สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3
กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 1 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 5
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 6 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 8 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 9 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 10
หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 11 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 12 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 13
Slide PowerPoint_สอ่ื ประกอบการสอน
บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จากัด : 142 ถนนตะนาว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200
Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd: 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทร./แฟกซ์ : 0 2622 2999 (อัตโนมัติ 20 คูส่ าย) [email protected]/www.aksorn.com
2หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี
สทิ ธมิ นษุ ยชน
สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง
• ความหมายและความสาคัญของสทิ ธิมนุษยชน
• การมสี ว่ นร่วมคมุ้ ครองสิทธิมนุษยชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทยตามวาระและโอกาสท่เี หมาะสม
สทิ ธมิ นุษยชน สาคัญอย่างไร
ทาไมตอ้ งเรียนเรอ่ื ง สทิ ธิมนษุ ยชน
สทิ ธิมนษุ ยชน
สทิ ธิเสรภี าพขน้ั พ้นื ฐานทมี่ นษุ ยท์ กุ คนควรได้รบั อยา่ งเสมอภาคและเปน็ ธรรม
สทิ ธิมนษุ ยชน
สทิ ธิ ศักดศ์ิ รคี วามเปน็ มนษุ ย์ เสรภี าพ ความเสมอภาค
(Right) (Human Right) (Liberty) และการเลือกปฏบิ ตั ิ
(Equality and
Discrimination)
ความสาคัญของสิทธมิ นษุ ยชน
สง่ เสรมิ ความเสมอภาค ไมม่ ใี คร ส่งเสริมคณุ ภาพชวี ติ ของประชากร
ไม่ว่าจะเป็นเพศ ศาสนา หรอื เชอื้ ชาตใิ ด พรากไปจากเราได้ เช่น สิทธิในการเขา้ ถงึ บรกิ ารสาธารณสขุ
ควรไดร้ ับการปฏิบัติด้วยความเท่าเทยี ม เพราะสทิ ธแิ ละเสรีภาพ ทมี่ คี ุณภาพ สวสั ดิการทางสังคม
เปน็ ของพวกเราทกุ คน
ส่งเสริมการมสี ว่ นร่วมทางสงั คม ส่งเสรมิ ความยตุ ิธรรม
ประชาชนมสี ิทธิเสรีภาพในการ ทุกคนควรไดร้ บั การปฏิบัติ
มสี ว่ นร่วมทางการเมือง เช่น และความคมุ้ ครองทางกฎหมาย
อย่างเทา่ เทียม
สิทธิเลือกต้ัง การชุมนุมทางการเมือง
