вилояти
шаҳридаги “Happy baby” нодавлат мактабгача таълим
муассасаси мудири, Фарғона вилояти Суярова Гулбахор Сайдуллаевна — Ўзбекистон Халикулов Али Бувалиевич — Тошкент давлат Эрназарова Гулнозахон Рахматиллаевна — Данғара
Республикаси Ички ишлар вазирлиги ихтисослаштирилган техника университети қошидаги Қўқон нефть ва газ саноати туманидаги 30-умумий ўрта таълим мактабининг биология
Рахматов Лазизхон Темирхонович — Самарқанд мактаб-интернатининг она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси техникумининг махсус фан ўқитувчиси, Фарғона вилояти фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти
шаҳридаги “Redbridge schools” нодавлат таълим муассасаси
директори, Самарқанд вилояти Тиллабоева Гулбахор Ахмаджановна — Избоскан Хамроева Зебинисо Холмаматовна — Бойсун Юлдашева Нилуфар Абдурауфовна — Қибрай
туманидаги 5-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани туманидаги 2-умумий ўрта таълим мактабининг бошланғич туманидаги 1-умумий ўрта таълим мактабининг математика
Рахматова Шахноза Исматуллаевна — Самарқанд ўқитувчиси, Андижон вилояти синф ўқитувчиси, Сурхондарё вилояти фани ўқитувчиси, Тошкент вилояти
шаҳридаги 9-умумий ўрта таълим мактабининг информатика
фани ўқитувчиси, Самарқанд вилояти Тоғаев Алишер Шералиевич — Хатирчи туманидаги Хасанова Севара Ғиёсиддиновна — Чилонзор Юлчибаева Раънохон Маматкадировна —
88-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг туманидаги 217-умумий ўрта таълим мактабининг кимё фани Жалақудуқ туманидаги 20-умумий ўрта таълим
Рўзметова Севара Ачиловна — Қўшкўпир туманидаги математика фани ўқитувчиси, Навоий вилояти ўқитувчиси, Тошкент шаҳри мактабининг она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси,
7-мактабгача таълим муассасаси тарбиячиси, Хоразм Андижон вилояти
вилояти Тошпулатова Гулжахон Абдурафиковна — Самарқанд Ходжаев Анвар Закирович — Ўзбекистон давлат
туманидаги 22-умумий ўрта таълим мактабининг биология жисмоний тарбия ва спорт университетининг оғир атлетика, Ярашева Нигора Ҳазратқуловна — Вобкент туманидаги
Сабурова Гўзал Кадирбергановна — Беруний фани ўқитувчиси, Самарқанд вилояти велоспорт, от спорти назарияси ва услубияти кафедраси 2-умумий ўрта таълим мактабининг инглиз тили фани
туманидаги 42-умумий ўрта таълим мактабининг 5-А мудири ўқитувчиси, Бухоро вилояти
синф раҳбари, тарих фани ўқитувчиси, Қорақалпоғистон Тўйчиева Барнохон — Шаҳрихон туманидаги 3-умумий
Республикаси ўрта таълим мактабининг биология фани ўқитувчиси, Хожабаев Айбек Жумабаевич — Тахиатош туманидаги Ўзбекистон Республикаси Ш.МИРЗИЁЕВ
Андижон вилояти 17-умумий ўрта таълим мактабининг биология фани Президенти
Сагиева Гулайим Абатбаевна — Қонликўл ўқитувчиси, Қорақалпоғистон Республикаси
туманидаги 21-умумий ўрта таълим мактабининг рус Умаров Алихан Ахмадович — Бухоро нефть ва газ Тошкент шаҳри,
тили ва адабиёти фани ўқитувчиси, Қорақалпоғистон саноати коллежининг махсус фан ўқитувчиси, Бухоро вилояти Худайберганова Айдин Темировна — Олмазор 2020 йил 30 сентябрь
Республикаси туманидаги 102-заиф эшитувчи болалар учун
Усманова Диларам Шарафовна — Фарғона шаҳридаги ихтисослаштирилган мактаб-интернати тарбиячиси, Тошкент
Садиқова Нафиса Бобаназаровна — Тошкент давлат 2-ихтисослаштирилган умумий ўрта таълим мактабининг шаҳри
аграр университети қошидаги академик лицейнинг кимё информатика фани ўқитувчиси, Фарғона вилояти
фани ўқитувчиси Хўжақулов Беҳзод Абдусатторович — Миробод тумани
Утеназарова Зияда Алланазаровна — Нукус шаҳридаги халқ таълими бўлими мудири, Тошкент шаҳри
“Нукус Зияда Нур” нодавлат таълим муассасаси директори,
Қорақалпоғистон Республикаси
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН
ҚАРОРИ
ОСТОНАСИ МАКТАБДАН
СОЛИҚ МАСЛАҲАТИ СОҲАСИНИ
ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ БОШЛАНАДИ
ТЎҒРИСИДА Бошланиши 1-бетда Шунингдек, Президентимизнинг те-
гишли фармонига мувофиқ, мамла-
Бошланиши 1-бетда тортиш” ҳамда “бухгалтерия ҳисоби ва аудит” ҳужжатларига мазкур қарорнинг 5-бандига Таъкидлаш жоизки, ушбу байрам илк катимизда таълим тизимини халқаро
йўналишлари бўйича 4-курс бакалавриати- мувофиқ ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш бор давлат раҳбари иштирокида ўтди. стандартлар асосида ривожлантириш,
3. Молия вазирлиги: нинг ўқув дастурларига “солиқ маслаҳати” тўғрисидаги қонун лойиҳасини; Бу — таълим ва тарбия масаласи алоҳида соҳага доир ислоҳотларни муваффа-
а) Палатага қуйидаги масалаларда кўмак- фани киритилишини таъминласин. устувор йўналиш даражасига кўтарилгани- қиятли амалга ошириш, ўқув-тарбия
лашсин: қонун ҳужжатларига мазкур қарордан келиб нинг яққол далили. жараёнига илғор хорижий тажрибалар,
солиқ маслаҳатчиларини тайёрлаш курсла- 7. Палата Молия вазирлиги билан бирга- чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғри- инновацион педагогик ва ахборот-ком-
рини, шу жумладан, масофадан ўқитиш шак- ликда: сида таклифларни; — Биз ҳар биримиз ҳаётда муникация технологияларини кенг жо-
лида ташкил этиш; қандай муваффақият ва рий этиш ишларига қўшган муносиб
солиқ маслаҳатчиларининг малака имти- а) бир ой муддатда солиқ маслаҳатчилари- б) уч ой муддатда қуйидагиларни назарда натижаларга эришган ҳиссаси, ўқувчиларга илм-фан асослари
ҳонларини тайёрлаш ва ўтказиш; ни ўқитиш ва уларнинг малакасини ошириш тутувчи Рўйхатни юритиш ва солиқ тўловчи- бўлсак, бу ютуқларда ва замонавий касб-ҳунарларни ўргатиш,
б) ўзининг расмий сайтида солиқ маслаҳат- ўқув дастурини тасдиқласин. Бунда давлат лар ихтиёрий тугатилганда солиқларга доир сизларнинг беқиёс уларнинг интеллектуал салоҳиятини юк-
чилари реестрини жойлаштириш ва мунтазам солиқ хизмати органларида иш стажига ва хулосаларни бериш тартибини: ҳиссангиз борлигини доимо салтиришдаги катта хизматлари, юқори
равишда янгилаб боришни таъминласин. (ёки) аудитор сертификатига эга бўлган талаб- миннатдорлик билан малакали кадрларни тайёрлаш, ҳар то-
4. Белгилансинки, солиқ маслаҳатчиси ад- горлар учун ўқув дастурини оптималлашти- ўз фаолиятини бир йилдан ортиқ муддат эътироф этамиз, — деди монлама соғлом ва баркамол авлодни
вокатлик тузилмалари, аудиторлик ташкилот- риш назарда тутилсин; давомида амалга ошираётган ва штатида Шавкат Мирзиёев. вояга етказиш, ёшларни она Ватанга
лари, шунингдек, бухгалтерия ҳисобини юри- камида бир йиллик солиқ маслаҳатчиси ста- муҳаббат, истиқлол ғояларига садоқат
тиш бўйича хизматларни кўрсатувчи бошқа б) икки ой муддатда: жига эга солиқ маслаҳатчилари бўлган солиқ Ўқитувчилик шарафли, айни пайтда ўта руҳида тарбиялаш йўлидаги ибратли
юридик шахсларнинг штатида меҳнат фаолия- ўқув жараёнига қўйиладиган талабларни маслаҳатчилари ташкилотларини Рўйхатга масъулиятли ва мураккаб касб. Юртимиз- фаолияти ҳамда ижтимоий ҳаётдаги
тини олиб борган тақдирда, солиқ маслаҳати ишлаб чиқсин ва солиқ маслаҳатига ўқишни киритиш; да мазкур касб эгаларига ҳурмат ва эҳти- фаол иштироки учун бир гуруҳ устоз ва
бўйича фаолиятда уч йил мобайнида иштирок амалга оширувчи ташкилотлар томонидан ром кўрсатиш борасидаги саъй-ҳаракат- мураббийлар фахрий унвон, орден ва
этмаганлиги учун унинг малака сертификати уларга риоя қилиниши устидан мониторинг солиқларга доир берилган хулоса дои- лар педагоглардан ўз ишига янада садоқат медаллар билан мукофотланди.
амал қилишини тугатишга йўл қўйилмайди. олиб борсин; расида ихтиёрий тугатилаётган солиқ тў- ва фидойилик билан ёндашишни, кенг
5. Молия вазирлиги, Давлат солиқ қўмитаси масофадан ўқитиш шаклидаги солиқ мас- ловчининг солиқ мажбуриятлари солиқ ва замонавий тафаккур соҳиби бўлишни Шавкат Мирзиёев
ва Палатанинг қуйидаги таклифлари маъқул- лаҳатчиларини тайёрлаш курслари ташкил маслаҳатчилари ташкилотлари томонидан талаб этмоқда. Мактабгача таълим ҳам- Ўзбекистонда янги Уйғониш
лансин: этилишини таъминласин. яширилганлиги ёки қасддан бузиб кўрса- да олий ва ўрта махсус таълим соҳасида даври, яъни учинчи
Давлат солиқ қўмитаси томонидан Солиқ 8. Солиқ маслаҳатчиларига судлар, ҳуқуқни тилганлиги ҳолатлари солиқ органлари то- амалга оширилган ишларни ҳам алоҳида Ренессанс пойдеворини
тўловчилар ихтиёрий тугатилганда солиқ- муҳофаза қилувчи ва назорат органларида со- монидан аниқланганда уларни Рўйхатдан эътироф этиш жоиз. яратиш асосий мақсад
лар бўйича хулоса бериш ҳуқуқига эга бўл- лиқ солиш, солиқ органларининг ҳужжатлари, чиқариш; қилиб белгиланганини
ган солиқ маслаҳатчилари ташкилотлари мансабдор шахсларнинг ҳаракатлари ва (ёки) Ҳақиқатан ҳам, инсон тарбиясида, ка- таъкидлади.
