Kosbi Aktüel 13. Sayı

GÖRÜŞ

2018 YıLıNı BİTİRİRKEN

KRİZ VE ORGANİZASYONEL YAPıLAR

Ebru Tunç Liderler, önceden kurgulanmış yö-
People First HR Consulting netsel senaryoları, süreçler ger-
çeklik kazandığı andan itibaren,
tehdit ve belirsizlikler ile beraber kısa otomotiv sektöründe, talep yetersizliği
bir periyot sonrasında karşılarında bula- ve atıl kapasite ile sonuçlanmaktadır. Bu
biliyorlar. Böyle bir durumda iyi organi- şartlar altında sektörlerin yaşanan zor-
zasyonlar bir taraftan sürdürülebilirlik, luklara karşı tepki veriş biçimleri, genel
diğer taraftan stratejilere ve uzun vade- olarak dört evrede giriş (öncesi dönem),
li hedeflere odaklanırken, bir yandan da yayılma (akut evre), çıkış ve Hasar Tespiti
anlık krizleri çözmek, hizmet kalitesini ve Yeni Fırsatlar dönemi olarak gelişim
arttırmak, ekipleri doğru yönlendirmek, gösterebilmektedir. Başlangıçta firma
verimliliği arttırmak gibi kurumsal-viz- çevresini algılamaya çalışırken, üst yöne-
yoner çözüm metodlarını, davranış şekil- tim tarafından çevredeki değişikliklerin
lerini aktif olarak kullanmaktalar. 2018 firmanın yakın geleceği üzerindeki etki-
yılı, gerçekten bu aktifliğin yaşandığı iyi leri tanımlanmaya çalışılmakta ayrıca ko-
bir örneklem olarak nitelendirilebilir. runmacı bir tutum içinde örgütün finan-
Üretim endüstrisi, coğrafyalarda tekno- sal açıdan güçlendirilmesi hedeflenerek
loji ve ekonomi politikaları ile özdeş bir belirli önlemler alınmaktadır.
yapıda, talep eğilimlerine bağlı olarak Yayılma döneminde, örgüt bünyesinde
dinamik ve süratli bir değişim yaşıyor. Bu geniş tasarruf uygulamaları gündeme
süreçte, reel ekonomi ve pazar şartları alınarak yararlı olacağının düşünüldüğü
ne olursa olsun, liderlik ve yönetim be- harcamalar ve yatırımlar kısılmakta, ve-
cerileri daha da önem kazanmakta, sek- rimliliğin arttırılmasına çalışılarak krizin
tördeki firma ve işletmeler çalışanlarıyla en yoğun olduğu dönemin atlatılması,
beraber yeni sorumluluklar üstlenmek- hedeflenmektedir.
te, iş modellerini, organizasyonlarını de- Çıkış süreci kriz dönemlerinin en önemli
vamlı geliştirme ve güncelleme ihtiyaçla- fırsatlarından biri olup, sorgulanmayan-
rı ile öne çıkmaktalar. Örneğin otomotiv ları arama – tarama sürecidir. Bu evrede,
sektörü, yapısı gereği kriz dönemlerin- sürdürebilirliği sağlamak için yönetimi
den çok hızlı etkilenen bir sektör. Faiz farklı açılardan ele alarak çözüme ulaş-
oranlarının ve döviz kurlarının değişme- ma gereksinimi doğar, bu irdeleme sü-
si, kriz söylemlerinin artması, geleceğin reci iyi yönetildiğinde de, beraberinde
belirsizleşmesi durumlarında otomotiv bazı fırsatları getirir.
sektöründeki talep düzey olarak, ertele- Hasar tespiti ve krizden fırsat yarata-
nebilir bir talep haline gelmektedir. Bi- bilmek için, iş yapış şekillerini baştan
reysel tüketicilerin yanında kurumlar da ele almak, değerlendirmek ve değişen
otomotiv taleplerini ertelemekte, bu da şartlarda rekabetçilik düzeyi artan alan-
lardan faydalanmak için gerekli yatırım-
lardan kaçınmamak, rekabetçi olunama-
yacak alanlardan ise çıkmak gerekir.

