Kosbi Aktüel 12. Sayı

1510 metreye ulaşan yüksekliği ile Gerek yakınlığı ve lübü olarak biz de her yıl çeşitli par-
de her yıl İzmir’de bulunan birçok yüksekliği, gerekse kurları kullanarak  Nif Dağı’nın zir-
kulüp, birkaç kez Nif Dağı’na tırma- doğal güzellikleri ve su vesine tırmanış gerçekleştiriyoruz.
nış faaliyeti düzenliyor, tıpkı bizim kaynaklarının bolluğu Hatta zaman zaman çıtayı biraz
kulübümüz Pan Dağcılık ve Doğa yükseltip kondisyon olarak yüksek
Sporları Kulübü gibi. Gerek yakın- nedeniyle dağın seviyedeki sporcularımız ve de-
lığı ve yüksekliği gerekse doğal etrafından zirvesine neyimli rehberler önderliğinde İz-
güzellikleri ve su kaynaklarının bol- ulaşmak hem keyifli mir’in çevresindeki dağlara sıra dışı
luğu nedeniyle dağın etrafından hem de bol alternatifli ve denenmemiş parkurlarda tırma-
zirvesine ulaşmak hem keyifli hem nışlar ve zorlu yürüyüşler yapıyo-
de bol alternatifli parkur imkanla- parkur imkanları ruz. Geçtiğimiz yılın Kasım ayında
rı sunuyor. Bu parkurlardan bazı- sunuyor. daha önce hava şartları izin verme-
ları, Kemalpaşa girişinde bulunan diği için yarıda kesmek zorunda kal-
Taşduvar’dan, Buca Kaynaklar’dan, dığımız, Nif Dağı’na komşu ve aynı
sıra dağ silsilesinde bulunan (Boz
Kemalpaşa girişinde bulunan Kı- Dağlar) Gelin Dağı’nı da içine alan,
zılüzüm Köyü’nden, Nif Dağı’nın Kırıklar Köyü’nden başlayıp Buca
doğusunda bulunan Vişneli Kö- Kaynaklar’da sonlandırdığımız  ve
yü’nden, Buca Kırıklar Köyü’nden, toplamda 22 kilometreye ulaşan
Kemalpaşa Nazarköy’den ve Gök- bir yürüyüş yaptık. Zorlu bir rotayı
dere Köyü yakınındaki Gökdere ve yürüyüşü başarıyla tamamlama-
Kanyonu’ndan Nif Dağı zirvesine nın gururu ve doğayla bütünleşme-
sizi taşıyan parkurlara giriş yapabi- nin verdiği hazzı anlatmak zor olsa
lirsiniz. Bu parkurlar uzunluklarına da sizlere o günü anlatmayı dene-
ve zorluklarına göre doğa yürüyü- yeceğim.
şü yapan sporcuları dağın zirvesine 5 Kasım 2017 sabahında Kırık-
ulaştırıyor. lar’dan tırmanışa başladığımızda
Hava şartları dikkate alınmalı hava son derece güzeldi. Orman
PAN Dağcılık ve Doğa Sporları Ku- yoluna girip yükseldikçe hava de-
ğişmeye başladı. Gelin Dağı’nın
eteklerine geldiğimizde başlardaki
yaz havası yerini kış havasına bırak-
mıştı.  Ufak bir kıyafet molasından
sonra Gelin Dağı’nın batı sırtından
keskin bir şekilde yükselip  çevre-
mizi saran yoğun sisin içinde zirve
patikasını yakalayıp zirveye ulaştık.

49

GEZİ

“Az önce zirvesinde olduğumuz Gelin Dağı sisten
tamamen arınmış ve bütün güzelliğiyle ortaya çıkmıştı.
Her zaman olduğu gibi yine son sözü doğa söylemişti.”

