Kosbi Aktüel 8. Sayı

HUKUK

OSB MEVZUATI KAPSAMINDA

ÜRETİM REFORM PAKETİ

Stj. Av. Mustafa Emre Şahin

KAMUOYUNDA “ÜRETİM REFORM Sayın Kemalpaşa Organize Sa- yer alan binalar kiraya verilmemek
PAKETİ” OLARAK BİLİNEN nayi Bölgesi Katılımcıları, şartıyla emlak vergisinden daimi
7033 SAYILI “SANAYİNİN 7033 sayılı Kanun, 4562 sayılı olarak muaf tutulmuştur. Katılım-
GELİŞTİRİLMESİ VE ÜRETİMİN Organize Sanayi Bölgeleri Kanu- cıların kiraya verdikleri binalar için
DESTEKLENMESİ AMACIYLA BAZI nu’ndan 2547 sayılı Yükseköğretim emlak vergisi ödeme yükümlülükle-
KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE Kanunu’na, çeşitli harç ve vergi mu- ri devam etmektedir. Daimi muafi-
KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK afiyetlerinden hafta tatiline kadar yetin getirilmesi ile birlikte, Emlak
YAPILMASINA DAİR KANUN”, pek çok sayıda düzenleme içermek- Vergisi Kanunu md.5/1-f bendi uya-
01.07.2017 TARİH VE 30111 tedir. Bu düzenlemeler arasında or- rınca organize sanayi bölgelerinde-
SAYILI RESMİ GAZETEDE ganize sanayi bölgelerini ve sanayi- ki binaların inşalarının sona erdiği
YAYIMLANARAK YÜRÜRLÜĞE cileri yakından ilgilendiren harç ve tarihi takip eden bütçe yılından
GİRMİŞTİR. KANUNUN TEMEL vergi muafiyetleri, sanayi siciline itibaren 5 yıl süre ile yararlandıkları
AMACI SANAYİCİNİN MALİ AÇIDAN ön kayıt, hafta sonu çalışması gibi geçici muafiyet kaldırılmıştır.
DESTEKLENMESİ SURETİYLE birçok değişiklik ve yenilik yer al- • Organize sanayi bölgelerinde yer
SANAYİ YATIRIMLARININ VE maktadır. alan gayrimenkullerin ifraz veya
ÜRETİMİN CANLANDIRILMASI VE taksim veya birleştirme işlemleri,
GELİŞTİRİLMESİNİ SAĞLAMAKTIR. 1) Harç ve Vergi Muafiyetleri söz konusu bölgelerde bulunan
7033 sayılı Kanunun sanayiciler arsaların tahsisi nedeniyle şerhi ge-
açısından getirdiği en önemli yeni- rektiren işlemleri ile bu arsa ve üze-
liklerden biri, sanayi işletmelerinin rine inşa edilen binaların tahsis edi-
bazı harç ve vergilerden muaf tu- lene devir ve tescili işlemleri ve cins
tulmasıdır. Muafiyetlerin amacı or- değişikliği işlemleri ile ilgili olarak
ganize sanayi bölgesinde yer alan harçlardan (tapu ve kadastro harç-
sanayicilerin mali yükümlülükler- ları vb.) muafiyet öngörülmüştür.
den kurtulması, yatırım maliyetle- • Sanayi siciline kayıtlı işletmelerin
rinin azaltılması ve neticede üreti- üretime yönelik elektrik kullanım-
min teşvik edilmesidir. larından alınan %2 oranında TRT
payı artık alınmayacaktır.
Bu bağlamda;
• Organize sanayi bölgelerinde bu- 2) Eğitim
lunan arsaların tahsisine ilişkin ola- 7033 sayılı Kanun ile organize sa-
rak düzenlenen sözleşmeler ve ta- nayi bölgeleri ile ilgili olarak eğitim
ahhütnameler damga vergisinden alanında da yenilikler öngörülmüş-
muaftır. tür. Örneğin, bölge ve sektör odak-
• Organize sanayi bölgelerinde lı üretim süreçlerinde ihtiyaç duyu-