рўйхатини (кейинги ўринларда — Рўйхат) ҳаракатсизлиги устидан шикоят қилиш билан Рўйхатни Давлат солиқ қўмитасининг рас- молотида устозларнинг хизматлари улуғ. — Буюк аждодларимизнинг
юритиш; боғлиқ ишларни кўриб чиқишда ҳисоблаш мий сайтида жойлаштириш ва мунтазам ра- Бу йилги пандемия билан боғлиқ қийин ша- бетакрор ва ноёб илмий-
“таваккалчиликни таҳлил қилиш” авто- техникаси ва алоқа воситалари, аудио ва вишда янгилаб бориш; роитда ҳам жонкуяр ўқитувчилар ўз ишини маънавий мероси биз
матлаштирилган ахборот тизими воситаси- видео ёзиш қурилмаларидан фойдаланиш давом эттирмоқда. Аксарият мактабларда учун доимий ҳаракатдаги
да аниқланадиган, йиллик айланмаси охирги ҳуқуқи берилсин. в) 2021 йилнинг 1 апрелига қадар со- янги ўқув йили бошланди. “Онлайн мактаб” ҳаётий дастурга айланиши
уч йил мобайнида 1 миллиард сўмгача бўл- 9. Молия вазирлиги Давлат солиқ қўми- лиқ маслаҳати соҳасида ўзини ўзи бошқа- лойиҳаси ва масофавий таълим йўлга қў- керак, — деди Президент.
ган солиқ тўловчилар (таваккалчилик дара- таси ва Тадбиркорлик субъектларининг ҳу- ришнинг асосий қоидаларини белгиловчи йилди. Таъбир жоиз бўлса, бугун ўқитувчи- — Бу ўлмас мерос ҳамиша
жаси юқори бўлган солиқ тўловчилар бундан қуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя ҳамда самарали фаолият кўрсатадиган лар иккита фронтда кураш олиб бормоқда. ёнимизда бўлиб, бизга
мустасно) ихтиёрий тугатилганда Рўйхатга қилиш бўйича вакил билан биргаликда Ва- солиқ маслаҳатчилари институтини шакл- доимо куч-қувват ва
киритилган солиқ маслаҳатчилари ташкилот- зирлар Маҳкамасига қуйидагиларни кирит- лантиришга имкон берувчи янги таҳрир- Президент тарихга назар солиб, IX-XII илҳом бағишлаши лозим.
ларининг солиқлар бўйича хулосалари солиқ син: даги “Солиқ маслаҳати тўғрисида”ги қонун асрларда юртимиз ҳудудида биринчи, XV Авваламбор, миллий
органлари томонидан тан олиниши. а) икки ой муддатда: лойиҳасини. асрда иккинчи Ренессанс порлаганини таълим тизимини ана
6. Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Солиқ кодекси ва бошқа қонун таъкидлади. шундай руҳ билан
Молия вазирлиги ва Давлат солиқ қўмитаси 10. Мазкур қарорнинг ижросини назорат суғоришимиз керак.
билан биргаликда 2021 йил 1 январдан Тош- қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вази- — Кўпчилик зиёлилар
кент давлат иқтисодиёт университети ва Тош- рининг ўринбосари Ж.А.Қўчқоров зиммасига қаторида мен ҳам бир Қайд этиш лозимки, бу галги байрам
кент молия институтида “солиқлар ва солиққа юклансин. фикрни ҳамиша катта тадбири ўзига хос тарихий мулоқот шак-
армон билан ўйлайман: лида ўтди, дейиш мумкин.
Ўзбекистон Республикаси мамлакатимизда учинчи
Ренессансни ХХ асрда Тантанали тадбирда сўзга чиққан ус-
Президенти Ш. МИРЗИЁЕВ маърифатпарвар жадид тоз ва мураббийлар таълимдаги муам-
боболаримиз амалга моларга ечим топиш, соҳани янада
Тошкент шаҳри, оширишлари мумкин ривожлантиришга оид амалий таклиф-
2020 йил 30 сентябрь эди. Улар “Илмдан бошқа ларини билдирдилар.
нажот йўқ ва бўлиши ҳам
САВДО-ИҚТИСОДИЙ ҲАМКОРЛИК мумкин эмас”, деган ҳадиси Президентимиз ҳар бир раҳбар ўз ҳуду-
БЎЙИЧА ҲУКУМАТЛАРАРО шарифни ҳаётий эътиқод дидаги, айниқса, қишлоқлардаги мактаб-
деб билдилар, — дея лар ҳолатидан доимий хабардор бўлиши,
КОМИССИЯ ЙИҒИЛИШИГА ДОИР таъкидлади Президент. у ердаги муаммо ва камчиликларни бар-
Ўқитувчи ва мураббийлар тараф этиши лозимлигини таъкидлади.
Душанбе шаҳрида 29 сентябрь куни Ўзбекистон Республикаси мамлакат бизнесменлари манфаатли савдо- байрами муносабати билан
Бош вазири Абдулла Арипов ва Тожикистон Республикаси Бош вазири иқтисодий алоқаларнинг ҳозирги ҳолати ва имзоланган фармонга — Биз кўзи ёниб турган
Қоҳир Расулзода раҳбарлигида Савдо-иқтисодий ҳамкорлик бўйича ҳамкорликни янада ривожлантириш истиқбо- мувофиқ, халқимизнинг истеъдодли ёшларга
ҳукуматлараро комиссиянинг 7-йиғилиши бўлиб ўтди. лини муҳокама қилдилар. озодлиги ва фаровон шароит яратмасак, ҳеч
ҳаётини таъминлаш йўлида қачон мақсадга эриша
Ўзбекистон ва Тожикистон Президентлари- Йиғилишда савдо-иқтисодий, транспорт- Йиғилиш доирасида умумий қиймати фидокорлик кўрсатиб, олмаймиз. Агар олинган
нинг қатъий сиёсий иродаси ва оқилона саъй- коммуникация, энергетика, қишлоқ ва сув 712 миллион доллардан ортиқ қийматга эга миллий таълим ва тарбия билим пухта бўлсагина
ҳаракатлари туфайли қисқа фурсатда мамла- хўжалиги, маданий-гуманитар соҳаларда инвестиция ва экспорт-импорт шартномалари тизимини яратишга диплом ўз кучини
катларимиз ҳамкорлиги стратегик шериклик икки томонлама ҳамкорликни янада ривож- имзоланди. беқиёс ҳисса қўшган кўрсатади. Бунинг учун
даражасига чиқди. 2018 йилдаги олий дара- лантириш истиқболлари муҳокама қилинди. маърифатпарварлар ёшларга мактабда сифатли
жадаги ўзаро ташрифлар ўзбек ва тожик халқ- Ташриф доирасида “Artel Avesto Electronics” Абдулла Авлоний, таълим бериш лозим.
ларини кўп йиллар давомида қийнаб келган Учрашув якунлари юзасидан Савдо-иқтисо- Ўзбекистон — Тожикистон қўшма корхонаси- Маҳмудхўжа Беҳбудий Янги Ўзбекистон остонаси
муаммолар ечилишига сабаб бўлди. Чегара- дий ҳамкорлик бўйича ҳукуматлараро комис- нинг очилиш маросими ҳам бўлиб ўтди. ва Мунавварқори мактабдан бошланади, —
лар очилгани, ҳаво, автобус, темир йўл қатно- сиянинг 7-йиғилиши баёни имзоланди. Абдурашидхонов “Буюк деди давлатимиз раҳбари.
ви тиклангани, виза тартиби бекор қилингани Ўзбекистон Республикаси Бош ва- хизматлари учун” ордени
халқларимиз ўртасидаги дўстлик алоқаларини Ташриф доирасида Ўзбекистон — Тожи- зирини Душанбе шаҳрида Тожикистон билан тақдирланди. Зиёдулла ЖОНИБЕКОВ,
мустаҳкамламоқда. кистон ишбилармон доиралари бизнес фору- Республикаси Президенти Эмомали ЎзА мухбири
ми ва Ишбилармонлар кенгашининг йиғили- Раҳмон қабул қилди.
ши ўтказилди. Ўзаро мулоқот давомида икки
ЎзА
6 ТАЪЛИМ Мен шу касб эгаси эканимдан, шу юрт келажаги эгаларига таълим-тарбия 2020 йил 1 октябрь, 188-сон
бераётганимдан бахтлиман ва ҳамиша ҳар бир ўқувчимни “менинг фарзандларим”,
деган мақсад билан ишлашга шайман.
1 октябрь — Ўқитувчи ва мураббийлар куни
Энг катта бойлик — Самарқанд азалдан “Ер юзининг сайқали” деган таъриф ва тавсиф билан
бу ақл-заковат, илм, энг катта тилга олинадиган, етти иқлимга машҳур илм-фан диёри ҳисобланади.
мерос — бу яхши тарбия, Ушбу заминнинг фидойилари, профессор-олимлари бугунги кунда ҳам юксак чўққиларни
энг катта қашшоқлик — забт этиб, улкан марраларни кўзлаган ҳолда мамлакатимиз тараққиётига ўзларининг
муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда.
бу билимсизликдир
ЭЛНИ МАЪРИФАТ
Мамлакатимизда устоз-мураббийларга
эҳтиром кўрсатиш, уларнинг машаққатли АСРАЙДИ
меҳнатини муносиб қадрлаш мақсадида ҳар
йили 1 октябрь — Ўқитувчи ва мураббийлар Улардан бири фиология
куни умумхалқ байрами сифатида кўтаринки фанлари доктори, Самарқанд
кайфиятда нишонланади. Анъанага давлат университети
мувофиқ, бу йил қутлуғ санага бағишланган профессори, Шарқ ва ўзбек
тантанали маросим Тошкентдаги Халқаро адабиёти тарихи бўйича
конгресс марказида бўлиб ўтди. Тадбирда етук мутахассис, Ўзбекистон
Ўзбекистон Республикаси Президенти Республикасида хизмат
Шавкат Мирзиёев иштирок этиб, ўқитувчи кўрсатган ёшлар мураббийси
ва мураббийларга байрам табригини Муслиҳиддин Муҳиддиновдир.