50

Günümüzde, organizasyonel yapı- “Bu zor dönemde alınan kararlar başarı ve
ların, çalışanları arasında liderlik ve zekanın ürünü’’, “ekip başarılı’’, “artık takım
yönetim ile ilgili hususlar her sevi- olduk’’, “her şeye rağmen kendimizi güvende
yede düşünülür, tartışılır. “Bu zor hissediyoruz’’, “şirket yönetimine güveniyorum’’
dönemde alınan kararlar başarı ve gibi yorumlarla duyduğumuz final cümleleri
zekanın ürünü’’, “ekip başarılı’’, “ar- bize içinde bulunan süreci, organizasyonla ilgili
tık takım olduk’’, “her şeye rağmen
kendimizi güvende hissediyoruz’’, önemli bilgileri vermektedir.
“şirket yönetimine güveniyorum’’
gibi yorumlarla duyduğumuz final müsaade eder ama yangın çıkma- ve sonuç odaklılık ve maliyetlerde
cümleleri bize içinde bulunan sü- masını sağlar. azalış, çalışanlarda kaliteli iş çıktı-
reci, organizasyonla ilgili önemli Mentorluk, ihtiyaç duyulan nokta- ları, çatışmaların azalması, kişisel
bilgileri vermektedir. Bu hassas larda bilgi ve tecrübenin paylaşıl- ve başkalarının farkındalığı, empa-
dönem sonrası yaratılan başarı, bu- ması sürecidir. Dolayısıyla mentor- ti, yeniliğe ve gelişime açıklık, yeni
lunan çıkış yolları yaşanan olumlu luk deneyim ve uzmanlık gerektirir. ürün tasarımı, takım çalışmasında
veya olumsuz süreçlerin tamamı Bu noktadan hareketle organizas- uyum gibi gelişimler göstermek-
organizasyonların liderlik denizin- yonlarda insan kaynağı en kıymetli tedir. Liderlerin doğru veri analizi
de marka adına, suda bıraktığı izle- değerlerin başında gelmektedir. ile birlikte organizasyona odaklan-
re benzemekte. Bu okuma biçimi, Yetenekleri kurumda tutmanın son ma becerileri, gerçek resmin çözü-
esasta bir sürecin sonunda hem derece önem kazandığı, kaybedil- nürlük seviyesini görebilme, gerek
yapılmış hem de olunmuş, soyut da mesinin yalnızca yeteneğin gitmesi hazırlık evresindeki ters rüzgarlara
olsa kuruluş aşamasından itibaren değil aynı zamanda ciddi bir maliyet karşı direnç gerek kurumun gele-
iyi ve verimli organizasyonları ifade oluşturduğu günümüzde kurum- ceği için hassas dönemleri atlatma
etmektedir. lar, potansiyeli olan ve yetenekli gerekse de kendi yapılarını iyi ta-
İşletmelerin, rekabete dönük bir çalışanlarına koçluk/mentorluk nıma ve hayatta kalma anlamında
yapıda özellikle ters rüzgarların es- desteği vererek, kendilerine önem önemli bir anahtardır.
tiği dönemler de dahil olmak üze- verdiklerini, değerli olduklarını his- 2018 döneminin yaşanmış tecrübe-
re direnç seviyeleri, bu direnç ve settirerek bir anlamda bağlılıklarını lerle birlikte kapanırken, 2019’un
gücün arka planında önem taşıyan artırmak için yatırım yaparlar. Koç- güçlü organizasyon, güçlü yönetim
ana bileşenler olan; luk ve mentorluk uygulamalarını ve güçlü liderlik uygulamaları ile
• Organizasyonel yapı ve kurum hayata geçiren kurumlarda bağlılık, geçmesini dilerim.
kültürü, performans artışı, verimlilik, çözüm
• Liderlik modeli,
• Performans ve yetenek yönetimi
• Çalışanların bağlılığı vb.
önemini dikte etmekte, bunların
etkinliğine bağlı olarak kurumdaki
koçluk ve mentorluk şemsiyesi al-
tında, hassas dönemler geçilebil-
mektedir.
Koçluk, kişilerin ya da kurumların
mevcut konumlarından hedefle-
dikleri noktaya, güçlü sorular eş-
liğinde farkındalığını arttırarak,
daha fazla düşünmesine, yaratıcı
olmasına, odaklanmasına ve bü-
tünü görmesine yardımcı olma ve
eyleme geçirme sürecidir. Koçluk
sürecinde, koç öneride bulunmaz,
kendi fikrini beyan etmez ya da
yönlendirmez, kıvılcım çıkmasına

51

GÖRÜŞ

Dr. Çiğdem Çiçekçi Ercan KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASı
Çiçekçi Hukuk Bürosu KANUNU’NUN ŞİRKETLERE ETKİSİ