50

lan nitelikli istihdamın sağlanması Müteşebbis heyet, yönetim kurulu ve denetim
ve artırılmasına katkı sağlanması kurulu üyelerinin görev süresi iki yıldan dört
amacı ile yükseköğretim kurumları-
nın ihtisaslaşması hedeflenmekte- yıla çıkarılmıştır. Görev sürelerinin uzatılmasının
dir. Böylelikle organize sanayi böl- nedeni, organların sürdürülebilirliğinin
gelerindeki sanayi işletmelerinde
nitelikli eleman istihdamı elde ede- sağlanması ve başlamış oldukları projeleri
bilmek adına ihtisaslaşmaya önem tamamlayabilme imkanının sunulmasıdır.
verilmektedir. İhtisaslaşmanın yanı
sıra, organize sanayi bölgelerinde para cezası uygulanacaktır. si ve askı süresinin bir hafta olması
kurulan meslek yüksekokullarında kararlaştırılmıştır.
öğrenim gören öğrencilere mali 4) Hafta Sonu Çalışması Müteşebbis heyet, yönetim kurulu
destek verilerek bu okullardan me- 7033 sayılı Kanun yürürlüğe girme- ve denetim kurulu üyelerinin görev
zun olanların sanayi işletmelerinde den önce, sanayi işletmelerinin her süresi iki yıldan dört yıla çıkarılmış-
istihdam edilmesi ve kalifiye çalışan yıl hafta tatili günlerinde çalışabil- tır. Görev sürelerinin uzatılmasının
sayısının artırılması amaçlanmakta- mek için belediyelerden hafta sonu nedeni, organların sürdürülebilir-
dır. Bu amacın gerçekleştirilebilme- çalışma ruhsatı almaları zorunlu liğinin sağlanması ve başlamış ol-
si için, organize sanayi bölgelerin- olup, bu zorunluluk sanayici açısın- dukları projeleri tamamlayabilme
de kurulan meslek yüksekokulları dan ek mali yükler getirmekteydi. imkanının sunulmasıdır. Organize
için öğrenci başına Yükseköğretim Sanayi işletmeleri üzerindeki ek sanayi bölgesinin su, elektrik ve
Kurulu bütçesinden eğitim desteği maliyetlerin azaltması ve ekstra- doğalgaz gelirlerine haciz yasağı ve
yapılabilmesi olanağı öngörülmüş- dan harç ödenmesinin önüne geçil- bu gelirlerin amacı dışında kullanıl-
tür. mesi amacıyla 394 sayılı Hafta Tatili mama yasağı getirilmiştir. Bununla
Hakkında Kanun yürürlükten kal- organize sanayi bölgesi içinde katı-
3) Sanayi Siciline Ön Kayıt dırılmıştır. Dolayısıyla, 01.07.2017 lımcılara sunulan temel altyapı hiz-
7033 sayılı Kanunla getirilen yeni- tarihinden itibaren organize sanayi metlerinin kesintiye uğramaması
liklerden bir diğeri, 6948 sayılı Sa- bölgesi içinde kalan sanayi işletme- amaçlanmaktadır.
nayi Sicili Kanunu’nda sanayici tanı- lerinin hafta sonu çalışmaları için il- Ayrıca, organize sanayi bölgesi ver-
mına yer verilmesi ve anılan Kanun gili belediyelerden çalışma ruhsatı mekle yükümlü olduğu hizmetlerle
kapsamına bilişim teknolojisi ve alma zorunluluğu artık söz konusu ilgili olarak katılımcılardan bağış
yazılım üreten işletmelerin de dahil değildir. adı altında herhangi bir bedel talep
edilmesidir. Ayrıca, sanayi işletme- edemeyecektir.
lerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji 5) OSB Düzenlemeleri Sonuç olarak, Üretim Reform Pake-
Bakanlığında tutulacak sanayi sicili- 7033 sayılı Kanun ile organize sana- ti olarak adlandırılan değişiklikler
ne kaydedilmesi, sanayi sicil belge- yi bölgelerinde kuruluş ve planla- esasen ülke sanayisini geliştirme
sinin alınması ve üretim faaliyetine ma süreçlerinin kısaltılıp hızlandırıl- hedefine yönelmiştir. Bu amacın
başlamadan önce sanayi siciline ön ması, organların sürdürülebilirliği gerçekleştirilebilmesi için sanayi
kayıt yaptırılması zorunluluk haline ve kapasitesinin artırılmasına yö- yatırımlarının ihtiyaç duyduğu ko-
getirilmektedir. Ön kayıt sistemi nelik düzenlemeler yapılmıştır. Ör- nularda kanuni düzenlemeler ya-
ile yeni kurulan sanayi işletmele- neğin, organize sanayi bölgesi sı- pılmaktadır. Sanayicinin ve sanayi
rinin takibi ve üretim faaliyetine nırları içerisinde yapılacak imar ve işletmelerinin mali yönden destek-
başlamadan önce yükümlülükleri parselasyon planları ve değişiklik- lenmesi, kalifiye ve nitelikli eleman
konusunda bilgilendirilmesi amaç- leri, eskiden İl İdare Kurulu kararı temini için mali teşviklerin verilme-
lanmaktadır. ile yürürlüğe girip bir ay süre ile si gibi hususların başarılı şekilde uy-
Sanayi siciline kaydolmayan sanayi askıda kalırken, yeni düzenlemede gulamaya geçirilmesi ülke çapında
işletmeleri için 7033 sayılı Kanun’un planların ve değişikliklerin Bakanlık üretimin ve yatırımların artmasına
yürürlüğe girdiği 01.07.2017 tari- kararı ile yürürlüğe girmesi, Bakan- ve neticede ülke sanayisinin gelişi-
hinden itibaren bir yıl içinde sanayi lığın internet sitesinde ilan edilme- mine katkı sağlayacaktır.
siciline kaydolup sanayi sicil belge-
si alma yükümlülüğü getirilmiştir.
Bir yıllık geçiş süresi içerisinde si-
cile kaydolmayanlar hakkında idari