йўллади. Ушбу байрам биринчи марта Устоз Муслиҳиддин
давлат раҳбари иштирокида ўтгани Муҳиддинов
юртимизда таълим-тарбия масаласига мустақиллигимизнинг 29
алоҳида эътибор қаратилаётганининг яққол йиллиги байрами арафасида
далили бўлди. Касб эгаларининг бу борадаги Президентимизнинг фармони
фикр-мулоҳазалари билан қизиқдик. билан халқимизнинг
илмий-интеллектуал
Дилбар НОРМУРОДОВА, орасидан Абу Райҳон Беруний, Аҳмад Фар- Давлатимиз раҳбарининг мустақил- салоҳияти ва маънавиятини жавоҳирларини йиғиб, уни келажак авлодга ва
Термиз шаҳридаги 11-мактаб ғоний, Али Қушчи сингари юксак заковат лигимизнинг 29 йиллиги муносабати юксалтириш, таълим, шогирдларига мерос қилиб келаётган етук ада-
ўқитувчиси: соҳиблари чиқишини мақсад қилишимиз билан йўллаган байрам табригидаги маданият, адабиёт соҳаларини биётшунос олимдир. Унинг миллий адабиётимиз
зарурлигини юракдан ўтказдик. Чунки мана “Шифокорлардан кейин ўқитувчиларни ривожлантиришдаги ҳақидаги изланишлари, тадқиқотлари нафақат
— Давлатимиз раҳбарининг биз, педагог- шундай катта ниятни дилга тугиб, шижоат кун қаҳрамони дейиш мумкин”, деган алоҳида хизматлари, Ўзбекистонда, балки хорижда ҳам юксак эъти-
ларга мурожаатини видеоконференцалоқа билан ишлашимиз, таълим беришимиз эътирофи юрагимизда фахр уйғотган, Ватанимиз мустақиллигини рофга сазовор бўлмоқда.
орқали кўриб тингладик. Чуқур таҳлил, те- учун яратилган шарт-шароит баъзи ривож- янги Ўзбекистоннинг учинчи Ренес- мустаҳкамлаш, юртимиз
ран мушоҳада устуворлик қилган бу галги ланган давлатларникидан кам эмас. санс — Уйғониш даври фарзандлари тараққиёти, тинчлиги Жумладан, жорий йилда Германиянинг “Лам-
табрикда олдимизга шунчаки таълим-тар- тарбиясидаги масъулиятимизни яна- ва ижтимоий-маънавий берт” нашриётида устоз-ўқитувчининг “Хамса”лар-
бия беришдан-да улуғ вазифалар қўйилга- Шу ўринда бир ҳақиқатни айтишим да оширган эди. Зеро, Президентимиз барқарорлигини таъминлашга нинг илк достонларида комил инсон концепцияси”
нини англадик. Учинчи Ренессансга қадам даркор: ўттиз уч йиллик иш фаолиятим- таъкидлаганидек, “Илм йўқ жойда жа- қўшган муносиб ҳиссаси учун номли монографияси инглиз тилида чоп этилга-
қўйган эканмиз, биз ўқитаётган болалар нинг фақатгина кейинги уч йилида бу ҳолат бўлади, тўғри йўлдан адашиш “Эл-юрт ҳурмати” ордени нининг ўзи тарих саҳифаларига зарҳал ҳарфлар
байрамни мактаб қучоғида касбдошла- бўлади”. Бу сўзлар айнан ўқитувчи билан мукофотланган эди. билан ёзиб қўйишга арзигулик воқеа эканини ало-
рим билан бирга нишонлаяпмиз. Аввал- учун айтилган. Чунки маърифат ула- ҳида эътироф этиш жоиз. Унда “Ҳайрат ул-аброр”
лари шу кунларда касб байрамимизни шиб, намуна бўлсагина илмли шогирд- Ўқиш ва изланишлар достони монографик йўсинда тадқиқ этилиб, На-
пахта даласида оддий кундай кутиб лар сафи ортаверади. Табиийки, жаҳо- самараси воийнинг диний-тасаввуфий ва фалсафий-ахло-
олар эдик. Бугун вазият мутлақо бошқа- лат ҳам сўниб, барҳам топади. қий қарашлари илмий жиҳатдан холис ва ҳар то-
ча. Ўқитувчига эътибор қайтди, ҳурмат Муслиҳиддин Муҳиддинов 1967 йили Қарши монлама тўкис асослаб берилган.
қайтди, мактаб аталмиш маскан қадр Президентимизнинг “Шарқ донишманд- давлат педагогика институтининг ўзбек филоло-
топди. Бугун ҳамманинг нигоҳи педагог- лари айтганидек, энг катта бойлик — бу гияси факультетини муваффақиятли тамомлага- Монографияда Низомий Ганжавий, Амир Хус-
да. Кўчада ҳам, уйда ҳам ўзгача қараш ақл-заковат, илм, энг катта мерос — бу нидан сўнг 1968-1971 йилларда Тошкент давлат рав Деҳлавий, Абдураҳмон Жомий ҳамда Алишер
ва ўзгача нигоҳ. Ойлик маошларимиз- яхши тарбия, энг катта қашшоқлик — бу университетининг ўзбек филологияси факультети Навоий “Хамса”ларидаги илк достонларда комил
нинг босқичма-босқич оширилаётгани, билимсизликдир”, деган фикри сабаб бу- аспирантурасида таҳсил олди. инсон тушунчасининг бадиий-фалсафий талқини
имтиёзли кредит асосида уй-жойлар гун “Тарбия” дарслигининг ўқитилиши ҳам ҳақида сўз юритилган. Муслиҳиддин Муҳидди-
берилиши — буларнинг ҳаммаси муал- келажакка эътибордир. Меҳнат фаолиятини Самарқанд давлат универ- нов хамсачиликдаги фалсафий-дидактик достон-
лим зотига кўрсатилган юксак эътибор ситетининг ўзбек адабиёти кафедрасида оддий ларда Шарқ мумтоз адабиётидаги комил инсон
ва эъзоз намунаси. Устози улуғлан- Мен шу касб эгаси эканимдан, шу юрт ўқитувчиликдан бошлаб, йиллар давомида катта идеали ҳақидаги қарашларни қиёсий ўрганиб чи-
ган юрт ўқитувчиси сифатида ҳамиша келажаги эгаларига таълим-тарбия бе- ўқитувчи, доцент, кафедра мудири, ўқув-тарбия- қиб, Навоий фалсафий қарашларининг ўзига хос-
байрам кайфиятини дилдан ҳис қилиб раётганимдан бахтлиман ва ҳамиша ҳар вий ва маънавият ва маърифат ишлари бўйича ликларни аниқ-тиниқ асослаб беришга эришган.
яшаяпман. бир ўқувчимни “менинг фарзандларим”, проректор, олий таълим даргоҳининг профессо- Германиялик мутахассисларнинг таъкидлашича,
деган мақсад билан ишлашга шайман. ри ҳамда ректор вазифасини бажарувчи ва ушбу фалсафий-ахлоқий қарашларини ёритиб берувчи
муқаддас даргоҳнинг филология факультетида мазкур монография европалик мутахассисларни
Лутфия ҚОДИРОВА, Шу боис, устозларга алоҳида ҳурмат ва X-XII асрларда содир бўлган Шарқ Уй- кафедра профессори сифатида бўлажак адабиёт- қизиқтириши табиий. Чунки Алишер Навоий Ев-
Гулистон давлат университети эътибор кўрсатилади, ўқитувчилар байра- ғониш ва темурийлар ренессанси даврла- шуносларга мумтоз адабиёт тарихи фанидан са- ропада машҳур бўлса-да, унинг ҳаёти ва ижодига
тарих кафедраси доценти: ми юртимизда умумхалқ байрами сифатида рида миллатнинг юксалиши, илму урфон боқ бериб келмоқда. доир маълумотлар етарли эмас. Мазкур моногра-
кенг нишонланади. Шу ўринда айтиш жоиз- ривожида маърифат ва зиё тарқатувчи ус- фия эса ана шу кемтикликни тўлдиришга маъна-
— Биз, устоз ва мураббийларни отала- ки, ўқитувчи ва мураббийлар куни саноқли тозларнинг ўрни беқиёс бўлган. Адабиёт илмига катта ҳисса қўшиб келаётган, вий восита бўлиб хизмат қилади.
римизга менгзаган ва улар каби улуғлаган мамлакатлардагина кенг байрам қилинади. салмоқли китоблари, кенг қамровли мақолалари
халқмиз. Бу, албатта, бежиз эмас. Чунки ота- Янгиланаётган Ўзбекистон ривожлан- билан юртимиздаги ҳар бир адабиёт мухлисининг Эзгуликдан яратилган
ларимиз бизни тарбиялаб, вояга етказса, ус- Афсуски, муайян бир даврда ўқитувчи- ган давлатлар қаторига чиқиши учун жа- қалб қўридан муносиб жой эгаллаган 75 ёшли ну- боғлар қолсин
тозларимиз ҳам билим, ҳам тарбия беради. лар, умуман, таълимга эътибор сусайди. мият ҳаётини ўзгартиришга қаратилган ис- роний устоз ўзининг илмий изланишлари, таҳли-
Бироқ сўнгги йилларда уларга нисбатан лоҳотларни, аввало, таълим тизимидан, лий, танқидий, теран тафаккурли қарашлари ва — Бизларни ҳам устозлар ўқитди, биз ҳам
муносабат тубдан ўзгарди, юртимизда ус- тарбия масаласидан бошлаётган экан, биз асосланган тақдимотлари билан танилиб, илм- маърифатли бўлдик. Улар таълимини олиб, ҳаёт
тоз деган номни улуғлаш, қадр-қимматини тарихчилар тарихни миллий ғурурни шакл- фан дунёсида ўз ўрни ва сўзига эга йирик ада- йўлимизда одамийлик сабоғини, яшаш илмини
кўтариш, уларга муносиб меҳнат шароит- лантирувчи воситага айлантиришни ўзим- биётшунослардан ҳисобланади. ўргандик. Энди эса ўрганганларимизни ўзимиз-
лари яратиш борасида кенг кўламли иш- нинг бурчимиз ва вазифамиз деб билиши- дан кейинги авлодга, шогирдларга ўргатиб бор-
лар амалга оширилмоқда, соҳа вакилла- миз лозим. Чунки миллий ғоя, миллий руҳ, У 1972 йилда “Ўзбек классик адабиётида “Баҳ- моқдамиз, — деди филология фанлари доктори,
рига катта имкониятлар эшиги очилмоқда. миллий ўзлик, албатта, тарихга объектив ром ва Дилором”, “Баҳром ва Гуландом” достон- профессор Муслиҳиддин Муҳиддинов. — Кела-
муносабат воситасида шаклланади. лари” мавзусидаги номзодлик диссертацияси- жак ёшларини адабиётга ошно қилиб, эзгуликдан
Давлатимиз раҳбарининг Ўзбекистон ни Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби яратилган боғлар қолсин, деган ниятлар билан
мустақиллигининг 29 йиллигига бағишлан- Юксалиш, энг аввало, кишилар онгида профессор Ғулом Каримов илмий раҳбарлигида ўтаётган ҳар бир кунимга шукрона келтираман.