KVKK yani 6698 sayılı Kişisel değil, kişisel verilerin toplanma- ve idari tedbirlerin alınması ge-
Verilerin Korunması Kanu- sı, paylaşılması, saklanması, de- rekliliği yanında, hukuki süreçler
nu gerçek kişilerin kişisel ğiştirilmesi, silinmesi gibi kişisel de tamamlanmalıdır. Zira şirket-
verilerini koruyan ve bu verilerin veriye dokunan tüm faaliyetleri lerin, kişisel verilerini işledikleri
işlenmesini düzenleyen kanun- kapsamaktadır. Dolayısıyla şunu ilgili kişileri kanuna uygun şekilde
dur. Bu Kanun 4 Nisan 2016 ta- rahatlıkla söyleyebilirim ki, en aydınlatma ve gerekli olması ha-
rihinde yürürlüğe girdi ve bazı az bir çalışanı olan tüm şirketler linde, ilgili kişilerin açık rızalarını
istisnalar dışında, ihlaller halinde kişisel veri işlemektedir. Pek çok alma yükümlülükleri de vardır. Bu
uygulanacak yaptırımları düzen- kişiden daha önce duyduğumuz da şirketlerin kimlerden açık rıza
leyen maddeleri de dâhil olmak “Biz kişisel veri işlemiyoruz, Ka- alması gerektiğinin tespit edil-
üzere, bütün maddeleri uygula- nun bize uygulanmıyor” söylemi mesini, aydınlatma ve açık rıza
nabilir durumdadır. Dolayısıyla çoğunlukla yanlış bir söylemdir. temini prosedürlerinin kurgulan-
kanunda öngörülen yükümlülük- Kanunda öngörülen yükümlülük- masını ve ilgili hukuki metinlerin
lerin bir an önce yerine getirilme- ler, kanunda öngörülen işleme hazırlanmasını gerektirmektedir.
si gerekmektedir. şartları çerçevesinde amacı ve Biz de uyum projelerimizde şir-
Kişisel veri kimliği belirli veya be- süresi belirli, meşru ve bu doğ- ketlerin kişisel veri işleme envan-
lirlenebilir bir gerçek kişiye iliş- rultuda sınırlı; şeffaf ve güncel terlerini çıkarıyor ve bu envan-
kin her türlü bilgidir. Yani kimlik kişisel veriler ile işleme faaliyet- terdeki veriler ışığında az önce
bilgileri, biyometrik fotoğraflar, lerin sürdürülmesinin sağlan- bahsi geçen süreçleri kurgulu-
lokasyon ve konum bilgileri, kılık ması şeklinde özetlenebilir. Veri yor ve hukuki metinleri de ha-
kıyafet, sigara kullanım bilgileri, sorumlularına, kişisel verileri zırlıyoruz. Bu çerçevede, uyum
sağlık bilgileri, dernek ve sendi- hukuka aykırı olarak işlenmesini projelerinde şirketlerin Kurul’a
ka üyelikleri, sabıka kayıtları gibi önlemek, kişisel verilere hukuka gerektiğinde cevap verebilmesi
daha pek çok veri kişisel veridir. aykırı olarak erişilmesini önlemek için ilgili operasyonel süreçlerin
Bunlardan sağlık ve cinsel haya- ve kişisel verilerin muhafazasını kurgulanmasında yol gösteriyor,
ta ilişkin olan veriler ile sabıka sağlamak yükümlülüğü getirilmiş birlikte işlenen kişisel verilerin
kayıtları, dernek ve sendika üye- durumdadır. Aslında bu yükümlü- saklama amaç ve sürelerini be-
likleri gibi veriler kanun koyucu lükler her şirket için Kişisel Veri- lirliyor, Kişisel Veri Saklama ve
tarafından özel nitelikli hassas lerin Korunması Mevzuatı Uyum İmha Politikası gibi ilgili politi-
veri olarak sınıflandırıldığı için Projesi’ni zorunlu kılmaktadır. kaları oluşturuyor ve gerekli ise
işlenmesi esnasında daha fazla Bu proje kapsamında, kanunun ilgili sözleşmelerin tadili ile veri
güvenlik önlemi alınması da ay- öngördüğü yükümlülüklerin, her aktarımına ilişkin sözleşmelerle
rıca düzenlenmiştir. Veri işleme şirketin kendi iş süreçlerine uy- taahhütnamelerin düzenlenmesi
ise sanılanın aksine, yalnızca bil- gun şekilde yerine getirilmesi süreçlerini de yürütüyoruz.
gisayar ortamında profilleme gerekmektedir. Veri güvenliğini Öte yandan, kanuna dayalı olarak
gibi faaliyetlerin yürütülmesi sağlama amacı ile gerekli teknik kişilerin, şirkete başvurarak kişi-