51

KAÇIŞ ROTASI

KEMALPAŞA’NIN

TARİHİ ESERLERİ

Filiz Eroğlu Bu yazımızda Kemalpaşa’nın Nif’in, Nikaia İmparatorluğu’nun
[email protected] geçmişten günümüze ulaşan ikinci başkenti olduğu da biliniyor.
tarihi değere sahip eserlerini Saray ile ilgili çeşitli mitolojik efsa-
DÜNYACA ÜNLÜ KİRAZI VE siz değerli okuyucularımıza tanıt- neler de anlatılmakta. Bir efsaneye
MUHTEŞEM DOĞASI İLE BİLİNEN, maya çalışacağız. göre sarayı İyonya prensi ile nişan-
ESKİ ADI “GELİN” ANLAMINA lanmış olan Sard prensesi yaptır-
GELEN NİF OLAN KEMALPAŞA’DAN Laskarisler Sarayı (Halk mıştır. İyonya’ya hareket eden Sard
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BİRÇOK dilindeki adı ile Kız Kulesi) prensesi, Nif’te nişanlısı olan pren-
MEDENİYET GELİP GEÇMİŞ. Laskarisler Sarayı, İstanbul’un La- sin ölüm haberini alır. Bu haber
HER GELEN MEDENİYET İLÇEDE tinlerce işgalinden sonra 1204 yı- üzerine hiçbir yere gitmeyeceğini
ÖNEMLİ ESERLER BIRAKIRKEN, lında kurulan İznik Bizans devleti söyleyen prenses babasından ma-
BU ESERLERİN BAZILARI döneminde ilk imparator Theodo- iyeti ile yaşayacağı bir saray yap-
ZAMANA YENİK DÜŞÜP YOK ros I.Laskaris ya da bazı kaynaklara tırmasını rica eder ve saray yapılır.
OLUP GİDERKEN, BAZILARI İSE göre damadı Ioannes Dukas Va- Nif’e adını veren gelin, bu gelindir.
GÜNÜMÜZE KADAR ULAŞABİLMİŞ. tatzes III. tarafından yaptırılmıştır. Başka bir efsanede ise Bizans kra-
Ancak sarayın bu imparatorlardan lı bir sefer esnasında Nif’e yani
Laskarisler Sarayı hangisi tarafından yaptırıldığı tam Kemalpaşa’ya gelir. Kralın kızı bu-
olarak bilinememekte. İkliminin rada fakir bir gence aşık olur. Gizli
güzelliği ile tanınan Nif’te yazlık gizli buluşan iki gencin aşkı kralın
sayfiye olarak kullanılan bu sa- kulağına gider ve kral genç adamı
ray, Bizans imparatorların severek öldürtür. Her şeyden haberi olan
oturduğu bir idare merkezi olarak kız, babasından kendisi için bir sa-
kullanılmış. Sarayın bulunduğu ray yaptırmasını ister. Kral sarayı
yaptırır. Kız ise kendisini bu saraya
kapatır. Kral uzun zaman sonra kı-
zını merak eder ve bu saraya gider.
Ancak kızı çoktan ölmüştür. Kral
yaptığı hatayı anlar ama iş işten
geçmiştir. Kızı ve genç adamı yan
yana kuleye gömer. Bu kulenin adı
da Kız Kulesi kalır.
Başka bir efsane de ise, Nif Kale-
si’nde ve Kız Kulesi’nde iki farklı
kral yaşarmış. Birinin kızı diğerinin
de oğlu varmış. Kralın çocukları bir-
birlerini görüp sevmişler. Nif Kale-
si ve Kız Kulesi arasında gizli geçit
bulmuşlar. Bu gizli geçitten geçe-
rek buluşuyorlarmış. Bu durumu
haber alan birbirine düşman iki kral
ayrı ayrı plan yaparak genç adam

52

Nif Kalesi Halil Ağa Camii

ve kızın buluştuğu yere gitmişler. Hitit Karabel Anıtı
Kızın babası genç adamı, genç ada-
mın babası da kızı öldürmüş.
Saray Kemalpaşa’nın en önemli ta-
rihi eseri olması açısından ayrı bir
özellik taşıyor. Yüzyıllardır ayakta
kalmayı başaran saray, bugün Ke-
malpaşa’nın en önemli tarihi sim-
gesi konumunda. Sarayda uzun bir
zaman önce başlayan restorasyon
çalışmaları halen devam etmekte.