ган тантаналарда ҳамда Ўқитувчи ва му- содир бўлиши керак. Бунинг учун биз тала- ёқлаган. 1995 йилда акдемик Ботирхон Валихў- Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг “Адабиёт
раббийлар кунига бағишланган тантанали баларга тарихни қуруқ фактлардан иборат жаев илмий маслаҳатчилигида “Алишер Навоий халқнинг юраги, элнинг маънавиятини кўр-
маросимда янграган “халқимизнинг улуғ- эмас, олинган маълумотларни таҳлил чи- ва унинг салафлари ижодида инсон концепцияси” сатади. Бугунги мураккаб замонда одамлар
вор қудрати жўш урган ҳозирги замонда ғириғидан ўтказишга, тегишли хулосалар мавзусидаги докторлик диссертациясини ҳимоя қалбига йўл топиш, уларни эзгу мақсадларга
Ў збекистонда янги бир уйғониш — Учинчи чиқаришга ўргатадиган фан сифатида ўқит- қилган. илҳомлантиришда адабиётнинг таъсирчан
Ренессанс” даврига пойдевор яратилмоқ- сак, уларнинг ўз фикрларини эркин ва мус- кучидан фойдаланиш керак”, деган пурмаъно
да, деган сўзлари биз таълим соҳаси ва- тақил баён қилиш ва исботлашга ўргатсак, Илмий талқин ва сўзларининг негизида ҳам улкан маъно мужас-
киллари, айниқса, тарихчилар зиммасига янги авлод шундагина бу юксалиш пойде- тадқиқотлар сам. Инчунин, биз, педагоглар миллий мумтоз
янада улкан масъулият юклайди. ворини бунёд этувчиларга айланадилар. адабиётнинг ёрқин шуъласини, нурли сиймолар
Муҳиддинов ўз тадқиқотларида мумтоз ада- қолдирган нодир маънавий меъросни келажак
Айни пайтда бутунлай янги Биз Хоразмий, Абу Али биётдаги талқинларга катта эътибор берди. Оли- авлодга ўз ҳолича етказиб беришни ўзимизнинг
таълим тизими ва дастури асоси- ибн Сино, Беруний, жаноблик, саховат, шижоат, яратувчанлик ва асосий вазифамиз деб биламиз. Зиммамизга
да фаолият юритиш арафасида- Бухорий авлодларимиз. бунёдкорликка асосланган комил инсон ғояси янги Ўзбекистон учун ҳар томонлама етук, илм-
миз. Асосий эътиборни малакали Демак, жаҳонга машҳур истиқлолга эришган мамлакатимизнинг моддий- ли, мутахассис кадрларни етказиб бериш каби
кадрлар тайёрлашга қаратамиз. боболаримиз ишларини маънавий тараққиётини белгиловчи омил сифа- масъулиятли вазифа юкланган экан, бунга қалб
Биз тайёрлайдиган кадрлар ҳам давом эттирган ҳолда, тида ўрганилишини ўзининг долзарб мавзуси деб қўримиз билан ёндашишимиз шарт. Тўғри, кас-
замонавий тиббий технологиялар учинчи Ренессансни билди ва бу борада бир қатор аҳамиятга молик бимиз жуда машаққатли шу билан бирга, ша-
билимдони, ҳам эл саломатли- Президентимиз китобларини нашр эттирди. рафли ва ажру савоби беқиёс соҳадир. Шундай
ги йўлида фидойи, ватанпарвар, айтганидек, Мўйноқдан соҳада фаолият кўрсатаётганимдан жуда ҳам
тиббий профилактика ва соғлом бошлашга ваъда Жумладан, “Талқинларда оламча маъно”, “Бар- м амнунман!
турмуш тарзи тарғиботчиси бў- берамиз. Бу улуғ ҳаёт анъаналар”, “Ўзбек классик адабиётида гу-
либ етишади. Бундай кадрлар ишларни бажаришга манизм масаласи”, “Икки олам ёғдуси”, “Алишер Дарҳақиқат, машаққатли ва айни пайтда ша-
ҳар доим, айниқса, бугунги синов- имкониятимиз бор. Навоий ва унинг салафлари ижодида комил инсон рафли йўлни танлаган педагоглар қолдираёт-
ли кунларда жуда ҳам зарур. талқини”, “Хамса”ларнинг биринчи достонларида ган маърифат гулдастаси халқимизнинг ҳақи-
Гулнора КАМАЛОВА, Гулистон ДАУЛЕТОВА, Бадиий адабиётни сев- комил инсон тасвири”, “Адабий анъана ва ижодий қий маънавий хазинасидир. Абдулла Авлоний
Чортоқ туманидаги Абу Али Давлатимиз раҳбарининг Нукус шаҳар ган, уни қадрлаган ва қи- ўзига хослик”, “Комил инсон — адабиёт идеали”, ёзганидек: “Ҳар бир миллатнинг саодати, дав-
ибн Сино номидаги жамоат Ўзбекистон ўқитувчи ва мураб- 32-мактаб директори, зиққан, қўлига қалам олган “Нурли қалблар гулшани”, “Навобахш ҳикматлар”, латнинг тинчи ва роҳати ёшларнинг яхши тар-
саломатлиги техникуми бийларига йўллаган байрам “Дўстлик” ордени талантли ёшларимиз учун “Халқ китоблари ва мумтоз адабиёт”, “Форс-тожик биясига боғлиқдир,”. Муслиҳиддин Муҳиддинов
директори: табригини эшитиб, бизга кўрса- соҳиби: Нукус шаҳрида Ибройим шоирлари ижодида комил инсон талқини”, “Кўн- ҳам ўз фаолиятини, энг аввало, тарбия, яъни
тилаётган эътибор ва ғамхўр- Юсупов номидаги ихтисос- гил ҳайратлари” каби тадқиқот натижалари билан одамийлик сабоғи билан бошлаб, сўнгра ада-
— Салкам ўттиз йилдан буён ликдан, ўқитувчилик касбини — Устоз ва мураббийлар лаштирилган мактаб-ин- адабиётшунослик илми ривожига муносиб ҳисса биёт чашмасига мурожаат қилишида ҳам ўзига
ўқитувчилик қиламан. Агар таъ- танлаб адашмаганимга яна бир куни муносабати билан ўт- тернати очилди. Бу ерда қўшиб келмоқда. хослик мужассам.
лим ва тарбия соҳасида кейинги бор иқрор бўлдим. Давлатимиз казилган видеоселекторда барча туманлардан энг
уч-тўрт йил ичида амалга оши- раҳбари табриги, ўз навбатида, Президентимиз ўқитувчи- аълочи, энг зукко болалар Илмий фаолияти давомида 11 та монография, Инсонни камол топтиришда, унга билим ва
рилган ишларни аввалги давр- барча ўқитувчи ва мураббийлар ларнинг машаққатли, шу би- таълим олмоқда. Ўтган 17 та ўқув-услубий қўлланма, 300 дан зиёд илмий- одамийлик, меҳр-оқибат, эзгу орзу-ниятлар билан
лар билан қиёс қилсак, ер билан зиммасига катта масъулият ҳам лан бирга, шарафли касбини ўқув йилида Нукус шаҳ- назарий мақола эълон қилди. Адабиётшунос олим яшаш туйғуларини сингдиришда, бир сўз билан
осмонча фарқ борлигини англаш юклайди. Шахсан мен ҳам раҳ- улуғлаб, уларнинг жамиятда- рида Президент мактаби Давлат фан-техника қўмитасининг “Шарқ мумтоз айтганда, жамиятнинг муносиб фуқароси бўлиб
қийин эмас. бар, ҳам мутахассис сифатида ги ўрни, қадр-қимматини юк- очилди. Жорий йилда Опе- адабиётида комил инсон концепцияси”, “Қўлёзма ҳаётга кириши ва мустаҳкам ўрин олишида устоз-
зиммамга юклатилган вазифа сакка кўтаргани қалбимизга ра ва балет мактаби иш манбаларнинг миллий-маънавий ва адабий мерос ларнинг хизматлари алоҳида эътирофга лойиқ.
Дарҳақиқат, ўтган қисқа вақт ва юксак ишончни сидқидилдан шукуҳ бағишлади. Уларда ўз бошлаш арафасида. Бун- тарғиботидаги аҳамияти” мавзуларидаги грантла-
давомида таълим соҳасида туб бажаришни ният қилдим. касбига ҳурмат, ишонч, куч- дай мактабларнинг очили- ри соҳиби бўлган. Грантлар асосидаги тадқиқот- Гуличеҳра ДУРДИЕВА,
ўзгаришлар амалга оширилди. ғайрат уйғотди. ши халқимиз учун чиндан лар натижасида 5 та китоб чоп этилган. “Янги Ўзбекистон” мухбири
Мактаблар 11 йиллик, ўрта махсус Президентимиз табриги киши- қувончли воқеа бўлди. Ёш
касб-ҳунар таълими тизими янги да ғайрат, шижоат ва ташаббус Илк бор “Кимдир ўқитув- авлод камолотига хизмат Германияда чоп этилган
3 босқичли профессионал таълим ҳам уйғотади. Наманган вилояти- чиларга паст назар билан қилаётган бундай тадбир- монография
тизимига айлантирилди. Президент, дан кимё ва биология бўйича кўп- ҳурматсизлик кўрсатса, мен лар биз, устозларнинг-да
ижод ва ихтисослаштирилган мак- лаб академик ва профессорлар ҳам у инсонни ҳурмат қил- кўнглимизни тоғ айламоқ- Устозлик олий мақом. Унга эришиш учун мут-
таблар ташкил этилди. Жумладан, етишиб чиққан. Вилоятимизда бу майман”, деган фикрни ўқи- да. Зеро, билимли, ҳар жи- тасил ўқиш, ўрганиш ва тер тўкиб меҳнат қи-
бизнинг тиббиёт коллежи ҳам Абу соҳаларда малакали ва етук кадр- ганимда кўзларимга ёш кел- ҳатдан етук ёшлар фахру лишга тўғри келади. Муслиҳиддин Муҳиддинов
Али ибн Сино номидаги жамоат са- лар бор. Кимё ва биология фани ган эди. ғуруримиз, келажагимиз ўзининг тинимсиз изланишлари билан билим
ломатлиги техникумига айланди. иқтисод, саноат ва фармацевтика ворисларидир.
соҳалари ривожининг асоси ҳисоб-
ланади. Модомики шундай экан,
Наманганда кимё ва биология со-
ҳасида ихтисослаштирилган ёки
махсус мактаб ташкил қилинса,
мақсадга мувофиқ бўлар эди.
2020 йил 1 октябрь, 188-сон Маҳсулот тўлиқ маҳаллийлаштирилгач, катта миқдордаги 7ЖАМИЯТ
валюта чиқиб кетишининг олди олинади, цехлар ишга тушиб,
давлатга солиқ тушумлари ортади, янги иш ўринлари яратилади.
