อักษรควบ(คำควบกล้ำ) โดย ครูดลษร ธิติวัชรกร

คํานํา

การเรียนวชิ าภาษาไทยในระดบั ชั้นประถมศึกษาปท ่ี ๓ มีจําเปนที่จะตอ ง
หมัน่ ฝก ฝนทบทวนความรูอยูเสมอ แตเนอื่ งจากสถานการณร ะบาดของโควดิ ๑๙
ทาํ ใหนกั เรยี นยงั ไมส ามารถมาโรงเรยี นไดต ามปกตนิ ั้น ครูไดแ จกแบบฝกทกั ษะ
ทบทวนเรือ่ ง มาตรา ก กา มาตรา กง กม เกย เกอว กด กบ กก และ กน
ใหน กั เรียนไปฝกทําที่บา นแลว สวนนักเรยี นทย่ี ังไมไดม ารับ จะไดรบั แจกในวัน
เปดภาคเรยี น และในครั้งน้ี นักเรยี นจะไดศึกษาเรื่องอกั ษรควบ(คาํ ควบกลํา้ )
ผานทางหนงั สือทีส่ รา งข้นึ นี้

ขอขอบคณุ นกั เรียนและผูปกครองทเี่ อาใจใสใ นเร่ืองการเรยี นของนกั เรียน
และใหความรวมมอื กับทางโรงเรยี นมาโดยตลอด

จดุ ประสงคก ารเรยี นรู

จดุ ประสงคก ารเรียนรู
๑. นกั เรยี นสามารถบอกลกั ษณะของอกั ษรควบ(คําควบกลา้ํ )ได
๒. นักเรยี นสามารจําแนกคาํ ควบแท และคาํ ควบไมแทไ ด
๓. นักเรยี นมคี วามตงั้ ใจในการทาํ งาน

คําชแี้ จงสาํ หรับนักเรยี น

คําชีแ้ จง
๑. นกั เรยี นอานคาํ นาํ และ จดุ ประสงคก ารเรียนรู
๒. นกั เรยี นศึกษาความรู เรอ่ื งอักษรควบ(คาํ ควบกลา้ํ )
๓. นักเรยี นฝก อา นและทายปรศิ นาจากบทรอยกรอง
๔. นกั เรยี นอา นบทรอ งเลน “อะไรอยใู นพงไพร” แลว สังเกตคําตอบ
๕. นกั เรยี นศกึ ษาความหมายคํา
๖. นักเรียนทําแบบทดสอบ

เรอื่ ง อักษรควบ ๑

ความรู

อกั ษรควบ(คาํ ควบกล้ํา)

อักษรควบ(คาํ ควบกลาํ้ ) คือ คําที่มพี ยญั ชนะตน ๒ ตัว ออกเสยี งควบกลาํ้
อยใู นสระเดยี วกัน
อักษรควบ แบงออกเปน ๒ ชนดิ ไดแ ก อกั ษรควบแท และ อักษรควบไมแท

๑. อักษรควบแท เปนคาํ ทพ่ี ยญั ชนะตน ควบกบั ตัว ร ล ว
และประสมดวยสระเสียงเดยี วกัน เวลาอา นออกเสียง จะออกเสยี งพยัญชนะ
ท้งั ๒ ตวั พรอมๆกนั เชน

ครัว ออกเสยี ง คร ควบพรอ มกัน
ปลา ออกเสยี ง ปล ควบพรอ มกัน
เกล่อื น ออกเสียง กล ควบพรอ มกัน
กวาง ออกเสียง กว ควบพรอ มกัน
ตัวอยา ง พยญั ชนะตน ก ข ค ต ป พ ควบกับตัว ร เชน
กรงุ ขรึม ครอง ตรวจ โปรง เพราะ
ตวั อยา ง พยัญชนะตน ก ข ค ป พ ผ ควบกับตัว ล เชน
กลม ขลัง คล่ืน ปลูก เพลิน ผลี ผลาม
ตัวอยา ง พยัญชนะตน ก ข ค ควบกับตัว ว เชน
กวดั แกวง ขวักไขว เควง ควาง