Nif Kalesi faydalanılmıştır. Kalenin temeline kabartmada sol elinde bir mızrak,
Kemalpaşa’nın güneyinde Nif dağı- yakın bölümlerde görülen kalıntı- sağ elinde bir yay tutan erkek fi-
nın eteklerinde kurulmuş olan Nif lardaki dikdörtgen şeklinde kesil- gürü bulunmaktadır. Bu anıtın 100
Kalesi’nin ilk olarak hangi dönemde miş iri taşlar, ilk çağ işçiliği izlenimi metre kadar kuzeyinde başka bir
yapıldığı kesin olarak bilinmemek- uyandırmaktadır. anıt daha bulunmaktaydı. Bu eser
te. Nif yerleşiminin savunması için 1960’larda yapılan yol çalışmaları
inşa edilen bu iç kale, aynı zamanda Hitit Karabel Anıtı esnasında maalesef yok edilmiştir.
doğu yönünden İzmir’e gelebilecek Bölgenin en önemli tarihi eserle-
saldırıları da önleme amacıyla inşa rinden birisi de Luwi Anıtı ya da Halil Ağa Camii
edilmiş. Kemalpaşa Kalesi Belkahve Hitit Karabel Anıtı olarak bilinen, Halil Ağa Camii, Yukarıkızılca halkı-
ve Karabel geçitleri arasında yer al- tarihsel önemi sebebiyle dünya nın yardımları ile Hacı Halil Ağa ta-
makta olup, bu iki geçit üzerinden arkeoloji literatürüne giren kabart- rafından 1311 yılında yaptırılmıştır.
gelip Sardes’e ulaşan yolların kesiş- madır. Hitit döneminde yapıldığı Cami, 20. yy’da yapılan onarımlarla
tiği yollara da çok yakındır. Sardes bilinen bu anıt, Karabel geçidinde kısmen de olsa özelliğinden uzak-
gibi oldukça önemli ve merkezi yer- bir tepenin güneye bakan yama- laşmıştır. Cami; kesme taş, moloz
leşimler için Nif Kalesi, Karabel ve cında bulunmakta. Yaklaşık 2,5x1,5 taş ve tuğladan dikdörtgen planlı
Nif Ovası’nı kontrol edebilecek bir metre boyundaki niş içine işlenmiş olarak oldukça yüksek bir bodrum
konumda bulunmaktadır.
Kalenin bugün görünen duvarları
Bizans dönemi kalıntılarıdır. Ancak
Bizans döneminde yapılan kale
duvarları için daha önceki dönem-
lerde yapılan kale kalıntılarından

53

KAÇIŞ ROTASI

Emet Bey Camii

Ulucak Höyüğü Yedigöz Köprüsü Yedigöz Köprüsü
Kemalpaşa’ya 15 km uzaklıkta Çam-
üzerine yapılmıştır. İki katlı olan halk arasında “Emet Bey Camii” ve bel köyü civarında bulunan Yedigöz
caminin önünde beş bölümlü son “Çarşı Camii” olarak bilinmekte. Köprüsü, 16. yy. başlarında inşa
cemaat yeri bulunmaktadır. İbadet edilmiştir. Yapının Roma dönemine
mekânının üzeri, ahşap bir çatı ile Ulucak Höyüğü ait olduğu sanılmaktadır. Köprünün
örtülüdür. Mihrap, yuvarlak bir niş Kemalpaşa Ulucak mahallesinde günümüze sadece dört gözü ulaşa-
şeklindedir. İçerisinde bezeme yö- bulunan höyük, ilk olarak 1960 bilmiştir. Nif çayı üzerinde kurulan
nünden dikkat çeken bezeme un- yılında İngiliz araştırmacı David bu yapıtın, kervanların geçmesi için
suru bulunmamaktadır. Caminin French tarafından bulunmuştur. yapıldığı tahmin edilmektedir. Köp-
yanında taş kaide üzerine yuvarlak O dönemde höyüğün yüzeyinden rü İzmir-Ankara Yolu’ndan dikkatli
gövdeli tek şerefeli minaresi bulun- toplanan malzemeler ışığında ne- bakıldığı zaman görülmektedir.
maktadır. olitik dönemin tarihlenebileceği
anlaşılmıştır. 1995 yılında başlayan Eski Hamam
sistematik çalışmalar günümüzde Kemalpaşa merkezde çarşı civarın-
halen devam etmektedir. Ulucak da, Nif Kalesi’nin eteklerine inşa
Höyük Mezarlığı ve son zamanlar- edilmiştir. Yapıya ait bir kitabe bu-
da burada yapılan kazılar bize Ulu- lunmamaktadır. Ancak, 1531 tarihli
cak’ın tarihinin ne kadar eski oldu- tapu tahrir defterinde, Hamza Bey
ğunu göstermektedir. isimli bir kişinin Çarşı Camii yakın-
larında bir hamam yaptırdığı bilgisi
vardır. Hamam, geçtiğimiz yıl resto-
re edilmiştir.

Emet Bey Camii Eski Hamam
Cami, Saruhanlılar zamanında
Emet Bey tarafından 14.yüzyılda
yaptırılmıştır. 1884 yılında yanan
cami 1885 yılında aslına uygun ola-
rak yeniden inşa edilmiştir. Cami,

54



İŞ GÜVENLİĞİ

Umut Cingi
Makine Mühendisi ISG Uzmanı (A sınıfı)