52

sel verilerinin işlenip işlenmediğini Kanunda öngörülen yükümlülükler, kanunda
öğrenme ve bunların imhasını ta- öngörülen işleme şartları çerçevesinde amacı
lep etme gibi hakları bulunduğun-
dan, şirketlerin kimin, hangi kişisel ve süresi belirli, meşru ve bu doğrultuda
verisini, hangi amaçlarla işlediğini sınırlı; şeffaf ve güncel kişisel veriler ile işleme
tespit ve gerektiğinde ilgili verileri
imha edebilmesi gerekmektedir. faaliyetlerin sürdürülmesinin sağlanması
Bu sebeple de bahsettiğim gibi, şeklinde özetlenebilir.
uyum projeleri kapsamında her bir
şirketin kendi süreçlerine uygun rı öngörülmüştür. Üstelik bu hapis leceklerdir. Kaldı ki, VERBİS’e kayıt
şekilde kişisel veri envanterinin çı- cezaları suçun şahsiliği ilkesi gere- dışında kanunda öngörülen diğer
karılması ile gerekli operasyonel ği, doğrudan doğruya şirket ortak- yükümlülüklere ilişkin maddeler
ve yönetişimsel adımların tamam- ları veya yetkililerini muhatap alır halihazırda yürürlükte olduğu için,
lanması zorunlu hale gelmektedir. türdendir. Bununla birlikte Kurul’a herhangi bir yaptırımla karşılaş-
Son olarak Veri Sorumluları Sicili’ne bazı hallerde idari para cezaları mamak adına bu yükümlülüklerin
kayıt olma yükümlülüğünden bah- kesme yetkisi verilmiştir ki, en dü- derhal yerine getirilmesi gereklidir.
setmek gerekmektedir. Bu yüküm- şük idari para cezası 5.000 TL’den Şirketlerin bu konuda yapacakla-
lülüğün bazı istisnaları olmakla bir- başlamaktadır. Kurul kararlarına rına gelecek olursak… Kişisel ve-
likte, yıllık mali bilanço toplamı 25 uyulmaması, veri güvenliğinin sağ- rilerin korunması mevzuatı uyum
milyon TL’den çok ve yıllık çalışan lanması ve Kanun’a uyum amacı ile projeleri derhal başlatılmalıdır.
sayısı 50’den çok olan şirketlerin alınması gereken teknik ve idari Benim görüşüm bu projelerin bil-
VERBİS’e kayıt olması zorunludur. tedbirlerin alınmaması, VERBİS’e gi teknolojileri ekipleri ile birlikte
VERBİS olarak kısaltılan Veri So- kayıt yükümlülüğünün yerine ge- yürütülmesi yönündedir ki, biz de
rumluları Bilgi Sistemi’ne internet tirilmemesi, ilgili kişilerin gereği projelerimizi bu şekilde yürüyoruz.
portalı üzerinden kaydedilen tüm gibi aydınlatılmamasına ilişkin idari Bu sayede işin yalnız hukuki ayağı
bilgiler kamuya açık olacak şekilde para cezaları 5.000 TL ila 1.000.000 değil özellikle güvenlik ve teknik
düzenlenmiştir. İşte bu noktada TL arasında düzenlenmiştir. Ayrıca tedbirler gibi hususlar yönünden
uyum projelerinde biz, yalnızca Si- Kurul’un yurt dışına veri aktarımını teknik ayağı da kontrol edilmiş ve
cil’e kayıt için gerekli belgelerin ha- durdurma veya veri işlemeyi yasak- proje süresince ilgili mevzuata uy-
zırlanmasında değil, aynı zamanda lama yetkisi de vardır. Tüm bu hapis gun hale getirilmesi adına doğru
şirketlerin uyum projeleri sonra- ve idari para cezaları sebebiyle de, adımlar atılmış olmaktadır. Biz ka-
sında Sicil’i güncel tutabilmesi için kişisel veri işlemede kanuni yüküm- nunun yürürlük tarihinden bu yana
gerekecek operasyonel süreçlerin lülüklere uyum konusu en üst dü- projelerimizi yürütmekteyiz ancak
kurgulanmasında da şirketlere des- zeyde önem taşımaktadır. söyleyebilirim ki piyasada pek çok
tek sağlıyoruz. Yani anlaşılacağı ihlal görüyoruz. Ne var ki halk, pi-
üzere, kanun şirketlerin iş yükünü Uygulanabilirlik açısından yasalardan daha hızlı bilinçleniyor
hayli arttırıyor ancak uyum proje- süreler ve Kurul’a yapılan şikâyetlerin sayı-
leriyle şirketlerin omuzlarındaki bu Veri Sorumluları Sicili’ne kayıt sı da gittikçe artıyor. Tabii bununla
yükü hafifletiyoruz. yükümlülüğü yıllık çalışan sayısı birlikte şirketlerin yaptırımlar ile
50’den çok veya yıllık mali bilanço yüz yüze gelme riski de aynı hızda
Yaptırımlara gelecek toplamı 25 milyon TL’den çok olan artıyor. Bu sebeple kişisel verilerin
olursak… şirketler için 01.10.2018 tarihinde korunması alanında uzman ekipler
Türk Ceza Kanunu’ndaki suçlar başladı ve 30.09.2019 tarihine ka- ile doğru süreçlerin derhal kurgu-
kapsamında, kanunlarda öngörü- dar kayıt olmayan şirketler idari lanmasının şart olduğunu söyle-
len sürelerin geçmesine rağmen para cezaları ile karşı karşıya kalabi- mek mümkün.
kişisel verilerin imha edilmemesi,
kişisel verilerin hukuka aykırı ola-
rak aktarılması, yayılması veya elde
edilmesi, hukuka aykırı olarak kişi-
sel verilerin saklanması suçuna bir
ila dört yıl aralığında hapis cezala-

53

SAĞLIK

BİLİNENLERİN
AKSİNE YAZ DEĞİL

“KıŞ DİYETİ”