Zirveden zirveye güzelliğiyle ortaya çıkmıştı.
Yoğun sis ve soğuk rüzgar Her zaman olduğu gibi yine
nedeniyle çok hızlı bir şe- son sözü doğa söylemişti.
kilde fotoğraflarımızı çekip Ara vadide epey yükseldik-
dağın Nif’e bakan  dik yama- ten sonra önümüze çıkan ka-
cından iki dağın arasındaki yalıkları aşarak orman yoluna
vadiye indik. Burada bulunan çıktık ve  kısa bir süre sonra
ve bütün yıl kesilmeden akan yangın kulesine ulaştık.
çeşmede verdiğimiz kısa bir Keskin soğuk ve rüzgar nede-
mola hem soluklanmamı- niyle hemen fotoğraf çekilip
zı sağladı hem de doğadan Kaynaklar yönündeki orma-
süzülüp gelen suyla matara- na  girdik ve ağaçların içinde
larımızı doldurduk. Bu din- kuytu bir yerde nihayet öğle
lenmeden sonra hızlıca Nif yemeği molamızı verdik. Bu
Dağı’na ulaşan ara vadiye tarz yürüyüşlerde genelde
girip yükselmeye başladık. öğle yemeği dışında çok faz-
Bu arada az önce zirvesinde la molamız olmaz, öğle ye-
olduğumuz Gelin Dağı sisten meği molamız da yarım saati
tamamen arınmış ve bütün geçmez. 20-25 dakika süren

50



GEZİ

molanın ardından Kaynaklar’a inen
dik patikayı kullanarak önce yan-
gın  havuzuna, buradaki çeşmede
verdiğimiz su molasından sonra
da Kaynaklar’a kadar uzayıp giden
kanyonun içinden yürüyerek Kay-
naklar’a ulaşıp yürüyüşümüzü son-
landırdık.  Bu güzel etkinliğimizin
fotoğraflarını çeken Metin Özel’i
de anmadan geçmeyeyim. Kendisi-
ne teşekkür ediyorum.
Nif Dağı bu anlamda biz doğa ile
bütünleşmeyi seven sporcu, yü-
rüyüşçü ve dağcılar için bulunmaz
bir nimet. Bir yüzünü Kemalpaşa’ya
bir yüzünü İzmir’e dönmüş bu gü-
zel dağı keşfetmenin en güzel yolu
da bu parkurlarda doğayla bütün-
leşmek… Bu keyfi yaşamak, haya-
tınıza spor katmak ve şehrin o gri
atmosferinden uzaklaşmak istiyor-
sanız başta kulübümüz Pan Dağcı-
lık ve Doğa Sporları Kulübü olmak
üzere tüm kulüpler sizlere kucak
açıyor, değerlendirin. İster bir ku-
lüple, ister bir arkadaş grubu ile
ancak parkuru bilen, size rehberlik
edecek tecrübeli bir yürüyüşçü ile
Nif Dağı’nı keşfe çıkın, pişman ol-
mayacaksınız...

52



SAĞLIK

Op. Dr. Tayfun Yeşilbalkan YAZ VE GÜNEŞ
Göz Hastalıkları Uzmanı
GÖZ SAĞLıĞıMıZı
TEHDİT EDİYOR