ส่งเสริมใหท้ กุ คนมเี สรีภาพทางความคิด
ส่งเสรมิ ความมอี สิ ระในการดาเนินชวี ติ
ทุกคนมอี ิสระทางความคดิ
ทกุ คนมสี ิทธเิ สรภี าพในการทากจิ กรรม แตต่ ้องเคารพสทิ ธผิ อู้ ืน่
ทไ่ี มผ่ ิดกฎหมาย เชน่ ชุมนมุ อย่างสงบ
อนสุ ญั ญาดา้ นสิทธมิ นษุ ยชน
กตกิ าระหวา่ งประเทศ อนุสญั ญา อนุสญั ญาวา่ ดว้ ย
วา่ ด้วยสทิ ธพิ ลเมือง ดา้ นสิทธิ สทิ ธิของคนพกิ าร
และสทิ ธทิ างการเมอื ง มนษุ ยชน
สง่ เสรมิ การคุม้ ครองสิทธผิ ูพ้ กิ าร
สง่ เสริมกฎหมายสทิ ธิ ใหม้ ีประสทิ ธิภาพ
มนุษยชนระหว่างประเทศ
อนุสัญญาวา่ ดว้ ยการ
อนุสัญญาวา่ ดว้ ยการ ขจัดการเลอื กปฏบิ ตั ิ
ขจัดการเลอื กปฏบิ ตั ิ ทางเชอ้ื ชาติ
ตอ่ สตรีในทกุ รปู แบบ
สง่ เสริมมาตรการปอ้ งกัน
สนบั สนนุ กฎหมายทปี่ ้องกัน การเลอื กปฏิบัติทางเช้ือชาติ
การเลอื กปฏิบัตติ ่อสตรี
อนุสัญญาตอ่ ตา้ นการทรมาน
กติการะหวา่ งประเทศ อนสุ ญั ญาวา่ ดว้ ยสทิ ธเิ ดก็ และการปฏบิ ัตหิ รอื การลงโทษ
ทโ่ี หดรา้ ยไร้มนษุ ยธรรม หรอื
ว่าด้วยสทิ ธทิ างเศรษฐกจิ คมุ้ ครองสิทธเิ สรีภาพ ที่ยา่ ยศี กั ดศิ์ รี
และสวัสดกิ ารแก่เด็ก
สงั คม และวัฒนธรรม ยับย้งั การทรมานและทารุณกรรม
ในทกุ รปู แบบ
ดาเนนิ การเพ่อื ใหป้ ระชาชนเขา้ ถึงสทิ ธดิ า้ นต่าง ๆ
เช่น สทิ ธิทางเศรษฐกิจ สังคม
การมีสว่ นร่วมในการช่วยเหลอื คนด้อยโอกาสและผยู้ ากไร้
ให้เขา้ ถงึ สิทธอิ ยา่ งเท่าเทยี มกนั สามารถทาได้อยา่ งไรบา้ ง
การมีสว่ นรว่ มรับรู้ สิทธิเสรภี าพในการประกอบอาชพี
สิทธเิ สรภี าพสว่ นบคุ คล ทกุ คนมีสทิ ธิในการเลอื กทาอาชพี โดยตอ้ งไดร้ บั หลักประกัน
ในการดารงชวี ติ
เปน็ สทิ ธขิ ้ันพ้นื ฐานทีช่ าวไทยควรมี เช่น สิทธเิ สรีภาพ
ในชวี ิตและร่างกาย สทิ ธคิ วามเป็นส่วนตัว สแิทละธสิในวกสั าดรกิ ไาดรร้ จบั าบกรรกิฐั ารสาธารณสขุ
สิทธใิ นกระบวนการยตุ ิธรรม เป็นสทิ ธิท่รี ฐั จะต้องจัดหาใหบ้ คุ คลทกุ ระดับอยา่ งทวั่ ถงึ
และมีประสิทธิภาพ เช่น สวัสดิการรกั ษาพยาบาล
เปน็ สทิ ธิที่บคุ คลพงึ ได้รับการคุ้มครองในกระบวนการทางกฎหมาย
สิทธใิ นขอ้ มลู ขา่ วสารและการรอ้ งเรยี น
สิทธใิ นทรพั ยส์ นิ
ประชาชนตรวจสอบการทางานขององคก์ รรฐั และเอกชน
สทิ ธิของบคุ คลในทรพั ย์สินที่ได้รบั การคุ้มครองทางกฎหมาย และสามารถฟ้องร้องหนว่ ยงานต่าง ๆ ที่กระทาผดิ ได้
เช่น การสบื มรดก การถือครองทรัพย์สิน
สิทธพิ ทิ กั ษร์ ฐั ธรรมนญู
สิทธเิ สรภี าพในการศกึ ษา