Diyetisyen Gizem Kara

Diyetisyen Gizem Kara, kışın ortamlarda olmamız nedeniyle, D ğışıklığa doğrudan etki yapan bu
yaklaştığı bugünlerde biline- vitamini yetersizliği sık karşılaşılan floranın günlük yaşantıdaki stres,
nin aksine yaz diyeti kadar bir durumdur. D vitamini bağışıklık beslenme, ilaçlar gibi faktörlere
kış diyetinin de önemli olduğunu ile doğrudan ilişkilidir. Vücut diren- bağlı olarak değiştiğini söyledi.
belirtti. cimizin yüksek kalması için mutla- Özellikle antibiyotik kullanımının
Kış diyetinin önemini vurgulayan ka D vitamini değerlerleri düzenli zararlı bakterileri öldürürken diğer-
Diyetisyen Gizem Kara mevsim de- olarak kontrol ettirilmeli ve eksiklik lerine de zarar verdiğini dile getiren
ğiştikçe kişilerin de değiştiğini ve durumunda gerekli takviyeler kulla- Kara, “Bu dost bakterilerin sayısını
hava şartlarına uyum sağladığımızı nılmalıdır. arttırmak ve bağırsak floramızın
söyledi. Sonbahar ve kışın gelme- sağlıklı kalmasını sağlamak ise bize
siyle gribal enfeksiyon başta ol- Doğru ürün seçilmeli düşüyor. Bu konudaki en büyük
mak üzere hastalıkların arttığını ve D vitamini düzeyinin iyi olması, kötü yardımcımız prebiyotikler ve lifli gı-
vücut direncinin düştüğünü ifade ruh hali ve depresyon ile savaşma- dalardır. Bu gruba dahil olan kefir,
eden Kara, “Bu durumda beslen- da, yani kışın tadını çıkarmada yar- yoğurt, turşu, turp, yer elması, muz,
memizi de mevsime adapte etme- dımcı olacağını da belirten Kara, fermente peynirler gibi birçok be-
miz gerekiyor. Biz buna kısaca kış “Arıların bize sunduğu mucizeler- sin saymak mümkün. Ancak kefir bu
diyeti diyebiliriz. Bilindiği üzere D den biri de propolis. Bal gibi, arıla- besinlerin başında geliyor. Güçlü bir
vitamininin vücudumuzda sentez- rın doğadan beslenmesi sonucunda bağışıklık için kefir kış diyetimizin
lenmesi güneş ışığına bağlıdır. Kışın oluşan bir arı ürünü olan propolis, vazgeçilmezleri arasında yer alıyor.
kapalı havalar ve daha çok kapalı içerdiği fenolik asitler ile çok güç- Meyveler günlük beslenmemizin en
lü antimikrobiyal ve antibakteriyal önemli vitamin kaynaklarından…
etki gösterir. Antioksidan kapasite- Özellikle kırmızı-mor meyveler, on-
si oldukça yüksek olan bu mucizevi lara bu rengi veren bileşenler saye-
besin, kış diyetinin olmazsa olmaz- sinde diğerlerinden bir adım önde.
ları arasında yer alıyor. Ancak mut- Yüksek antioksidan kapasiteleri ve
laka bir sağlık uzmanından yardım vitaminlerle vücudu temizliyor, has-
alınarak doğru ürünün seçilmesi talıklara karşı koruyor, hücrelerimi-
önem taşıyor” dedi. zin kendini yenilemesini sağlıyor.
Yaban mersini, frambuaz, böğürt-
Dost bakterilere iyi bakın len, nar, kırmızı erik gibi meyveleri
Bağırsaklarımızda yaşayan bakteri yulaflı kahvaltılarda ya da ara öğün-
florasının bilim dünyasında ikinci lerde tercih ederek kendinize lez-
beyin olarak adlandırıldığını açıkla- zetli ve sağlıklı seçenekler oluştura-
yan Kara, sağlığa, özellikle de ba- bilirsiniz” diye konuştu.

54



HUKUK KAMULAŞTıRMA
KANUNUNDA YAPıLAN
Av. Serkan Şahin DEĞİŞİKLİKLER VE
Şahin Hukuk Bürosu
KAMULAŞTıRMA DAVALARıNıN
MEVCUT DURUMU

Taşınmazların kamu yararı kararı alına- rak anlaşılan miktar peşin ve nakit olarak,
rak kamulaştırma işlemlerinin gerçek- hak sahibi adına bankaya yatırılır. Tarafların
leştirilmesi 2942 sayılı Kamulaştırma anlaşamaması halinde hâkim tarafından ka-
Kanunu’na tabi olmakla birlikte işbu kanun- mulaştırma bedeli olarak tespit edilen be-
da 28.04.2018 tarihinde resmi gazetede ya- delin idarenin kıymet takdir komisyonunca
yımlanan 7139 sayılı Devlet Su İşleri Genel tespit edilen bedelden az olması durumun-
Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hak- da hâkim tarafından tespit edilen bedel, faz-
kında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Gıda, Ta- la olması durumunda idarenin kıymet takdir
rım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Teşkilat ve komisyonunca tespit ettiği bedel, peşin ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Ka- nakit olarak hak sahibi adına, kalanı ise be-
rarnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Ka- dele ilişkin kararın kesinleşmesine kadar
nun ile değişiklikler yapılmıştır. 2942 sayılı üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmak
Kamulaştırma Kanunu’nda gerçekleştirilen ve kesinleşen karara göre hak sahibine ve-
en önemli değişiklikler kamulaştırma bede- rilmek üzere mahkemece belirlenecek ban-
linin hesaplama yönteminde ve hesaplanan ka hesabına yatırılması ve yatırıldığına dair
kamulaştırma bedelinin ödenmesine ilişkin makbuzun ibraz edilmesi için idareye 15 gün
maddelerde gerçekleşmiştir. 7139 sayılı süre verilir. Kamulaştırma bu kanunun üçün-
Kanun ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanu- cü maddesinin ikinci fıkrasına göre yapılmış
nu’nun 10/8 ve 11/1 maddelerinde gerçekle- ise ilk taksitin yine peşin ve nakit olarak hak
şen değişiklikler şöyledir; sahibi adına, hak sahibi tespit edilememiş
ise ileride ortaya çıkacak hak sahibine veril-
1-2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun mek üzere onuncu maddeye göre mahke-
10/8. Maddesi; “(Değişik sekizinci fıkra: mece yapılacak davetiye ve ilanda belirti-
19/4/2018-7139/26 md.) Tarafların bedelde len bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair
anlaşamamaları halinde gerektiğinde hâkim makbuzun ibraz edilmesi için idareye 15 gün
tarafından 15 gün içinde sonuçlandırılmak süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir de-
üzere yeni bir bilirkişi kurulu tayin edilir ve faya mahsus olmak üzere mahkemece uzatı-
hâkim, tarafların ve bilirkişilerin rapor veya labilir. İdarece, kamulaştırma bedelinin hak
raporları ile beyanlarından yararlanarak adil sahibi adına yatırıldığına, hâkim tarafından
ve hakkaniyete uygun bir kamulaştırma be- kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen be-
deli tespit eder. Mahkemece tespit edilen delin idarenin kıymet takdir komisyonunca
bu bedel, taşınmaz mal, kaynak veya irtifak tespit ettiği bedelden fazla olması halinde
hakkının kamulaştırılma bedelidir. Tarafların fazla olan tutarın bloke edildiğine veya hak
anlaşması halinde kamulaştırma bedeli ola- sahibinin tespit edilemediği durumlarda ise