Güneş ışınları, UV blokajlı ol- olarak kullandığımız güneş gözlü- larının yaşanmasına zemin hazırlı-
mayan güneş gözlükleri, ğünün camlarının UV blokajlı olup yor. UV blokajlı güneş gözlükleri ile
uzun süre sıcakta kalmak, olmadığını anlamak mümkün değil, bu problemleri ortadan kaldırmayı,
hava akımına maruz kalmak, bil- bunu ölçen makineler mevcut. Kişi- göz sağlığımızı korumayı hedef-
gisayar başında geçirilen zaman nin yapması gereken güvenilir fir- liyoruz. Dolayısıyla kullandığımız
gözlerimizi tehdit ederek göz sağlı- maların ürettiği orijinal gözlükleri gözlüğün bu özellikleri taşımaması
ğımızın bozulmasına sebep oluyor. kullanmak. demek, göz sağlığımızı korumama-
Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. sı demektir. Faydasının olmaması
Tayfun Yeşilbalkan “Yaz aylarında Orijinal olmayan güneş zaten gözümüz için en büyük za-
göz sağlığımız için tehdit oluşturan gözlüğü kullanımı ne gibi rar. UV filtreli bir güneş gözlüğü
etkenlerin başında UV ışınları yer sonuçlar doğurur? Nasıl bir kullanacağız. Cam saydamlığı net
alıyor. UV ışınları, ultraviyole ışın- güneş gözlüğü kullanmalıyız? olacak, kontrastı azaltmayacak,
lar yani yaklaşık 400 nanometrenin Zararlı güneş ışınları gözümüzde ve parlamaya yol açmayacak, araba
altındaki ışınlardır. Bunlardan ikisi göz çevremizde çeşitli sağlık sorun- kullanırken görmeyi azaltmaması
ultraviyole A ve Ultraviyole B, oza- çok önemli bir husus. Renkleri ayırt
nı da geçerek bize ulaşırlar. Bunla- “Güneş ışınları etmemizde olumsuzluk sağlamaya-
rın gözle temasının engellenmesi Ultraviyole A ve cak. Açık kahverengi ve füme renk-
gerekmektedir. Bu konuda alına- Ultraviyole B, gözün li camları olan gözlükler en ideal
cak en önemli tedbir UV blokajlı ön yüzeyinde tahriş camlar...
kaliteli güneş gözlükleridir” dedi. yaratabiliyor hatta halk
Atagöz Göz Hastalıkları Dal Mer- arasında et beni denilen Yaz göz sağlığımızı nasıl
kezi uzmanlarından Op. Dr. Tayfun dokuların oluşmasında etkiliyor?
Yeşilbakan, göz sağlığının nasıl ko- ve büyümesinde etkili Güneş ışınları Ultraviyole A ve
runması gerektiği hususunda soru- Ultraviyole B, gözün ön yüzeyin-
larımızı yanıtladı. olabiliyor.” de tahriş yaratabiliyor hatta halk
arasında et beni denilen dokula-
Kullanılan güneş gözlükleri rın oluşmasında ve büyümesinde
gözümüzü zararlı ışınlardan etkili olabiliyor. Katarak gelişimini
koruyor mu? sağlayabiliyor. Güneşe fazla maruz
Aldığımız güneş gözlüğünün üze- kalan insanlarda katarak gelişimi-
rinde bulunan etiketlere dikkat et- nin daha hızlı meydana geldiği göz-
meliyiz. Güvenilir markaların güneş lemlenmiş. Hatta gözün arkasında
gözlüklerini kullanmalıyız. Bireysel sarı nokta hastalıklarına, gözün ön

54

yüzeyinde yahut gözün arka yüze- “Damla kullanmadan önce gözlerimizi
yindeki tümöral oluşumlara bile dinlendirmeyi deneyelim. Bir saat içinde beş-on
yol açabileceği görülmüştür. Bu se- dakika gibi sürelerde mola verelim. Bunun dışında
beplerle güneş gözlüğü ile gözleri-
mizi zararlı ışınlardan korumak bi- gözlerimizi yavaşça kapatıp, üç saniye kadar
zim için çok önemli. Güneş gözlüğü bekleyelim. Böylelikle gözyaşımızı koruyoruz.”
seçerken çok dar çerçeveler değil,
göz kapakları ile birlikte gözaltını
da kapatacak daha geniş çerçeve-
ler seçmeye özen göstermeliyiz.