Maalesef günümüzde İnsa- ATIK FİRMALARINDA
nın doğal kaynakları tü-
ketme hızı, doğanın ken- ISG KÜLTÜRÜ YAPILANMASI
dini yenileme hızının %50 üzerine
geçmiş durumda. Ekolojik ayak izi yacın artması sonucu geri dönü- yönetimlerin katkılarıyla 5 milyar
ölçümlemelerine göre, dünyadaki şüme olan talep artmıştır. Çünkü Euro’luk bir pazar haline gelmiş du-
herkes Türkiye’de yaşayan biri ka- hammadde satın almak yerine rumda. Bu noktada atılan en büyük
dar tüketse WWF verilerine göre 2 daha ucuza mal edilen demir, hur- adımlardan birisi ise son günlerde
gezegene ihtiyacımız olacak.Kısa- da metaller, yıpranmış kumaş artık- yayınlanan Ulusal Geri Dönüşüm
cası çevre kirliliğinin her geçen gün ları vb maddelerin geri dönüşümü Eylem planıdır. 2013-2016 yıllarını
egemen olduğu günümüzde daha ile hammadde elde edimi endüstri kapsayan eylem planı yatırımcılar
duyarlı olmak yönünde çok sorum- sanayisine ekonomik açıdan büyük için büyük fırsatlar sunmaktadır.
luluğumuz var. yarar sağlamaktadır. Hal bu olunca sektörel büyümenin
Gelecek kuşaklara daha yaşanılabi- 1800’lü yıllarda özellikle Schwep- tarihsel sürecindeki artış yönelimi
lir bir dünya bırakabilmek ve sürdü- pes gibi içecek ürünleri, depozitolu dikkate alındığında, ivmelenme-
rülebilir bir gelecek için, üretim es- bir sistemle satışa sunularak geri nin beraberinde getirdiği sorum-
nasında gereken önlemleri almak dönüşümü sağlanmıştır. 1813’te lulukların arasında İş Sağlığı ve
ve sürekli iyileştirme planlamaları Benjamin Law, eski yıpranmış ku- Güvenliği’nin yasal bir sorumluluk
yapmak konusunda ciddi çaba har- maş artıklarını geri dönüştürecek olarak da karşımıza çıktığını gör-
cıyoruz. Bu doğrultuda Atık Geri bir sistem geliştirerek kumaş artık- mekteyiz. Sektörde var olan ya da
Dönüşüm firmalarının gün geçtik- larından saf pamuk elde etmiştir. dışarıdan gelebilecek tehlikelerin
çe artan sayısı sevindirici olmakla Benzer örnekleri çoğaltmak müm- belirlenmesi, bu tehlikelerin riske
beraber, bu durumun gelecek için kündür. dönüşmesine yol açan faktörler ile
umut vadettiğini söylemek müm- Özellikle gelişmekte olan ülkelerin tehlikelerden kaynaklanan risklerin
kün. Buna keza ülke olarak bu kül- doğal kaynaklarından maksimum analiz edilerek derecelendirilmesi
türü ne kadar benimsediğimiz ise düzeyde yararlanması için geri dö- ve kontrol tedbirlerinin kararlaştı-
işin tartışmaya açık tarafı. nüşüme büyük önem vermeleri ge- rılması gibi çalışmalar, İSG kapsa-
Bilindiği üzere atık geri dönüşümü rekmektedir. Bunun için devletler mında yer almaktadır.
kapsamındaki firmaların dünyayı yeterli yasal altyapılarla yatırımları Atık Geri Dönüşüm firmalarında-
yaşanabilir hale getirme çabasında desteklemelidir. Ülkemizde ise atık ki tehlikeler dikkkate alındığında;
en temel amaç, yeni hammadde yönetimi ve geri dönüşüm sektörü, işletme ve firmaların İSG kültürü
kullanmak yerine atıklardan kulla- hem özel sektörün hem de yerel oluşturması ve bu kültürü kurum-
nılabilir hammadde elde etmektir.
Dünyadaki hızlı endüstriyelleşme
sebebiyle hammaddeye olan ihti-