56

ileride ortaya çıkacak hak sahibine Kanun değişikliği öncesinde ise
verilmek üzere bloke edildiğine kamulaştırma bedelinin tespit edilmesi ve
dair makbuzun ibrazı halinde mah- kamulaştırma kararının verilmesi akabinde
kemece, taşınmaz malın idare adına
tesciline ve kamulaştırma bedeli- taşınmazı kamulaştırılanlar paralarını
nin hak sahibine ödenmesine karar çekebilmekte iken mevcut değişiklik ile
verilir ve bu karar, tapu dairesine ve
paranın yatırıldığı bankaya bildirilir. bu durum ortadan kaldırılmıştır.
Tescil hükmü kesin olup, tarafların
bedele ilişkin istinaf veya temyiz lanmak kaydıyla bedelin tespitinde yaların temyiz incelemeleri netice-
hakları saklıdır. İstinaf veya temyiz etkili olacak diğer objektif ölçüleri” sinde alınacak ek bilirkişi raporları
incelemesi sonucunda kesinleşen denilmiştir. ile metrekare kamulaştırma bede-
kamulaştırma bedeli, hak sahibine Söz konusu değişiklik ile birlikte li yüzde 300 objektif değer artışı
peşin ve nakit olarak ödenen tu- 2018 yılında ve devamında gerçek- uygulanarak 150 TL’ye çıkacaktır.
tardan daha az olması durumunda leştirilecek olan tarım arazilerinin Ancak işbu kanun değişikliğinin
aradaki fark ilgilisinden talep edilir. kamulaştırma ve kamulaştırma be- uygulanması durumunda ise 2013
İdare tarafından hak sahibi adına dellerinin tespiti davalarında taşın- senesinde yapılan yargılama neti-
yapılan ödeme tarihi ile geri öde- mazın bedelinin yarısını geçmemek cesindeki hakkaniyete aykırı olan
meye ilişkin yazının ilgilisine tebliğ üzere objektif değer artışlarının metrekare kamulaştırma bedeli
edildiği tarih arasındaki süre için uygulanması gerektiği belirtilmiş; 30 TL üzerinden hesaplanmasına
faiz alınmaz denilmiştir. böylelikle yüzde 50 objektif değer neden olunacaktır. Bu durumda ise
artışı uygulanması gerektiği hük- hem kamulaştırma kanunun daya-
Yapılan bu değişiklikle kamulaş- me bağlanmıştır. Asıl önemli olan nağı olan kamu yararı ilkesi yasal
tırma bedelinin belirlenmesi ve nokta ise kanun değişikliği önce- sınırları içinde aşılmış hem de va-
karara çıkarılması sonucunda ka- sindeki dosyaların durumlarının ne tandaşların Anayasa’nın 35. Mad-
mulaştırma bedelleri taşınmaz olacağıdır. Kemalpaşa’da görülen desi ile korunmakta olan mülkiyet
malikleri adına açıklacak olan üç ve devam eden 2013-2014 yılı ka- hakları zedelenmiş olacaktır.
ay vadeli banka hesabına yatırtıla- mulaştırma davalarında da davacı Tüm bu açıklamalar neticesin-
cak olup kamulaştırma bedelleri- olan kurumlar tarafından işbu ka- de 2018 tarihinde Kamulaştırma
nin dosyaların kesinleşmesinden nun değişikliğine istinaden objektif Kanunu’nda yapılan değişiklikler
önce ödenmesi yolu kapatılmıştır. değer artışlarının yüzde 50 olarak bakımından mevcut yargılama sü-
Kanun değişikliği öncesinde ise uygulanması gerektiği belirtilmek- reçlerinde kamulaştırma bedel ve
kamulaştırma bedelinin tespit edil- tedir. Bu durumda 4-5 senedir de- tespitlerinde objektif değer artı-
mesi ve kamulaştırma kararının vam etmekte olan kamulaştırma şının yüzde 50 olarak belirlenme-
verilmesi akabinde taşınmazı ka- davaları ile zaten mağdur hale ge- sinin uygulanmaması gerekmek-
mulaştırılanlar paralarını çekebil- len vatandaşların taşınmazlarının tedir. Mevcut durumda Yargıtay
mekte iken mevcut değişiklik ile bu kamulaştırılması nedeniyle alacak bozma ilamlarında da sadece 10/8
durum ortadan kaldırılmıştır. Mev- oldukları kamulaştırma bedelleri maddesindeki değişikliğin uygu-
cut değişikliğin yayımlanma tarihi düşürülerek mağduriyetlerinin art- lanması gerektiğine yer verilerek
ile birlikte uygulanması yargılama masına neden olunacaktır. belirtmiş olduğumuz hususlar Yar-
süreçlerinin de uzun sürdüğü dik- Buna bir örnek vermek gerekir ise gıtay tarafından da aynı şekilde
kate alındığında vatandaşların ta- 2013 senesinde x taşınmazının yüz- değerlendirilmekte ve yüzde 50
şınmazlarına ilişkin kamulaştırma de 50 objektif değer artışı uygu- objektif değer artışına ilişkin kanun
bedellerine ulaşmasını engellen- lanarak metrekare kamulaştırma değişikliği hakkına herhangi bir hü-
miştir. bedeli 30 TL belirlenmiş ise dos- küm kurulmamaktadır.
2-2942 sayılı Kamulaştırma Kanu-
nu’nun 11/1-ı Maddesi; “ı) (Değişik:
19/4/2018-7139/27 md.) Bu fıkrada
belirtilen unsurlara göre tespit edi-
len arazi bedelinin yarısını geçme-
mek ve her bir ölçünün etkisi açık-