เรื่อง อักษรควบ ๒

๒. อักษรควบไมแท เปนคาํ ทพ่ี ยญั ชนะตน ควบกับตัว ร เทานัน้
แตเ วลาอา นออกเสยี ง จะไมออกเสียงตัว ร เชน
๒.๑ พยัญชนะตน จ ซ ศ ส ควบกับตัว ร เวลาอาน
จะออกเสียงแตต วั หนาเพียงตวั เดยี ว จะไมอานออกเสยี งตัว ร เชน
จริง อานวา จิง
ไซร อานวา ไซ
เศรา อานวา เสา
สราง อานวา สาง
สรอย อานวา สอย

๒.๒ พยัญชนะตน ท กบั ร เวลาอานจะออกเสียง
จะออกเสยี งเปนเสยี ง ซ เชน
ไทร อา นวา ไซ
ทราบ อานวา ซาบ
โทรม อา นวา โซม
ทรุด อานวา ซุด
แทรก อานวา แซก

สรุปความรู
อักษรควบ คอื คาํ ท่มี พี ยัญชนะตน ๒ ตวั ควบกล้าํ
อยูในสระตัวเดยี วกัน แบง ออกเปน ๒ ชนดิ คอื อักษรควบแท
และอกั ษรควบไมแ ท

เรอ่ื ง อักษรควบ ๓

ฝก อา นและทายปริศนาจากบทรอยกรอง

ปุจฉา(คําถาม) ยง่ิ ตียง่ิ ดงั ใชห นังคลมุ หนา
ลําตัวนัน้ หนา ทํามาจากไม
วสิ ชั นา(คําตอบ) คําตอบขอ น้ี มีชื่อวา กลอง
ประกอบทาํ นอง เสยี งกองกังวาน

ปุจฉา(คําถาม) ย่ิงขดุ ยิ่งยาว ชาวบา นชอบใจ
เรือแลนไดไกล ใชน้ําสะดวก
วิสัชนา(คําตอบ) สถานท่ีน้ี มีทางนํ้าไหล
สตั วพืชอาศยั ตอ งใชค ลองเอย

ปุจฉา(คําถาม) เปน สตั วสี่เทา มเี ขางามสวย
วสิ ัชนา(คาํ ตอบ) ผลัดเขาไดดว ย โปรดชว ยตอบเอย
คอื ชือ่ ของกวาง
คาํ ตอบนั้นหรือ ทาทางงามเอย
ยามเดนิ เยอ้ื งยา ง

ทกุ คําตอบนี้ มีคําควบแท
เสียงกลาํ้ ชัดแน ควบแททุกคํา

สมใจ บญุ อุรพีภญิ โญ

เรื่อง อักษรควบ ๔

อา นบทรอ งเลน “อะไรอยูใ นพงไพร” แลว สังเกตคําตอบ

อะไรอยใู นพงไพร
อะไรอยใู นพงไพร ตน ไทรยอ ย
อะไรอยใู นหอคอย สรอ ยสามสี
อะไรอยใู นสวนน้ี นนทรีใหญ
อะไรอยใู นไห ใบพุทรา
อะไรอยใู นธารา ปลาอนิ ทรี