Муносабат Санъат
КЕРАМИК БЎЁҚЛАР бозорига, тиббиёт ёки фармацевтика
ТАЙЁРЛАШНИНГ ИННОВАЦИОН саноатига йўналтирилса, иқтисодиёт-
га қанча фойда келтиради. Биз керамик
ТЕХНОЛОГИЯСИ бўёқ ишлаб чиқаришда ишлатишни йўл-
га қўяётган “Шўртангаз кимё мажмуаси”
юртимизда илк бор чиқиндилардан чиқиндилари ерга ёки омборхонага таш-
янги маҳсулот ишлаб чиқарилади ланар, вақт ўтгани сайин улар ўзидан
зарарли газ тарқатар эди. Эндиликда ке-
Соҳиба МУЛЛАЕВА, рамик бўёқ таркибининг 30-40 фоизгача “ЛАЗГИ”ДА
“Янги Ўзбекистон” мухбири қисмини шу иккиламчи хомашё ташкил ИЛОҲИЙ СЕҲР БОР
этса, экология ва атроф-муҳит тозалиги
Ранглар шундай мўъжизакорки, Ўзбекистонда учун ҳам кони фойда бўлади. Маҳсулот агентлиги, Ёзувчилар уюш-
улар орқали табиатнинг қурилиш тўлиқ маҳаллийлаштирилгач, катта миқ- маси, Савдо-саноат палата-
камалаксимон гўзалликлари материаллари дордаги валюта чиқиб кетишининг олди си, “Ҳунарманд” уюшмаси,
намоён бўлади. Инсон руҳияти, ишлаб чиқаришда олинади, цехлар ишга тушиб, давлатга “Ўзтўқимачиликсаноат” уюш-
ички кечинмаларини ифода йилига 35-40 тонна солиқ тушумлари ортади, янги иш ўрин- маларига ҳам тегишли топши-
этишда ҳам турфа ранглардан керамик бўёқ лари яратилади. риқлар берилгани, Хива шаҳ-
фойдаланамиз. Айниқса, ишлатилади. Яна рида кўкаламзорлаштириш ва
иқтисодиётимизнинг етакчи бир муҳим жиҳати, Керамик бўёқ ҳар бир уйга ёки корхо- ободонлаштириш ишларининг
тармоқларидан ҳисобланган ушбу маҳсулот МДҲ нага ўрнатиладиган ва зеб бериб туради- амалга оширилиши, фести-
қурилиш материаллари давлатларидан, ган кошинларни безашда қўлланилади. валь ўтказиладиган ҳудудлар
саноатида ранг-бўёқларнинг Хитой, яқин Улар юзасига танланган ранглар жамлан- талаб даражасига келтирили-
ўзига хос ўрни бор. ва узоқ хориж маси сепилади ва устига шаффоф глазур ши унинг нақадар кенг кўлам
мамлакатларидан қопланади. У юқори иссиқликда куйди- ва кўтаринки руҳда ўтишидан
Юртимизда қурилиш ҳажми йил сайин минерал хомашёлар ва ишлаб чиқариш юз фоиз импорт рилгач, чиройли ва бежирим керамик ко- Оғабек СОБИРОВ, далолатдир.
ўсиб, сўнгги уч йилда мисли кўрилмаган чиқиндилари асосида керамик бўёқлар- қилинади. шинлар тайёр бўлади. Ўзбекистон халқ артисти
бунёдкорлик ишлари амалга оширилди, нинг технологиясини жорий этиш” мав- 2022 йилдан бошлаб ҳар
ижтимоий ва уй-жой объектлари қад рост- зусидаги стартапни ҳаётга татбиқ этиш бир қаторда, уларни қайта ишлатиш ма- Бўёқлар рангини Дунё миқёсидаги икки йилда ўтказилиши режа-
лади. Табиийки, мармар ва кошинлар, қолганди. Ниҳоят, 2019 йилда лойиҳа Ин- саласига ҳам алоҳида эътибор қаратил- кўпайтириш зарур пандемик шароитга лаштирилаётган мазкур фес-
девор ва полларни қоплаш учун плита- новацион ривожланиш вазирлиги томо- ган. Ушбу ҳужжатга кўра, қаттиқ маиший қарамай, миллатимиз тивалда “Лазги” ашула ва рақс
лар тайёрлашда ишлатиладиган керамик нидан ўтказилган танловда ғолиб бўлиб, чиқиндиларни қайта ишлаш ҳажми жорий Келгусидаги режалар ва мақсадлар маънавияти, маданияти, ансамбли бутун салоҳияти ва
бўёқларга талаб ҳам кескин ошди. Маъ- грант қўлга киритилди. Дилором опанинг йил якунига қадар 21,8, 2021 йил якунига тўғрисида сўраганимизда, олима ўз сўзи- санъатини юксалтириш имкониятидан фойдаланган
лумотларга кўра, Ўзбекистонда қурилиш жамоасига ушбу лойиҳани амалга оши- қадар эса 36,5 фоизга етказилади. ни сўнгги йилларда илмга эътибор ва им- борасида қатор ҳолда, юртимиз рақс санъатини
материаллари ишлаб чиқаришда йилига риш учун вазирлик томонидан 500 мил- кониятлар ортаётганидан бошлади. эзгу ишлар амалга бутун дунёга тараннум этишга
35-40 тонна керамик бўёқ ишлатилади. лион сўмга яқин маблағ ажратилди. — Маҳаллий минерал хомашёлар ва оширилаётгани, айниқса, муносиб ҳисса қўшади.
Яна бир муҳим жиҳати, ушбу маҳсулот ишлаб чиқариш чиқиндилари асосида ке- — Илгари институтимиз 30-40 тадан бу борада қарор ва
МДҲ давлатларидан, Хитой, яқин ва узоқ Лойиҳа қандай рамик бўёқларнинг технологиясини жорий грант олган бўлса, охирги йилларда ушбу фармонларнинг қабул Шу ўринда “Лазги” билан
хориж мамлакатларидан юз фоиз импорт муаммоларни ҳал этади? этиш учун Тошкент кимё-технология инс- кўрсаткич 5-6 тага тушиб қолганига қара- қилинаётгани чиндан ҳам боғлиқ бир воқеа ёдимга туш-
қилинади. Шу сабабдан миллий қурилиш титути ва “Навоий ёғ-мой қандолат” МЧЖ май, уларга ажратиладиган маблағ 2-3 эътиборга молик. ди. 2005-2006 йиллари Евро-
материаллари саноатимиз сифат кўрсат- Сўнгги йилларда маиший ва саноат томонидан берилган таклиф қаноатлан- баробар ортди, — дейди Дилором Қоди- па бўйлаб гастроль сафарига
кичлари бўйича халқаро стандартларга чиқиндиларининг кўпайиши экологик бар- тирилди, — дейди Инновацион ривожла- рова. — Бу бошланган ишни охиригача Шу маънода давлатимиз борганимизда, бир ярим соат-
жавоб берадиган, импорт ўрнини босувчи қарорликка жуда катта салбий таъсир ниш вазирлиги бошқарма бошлиғи Шуҳрат етказишга, барча асбоб-ускуна ва керак- раҳбарининг “Лазги” халқаро лик концертлардан бирида
пардозлаш материалларини олиш техно- кўрсатаётгани ҳеч кимга сир эмас. Ривож- Отажонов. — Вазирлик томонидан молия- ли материаллар билан тўлиқ таъмин- рақс фестивалини ташкил этиш 18 та қўшиқ ижро этилди. “Лаз-
логияларига жуда муҳтож бўлиб келади. ланган давлатлар тажрибасига кўра, маи- лаштирилган стартап лойиҳа асосида цех ланишга имкон яратади. Ҳозирги вақт- ва ўтказиш тўғрисида”ги қаро- ги” янграганида, французлар,
ший чиқиндиларнинг 85 фоизини қайта барпо этилмоқда. Айни пайтда бўёқ ишлаб да Инновацион ривожланиш вазирлиги ри бизни янада руҳлантириб немислар қатори кўплаб мил-
Айнан шу масала Тошкент кимё-техно- ишлаш имконияти бор. Мамлакатимизда чиқарувчи корхонани таъмирлаш ва жи- ажратган маблағ эвазига цехимиз тўлиқ юборди. Хоразм “Лазги”си юр- лат вакиллари ўзгача бир қи-
логиялари институти доценти, кимё фан- бу борадаги кўрсаткич 13,9 фоизни таш- ҳозлаш ишлари олиб бориляпти. Лойиҳа жиҳозланмоқда, керакли хомашёлар ха- тимиз рақс санъатида ўзига хос зиқиш билан қўлларини ҳара-
лари номзоди Дилором Қодировага неча кил этмоқда. Бу чиқиндиларни тўплаш, 2020-2021 йилларга мўлжалланган бўлиб, рид қилинмоқда. Шу кунгача рангларнинг ўрин тутгани боис, ЮНЕСКО катга келтириб, рақсга тушиб
йиллардан буён тинчлик бермаётганди. олиб чиқиш ва қайта ишлашнинг замона- маҳсулот кейинги йилнинг иккинчи ярмида 20 турини ишлаб чиқариш технологияси томонидан юксак эътироф кетди. Шу пайт ўйлаб қолдимки,
Бундан ўттиз икки йил олдин керамик вий тизимини ривожлантириш заруратини истеъмолчиларга тақдим этилади. Агар яратилган бўлса, келажакдаги вазифа этилган. “Лазги”да бир сеҳрми ёки ило-
бўёқлар олиш технологияси мавзусида кун тартибига қўймоқда. Президентимиз- корхона тўлиқ қувватда ишлай бошласа, бу кўрсаткични янада оширишдир. Чунки ҳий қудрат бўлса керак. Ана шу
номзодлик ишини ёқлаган олима ўз тад- нинг жорий йил 29 сентябрдаги “Маиший аввалига ойига 2 тонна, йилига эса 24 тон- табиатда ранглар жуда кўп ва хилма-хил. “Лазги” халқаро рақс фес- сеҳрни, ана шу қудратни энди-
қиқотларини такомиллаштириш ҳамда ва қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ на керамик бўёқ ишлаб чиқарилади ва 15 Қолаверса, шиша учун алоҳида, кошинга тивалини ташкил этиш ва ликда яққол кўрсата олиш им-
инновацион усулни қўллаш устида бир ишларни бошқариш тизимини янада та- киши иш билан таъминланади. Агар фао- эса тамоман бошқача ранглар ишлатила- ўтказиш тўғрисидаги қарор конияти яратилди.