57

İŞ GÜVENLİĞİ

Umut Cingi İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLİĞİ
Makine Mühendisi ISG Uzmanı (A sınıfı)
KALİTE SİSTEMLERİ
BİRLİKTELİĞİ VE EĞİTİMLERİ

Hızla gelişen ve globalleşen dır. Bu nedenle İSG konusuna önem termeyi amaçlamaktadır. Eğitimle-
dünyada acımasız bir reka- verilmiyorsa, çevreye duyarlılık rin doğru zamanda doğru şekilde
bet savaşı var. Şirketlerin yoksa şirket içinde kaliteli üretim, verilmesi personelde davranışsal
öncelikli hedefi bu savaştan galip maliyet hesapları ve verimlilikten değişikliği gerçekleştirerek konula-
çıkmaktır. Bu demek değildir ki sa- bahsetmek uzun vadede mümkün rı içselleştirmesini sağlayacaktır.
vaşta her şey mübahtır. “Emniyeti değildir. Eğitimler iş verimliliğini arttırma-
düşünme, kaliteyi düşünme, mali- Çünkü “Bir zincirin gücü, o zincirin da ve iş yerinde emniyetli, huzurlu
yetleri azalt” düşüncesi içinde olan zayıf halkası kadardır.” ortamın oluşmasında önemli bir
firmalar zamanla yok olup gitmeye rol almaktadır. Eğitimlere ayrılan
mahkumlardır. Bu savaşı kazanma- Bu konu hakkında en başta işveren zamanı kaybedilen iş zamanı ola-
nın yolu, emniyetli iş yeri, huzurlu ve çalışanların bilinçli olması ve bu rak gören kuruluşlar kısa vadede
çalışan, düşük maliyet, kaliteli üre- şekilde davranması sağlanmalıdır. üretim miktarını arttırdığını düşün-
tim ve yüksek verimlilik kriterlerini Toplam kalite sistemlerinin benim- se de orta vadede hatalı ürün geri
şirket vizyonunun bir parçası olarak senmesi ve içselleştirilmesi için dönüşleri, kaza nedeniyle raporlu
benimsemekle mümkündür. davranışsal değişikliğin sağlanması personel sayısında artışı yaşayacak-
Bu konuların önemini anlamış şir- gereklidir. Davranışsal değişikliği larıdır. Uzun vadede de hatalı ürün-
ketler, bu konuları vizyonlarının bir sağlamak için eğitimler verilmeli lerin tekrar üretilmesi ve personel
parçası yapmış ve misyonlarını bu ve eğitimlerde aktarılan bilgilerin eksikliğinin getirdiği maliyetler ile
doğrultuda belirlemişler ve Kalite öneminin çalışanlarca kavranması maliyetlerin arttığını ve verimliliğin
Yönetim Sistemleri’ni ayrı ayrı değil amaçlanmalıdır. düştüğünü göreceklerdir.
entegre şekilde düşünmeye baş- İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri;
layarak şirketlerinin geleceklerini iş kazaları ve meslek hastalıklarını Eğitimlerde geçirilen vakitlerde ça-
sağlam temeller üzerine inşa etme- azaltmak, güvenli bir çalışma orta- lışan personel açısından mola saati
ye başlamışlardır. Çünkü emniyetli mı sağlamayı, çevre eğitimleri; atık- gibi hatta uyku saati gibi değerlen-
ve huzurlu bir iş ortamı, kaliteyi, ların çalışanlara ve dünyamıza zarar dirilmemelidir. Verilen eğitimlerin
kalite ucuzluğu, ucuzluk da tercih vermeyecek şekilde ayrıştırılması, sonunda eğitimin etkin olup olma-
sebebi olmaktır. bertaraf edilmesini amacıyla, kalite dığının sözlü ve yazılı sınavlar ile
Sistemin adı, standardın numarası sitem eğitimleri; bir ürünü hatasız ölçme değerlendirmesi yapılma-
ne olursa olsun hep birlikte aynı en iyi şekilde ve en kısa zamanda en lıdır. Gerektiğinde eğitimin içeri-
çatı altında düşünülerek hareket ucuza üretmenin yöntemlerini gös- ğinde değişiklik yapmak ve eğitimi
edilmesi gerekmektedir. İş sağlığı tekrarı yapmak gereklidir.
ve güvenliği ile çevreye duyarlılık,
ürün kalitesi ile maliyetler ve en
önemlisi insana saygı bir bütün-
dür. Bu zincirin en önemli halkasını
oluşturan çalışan, çalışma ortamı,
çalışma şartları, ürün, maliyetler ve
insana saygıdır. Bu konular toplam
kalite sistemlerinin çalışma alanı-