สิทธิในการกระทาเพ่อื ใหไ้ ดม้ าซึง่ การปกครองในระบอบ
สิทธิที่ทุกคนจะไดร้ บั การศกึ ษาภาคบงั คับ โดยไมเ่ สียคา่ ใช้จ่าย ประชาธปิ ไตย เช่น การชุมนมุ อย่างสงบ
การมีสว่ นรว่ มปฏบิ ตั ิ สร้างความเปน็ เอกลกั ษณข์ องชมุ ชน
มสี ่วนรว่ มแสดงความคดิ เหน็ รว่ มกันอนุรักษ์และถ่ายทอดเอกลกั ษณข์ องชุมชนสสู่ าธารณะ
แสดงความคดิ เหน็ อย่างมเี หตุผลและไม่ละเมิดสทิ ธิผอู้ นื่ มีสว่ นรว่ มสรา้ งสรรค์
มีสว่ นรว่ มช่วยเหลอื ผยู้ ากไร้ ดาเนินกิจกรรมด้านสิทธิมนษุ ยชนอย่างสรา้ งสรรค์ เช่น
มีสว่ นร่วมในการปกครองท้องถ่นิ ควบคุมคณุ ภาพสงิ่ แวดล้อม
ชว่ ยเหลอื ผู้ด้อยโอกาส เสนอกฎหมายพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ผ้ยู ากไร้
ประชาสมั พนั ธแ์ ละเผยแพร่
มสี ่วนรว่ มสนบั สนุนเดก็ และเยาวชน
รว่ มกันเผยแพรข่ อ้ มลู ขา่ วสารดา้ นสทิ ธิมนุษยชน
จดั กจิ กรรมทสี่ ่งเสริมการพฒั นาเด็กและเยาวชน ผา่ นส่อื รูปแบบตา่ ง ๆ
องคก์ รดา้ นสทิ ธมิ นุษยชนในประเทศไทย
องคก์ รเอกชน องค์กรภาครฐั
ให้ความช่วยเหลอื ด้านปัจจัยพน้ื ฐาน ตรวจสอบการละเมิดสทิ ธิมนษุ ยชน
ฟ้องคดีตอ่ ศาลยุติธรรมแทนผ้เู สียหาย
และสวสั ดกิ ารแก่เดก็
ช่วยเหลือเด็กท่ีถกู ละเมิดสิทธิ ที่ถูกละเมดิ สทิ ธิ
ช่วยเหลอื ผู้หญิงทถ่ี กู ทารา้ ย ให้บริการทางการศึกษาแกป่ ระชาชน
และภัยคกุ คามทางเพศ เผยแพรค่ วามรู้ด้านสทิ ธมิ นุษยชน
ผลักดนั นโยบายคุ้มครองสทิ ธิสตรี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
รบั เรอ่ื งรอ้ งทกุ ข์ผู้ถูกละเมิดทางเพศ ชว่ ยเหลือเหยื่ออาชญากรรม
ดาเนนิ การเยยี วยารกั ษาทั้งร่างกาย
และจาเลยคดอี าญา
และจิตใจผ้ถู กู ละเมิดทางเพศ รับเร่อื งราวร้องทกุ ข์เกย่ี วกับการละเมดิ
มลู นิธปิ วณี าหงสกลุ เพอ่ื เดก็ และสตรี สิทธแิ ละเสรภี าพ
คณะมนตรีสทิ ธมิ นษุ ยชน
แหง่ สหประชาชาติ (UNHRC)
จุดมงุ่ หมาย จดั ประชมุ หารอื เก่ยี วกบั สถานการณด์ า้ นสทิ ธิมนษุ ยชนเพอื่ หาแนวทางการ
ส่งเสรมิ และคมุ้ ครองสทิ ธมิ นษุ ยชนในดา้ นตา่ ง ๆ
• เปน็ เวทีหารอื ดา้ นสิทธมิ นุษยชน
• ส่งเสริมการคมุ้ ครองสทิ ธิมนุษยชน
• จดั ทากฎหมายระหว่างประเทศด้านสทิ ธมิ นุษยชน
สานักขา้ หลวงใหญ่
ผลู้ ี้ภัยแหง่ สหประชาชาติ (UNHCR)
จุดม่งุ หมาย จดั ตัง้ ค่ายผพู้ กั พิงชว่ั คราวเพอื่ ใหค้ วามชว่ ยเหลอื
ดา้ นสิทธมิ นษุ ยชนแกผ่ อู้ พยพในประเทศตา่ งๆ
• ดาเนนิ กจิ กรรมดา้ นสิทธิมนุษยชน
• สง่ เสรมิ ความเทา่ เทยี มของเด็กและผหู้ ญงิ