зум бўлса-да, изланишдан, турли синов- комиллаштириш чора-тадбирлари тўғри- лияти кенгайиб, 2 ёки 3 сменада иш йўлга ди. Мақсадимиз ранг турларини кўпайти- доирасида Ташқи ишлар ва-
лар ўтказишдан тўхтамади. Улар ўз сама- сида”ги қарорида ана шу масалаларни қўйилса, ишчилар сони ортиб, ишлаб чи- риш ва шиша идишлар учун ҳам бўёқлар зирлиги, Маданият вазирли- Шуларни ҳам алоҳида
расини бериб, 2015-2017 йилларда унинг ҳал этиш йўллари белгилаб берилган. қариш ҳажми 40 тоннагача чиқарилади ва олиш технологиясини жорий қилишдир. ги, Туризмни ривожлантириш эътироф этмоқчиман, фести-
илмий жамоасига керамик бўёқлар олиш Хусусан, ҳудудларда маиший чиқиндилар маҳсулот тўлиқ маҳаллийлаштирилади. Шунингдек, керамика бўёқлари юқори давлат қўмитаси, Бадиий ака- валь доирасида қадимий ва
технологияси бўйича давлат томонидан билан боғлиқ ишларни амалга оширишда ҳарорат, оқим ва сиртларнинг эрувчан демия, “Ўзбеккино” Миллий кўҳна Хива шаҳрининг бун-
амалий грант ажратилди. Илмий тадқи- давлат-хусусий шерикликнинг янги моде- — Керамик бўёқлар тўлиқ четдан сотиб таъсирига, ёруғлик ва тажовузкор муҳит- дан-да чирой очиши, шу орқа-
қотни бажариш учун ижодий гуруҳ таш- лини босқичма-босқич жорий этиш билан олингани учун унинг нархи ички бозорда га юқори даражада чидамли бўлиш каби ли туристик салоҳиятимиз ай-
киллаштирилди ва унда бир неча илмий қиммат турар ва бу қурилиш материалла- асосий талабларга жавоб бериши керак. нан “Лазги” санъати туфайли
ходим ҳамда талабалар иштирок этди. рининг таннархига таъсир этмасдан қолмас- Бундай маҳсулот олиш технологиясини янада юксалиши қалбимизни
Ушбу тадқиқотлар натижасида керамик ди, — дейди Дилором Қодирова. — Бунинг ишлаб чиқиш учун Тошкент кимё техно- ғурурга тўлдиради. Фестивал-
бўёқ ишлаб чиқаришда инновацион ечим устига, Ўзбекистондан йилига қанчадан- логиялари институтининг инновацион нинг келажакда туризм кален-
— иккиламчи хомашёдан фойдаланиш қанча валюта чиқиб кетар эди. Тасаввур марказида, институт лабораториясида дарь режасига киритилиши
ғояси дунёга келди. Бунда иккиламчи хо- қилинг, шу маблағ мамлакатнинг ички зарур асбоб-ускуналар келтирилган. Биз- эса бутун республикамиз, ай-
машё сифатида “Шўртан газ кимё маж- дан талаб қилинадигани фақат ва фақат ниқса, Хоразм аҳли учун ажо-
муаси” катализаторидан чиққан чиқинди- изланиш, меҳнат қилиш ва самарали на- йиб хушхабар бўлди.
лар асос қилиб олинди. Энди “Маҳаллий тижаларга эришишдир.
...Мақола аввалида ранглар борлиқ чи-
ройини намоён этишга ёрдам беради, де-
ган эдик. Ўша рангларни аёл яратса-чи?
Бизнингча, аёл олима яратган технология
бўйича ишлаб чиқарилган ранг-бўёқлар-
да нозик ҳилқатнинг нафосати, гўзаллик-
ка бўлган интилиши, меҳри, бир сўз билан
айтганда, бутун қалби намоён бўлиши
шубҳасиз. Бундай ранг-бўёқлар асосида
ишланган маҳсулотлар кўзимизга қувонч,
қалбларимизга ошуфталик ва биноларга
кўрку файз бахш этса, ажаб эмас!
Жараён ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ:
ЧОРВАЧИЛИК РИВОЖИДА Бундан ташқари, аҳолининг чорва-
ЯНГИ БОСҚИЧ чилик маҳсулотларига бўлган талабини
қондириш ва уларнинг барқарор нарх-
қайта ишлаш, омихта ем ишлаб чиқариш ч орвачилик ривожини янги босқичга 34 таси қўй ва эчкичилик, 1 таси туя- ларда сотилишини таъминлаш мақса-
мақсадида бино ва иншоотлар қуриш олиб чиқишига шубҳа йўқ. чилик, 8 таси паррандачилик, 23 таси дида жорий йилда Қорақалпоғистон
учун фойдаланилмайдиган унумдор- балиқчилик, 3 таси қуёнчилик, 6 таси Республикасида бўрдоқичилик ва сут-
лиги паст, суғориладиган ер майдонла- 236 та лойиҳа амалга асаларичилик, 8 таси сутни қайта иш- чиликка ихтисослашган, жами қийма-
рини танлов ва аукцион ўтказмасдан, ошмоқда лаш ҳамда омихта ем ишлаб чиқариш ти 37 миллиард 109 миллион сўмлик
комиссиянинг тавсиясига кўра ажратиш йўналишидаги лойиҳалардир. Улар- замонавий чорвачилик комплекслари-
белгиланган. Шу кунгача бундай имтиёз — Қорақалпоғистонда чорвачиликни нинг амалга оширилиши натижасида ни ташкил этиш бўйича 24 та лойиҳа-
фақат тўртта туманда амалда эди. ривожлантириш доимий эътиборда, — ташаббускорлар томонидан янгидан ни амалга ошириш белгилаб олинган.
дейди “Ўзбекчорванасл” агентлигининг 19 минг 877 бош чорва молини харид Ушбу лойиҳаларнинг бажарилиши ҳи-
Қолаверса, ушбу ҳудуддаги халқаро алоқалар ва инвестициялар- қилиш, 971 тонна сут ва 25 минг 200 собидан гўшт тайёрлаш йўналишида
чорвачилик соҳасидаги тадбир- ни жалб этиш бўлими бошлиғи Анис тонна омихта ем ишлаб чиқариш ҳам- 4 700 бош қорамол ва сутчилик бўйича
корлик субъектларига, уларнинг Ҳ амидов. — Шу кунгача чорвачилик да 1 582 та янги иш ўрни яратиш кўзда 2 920 бош сигир боқишга мўлжаллан-
кредит бўйича қарздорлиги тўлиқ туманлари этиб белгиланган Қўнғирот, тутилган. ган комплекслар ташкил қилиш ҳамда
қопланмагунча, истисно тариқасида, Бўзатов, Тахтакўпир, Мўйноқ ва бошқа 545 тонна гўшт ва 6783 тонна сут иш-
Қ орақалпоғистон Республикасининг туманларда бу йил 490 миллиард 116 Ўтган йилнинг декабрь ойида лаб чиқариш кўзда тутилмоқда.
тадбиркорлик фаолиятини қўллаб- миллион сўмлик 236 та чорвачилик Қўнғирот туманида чорвачилик коопе-
қувватлаш давлат жамғармасининг лойиҳасини амалга ошириш белгилан- рацияси — Қорақалпоғистон тажриба- Бугунги кунда Хўжайли тумани-
компенсация ва кафиллигидан фой- ган. Уларнинг 153 таси қорамолчилик, си асосида чорвачилик соҳасидаги энг да “Ўзнаслчилик” давлат корхонаси-
даланишга рухсат берилди. Бу йирик мажмуа қурилиши бошланди. нинг Қорақалпоғистон филиали фао-
каби имтиёзлар Қорақалпоғистонда Туманда ташкил этилаётган мазкур лият юритмоқда. Тахтакўпир туманида
кооперация соҳадаги йирик мажмуа “Агрокомплекс Қорақалпоғистон” хўжа-
Санобар ЖУМАНОВА, ҳисобланади. У 35,2 гектар майдонда лиги томонидан чорвачилик комплек-
“Янги Ўзбекистон” мухбири жойлашган бўлиб, ҳар бири 100 бош — си қуриб битказилиб, 150 бош қорамол
жами 1 200 бош қорамол боқишга мўл- парваришланмоқда. Бундан ташқари,
Қорақалпоғистон деганда, бийдай далалар, бепоён адирлар, жалланган 12 та молхона (ангар)ни, шу 3 миллиард сўм кредит эвазига Германия
уфққа туташган даштлар кўз олдимизга келади. Бу замин жумладан, 2 та бўрдоқичилик молхона- ва Венгриядан 500 бош наслли қорамол
табиати, ери кўп жиҳатдан чорвачиликка жуда ўнғай. Қўй-қўзи си, 2 та 500 бош молга мўлжалланган келтириш бўйича шартномалар расмий-
яйловда семиради, кенг майдонсиз пода боқиб бўлмайди. силос майдончаси, 2 та сут цехи, 1 та лаштирилди. Жорий йилнинг июль-ав-
ўқув маркази, меҳмонхона, ветерина- густ ойларида Германиядан симментал
Шу маънода, Президентимизнинг Энди чорва учун ер рия хизмати ва бошқа объектларни ўз зотли, наслдор 62 бош қорамол қўшимча
жорий йил 3 июль куни қабул қилинган ичига олади. Шу билан бирга, бошқа олиб келиниб, парваришланяпти. Сен-
“Қорақалпоғистон Республикасида чор- аукционсиз ажратилади туманлардаги тадбиркорлар томонидан тябрь ойи якунигача наслли моллар тў-
вачилик тармоқларини жадал ривож- чорвачилик комплексларини ташкил лиқ келтирилиши кутилмоқда.
лантириш бўйича қўшимча чора-тад- Қарорга кўра, Қорақалпоғистон қилиш ишлари Бўзатов ва Тахтакўпир
бирлар тўғрисида”ги қарори даромад Республикасининг барча туманлари- туманларида ҳам амалга оширилмоқда. Давлатимиз томонидан чорвачилик
қиламан, эл дастурхонига гўшт ва сут да чорва молларини саноат усули- Масалан, Бўзатов туманида “Bozataw соҳасини ривожлантиришга берилаёт-
маҳсулотларини етказиб бераман, де- да боқиш учун суғориладиган ерлар, simmental” ва “Agro biznes Bozataw”, ган имкониятлардан тўғри фойдалан-
ган чорвадорлар учун катта қулайлик уларни ҳайдаб боқадиган пичанзор ва “Чистое белое золото” масъулияти чек- ган ҳолда 16 та чорвачилик хўжалиги
яратмоқда. яйловлар, чорвачилик маҳсулотларини ланган жамиятлари ҳамда Тахтакўпир томонидан Австрия, Польша, Латвия,
туманида Қ оракўлчилик илмий насл- Россия, Эстония, Чехия ва бошқа чет
чилик тажриба станцияси ҳамда “Сейт давлатлардан жорий йилда 1 550 бош
чорва” фермер хўжалигида чорвачилик наслли қорамол олиб келинди.
комплекслари қурилмоқда.
Чорвачилик ривожи тадбиркор учун
даромад манбаи, иш ўрни бўлса, халқ
учун сифатли ва арзон гўшт ва сут маҳ-
сулотлари деганидир. Сигирли уйда
сил бўлмас, дейди халқимиз. Бу гўшт
ва сут маҳсулотлари соғлом овқатла-
нишда, халқ саломатлигида алоҳида
ўрин тутишини англатади.