58



İNSAN KAYNAKLARI

Serdar Kalaycıoğlu İNSAN KAYNAKLARI
PERYÖN Ege Şubesi Başkanı ve
BÖLÜMÜ NE İŞ YAPAR?
İnsan Yönetimi Danışmanı

Birçok kuruluşta insan kaynakla- kavram aslında. İK departmanının •Çalışan başına gelir
rı adı altında sadece bizim eski çalışan performansını arttırma yö- •Çalışan başına karlılık
bildiğimiz personelcilik ve bağ- nünde attığı adımların değerini ve
lı olarak bordro, işe alım ve puantaj verimliliğini inceleyen ölçütlere İK İK metriklerinin üç özelliği vardır ve
gibi işlemler yapılmakta ve bir mik- metriği diyoruz. İK analitiği ise İK de- bunlar finansal, zaman, kalitedir. İK
tar da zorunluluklardan kaynaklanan partmanının ve çalışanların geçmiş analitiği neden önem kazanmakta-
eğitim faaliyetleri hayata geçirilmek- verilerinin analiz edilmesi sonucu dır dediğimiz de ise… İK analitikleri
tedir. Bu şirketlerde İK para harcayan elde edilen ve şirketin geleceğine sayısal ve somut veriler üzerinden
masraf kapısı olarak görülmektedir dair öngörüde bulunmayı hedefle- hareket ederek şirkete gerçekçi ve
ve fazla da sevilmezler. İşletmeye bir yen uygulamalarıdır. güvenilir bir kaynak olurlar. Şirketin
üretim, bir satış, bir kalite depart- Bir örnek verecek olursak çalışan sa- çalışanlar ya da İK uygulamaları üze-
manları gibi ortaya somut ürünler yısı ve işten ayrılan çalışan sayısı bir rinde yaptığı yatırımdan kazandıkla-
koymadığı için para getirmek yerine İK verisidir ve bu rakamlardan oluşan rını gösterirler.
harcayan departman olarak gözükür- çalışan devir oranı ise İK metriğidir. İK analitikleri hem şirketin hedefleri-
ler. İşte biz bu şirketlere İK açısından Çalışan devir oranlarının azaltılması ni hem de çalışanların bireysel bek-
“mış” gibi yapan şirketler diyoruz. konusunda yapılan çalışmalar ise İK lentilerini birlikte ele alıp uyumlu iş
Gerçekten insan kaynaklarının tüm analitiğidir. stratejileri oluşmasına yardımcı olur.
fonksiyonlarını yerine getiren şirket- Mükemmelliğe giden çalışan odaklı
lerde ise bu tam tersidir aslında. Neler İK metriğidir dersek… bir kurumsal yönetim anlayışının ge-
Bu konuda geçen hafta PERYÖN Tür- İK bölümünün verimliliğini ölçen lişmesine katkı sağlar.
kiye İnsan Yönetimi Derneği Ege Şu- metrikler Bildiğimiz klasik personel departma-
besi’nin her ay düzenlediği yuvarlak • Açık pozisyonları doldurma süresi, nından İK metrikleri ve analitikleri
masa çalıştayında “İK METRİKLERİ • Çalışan başına işe alım maliyeti, ile çalışan üreten değer katan bir İK
VE İK ANALİTİĞİ” konulu, eğitmen •İ K bölümünün maliyeti yapısına geçişi bu şekilde tanımla-
Aykut Bora’nın çok güzel sunumu dıktan sonra artık İK ne iş yapıyor ki
vardı. Öncelikle önümüzdeki yıllarda İK bölümünün etkinliğini ölçen met- demeyeceğinizi umuyorum. Bu ne-
İK’nın gelecek misyonundan bahsetti rikler den ile bence bölgemizin en önemli
Aykut Bey, örnek olarak da stratejik • ROI (Eğitimin kuruma kazandırdık- insan yönetimi derneği PERYÖN’ü
bakış açısı, verilere dayalı yönetim, ları) takip etmek ve onların çalışmaların-
yetenek yönetimi, çalışan bağlılığı, • Devamsızlık oranı dan yararlanmakta fayda var diye dü-
performans sistemlerinin yenilen- • İş kazası sayısı şünüyorum.
mesi olarak tanımladı. Ayrıca küresel Sonuç olarak Peter Drucker’ın sözü
insan sermayesi trendlerinde de ilk İK bölümünün etkisini ölçen metrik- ile bitirelim yazımızı “Ölçemediğiniz
on maddeden birisinin İK analitiği ol- ler hiçbir şeyi kontrol edemez, kontrol
duğunu bahsetti. • Çalışan kaynaklı fire oranı edemediğiniz hiçbir şeyi yönetemez-
İK Metrikleri ve İK analitiği iki farklı siniz.”

60



BASINDAN
62



BASINDAN
64