56

Atık Geri Dönüşüm firmalarının gün geçtikçe artan sorunlarından biri olan emisyon
sayısı sevindirici olmakla beraber, bu durumun gazı oluşumu en büyük tehlikeler-
gelecek için de umut vadettiğini söylemek den bir tanesidir. Bu tehlikeye karşı
“Personele gaz maskesi kullan-
mümkün. Buna keza ülke olarak bu kültürü ne kadar masını söyledik ve zimmet ettik”
benimsediğimiz ise işin tartışmaya açık tarafı. demek maalesef yetmez. Emisyon
gazının oluşumunu önlemek önem-
sal anlayış haline getirme çalış- sakatlık veya ciddi sağlık etkisi dü- lidir.
maları yürütmesi, taraflar ve yasal zeyinde öneme sahip olduğu gö- 1. Emisyon gazı oluşumuna neden
yükümlülükler açısından önemlidir. rülmüştür. Bu riskler bağlamında, olan maddelerin kullanımı yerine,
Çalışanların farkındalığının arttı- saha gözlemleri, iş sağlığı ve gü- emisyon gazı oluşturmayan mad-
rılması, prosedürlerin doğru şe- venliği açısından tehlike arz eden deler kullanılmalıdır. Örneğin sol-
kilde uygulanması için önemli bir etmenlerin tespit edilmesi, bunla- vent tarzı maddeler yerine su bazlı
bilinçtir. Atık bertaraf tesisleri, iş rın yol açabileceği risklerin engel- maddeler, kömür yerine çevresel
sağlığı ve güvenliğine ilişkin ciddi lenmesi veya etkisinin azaltılması enerji kaynakları vs.)
tehlikeler barındırmanın yanında, için çözüm önerileri getirilmesi ve 2. Emisyon gazı oluşumunu orta-
çevre açısından da önemli tehlike- literatürde mevcut olan çalışmala- dan kaldıracak maddeler kullana-
ler içermektedir. Bu sebeple atık ra dayanılarak iyileştirme önerileri mıyorsak, bu gazların ortama yayıl-
bertarafı, farklı disiplinler tarafın- sunulmalıdır. masını engelleyecek mühendislik
dan incelenmesi gereken bir konu- İş güvenliği önlemi çerçevesindeki değişimleri yaparak etkisinin azal-
dur. Mevzuat ve yasal hükümlere bilinç sadece baret, gözlük (KKE) tılması önemlidir.
hakim bir uzman tarafından yön- kullanmak olmamalıdır. Firmalarda 3. Ortamın temiz olmayışı, gazların
lendirilmek önemlidir. Risk değer- iş güvenliği kültürü oluşturulmalı, belli bir alanda birikmesini sağla-
lendirmede, tehlikeli atık bertaraf işveren; çalışanlarının yanı sıra gün yarak tüm fabrikadaki personelin
tesislerinin işletme kapasiteleri, li- içinde firmaya yolu düşen tüm zi- sağlığını olumsuz etkileyebilir. İzo-
sans türleri, sektördeki tecrübeleri yaretçilerin bu düşünce bilincinde le ortam önemlidir.
gibi kriterlere bakılarak farklı uygu- olmasını sağlamalıdır. İş güvenliği 4. İzole edilmiş bölgeye giren per-
lamalara kadar değerlendirmeler kültüründe ilk yapılmaması gere- sonelin kontrollü giriş çıkışının sağ-
boyutlandırılabilir. ken; lanması, tehlikeli ortamda çalışma
ÇSGB 2016 tehlikeli atık araştırma 1. Riski ortadan kaldırmak ve bulunma sürelerinin kontrol altı-
sonuçlarına göre, atık değerlendir- 2. Riskin şiddetin azaltmak na alınması gereklidir.
me tesisleri üzerinde yapılan risk 3. Riski izole altına almak 5. Güvenlik tedbirlerini sıralamış
değerlendirme araştırmaları sonu- 4. Riski control altına almak olursak sonraki aşama, tüm tedbir-
cunda ziyaret edilen işletmelerde 5. Kişisel Koruyucu Ekipman Kul- ler alındıktan sonra personelin ça-
belirli riskler tespit edilmiştir. Bu lanmak olarak sıralanabilir. lışma sahasında hâlâ gaz mevcut-
risklerin birçoğunun ölüm, kalıcı Özellikle atık firmalarınının başlıca sa ve iş durdurulmayıp çalışmaya
devam edilecekse, personele gaz
maskelerinin teslim edilmesi, ge-
rekli eğitimlerin verilmesi ve kişisel
koruyucu ekipmanların önemi hak-
kında bilinç kazandırılması da bir o
kadar önemlidir.
Tehlikeyi ortadan kaldırmaya çalış-
madan, riskin azaltmadan KKE tes-
lim etmek, İSG kültürünü oluştur-
mak değildir. Bu unsurlar dikkate
alınarak İSG konusunda toplumsal
kültür oluşumunda, firmaların da
olumlu kazanımlarının katkıları-
nı da zaman içinde göreceğimize
inancım var.

57

SAĞLIK

Check-up

neden önemlİ?

Uzm. Dr. Demet Karadenizli
Kent Sağlık Grubu

Bİrİsİ sİze sağlık çİzgİnİzde yolunuza çıkabİlecek
sorunları önceden söylesİn ve hatta bunların
çözümlerİnİ de sunsun İster mİsİnİz?