8 Адиблар хиёбонида 2020 йил 1 октябрь, 188-сон
Э/, СЕНИНГ ЁШЛИГИНГ МЕНДА БЎЛСАЙДИ!
Буюк мақсадларга дебоча маскан Хонлар алқаган ҳассос муаррих
қаратилаётган юксак эътибор Чўлпон ижодининг “Равзат ул-сафо” тарихий асари тар-
янги қирраларини кашф этишга туртки бермоқда.
Айниқса, кейинги йилларда жадидларимиз илгари жимасига унинг жалб қилиниши хон
сурган ғояларнинг асл мазмун-моҳиятини, улар-
нинг чинакам миллат фидойилари эканини хал- томонидан унга билдирилган юксак
қимизга англатиш борасидаги саъй-ҳаракатлар
жадал кечяпти. Жадидчилик адабиётининг юкса- ишонч эди. Кейинчалик у бу ишончни
лишига муносиб ҳисса қўшган адибларимизнинг
ибратли умр йўли ва ижодини ўрганиш орқали биз, оқлаб, хонликдаги энг сермаҳсул тар-
ёшлар адабиётнинг келажак авлод таълим-тар-
бияси йўлида нечоғлиқ муҳим аҳамият касб эти- жимонга айланади. Огаҳий иқтидори
шини англаймиз.
ва феноменал меҳнаткашлиги билан
Муҳаммад Раҳимхон II даврига келиб,
адибларнинг пешвоси мартабасига
эришади.
Адиб тарихий асарларининг қўлёз-
малари Финляндия, Туркия, Россия ва
Ўзбекистон фондларида сақланмоқда.
Шунингдек, Маҳмудхўжа Беҳбудий, Асарларнинг илмий-танқидий матнла-
Мунавварқори Абдурашидхонов,
Абдулла Авлоний қаторида Чўлпон ри, табдил ва тадқиқотлари сайлан-
характерига хос бўлган барча
инсоний фазилатлар, айниқса, маларда нашр бўлмоқда. Устозлар,
миллатпарварлик хислатидан ўрнак
Мафтуна ЗАРИФОВА, олишимизда бу ўрганишларнинг Ҳилола НАЗИРОВА, етакчи манбашунослар Қувомиддин
Ички ишлар вазирлиги аҳамияти катта. Адиблар хиёбони
академияси курсанти эса бу борада том маънода биз Муниров, Субутой Долимов, Ғулом
учун маърифатхона вазифасини
ХХ аср ўзбек адабиётида етук адиблар жуда ўташи, ҳар бир маънавият соатлари Тошкент давлат шарқшунослик Каримов, Юрий Брегель, Сафарбой
кўп эди. Шулардан бири маърифатпарвар шоир ва келгусидаги буюк ишларимиз учун университети ҳузуридаги Халқаро Рўзимбоев, Нафас Шодмонов, Нурёғ-
ёзувчи Абдулҳамид Чўлпондир. дебоча бўлишига шубҳа йўқ. ди Тошев, Нурбой Жабборов, Абдулла
Огаҳийшунослар кенгаши илмий Ўрозбоев Огаҳий асарларининг тадқи-
Адиб ўзининг ёрқин ижоди билан адабиётимиз котиби, тадқиқотчи қотчиларидир.
ривожига улкан ҳисса қўшди. Чўлпон яшаган давр-
да истилочилик ҳаракати авж олган, мазлум халқ ўз Юз йиллардирки, Огаҳийнинг тари-
эрки ва истиқлоли учун курашаётган эди. Шу боис,
унинг ижодида халқ ва миллат дарди юксак маъ- хий асарлари халқимизнинг ўзлигини
навий жасорат билан қаламга олинди. Чўлпон ис-
тибдод зулмининг миллатимиз бошига солган азобу Мумтоз шоир, улкан таржимон, таниши ва теран илдизларини англа-
уқубатларини, жамиятда ҳукм сураётган сиёсатнинг
Одатда сокин кузнинг бор гўзаллиги, тилларанг япроқлар- жирканч иллатларини оташин шеърлари, матбуот- ҳассос муаррих, давлат арбоби, ши йўлида хизмат қилиб келмоқда.
нинг бетакрор жилвалари хиёбонларда кўпроқ намоён бўлади. даги чиқишлари орқали фош этди.
Айниқса, саховатли фаслнинг табиий инъоми — майин ёмғир мироб, Хива шаҳридаги Ичан қалъа
остида хиёбон аро кезишнинг завқи, шукуҳи ўзгача. Бир қарашда адиб ижоди халқнинг ижтимоий
аҳволи, маиший турмуш тарзини тарғиб қилишга деворий нақшин биноларининг сўз
Шундай манзилларнинг қалбга яқини, севимлисига айланиб йўналтирилгандек туюлиши мумкин. Аслида ундай
улгурган Адиблар хиёбони куз ёмғири билан янада тиниқлик эмас. Шоир халқнинг юрак қаъридаги дарду ташвиш- бунёдкори — бош эпиграфи Му-
касб этди. Буюкларимиз ҳақидаги фикрлар, мушоҳадалар те- ларини ҳасрат билан қаламга олди, жамиятнинг баъ-
ранлиги, ёшларнинг аждодларга муносиблик йўлидаги шижоати зи қусурларини ойнадек кўрсатиб берди. Шу боис, ҳаммадризо Огаҳий ҳақида илк
кундан-кун ортмоқда. Чўлпон ва у билан замондош маърифатпарварлар-
нинг ижоди шўро ҳукуматига ёқмасди. тарихий далолатномани Шерму-
Соябон остида шундай хаёлларга берилиб келар эканман, бир
гуруҳ талаба қизларнинг беғубор кулгулари хаёлимни тарқатиб Чўлпон халқни зулм исканжасидан олиб чиқиш ҳаммад Муниснинг ёзганларидан
юборди. Ўзбек журналистикасининг бўлажак вакиллари, шарқ учун умидлари тобора сўниб бораётганини бил-
тиллари билимдонлари, бўлғуси устозлар орасидан уч нафари са-да, миллат зиёлиларини уйғонишга чорлайди. билиб оламиз:
“Кечирасиз, Бердақ бобомизнинг ҳайкали қайси тарафда?”, деб Чунки адиб халқ ва миллат дардини ўзининг орзу-
сўради. Тошкент педиатрия тиббиёт институтининг бахтиёр та- истакларидан устун қўйган. Қатағон сиёсати боши “Бу йил моҳи мазбур, яъни зулқаъ-
лабаларини қорақалпоқнинг ифтихори, миллатнинг мард ўғ- узра қилич тутаётганини била туриб, ҳурлик ва
лони сари йўналтирар эканман, ортларидан ҳавас билан қараб озодлик учун курашдан тўхтамади. данинг ўнунда шанба куни Эрниёзбек-
қолдим. Чунки уларни шоир ҳақидаги янги-янги маълумотлар,
алоҳида тайёргарлик билан аллақачон устозлари кутиб турар Абдулҳамид Чўлпоннинг бой мероси нафақат ўз ғаким, фақирнинг инисидур, ҳазрат Во-
эди. даври, балки бугунги кунда ҳам ўз аҳамиятини йў-
қотмаган. Аксинча, адиб ҳаётини чуқур ўрганишга ҳиб ул-атоё бир фарзанди аржуманд
Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университе-
тининг 2-босқич талабалари Нигора Обиджонова ва Зоҳид Хў- ва валади саодат пайванд ато қилди.
жамов Абдулла Авлонийдек буюк муаллим қаршисида галдаги
маънавият соати юзасидан ўзаро фикрлашиб турганига гувоҳ Ва ул нури ҳадиқайи жалол ва наввари
бўлдим. Маънавий-маърифий тадбирларнинг ёшлар ҳаётидаги
ўрни юзасидан уларни суҳбатга тортдим. ҳадиқайи камол Муҳаммад Ризобекка
Азиз байрам — Ўқитувчи ва мураббийлар куни арафасида мавсум бўлди”.
ҳурфикр бу ёшларга бош-қош бўлаётган университетнинг хо-
рижий тиллар кафедраси ўқитувчиси Умида Исаевани байрам Шермуҳаммад Муниснинг “Фирдавс
билан муборакбод этдик. Ҳар томонлама етук янги авлод вакил-
лари — эртамизнинг муносиб эгаларини камол топтираётган ус- ул-иқбол” асарида келтирилган ушбу
тозларимиз бор экан, илму фанимиз жадидларимиз орзу қилга-
нидан-да, юксак чўққиларни забт этади. сўзлар 1809 йил 17 декабрда Мунис-
Ўтган кунларнинг нинг иниси Эрниёзбекнинг ўғли Му-
бугунги сабоғи
ҳаммад Ризобек — Огаҳий туғилгани
Абдулла ҚАҲРАМОНОВ,
Тошкент давлат техника ҳақида.
университети талабаси
Огаҳий тарихчи сифатида фаолия-
Маърифатпарвар адиб Абдулла Қодирий миллати, халқи ға-
мини, дардини ўзининг шамширдан ўткир қалами билан очиб тини саройда тарихий асарлар тар-
берган буюк ижодкор саналади.
жимасидан бошлайди. Мирхонднинг
Тошкент давлат техника университетига буюк ёзувчимиз Аб-
дулла Қодирий ижодини чуқур ўрганиш ва тарғиб қилиш вазифа- Адабиёт — келажакка пиллапоя Биз, ёшларга бирдай
си берилиши ва у ерда маънавий-маърифий тадбирлар ва очиқ манзур бўлди
дарсларнинг ўтказилаётгани биз, талабалар учун катта имконият Ҳар сафар Адиблар хиёбонига йўл ол- Алломанинг ижодий ишлари ва ижти-
ва маънавий сабоқдир. Адиб руҳиятидаги жасорат, улуғ мақсад- Тўхтагул САЪДУЛЛАЕВА, ганимизда ушбу маскан маърифатпарвар моий фаолияти эса халқни жаҳолат, турғун- Ҳасанхўжа ОБИДОВ, ўрганган. Диний ва дунёвий
ларга содиқлик ғояларининг замонавий усулда бевосита талаба- Низомий номидаги ва миллатпарвар боболаримиз ҳаёти ва лик, ғафлатдан уйғотиш, илм-маърифатга Тошкент педиатрия фанлар билан бирга, Алишер
лар иштирокида очиқ мулоқот шаклида бўлиб ўтаётгани бизлар- Тошкент давлат ижодига чуқур кириб боришимизда муҳим чорлаш, эркин, озод, бахт-саодатли ҳаётга, тиббиёт институти Навоий, Абдураҳмон Жомий,
ни замон билан ҳамнафас бўлишга, илғорликка ундайди. педагогика университети кўприк бўлиб хизмат қилаётганини ҳис биринчи навбатда, миллий мустақилликка магистратура босқичи Абдулқодир Бедил, Фаридуд-
талабаси қиламиз. Абдулла Авлоний бобомиз сий- чорлашга қаратилган эди. Аждодларимиз бу талабаси дин Аттор, Махтумқули, Сўфи
Ўзбек халқининг фидойи ижодкори Абдулла Қодирий ҳаёти ва моси олдида унинг Туркистонда биринчи- озодлик, ҳурфикрлилик, бу имкониятлар учун Оллоёр сингари Шарқ мута-
ижодини талаба ёшлар орасида кенг тарғиб қилиш мақсадида лардан бўлиб мактабга география, кимё, жонларини жабборга бериб ҳаракат қилган- Мен болалигимданоқ факкирлари ҳаёти ва ижодини
“Qodiriy izdoshlari” стипендияси ташкил этилиши эса келажак ав- ҳандаса, физика фанлари киритилишига ларини биз, ёшлар унутмаслигимиз керак. қорақалпоқ шоири Бердақ- астойдил ўрганди.