• ให้ความชว่ ยเหลือและคุม้ ครองผู้ลภ้ี ัยทวั่ โลก
กองทุนเพอ่ื เดก็ แหง่ สหประชาชาติ
(UNICEF)
จดุ มุง่ หมาย บรจิ าคเงนิ ชว่ ยเหลอื ดา้ นการศกึ ษาและดแู ลสขุ ภาพอนามยั เดก็ ท่วั โลก
• ผลกั ดันกฎหมายและนโยบายด้านสทิ ธิเด็ก
• ใหค้ วามชว่ ยเหลือดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชนแก่เดก็
• สนบั สนุนใหเ้ ดก็ ได้รบั การศกึ ษาที่มคี ณุ ภาพ
องคก์ ารนิรโทษกรรมสากล
(AI)
จุดม่งุ หมาย กลุ่ม LGBT เดนิ ขบวนในงานโทรอนโตไพรด์ (Toronto Pride)
เพอื่ สนบั สนุนเรอื่ งสทิ ธิและความเทา่ เทยี มทางเพศในสงั คม
• รณรงคเ์ พอ่ื ปกป้อง คมุ้ ครองสทิ ธมิ นุษยชน
• สง่ เสริมการให้ความร้เู ก่ยี วกับสิทธิมนุษยชน
• ดาเนนิ การป้องกนั และยุตกิ ารละเมดิ สิทธิมนษุ ยชน
องค์การแรงงานระหวา่ งประเทศ
(ILO)
จุดมงุ่ หมาย จัดอบรมพัฒนาคณุ ภาพแรงงานและสง่ เสรมิ สมั พนั ธภาพ
ระหว่างแรงงานกบั นายจา้ ง
• ออกกฎหมายคมุ้ ครองผู้ใช้แรงงาน
• ช่วยเหลือผู้ใชแ้ รงงานท่วั โลกใหไ้ ด้รบั
ความยุตธิ รรม
• สนบั สนุนการจดั อบรมแรงงานและนายจ้าง
สรุป
ความสาคญั ของสทิ ธิ • เป็นสิทธิที่ไม่มใี ครพรากไปได้ ยกเว้นทา องคก์ รดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน • มลู นิธิเดก็ ชว่ ยเหลอื เด็กที่ถกู ละเมดิ สิทธิ
มนุษยชน ผิดกฎหมายอาจทาใหถ้ ูกจากดั สิทธิ ในประเทศไทย • มูลนธิ เิ พ่ือนหญิง ผลกั ดันนโยบายคุ้มครอง
• เปน็ สิทธิท่ีตั้งอย่บู นพื้นฐานของความเป็น สทิ ธสิ ตรี
มนษุ ยซ์ ึง่ ไดร้ ับความคมุ้ ครองตามกฎหมาย • กรมค้มุ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพ ชว่ ยเหลือเหย่ือ
อาชญากรรม รบั เรอ่ื งรอ้ งทกุ ข์การละเมดิ สิทธิ
• คณะกรรมการสทิ ธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ
ตรวจสอบการละเมดิ สทิ ธมิ นษุ ยชน
การมสี ว่ นปกป้องผอู้ น่ื • มสี ่วนร่วมรับรสู้ ทิ ธิของตนเอง เช่น สิทธิ องค์กรดา้ นสทิ ธิมนษุ ยชน • UNHRC สอดสอ่ งการละเมดิ สิทธมิ นุษยชน
ตามหลกั สทิ ธมิ นษุ ยชน ทางการศกึ ษา สิทธิในทรพั ยส์ นิ สทิ ธชิ ุมชน ระหว่างประเทศ • UNHCR ชว่ ยเหลอื คุ้มครองผลู้ ภ้ี ัย
สิทธิสว่ นบคุ คล • UNICEF ให้ความชว่ ยเหลือเดก็ ท่ัวโลก
• ILO คุ้มครองและช่วยเหลือผ้ใู ชแ้ รงงาน
• มีส่วนร่วมปฏบิ ตั ทิ ่เี กิดประโยชนต์ อ่ สงั คม • AI ปอ้ งกันและยตุ กิ ารละเมดิ สิทธิมนษุ ยชน
เช่น ช่วยเหลือผู้ยากไร้ สนับสนุนเยาวชน