Bu nasıl mümkün olabilir? Keş- o şey: sürpriz! Kanseri erken tanı- korunma sağlıyoruz, bazen de ses-
ke bir aletin içine girseniz, o mak, çok az semptom verdiğinde sizce orada duran bir tiroid nodü-
da sizi bilimkurgu filmlerdeki hatta semptom vermeden bunu lünün kanserleştiğini fark ediyoruz
gibi tarasa ve yapısal, fonksiyonel yapabilmek ancak -bir dereceye ve yayılmadan önceki evrede yaka-
ne var ne yoksa ortaya koysa, hatta dek- tarama programlarıyla müm- layıp tedavi edebiliyoruz.
daha ileri gidip, genetiğinizdeki un- kün.
surları da bir bir dökse… Sağlık taramaları (check-up) has- I) 20-40 yaşlarında bir kişi/
Şimdiki teknolojiyle kurgulanmış, tanelerimizde organize olmuş bir ailede herkes sağlıklı/
organize tarama programları da ekiple yapılıyor. Önceden belirle- çevresel ya da bireysel başka
hayalinizin ötesini değilse de mev- nebilir olan kişinin cinsiyetine ve riski yok
cut gerçeği size sunabiliyor. yaşına yönelik riskler. Hekim gö- Açlık kan şekeri: Şeker hastalığı ya
Neleri tarıyoruz? Sık görülen, erken rüşmesinde ve muayenede ortaya da gizli şeker taraması için ön bilgi.
tanıdan yarar görecek olan, tanım- çıkan ailesel ve bireysel riskleri de Karaciğer fonksiyon testleri: Ka-
lanabilir bir erken fazı bulunan has- ekleyerek bütün bir panel oluşturu- raciğerdeki fonksiyon bozuklukları,
talıkları. yoruz. Böylece kişinin kendi tarama yağlanma ile ilgili sorunlar.
Kişinin yaşının ve cinsiyetinin yarat- planı oluşuyor. İlk görüşmede risk Böbrek fonksiyon testleri: Böbre-
tığı risk, sabit risk. Yani bu iki unsu- değerlendirmesi ve fizik muayene ğin süzme fonksiyonu ile ilgili so-
ra göre belirlenmiş bir test deme- yapılarak testler organize ediliyor, runlar.
tini baz kabul edip, kişinin ailesel aynı gün içinde yaptığımız ikinci Kolesterol: Koroner arter hastalığı
ve bireysel risklerini de ekliyoruz görüşmede ise değerlendirme ve riski ile ilgili kısmi bilgi.
ve kişinin kendi tarama programı sağlık ajandası çıkarıyoruz; birlikte Tiroid testleri: Tiroid bezinin fonk-
oluşuyor, testler ve doktor görüş- çözebileceklerimiz ve diğer uzman- siyonları hakkında kısmi bilgi.
meleri yapılıyor. Aslında iyileşme lık alanlarını ilgilendiren sorunların Hepatit B ve C ile ilgili testler:
sürecinin başlangıç noktası burası. çözümünü planlıyoruz. Böylece hi- Hepatit B için koruyuculuğun ya da
Yani sorunların su yüzüne çıkıp ka- pertansiyonda olduğu gibi bazen taşıyıcılığın olup olmadığı, Hepatit
bul edildiği yer. Burası zor işte. Siz- tek bir ilaçla çözüldüğünde sonra- C için hastalık durumunun olup ol-
de var olduğunu bile bilmediğiniz sında geçirilebilecek olası inme ve madığı.
sessiz sessiz orda bir yerde duran diğer kardiyolojik hastalıklardan Tam kan sayımı: Kansızlık, infeksi-

58

yon, pıhtılaşma hücreleri bilgisi. çümleri de yapılmalıdır.) Kanseri erken
CRP ve ESR: Bazı infeksiyon ve/ Dışkıda Gizli Kan: Mide-barsak sis- tanımak, çok az
veya romatizmal hastalıklarla ilgili teminden fark edilmeden oluşan semptom verdiğinde
bilgi. kanamalar hakkında bilgi verir. hatta semptom
Tam idrar analizi: İnfeksiyonlar, vermeden bunu
fark edilmeyen kanamalar hakkın- III) 50-75 yaş aralığında bir yapabilmek ancak
da bilgi. kişi/ailede herkes sağlıklı/ -bir dereceye dek-
Akciğer grafisi: Akciğerde infek- çevresel ya da bireysel başka tarama programlarıyla
siyon ya da kendi dokusundan kay- riski yok
naklanan hastalıklar, grafiye giren İkinci gruptaki listeye ek mümkün.
omurgada ve diğer kemiklerdeki olarak:
olası hastalıklar, kalbin büyüklüğü Kolonoskopi: Gastroenteroloji kı- check-up’larını yaptırmalıdırlar.
hakkında bilgi verir. lavuzları, aile öyküsü olmasa da 50 Çok erken yakalanan bu olum-
Karın ultrasonografisi: Karaciğer, yaşın üstünde kolonun (kalın bağır- suzluk, hayatınızı kurtarabilir. Bu
böbrek, dalak, pankreas, mesane sağın) kolonoskopi ile incelenmesi- olasılıklar kişiden kişiye değişiklik
ve prostat, abdominal aorta hak- ni önermektedir. gösterebilir, bazen de birden çok
kında bilgi verir. 75yaşüzeri erkek / ailede herkes sorun alanını öncelik sıralamasına
EKG: Kalp ritmi, ve atım karakteri sağlıklı / çevresel ya da bireysel göre düzeltmek gerekebilir.
hakkında bilgi. başka riski yok
Kadınlarda bunlara ek olarak paps- Üçüncü gruptaki listeye ek olarak:
mear (21 yaşından itibaren) de ek- Kemik Mineral Dansitometri: Ke-
lenmeli. mik yoğunluğunu tarıyoruz. Bu yaş
grubu erkeklerde osteoporoz riski
II) 40-50 yas aralığında bir yükseliyor.
kişi/ ailede herkes sağlıklı/ 65 yaş üzeri kadınlarda da kemik
çevresel ya da bireysel başka mineral dansitometri uyguluyoruz.
riski yok Kronik hastalığı olanlar da yıllık
Yukarıdaki listeye ek olarak
Erkeklerde PSA (prostat spesifik
antijen): Prostat kanserini kan tes-
tiyle taramamızı sağlayan belirteç
(yüksekliği herzaman kanser anla-
mına gelmez)
Erkeklerde üroloji muayenesi. Pros-
tat ve diğer ürolojik organlar ve
cinsel işlev bilgisi
Kardiyoloji muayenesi: Kalp ve
dolaşım sistemi ile ilgili hastalık
olasılıkları hakkında bilgi
(Erkeklerde 35’ten itibaren iyi ve
kötü kolesterol ve trigliserid öl-
çümleri de yapılmalıdır.)
Kadınlarda mamografi: American
Cancer Society’nin yılda bir meme
kanseri erken tanısı için önerdiği
tarama testi.
Kadınlarda papsmear: Ser-
viks kanseri tanısında kullanılan,
serviksden (rahim ağzından) alınan
örneğin mikroskobik incelemesi
(Kadınlarda 45’den itibaren iyi ve
kötü kolesterol ve trigliserid öl-