Güneşe uzun süre maruz sürelerde mola verelim. Bunun dı- likle ileri yaşlarda ve kadınlarda me-
kalmak göz kuruluğuna sebep şında gözlerimizi yavaşça kapatıp, nopoz sonrası hormonsal değişim-
olur mu? üç saniye kadar bekleyelim. Böyle- lerle birlikte ortaya çıkıyor. Bunun
Bir miktar olabilir. Uzun süre güneş, likle gözyaşımızı koruyoruz. Ayrıca yanında kimyasal yanıklardan, kaza-
uzun süre sıcak, uzun süre hava suni gözyaşı kullanmak prezervan- lardan birtakım ilaçlardan da mey-
akımı olan yerlerde gözyaşımızda sız yani tek kullanımlık olanlar göz dana gelebiliyor. Genetik yatkınlık
daha fazla buharlaşma ve dolayı- sağlığımız için işe yarar oluyor. İçin- etkili olabiliyor. Hastalar genellikle
sıyla daha fazla kuruma meydana de bize zarar verecek bir şey yok. kuruluk hissi, yanma, batma, ya-
gelir. Mevcutta göz kuruma sorunu Kullanmakta hiçbir sakınca gör- bancı cisim hissi, lens kullanımında
olanlarda bu oranı artırır, olmayan- müyorum. Lakin bunlara rağmen zorluk şikayetleri ile geliyorlar. Kısa
larda bile kuruma belirtileri şika- şikayetler geçmiyorsa bir hekime süreli bir muayene ile kuru göz tanı-
yetlerine neden olabilir. başvurarak kontrol ettirmekte fay- sı konulabiliyor. Kuru göz tedavisin-
da var. Gözlerimizde bir ışık kırıl- de daha önce de belirttiğim gibi tek
Bilgisayar ve göz ması yahut görme bozukluğu var kullanımlık yapay gözyaşı prepatla-
sağlığı hakkında neler ise bilgisayar başında muhakkak rını öneriyoruz. Yapay gözyaşı gün
söyleyebilirsiniz? gözlüğümüzü kullanalım. Antirefle içinde arzu edilen sıklıkta kullanıla-
Yakına bakarken göz kaslarımızı kaplama gözlükler ile gözlerimizi bilir. Var olan gözyaşını korumak da
yoğun çalıştırır ve yoğun efor sarf ekranın zararlı ışınlarından da koru- çok önemlidir. Bu hususta kuru göz
ederiz. Bu durum göz içinde ağrıya muş oluruz. şikayeti olan hastalar, gözlük yanla-
ve yorgunluğa neden olur. Bunun rını kapatarak gözyaşını muhafaza
dışında göz kapama sıklığımız bil- Peki göz kuruluğu nedir, edebilirler. Uyudukları odayı nem-
gisayar başında düşüş gösteriyor. neden olur? lendirme cihazları ile nemlendirebi-
Bu sebeple de göz yüzeyinde bo- Göz kuruluğu gözyaşı sistemimizin lirler. Ayrıca gözyaşını gözden uzak-
zulmalar ve kurumalara sebep olu- yeterince göz suyunu üretememesi laştıran küçük kanalcıklar uzman
yor. Belirtileri ise yanma, batma, ya da fazlaca buharlaşmasıyla mey- tarafından basit bir işlemle geçici
ışık kırılması, ağrı ve kamaşmadır. dana gelir. Kısacası gözyaşımızın ya da kalıcı olarak kapatılabilir.
Bu belirtiler dinlendiğimiz zaman azalması anlamına geliyor. Genel-
geçer. Fakat geçmiyorsa ihmal et-
meden bir uzmana muayene olmak
gerekir. İşimiz gereği uzun süre bil-
gisayar başında kalmak zorunday-
sak yeni teknoloji çözünürlüğü ve
tarama sayısı iyi olan led ekranları
tercih etmeliyiz.

Gözde yanma, batma ve
kuruma meydana geldiğinde
doktora danışmadan damla
kullanılabilir mi?
Damla kullanmadan önce gözle-
rimizi dinlendirmeyi deneyelim.
Bir saat içinde beş-on dakika gibi

55

HUKUK

7033 SAYıLı KANUN İLE

OSB’LERDE SANAYİCİLERE
ve KATıLıMCıLARA VERGİ
MUAFİYETİ MÜJDESİ
Av. Deniz Meralbaysal
Şahin Hukuk Bürosu