ทกุ คําตอบน้ี มคี ําควบไมแ ท

สมใจ บุญอุรพีภญิ โญ

เร่ือง อักษรควบ ๕

ศกึ ษาความหมายคํา

คําศพั ท ความหมาย
กระทรวง(กระ-ซวง) สว นราชการหน่งึ ซง่ึ มีรฐั มนตรีวา การกระทรวง
กลมกลอม เปนหัวหนา
ขวนขวาย เขา กันพอดี
คลมุ เครอื หมนั่ เสาะแสวงหาเพิ่มเติมโดยไมย อมอยูน่ิง
ใครครวญ ไมช ัดเจน
ทรามวัย(ซาม-ไว) ตรึกตรอง พิจารณา คดิ ทบทวน
ปลาอนิ ทรี หญงิ สาววยั รุน
(ปลา-อนิ -ซ)ี ชอ่ื ปลาทะเลขนาดใหญ ลําตวั แบนเรยี วยาว
อินทรยี ( อิน-ซี)
นนทร(ี นน-ซี) รางกายและจติ ใจ
พรอมเพรยี ง ช่ือตน ไมขนาดใหญช นิดหนึ่ง
สราง ครบถวน รวมใจกัน เปนอนั หนง่ึ อันเดยี วกัน
ศรทั ธา คลาย, ทเุ ลา
แสรง ความเชอ่ื ความเล่ือมใส ความเชื่อม่นั
ทรดุ (ซดุ ) แกลง จงใจทาํ ใหผิดจากความจรงิ
แทรก(แซก) ยบุ ลง จมลง แยล ง หรือตกตํา่ กวา เดมิ
โทรม(โซม) สอด หรอื เบยี ดเสยี ดเขาไปอยใู นระหวา งสง่ิ อ่นื
ไซร(ไซ) เหีย่ ว เฉา ไมง าม
อยา งน้นั เชน นน้ั

เรือ่ ง อักษรควบ ๖

แบบทดสอบ เรื่อง อกั ษรควบ

คาํ ชแี้ จง : ใหน กั เรยี นเลอื กตัวอักษร ก ข ค หรือ ง หนาคาํ ตอบทถี่ กู ตอง

๑.

๑. อักษรควบแบงออกเปน ก่ีชนดิ อะไรบา ง
ก. ๑ ชนิด ไดแก อักษรควบแท
ข. ๑ ชนิด ไดแ ก อักษรควบไมแ ท
ค. ๒ ชนดิ ไดแก อักษรควบแท อกั ษรควบไมแ ท
ง. ๓ ชนดิ ไดแ ก อักษรนํา อักษรควบแท อักษรควบไมแท

๒. คาํ ในขอ ใดมีคาํ ควบแท และ ควบไมแท
ก. ระรกิ ระร้ี
ข. ลอ เลยี น สงกา
ค. ขรุขระ พรอมเพรยี ง
ง. เพลิดเพลิน ทรดุ โทรม

๓. “คณุ ยายนง่ั ก….าบ พ…ะ ทวี่ ัด” คําควบกลํ้าในประโยคนี้ขอใดเขยี นถูกตอง
ก. กาบพระ
ข. กราบพระ
ค. กลาบพระ
ง. กราบพพละ

๔. คําในขอใดอานผดิ
ก. ความจรงิ อานวา ความ - จงิ
ข. หาดทราย อานวา หาด - ซาย
ค. ปราดเปรียว อานวา ปาด - เปยว
ง. เพลดิ เพลิน อา นวา เพลดิ - เพลนิ

๕. “เขาเปนคนศรทั ธาในความดมี าก” คําที่ขดี เสนใตหมายถึงขอ ใด
ก. ความเชอื่ มัน่
ข. การทําความดี
ค. พิจารณาใหร อบคอบ
ง. สนุกสนานเพลิดเพลิน

เรื่อง อักษรควบ ๗

เฉลยแบบทดสอบ เร่ือง อักษรควบ
ขอ ๑ ตอบ ค. ๒ ชนดิ ไดแก อักษรควบแท อกั ษรควบไมแท
ขอ ๒ ตอบ ง. เพลิดเพลนิ ทรุดโทรม
ขอ ๓ ตอบ ข. กราบพระ
ขอ ๔ ตอบ ค. ปาด - เปยว
ขอ ๕ ตอบ ก. ความเชือ่ ม่ัน