59

İNSAN KAYNAKLARI

MESLEK LİSESİNDEN

MÜHENDİSLİĞE

Serdar Kalaycıoğlu
Peryön Türkiye İnsan Yönetimi Derneği Ege
Şubesi Başkanı-Egeria Danışmanlık Kurucusu

Geçtiğimiz günlerde İŞKUR ta- Meslek liseleri ve mesleki teknik li- dört yıllık üniversite mezunu olu-
rafından organize edilen ve selerinin açılabilmesi için bence en nabilir. Meslek lisesinden sonra
her üç ayda bir Vali veya Vali önemli nokta sanayici, işveren, Mil- sınavsız veya taban puan alarak
Yardımcısı başkanlığında toplanan li Eğitim Müdürlükleri, bağlı odalar ilgili bölümün meslek yüksek oku-
İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu ve meslek kuruluşları ile bir çalış- luna geçip, iki yıl okuduktan sonra
(İİMEK) toplantısı nedeni ile komşu ma yapılıp bölgenin ihtiyaçlarının mezun olur ve teknisyen tekniker
illerimizden birindeydim. Toplantı- tespit edilmesi, ardından ona göre olarak yetişmiş olunabilir. Üzerine
nın açılış konuşmasını yapan Sayın meslek lisesi ve bağlı bölümlerin de Dikey Geçiş Sınavı ile 4 yıllık ilgili
Vali Yardımcısı, istihdam seferberli- açılmasıdır. Siz gidip metal üzerine üniversiteye geçilip, 2 yıl daha oku-
ğinde hedefe ulaşıldığını ve bunun çalışmalar yapan sanayi bölgele- duktan sonra mühendis unvanı ile
sevindirici olduğunu, ancak hâlâ rinin olduğu yere muhasebe, mali meslek sahibi bile olmak mümkün.
ara eleman sıkıntısının devam etti- işler ağırlıklı meslek lisesi açarsanız Ama nedense bu tercih edilmiyor
ğini söyledi. Söz alan İl Milli Eğitim elbette soruna çözüm olunmaz. veya aileler bunu çocuklarına em-
yetkilisi ise, “Geçtiğimiz dönemde Bu konuda organize sanayi müdür- poze etmeyip, direkt dört yıllık üni-
yaklaşık 4-5 meslek lisesi açtık” di- lükleri de Manisa OSB ve Atatürk versiteleri tercih ediyorlar. Bu da
yerek sorunu çözmeye çalıştıklarını OSB’de olduğu gibi bölgenin ihti- ara eleman sıkıntısına çözüm olmu-
söylemeye çalıştı. Meslek lisesi ve yacı olan meslek liselerini üyeleri- yor doğal olarak. Lütfen çocukla-
mesleki teknik lisesi açmak çözüm nin ihtiyacı doğrultusunda açabilir- rımızı doğru eğitim politikalarının
mü? Eğer siz bölgenin ihtiyacı doğ- ler. Bu konuda devlet destekleri ve yanı sıra ailelerin, öğretmenlerin,
rultusunda ara eleman yetiştirecek teşvikleri de mevcut. danışman ve rehberlerin doğru
meslek lisesini açmaz, ona göre de İİMEK toplantılarında “Şu bölgede yönlendirmeleri ile direkt meslek
yetkin ve tam donanımlı eğitmen- öğrenci yokluğundan falanca bö- sahibi olabilecekleri ve hatta mü-
ler ile eğitim yapmazsanız 5 değil lüm kapatılsın” veya “Talep var açıl- hendis olarak mesleğe devam ede-
15 tane meslek lisesi açılsa sonuç sın” gibi isteklere çok rastlıyoruz. bilecekleri meslek liselerine yön-
değişmez. Veliler çocuklarını meslek liseleri lendirelim ve aynı zamanda meslek
Staj veya diğer nedenler ile işlet- yerine dört yıllık üniversiteye girsin liserini kalkındıralım ki ara eleman
melerimize gelen meslek lisesi öğ- diyerek düz liselere göndermeye sıkıntısı ortadan kalksın ve “meslek
rencilerimizin bazıları henüz hiçbir çalışıyorlar. Bunun da nedeni üni- lisesi memleket meselesi” olmak-
takım tezgahına veya otomatik versite mezunu olmak, KPSS şart- tan çıksın artık.
CNC tezgahına dokunmadıklarını larında üniversite bitirmiş olmayı
biliyor, görüyoruz. Hal böyle olun- tamamlamak ve askerlikte yedek
ca da ara eleman sıkıntısı maalesef subay olarak görev yapmak. Hal-
bitmiyor. buki meslek liselerinden sonra da

60



62