OSB’lerin kuruluş amacı sanayileşmenin maliyetinin azaltması amacıyla, bu bölgelerde
elverişli, çevreye duyarlı ve teknolo- bulunan arsaların tahsisine ilişkin sözleşme ve
jik olarak ileri seviyelere getirilmesi- taahhütnameler damga vergisi istisnası kap-
nin yanı sıra OSB’ler içindeki sanayicilerin/ samına alınmıştır. Bilindiği üzere OSB’lerde
katılımcıların da OSB’ler ile işbirliği içinde arsa tahsis işlemlerinde sözleşme yapılması
sanayileşmenin ilerlemesini ve genişlemesini ve sanayicilerden taahhüt alınması zorunluluk
sağlamaktır. Bununla birlikte OSB Kanunu ile olmakla birlikte bu zorunluluk sebebi ile işlet-
OSB’lere birçok muafiyet, hak ve özellikler ta- mecilerin/sanayicilerin yükümlülükleri azaltıl-
nınmış olup 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilme- maya çalışılmıştır. Bu durumda OSB’lerdeki
si ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı arsa tahsislerinin kolaylaştırılması ile katılımcı
Kanun ve Kanun Hükümlerinde Değişiklik Ya- olan sanayici ile OSB ilişkileri arasında bağlan-
pılmasına Dair Kanun ile sanayicinin de birçok tılar kurulmaktadır. Sanayici OSB’de gerçek-
muafiyetten faydalanması hedeflenmiştir. leştireceği faaliyetleri ve kuracağı işletmesi
7033 sayılı Kanun 01.07.2017 tarihinde yü- ile hem OSB’nin kendisine hem de ülkedeki
rürlüğe girerek sanayicinin muafiyetlerini ve ekonomik canlılığa katkı sağlayacaktır.
birtakım diğer işletmelerden farklı özellikleri
kazanmasını hedeflemiştir. Kanun değişikliği Emlak Vergisi’ne getirilen muafiyet
ile önemli iki vergi türü olan Damga Vergisi Kanunda yapılan değişiklik öncesinde Emlak
ve Emlak Vergisi muafiyetlerine değinilmesi Vergisi’nden ve Emlak Vergisi’nin muafiyet
gerekmiştir. durumlarından bahsedilmesi gerekmekte-
dir. Emlak Vergisi’ne ilişkin tüm hükümler
Damga Vergisi’ne getirilen muafiyet 29.07.1970 tarihli ve 1319 sayılı Kanun ile dü-
7033 sayılı Kanunun 7. maddesi ile “- 1/7/1964 zenlenmiş durumdadır. 1319 sayılı Emlak Ver-
tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa gisi Kanunu ile emlak vergisi binalar ve arazi-
ekli (2) sayılı Tablonun “IV-Ticari ve medeni ler olmak üzere ikiye ayrılmış bulunmaktadır.
işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümüne aşa- Emlak Vergisi’nin Birinci Kısmı Binalar Vergi-
ğıdaki fıkra eklenmiştir. “53. Organize sanayi si’ni düzenlemiş olup İkinci Kısmı ise Araziler
bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölge- Vergisini düzenlemiştir. Aynı kanun içinde
leri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi bina vergisi ve arsa vergisi ayrı düzenlenmiş
sitelerinde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olup bu vergilerin muafiyet durumları da ayrı
olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütna- ayrı düzenlenmiştir.
meler” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükmün
eklenmesi ile OSB’lerde kurulacak olan işlet- 7033 sayılı Kanun ile Emlak
melerin ve faaliyete başlamak isteyen yeni Vergisi’ndeki muafiyet hangi vergi
sanayicilerin organize sanayi bölgelerinde ya- türünü etkilemektedir?
pacakları yatırımlarda ve masraflarda yatırım 7033 sayılı Kanun’un 10. maddesinde yer alan

56

emlak vergisindeki muafiyet 1319 Kanunda yapılan değişiklik öncesinde
Sayılı Kanunun 4. Maddesindeki Emlak Vergisi’nden ve Emlak
daimi muaflıklar hükmünde yer
almaktadır. Ancak bu daimi muaf- Vergisi’nin muafiyet durumlarından
lık kanunun Binalar Vergisi bölü- bahsedilmesi gerekmektedir.
mü için geçerli olmaktadır. 7033
sayılı Kanun’un 10. maddesi ile nılması mümkündür. lerinde Değişiklik Yapılmasına Dair
“-29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı 1-Binanın OSB içinde olması Kanun ile vergi muafiyetlerine
Emlak Vergisi Kanunu’nun 4. mad- 2-Kiraya verilmemiş olması şartla- getirilen değişiklikler ile muafiyet-
desinin (m) fıkrasına parantez içi rını sağlaması gerekmektedir. Aksi lere ilişkin vergi ödemelerinin ne
ibareden sonra gelmek üzere “ile takdirde binanın işletmeci/sanayi- zamandan itibaren ödenmeyeceği
organize sanayi bölgeleri, serbest ci tarafından bir başka işletmeye/ konusunun da açıklığa kavuşturul-
bölgeler, endüstri bölgeleri, tekno- sanayiciye kiralanması durumun- ması gerekmiştir. 7033 sayılı Kanun
loji geliştirme bölgeleri ve sanayi da bu muafiyetten yararlanması 01.07.2018 tarihinde resmi gazete-
sitelerinde yer alan binalar” ibaresi mümkün değildir. de yayımlanarak yürürlüğe girmiş
eklenmiştir.” hükmüne yer verilmiş- 7033 sayılı Kanun değişikliği ile iş- olup vergi muafiyetleri bu tarih-
tir. letmeciler/sanayiciler emlak vergisi ten itibaren başlamaktadır. Damga
Bu durumda 1319 Sayılı Kanun’un anlamında sadece bina vergisinden vergisi muafiyeti için herhangi bir
4. maddesi yukarıda da yer verilen muaf olmakla birlikte arazi vergi- karışıklığa sebep olmaz iken bina-
kanundaki değişiklik sonucunda sine ilişkin herhangi bir muafiyet lara ilişkin vergi muafiyeti hakkın-
“Aşağıda yazılı binalar, kiraya veril- işbu kanun maddesi ile düzenlen- da 2017 vergisinin birinci ve ikinci
memek (24.11.1994 tarihli ve 4046 memiştir. OSB’ler için Arazi Vergisi dönem vergilerinin muafiyetleri-
sayılı Kanun kapsamında yapılan iş- hakkında uygulanan muafiyet ge- nin durumunun açıklanması zaruri
letme hakkı devirleri hariç) şartıyla çici muafiyetler kapsamı içinde yer olmuştur. OSB’lerde yer alan bi-
Bina Vergisi’nden daimi olarak mu- almakta olup sanayici lehine arazi- naların vergi muafiyetlerine ilişkin
aftır. ((a), (b), (s), (y) ve (z) fıkraları nin tesis edilme anına kadar geçer- dönemleri 7033 sayılı kanunun ya-
için kiraya verilmeme şartı aran- lilik arz etmektedir. Bu durumda yım tarihinden itibaren bina vergi-
maz.) sanayicinin/işletmecinin OSB’lerde sinden daimi olarak muaf tutulacak
m) Cumhurbaşkanınca vergi mua- yer alan binaları hakkında muafiye- olan organize sanayi bölgelerinde
fiyeti tanınan vakıflara alt binalar ti daimi olarak mevcut iken arazileri yer alan binalardan 2017 yılı bina
(Vakıf senedindeki cihete tahsis hakkında muafiyetleri kısmi/geçici/ vergisi birinci taksitinin alınması,
edilmek şartıyla) ile organize sana- daimi olmak üzere bulunmamakta- ikinci taksitten itibaren (ikinci tak-
yi bölgeleri, serbest bölgeler, en- dır. sitte dahil olmak üzere) bina ver-
düstri bölgeleri, teknoloji geliştir- gisinin alınmaması gerekmektedir.
me bölgeleri ve sanayi sitelerinde Vergi muafiyetleri hangi Bu durumda sanayiciler/işletmeler
yer alan binalar…” haline gelmiştir. dönemleri kapsayacak ve ne 2017 bina vergisinin birinci döne-
Eklenen bu madde ile de Damga zamandan itibaren geçerli mini ödemekle yükümlü olmakla
Vergisi’nde yer alan muafiyet ile olacak? birlikte devam eden dönemlerde
aynı şekilde sanayicinin/işletmele- 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi muafiyet şartlarını sağlamaları ko-
rin OSB’lerde yapacakları yatırım ve Üretimin Desteklenmesi Ama- şulu ile bina vergisinden daimi ola-
ve ülke ekonomisine sağlayacakla- cıyla Bazı Kanun ve Kanun Hüküm- rak muaf hale gelmişlerdir.
rı katkı göz önüne alınarak yatırım
maliyetlerinin azaltılması amacı ile
OSB’lerde yer alan binaların emlak
vergisinden muaf tutulması söz ko-
nusu olmuştur. İşbu muafiyet dai-
mi muafiyetler arasında yer almak-
ta olup aşağıda belirtilen şartları
sağlaması halinde sanayicinin bina
vergisinden muafiyetten faydala-

57

İŞ GÜVENLİĞİ

İŞ KAZASININ

GÖRÜNMEYEN MALİYETLERİ

Umut Cingi
Makine Mühendisi ISG Uzmanı (A sınıfı)

İş sağlığı ve güvenliği konusunun İşverene olan doğrudan İşgücü kaybı: Kaza geçiren
önem kazanması ile beraber bu (Görünen) maliyetler; personelin yerine yenisinin veya
konularda alınan önlemlerin ma- Tedavi ve diğer giderler için başkasının temin edilmesi.
liyeti toplam maliyet içinde kayda yapılan masraflar: Personelin Toplumun uğradığı kayıplar: Kaza
değer bir miktar olarak kayıtlara sağlığına kavuşması için yapılan sonrası fabrika içindeki motivasyon
geçmektedir. Bu konu, işverene tüm harcamalar işveren tarafından bozukluğu ve işe güvensizliğin
fazladan bir masraf kalemi olarak ödenmek zorundadır yasal olarak. artması, bu nedenle verimin
gözükmektedir. İşveren ve patron Mahkeme masrafları: Şikâyet düşmesi.
gözüyle bakıldığında ilk bakışta olsun olmasın büyük kazalarda Yeni personel maliyetleri: Kaza
bu şekilde gözükse de, önlemlerin dava açılır. Haksız görünen geçiren personelin yaptığı işi
alınmadığı durumlarda meydana taraf mahkeme masraflarını da yapacak bir personelin istihdam
gelebilecek beklenmedik olaylar ve ödeyecektir. edilmesi veya eksiğin kapatılması
iş kazaları sebebiyle üretim çalış- Ödenen tazminatlar: Kaza yapan için fazla mesai yapılması.
maları kontrolden çıkacak ve plan- kişinin yaşına, aile bireylerinin Bu çerçevede tekrar İSG konusu-
lanan üretim miktarı ve maliyet- sayısına göre hesaplanır. na harcanan maliyetleri incelersek
lerinde ciddi farklılıklar meydana Sigorta primleri: Firmanın tüm yıllar içinde maliyetlerin artmadı-
getirecektir. sigorta primleri kaza nedeniyle ar- ğı aksine azaldığını görülecektir.
Bu tip olayların sık meydana gel- tacaktır. Araştırmalar ve buzdağı teoremi
diği kuruluşlarda işçi maliyetleri, Tamir giderleri: Zarar gören de gösteriyor ki “Önlemek Öde-
fazla mesai saatleri yükselecek, malzeme, makine veya sistemin mekten Daha Ucuzdur”. Basit ve
işin uzmanı personel yerine geçici tekrar eski haline getirilmesi için klişe bir cümle gibi gözükse de tüm
personel ile çalışmak zorunda ka- harcanan miktarlar. konuyu özetleyen ve gerçekleri
lınacak, işyeri içinde motivasyon gösteren bir cümledir.
bozukluğuna, işverene ve işe gü- İşverene dolaylı (Görünmeyen) Endüstri varsa, fabrikada üretim
ven düşüşüne neden olacaktır. Bu maliyetleri; varsa tehlikeli bir ortamın varlığı
nedenlerden ötürü verimsizlik ve İş günü kaybı: Kaza geçiren da kaçınılmazdır. Ancak çalışanlar,
verimsizliğin getirdiği maliyet ar- personelin raporlu olduğu sürece işveren ve iş güvenliği uzmanları
tışları olacaktır. çalışma yapamayacak olması. birlikte olayları değerlendirerek en
Yapılan araştırmalar ve incelemeler Üretim kaybı: Siparişlerin güvenli ve en emniyetli çalışma or-
göstermiştir ki İSG için harcanan zamanında teslim edilmemesi ve tamını yaratacak şekilde çalışmalar
maliyetler orta ve uzun vadede iş- gecikmeler. yapmalıdır.
veren ve patronlara daha fazla kar Bu çalışmalarda hiçbir zaman ma-
etmesini ve maliyetlerin düşmesi- liyetleri yükselten kalemler olarak
ne sebep olmuştur. Araştırmalarda değerlendirilmemelidir. Hiçbir za-
bu konu buz dağına benzetilmek- man unutulmaması gereken konu,
tedir. insan hayatından daha önemli bir
değerimizin olmadığıdır.

58



İNSAN KAYNAKLARI

Serdar Kalaycıoğlu KRİZ ZAMANı
PERYÖN Türkiye İnsan Yönetimi Derneği
Ege Şubesi Başkanı ve Yönetim Danışmanı ELEMAN ÇıKARMADAN ÖNCE

Ekonomik kriz kapıda deniyor. işçinin talebi ile kendisine izin veril- aşamaz; denkleştirme süresi toplu
Bazı işletmeler, işyerleri krize mesi hallerinde, işveren iki ay içinde iş sözleşmeleri ile altı aya kadar ar-
çare aramaya başlıyorlar ve akla çalışılmayan süreler için telafi çalış- tırılabilir. Çalışma sürelerinin yukarı-
hemen ilk personel çıkarımı geliyor. ması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla daki esaslar çerçevesinde uygulama
Maalesef ilk akla gelen tedbirlerden çalışma veya fazla sürelerle çalışma şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
biri işten personel çıkarma olmamalı. sayılmaz. Telafi çalışmaları, günlük Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir
Kriz eğer sizi etkilemeye başladıysa en çok çalışma süresini aşmamak yönetmelikle düzenlenir.
yapacağınız iş öncelikle stratejilerini- koşulu ile günde üç saatten fazla ola-
zi bir kez daha gözden geçirme olma- maz. Tatil günlerinde telafi çalışması Kısa çalışma ve kısa çalışma
lıdır. İş stratejileri, satış ve sipariş ve yaptırılamaz. ödeneği
üretim stratejilerinizi gözden geçire- Madde 65 – Genel ekonomik, sektö-
bilirsiniz. Bu bahsettiğimiz konular- Denkleştirme rel, bölgesel kriz veya zorlayıcı se-
da iyileştirmeler yapılabilir, verimli- Madde 63 - Genel bakımdan çalışma beplerle işyerindeki haftalık çalışma
liği arttırma metotları uygulanabilir. süresi haftada en çok 45 saattir. Aksi sürelerinin geçici olarak en az üçte
Yeni politikalar belirlenmesi çalışan- kararlaştırılmamışsa bu süre, işyer- bir oranında azaltılması veya sürek-
larınızı ekmeğinden etmeyecektir. lerinde haftanın çalışılan günlerine lilik koşulu aranmaksızın işyerinde
Ayrıca 4857 sayılı iş kanunumuzda eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Ek faaliyetin tamamen veya kısmen en
bazı metotları da eleman çıkarma- cümle: 10/9/2014-6552/7 md.; De- az dört hafta süreyle durdurulması
dan önce bilmekte fayda var. Peki, ğişik cümle: 4/4/2015-6645/36 md.) hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak
nedir bunlar dersek... Yeraltı maden işlerinde çalışan iş- üzere (Bakanlar Kurulu kararı ile altı
çilerin çalışma süresi; günde en çok aya kadar uzatılabilir) sigortalıla-
Yıllık ücretli izin, ücretsiz izin yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi ra çalışamadıkları dönem için gelir
Çalışanlarınızın varsa yıllık ücretli buçuk saattir. Tarafların anlaşması ile desteği sağlayan bir uygulamadır.
izinlerini kullandırın veya çalışanınız haftalık normal çalışma süresi, işyer- Bu konuda bağlı bulunduğunuz İŞ-
ile beraber mutabakata vararak ona- lerinde haftanın çalışılan günlerine, KUR müdürlüğüne müracaat ederek
yını alıp belli bir süre ücretsiz izinli günde 11 saati aşmamak koşulu ile önce başvurunuzu yapmalısınız daha
olmalarını sağlayabilirsiniz. farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, sonra ise verilecek onay ile bu işlem-
iki aylık süre içinde işçinin haftalık den yararlanabilirsiniz. Bu konularda
Telafi çalışması ortalama çalışma süresi, normal haf- insan kaynakları departmanınız kuv-
Madde 64 - Zorunlu nedenlerle işin talık çalışma süresini aşamaz. Denk- vetli ise onlar size doğru yolu bula-
durması, ulusal bayram ve genel ta- leştirme süresi toplu iş sözleşmeleri caktır.
tillerden önce veya sonra işyerinin ile dört aya kadar artırılabilir. (Ek Bir çalışanınızı bile ekmeğinden et-
tatil edilmesi veya benzer nedenler- cümle: 6/5/2016-6715/3 md.) Turizm memek için bu çalışmaları yapmanızı
le işyerinde normal çalışma süreleri- sektöründe dört aylık süre içinde öneririz.
nin önemli ölçüde altında çalışılması işçinin haftalık ortalama çalışma sü-
veya tamamen tatil edilmesi ya da resi, normal haftalık çalışma süresini

60



BASINDAN
62

63

BASINDAN
64