лоднинг руҳий-маънавий камолотида муҳим аҳамият касб этади. таъсир кўрсатганини эсладик. Авлоний нинг “Болам” шеърини ёд
таълимни реал турмуш билан боғлашга Ёшларимизнинг миллий ва умумбаша- олиб айтиб юрардим. Нафа- Адиб аввал овул мактаби-
Университет расмий веб-сайти (tdtu.uz)да “Абдулла Қодирий интилди, бир дарс билан бошқаси ўрта- рий қадриятлар руҳида, ҳар томонлама қат мен, балки тенгқурларим да, сўнгра ўша даврдаги маъ-
ҳаёти ва ижоди ёшлар тарбиясида” саҳифаси яратилди. Унда сида муайян танаффусни, бир синфдан соғлом ва баркамол бўлиб вояга етиши ҳам кўча-кўйда ўйнаб юрга- рифат ва зиё масканларидан
“Абдулла Қодирий ҳаёти ва ижоди”, “Абдулла Қодирий асарлари”, иккинчисига ўтишдаги имтиҳонни жорий учун ҳам маърифатпарвар боболаримиз нида айнан шу шеърни ба- бири ҳисобланган Қорақум
“Эл ардоғидаги адиб”, “Янгиликлар” каби рукнлар ташкил этилиб, этди, таълим тизимининг дунёвий йўна- қолдирган маънавий-маърифий мерос ланд овозда ўқишлари ҳали- эшон мадрасасида таҳсил ол-
уларда ёзувчи ҳаёти ва ижодига оид маълумотлар, Абдулла Қо- лишини кучайтиришга алоҳида эътибор асосида таълим-тарбия соҳасида улкан ҳануз ёдимда. ган. Шунингдек, Бердақ Афло-
дирий ижод мактаби билан ҳамкорликда олиб борилаётган иш- берди. Унинг “Биринчи муаллим”, “Иккин- ўзгаришлар амалга оширилмоқда. Адиб- тун ва Аристотель ижодидан
лар, турли танловлар, илмий-амалий анжуманлар ҳақида маълу- чи муаллим” дарсликлари, “Туркий гулис- лар хиёбонида бўлиб ўтаётган тадбирлар Ўқувчилик кезларимизда эса ҳам сабоқ олгани яққол сези-
мотлар ёритиб борилмоқда. тон ёхуд ахлоқ” , “Адабиёт ёхуд миллий ва адабиёт дарслари ҳам биз каби ёш- шоирнинг “Халқ учун”, “Яхши- лади. Бердақ нафақат қора-
шеърлар” каби қўлланмалари ўз вақтида ларнинг келажакда етук авлод бўлишимиз роқ”, “Излар эдим” каби шеър- қалпоқ, балки туркий халқлар-
Ўзининг ўлмас асарлари билан халқимиз қалбидан муносиб мактаблар фаолиятида муҳим аҳамият учун пиллапоя вазифасини бажаради ва, лари билан маънавий дунёмиз- нинг ҳам мутафаккир шоири
жой эгаллаган Абдулла Қодирийнинг маънавий меросига улкан касб этган. албатта, юксак марраларга эришишимизга ни бойитганмиз. Ушбу шеърлар ҳисобланади.
ҳурмат, чексиз эҳтиром ила юрагимдан қуйилиб чиққан ушбу замин яратади. халқимиз орзу-истакларини
сатрларни келтириб ўтмоқчиман... ўзида акс эттиргани боис, ру- Унинг тарихий “Шажара”,
Ёниқ қалбли мунаққид Чўлпон адабий меросига оид кўп- ҳиятимизга сингиб, онгимизга “Амангелди”, “Эрназарбий”,
Жонни фидо айлаган зотдир, даврлар ўзидан кейинги авлод учун лаб мақолалар эълон қилди. 2 та ўрнашиб, барчамизнинг кўнгли- “Айдос бобо”, “Равшан” ва “Хо-
Тафаккурда душман лол-мотдир. яхши намуна, ғойибона устоз, мотива- рисола яратди. Чўлпон асарларини миздан муносиб жой эгаллаган разм” достонлари халқимиз та-
Бундан ўзга фикрлар ётдир – тор бўлиб қолади. нашрга тайёрлади, ижодини чуқур бўлса ажабмас... рихини ўрганишда аҳамиятли
Қодирий бобомга таъзим, эҳтиром! Ҳеч иккиланмай айтишимиз мумкин- ўрганиш ишига бошчилик қилди. 70 манбалар ҳисобланади. Шу-
ёшида “Жаҳон адабиёти” журналига Бердимурод Қарғабой ўғли нингдек, Бердақнинг ўзи ҳам
ки, Озод домла Шарафиддинов асар- бош муҳаррирлик масъулияти адиб- 1827 йил 27 ноябрда Амударё- бахши бўлиб, халқ қўшиқлари
лари фикр теранлиги, очиқлиги, таъсир нинг журналистик фаолиятида ёрқин нинг Орол денгизига туташтир- билан достонларини моҳирлик
кучининг ўткирлиги жиҳатидан нафақат саҳифа очди. Вақт ҳукмига бўйсунмай, ган ирмоқларидаги Оққалъа билан ижро этган.
адабиётда, балки журналистика макта- кексалик ва хасталикларни писанд деган жойда оддий оилада
қилмай, шижоат билан ўзини журна- дунёга келган. Болалигидан Адиблар хиёбонидаги қора-
бида ҳам “тоши оғир” ижод намунала- листик ижодга бахш этди. маърифатга, адабиётга меҳр қалпоқ шоири Бердақ ҳайкали
ри қаторида туради. Беназир истеъдод қўйган. Қорақалпоқ халқининг пойида Тошкент педиатрия
соҳиби ижод майдонига кириб келиши- Озод Шарафиддинов номи руҳ, мақол ва маталлари, лапар ва тиббиёт институтининг про-
ни адабиёт денгизининг кутилмаган фикр, ижод эркинлигида тўла намоён достонларини қизиқиш билан фессор-ўқитувчилари, ада-
тўфонларига ўхшатса бўлади. Домла бўлади. Адиб мукофотлар ва мақ- биётшунос олимлар, талаба
товлар учун ёзмади, унинг асарлари ёшлар иштирокида уюштирил-
Нафосат ДАВЛАТОВА, умидбахш, соғлом фикрлари билан замон талаби ва қалб буйруғи билан ган тадбир ҳам кўнглимизга
Ўзбекистон журналистика ва халқ эътиборига тушди. Эркин Воҳи- қоғозга тушди. Бу йўлда қўрқув, иккиюз- ажиб бир маърифат ёғдусини
оммавий коммуникациялар дов, Абдулла Орипов сингари истеъ- ламачилик ва лаганбардорликка ўрин олиб киргандай таассурот қол-
университети талабаси додларнинг кашф этилишида муҳим топилмади. Ҳақсеварлик, миллатига, дирди.
ўрин тутди. Ўрни келганда, “номақбул” тарихига садоқат билан хизмат қилиш
шеърлар ёзган шу икки шоирга устоз- олий мақсад қилиб қўйилди. Озод Ша- Зеро, Бердақнинг ҳаёти,
лик қилгани учун таъна-дашномлар рафиддинов чин маънода миллат қаҳ- ижоди, яшаб ўтган шараф-
остида қолди. Озод домла адабиётшу- рамони эди. Унинг қаҳрамонлиги нафа- ли йўли ва яратган асарлари
нослик билан бир ўринда “Тафаккур” қат асарларида, балки бутун умрида, ҳақидаги мулоҳазали, қизғин
мустаҳкам эътиқодида кўринади. Унинг фикрлар биз сингари ёшларни
Шундай инсонлар борки, биз улар- ва “Жаҳон адабиёти” журналида ма- хотираси кўп йиллар адабиёт ва ижод она Ватанга содиқ фарзандлар
ни фақатгина илм йўлидаги меҳнати қолалари ва таржималари билан иш- олами иштиёқмандлари, ҳақсевар жур- бўлиб улғайишга, халқимизга
ва ютуқлари билан эмас, балки инсо- тирок этди. Топталган тарихни тиклаш, налистлар учун ибрат мактаби бўлиб астойдил хизмат қилишга чор-
қораланган адиблар меросини асл эга- қолади. У ҳақиқат кўксидан отилиб лаш баробарида қалбимизга
чиққан ёлқин мисоли хотираларимиз- энг гўзал фазилатларни синг-
ний фазилатлари, бардошию сабру ларига қайтариш, мафкуравий-сиёсий га муҳрланади, қалбларимизда илдиз диради.
садоқати билан эсга оламиз. Бундай ёлғонларни фош этиш ишлари бошида отади.
шахслар олимона камтарлик, жасорат, турди. Ўз ғояси атрофида миллат фи-
бебаҳо илмлар манбаси сифатида кўп дойиларини бирлаштирди.
МУАССИС: Бош муҳаррир: Салим Дониёров Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Муножат Мўминова
қилинмайди ва муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Насиба Абдуллаева
Ўзбекистон Республикаси “Янги Ўзбекистон” газетаси учун масъул: Газетанинг етказиб берилиши учун обунани Дизайнер: Хуршид Абдуллаев
Вазирлар Маҳкамаси бош муҳаррирнинг биринчи ўринбосари томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган.
расмийлаштирган ташкилот жавобгар. Нашр индекси — 236. Буюртма — 2553. Манзилимиз:
Бахтиёр Абдусатторов Газета таҳририят компьютер марказида 42210 нусхада босилди. 100029, Тошкент шаҳри,
Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
саҳифаланди. Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2.
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли Баҳоси келишилган нархда. ЎзА якуни — 01:35 Топширилди — 03:35
чоп этилишига “KOLORPAK” МЧЖ масъул.
“KOLORPAK” МЧЖ босмахонаси. Корхона манзили:
Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected] Тошкент шаҳри, Яшнобод тумани, Элбек кўчаси, 8-уй.
Босмахона телефони: (71) 230-27-76
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
№ 188 (188), 2020 йил 1 октябрь, пайшанба кунги Янги Ўзбекистон нашри
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Янги Ўзбекистон 01.10.2020
- 1 - 8
Pages: